ATOMEN SPLITSEN BIJ DE WESTERSCHELDE Schoner dan Schoon In Zeeland gaf de bodem in '67 veel geheimen prijs Gunstig jaar voor Braakmanpolders' 60.000 kg. kaarsen in onze kerstbomen Tekort op Vlissingse begroting Niet voor 1969 Tyn van Eyk Zes maanden geëist tegen grafschenners Fluor redde melktandjes DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 23 DECEMBER 1967 DINSDAG ■IDORPE: Verpen WOENSDAG (eer nieuws uit| stad en streek 3 en 5 Pag- 5? Indijken Verdubbeling Zuinig ttTbtf NU ben ik ^"ar aan Hoe? Staafjes Afval Water Vlissingse raad over nieuw woonwagenkamp Zware straffen botersmokkel Hoedekenskerke tegen streekplan Midden-Zeeland Grafveld Tjongerien ■DIJK lijk 15 uur Schtetmg 1BURG al: Seriekaarting en biljarten vaan: Seriekaarting RPEN pen. zoals onder vanldiaag 10 uur Tango Mrozek E ac 20 uur eeft slechts tweemaal, 18 j. Huis 20 uur esterwerken van Walt Disney, tj 20 uur Raspoetin gedood, 18 J. 20 uur ,1 op de gepantserde wagen, 14 j pen zoals onder vandaag [IKLAAS ►pen zoals onder vandaag (TWEEDE KERSTDAG) Iheurs 19.30 uur Kerstbal-Instuif (vogel: Kerstschietingen ^ntzlor: Duivenshow Upgehouw 20 uur De Prooi 18 j Jen 17.15 uur Beat. beat, beat al (baart 19 uur Prijskamp topbiljart .BURG ff. Kerk 15.30 uur Kerstconcert tlburgs Mannenkoor U-30 en 20 uur uit, samen thuis a.l. blJKE lcht Theater 15 uur enschieting ria Boerjan 13 uur Topblljarfe. (UZEN 14.30 Happening op de maan »,l, 20 uur Een sexbom aan Ka Ihute 14 Jaar luRG 11 14 uur De Vikmgkonmgin 14 j, Len 20 uur Two for the road 14 j. Vindt: Prijskamp biljart LvSTEEN Fnigingsgebouw 20 uur Laar de sterre bleef stille slaan [Ottjes 15 uur Schieting 's Lands Welvaren 14 uur Ikaarting kalkoenen en konijnen Ikil de Sport 19.30 uur bkaarting en topbiljart OW Calnwe 15 uur Schieting „VAARDE (van Driessche 15 uur Schletinj enburg fewaan: Seriekaarting Lens jnneke: Seriekaarting JE JKoningen 19.30 uur leluitvoering JNDIJKE Iers: Seriekaarting [acht Ie Schepper 15 uur T.B.C.-schletuj I Ie Schepper 9.30 en 17 uur pkaarting LLEBRUG Thuge 19 uur Prijskaartag ur Jubileumschieting lm. l.t.s.: Intern. vogeltentoonsW- lllenhuis 14.30 uur ftfeest jeugdhaven IpORPE Centraal 15 uur Schieting IsTERZANDE 1 Witte Huis 19 uur Kerstbal IsOORDEN 1 v. Gemst 19 uur PrljskaartinJ de Cock 16 uur seriekaarting feLIET versluys: Kaartmg. kopen zoals onder vanldiaag 14.30 uur Hans en Grietje llGE icopen als onder maandag Icopen zoals onder vanidaag 1 niklaas jropen zoals onder vandaag (Korenbeurs 13.30 uur Verg.J* «e watering van Zuid-Bevel I ■ELBURG 1 q qfL17.301 IsaTchief 9.307-12.30 en 13.30—ai i furieuze archiefstukken' BELBURG A 17 uDi I gsarchief 9.30-12.30 en 13.30-17.30 teuze archiefstukken f 20 uur lien uit, samen thuis a.L KN STEEN (cnigingsgebouw 20 uur Iwaar de sterre bleef stille fnd 15 uur Flipper, de dolfijn IVERPEN ►copcn zoals onder vandaag Lopen als onder maandag (scopen zoals onder vanldiaag 1 NIKLAAS kropen zoals onder vanraaa» (Van een onzer redacteuren) MIDDELBURG Het blauwachtige atoom vuur zal waarschijnlijk binnen afzienbare tijd de elektriciteit gaan opwekken die Zeeland voor zijn industriële ontwikkeling zo hard nodig heeft. Er zijn tal van speculaties mogelijk over de datum waarop een Zeeuwse kernenergiecentrale de eerste door atoomsplitsing opgewekte stroom zal gaan leveren, maar hoe dan ook: het zal niet eerder dan 1969 kunnen zijn. Dat is dan nog altijd drie vier jaar eerder dan aanvankelijk in de bedoeling lag. Gezien de stormachtige ontwikkeling op het gebied van de energie-opwekking betekenen die drie a vier jaar enorm veeL Wanneer zal er, zoals hier te Dode- waard in Zeeland een kerncentrale ge bouwd worden? (Van onze correspondent) HOEK Het jaar 1967 i$ voor het waterschap „De verenigde Braakman polders" gunstig verlopen. Aldus