Fulbright: Amerika
verandert
Vietnam in knekelhuis
Schaduwen van
In één uur werd een dorp vernietigd
De Gaulle over
NAVO en EEG
PA pakt
VOOR HOUT
9
Quick Up... 'tis goed. Kodrinkt't.
mm
McNAMARA VERDEDIGT NAPALM
Egypte klaar
voor oorlogs
economie
Zoeken Limfjord
gestaakt
VASJKANSKY VERMOEID JSJAVO-MIMSTERS GAAN CONFEREREN
KERSTDINER
Evacuatie
van Griekse
soldaten
begonnen
Geen pasjes voor
Oost-Berlijn
POLSSTOK
SS-PLOEG
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 DECEMBER 1967
Het ontslag van de
arbeidersbisschop
AL ACHRAM
Concessies
PIET BAKS ETTEN
Demonstraties
Napalm
VIEUX
Veroordelen
Vele schepen in nood
Mond- en klauwzeer
in Engeland neemt af
RESTAURANT
VROUWENHOF"
t
t
t
Nomaden
Vuurzee
Bang
HANDHAVEN
AKKOORDEN
BINNENLANDS
18
rijgsgevangenen 50 jaar geleden
I ere,
lich die militairen, die zich via Neder-
Pand. Vlissingen en Engeland weer bij
Let leger wilden voegen Na de oproep
lan koning Albert tot alle jongeman
nen in het bezette gebied om te vluch-
len, om zich bij het Belgische leger aan
p sluiten, werd het hier een compleet
oorgangshuis.
De mannen, die wij overbrachten,
loesten bij ons van te voren enkele da-
en oefenen in het polsstokspringen. Die
fsperring was drie meter hoog. Die
adden wij bij ons nagebouwd. Franse
ïilitairen namen meestal die moeite
iet. Die slopen soms kilometers ver
oor Duitsland en bezet België en arri-
serden met dertig, veertig man tege-
jk. Zij stonden onder commando.
Nachts werd zonder aarzelen een me-
of vier uit die omheining geknipt,
iet grote geïsoleerde tangen. Ik heb
;n Franse officier meegemaakt, die
ond met geladen pistool in de hand
:hter zijn mannen te jagen. Want niet
dereen was zo gretig om zich na ai
rlei nachtmerries aan het front weer
üs over kop bij zijn leger te storten,
In Warsage lag een Russisch krijgs-
/angenkamp. De Russen hebben de
•ote weg Aken-Brussel aangelegd voor
2 militaire transporten. Ook de spoor-
-ug bij Moresnet. Op een manneke
eer of minder keken de Duitse pio-
ers niet. Volgens de verhalen is daar
?n enkele maal een Rus naar beneden
edonderd, in de fundamenten, die men
ezig was te storten. De Duitsers joegen
aar „Schnell, schnell". Een veronge-
fkte man moest blijven liggen, het be-
•n werd er gewoon bovenop gestort,
e mensen in de Voerstreek geloven
>g altijd dat er Russen in de funda-
enten zitten.
ie krijgsgevangenen waren wel onge"
oflijk taai. Zij moesten voortdurend
ngs die elektrische lijn herstellings-
erkzaamheden verrichten. Sommigen
jn naar Nederland gevlucht, gewoon
)or via een ton te kruipen. Die scho*
?n zij tussen de elektrische draden
>or.
Anderen hadden ontdekt dat de Dul*"
irs de stroom uitschakelden bij onweer
tijdens stortbuien. Het draad liep op
?n plaats vlak boven het riviertje
ulp. Als het langdurig bleef regelS
oest de stroom uit, omdat de kaD®
ider water kwam te staan. Mijn hro®
armel is bij die gelegenheden meeL
-re malen onder het draad door naar
ederland gezwommen om eten te na-
n. of om jonge Belgen weg te bren-
„Na de oorlog heeft de baron d Ou
emont van kasteel Beusdau op o
aats van die verschrikkelijke ana
ring een monument opgericht,
uitsers bliezen het in de tweede
Idoorlog op. Op de oude £ed r
aats stond namelijk iets te lezen o
^utoonse barbarie. Daar is toen
>eciale SS-ploeg bij te pas gekomen-
1962 is het weer hersteld. g
Voor zijn hachelijke .vluchthulp kre
•aaf Lionel van Belgische zijde n
n. dankwoord. „Ah, nee, hè. Ik
^vangen genomen en heb twee J
stgezeten. Dat is toch geen pres
merci voor te zeggen. Wel van
Bulle heb Ik na de tweede wereiaooi
1 een dankoorkondc gehad,
isteel was een onder duik-adres
ivluchte Franse piloten. Wij he
geveer vijftig Franse piloten ve
o. Ja, hoe kwam dat? Die me
rden tot Epen gebracht, daar
n verteld, ga maar naar burgem
Sécillon. (Ik ben hier 42 jaar-.e
meester geweest). Dat is 6011 g ilcS.
