Rust op CYPRUS weergekeerd Lonen in Nederland en België het meest gestegen „cïl beOflP m op zaterdagavond. bessenjenever 6.95 per hele fles voor kwaliteit Zeg het met bloemen Begin met prijs informaties aan. consument Pelikan SSÊtStóSjgf086 centrale to' Staatsmijnen gaan treinen radiografisch besturen OSSERVATORE BEKRITISEERT DE GAULLE Studenten en politie slaags in Madrid ARTIS-AQUARIUM HEEFT EEN RIJKE HISTORIE ..Europa moet Y.S. helpen SALAZAR LOOFT RUSSEN Sblikaii Bij N.S. al 500 man personeel minder dan werd verwacht DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 1 DECEMBER 1967 Grieken en Turken trekken illegale troepen binnen 2 maanden van eiland terug HOOGSTE ARBEIDSDUUR IN FRANKRIJK Olie FLOSY ZAL STRIJD IN JEMEN VOORTZETTEN GEMEENSCHAP Adventsactie voor Latijns-Amerika 582ste Staatsloterij Sint heeft het gevonden. Een fijne plant, waar gever en ontvanger „groeiend" plezier van hehben mrm maakt uw keel weer als fluweel OESO-vergadering SER-advies aan regering: Verschillen Tegen Vietnam- politiek VS. e. McCarthy mededinger van johnson DRS. GRUYTERS (D'66) NEEMT ONTSLAG BIJ ALG. HANDELSBLAD Franse wijnboeren ontwrichten treinverkeer Schrijft U eens met de nieuwe De nieuwe heeft een grote, veerkrachtige 14 karaats gouden pen Mortieraanval op Tel Aviv en op elke andere avond: (ook verkrijgbaar in literflessen) (ADVERTENTIE) DEN HAAG (ANP) In Nederland en België zyn de lonen in de industrie de laatste jaren meer gestegen dan in de andere landen van de Europese ge meenschap. De gemiddelde verhoging was in Nederland 23 pet. en in België 24 pet., in Duitsland, Italië, Frankrijk en Luxemburg resp. 20,18, 15 en 13 pro cent. Deze stijgingspercentages zijn waar genomen tussen april 1964' en oktober 1966. Onderzocht zijn de nominale uur lonen in 50 bedrijfstakken. De uitkom sten zijn gepubliceerd door het bureau voor de statistiek van de Europese ge meenschappen, tegelijk met een over zicht van de arbeidsduur. De gemiddelde verhoging van 23 pet. in Nederland lag tussen een minimum van 16 pet, 'en een maximum van 36 pet. (voor de olie-industrie) Eenzelfde maxi mum van 36 pet. werd in België ge vonden (in de chemische industrie). Aangezien het onderzoek betrekking had op de verhoging der nominale uur lonen zou men voor een goede vergelij king nog rekening moeten houden met de stijging in de kosten van levenson derhoud Voor 1964 tot 1966 kan men die in Nederland en België stellen op 10 pet., in de andere landen op 5 tot 7 pet. (Van onze redactie buitenland) NICOSIA/ATHENE Na 13 dagen te hebben geleefd met de dreiging van een op handen zijnde Turkse invasie heeft Cyprus gisteren weer verlicht adem gehaald nu het zich laat aanzien dat de crisis een politieke oplossing heeft gekregen. Britse en andere buitenlandse gezinnen, die in Zuid-Cyprus waren litgeweken naar de Britse souvereine basis Dhakelia is van offi- iële zijde aangeraden „dat gezien de huidige situatie naar huis kan worden teruggekeerd". Voor de eerste maal sedert het losbarsten van de crisis is het Cypriotische luchtruim gespaard gebleven van Turkse vliegtuigen die tot dusverre dagelijks heen en weer over het eiland hadden gevlogen. Na twee spannende weken hebben Griekenland en Turkije gisteren dank zij de bemiddeling van de speciale Amerikaanse gezant Cyrus Vance bet akkoord bereikt, waar de wereld op wachtte. Griekenland zou, volgens goed ingelichte zegslieden, hebben beloofd de 10.000 man troepen, die het boven het toegestane contingent van 950 man ille gaal op Cyprus heeft gelegerd, binnen twee maanden terug te trekken, waar tegenover Turkije terugtrekking van de in het zuiden des land gelegerde invasie macht voor Cyprus zal stellen. Om een akkoord