Zo maken we een:
naaigarnituur
OP 64
VELDEN
WIE wordt man of
vrouw van het jaar
a ui
„EN IN DE
KEUKEN
MOETIK
SKULTUNA"
11
PECH MET DE KETTING
CIRCUS
REX
NATIONALE OPINIEPEILING
20
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 DECEMBER 1967
Verband tussen
baarlak en
longziekten
niet bewezen
sn
W. J. MUHRING:
AMSTERDAM (ANP) Met meer
stelligheid dan enkele jaren geleden kan
thans worden beweerd, dat een verband
tussen blootstelling aan haarlak en het
ontstaan van longaandoeningen niet be
wezen en zelfs niet waarschynlMk is.
Dit wordt geconcludeerd in een arti
kel in het Nederlandse tijdschrift voor
geneeskunde van de hand van prof. dr.
R. L. Zielhuis, hoogleraar in de hygiëne
aan de universiteit van Amsterdam, en
dr. J. H. R. van der Pas, medisch advi
seur van de bedrijfsvereniging 'voor de
tailhandel en ambachten.
Niet alleen in de medische litteratuur,
aldus het artikel, maar ook in de alge
mene pers is het laatste decennium
veel aandacht besteed aan een vermoe
delijk verband. Sommige gevallen zou
den zelfs tot de dood hebben geleid.
In kringen van artsen en van kappers
heeft dit tot ongerustheid aanleiding ge
geven, meer dan onder de vrouwelijke
consumenten.
Het huidige verbruik van haarlak in
Nederland wordt geschat op ruim 11
miljoen bussen van gemiddeld 12 h 14
Engels ons, wat neerkomt op ruim 4
miljoen kg per jaar.
In antwoord op de vraag of en in
hoeverre er risico voor de gezondheid
bestaat bij het inademen van vernevelde
haarlak schrijven de samenstellers van
het artikel o.m. dat er mogelijke enkele,
individuele gevallen van anders- of
overgevoeligheid zijn en dan nog vooral
ten aanzien van blootstelling aan schel
lak-haarlak. Maar ook dit schijnt dan
nog zeldzaam te zijn.
Getekend door Peter van den Dries, Plattendijk 3, Heinkenszand (Z).
CiuiAa
Iwr*^
1
imm
i
SsaêaÈs
x-x-x-xXjXv
?|Xv."\v.'-'-'X-X f
In sommige landen maken de kinderen voor Kerstmis zelf
cadeautjes voor hun ouders. Hier in ons land wordt dat
niet zo veel gedaan. Maar misschien is het toch wei eens
leuk om je moeder eens te verrassen met een zelf gemaakt
naaigarnituurtje. Moeilijk is het niet want hieronder staat
duidelijk beschreven hoe je het aan moet pakken.
Om het naaigarnituurtje te maken heb je het volgende
nodig: een stuk rood handschoenleer (24x21 cm), een stuk
wasleer (23x20 cm), een stuk stevig karton (11x9 cm), een
stuk handschoenleer van 45 cm lang en 1 cm breed, enkele
kleine reepjes leer, vilt om de naalden in te steken, wat
lijm, een beetje watten, dikke zijde, een naald met een
driehoekige punt om leer mee te naaien en een gewone
naald om de eindjes af te hechten.
In het garnituurtje hoort natuurlijk iets te zitten. Daar
neem je een klein schaartje, wat pijpjes naaigaren en
naalden voor. Hoe moet je het nu maken? Let goed op.
Leg het stuk wasleer op tafel en
schuif het stuk karton er onder en
plak het precies in het midden te
gen het leer. Leg dan het schaartje,
het garen en de naalden op het was
leer en teken aan waar je de leren
strookjes, waarin deze voorwerpen ge
stoken moeten worden, gaat vasthech
ten. Naai nu de strookjes leer heel
nauwkeurig met kleine steken door het
karton aar het wasleer vast. Kijk maar
eens goed naar figuur j en 2.
