eau!
BRÜun
DERBY
UP
DRINK
GENEALOGIE
BOEIENDE
BEZIGHEID
LONDEN
Soms bizarre grapjes van. voorouders
@mm Jan Sint Mie ff iaas.
ümPÜMBÜ SSMMBo ®&p8CDÜÊma®(MB
SGMo iï3(%38fJ(39ë)8{BÜ JaKS(S§Ö 8(DÏMkM g<3°
Uts&naË wem fjmow ®axm Sem0 UtRsmts
Hl
nu
met
gratis
sleutel
hanger
nog goedkoper door devaluatie
Striptease zonder leeuwen
ANOF ongerust
over salarissen
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG I DECEMBER 1967
NIMMERVERDRIET
NOOITGEDACHT
AUGURKIESMAN
NAAKTGEBOREN
ZONDERVAN
Onnauwkeurig
Kwartieren van E. X M. R. janssens
Een horloge a la mode, het geheim van
de Tissot ontwerpers.
Buiten de stad
^"daagse reis t m. -nu f135.-
Hoek van Holland-Harwich
INTERNATIONALE
OPLICHTER VAST
IN DEN HAAG
SU of die goeie jongepuur of in long drinks
at 14
36
34
■at 8
t#
imïï
'I
Er bestaan in ons land al sinds
vele jaren verenigingen op dat ter
rein met als voornaamste het Kon.
Ned. Genootschap voor Geslachts-
en Wapenkunde en de Ned. Gene
alogische Vereniging. In Noordbra
bant bijvoorbeeld heeft het Prov.
Genootschap van Kunst en Weten
schappen een afzonderlijke sectie
geslachts- en wapenkunde.
De twee landelijke verenigingen
geven een eigen tijdschrift uit.
Voorts bestaan er verscheidene na
slagwerken, handleidingen en gid
sen. In 1964 verscheen een door
de heer G. Rehm, commies bij het
gemeente-archief in Breda en nu
streekarchivaris in Oosterhout, sa
mengestelde gids voor het genealo
gisch onderzoek in de archieven
van Breda, Ginneken en Princen-
hage. Daarin wordt een opsomming
gegeven van de doop-, trouw- en
begraafboeken en van de notariële
archieven, schepenprotocollen, be
lastingkohieren, bevolkingsregis
ters,, poortersboeken, processtuk
ken, lidmatenregisters, gildeboeken,
volkstellingregisters, kohieren van
de personele „quotisatie" (zoiets
als personele belasting) en van de
honderdste penning (denkt u maar
aan straatbelasting), gemaallijsten
van het hoofdgeld (een jaarlijkse
belasting, die per hoofd van de be
volking werd geheven), kohieren
van de verpondingen (belasting op
onroerende goederen), adresboe
ken, borgbrieven, boedelstukken,
die nog in het archiefdepot van de
gemeente Breda aanwezig zijn.
De bedoeling van deze, nog niet
eens helemaal volledige, opsom
ming is niet, om iemand duizelig
te maken, maar om even aan te
tonen, dat er heel wat archiefstuk
ken te pas kunnen komen aan zo'n
onderzoek. En dat er dus wel wat
tijd in gaat zitten. Want er zijn
ook nog de rijksai chieven, de kerk
boeken, streekarchivariaten, en het
Centraal Bureau voor Genealogie
in Den Haag, een voor de genealo
gen zeer belangrijke, door het rijk
gesubsidieerde instelling
Als u nu denkt, dat het door de
aanwezighe'd van zoveel officiële
documenten alleen maar een
kwestie van tijd en van enig vast
houdend geduld is om door te drin
gen tot uw familie-omstandigheden
van, laten we zeggen, de zeven
tiende eeuw, dan maakt u wel een
vergissing, want al is er in de loop
van de eeuwen enorm veel "be
waard, er is ook veel verloren ge
gaan, Door brand bijvoorbeeld (te
gen het einde van de achttiende
eeuw werd in Waalwijk het gehele
archief door brand vernield), door
oorlogshandelingen, slordige bewa-
Een soldaat tussen de voorzaten
Bezorgt de genealoog nogal eens
een schok. Ook toen waren er „ros
se buurten"
ring, vocht en soms door muizen.