k een Fransman. Wij wisten van
jed die mensen werden nier
or de Witte Brigade °Pgehaa "f-n.
ut dat wel, mensen praten en P
t hoorden de Duitsers ook. vvij
i verschillende keren huiszoeKins
waren toen gelukkig geen
)ie oorkonde van De Gaulle
is in een kast. Ik hoef ze
or u niet te zoeken, he. Ik zoui
nakkelijk niet terugvinden. juist
ge wordt voor zo iets
of wij van te voren gedacht M»
u gaan wij mensen helpen vi
e mannen stonden op zeK
or ons en wilden over ate
m, of onderduiken. aten
/oordat wij het goed beseft'ei
i er midden in. Dat is toch niks
tders".
llllllllllllllllllllllllllllllilHIlIIIIIIIIIIIHIIIIIII
riet bericht, dat de „arbeiders-
1 bisschop" Jeronimo Podesta van
Avellanada in Argentinië door het
Vaticaan is ontslagen, heeft heel wat
pennen in beweging gebracht.
Hoewel de reden van het ontslag
niet bekend is gemaakt, nemen de
meeste commentators aan, dat de
bisschop een naar Rome's smaak te
linkse koers heeft gevaren, met
name op het sociaal-politieke ter
rein.
Wij kunnen deze veronderstelling
wel billijken, maar wachten alvo
rens een definitief oordeel uit te
spreken toch liever even af.
De berichten zijn namelijk aller
minst eensluidend. Ook verwondert
het ons, nog geen protest uit de
mond van zijn collega-bisschoppen,
waaronder de zeer zegvrije Camara.
te hebben gehoord. Dit zou er wel
eens op kunnen wijzen, dat het met
dat ontslag toch allemaal niet zo
eenvoudig ligt als wij hier geneigd
zijn te denken.
Ook met de uitleg moeten wij
voorzichtig zijn. Het dagblad Trouw'
zegt, dat bisschop Jeronimo de be
doeling van .Populorum Progressio''
niet begrepen heeft en dat hij daar
om het bos wordt ingestuurd. „Podu-
lorum Progressio", aldus het blad is
er om gelezen, niet om uitgevoerd
te worden. Wie dat laatste probeert
te doen, riskeert in bepaalde gebie
den zijn kerkelijk hachje.
Hoewel wij deze verklaring niet
geheel ongegrond zouden durven
noemen, menen wij toch de voorkeur
te moeten geven aan een andere, na
melijk dat „Rome" allerminst een
gesloten eenheid vormt. Er zijn in
stanties die een brief als „Populo
rum Progressio'' ontwerpen en er
volledig achter staan. Er zijn er ech
ter ook die zo'n brief misschien wel
als een mooie verklaring, maar zeker
niet als een vertrekpunt voor actie
beschouwen. En beide instanties wer
ken volledig langs elkaar heen. Daar
van is bisschop Jeronimo wellicht
het slachtoffer geworden.
En de paus dan, zal men zeggen,
die is toch het hoofd van de hele
kerk, dat is toch de centrale figuur
in wiens handen alle touwtjes sa
menkomen? Was het maar waar!
Dan hoefde er geen curie-hervor
ming meer plaats te hebben. Een
van de punten, die paus Paulus met
ingang van 1 januari a.s. hoopt te
gaan realiseren, is nu juist, dat er
eindelijk de nodige coördinatie komt,
dat alle Romeinse instanties zich
door één centrale gedachte gaan
laten leiden. Maar zover is het nog
lang niet.
liiiiiuiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiHii
(AFP) Het Egyptische blad
Al Achram is van oordeel dat de Ara
bische landen geleidelijk hun defensie
ve houding zullen verwisselen voor een
meer offensieve. Het defensieve vermo
ren van Egypte is hersteld, aldus het
blad en de nationale economie wordt
gereorganiseerd tot een oorlogsecono
mie.
hoofdredacteur Heykal, een vriend
van Nasser, schrijft dat na de oorlog
met Israël de Sovjet-Unie de Arabische
zaak voor honderd procent begrijpt,
frankrijk voor 50 procent en Engeland
voor 25 procent. Het Britse percentage
Kon nog worden vergroof, „de Britse
belangen in de Arabische wereld in
aanmerking genomen". Voorlopig acht
«eykal een oorlog tussen Egypte en Is-
01r?waarschÜnlijk. Israël wilde niet
aanvallen vanwege de herstelde defen-
Eg?Pte en Egypte wilde niet tot
een offensief overgaan omdat zijn aan
valskracht nog in opbouw is.