Op het overgebleven stuk naai je
dan het kleine stukje vilt vast, waar
je later de naalden in gaat steken.
Dat vilt moet uit twee lagen bestaan.
Draai het wasleer nu om zodat je
het karton voor je hebt. Neem dan
een dot watten die het gehele karton
bedekt en plak die erop. Pak vervol
gens het rode handschoenleer. Smeer
langs de randen van de ruwe kant
van het leer ongeveer een halve cen
timeter lijm. Doe hetzelfde met de
ruwe zijde van het wasleer rond het
karton.
Leg het rode leer op tafel met de
ruwe kant naar boven. Daar bovenop
leg je dan het wasleer met het kar
ton naar onder. Let goed op, dat het
wasleer precies in het midden van het
rode leer wordt geplaatst. Druk het
vervolgens stevig met je hand aan.
Vouw de rode rand naar binnen en
naai de drie lagen aan elkaar met
rijgsteken.
Knip op de vier hoeken eerst het
rode leer af (zie plaatje 2) voordat je
ze naar binnen vouwt. Wanneer je nu
het garnituurtje dicht wil doen, buig
dan eerst de twee zijden naar binnen
(figuur 3) en buig vervolgens het
onderste gedeelte naar boven (figuur
4). Het bovenste gedeelte vouw je na
tuurlijk naar beneden. Naai dan in
het midden daarvan de lange strook
handschoenleer vast en wel zo, dat
het ene einde 30 cm lang is en het
andere 15 cm. Figuur 5 laat je zien
hoe je het garnituurtje kunt vastma
ken.
Mocht je geen leer kunnen krijgen
dan kun je ook dikke stof, plastic of
zeil gebruiken.
Nou veel succes en laat maar eens
horen hoe mooi het geworden is.
Woensdagmiddag hebben we vrij en
we spraken met z'n vijven af dat we
een fietstochtje zouden maken. Om 2
uur zouden we op de markt zijn en
zouden dan naar het nabijgelegen stad
je Raamsdonksveer rijden.
Precies op tijd waren allen aanwe
zig. Daar gingen we! Ik reed naast
Bernadette. „Jij hebt toch maar een
fijne fiets", zei ik tegen haar". „Ja",
zei Bernadette, „maar de ketting is wel
wat ruim die loopt er weieens af".
Spoedig bereikten we de grote weg
en warempel. daar had je 't al.
De ketting van Bernadettes fiets liep
eraf. „Rij maar langzaam door", zei
ze. „ik haal jullie wel in".
Maar even voorbij de Veerse brug
stopten we +och maar even om op Ber
nadette te wachten. Maar.er kwam
niemand. José zei: „Ik rijd wel even
terug". Dat deed ze maar ze kwam
terug zonder Bernadette. Ze zei:
„Ik ben de hele weg zowat terugge
reden, maar ik zag ze niet hoor.
Diny en ik besloten met z'n allen
terug te rijden naar de plaats waar
we ze hadden achtergelaten maar
geen Bernadette.
Wat was er met Bernadette gebeurd?
Ze kon de ktting er niet op krijgen.
Ze was op zoek gegaan naar een fiet
senmaker. 't Duurde daar erg lang
want er waren een mevrouw en een
meneei die voor hun neefje een fiets
moesten hebben. De baas zelf was
weg en toen was er maar één man om
-e helpen. Eindelijk waren ze klaar.
Toen werd Bernadette geholpen.
Wij zochten het dorpje door, maar
we zagen geen Bernadette. Toen stelde
Diny voor om het aan iemand te vra
gen. „Goed", zeiden we. Daar zagen
we een mevrouw met een hondje.
„Mevrouw", vroeg Diny, „heeft u soms
een meisje gezien met kortgeknipt
haar, een blauw windjack "n een
groene rok?" „Nee", zei de mevrouw.
„Echt niet". „Jammer", zei Diny.
„Maar u bent hartelijk bedankt".