deel de tijdens de algemene vergadering de dijkgraaf H. Wolfert mee. Er kwamen enkele infrastructurele voorzieningen gereed, zoals de verbetering van 15 km weg, de verbetering van de af watering van de Al-Westenrijkpolder, Inclusief het leggen van een nieuwe afwateringsduiker. M.b.t. de ruilverkaveling ontving 't waterschap van de cultuurtechnische dienst bericht dat deze nog niet zal worden voorgedragen voor plaatsing op het voorbereidingsprogramma. Als re den hiervoor geeft de dienst op: dat het mede i.v.m. het planologische be raad inzake de bestemming van in dustrie- en woongebieden op dit mo ment nog moeilijk te overzien is, wel ke gebieden een agrarische bestem ming zullen behouden en dus in aan merking komen voor ruilverkaveling. De cultuurtechnische dienst acht het raadzaam te wachten tot het streek plan Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, waar van het gebied van het waterschap deel uitmaakt, zich wat duidelijker gaat aftekenen. Het dagelijks bestuur heeft zich beraden op de mogelijkheden te komen tot een verkorting van de voor bereidingsperiode. Deze periode kan n.l. belangrijk worden bekort indien van het te verkavelen gebied hoogte en bodemkaarten aanwezig zijn. Het waterschap beschikt over geen van beide. In verband hiermee ontstond wel het risico dat opnamen zouden worden verricht in gebieden die op grond van streekplannen of gemeente lijke uitbreidingsplannen in de toe komst een niet-agrarische bestemming zouden krijgen en dat het waterschap dus de opnamekosten voor die ge bieden zelf zou moeten betalen. Om dat risico zo klein mogelijk te ma ken heeft het dagelijks bestuur con tact opgenomen met de provinciale planologische dienst teneinde inzage te verkrijgen in het ontwerp-streek plan Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, als mede in de uitbreidingsplannen van de in het gebied van het waterschap ge legen gemeenten. Uit de getoonde be scheiden is een ondergeschikte wijzi ging van de aanvankelijk aangenomen grens voortgevloeid. Het resultaat van een en ander is geweest dat aan de Kon. Ned. HeidemiJ. en de stichting voor bodemkartering opdrachten zijn verstrekt voor het vervaardigen van resp. een hoogtekaart en een bodem- kaart. Met de Heidemij werd overeengeko men dat de kosten van de hoogte- kaart eerst aan het waterschap in re kening zullen worden gebracht, indien dit deze posten kan declareren bij de cultuurtechnische dienst. Met de stich ting voor bodemkartering kan een dergelijke regeling niet worden getrof fen. De beer Wolfert zei verder dat mt persberichten gebleken is dat het schor rengebied, gelegen voor de zeewering van de Braakmanpolder, doo-r de mi nister van verkeer en waterstaat voor industrievestiging is vrijgegeven. Dit wil dus zeggen dat tegen indijking, door wie dat dan ook gebeurt, geen bezwaren meer bestaan. Met het oog op de nog uit te voe ren verhoging en verzwarring van de tegenwoordige zeewering is het uiter aard van belang dat met een even tuele indijking de nodige spoed wordt betracht. Door indijking zal n.l. de te genwoordige dijk eerst binnendijk wor den, waardoor verbetering in het ka der van de Deltawerken achterwege zou kunnen blijven. „Deze spoed dringt te meer omdat wij de provinciale water staat hebben verzocht te willen bevor deren dat de verbetering van de be staande zeewering naar een vroeger tij stip op het urgentieshema wordt ge schoven. HET bijzondere in mijn geval is dat ik zowel het solistendiploma piano en orgel en clavecimbel heb gehaald en dat is tot nu toe nog niet voorge komen zover ik weetWe zijn in ge sprek met de 34-jarige Bredase mu skus Tijn van E ijk die deze maand afstudeerde aan het Koninklijk con servatorium in Den Haag als solist op clavecimbel. Deze drie instrumen ten hebben wel een