mogelijk te maken heeft president Makarios van Cyprus zijn eis tot terugtrekking van het Griek se conitdgent van 950 en het Turkse contingent van 650 mam, die krachtens hst akkoord van Zurich van 1960 op Cyprus zijn gelegerd, laten vervallen. Deze zullen op de duur van het eiland moeten verdwijnen, maar deze kwestie zou moeten worden geregeld in een algehele demilitarisatie van Cyprus. Dan kan volgens de Griekse zegslieden ook de ontbinding van de 10.000 man sterke Grieks-Cyprische nationale garde wor den geregeld. (ADVERTENTIE) Toch biedt de enquête gelegenheid, het niveau van de uurlonen per be drijfstak in de heel E.E.G. te vergelij ken, De relatieve positie van de ver schillende bedrijfstakken blijkt dan in oktober 1966 vrijwel overal dezelfde te zijn: het hoogste loonniveau vindt men overal in de olie-indusrie, de winning van delfstoffen, en bij drukkerijen en de produktie en verwerking van metalen, terwijl het laagste niveau wordt gevon den in de levensmiddelenindustrie, de textielindustrie en de kledingndustrie. Uit de gegevens over de arbeids duur blijkt dat de wekelijkse arbeids duur in Frankrijk het hoogst is (47 u). Nederland staat genoteerd voor 46 uur, België voor 44 uur. Bijna overal lag ui oktober 1966 de arbeidsduur in het bouwbedrijf en in de levensmiddelen industrie duidelijk boven het gemiddel- t§ Én eronder lagen de bedrijfstakken Kleding en schoeisel. CAIRO (AP) Het front voor de be- vnjdmg van bezet Zuid-Jemen (Flosy) 6'steren bekendgemaakt de strijd ivfr, nationale bevrjjdingsfront ,yoort 'e zullen zetten. Dit in te- s stelling met de verzoenende geluiden van die zijde van woensdag. V^lwy n"™de de geboorte van de riA w L1?,!1 Zuid-Jemen een „histo- j en verklaarde dat Enge- zi5 macht in Zuid-Arabië heeft gen aan een "kdek van afvalli bnT0MTeSS de verlclarlng van Flosy werkt dienlt Snme? met d0 Britse geheime Makarios zou hebben geweigerd de bevoegdheden van de V.N.-vredesmacht op Cyprus uit te breiden. Wel heeft hij voorgesteld aan de Veiligheidsraad een garantie voor de territoriale oenschend baarheid en soevereiniteit vam Cyprus te vragen, aldus de zegslieden. Waarnemers maken uit verklaringen van de zegslieden op, dait weliswaar de oorlogsdreiging is weggenomen, maar dat weinig is ondernomen om een eind te maken aan de spanning tussen de Griekse en Turkse gemeenschap op Cy prus, die al bijna drie jaiar zo goed als geïsoleerd van elkaar leven. De Turk-Cyprische gemeenschap heeft onlangs aangedrongen op beëindiging van de tegen haar gerichite economische blokkade. Met de terugtrekking van de sinds 1963 illegaal binnengekomen Griel troepen is echter een der belangrijkste Turks-Cyprische bezwaren verdwenen. Krachtens dit deel van de overeenkomst zullen ook Turkse infiltranten, wier aan. tal volgens ongecontroleerde schattingen de duizend zou benaderen, van het eiland worden teruggetrokken. HOENSBROEK (ANP) Het spoor weg- en expeditiebedrijf van de staats mijnen - D.S.M. in Hoensbroek heeft als eerste in Europa een radiografi sche treinbesturings-installatie in ge bruik genomen, die kan worden be diend met een draagbare zender die een bereik heeft van maximaal 700 meter. Dit systeem (dat in totaal 15.000 gulden heeft gekost) biedt niet alleen een aanzienlijke besparing van mankracht, maar maakt ook het ma noeuvreren veiliger. Dank zij de nieuwe installatie kan de machinist ook fungeren als rangeer, der. In het verleden is gebleken dat de communicatie tussen machinist en rangeerder door middel van fluit- en handsignalen overdag of lichtsignalen 's nachts vaak zeer gebrekkig is ten gevolge van de grote lengte van de goederentreinen. Het is al enkele malen voorgekomen dat er ongeluk ken