«J* ,*~ahische KI Fatah-act'ivisten zijn
geaood in een vuurgevecht met Israë
iische veiligheidstroepen nadat ze ver-
SmM?-1??1?? uit hun ber2Plaats in een
giot bij Nabloes op de bezette westelij
ke Jordaanoever.
2pJL<rf!Lgr2t*werj een klein arsenaal
gevonden, dat onder meer zeven Chi-
hSLS? Russische machinegeweren, een
bazooka en munitie bevatte.
-«va cu muuuu
wwit«leW?n£..Amerikaanse oliemaat.
hebben de Israëlische rege
mg gevraagd om concessies om in d<
wn Sinaï-woestijn naar olie te bo
ren zo wordt in Tel Aviv uit industrië
le bron vernomen.
v.„ woordvoerder van het ministerie
S„2? yi keimg weigerde de Ameri-
toenaderingspogingen te beves-
we«es er-9p dat verscheidene
m ddelgrote Amerikaanse maatschap
werven SS'eS ISraël hadden v£*
denra„u P01?P', aanzienlijke hoeveelhe-
sfnaï li W ie bezette olievelden
van A A l0/ Soeweira en voor de
Si van Suez. Men gaat
Saar d» M-V/?,?ilai aan de Rode Zee
ion aanleg^ednde"andSeZeehaven Ashke"
in
kust
een
Zee
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON Senator William Fulbright, de voorzitter van
de Amerikaanse senaatscommissie voor de buitenlandse betrekkin
gen en erkend tegenstander van president Johnsons Vietnam-politiek
heeft gisteren het Amerikaanse optreden in Vietnam een uiting
genoemd van de Amerikaanse bereidheid een klein land in een kne
kelhuis te veranderen.
„Alles wat we tot nog toe hebben be
wezen is. dat we zelfs met een legei
van een half miljoen man en met jaar
lijkse kosten van 30 miljard dollar niet
in staat zijn deze nationale bevrijdings
oorlog te onderdrukken. Alles wat
we in Vietnam .tentoonspreiden is
Amerika's bereidheid en bekwaamheid
om zijn B-52's, zijn napalm en alle ande
er wapens voor „oproerbestrijding" te
gebruiken om 'n klein land in 'n kne
kelhuis te veranderen", aldus de se
nator.
Fulbright zei dat de natuurlijke sym
pathie van miljoenen over de gehele
wereld uitgaat naar de verdrukten, dat
de V.S. zich door hun optreden in
Vietnam hebben geïsoleerd van hun
vrienden en dat de kwestie Vietnam
de Amerikanen onderling verdeelt als
geen andere kwestie in deze eeuw.
Voor de vierde achtereenvolgende
dag is er gisteren in New York gede
monstreerd tegen de dienstplicht. De
bekende kinderarts Benjamin Spock.
die op de eerste dag van dfe betogingen
was gearresteerd, bevond zich even
eens onder de ongeveer 300 demon
stranten
Ongeveer 200 havenarbeiders pro
beerden een tegendemonstratie op touw
te zetten, maar dit werd door de politie
verijdeld. De betoging gins als een
nachtkaars uit, toen de dokwerkers
aan het werk moesten.
De Amerikaanse minister van defen
sie. Robert McNamara heeft het opge
nomen voor de maatschappij Dow Che
mical, die de laatste tijd doelwit was
van anti-oorlogsdemonstraties vanwege
haar vervaardiging van napalm.
De minister verklaarde in een brief
aan de president-directeur van Dow,
dat napalm in Vietnam een militaire
noodzakelijkheid is. Wanneer tegen een
bepaald wapen of de oorlog als geheel
wordt geprotesteerd is men bij een be
drijf aan het verkeerde adres. ..Dit zijn
zaken van militaire en buitenlandse
politiek waarover het particulier be
drijfsleven niets te zeggen heeft", aldus
de minister.
De brief werd vrijdag door de maat
schappij, die door sommigen als oor
logswinstmaakster is gebrandmerkt
gepubliceerd. McNamara verwees nog
naar een rapport van een medisch team
dat Vietnam had bezocht, waarin be
richten als zouden napalmaanvallen
veel slachtoffers onder de burgerbevol
king maken worden tegengesproken
Het slot van de brief luidt: „Laten uw
personeel en aandeelhouders zich ervan
bewust zijn. dat uw maatschappij een
dienst verricht voor onze strijdkrach
ten, een dienst die van vitale betekenis
is voor onze strijdende mensen''.