gemeenschappe lijk raakvlak maar de speeltechnieken lopen geheel uiteen. De clavecimbel is een tokfcelinstrument. de piano een slaginstrument en het orgel werkt fact blaaspijpen en dat vereist na- j tuurlijk wel geheel verschillende speeltechnieken Gelukkig neemt de laatste tijd de belangstelling voor de muziek uit de Baroktijd weer toe en daarmee tevens voor de clavecimbel. Dit is vooral in de meer artistieke kringen het geval. TEN tijde van de romantiek werd de clavecimbel geheel verdrongen door de piano. De romantiek had faeer behoefte aan de pathos die met een piano wel mogelijk is. De heer In de VS gaat de toepassing van kernenergie voor de opwekking van electriciteit veel sneller dan ooit werd verwacht. De orderportefeuilles van de Amerikaanse fabrieken die re actorvaten bouwen (het reactorvat is het hart van een kernenergiecentrale; de eigenlijke „oven") zijn overvol. Sinds kort leveren echter ook Euro pese bedrijven deze reactorvaten, zo vernamen wij. De Rotterdamse Droogdok Maatschappij die zich we gens de malaise in de scheepsbouw op de vervaardiging van reactorvaten is gaan toeleggen, is er één van. De RDM, die samen met acht andere bedrijven samenwerkt in de Neder landse kernindustriegroep „Neratom" heeft bekendgemaakt dat zij de lever tijd voor reactorvaten op twee tot drie jaar heeft kunnen brengen. Bin nenkort levert deze werf het drukvat voor de experimentele kernenergiecen trale in Dodewaard af. De RDM heeft daarnaast nog drukvaten voor Spaanse en Zwitserse kerkenergiecentrales in aanbouw. Het ligt in de lijn der ver wachtingen, dat het reactorvat voor een toekomstige Zeeuwse kernenergie centrale ook bij Ner atoom zal worden besteld. De Zeeuwse kerncentrale zal de eer ste Nederlandse produktiecentrale worden. De installaties in Dodewaard die in de loop van het volgend jaar in bedrijf komen, zijn gebouwd voor experimentele doeleinden. Deze cen trale heeft dan ook een beperkt ver mogen. Zij wordt gebouwd voor reke ning van de n.v. Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale Nederland". (G- K.N.) welke in 1965 door de Neder landse electriciteitsproduktiebedrijven is opgericht. De overheid subsidieert het project met vele miljoenen. Gezien tegen de achtergrond van het studieproject in Dodewaard kan men zich afvragen of het niet te vroeg is om voor Zeeland reeds aan een pro duktiecentrale die op atoomenergie werkt, te denken. Men kan de vraag echter ook om draaien en stellen dat de feitelijke ont wikkelingen het experimentele stadium voorbij zijn gestreefd. Zo gesteld kan men van een Zeeuwse kernenergiecen trale niet zeggen dat zij te nieuwer wets is, maar moet men van de instal latie te Dodewaard getuigen dat zij haar tijd al heeft gehad voordat de reactor kritisch werd. Voor dat laatste is iets te zeggen als men nagaat dat het electriciteits- verbruik in Nederland in de komende tien jaar zal verdubbelen en na nog- eens tien jaar opnieuw. Voor de op wekking van zoveel electrische energie wordt zelfs de aardgasbel van Sïoch- teren op den duur een te beperkte bron van brandstof. De kolen spelen nu al nauwelijks meer mee en de rol van de olie als brandstof voor centra les raakt ook eens uitgespeeld. Daar komt bij. dat de exploitatie van kerncentrales sneller dan men had durven hopen, rendabeler is gewor den, Wel blijven er de enorme inves teringskosten, maar de variabele kos ten zijn zeer laag door de grote ener gie-inhoud per kilogram splijtbaar ma teriaal. Uit één gram kernbrandstof kan evenveel energie worden opgewekt als uit drie ton kolen of 1500 kubieke me ter aardgas! Van va7 - J szaansgrona. /us uiivoerenae must- hpf „A op en demonstreert cus ]^un je van spelen alleen meestal clnvfni^T, j"' een vleugel en een ieven. Toch mag ik niet klaaen. "TOccimbel die m ztyn kamer staan. De laatste tijd komen er ook steeds neer moderne componisten die spe ciaal voor clavecimbel schrijven. waar de clavecimbel ophoudt be- jftut de piano. Iemand die clavecim- om speelt kan ook meer begrip op- rikafchNNif ?itm° °ok in AT" REGELMATIG verleen ik mijn me- ccaijnen steeds meer mensen cla- - te gaw sVelen omdat dit „«„r16!