Dan valt er een generatie tussen
uit kwart,ierverlies noemen de
deskundigen dat en dan wordt
het een groot karwei, waar intuïtie,
hypothesen en soms ook zonder
meer geluk aan te pas komen om
de volgende schakel te vinden.
Er is in het verleden ineer ge
daan om het de onderzoeker van nu
toch maar zo moeilijk mogelijk te
maken- Mocht, om eens een veel
voorkomende naam te noemen, ene
meneer Van Gils willen beginnen
aan een kwartierstaat of een stam
reeks, dan komt hij, als hij eenmaal
vóór het jaar 1812 is aangeland, tot
de nogal vervelende ervaring, dat
men het in die dagen niet zo nauw
nam met de juiste spelling van de
familienaam.
Het kwam toen voor, dat in een
officiële akte de naam van dezelfde
persoon twee-, driemaal verschil
lend werd gespeld: Van Ghilze,
Ghilze. Gilse, Van Gilze, Gils, Van
Gils. Heeft de genealoog na lang
speuren toch het spoor van ZIJN
Van Gils kunnen volgen, dan doet
hij de even verrassende als verve
lende ontdekking, dat deze vroege
opa alleen maar Van Gils heet, om
dat hij vroeger in Gilze woonde en
daar heel anders heette. Peters bij
voorbeeld of Bakker. De Bredase
bierbrouwer Servaes Niclaessen
(Niclaas-zoon) van Nispen woonde
voor zijn verhuizing naar Breda in
Nispen en heette daar Scheunen.
De geestelijkheid werkte er ook
al aan mee om de genealogie wat
(ADVERTENTIE)
tintelend fris en lekker pittig
1x v
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Mocht u er over denken het voorbeeld van
anderen te volgen en ook eens gaan uitzoeken wie hon
derden jaren geleden uw voorouders waren, weet dan bij
voorbaat, dat u met die speurtocht in het verleden aan een
heidens moeilijk karwei begint, dat eindeloos geduld, grote
vasthoudendheid, veel speurzin, intellect en intuïtie vereist.
Het kan dat hangt helemaal af van de geaardheid van de
onderzoeker een fascinerende bezigheid zijn of een
ontmoedigende ervaring worden, die haar einde vindt
een doolhof van puzzels en een bos van vraagtekens.
Dif onderzoek naar de afstamming, die geslachtskunde en met een
vreemd woord genealogie wordt genoemd, heeft de laatste jaren, ver
moedelijk omdat er meer tijd voor beschikbaar is, een grotere belangstel
ling gekregen, maar nieuw is deze wetenschappelijke hobby of, zo men wil,
geschiedkundige studie, allerminst.
Een voorbeeld van een model verzorgde kwartierstaat. (Deze is van de heer
E. Janssens, die in 1860 werd geboren en lid was van de Provinciale Staten
in Limburg en burgemeester van Linne. En die, zoals vele notabelen uit die
tyd, over een familiewapen besch ikte).
(ADVERTENTIE)
moeilijker te maken. Hoe ging dat
in een dorp; de pastoor kende al
zijn schaapjes. Kwam een vader
aangifte doen van de geboorte van
een zoon, dan noteerde de pastoor
in het kerkelijk doopboek bij de
datum van aangifte (niet die van
de geboorte) „Pieter, Willems zoon
van Willem Bakker en zijn vrouw
Doortje". Hij had immers Doortje
als kind al gekend en haar nooit an
ders genoemd. Iedereen wist toch
dat Doortje met Willem Bakker
was getrouwd.