gebeurde of dat een trein ,,op hol" sloeg. Nu beide taken door een persoon worden vervuld, is het ran geren veiliger geworden. Aan de veiligheidseisen is bij deze besturing veel aandacht besteed. De, zender heeft een zogenaamde dode^ mansknop, die tijdens het rijden moet worden ingedrukt. Wordt deze knop losgelaten dan volgt automatisch het commando snel remmen. Tegelij kertijd neemt het motorvermogen af. Ook indien de locomotief buiten het zenderbereik komt of als zich storin gen voordoen, stopt hij. De machinist blijft overigens de mogelijkheid hou den, de locomotief met de hand te be dienen. VATICAANSTAD (KNP) De Osser- vatore Romano heeft gisteren indirect De Gaulle's houding ten aanzien van de Engelse toetreding tot de Euromarkt bekritiseerd. Het blad spreekt zich ronduit uit voor opneming van Engeland in de E.E.G. hoewel het niet ontkent, dat dit vele moeilijkheden met zich zal brengen. Niemand zou er volgens de Osser- vatore belang bij mogen hebben dat Engeland steeds meer in moeilijkheden raakt, want het is nog nooit waar ge weest „dat de zwakte van de een de kracht van de ander is". 6ist«™KIDhi??'Ri 111 Madrid hebben studenten en demonstrerende Soo nc,n naar de politic ge- blikein.p i o gen.Franco en repu- sezoncên uit de burgeroorlog woensdag aLPh fSt 4i?gen vernielingen drntenverenigmg geb°UW van de stu" manrenHde'^nf.A* eeJJ groeP Politie- hfvTor. u Pistolen. De ongeregeld- dfunwerfrt«^n d* tenten* ta gaderincf demonstratieve ver dat vèrhittóerde. h°Uden en de P°Utie UTRECHT (KNP) Kardinaal Al frink heeft gistermiddag in het nieu we en hypermoderne secretariaatsge bouw van zijn aartsbisdom de advents actie ten behoeve van de kerk in La- tijns-Amerïka ingeleid. De actie begint zondag a.s., de eer ste zondag van de advent. In enkele parochies komt deze dag echter min der goed uit. Daar zal de actie op een andere zondag geconcentreerd worden of verspreid worden over de hele ad ventstijd. De opbrengst van de collecte (kar dinaal Alfrihk zei te hopen op een opbrengst van anderhalf miljoen) is bestemd voor de opleiding, respectie velijk bijscholing van de priesters voor Zuid-Amerika. Bij voorkeur gaat het geld naar de opleiding van eigen pries ters. Vorig jaar bracht de adventsac tie 220.000 gulden op. (ADVERTENTIE) Derde klasse Prijzen van 15 zijn gevallen op nrs. eindigi 50 zijn gevallen op nrs. eindigi 100 zijn gevallen op nrs. eindigi 200 zijn gevallen op nrs. eindig. 400 zijn gevallen op nrs. eindig. 1.000 zijn gevallen op nrs. eindigi Een prijs van 2.000 is gevallen op het nummer .- 2.000 is gevallen op het nummer 2.000 is gevallen op het nummer 2.000 is gevallen op het nummer 2.000 is gevallen op het nummer 5.000 is gevallen op het nummer De prijs van 30.000 is gevallen op het nummerv nr- z'jn twee prijzen gevallen. op 7 op 012 op 712 op 303 op 440 op 4377 020247 060067 000297 071706 042421 010659 092609 (ADVERTENTIES) Jff ¥k 7^ AMSTERDAM (ANP) Op 2 december is het 85 jaar geleden dat het aquarium in Artis feestelijk werd geopend. Het was voor die tijd (1882) een ongelooflijk duur gebouw, dat ruim f 439.000 had gekost. Tegenwoordig zou voor de bouw van een dergelijk aquarium tenminste zes tot zeven miljoen moeten worden neer geteld. In de beginperiode was het aquarium allerminst geschikt om allerlei soorten vissen te huisvesten, in hoofdzaak omdat verwarming ontbrak. Men heeft ook nogal eens moeilijkheden gehad met de ruiten van het bassin, die de zware druk van het water moeien kunnen weers.aan. Ondanks hun dikte van ca. vier centimeter en een gewicht van maximaal 600 kg sprong er wel eens een. De schuld agf men aan het gedender van de paardentram in de Plantage Mid denlaan. Ondanks de technische