De zetbaasjes van
Onze Lieve Heer
hebben bun tijd
nu wel gehad
Verpleegtehuis in
stroomversnelling
Herkent u ons...?
LUCHTMACHTOFFICIEREN, BELAST MET OPLEIDING:
seep.die is pas lekker!
Eis van 2,5 jaar
tegen knoeiende
procuratiehouder
Ziekenhuis van
Alb. Schweitzer
niet dicht
si
Enquête: 28% in verkeerde bed
VERDUBBELING
IN 1980
Ureumfabricage
Staatsmijnen
breiden uit
AMERIKA WIL
NIET TEVEEL
GELEERDEN
\W\
COLLECTIEF
Levensverzekering
Spaarkas
Sparen
in effecten
Hypotheekaflossing
Spaarbeivijzen
PREMIE SPAARPLAN
VERSPILLING
IVOREN TOREN
juwelier-goudsmid
van coothplein27-29 breda
Verkeerd
Langdurig
EMIGRATIE-DAM
Hausse in Duitse
handel in goud
Bessenjenever
Haal Henkes in huis
BAGBLAB BE STEM VAN DONBIfff)AG 14 DECEMBER 1967
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De luchtmacht gaat omdat het een jong on
derdeel is door voor het meest vooruitstrevende in de
Nederlandse krijgsmacht. Het heeft, naar men ook buiten
de luchtmacht denkt en zegt, de beste intermenselijke
verhoudingen. De luchtmacht biedt als „technisch bedrijf"
met een inderdaad ver doorgevoerde efficiëncy gemak
kelijker de juiste plaats aan de» juiste man dan de land
macht. Anderzijds trekt de luchtmacht ook in de laagste
rangen personeel voor hoog gekwalificeerde arbeid naar
zich toe., Zelfbewuste vakmensen dus. Dit alles echter kan
men van de marine ook zeggen en toch heeft de zeemacht
die image van vooruitstrevendheid niet.
Waarom? Bij de beantwoording van
deze vraag zoekt men het vaak in
de „tradities" waaronder de marine
gebukt gaat en waarvan de lucht
macht vrij is, al zijn er luchtmacht
officieren die er wel eens naar hun
keren. Tradities kunnen zinvol zijn,
maar heel dikwijls ook verstoren zij
in ernstige mate de intermenselijke
verhoudingen, vooral omdat tradities
nu eenmaal niet geënt zijn op de bij
deze tijd behorende gezagsopvattin-
gen, verantwoordelijkheidsspreiding
en andere omstandigheden. Het ma
rine-voorbeeld onderstreept nog ex
tra de apartheid" van de lucht
macht.
Betekent dit dat bij de luchtmacht
iedere officier of onderofficier van
tussen de veertig en de vijftig hap
py en vrij van frustratie zijn hoog
waardige technische of organisatori
sche arbeid verricht?
Vergeet het maar. Een tot een
vliegbasisstaf behorend officier
zelf veertiger zegt: „Bij het reor
ganiseren en aanpassen van ons mili
taire bedrijf aan de eisen die de te
genwoordige jeugd (de soldaat dus)
mag stellen, hebben we vaak de
meeste weerstand uit de groep leef
tijd- en ranggenoten".
Wij spraken met twee officieren, be
halve bovengenoemde basisstaffunc
tionaris ook nog een man die aan de
top is geplaatst van een opleidings
squadron, in dit geval de Elemen
taire Vlieger Opleiding. Onderwerp
van gesprek: de opvang van de on
vermijdelijke botsing der generaties.
Zij zeggen: ,,Je kon de noodzaak
tot aanpassing en verandering al ver
aan voelen komen. Vroeger was het
zo dat een jongen zei: mijn vader
deed het zo, dus doe ik het ook
maar, want het zal wel het beste
zijn. Dat is voorbij. De jongelui wil
len wel de handien uit de mouwen
steken, even fors als wij zelf vroe
ger, maar het doel waarvoor ze het
doen moet nu beter zichtbaar zijn en
dat niet alleen: ze moeten tegenwoor
dig er van overtuigd zijn dat hetgeen
ze doen ook rechtstreeks naar het
doel leidt. Een leerling-vlieger bij
voorbeeld zal zich exercerende af
vragen wat dit nu met vliegen te
maken heeft. Het heeft er ook niets
mee te maken, dus exerceren we
niet meer".