Daar kwam een dikke meneer aan.
Nu deed José het verhaal. „Ja", zei
de meneer, „in de buurt van de fiet
senmaker!" en hij wees ons hoe we
moesten rijden.
Na hem te hebben bedankt reden
we naar de fietsenmaker. We kwamen
er spoedig aan en ja hoor, daar
stond Bernadette. Ze keek wel verwon
derd op. Maar wij waren blij dat we
haar hadden gevonden!
Wilma Schellevis, 11 jaar
Loswal 1. Dussen.
Ik zou graag willen corresponderen
met een r.-k. meisje van plm. 11 jaar.
Ik houd van lezen, zwemmen, schil
deren en ik verzamel servetten, enz.)
Ik gng eens met mijn broertje
naar het circus op het plein
Op het plekje waar we stonden
zag je alles reuze fijn.
Maar opeens werd er
geroepen, opzij, opzij
en er kwam een olifant voorbij.
Betsie. zei de man die stuurde,
geef die jongen eens een poot
maar ik ben gauw weggelopen
met mijn broetje aan
mijn hand.
Rijen. Marjo v.d. Velden
Hof van Liedekerke 12
Rex is een hona
met een hele grote mond
en blaft hij daarmee
dan roep je o jé.
dat beest dat maakt me bang.
Ziji baas die zegt dan
Zolang hij niet gromt,
zolang hij niet bromt,
eet hij uit je hand.
Breda Wim Vrljvogel,
Olmstraat 47, 10 jaar.
(ADVERTENTIE)
OLIFANT OP HOOG NIVEAU.
Wie denkt, dat een Olifant niet
klimmen kan heeft het mis!
Neem die Olifant nit Schiedam*.
Tot op het hoogste niveau!
Olifant cognac!
L. B. JOHNSON
SIEBE v. d. ZEE
Ondanks de interventie van de Ame
rikaanse Ambassade in Tunis kon het
gerezen geschil tussen het organisatie
comité en de Amerikaanse kampioen
Robert Fischer niet tot een oplossing
gebracht worden. Halverwege het inter
zonale toernooi in Sousse pakte Fischer
zijn koffers en vloog terug naar Ame
rika.
De oorzaak van het conflict was ge
legen in het feit, dat de heren het niet
eens konden worden over de datum
waarop Fischer die uit geloofsover
tuiging geen schaakstuk op zaterdag
aanraakt zijn inhaalpartij zou uit
spelen. Het gevolg was, dat Fischer
die met een ruime voorsprong aan de
top lag tot tweemaal toe wegens niet
opkomen een reglementaire nul kreeg
en daaruit de consequenties trok.
Een beschamende situatie! Natuurlijk
is bekend, dat de 24-jarige Amerikaanse
grootmeester een deksels lastige knaap
is en wellicht in vele opzichten een
querulantie paart aan onbillijke eisen.
Maar aan een organisatiecomité moet
de eis gesteld worden, dat het de wijs
heid bezit om netelige situaties tot een
voor alle partijen billijke oplossing te
brengen en ook begrip toont voor de
gemoedstoestand van de schaakmeester,
die aan een toernooi deelneemt. Fischer,
die volgens mij, maar ook volgens de
mening van vele grootmeesters de op
volger zou worden van Petrosjan, is dus
uitgeschakeld. Dit is dubbel jammer
voor de geniale grootmeester, maar ook
voor de gehele schaakwereld. Inmiddels
is de wedstrijd te Spusse geëindigd met
een overwinning voor Larsen met 15,5
punt gevolgd door Geiler, Kortschnoj
en Gligoric met ieder 14 punten. Por-
tisch eindigde op de vijfde plaats met
13,5 punt. Stein, Hort en Reschewski
deelden de zesde plaats met ieder 13
punten. Het kandidatentoernooi, waar
van de winnaar het recht verwerft, we
reldkampioen Petros jan uit te dagen,
zal in twee poules van vier schakers
worden verspeeld. Deze acht schakers
zijn de eerste zes van het interzonale
toernooi plus de Russen Spassky en Tal.