Bij de Amerikaanse luchtmachtbasissen
in Vietnam zijn conventioneel luchtdoel-
ADVERTENTIE
W. FULBRIGHT
...knekelhuis...
geschut en luchtdoelraketten geplaatst,
Volgens rapporten van de inlichtingen
dienst zouden Noordkoreaanse en
Noordvietnamese vliegers in de toe
komst kunnen proberen zelfmoordaan-
vallen met (Russische) Iljoesjin-toe-
stellen op de Amerikaanse basissen uit
te voeren.
Deense arbeiders hebben een verzoek
tot paus Paulus gericht om krachtens
art. 80 van de constitutie over kerk en
wereld van het Tweede Vaticaans Con
cilie de Amerikaanse oorlogsvoering in
Vieanam te veroordelen.
Zij wijzen op het artikel van de pas
torale constitutie over kerk en wereld,
waarin „elke oorlogsdaad, die zonder
onderscheid gericht is op de verwoes
ting van hele steden of grote gebieden
met hun bewoners een misdaad tegen
God en de mensen" wordt genoemd.
De Zachte Hollandse
KON JAK
(Van onze redactie buitenland)
GLüCKSBERG/IJMUIDEN De West-
duitse marine heeft het zoeken naar de
Limfjord, de Nederlandse kustvaarder
van kapitein A. Doornbos en zijn Duit
se bemanning, gistermorgen gestaakt.
De marine deelde mee dat de kans
om een overlevende van het dinsdag
verongelukte schip en van het Duitse
schip Aenne Ursula te vinden, uitge
sloten te achten.
Drie IJmuidense sleepboten hebben
gisternacht hulp geboden op een door
stormweer woelige Noordzee. Wijsmul-
lers sleepboot „Jacob van Heemskerk''
kwam het Duitse schip „Immen" te
hulp, dat vijf mijl voor Ameland aan
beide ankers lag, vanwege roerschade.
Zeesleper „Titan" sleept het uit 1930
daterende Finse stoomschip „Krucia",
met averij naar IJmuiden.
Wijsmullers sleepboot „Utrecht" blijft
in de buurt van het booreiland „Sea
Quest" in het Britse deel van de Noord
zee. Het booreiland heeft het zwaar te
verduren in de storm.
De Deense marine gaf gisteren toe
dat een onderzeeër de Zweedse visser
„Maelaroe" aangevaren heeft. Het vis-
schersschip zonk, de vier bemannings
leden werden later doodgevroren aan
getroffen op een reddingsvlot door een
andere visser. De duikboot „Delfinen"
was eerst naar overlevenden gaan zoe
ken, maar werd teruggeroepen toen
verband met de aanvaring werd ver
moed.
VIER GOBELINS, die toebehoord heb
ben aan Lodewijk XV, zijn gisteren in
Sotheby (Londen) geveild voor bijna 2
miljoen gulden. In 1900 bevonden zij
zich in de verzameling van aartsher
tog Ferdinand van Oostenrijk, wiens
dood de aanleiding werd voor de Eerste
Wereldoorlog.
NEW YORK (AP) De Zuidafrikaanse I
chirurgen, die reeds de eerste trans
plantatie van een mensenhart op hun
naam hebben staan, zullen binnen zes
weken wellicht een tweede soortgelijke
ingreep verrichten.
Een patiënt, een man van middelbare
leeftijd die sinds zes maanden aan een
ernstige hartziekte lijdt, wacht op een
nieuw hart, zei dr. Christiaan Barnard,
eerste chirurg van de groep van dertig
die zondag de historische operatie in
het ziekenhuis Groote Schuur te Kaap
stad verrichtte. Twee dingen staan de
ingreep in de ewg.
Ten eerste moet de staf niet meer
dag en nacht Louis Vasjansky behoeven
te controleren, die zondag een nieuw
hart heeft gekregen. Ten tweede moeten
de Zuidafrikaanse art/en wachten op
een geschikte donor d.w.z. op iemand
die aan andere oorzaken dan een hart
ziekte overlijdt en die zo mogelijk ook
nog jong is.
Louis Vasohansky, de patiënt met het
getransplanteerde hart, heeft één gro
te klacht, zo vertelde zijn chirurg van
daag hij mag zich te weinig bewegen.
„Hij zegt dat hij kramp krijgt van
het doodstil liggen", zei professor Chris
Barnard. „Hij wil erg graag uit bed.