De ander onderbreekt: Misschien
een voorbeeld van de inzet waartoe
jongeren bereid zijn als ze in het doel
geloven. Nog voor het uitbreken van
de vijandelijkheden in 't Midden-Oos-
sten onderhielden de Israëli's een
luchtbrug voor wapens van onze ba
sis naar hun land. Het laden van
die vliegtuigen was zwaar werk. Maar
de vrijwilligers ook uit de rangen
der dienstplichtigen stroomden toe.
Tot twee, drie uur 's nachts sjouw
den ze, onder extrabetaling en
's morgens waren ze evengoed weer
om acht uur op het appèl. Dat ging
zo dagen achtereen door".
„Wij hebben gemerkt dat de te-
ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
m Vt 9 -
LUCHTMACHTOFFICIEREN:
„gezag louter op basis van strepen accepteren ze niet meer..
Wij doen mee aan het Premie Spaarplan. Wij krijgen straks
elk jaarlOO gulden. Belastingvrij! Geïnteresseerd?
A's u snel bent kunt u dit jaar ook nog gaan deelnemen. Des
te eerder hebt u recht op uw belastingvrije premie.
(Maximaal f 50,- per persoon of f 100,- per echtpaar per
jaar). Alle inlichtingen: Postbus 51, Den Haag
Basis voor persoonlijk bezit
genwoordige jongeren, veel meer dan
wij vroeger, collectief zijn ingesteld.
Zij leven al met de specialisatie en
vinden teamwork, dat wij allemaal
hebben moeten leren, iets heel na
tuurlijks.
We hebben ook ontdekt dat het „be
roemde" moreel een typisch groeps-
verschijnsel is. De man buiten de
groep heeft het niet. Verder is het
een gegeven dat de tegenwoordige
jongelui ons zeer kritisch gadeslaan,
met andere woorden zij kijken kritisch
toe hoe het gezag functioneert. Het
gezag louter op basis van strepen
accepteren ze niet. Ook niet van een
instructeur of van mij. De tijd dat
een instructeur het zetbaas je was van
Onze-Lieve-Heer is voorbij. Al de
ze dingen hebben ons indertijd aan
het denken gezet. Wij zijn er over
gaan praten, links en rechts en ten
slotte resulteerde dit in een geheel
nieuwe opzet van de vliegeropleiding.
We vonden het jammer dat goede
talentvolle mensen afvielen, alleen
maar omdat zij niet onmiddellijk
pasten in een opleidingsschema
dat behalve onpersoonlijk ook uiter
mate star was. Een vent, die er
niet onmiddellijk in uaste, was eigen
lijk na drie dagen al afgeschreven.
De instructeur had het dan wel „ge
zien". Nu is het zo dat juist degene
met de meeste aanpassingsmoeilijk
heden de meeste aandacht krijgt,
persoonlijke aandacht wel te ver
staan. Zijn lesschema wordt aange
past aan zijn individuele omstan
digheden. Het resultaat is dat de
Elementaire Vlieger Opleiding niet
langer de beruchte zeef is waar
meer dan de helft der kandidaten
niet doorheen kwain. Nu halen we
percentages geslaagden van boven de
80.
De tegenstanders zeiden: ,,Zo kan
elke kneus dus vlieger worden". Dat
was gewoon een kwestie van de zaak
verkeerd zien. De vroegere selec
tieve opzet van de opleiding hield in
derdaad 't merendeel der kandidaten
uit de lucht, maar dat wil niet zeg
gen dat het kneuzen waren. Nu is de
opleiding zuiver functioneel. Dat wil
zeggen: erop gericht van de aspi
ranten, die blijkens de keuringsre-
sultaten er voor geschikt zijn, ook
werkelijk vliegers te maken. Toch
zijn de eisen die aan de mensen
worden gesteld niet verzacht. Eer
der kun je het tegendeel beweren".
De gang van zaken met de Ele
mentaire Vlieger Opleiding is een
typisch voorbeeld van het opvangen
van generatieverschillen. De beide
betrokken officieren geven toe voor
al gestimuleerd te zijn geweest door
hun ervaringen met de jongeren.