Napoleon heeft er in 1812 een
einde aan gemaakt. Hij dwong de
kerken de doop-, trouw- en be-
graafregisters in te leveren, richtte
een burgerlijke stand in en ver
plichtte een ieder zich met een ach
ternaam te laten inschrijven. In de
verwachting, dat die Franse over
heersing maar een kwestie van en
kele jaren was en dat de normale
toestanden wel zouden terugkeren,
maakten velen van die aangifte een
grapje. Zo kwamen namen als
Naaktgeboren, Zondervan, Augur-
kiesman, Nimmerverdriet, Nooit-
gedacht en soortgelijke, in de re
gisters. En wat de bedenkers van
die namen niet hadden bevroed,
ze bleven er in, ook toen Napoleon
was verslagen.
Het is de genealogische speurders
ook wel eens wat makkelijker ge
maakt. In de achttiende eeuw, toen
het de katholieken in onze gewes
ten nogal moeilijk werd gemaakt,
werd het bij de vooraanstaanden
gebruik om hun doden in het Bel
gische Meerle te laten begraven.
Dat kon daar nog met de gebruike
lijke ceremonieën gebeuren, in de
Bredase registers werd dan aange
tekend „buiten de stad begraven".
De lijkstoet moest op de tocht
naar Meerle het dorp Ginneken
passeren. Daar kwamen ze op de
winstgevende gedachte een soort
tolgeld voor het lijk te heffen. Bij
resolutie van 6 januari 1744 bepaal
de het dorpsbestuur, dat voor het
passeren van lijken kerkrechten
verschuldigd waren. Kerkrechten
noemden ze dat. Ja, ja. daar in Gin
neken wisten ze het wel. Maar nu
is de genealoog daar mee gebaat.
Want de Bredanaars, die in Meerle
werden begraven, werden drie
maal geregistreerd: eenmaal in Bre
da, daarna in Ginneken en tenslotte
in Meerle.
In de woelige ciagen van de tach
tigjarige oorlog, toen de godsdien
stige onverdraagzaamheid hoogtij
vierde, is er nogal gesleurd met de
kerkboeken. In 1566 bijvoorbeeld
hadden de protestanten in het zui
den van de stad, in de Zandbergen,
een schuurkerk. Daar kwamen de
gelovigen van Breda en de omlig
gende gemeenten te zamen. Maai
de Raad van Beroerten maakte er
in 1567 een einde aan. Tien jaar la
ter, toen Willem van Oranje de
heerlijkheid Breda weer in handen
kreeg, gaf hij bevel, dat een van
de katholieke kerken terug ter be
schikking van de protestanten
moest worden gesteld. Viër jaar
lang hadden die er plezier van. De
stad kwam toen in handen van de
Spanjaarden en dat betekende dat
geen protestantse erediensten wer
den geduld. Negen jaar later kwa
men die protestanten weer aan hun
trekken. Zij hadden dat te danken
aan het befaamde turfschipgrapje.
Nu raakten de katholieken al hun
kerken kwijt. En ditmaal voor een
langere tijd: vijfendertig jaar.
Spinola zorgde in 1625 voor een
ommekeer; de katholieken kregen
hun kerk en terug en de protestan
ten werden weer eens dakloos. Zij
bleven dat tot 1637 toen Frederik
Hendrik Breda heroverde, hetgeen
voor de katholieken weer huisves
tingsproblemen tot gevolg had.
Het is niet de bedoeling verder
het wel en weer van de gelovigen
in deze contreien te schetsen; we
maakten alleen even dit stapje in
de historie omdat er zo goed uit
blijkt hoe groot de kansen voor
zoekraken van allerlei kerkelijke
bescheiden in die jaren is geweest.
Want zoals het in Breda ging, ging
het ook elders.
Er zijn nog andere omstandighe
den, die over het welslagen van dc
genealoog kunnen beslissen. Het
kan gebeuren, dat als de lijst van
zoon naar vader al een interessante
lengte heeft gekregen, de volgende
stap terug in het verleden leidt naar
een vader, die soldaat was. In Bre
da, dat altijd garnizoensstad is ge
weest, is die kans niet onaanzien
lijk.