Aangezien in Sousse drie schakers op
de zede plaats zijn geëindigd (Stein,
Reschewski en Hort) zal een extra
toernooi uit moeten maken, welke van
deze drie zich bij de laatste acht plaatst.
Dat toernooi wordt in februari volgend
jaa- in Amerika gespeeld.
Onderstaand volgen enkele partijen
ui+ het toernooi te Sousse.
Wit: Fischer (Amerika)
Zwart: Barczay (Hongarije)
Spaans.
1. e2-e4, e7-e5 2. Pgl-f3, Pb8-e6 3. Lfl-b5, a7
ab 4. Lb5-a4, Pg8-f6 5.0-0, Lf8-e7 6. Tfl-el,
b7-bo 7. La4-b3, d7-d6 8. c2-c3, 0-0
9. h2-h3, Pc6-b8 10. d2-d4, Pb8-d7 11.
Pf3-h4, e5xd4 12. c3xd4, Pd7-b6 13. Ph4-
f3, d6-d5 14. e4-e5, Pf6-e4 15. Pbl-d2, Pe4
xd2 16. Lclxd2, Lc8-f5 17. Lb3-c2, Lf5xc2
18. Ddlxc2, Ta8-c8 19. b2-b3, Pb6-d7 20.
e5-e6!, f7xe6 21. Telxe6, c7-c5 22. Ld2-
a5!, Dd8xa3 23. Te6xe7, Da5-d8.
(De beslissende fout, die direct ver
lies brengt.)
Stelling na 23 Da5-d8
Wit Kortschnoj (U.S.S.R.)
Zwart: Kavalek (Tsjechoslowakije)
Koningsindisch
1. d2-d4, Pg8-f6 2. c2-c4, g7-g6 3. Pbl-c3,
Lf8-g7 4. g2-g3, 0-0 5. Lfl-g2, d7-d6 6.
Pgl-f3, c7-c6 7. h2-h3, Dd8-a5 8. Lcl-d2,
Da5-a6 9. b2-b3, Pb8-d7
(Zwart wil b7-b5 doorzetten)
10. a2-a4!, e7-e5 11. e2-e3, Da6-b6 12. a4-
a5, Db6-d8 13. Ld2-cl, Tf8-e8 14. Lcl-b2,
Ta8-b8 15. 0-0, b7-b5 16. a5xb6 e.p., a7x
b6 17 Lb2-a3, Lg7-f8 18 d4xc5 d6xe5 19 Le3x
f8, Kg8xf8 20. Ddl-d6-fDd8-e7 21. Dd6x
c6, De7-b4 22. Pc3-d5, Pf6xd5 23. c4xd5,
b6-b5 24. Tal-a7, Db4xb3 25. Dc6-d6-f,
Kf8-g8 26. Pf3xe5"
(Veel beter dan 26. Td7:. De tekstzet
wint een pion bij de overwegende
stelling.)
Stelling na 26. Pf3xe5ü
26. Te8xe5 27. Ta7xd7, Lc8xd7 28.
Dd6xb8, Te5-e8 29. Db8-c7, Ld7-f5 30.
g3-g4 Lf5-d3 31. d5-d6!, Ld3xfl 32. d6-d7,
Te8-f8 33. d7-d8 D, Lflxg2 34. Dd8-f6,
Lg2-a8 35. Dc7-e5 en zwart gaf zich
gewonnen.
Wit: Portisch (Hongarije)
Zwart: Larsen (Denemarken)
Onregelmatige opening
I. Pgl-f3, d7-d6 2. d2-d4, Lc8-g4 3. c2-c4,
g7-g6 4. Ddl-b3, Dd8-c8 5. h2-h3, Lg4xf3
6. Db3xf3, Lf8-g7 7. e2-e3, Pg8-f6 8. Pbl-
c3, 0-0 9. g2-g3, Pb8-d7 10. Lfl-g2, c7-c6
II. 0-0, e7-e5 12. d4-d5, c6xd5 13. c4xd5,
Pf6-e8 14. e3-e4, f7-f5 15. h3-h4! Dc8-c4
16. h4-h3!, f5xe4 17. Df3-dl!