Kritisch als zij waren, zagen zij
dat in het oude systeem nodeloos
mensen werden verspild en dat was
niet alleen tegenover die jonge men
sen ongeoorloofd, maar evenzeer een
economische verspilling. Er stak
geld in dat niets opleverde en het
bracht de luchtmacht tot een knel
lend gebrek aan vliegers.
Eenmaal tot conclusies gekomen is
de groep, waartoe de beide zegsman-
nen behoorden, door middel van ge
sprekken en het bestuderen van de
internationale literatuur over dit on
derwerp, gaan zoeken naar een nieuw
systeem. In het derde stadium moes
ten zij bij hun meerderen aanklop
pen om gehoor te vinden. De brug
tussen brede onderlaag van jonge
ren naar de hoge top der vijftigers
was geslagen en functioneerde. Hoe
waren nu de ervaringen van degenen
die de pijlers van de brug vorm
den?
„Bij de hogere functionarissen von
den wij positieve aandacht, al moes
ten we steeds zorgen goed beslagen
ten ijs te komen. De meeste tegenstand
ondervonden we in onze eigen om
geving. Hier zitten ook de mensen,
die terecht het gevoel hebben dat
ze in verschillende opzichten onder
de jongeren door moeten. Dat is ook
zo, maar die mensen hebben daar
geen compensatie voor gevonden,
vaak omdat ze die niet zoeken. In
die kring vind je ook de mensen
die hun gezag uitoefenen met de
handboeken opengeslagen voor zich!"
„Voor de instructeurs", zo vult
de ander aan, „was het ook moei
lijker. Zij konden ook niet meer
steunen op handboeken en schema's,
zij moesten het zoeken in de indi
viduele benadering van de leerling
en dat bracht veel extra-werk en
nog meer inspanning met zich mee.
Maar ook hier een verrassend re
sultaat: een geheel nieuw type in
structeur dat niet meer z'n rondjes
draait omdat hij „van hogerhand"
daartoe is aangewezen, maar een
man die in zijn werk gelooft en
zich heeft dienstbaar gemaakt aan
het toekomstige vliegerschap van zijn
pupil. Dat is, neerdalende van de
ivoren toren, waarop de zetbaas van
Onze-Lieve-Heer gezeten was een
hele mentale omwenteling".
„Vliegers opleiden", zo besluit de
basisstafotficier, „geeft je hetzelf
de gevoel als de boetseerder die
vindt dat hij iets moois heeft ge
maakt.
Zo'n man die je solo gestuurd hebt
en toegedronken na zijn slagen, kan
twee jaar later al een dagtaak heb
ben waar jezelf al ónder door ge
zakt bent. Maar dat is niet erg. Dat
hoeft heus geen rancuneuze gevoe
lens op te wekken. Tenslotte ben jij
het die de man daar heeft helper
komen".
Bij ons vindt u een fijne en bijzondere brede
kollektie gouden oorhangers voor moderne,
eigentijdse mensen... Goud moet u vertrouwd
kopen, koop daarom bij:
(ADVERTENTIE)
LEEUWARDEN (ANP) Twee jaar
en zes maanden gevangenisstraf heeft
de officier van justitie bij de rechtbank
te Leeuwarden geëist tegen de 55-jarige
W. K., voorheen procuratiehouder bij
het kantoor van de Amro-bank te Dok-
kum. f
Hij gaf toe' in de periode van augustus
1955 tot augustus 1967 in zijn functie
van procuratiehouder een groot aantal
malen verduistering en diefstal te heb
ben gepleegd met betrekking tot gelden
en fondsen die door cliënten aan deze
bank- waren toevertrouwd.-
WASSENAAR (ANP) De chef-arts
van het Albert Schweitzer-ziekenhuis
in Lambarene, dr. Walther Munz, die
in een vraaggesprek met de „Sunday
Times" de verwachting had uitgespro
ken, dat het ziekenhuis wegens finan
ciële tekorten zou moeten worden ge
sloten blijkt niet op de hoogte van de
werkelijke financiële situatie te zijn
geweest.