®' vee^ minder storend is noor de buren. Dit seizoen heb ik meer dan 80 po- diumbeurten gemaakt.,. Ik ben als clavecinist nast verbonden aan het Brabants Kamer Orkest en Het Bra bants Orkest. Als clavecinist heb ik wel het meeste te doen. "n I It mijn leven BeI?j ^doe»7.f Ga |dan misschien wa terug je. u log een grote verrassing ta> Imet me mee. Er eetAe 1,0 1 jullie weg?" van *1 La er. „Da's toch SPUlgbetaald, I Er is tenslotte v° tege"' Eiisschien iemand W (ei de brave H.X. n eea li bracht even ,late* d--" (naar zijn gulzige ^nvn':rsftÜ«I is meer de tijd voor het Pdssietijd komt de cla- blik „Zt™,eer aan bocl 0p het ogen- l,o, een serie concerten op et orgel van de Sacramentskerk. Jaan ejfnte °r?elless<m heb ik van Mefrf» J?n hier in Breda gehad, achter rl 3«ar studie die ik nu reimLdl ™9 hfh zijn °ok heel wa* ^urtjes versleten. Ik ben al die behiaL J>lvven wonen- Na het Ha^Jan de ]agere akt<? "an het nen nl° rVa*°ï*iUm ben ik begon' irnna nn rii eraar in Zeeland, Breda e» kwe"ks.ch°ol hier in c'e Sociale Academie burg Dai n c°nServatorium in Til' 9- Dat geeft een wat vaster be dewerking aan uitvoeringen door de christelijke oratoriumverenigingen in BredaEtten en Bergen op Zoom en aan de Toonkunstkoren in Breda, Dordrecht, Tilburg en Gorkum. Ik noem mezelf min of meer oen late roeping omdat ik zo laat ben afge studeerd. Het was wel eens moeilijk om naast je werk met de studie door te gaan. Maar nu heb ik toch wel profijt van al die contracten die ik tijdens mijn werk in de muziekwe reld gelegd heb. Wel heb ik voor die koren en oratoriumuerenigiivgen mijn Lelijke Eendje" om moeten bouwen. Ik heb aan de achterkant van de auto een speciale uitbouw gemaakt voor de clavecimbel. Ik kan dan steeds mijn eigen instrument mee nemen. Van een oratoriumvereniging kun je nu eenmaal niet verwachten dat ze er zelf een aanschaffen. Nor maal word je dan ook gecontracteerd met inbegrip van de clavecimbel. De n.v. „KEMA" te Arnhem, die nauw betrokken ls bij de exploiratle van het atoom terwille van de Neder landse economie, maakt voor kerncen trales ten opzichte van „gewone" cen trales de vergelijking met een dure auto, die echter weinig benzine ver bruikt. Zo'n auto kan voordelig zijn, als men er maar voor zorgt om binnen de af- sckrijvingstijd zoveel mogelijk kilome ters te maken. Bij een zeer grote „afzet" van elec trische energie wordt deze situatie be- reikt en de zojuist genoemde groeien de behoefte aan deze energie (verdub beling van het gevraagd vermogen in tien jaar tyds) maakt de door een dure kernenergiecentrale opgewekte stroom in verhouding goedkoper. Op welk punt en tegen welke tijd de curves elkaar gaan kruisen, (met andere woorden: wanneer een atoom centrale gewoon goedkoper kan wer ken dan een centrale die conventionele brandstoffen gebruikt) kan niet pre cies worden bepaald. Het staat echter wel vast dat het eerder zal zijn dan men tot voor zeer korte tijd meende Er werken al meer dan vijftien atoom- centrales in de gehele wereld en vele zijn er in aanbouw. Zij helpen eraan mee het lawine-ef. fect tussen aangeboden en gevraagd vermogen te versterken en banen zo de weg naar een toekomst waarin aardgas ouderwets zal worden gevon- a en. (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG. De twee jonge mannen uit Hulst die aan het begin van november op het r.