Dat is veelal het einde van de
genealogische pret. Want van sol
daten werd gewoonlijk alleen maar
vermeld bij welk regiment zij dien
den. Nu zou het nog wel mogelijk
zijn de geschiedenis van die regi
menten door te lopen, maar het
vervelende is, dat die soldaten dik
wijls verkeerde namen lieten note
ren. Het waren nogal eens knapen,
die het een en ander op hun kerf
stok hadden en dan, geen uitweg
meer ziende, een emplooi als sol
daat zochten. Was die laatste ach
terhaalde vader de zoon van een
toevallig treffen tussen'een marke
tentster of een dame uit de rosse
buurt (die was er toen ook al) en
zo'n soldaat, dan kan het onder
zoek wel definitief worden afge
sloten. En in zp'r, geval voelt de
genealoog zich natuurlijk wel een
beetje bekocht Hij was uiteindelijk
liever bij een kasteelheer of een
voornaam magistraat terechtgeko
men.
Maar dat zit „all in the game".
Wie voorbestemd is aan een genea
logische ontdekkingsreis te begin
nen, zal er zich niet door laten af
schrikken. Er waren tenslotte meer
burgers dan soldaten. De kans om
in het verre verleden een schout,
een gildemeester, een chirurgijn of
zo maar een eerlijk ambachtsman
als familielid tegen, te komen is
daarom groter.
Natuurlijk wilt- u graag een goedge-
klede vrouw zijn; in de puntjes ver
zorgd en vooral: ...modieus. Maar het
zijn niet alleen uw jurkje, schoentjes
en tas, die u "kleden"; ook een horloge
is een onmisbaar onderdeel van een
verzorgd uiterlijk.
Maar het horloge, dat u nu koopt
moet passen bij de mode, die steeds
verandert, elk seizoen opnieuw. De
Tissot-ontwerpers zijn zich dat terdege
bewust. Ze maken hun modellen van
een blijvende schoonheid, die past bij
de duurzaamheid van een Tissot.
Ze zijn er trots op dat u een Tissot
horloge van vandaag over tien o£
dertig jaar nog met plezier draagt.
Stapt u eens bij een Tissot-dealer
binnen, hij toont u het geheim van het
horloge a la mode.
BelangrijkIedereHssotheeft een num
mer, waardoor het gedurende de fabri-
katie nauwkeurig kan worden gevolgd.
Dit nummer staat bij Tissot geregi
streerd. Hetzelfde nummer dient ook
te worden vermeld op uw internationale
garantie-certificaat, dat in meer dan
140 landen geldig is.
HET OOSTDUITSE ministerie van
verkeer heeft donderdag de afsluiting
aangekondigd van een Westduitse spoor
lijn, die ten westen van Eisenach enkele
kilometers over Oostduits gebied loopt.
De maatregel dient om kracht bij te
zetten aan een vordering van 5,4 mil
joen mark die Oost-Duit'sland zegt te
hebben op de Westduitse spoorwegen.
(ADVERTENTIES)
Vertrek elke dag van elk n.s. station. Overtocht per
dagboot. Ook andere voordelige reizen in de nieuwe folder.
DEN HAAG (ANP) De Haagse
politie heeft de 32-jarige vertegenwoor
diger S-B. uit de residentie aangehou
den, die ervan wordt verdacht een
internationale flessentrekker te zijn.
Uit de eerste verhoren is de politie
gebleken dat de man in zeventien win
kels in Den Haag, Amsterdam, Bot
terdam en Rijswijk voornamelijk ju
welen en dure kleding kocht. Hij be
taalde met vervalste girocheques.
Voorts wordt B. gezocht door de po
litie van België, Australië, Bangkok
Amerika en Israël. Hij heeft voor fles
sentrekkerij. en-of, oplichting al gevan
genisstraffen uitgezeten in Frankrijk er.
Zwitserland.
De Haagse politie verwacht dat nog
vele aangiften zullen volgen De ach
terhaalde aankopen met vervalste giro
cheques in Nederland belopen een be
drag van ongeveer f 15.000, waarschijn
lijk zullen er nog bijkomen tot een--
zelfde bedrag.