(De pointe van de witte opmars. Zwarts
koningsvleugel is nu behoorlijk ver-
zwarkt, terwijl het witte loperpaar een
strategisch belangrijke troef betekent)
17göxh5
(Praktisch gedwongen)
18. Ddlxhö, Pe8-f6 19. Dh5-h4, Pd7-c5
(Wederom noodzakelijk; er dreigde
Pe4:l en 19Pd5: faalde wegens
20. Le4:)
20. Lcl-e3, Ta8-c8 21. Tfl-dl, Kg8-h8
22. Lg2-h3, Tc8-c7 23. Lh3-f5, b7-b5 24.
Tal-cl!
(De inleiding van een prachtig bere
kende afwikkeling)
Stelling na 24. Tal-cl!
23. Pf3-g5! en zwart gaf zich gewonnen.
Op 24 Pf6 volgt immers 25, Tg7:+],
Kg7: 26. Pe6+ met damewinst.
24 Pc5-d3 25. Pc3-e2! Pd3xcl 26,Tdlxcl,
Dc4xe2 27. Tclxc7, Tf8-g8 28. Tc7xg7!
(Beslissend)
28De2-dl+ 29. Kgl-h2, Kh8xg7 30.
Dh4-g5+. Kg7-f7 31. Lf5-e6-|_, Kf7-e8
32. Dg5xf6, Ddl-h5+ 33. Le6-h3, Dh5-g6
34. Df6xg6, h7xg6 35. Le3xa7 en zwart
gaf zich gewonnen.
1967 is een veelbewogen jaar geworden met grote belangrijke ge*
beurtenissen en mensen die daarop hun stempel gedrukt hebben Hoe
is uw reactie hierop geweest? Wie heeft naar uw mening in het
nationale gebeuren en in het wereldnieuws de belangrijkste rol ge-
speeld?
Evenals vorig jaar legt DAGBLAD DE STEM deze vragen voorin
de vorm van een enquête. U kunt dus zelf de man of vrouw van het
jaar kiezen, die u het belangrijkste vindt. Dat mag mr. van Mierlo
van D' 66 zijn en drs. Bogaers van de christen-radicalen en minister
president De Jong. U mag ook president Johnson kiezen, Ho Tsji Min,
Che Guevara, Mao Tse Toeng of Mosje Dayan. En niets belet u om
Ridder van Rappard, prins Willem-Alexander, prinses Margriet oi
kardinaal Alfrink aan te wijzen als man of vrouw van het jaar.
Ook bij de tweede vraag heeft u alle vrijheid. U kunt zowel het
optreden van de hippies, de culturele revolutie in China, de oorlog
in het midden-Oosten of de activiteiten van de christen-radicalen aan
wijzen als belangrijkste gebeurtenis van het jaar.
Ook voor de sportman of sportvrouw van het jaar hebt u alle keuze:
Coen Moulijn of Cruyffie, Jan Janssen, Peter Post of Eddy Merck,
Wim Ruska of Ada Kok, Jean Marty of Wilma van den Berg.
Hetzelfde geldt voor het tv-programma, dat u het afgelopen jaar het
beste vond. U kunt kiezen tussen bijvoorbeeld Swiebertje, De Forsyte
Saga, De Vliegende Non, De wrekers, Kunstgrepen of Ja zuster, Nee
zuster.
En op de vraag aan welke persoon u zich in het afgelopen jaar het
meest geërgerd heeft, heeft u eveneens alle mogelijke vrijheid.