Dit werd ons vandaag medegedeeld
door ds. D. A. Werner, lid van de direc
tie van het ziekenhuis. Teruggekeerd
van een gisteren in Straatsburg gehou
den directievergadering, kon ds. Wer
ner ons mededelen, dat de tekorten
voor het lopende jaar geheel zijn ge
dekt,
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Tijdens de gistermiddag gehouden algemene vergade
ring van de federatie van verpleeginrichtingen en de katholieke ver
eniging van verpleegtehuizen is een rapport aangeboden dat tot titel
draagt: „Het verpleegtehuis in ontwikkeling" en dat door deskundigen
een unieke studie wordt genoemd, niet alleen voor Nederland, maar
wellicht voor geheel West-Europa.
Een speciale enquêtecommissie heeft een onderzoek doen instellen in de
verpleegtehuizen per 31 december 1964. De praktische uitwerking der verkre
gen gegevens werd opgedragen aan het gemeenschappelijk instituut voor
toegepaste psychologie, afdeling research, te Nijmegen, onder leiding van de
psycholoog dr. J. M. A. Munnichs, die tevens als deskundige aan de commissie
was verbonden.
voor psychisch gestoorden moeten
worden overgeplaatst, 5 tot 17 procent
zou in een verzorgingstehuis thuishoren
en zes procent zou beter thuis kunnen
zijn. Liefst 28 procent van de patiën
ten in verpleegtehuizen bUJkt derhalve
in het verkeerde bed te liggen.
Uit het rapport verpleegtehuizen
nieuwe stijl blijkt, dat tot 1980 een
verdubbeling van de thans bestaande
verplegingscapaciteit wordt verwacht.
In 1961 telde ons land 90 erkende in
stelling-en met een capaciteit van 6.383
bedden, in 1966 was dit aantal geste
gen tot 133, terwijl de capaciteit was
verdubbeld tot 12.196. In 1980 zullen
naar schatting 27.745 bedden nodig zijn.
Met een kapitaalsinvestering van cir
ca f 50.000,. per bed betekent dit, dat
de verpleeghuis bouw een totale inves
tering zal vergen van ongeveer één
miljard gulden.
Mr. W. A. Schouten, voorzitter, ziet
het verpleegtehuiswezen in een grote
stroomversnelling. Er zijn nu 12.000
bedden, dit zal in het jaar 1980 wel
uitgroeien tot 28.000. De kosten die
van overheidswegen gedragen worden
zijn enorm. Er zal straks een bedrag
van een miljard gulden mee gemoeid
zijn.
Op 1 januari 1965 zou vijf procent van
de patiënten naar een verpleegtehuis
DEN HAAG (ANP) De staatsmjj-
lien-DSM gaat in haar chemiecom-
plex te Geleen een tweede melamine
fabriek bouwen, met een capaciteit
van ca. 30000 ton per jaar. Met de
bouw zal in het begin van 1968 een
aanvang worden gemaakt, zodat de fa
briek in 1970 in produktie zal kunnen
komen.
Tevens gaat DSM haar ureumfa-
bricage te Geleen uitbreiden met
120.000 toil tot een capaciteit van
375.000 ton per jaar. Ook de werk
zaamheden hiervoor zullen in 1968 be
ginnen en in 1970 gereed moeten zijn-
Met de bouw van de nieuwe instal
laties is een investering gemoeid van
verscheidene tientallen miljoenen gul
dens. Voor de fabricage van melami-
ne (een hoogwaardige component van
kunstharsen en lijmen) en voor de fa
bricage van ureum een kunstmest
met hoog stikstofgehalte, een grond
stof voor de veevoederindustrie en een
component van kunstharsen) heeft
DSM eigen produktieprocessen ont
wikkeld. Voor de fabricage van mela-
mine heeft de onderneming een pro
cédé ontwikkeld op basis van ureum
en ammoniak. De werkzaamheden ter
zake van de ombouw en uitbreiding van
de ureumfabriëk en de constructie van
de neuwe melaminefabriek worden in
eigen beheer uitgevoerd.
De melaminefabriek die DSM een
jaar geleden in bedrijf narr is de
eerste melaminefabriek op basis van
ureum in Europa, en heeft een capa
citeit van 10.000 ton per jaar. Dit me-
lamineproces is in verschillende op
zichten aantrekkelijker gebleken dan
het bereidingsproces op basis van kalk-
stikstof, zoals dit al lange tijd door
een aantal andere industrieeën wordt
toegepast.