Zijn praktijken oefende B. ongeveer
een maand lang in ons land uit. Hij
werd al gezocht, maar kon niet ge
grepen worden, tot een juwelier in de
Piet Heinstraat in Den Haag het zaak
je niet vertrouwde, nadat B. diens
winkel had verlaten met een witgou-
den ring met briljant van f 1600. De
juwelier noteerde voor alle zekerheid
het kenteken van de auto, waarin B.
reed.
Hij meldde zijn vermoedens aan de
politie, die daarop de wagen in de
binnenstad kon aanhouden. Het bleek
dat B de auto legaal had gehuurd, of
schoon hij ook met een vervalste giro
cheque bij een Haags bedrijf een auto
had gekocht.
MOSKOU (AP) Het Russische mi
nisterie voor buitenlandse handel liecft
aangekondigd, dat buitenlandse bedrij
ven in staat zullen worden gesteld per
manente kantoren in Moskou te openen.
Tot nu toe moesten buitenlandse za
kenlieden altijd als toerist' hun zaken
vanuit hotelkamers regelen.
De eerste buitenlandse firma's die
toestemming kregen tot vestiging in
Moskou waren twee Japanse bedrijven.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Algemene Neder
landse Onderwijzers Federatie, plm.
80.000 aangesloten leden bij bijzonder
en openbaar kleuter-, basis- en voort
gezet onderwijs, heeft in een adres aan
de Tweede Kamer alarm geslagen.
De A.N.O.F. maakt daarin kritische
opmerkingen over: de wij-^e van invoe
ring van de mammoetwet, de verho
ging van het kleutergeld, de leerlin-
genschaalverlaging bij het kleuteron
derwijs en het basisonderwijs,, de si
tuatie bij het buitengewoon oriderwijs
en last but not least de salaris-
vraagstukken.
Over de salarissen wordt gesteld dat
ongerustheid bestaat over „de ver
moedelijke inhoud" van de per 1 au
gustus 1968 te treffen salarismaatrege
len. Het overleg over die maatregelen
is echter pas begonnen en de A.N.O.F,
heeft gegronde hoop dat het voor 1
januari kan worden afgesloten. Het
adres zwijgt over de inhoud van de ge
dane regeringsvoorstellen omdat het
overleg nog gaande is. Over de andere
hierboven reeds genoemde punten is
volgens het adres onrust ontstaan om
dat men vreest voor een ontoereikend
regeringsbeleid. Men vraagt de Twee
de Kamer er bij de regering op aan
te dringen meer geld beschikbaar te
stellen voor de invoering van de mam
moetwet. Het voor de regering geraam
de bedrag van 23 miljoen gulden is te
laag en moet aanzienlijk verhoogd wor
den, aldus het adres. Men vraagt ten
slotte het parlement mei dit alles re
kening te houden bij de komende be
grotingsbehandeling van onderwijs en
wetenschappen.
„Ik heb niet zoveel ervaringen met
militairen, ik maar ervaring met één
generaal en dat is genoeg". (Dr. Sic-
co Mansholt).
Als u gedacht had, dat u, na de
devaluatie, goedkopere whisky kunt
kopen, komt u bedrogen uit. De ex
portprijs van de Schotse whisky
wordt met 11,5 procent verhoogd. En
dat is bijna evenveel als de 14,3 pro-
cent van de devaluatie van het pond
sterling.
Weet u trouwens, waar dat merk
waardige woord „sterling" vandaan
komt? Van het oude Engelse woord
„easterling", en dat was een naam
die men in Britannia gaf aan mensen
uit het oosten, en met name aan
kooplieden uit Nederland en van de
Hanze.
Maar van dergelijke interessante
achtergronden trekt De Gaulle zich
alsmaar niets aan. Onze minister
Luns en zijn twee Benelux-collega's
willen de harde politiek van de
Franse generaal hard beantwoorden.