Hij mag rechtop zitten maar dat is tot
dusver alles".
Vijf dagen na zijn operatie van zondag
is de toestand van Vasjkansky bevre
digend, hoewel hij vermoeid is.
„Ik denk dat de verpleging hem wat
te intensief was", zei Barnard. „De
laatste vijf dagen is hij om de twee uur
gewekt voor controle. Nu laten we hem
slapen".
Vasjkansky is nu in het kritieke sta
dium. Dit is de periode waarin het ge
vaar van afstoten van het nieuwe hart
door het lichaam het grootst is. Er zijn
nog geen tekenen van afstoten waarge
nomen, zei Barnard.
(ADVERTENTIE)
televisie
3 magnétophons
lu afspeel-apparatuur
alles pleit voor
w TELEFUNKEN
|m e
LONDEN (A.P.) De mond- en
klauwzeerepidemie, die in zes weken
tijd in Groot-Brittannië aan 270.000 die
ren het leven heeft gekost, begint af te
nemen.
Donderdag kwamen er meldingen
binnen van 26 bedrijven, waar de ziek
te was geconstateerd. Dat aantal was
het laagste sinds 12 november. Alle mel
dingen waren afkomstig uit besmette
gebieden.
Het hoofd van het staatscentrum voor
mond- en klauwzeeronderzoek is van
oordeel, dat de epidemie zijn hoogtepunt
is gepasseerd. Het ministerie van land
bouw acht het echter nog te vroeg om
enige betekenis te hechten aan de
jongste cijfers.
In totaal zijn er nu 1630 boerenbedrij
ven door de ziekte besmet. De waarde
van de afgemaakte dieren draagt glo
baal 130 miljoen gulden.
Voor het eerst nadat haar man in
het Groote Schuur-hospitaal in
Kaapstad de opzienbarende hart
transplantatie had ondergaan, mocht
mevr. Ann Vasjkansky gisteren
haar man bezoeken. Op de foto
verlaat z\j na het bezoek opgewekt
het ziekenhuis.
(ADVERTENTIE)
Roosendaal - Tel. 016505057
Op 25 en 26 december
DINER-DANSANT
J bij kaarslicht in „Kerstsfeer"
t
J Tijdens de lunch ook onze nor- j
J male menu's a la carte (ook het J
t
t
kindermenu a 5.-).
Op nieuwjaarsdag
DINER-DANSANT
l
J Normale menu's a la carte en ons
„R-700" menu.
t
J Menu's worden u, op verzoek, J
J gaarne toegezonden J
t
NICOSIA (AP) Gistermorgen is in
alle vroegte een begin gemaakt met de
evacuatie van de 12000 Griekse militai
ren, die sinds 1964 illegaal op het ei
land gekomen zyn.
Ean groep van 400 man heeft zich in
de haven van Famagusta ingescheept
en het eiland verlaten.
Tot de evacuatie werd besloten in de
Grieks-Turkse overeenkomst van vori
ge week.
Fotografen werden in de haven niet
toegestaan Toen journalisten om toe
stemming vroegen de evacuatie te fo
tograferen, antwoordde een hoge Griek
se officier: „Realiseert u zich dan niet
wat dit voor ons betekent? Hoe kunt u
me toestemming vragen om foto's ïe
maken van onze schande?"
Noch de Cypriotische regering, noch
het Griekse legerhoofdkwartier in Ni
cosia hebben van de evacuatie officieel
gewag gemaakt. Het hoofdkwartier wei
gert inlichtingen te verschaffen.
Gisteren is een flottielje van vier
Griekse schepen voor de rede van Fa
magusta voor anker gegaan.
Grieks-Cypriotische politiemannen en
militairen hebben het gehele havenge
bied afgezet, zodat geen verslaggever
erin kan.
Fotografen die foto's maakten van de
omgeving werden in hechtenis geno
men. Hun films werden vernietigd.
(ADVERTENTIE)
DAK SON (AP) Het is nog niet
zo lang geleden dat de eenvoudige be
woners van het bergdorpje Dak Son
voor het eerst lucifers zagen. Van
vlammenwerpers hadden ze in de
verste verte nog nooit gehoord. Tot op
een dag, in één uur van verschrik
king, deze echte vuurwapens, gehan
teerd door de Vietcong, dood en ver
derf zaaiden onder de mensen in Dak
Son.
„Ze wierpen vuur naar ons" zo be
schreven overlevenden de aanval, die
een van de gruwelijkste aanvallen op
de burgerbevolking uiit de hele oorlog
is geweest.