Ureum en ammoniak worden door
de DSM reeds voor diverse toepas
singen in grote hoeveelheden vervaar
digd. Toch zal voor de uitbreiding van
de melaminefabricage nog een aan
zienlijke vergroting van de ureumpro-
duktie nodig zijn. Teneinde dit te kun
nen realiseren zal de oudste (van 1956
daterende) van DSM's twee ureum-
fabrieken worden verbouwd en uitge
breid van 180.000 ton per jaar tot een
capaciteit van 300-000 ton per jaar.
Hiertoe zal de fabriek worden inge
richt volgens de nieuwste ontwikke
ling van DSM's ureumproces het z.g.
strip-procédé. Dit strip-procédé wordt
reeds toegepast in de tweede ureum-
fabriek die in het midden van 1967
in bedrijf is genomen en die een ca
paciteit van 75.000 ton ureum per jaar
heeft.
Voorts is gebleken, dat tweemaal
zoveel vrouwen als mannen in het ver
pleegtehuis worden behandeld. Bij de
vrouwelijke patiënten behoort 82 pro
cent en bij de mannelijke 68 procent
tot de alleenstaanden, hetgeen grote
sociale problemen met zaich brengt.
Voorts is komen vast te staan, dat
met het klimmen der jaren het aan
tal patiënten steeds blijft stjjgen. Van
de 75- en 79-jarigen is ruim een half
procent van de Nederlandse bevolking
in een verpleegtehuis. Bij de 90-jari-
ge en ouderen is dit ruim vier pro
cent. Wat de functional^ stoornissen be.
treft, bleek 69 procent van de patiënten
een beperkte zelfbeweging te hebben,
maar velen hadden ook ernstige be
wegingsbeperkingen. Psychische stoor
nissen komen in eenderde deel van el-
le gevallen voor. Een patiënt heeft
doorgaans meerdere stoornissen, waar
van de oorzaak kan liggen in de ac
tiviteiten in het dagelijks leven, het
milieu of de behandelings-, verple
gings- en iairichtingsbehuefte. Hartaan-
doeningen en hersenvaatstoornissen
moeten regelmatig worden behandeld.
Van de geënquêteerde patiënten
kwam 54 procent van huis, 25 pro
cent uit het ziekenhuis en 11 procent
uit het verzorgingstehuis. Over de ver
plee gduur kan worden gezegd, dat 25
procent van de patiënten minder dan
een half jaa- aanwezig is, 41 procent
minder dan een jaar en 60 procent
minder dan twee jaar. Veertig procent
van de patiënten behoort derhalve tot
de langdurige zieken.
Eind 1964 waren 30 full-time artsen
werkzaam in de Nederlandse ver
pleegtehuizen. Nu zijn er 59 verpleeg
tehuizen met één of meer artsen in
vaste dienst. Het aantal part-time art
sen is ongeveer gelijk gebleven: in
1964 waren er 62 en dit jaar 64.
WASHINGTON (Reuter) De Ame
rikaanse immigratiewet van 1965, die
op 1 juli volgend jaar in werking
treedt, zal de toevloed van buitenlandse
geleerden, kunstenaars en intellectuelen
naar de V.S, indammen, zo staat in een
rapport van het Amerikaanse visum-
bureau. Tot dusverre konden geleerden
uit Europa gemakkelijk naar de V.S.
emigreren. Onder de nieuwe wet zul
len per jaar slechts 17.Ü00 visa beschik
baar komen yoor geleerden in de hele
wereld.
De Algemene Nederlandse vere
niging ter voorkoming van blindheid
vestigt er de aandacht op. dat er
elk jaar ongelukken gebeuren bij het
afsteken van vuurwerk. Vooral de
ogen lopen daarbij letsel op. Elk
soort vuurwerk, zegt de vereniging,
is gevaarlijk, als het onoordeelkun
dig afgestoken wordt.