onvolkomenheden hebben in het aquarium toch enkele dieren geleefd die door hun hoge leeftijd geschiedenis hebben gemaakt, in de eerste plaats „opa" steriet. Deze vis was op 3 november 1883 aan Artis ge schonken na een bezoek van de heer Prochoroff, die naar men vermoedde een incognito reizende Russische grootvorst uit het toenmalige Petersburg was. De steriet had een lengte van 15 cm. Uit de in die dagen bekende literatuur wist men dat een steriet zes a zeven jaar oud kon worden, maar van deze wetenschap heeft de steriet zich niets aangetrokken. Oppassers kwamen, oppassers gingen, „opa" bleef en hij was op het laatst eigenlijk niet meer uit het aquarium weg te denken. Tot het dier in 1952 vrij plotseling niet meer rechtop kon liggen of zwemmen. Men heeft van alles geprobeerd om „opa" in een voor vissen goede positie te houden en hem zelts een stukje ijzer onder de buik gebonden zodat hij niet kon omvallen, maar het mocht niet baten. In juli 1953 overleed hij. Bijna 70 jaar had hij in het aquarium geleefd. Een andere legendarische figuur was een Japanse reuzensalamander. In de nacht van op 20 september 1903 had het toen in het aquarium levende Japanse reuzensalamanderwijfje eieren gelegd. In dierentuinkringen was dit een wereld schokkende gebeurtenis. Zelfs in die mate dat Japanse geleerden zich naar Holland haastten om daar nu eindelijk de broedverzorging van „hun" salamander te bestuderen. In eigen land was hun dit nog nooit gelukt, niet in een aquarium, maar ook niet in het wild. Omstreeks 10 november 1903 kwam een aantal jongen ter wereld de eerste en voor zover bekend enige maal dat deze dieren zich in gevangenschap hebben voortgeplant. Een van de toen geboren dieren is een bijna even vertrouwde figuur geworden als „opa" steriet. Bijna 52 jaar heeft de Japanse reuzensalamander in het Artis-aqarium geleefd. Op een juli-ochtend in 1955 was hij plotseling dood. De afgelopen jaren is het aquarium nagenoeg geheel gerestaureerd en ge moderniseerd. Er is thans een noodaggregaat aanwezig, zodat de vissen van, een storing in de elektriciteitsvoorziening, waardoor de doorstromings- en luchtver versingsinstallatie uitvalt, geen schadelijke gevolgen ondervinden. Het enige wat nog aan de technische outillage kan worden toegevoegd, is een koelinstallatie. De aanschaf en aanleg van een dergelijke installatie is echter een kostbare zaak, waarmee zo'n 40.000 a 50.000 gulden is gemoeid. Ondanks dit gemis kan het Artis-aquarium volgens de directie toch als een van de uitgebreidste ter wereld worden beschouwd, dat vooral op het gebied van koraalvissen een collectie toont die in binnen- en buitenland zeer grote bekendheid geniet. (ADVERTENTIE) 55 PARIJS Op de bijeenkomst van de Organisatie voor Economische Samen werking en Ontwikkeling (OESO) in Parijs heeft de Amerikaanse onder minister van buitenlandse zaken; Eugene Rostow het Amerikaanse stand punt ten aanzien van de monetaire problemen uiteengezet. Hij herhaalde het Amerikaanse standpunt dat het te kort op de Amerikaanse betalingsbalans van structurele aard is en dat de op lossing van het met dit tekort samen hangende probleem door een gemeen schappelijk optreden van de Verenigde Staten en Europa moet worden ge vonden. De Europese landen zouden als bij drage tot de oplossing van het probleem een groter deel op zich moeten nemen van de Amerikaanse militaire uitgaven in Europa, meer aandacht moeten be steden aan uitbreiding van hun econo mische groei teneinde in staat te zijn hun invoer uit de Verenigde Staten te vergroten en tenslotte hun financiële markten beter moeren organiseren ten einde te voorkomen dat direct of in direct een beroep moet worden gedaan op de Amerikaanse