-k. kerkhof in hun woonplaats een zestal grafzerken omtrokken of beschadigden zijn vrijdag door de arrondissementsrechtbank te Middelburg veroordeeld t<*t een ge vangenisstraf van 6 maanden waarvan drie maanden voorwaardelijk met af trek van voorarrest. De ex-matroos J. M. (21) was beha!- ve de grafschennis ook een diefstal met inbraak ten laste gelegd, die leer ling-kelner R. v. O. (18 zelfs meer dere diefstallen met braak. (Van een onzer redacteuren) ARNHEM - GOES Kernenergie centrales domineren in het landschap door een schoorsteen van honderd meter hoogte. Het merkwaardige is dat er uit deze schoorsteen geen rook komt, maar dat bij alleen dient als ventilatieschacht waardoor sterk verdunde resten van de edelgassen argon en krypton die by het splij tingsproces vrijkomen, de atmos feer in worden geblazen. Hoewel een kernenergiecentrale enorme hoeveelheden koelwater op neemt en weer loost, wordt ook het rivierwater niet verontreinigd. Het „hete" gedeelte van de centrale, de kern waarin warmte wordt opgewekt door het proces van kernreacties, is zo achter staal en een twee meter dikke betonmuur verborgen, dat er ook voor directe straling geen ge vaar is. De kerncentrales zijn vol maakt schoon en alleen reeds daar om vormen zij een belofte voor de toekomst. Een kernenergiecentrale neemt een enorm stuk grond in beslag, maar het werkzame deel ervan, ,,de oven" is in verhouding maar zeer klein. In deze oven bevinden zich staven splijtbare stof, die - als de reac tor eenmaal is aangestoken de hitte die by het splijtingsproces vrij komt afstaan aan het water waar mee de atoomoven voor 75 procent is gevuld. Dit water raakt aan de kook en gaat over in stoom. Deze passeert warmtewisselaars, die de hitte over nemen en toevoeren aan een stoom machine die op zijn beurt een dy namo aandryft. Van deze dynamo komt de elektrische stroom waarom het allemaal begonnen was. De splytbare stof is samengeperst in staafjes, waarvan er duizenden in de atoomoven moeten zitten om het proces van kernreactie in beweging te houden. Tevens zitten er in de oven staven van een stof, die het splijtingsproces kan afremmen- Naarmate deze rem- staven meer of minder diep in het reactorvat worden gestoken, neemt de reactie toe of af. In de praktijk zijn deze remstaven een extra veiligheid. De met water gevulde reactorkern heeft namelijk een aan de natuurwetten gehoorza mende ingebouwde rem". Als de splijtstof te wild zou gaan doen wordt het water in de „oven" heter en wordt er meer stoom ge maakt. Stoom heeft echter op de links en rechts door de reactor ja gende neutronen (de bij kernsplitsing vrijkomende atoomdeeltjes) een oplopend remmende invloed. Daar door koelt het water af, juist als het te warm zou willen worden. De uranlumstaafjes In de atoom oven zijn net als kolen onder hevig aan een verbrandingsproces, dat echter heel lang duurt en mbt een hevige hitte-ontwikkeling ge paard gaat. Er blijven ook van ura nium tenslotte „sintels" over, die lange tyd last houden van de radio actieve bijverschijnselen. Deze afvalstoffen worden maan denlang in een speciale verpakking van Zircaloy bewaard en daarna naar een „opwerkingsfabriek" ge stuurd, waar men het verder reinigt en voor andere splijtingsdoelein den gebruikt. De verbruikte brandstof fle uraniumstaafjes moet vervangen worden en gewoonlijk gebeur'; dit eens per jaar, maar dan slechts voor een deel. De „stoker" in een kern energiecentrale gooit dan by wijze van spreken, een nieuw schepje kolen op het vuur. In de praktijk is dit echter een omslachtige operatie die met allerlei voorzorgen wordt om ringd. Het water dat In de reactorkern wordt verhit en in de vorm van stoom naar de warmtewisselaars wordt geleid, is uiteraard niet vrij van straling. Dit water blijft evenwel m de reactor en komt nooit in aan raking met het buitenwater dat voor snelle condensatie van de stoom die