Zestig huisjes, met rieten daken die
vorig jaar in vier keurige rijen waren
neergezet, werden maandag, kort na
middernacht, in brand gestoken. Een
regen van as daalde neer op de kar
kassen van de waterbuffels die bij de
bamboe-omheining van het gehuchtje
waren afgemaakt.
Een dag later lagen er rijen licha
men van vrouwen en kinderen onder
de enige schaduwgevende boom op
de heuvel. Op het deksel van een
mand lagen de lijkjes van een broer
tje en een zusje, die elkaar nog om
helsden. Net ais de andere lijken wa
ren ook deze overdekt met blaren,
veroorzaakt door de vlammenwerpers.
Woensdagavond had men al 63
lichamen kunnen opgraven uit de kui
len, waarin de bevolking zich had ver
scholen, toen de Viötcong de aanval
opende. Men verwacht er nog meer
te vinden. Amerikaanse en Vietname
se autoriteiten ter plaatse schatten
het totaal aantal slachtoffers op meer
dan tweehonderd.
het eind van 1966 enkele duizenden
Sfcengs op haar hand te krijgen. Deze
mensen vestigden zich in „Nieuw Le
ven" gehuchtjes in de buurt van
Song Be, de hoofdstad van de provin
cie, die 130 kilometer ten noord-oos
ten van Saigon ligt.
Minstens 47 personen werden ge
wond. 33 mensen liepen ernstige
brandwonden op. Vierhonderd dorpe
lingen worden vermist. Dezen bevin
den zich waarschijnlijk nog ergens in
het omringende, met struikgewas be
groeide, gebied. Mogelijk zijn er dan
ook nog veel meer gewonden onder
de in totaal 1770 inwoners van Dak
Son. Een provinciaal bestuurder,
Nguyen Duong Huy, noemde de ter
reurdaad van de communisten „een
duidelijke poging een wig te drijven
tussen de Montagnands en de regering.
Er staat veel op het spel". De inwo
ners van Dak Son maken deel uit
van de Stengs, een stam van 20.000
Montagnards, die de helft van de be
volking uitmaakt van de provincie
Phuoc Long.
De vrouwen van de stam lopen met
onbedekte boezem, de mannen dragen
slechts een lendendoek. Het zijn no
maden, die heen en weer trekken
over de Cambodjaanse grens, hier in
de buurt. Een groot aantal van die
Stengs wordt door de communisten
gebruikt als dragers.
De regering in Saigon wist tegen
„De Stengs zijn de pionnen in deze
oorlog", zei een Amerikaans officier,
die zich met vluchtelingenhulp bezig
houdt.
Volgens overlevenden riepen de
Vietcongstrijders bij hun inval door
spreektrompetten: „Kom uit de hui
zen, jullie moeten met ons mee, kom
uit de huizen".
Een aantal mensen vluchtte de duis
ternis in. Anderen doken nog dieper
weg in hun nietige bamboehuisjes.
Veel dorpelingen kropen in de diepe
kuilen, die ze in de lemen vloer van
hun huizen hadden gegraven. Toen
sloeg de Vietcong toe.
„Overal om me heen", aldus een
van de overlevenden", renden er man
nen. Vlammen spoten door de lucht".
Amerikanen in Song Be, aan de ande
re kant van het dal, vertelden dat het
dorp binnen enkele minuten in een
vuurzee was veranderd.
Enkele uren later strompelden de
eerste gewonden het ziekenhuis in
Song Be binnen. Zij waren op eigen
kracht of met behulp van anderen het
dal doorgekropen en de rivier over
gestoken.
Dr. Herbert Rosenbleeth zei: „Ik
pakte een klein meisje op om het op
een bed te leggen. Het vlees liet in
mijn handen los. Ze was dood".
De vaseline en vloeistof voor trans
fusies was al gauw op. Nieuwe voor
raden moesten worden overgevlogen
Mit Saigon.
„We moeten Dak Son herbouwen en
de mensen weer terugbrengen", aldus
Huy. „Het is van belang dat we de
Vietcong laten zien dat de mensen
niet verdreven kunnen worden. De
Montagnards zijn nu natuurlijk nog
erg bang, maar toch willen ze terug
en hun huizen opnieuw opbouwen".
„Als we Dak Son niet herbouwen,
denken de mensen in de andere dorp
jes dat we ze niet kunnen helpen.
Misschien zouden ze zelfs weer over
lopen naar de communisten". Dak
Son en de andere dorpen", aldus Huy,
„hebben meer prikkeldraad en gewe
ren nodig".