Generaal De Gaulle is met zijn
vrouw aan het wandelen in een rus
tige omgeving. Op een gegeven mo
ment komen ze aan een rivier. De
generaal kijkt behoedzaam naar alle
kanten, maar er is in velden of we
gen geen levend wezen te bekennen.
Dan fluistert hij tot zijn vrouw: „Zal
ik nog eens proberen, of ik écht niet
op hpt water kan lopen?".
Vissen slapen 's nachts, wist u dat?
Ik ook niet, moet ik zeggen, maar
Russische en Amerikaanse geleerden
weten met stelligheid dat het zo is.
Zowel in de Barentszee als in een
aquarium op de Bahama-eilanden
hebben ze waargenomen, dat vissen
zo diep slapen, dat het minstens vijf
minuten duurt om ze wakker te krij
gen.
De vissen zoeken een lekker stukje
rots uit om gemakkelijk te liggen. Ze
slapen ook niet altijd alleen.
„De hedendaagse socialisten zijn
vaak het slachtoffer van hun eigen
kwaliteiten", (drs. Hans Gruijters)
„Je moet je niks inbeelden. Dat heb
ben veel van de huidige artiesten en
dat is fout. Je moet van je publiek
houden, de grote massa moet het ons
tenslotte ook brengen. Gert Timmer
man vind ik daarom zo mooi. Dat is
een man vol liefde. Dat voel je aan.
Dat zeggen ze van mij ook: mijnheer
Schriebl, u speelt uit iiefde. Kijk, dat
is een oordeel. Er moet ziel in zit
ten". (Karl Schriebl).
Merkwaardig bericht uit Rusland:
de confectie-industrie daar moet de
maten van de kinderkleding aanpas
sen, want de Russische baby's wor
den steeds groter. Baby's die 54 tot
56 centimeter groot zijn en vier of
meer kilo wegen brachten tien jaar
geleden de Russische artsen nog in
verbazing, nu niet meer. Ziet u nu,
dat wij in een vreemde tijd leven?
DENKERTJE: Een ondeugd, die
succes heeft, wordt deugd genoemd.
(Seneca).
MERIJN
AMSTERDAM (ANP) Tliea Kruisbert uit Haarlem, de 28-jarige danseres
die m een leeuwenkooi met twee leeuwen een striptease pleegt uit te voeren, zal
haar nummer niet aan het Amsterdamse publiek mogen tonen. Het gemeentebe
stuur heeft nachtclub-eigenaar Kees Manders gistermiddag een afwijzende be
schikking doen toekomen. De reeks voorstellingen zou vandaag beginnen.
Het verbod is niet gebaseerd op het motief, dat in de Amsterdamse Moulin
Rouge aan het Thorbeckeplein een striptease niet geoorloofd zou zijn. doch uitslui
tend op veiligheidsoverwegingen. Burgemeester Samkalden acht het optreden van
de leeuwen niet zonder gevaar voor het publiek.
Naar men zich zal herinneren werd vorige week vrijdag de 52-jarige chef
dierenverzorger van Artis, de heer Th. de Vlieger, die met een agent poolshoogte
kwam nemen om te zien of er vergunning kon worden verleend, in zijn arm ge
beten, toen hij een poging deed de leeuwen door de tralies heen te aaien.
Uiteraard zijn Kees Manders en de eigenaar-dompteur Frans Burckhardt uit
Wenen met de afwijzing oerre van gelukkig. Overal elders in Europa heeft het
nummer tot nu toe officiële vergunning verkregen. Manders neemt daarom aan,
dat het incident van vrijdagavond bij de negatieve beslissing de doorslag heeft
gegeven.
Hij heeft daar weinig vrede mee omdat naar zijn mening de heer De Vlieger
zelf schuld heeft aan het gebeurde. ..Als iemand aan wie de leeuwen niet gewend
zijn, zijn hand de kooi insteekt, dan vraagt hij om een beet", aldus Manders, Dat
kun je nauwelijks doen met een hond. laat staan met leeuwen".
Thea Kruisbert zal nu in Moulin Rouge „een kale striptease zonder leeuwen"
geven.
(ADVERTENTIE)