voor het aandryven van de stoom machine is gebruikt, zorgt. Deze stoom moet immers, maar aan als water de reactor weer in Het buitenwater dat de condensors is gepasseerd ls derhalve volkomen onbesmet en kan zelfs gewoon in dan als water de reactor weer in. Niettemin zijn er toch nog allerlei veiligheidsmaatregelen genomen in de vorm van filters e.d., die zelfs het theoretische risico dat er radio actieve stoffen in het oppervlaktewa ter of in de lucht komen, wegnemen- Over enkele jaren zullen kernener giecentrales ook in ons land vrij nor maal zijn. Reeds in 1980, zo heeft men bij de KEMA berekend, zal een zevende deel van het totaal opge stelde vermogen voor de elektrieiteits- produktie in ons land uit kernener gie-eenheden bestaan! (Van een onzer verslaggevers) BREDA Naar verwachting zal de Nederlandse bevolking dit jaar f6 miljoen gulden investeren voor de aanschaf van kaarsen. Dat betekent per hoofd der bevolking gemiddeld vier kaarsen per jaar, oftewel twee gulden. Gedurende de kerstdagen zullen volgens schattingen ongeveer 150 miljcten kaarsen hun „levend licht" in Nederland verspreiden.. Volgens de verkoopleider van de N.V. Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda-Apollo in Gouda, de heer J. Opstelten, gaat 70 procent van de pro- duktie van Nederlands grootste kaarsenfabriek (jaarproduktie 80 miljoen kaarsen) vóór de kerstdagen de deur uit. Er worden bijna hoofdzakelijk tafel- en gotische kaarsen geleverd, die vanwege hun stearine-gehalte opti male brandeigenschappen bezitten. Weliswaar is er in Nederland een groei- i ende vraag naar de zogenaamde decoratieve kaarsen, maar voor wat de brandeigenschappen betreft komt men dan vaak bedrogen uit. De heer Opstelten is van oordeel, dat er in Nederland nog steeds een zeer goede markt is is voor de stearinekaarsen in tegenstelling tot bijvoor beeld België en Duitsland waar juist de decoratieve kaarsen een grote vlucht hebben genomen. Overigens geven voor wat het gebruik van kaarsen aangaat de Scandi navische landen in Europa de toon aan. Per hoofd der bevolking koopt men in deze landen jaarlijks 900 gram aan kaarsen tegen 300 gram in ons land. i Hoewel het koude „elektrische peertje" in de kersthöom de vanouds be- kende kerstboomkaarsen vrijwel heeft verdrongen, hangt er in de Neder- landse kerstbomen toch nog zo'n 60.000 kilogram kaars ofwel zes miljoen kerstboomkaarsen. j (Can een onzer verslaggevers) VLISSINGEN In een klein comité van gemeentebestuurders van Vlissin- gen, Middelburg en Goes is overeen stemming bereikt over het oprichten van een regionaal woonwagenkamp. Het kamp zal of in Middelburg of in Goes komen. Een beslissing daarover zal aan G. S. worden overgèlaten. Dit deelde wethouder G. Janse in de vrijdag gehouden raadsvergadering mee bij de behandeling van het voorstel om het huidige Vlissingse woonwagenkamp op te hefen en een nieuw kamp in te richten aan de oostelijke Bermweg ach ter de Buitenhaven. Het loonde, vol gens wethouder Janse nog alle moeite om het Vlissingse woonwagenkamp aan te leggen omdat het zeker nog vier of vijf jaar zal duren alvorens het regio nale kamp een feit zal kunnen zijn. (Van een onzer verslaggevers) VLISSINGEN Reeds nu kan wor den aangenomen dat op de Vlissingse gemeentebegroting voor 1968 die eerst in januari zal worden ingediend, een te kort van 400.000 tot 500.000 gulden zal voorkomen. Aldus wethouder van fi- nan I. Filius tijdens de raadsvergade ring. Dit tekort ontstaat ondanks een aan tal „meevallers". Voornaamste oorzaak van het nadelige saldo is te vinden in de sociale sector, die volgend jaar een. miljoen gulden meer zal vergen. Ook de vorige jaren vertoonden een tekort, dat veelal uit reserveringen kon worf den weggewerkt. Deze verklaring van wethouder Fi lius ging onmiddellijk vooraf aan de behandeling van voorstellen tot verho ging van een aantal gemeentelijke be lastingen waarvan vooral die over straatbelasting en hondenbelasting veel stof deden opwaaien. Het voorstel tot verhoging van de hondenbelasting voor Ritthem en Sou burg werd met 15 tegen 7 stemmen aangenomen. (.Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG. Anderhalf jaar gevangenisstraf, een half jaar hoger dan de eis, is vrijdag door de arrondis sementsrechtbank te Middelburg uitge sproken tegen de botersmokkelaax M. W. uit Terneuzen, en R. v. H. uit Sas van Gent. In de rechtszitting, een week eerder, was W. (24) landbouwer, aangewezen als de chauffeur van de smokkelauto, die op het erf van een boerderij iri Terhole werd aangetroffen, terwijl men kennelijk bezig was de auto met smo-kkelboter te laden. Van H. (31) eveneens landbouwer, bekende tijdens deze zitting als uitkijk naar de douane dienst te hebben gedaan. De handelaar A. F. (43) uit Terhole die niet ter plaats kon worden gear resteerd, werd een gevangenisstraf van een half jaar, evenals de vorige twee met aftrek van voorarrest, opgelegd. Hij werd als de leverancier van de boter gezien, die ook zijn schuur en erf voor de op slag en het laden vam de boter beschikbaar had gesteld. De 750 kg boter die nog in de schuur werd aangetroffen, is verbeurd ver klaard. Ook werd hem een verbod opgelegd om gedurende een jaar de boterhandel uit te oefenen. In de smokkelauto werd nog 250 kg onge merkte boter aangetroffen die eveneens verbeurd is verklaard. De kraaiepoten en rookbommen zijn „aan het verkeer onttrokken". Juist het gebruik van deze afweermiddelen tegen mogelijke achtervolgers is het eerste tweetal kwa lijk genomen, omdat hierdoor uiterst gevaarlijke toestanden voor het ver keer kunnen ontstaan. (Van onze correspondent) 's-GRAVENPOLDER In de raads vergadering van Hoedekenskerke zijn de bezwaren, die in november 1966 reeds tegen het voor-ontwerp-streek- plan Midden-Zeeland zijn uitgebracht, gehandhaafd. In het bijzonder het land- huizengebied aan de Westerschelde is voor dit college nog steeds een onbe grijpelijke zaak. Er zal op worden aangedrongen de functie van de verbeterde gemeente haven uitdrukkelyk als streekhaven in het plan op te nemen en de mogelijk heden van een bescheiden industriële ontwikkeling daaromheen open te hou den. Hierbij wordt gedacht aan lichte Industrie. Ook een zekere deconcentra tie van de recreatie wordt gevraagd, opdat de mogelijkheid tot de aanleg van een beperkt kampeer- en caravan terrein in de gemeente mogelyk zal zijn. (Van een onzer redacteuren) GOES In het Zeeuws Tijdschrift van december geeft ir. J. A. Trimpe Burger een belangwekkende opsomming van de oudheidkun dige vondsten die in het afgelopen jaar in Zeeland zijn gedaan. Jammer is, zegt de schrijver van het artikel, dat men nu weer, on danks de vondst van een 50 centimeter dikke cultuurlaag uit de Ro meinse tijd in de buurt van de Sint Bavo te Aardenbui g, geen ant woord heeft gevonden op de kernvraag, welke betekenis had Aarden burg in burgerlijke of militaire zin gedurende de Romeinse periode Als om deze teleurstelling goed te maken, kwam men in de zomer met een voor Zeeland unieke vondst voor. de dag: een hurkskelet, dat waar schijnlijk uit de laat-Romeinse tijd da teert, maar mogelijk toch veel jonger is. Dit skelet werd te Aardenburg ge vonden. Men heeft aanwijzingen dat het hurkskelet tot een uit het noorden af komstige persoon heeft behoord. Mis schien is heit in giekmdeildie houding be graven lichaam (vandaar de naam: hurkskelet) dat van één van die noor delijke invallers, die kort na het jaar 270 de Vlaamse kuststreek zo gron dig hebben verwoest?, vraag* ir. Trim pe Burger zich af. Dr. J. Huizinga van het instituut voor anthropologic in