In het verwoeste dorpje vertelt een
man, hoe hij twaalf van zijn dertien
kinderen heeft verloren Een oude
vrouw ligt te huilen op het lichaam
van haar dode zoon. Een oude man
rommelt wat in de resten van zijn
verbrande huisje. Een meisje is bezag
rijst te ziften
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Noch de NAVO noch de EEG kunnen een nieuwe
toekomst tegemoet gaan, wanneer Frankrijk halsstarrig blijft.
Daarvan is men in de internationale politiek langzamerhand wel
overtuigd. Daarom wil men - althans op korte termijn - noch in de
NAVO, noch in de E.E.G. een crisis forceren. Dat is thans wel
duidelijk. Opvallend is het in dit verband, dat de ministerraad
van de NAVO (13 en 14 december) en die van de E.E.G. (18 en 19
december) vlak achter elkaar in Brussel bijeenkomen.
De toekomstplannen van het politiek-militair instituut, dat de NAVO is,
kunnen niet meer gezien worden los van de opvattingen in de Europese
Gemeenschappen. Frankrijk speelt in beide instellingen een belangrijke rol.
Het ja of nee van president De Gaulle over de modernisering van de NAVO
en de uitbreiding van de E.E.G. is waarschijnlijk beslissend voor de toe
komst van beide instellingen.
De NAVO staat al lang ter dis
cussie in verschillende van de 15
aangesloten landen. In 1969 komt
de herziening van het verdrag er
van ter tafel, maar de landen, die
uit de alliantie willen treden, kun
nen dit al in augustus van het
volgend jaar doen.
Als gevolg hiervan zijn binnen
de NAVO allerlei studies gemaakt
over de modernisering ervan. Een
aantal rapporteurs (waaronder de
Nederlander professor Patijn) heb
ben onlangs hun studies afgerond
en daaruit is een voorstel geko
men, dat volgende week in de
NAVO-ministerraad in discussie
komt. De studies-Harmei, zoals zij
genoemd worden (naar het initia
tief van de Belgische minister
Harmei van vorig jaai december)
hebben als uitgangspunt een com
promis, om Frankrijk binnen de
alliantie te houden. Zij zijn, zoals
insiders het uitdrukken een soort
kapstok waaraan tal van opvat
tingen opgehangen kunnen worden
voor een verder overleg.
Uitgangspunt blijft nog steeds,
dat de NAVO als instituut voor de
verdediging van het Westen ge
handhaafd moet worden. Belang
rijker is echter, dat in de nabije
toekomst ook overleg gepleegd
wordt over dezelfde NAVO als een
politiek instrument ter bevorde
ring van de ontspanning tussen
Oost en West. Daarbij zijn in de
verschillende rapporten en ook in
het eindvoorstel tal van aanwij
zingen opgenomen zoals
een intensief overleg over wa
penbeheersing en ontwapening,
het eventueel verwezenlijken
van een Europees veiligheids
systeem,
het oplossen van het Duitse
vraagstuk.
Dit laatste is een van de be
langrijkste waarschijnlijk de al
lerbelangrijkste kwestie, waar
voor ook de NAVO na 1969 staat.
Zowel Oost als West zijn er intus
sen namelijk van overtuigd, dat
alleen een Europees veiligheids
systeem doorgevoerd kan worden,
wanneer het Duitse vraagstuk tot
een goede oplossing gebracht is.
Zolang deze kwestie de interna
tionale politiek in spanning houdt,
blijft ook de ontspanning Oost-
West van nog slechts beperkte om
vang.
Juist daarom blijft het meren
deel van de vijftien NAVO-landen
vasthouden aan de alliantie als een
verdedigingsmiddel van het Wes
ten. „Wapenbeheersing en ontwa
pening kunnen alleen met weder
zijdse akkoorden bereikt worden",
aldus deze meerderheid waaronder
ook Nederland behoort.
Bovendien staat de meerderheid
op het standpunt, dat ook overlegd
moet worden over het „bewaken
van de gebieden, die aan het NA-
VO-territoir grenzen", men denkt
in dit verband vooral aan het ge
bied rond de Middellandse Zee,
waar de Russische vloot een steeds
grotere macht krijgt.
Uit de historie is bekend, dat'
tsarina Catharina van Rusland al
streefde naar het bezit van de
Middellandse Zee als een binnen
zee van het Tsaristisch Rusland.
De Russische strategen hebben de
ze opvatting nooit opgegeven en
de Sovjet-leiders van na de oor
log hebben er ook nooit een geheim
van gemaakt, dat dit eveneens hun
doel is. De NAVO is over de jong
ste ontwikkelingen in deze rich
ting nogal bezorgd.