De uitslag van deze enquête zal bekend gemaakt worden in het
oude jaarsnummer van 31 december. U hoeft niet perse alle vragen
te beantwoorden. Ook als u maar enkele vragen wilt beantwoorden,
kunt u aan deze enquête meedoen. Het onderstaand formulier wet
uiterlijk 18 december aan onze centrale redactie worden opgezonden:
Dagblad De Stem (Oudejaarsenquête), Reigerstraat 16, Breda,
De uitslag van deze enquête kan gezien worden als een nationale
opiniepeiling. Zes andere kranten, met wie Dagblad De Stem samen
werkt in de Stichting Persunie, werken nl. ook aan deze enquête
mee. Dat zijn: het Binnenhof (Den Haag), het Centrum (Utrecht),De
Leidse Courant, De Nieuwe Limburger (Maastricht), Het Noord-
Hollands Dagblad (Alkmaar) en de Twentsche Courant (Hengelo).
Wij zullen de mening van onze lezers en die van andere bladen afzon
derlijk publiceren.
(ADVERTENTIE)
Ze behoort tot de twenners, stuk voor stuk
kenners op 't gebied van moderne vormge
ving en komfort Ook waar het pannen betreft
Zonder keukenpieterige prietpraat eist zij
SKULTUNA Aan al haar wensen voldoet
SKULTUNA Ze voelt er niets voor uren bezig
te zijn met schoonmaken en schuren. Maar
bovendien stelt ze haar eisen aan de vorm
geving. Ja, SKULTUNA heeft gewoon alles._
Fijne 6trakke vormgeving, geschikt voor gas
•n elektra, koken-zonder-koekon, handig af
gieten, schoon In een kraanomdraal... kortom
zweedse toppers In de moderne keuken.
Altijd wel even letten op 't merk!
In prijs Q QC
vanaf f
VRAAG 1: Welke man o!
vrouw heeft in 1967 de mees-
te indruk op u gemaakt?
ANTWOORD.
VRAAG 2: Wat is naar uw
mening de belangrijkste ge
beurtenis van het jaar ge
weest?
'ANTWOORD:
VRAAG 3: Wie is voor u de
sportman of sportvrouw van
het jaar?
ANTWOORD:
VRAAG 4: Welk tv-program
ma vond u dit jaar het best?
ANTWOORD:
VRAAG 5: Aan wie heeft U
zich in 1967 het meest ge"
ergerd?
ANTWOORD:
Bovenstaande 'strook invullen
en opzenden aan DAGBLAv
DE STEM (Oudejaarsenque-
te)Reigerstraat 16, Breda-
He
OOK vanir
weer mi
talent, r
mauw blijft to
een puntgave
dreumes op z
muzikale drift
kapoentje kom
jaar zegt hij:
ook rustig een
ernstig en bec
over een klein
Het huilen sta
Terzijde grijpt on
tig in het ivoor v a rL
een vrijblijvende be
schuddend zegt hij: ft
middag niet in. He-
gewone huis. tuin-
Met kinderen is hel
Toen dat meisje ve.
het tonee' opkwam,
zingen. Ze hebben ze
voor leip staan
Manders vat op ha:
toen brandde ze oo
los. Man. dat was
Ze zat roerloos op
een soort verheven
fraseerde alsmaar Oi
je mauw. Op het la
alleen nog met Bact
benen. Dat was gee
meer, dat was pure
sehijnlijk wist ze zeli
ze deed, want toen
minuten uit die drc
was er gelijk geen
haar te bezeilen".
Op het kleine ton<
ae moed nog steeds
zaai rekruteert hü sté
pen, die hah en fro:
zijn deprimerende h:
jarige Saskia heeft
aandringen van haar
een geestelijk lied tl
tanden geklemd, ma
de schoot van Dorus
missie en duikt ze
een schuwe vogel d
w gevallen. Mandérs
verder, maar het zi
gewoon ni t in.
In de zaal en op de
derijen wordt het k
niet aan de beurt is
tussen ernstig toeges
roem beluste ouders.