Utrecht probeert momenteel om langs röntgenologische weg vast te s/tellen of er in het graf van de „noorde ling" bijgaven aanwezig zijn geweest. I Door toeval, zo veronderstelt men, hebben de oudheidkundigen met het openleggen van het hurkgraf, een ge heel grafveld bereikt dat zich aan de grens van de Romeinse nederzetting in Aardenburg moet hebben bevonden. Met spanning wordt uitgezien naar het onderzoek van een aangrenzend per ceel waarop deze oude dodenakker wel. licht zal worden aangetroffen. Humoristisch merkt ir. Trimpe Bur ger op, dat men in Aardenburg niet alleen in de grond, maar ook achter het behang moet zoeken. Bij de ver bouwing van een oud huisje in de Tui- melsteenstraat kwamen immers twee fraaie Haarlemse tegels voor de dag! In Sluis werd een grote hoeveelheid keramiek uit de 15e of het begin van de 16e eeuw gevonden, waaronder een groen-geglazuurd vogelfluitje. In Sluis hebben enthousiaste jeugd-archeolo- gen zowaar een onder de grond ver dwenen uitvalspoort teruggevonden In Oostburg kwam een 14e eeuwse veldoven voor de dag en in Biervliet trof men op de plaats waar men de fundamenten van het Maria Magdale- naklooster verwachtte te vinden, een ingenieus geconstrueerd houten riool aan. In Axel werd een grote ontdekking gedaan: een vuurplaats, die omstreeks negenduizend jaar voor Christus moet zijn aangelegd. Ook het vroeger sche penhuis werd hier opgegraven. Axel blijft met hoofdletters op de agenda van de oudheidkundigen staan. Men hoopt er nog heel wat te vinden dal stamt nit een cultuurperiode die Tjon- gerien wordt genoemd, In Hulst gooide men ook hoge ogen met de vondst van de plaats waar omstreeks 1400 of eerder zelzout werd bereid. Een zeer vroeg specimen van industriële activiteit. In Terneuzen werd aardewerk uit het laatst van de 2e of het begin van de 3e eeuw na Christus gevonden. Deze vondst wordt van groot belang geacht, omdat er voorzover bekend in Oost-Zeeuwsch- Vlaanderen nog geen sporen van Ro meins leven zijn gevonden. Van Kapelle zeggen de archeologen, dat hier een oudheidkundige „explosie" heeft plaatsgevonden, door de opgra ving van beschilderde sarcofagen uit de 14e eeuw en van kerkresten uit de 12e of 13e eeuw, terwijl ook funderin gen van het vroegere slot Bruelis en het slot Gistellis voor de dag zijn ge komen. In Sint-Maartensdijk kwam het vol ledige plan van de stoeterij van heer Frank van Borsselen aan het dag licht OP DE FOTO Een hurkskelet uit fle laat-Romein- se tijd. (Foto uit „Zeeuws Tijd schrift"). (Van een onzer redacteuren) GOES De vraag of er al dan niet moet worden overgegaan tot de toevoeging van fluor aan het drinkwater is ook in Zeeland nog volop in discussie. Fluor een smaakloze stof, die tot dusver geen enkele nevenwerking heeft ver toond blykt tandbederf in ster ke mate te remmen. Op verzoek van het bestuur van de Drinkwaterleiding Goeree- Overflakkee, is de districtskinder- arts van de Z.H.E. „Het Groene Kruis" reeds in 1960 met een on derzoek naar de toestand van de melkgebitten bij ruim honderd kinderen begonnen. Op Goeree Overflakkee werd kort daarop met fluoridering van het drinkwater begonnen. Nu, zeven jaar later, heeft de kinderarts de gebitten van de zelfde groep kinderen nogmaals onderzocht. Daarbij is gebleken dat de caries (tandbederf) met ruim 50 procent was teruggelopen, vergeleken met de reeds bekende percentages van cariesgevallen bij alle Nederlandse kinderen. Het feit dat in de laatste zeven jaar de snoepgewoonten enorm is toegenomen heeft op de cijfers een nadelige invloed gehad. Zou de invloed van het snoepen op de kindergebitten niet zyn toegeno men in de laatste zeven jaar, dan had de uitkomst van het onder zoek kunnen luiden: carles met 64,5 procent verminderd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 3