Feit is echter, dat Frankrijk lang
niet zover wil gaan als verschil
lende ideeën uit de studies-Harmei.
Waar het bijvoorbeeld gaat om
wapenbeheersing en ontwapening
denkt president De Gaulle het
zijne met zijn eigen atoombommen
en in de toekomst waarschijnlijk
ook nog zijn eigen aanvals- en af-
weerraketten. De Gaulle wil zeker
niet meegaan met de opvattingen,
dat de NAVO bijzonder attent
moet blijven op wat er gebeurt
in de grensgebieden zoals het
Midden-Oosten. Ook daarover heeft
het Frankrijk van vandaag zijn
eigen opvattingen, zoals het leve
ren van wapens aan Arabische lan
den.
Andere problemen roepen de
Scandinavische landen en Canada
op. De regeringen ervan zijn nogal
huiverig, om zitting te nemen in
eventuele commissies, die verschil
lende zware problemen zouden
moeten bestuderen.
Voor Nederland liggen de pro
blemen ook op het binnenlands
politiek terrein. Steeds meer Ne
derlanders kanten zich tegen een
verder lidmaatschap van de NAVO,
vooral wanneer daarin landen zit
ting houden als het huidige Grie
kenland en Portugal. Hoe deze vra
gen opgelost moeten worden is
allereerst een partijpolitieke kwes
tie. De partijen intern zijn het
daarover namelijk ook nog niet
eens. Bij de PvdA evenmin als bij
D'66 en de christen-radicalen.
Dat de NAVO-ministerraad van
volgende week al beslissingen van
zeer grote betekenis zal nemen,
daaraan twijfelt men in NAVO-
kringen nogal sterk. Niet alleen
deze onderwerpen staan namelijk
op de agenda, maar bijvoorbeeld
ook de kwestie-Cyprus waar dank
zij het optreden van onder meer
secretaris-generaal Manlio Brosio
van de NAVO een oplossing in een
nieuw dreigend conflict gevonden
kon worden. Dit laatste versterkt
de mening van de meerderheid in
de NAVO, lat deze alliantie wel
degelijk ook als vredes-apparaat
kan fungeren.
Verder staat op de agenda de
opnieuw zeer gespannen sfeer in
het Midden-Oosten tussen Israël
en verschillende Arabische landen.
Met daarbij de toenemende Rus
sische invloed in sommige landen
van het Arabisch blok en in de
Middellandse Zee. Aan deze kwes
ties wordt een zo vertrouwelijk
mogelijke bespreking gewijd. Dit
betekent, dat de vijftien ministers
(ook Frankrijk neemt deel aan de
ze diepgaande discussies) slechts
een zeer beperkt aantal ambtelijke
adviseurs naar de vergaderzaal mo
gen meenemen: ten hoogste twee
naar men zegt.
Verder wacht de NAVO waar
schijnlijk in kleinere kring al
een gesprek over de ministerraad
van de E.E.G. op 18 en 19 decem
ber. Er is dus zoveel stof tot pra
ten, dat men volgende week niet
kan toekomen aan afgeronde voor
stellen over de nieuwe organisatie
van de NAVO.
Vooral omdat er nog zoveel on
zekerheden zijn over de Franse
houding tegenover de toetreding
van Engeland tot de E.E.G. Want
deze houding zal van grote in
vloed zijn ook op de NAVO. Daar
aan twijfelt niemand in de NAVO
meer.
(ADVERTENTIES)
(Van onze correspondent)
BERLIJN Ook In dit jaar zullen
de burgers van West-Berlijn dat staat
nu wel vast wederom niet de ge
legenheid krijgen om hun familieleden
m Oost-Berlijn met Kerstmis en Nieuw
jaar te bezoeken.
Zelfs wanneer het communistisch re
gime in Oost-Berlijn ook maar de ge
ringste neiging zou hebben de Berlijn-
se schandmuur voor kerst- en nieuw
jaarsbezoeken te openen, zou het nu te
laat zijn om de noodzakelijke voorbe
reidende maatregelen te treffen Naar
men zich herinnert, was ook op zulke
dagen voor Westberlijners het betreden.
v,ai* het communistische deel van de
stad alleen mogelijk met bezoekpasjes.
De laatste pasjes werden met Pink
steren 1966 aan de Westberlijners uit
gegeven. Sindsdien zijn familiebezoeken,
m Oost-Berlijn niet meer mogelijk ge
weest.
Bewoners van de Bondsrepubliek blijft
net op vertoon van paspoort of legitima
tiebewijs nog altijd mogelijk om fami-
Jileden in Oost-Berlijn of elders in de
D.D.R. te bezoeken.