,.1Vaar is Fluitje Fluitje? Op de
Sittardse kermis is er vandoor ge
gaan Fluitje Fluitje, het zwart-witte
troetelkind van De Mans Muizen-
stad. Als dit muisje niet naar de ei
gen 'stal terugkeert is het voor de
heer Albert Kroon een jammerlijk,
verlies".
(Uit de NKB, orgaan van de Neder
landse Kermisbond)
In de komende weken zullen we ln
vele bladen en tijdschriften weer me
ningen over Kerstmis kunnen aan
treffen. De eerste heb ik gelezen in
Salvo, het katholiek tijdschrift voor
de strijdkrachten. Twee meningen
van dienstplichtigen:
Vroeger kon je nog wel geloven aan
die geboorte en 't hele verhaal dat er
omheen gespannen was, maar van
daag, na alles wat je gehoord en ge
lezen hebt, gaat dat niet meer. Wat
overgebleven is, is een huiselijk
feest. Wel gezellig, daar niet van,
maar ik geloof niet, dat er nog ie
mand is, die raad weet met dat kerst
verhaal".
En een ander zegt: „Kerstmis is
voor mij een gezelligen stemmig
feest. Je kunt kalkoen eten en wijn
drinken. Ik vind wel, dat je naar de
kerk moet gaan. Naar de Nachtmis.
Dat verhoogt de stemming. Alles
lijkt dan vrediger dan normaal. Bo
vendien doet die nacht mij altijd
weer iets. Ik vind het een mooie ge
legenheid om, als je iets met iemand
hebt, dat in het reine te brengen".
Als u van plan mocht zijn om er
met Kerstmis een tijd tussenuit te
trekken (naar de wintersport bij
voorbeeld, waar dit jaar meer men
sen dan ooit schijnen heen te gaan;
ik in elk geval niet, want ik hoef
niet), dan hoop ik dat het u niet
vergaat als de heer W. D. Pope in
Atlanta in Florida.Die kwam van va
kantie terug en kon toen zijn huis
nergens meer vinden. Dat was weg
gehaald. Zijn buurman had gezien,
dat enkele mannen, midden in de
drukte van het spitsuur, het huis,
dat boven een souterain op een ce
menten fundering rustte, opkrikten,
het op een oplegger laadden en er
mee wegreden. Zo gaat dat in Ame
rika.
In Amerika gebeuren trouwens
meer merkwaardige dingen. De Rus-
sisch-othodoxe aartsbisschop van
San Francisco heeft fel geprotes
teerd, dat een erewacht van de ma
rine aanwezig was bij de begrafenis
van een onderofficier, die lid was
van de Eerste Satanische kerk van
San Francisco. De begrafenis eindig
de met een eresalvo van de marine-
wacht, nadat een „priester" van de
ze kerk de woorden had aangehe
ven: „Satan, Satan, broeder Satan,
laat het vuur van zijn ziel bezit ne
men".
In Parijs zijn drie studenten ver
oordeeld. Naar een professor, aan
wie ze een hekel hadden, hadden ze
eerst een arts gesturd, toen
een ambulance en tenslotte een be
grafenisondernemer.
Het Nederlandse comité voor kin
derpostzegels roept het publiek op
om de in de komende weken, (wan
neer iedereen meer post verstuurt
dan anders) bij voorkeur kinder
postzegels te gebruiken. We onder
steunen de oproep graag. U weet,
geen propaganda in deze rubriek,
maar de kinderzegels zijn nu een
maal voor een heel erg goed doel.
Vandaar.
MERYN
FRANKFORT (DPA) Sedert het
begin van de week bestaat in West-
Duilsland weer een „levendige" en
„wilde" vraag naar goud, die doet
denken aan de hausse welke onmiddel
lijk na de devaluatie van het pond
sterling in november optrad, zo is van
de zijde der banken vernomen. Ook
bij de Deutsche Gold. und Silber-Schei-
deanstalt (Degussa) in Frankfort de
belangrijkste verkoper van goud in
Duitsland is de handel in goud in
de eerste twee dagen van de week
weer merkbaar toegenomen.
Terwijl de prijs van baar goud
stabiel is gebleven op 4830 tot 4840
mark per kilogram zijn de prijzen
van gouden munten op de Duitse markt
sedert de devaluatie van het pond ten
dele met meer dan tien procent ge
stegen.
(ADVERTENTIE)