financiële markt. De secretaris-generaal van de OESO, de Deen Thorkild Kristensen, heeft er gisteren bij de leden van de organisatie op aangedrongen te voorkomen dat pro fiteurs een verandering van de goud prijs afdwingen. Een beslissing over een wijziging van die goudprijs dient na ampel beraad door de verantwoor delijke autoriteiten te worden genomen en mag niet het uitvloeisel zijn van de activiteiten van onverantwoordelijke personen, „die alleen ma; keliike manier een grote maken" IJSHOCKEY Het Tsjechische team heeft in de eerste wedstrijd van het toernooi ter gelegenheid van het 50- jarig bestaan van de Sovjet-Unie een grote overwinning op Polen behaald. Het werd voor 3Ó00 toeschouwers een overwinning met 9-1 (3-0 4-1 2-0). LISSABON (AP) De Portugese premier Antonio Salazar heeft zich gis teren complimenteus uitgelaten over de Sovjet-Unie en felle kritiek geleverd op Europa en de Verenigde Staten. Hij verklaarde dat de Sovjet-Unie en zijn satellietstaten erkennen dat het regeringsapparaat moet worden toe vertrouwd aan hen „die daartoe het best voorbereid zijn" en niet aan „de meerderheid die daartoe nog niet iin staat is". „Daarom blijf ik de Sovjet-Unie en zijn satellieten bewonderen, blijf ik medelijden hebben met de Afrikanen met hun hartstochten en blijf ik de Europeanen en Amerikanen niet be grijpen die zich geen helder beeld van de wereld kunnen vormen." De 78-jarige premier verklaarde een en ander tegenover een groep gemeente autoriteiten uit Portugees Mozambique, die naar Lissabon was gekomen om hem eer te bewijzen. Het was een van de schaarse gelegenheden dat Salazar in de openbaarheid trad. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG. De commissie voor consumentenaangelegenhedien van de Sociaal-Economische Raad heeft de minister van Economische Zaken ge adviseerd, zeer voorzichtig te beginnen met het verstrekken van prijsinforma ties aan de consumenten. Zy heeft er een systeem voor ontwikkeld, dat jaarlijks ongeveer een ton gaat kos ten. Te betalen door de overheid. Over twee a drie jaar moet worden bekeken, of het systeem goed werkt. Onder prijsinformatie wordt verstaan het verstrekken van gegevens naast de prijs die zonder onderzoek en controle voldoende zekerheid bieden, dat zij betrouwbaar en vergelijkbaar zijn. Dit geldt dus voor artikelen, waar voor nog geen informatieve etikettering of vergelijl#md warenonderzoek plaats vindt, in die gevallen vindt namelijk wel onderzoek en contrei plaats. De prijsinformatie over een artikel moet dus gepaard gaan met algemene informatie over relevante hoedanighe den, gebruikseigenschappen en kwali teitsaspecten van de artikelsoort en bij artikelen, waarvan de diverse merken en typen grote verschillen in eigen schappen en hoedanigheden vertonen, bovendien zoveel mogelijk gegevens per merk respectievelijk per type om vatten. De prijsinformatie moet volgens het advies tot stand komen in overleg tus sen de consumentenorganisaties, voor lichtingsinstanties en het bedrijfsleven. Zij berust op vrijwillige medewerking van de betrokkenen. Over het systeem zegt het advies, dat er een speciale commissie voor toezicht op de prijsinformatie moet komen. Deze commissie maakt uit. voor welke arti kelen op zeker ogenblik prijsinformatie moet worden verstrekt. (ADVERTENTIE) WASHINGTON (Reuter) De Ame rikaanse democratische senator Eugene McCarthy, een tegenstander van de Amerikaanse Vietnampolitiek, heeft zich gisteren als kandidaat voor het presidentschap aangemeld. Hij deelde mee het tegen president Johnson te zullen opnemen bij de voor verkiezingen (primary's) voor de demo cratische kandidaatstelling in Wiscon sin, Oregon, Californië en Nebraska. De 51-jarige katholieke senator uit Minnesota, die zich steeds sterker voor een zachte lijn inzake Vietnam heeft uit gesproken, zal naar verwachting een groeiende groep ontev^den democra ten aantrekken. Hij ig de eerste demo craat die Johnson officieel uitdaagt. AMSTERDAM (ANP) Naar aan leiding van de beslissing der direc ties van de Nederlandse Dagblad unie, waarvan o.a. het Algemeen Han delsblad deel uitmaakt, en van het Telegraafconcern tot oprichting van een gezamenlijke vennootschap heeft drs. J. P. A. Gruyters als chef-redac teur buitenland bij het Algemeen Han delsblad zijn ontslag genomen. Drs. Gruyters was, zoals bekend, een van de initiatiefnemers voor de oprichting van D'66. PARIJS (RTR) Woedende Franse wynbouwers hehben woensdag in Zuid- Frankrijk zoveel schade toegebracht aan spoorwegverbindingen uit pro test tegen een regeringsbesluit om Al gerijnse wynen in het land toe te laten, dat het treinverkeer in verscheidene delen van Zuid-Frankrijk enige dagen ontwricht zal zyn. De meeste schade werd veroorzaakt op de lijn Toulouse - Marseille. Dui zenden betogers vormden op verschei dene lijnen een menselijke barricade. Elders werden de treinen tegengehou den door losgewrikte dwarsliggers en stapels in brand gestoken banden. Na bij Narbonne werden rails losgemaakt. Ook werd seinapparatuur vernield. Het gewraakte regeringsbesluit houdt zoals bekend in dat jaarlijks een mil joen hectoliter Algerijnse wijn mag worden ingevoerd. Voelt U hoe sierlijk en lidit deze gouden pen over het papier glijdt - hoe persoonlijk Uw handschrift wordt - hoe fijn het is om met de verjongde Pelikan te schrijven. Iaat U zich de nieuwe Pelikan eens tonen en beleef ook eens die nieuwe schrijfsensatie. Grote, veerkrachtige 14 karaats gouden pen: Thermic-inktregulator voorkomt lekken. Zuiger- of patronenvulsystecm. Luchtdicht afsluitende dop van geciseleerd doublé of nieuw-zitver. Pelikan inktpatronen - voor goede inkt, GONTHER WAGNER. PELIKAN-WERKE HANNOVER Import: H.vao Gcmert 8ï Co. N.V,Amswlsu«t 7, Amsterdam (Van onze redactie binnenland) UTRECHT De personeelsverminde ring bij de N.S. tot en met november bedraagt ruim 1000 man, terwijl voor het hele jaar 1967 maar met een ver mindering van circa 500 man werd gerekend- Het geschatte verlies van 140 miljoen gulden zal hierdoor on danks het feit dat de opbrengsten van reizigers en goederenvervoer slechter uit de bus komen waarschynlijk niet groter worden. Dit blijkt uit een rede die door de president directeur van de Neder landse Spoorwegen, ir. L. Lohmann, voor 300 topfunctionarissen van de N. S. werd uitgesproken en die gisteren gepubliceerd werd .in het personeels orgaan van de N.S. De N.S. houdt er rekening mee, al dus ir. Lohmann, dat de personeels sterkte ook in 1968 en 1969 met min stens 1000 man per jaar zal vermin deren. Daardoor zullen de personeels kosten lager uitkomen dan geraamd werd voor de garantiewet. Toch is toeneming van de verliezen mogelijk als de ontvangsten nog lager zouden uitvallen. Naar het oordeel van die president- directeur van die N.S. zal de reizigers trein zich in de toekomst moeten toe leggen op wat de korte afstand betreft op het forensen- en spitsvervoer en voor wat de lange afstand -aangaat op het toeristische en recreatieve vervoer. (ADVERTENTIE) TEL AVIV (AP) Negen mortiergra naten zijn woensdagavond. Iaat in de w(jk Petah Tiqva van Tel Aviv ingesla gen tijdens een Arabische aansia-g. Een kind werd gewond bij de korte beschieting. Het was de tweede mor tieraanval op een Israëlische stad deze maand. Op 9 november ontplofte een zestal granaten aan de rand van Kfar Sava, 11 km ten noorden van Tel Aviv. (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 9