Oplossing burgeroorlog in
Nigeria nog niet in zicht
REGERING IN LAGOS
ZOEK T VERZOENER
Met schenkroom maakt
u uw koffie lekkerder
uw soep voller
uw vruchtenslaatje
verfijnder,uw ragout
rijker en uw
gembertoetje zachter
van smaak
Oma'
pleeggezin
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 1 DECEMBER 1967
TEGENSTELLING
SCHANDALEN
AARDGASFONDSEN
NOG NIET IN TREK
HEKSENJACHT
HUURLINGEN
VERZOENER
R. G. BUWALDA
WILLEM HOEVERS
R.-k. meisjeshuis
Uw koffie
Uw soep
Uw vruchtenslaatje
Uw ragout
Uw gembertoetje
V2 literfles 162 cent, lh literfles 96 cent
Axeler Ami
Begrotir
zonder v
van g.
WEES PRIJSB
■Hi
(Van een medewerker)
LAGOS De bijna vijf maanden durende burgeroorlog in Nigeria
begint langzamerhand aan een eind te geraken. Vooralsnog is het on
mogelijk een balans op te maken van de verliezen aan mensenlevens
en de schade aan have en goed in de deelstaat Oost-Nigeria, die
door de rebellen tot de onafhankelijke staat Biafra werd uitgeroepen.
De strijd duurt nog voort, maar ontaardt steeds meer in een fanatieke
guerrilla. Een bittere strijd is het geworden om het behoud van een
volk, een strijd ook uit angst voor een massamoord onder de Oost-
nigeriaanse Ibo's.
Nigeria verkreeg in 1960 zijn onaf
hankelijkheid en gold tijdens de eer
ste zes jaar daarna als een model van
een democratische staat in Afrika,
die op evenwichtige wijze in ontwik
keling was. Ook economisch liet het
zich niet ongunstig aanzien. Opper
vlakkig gezien scheen het tot
januari 1966, dat dit experiment wer
kelijk zou gelukken. De federale re
publiek van 'Nigeria is met zijn on
geveer 55 miljoen inwoners de groot
ste natie in Afrika. Maar die natie
wordt bewoond door meer dan 63
kleinere en grotere stammen, terwijl
er bovendien talrijke talen en dia
lecten worden gesproken.
Op 15 januari 1966 vond een militaire
coup plaats en kwam de overigens
nogal aanvechtbare eenheid van dit
grote land ernstig in gevaar. Vijf maan
den later greep het leger voor de twee
de maal in en ging er voor de tweede
keer in een halfjaar een golf van po
litieke moorden en arrestaties door het
land.
Wat in zes jaar sinds het verkrijgen
van de onafhankelijkheid werd opge
bouwd aan democratische waarden en
tradities, werd ernstig bedreigd. Mili
tairen gingen politieke beslissingen ne
men. Geen enkele democratie kan dit
lang verdragen op straffe van verdwij
ning of verwording tot een sehijndemo-
cratie. De kern van de moeilijkheden
ligt in het tot dusverre falen van de
democratie om de kloof tussen de Ibo-
en Hausavolken te overbruggen.
De Ibo's, die voornamelijk in Oost-
Nigeria leven, hebben in het verleden
een geheel andere ontwikkeling door
gemaakt. Zending en missie zijn er
sinds de eeuwwisseling bijzonder actief
fjeweest en gepaard met hun natuur-
ijke intelligentie leverde deze stam
relatief de meeste leidende functiona
rissen, die overal in de federatie be
paalde sleutelposities hadden veroverd.
Ook in de handel zijn de Ibo's gewiekst.
Bovendien was Oost-Nigeria begiftigd
met vele natuurlijke rijkdommen, zoals
de aardolie, die de laatste jaren steeds
meer economisch belang kreeg, niet al
leen voor Oost-Nigeria, maar ook voor
de gehele federatie.
De Hausa's en in mindere mate de
Fulani's, die voornamelijk in Noord-
Nigeria woonachtig zijn, zijn in econo
misch opzicht achtergebleven. Het le
venspatroon van deze beide laatste vul-
keren wordt nog sterk bepaald door een
islamitisch gerichte feodale samenle
ving. De moeilijkheden werden boven
dien geaccentueerd dooïdat de structuur
/an de' federatie, die Nigeria tot een
eenheid moest smeden, niet voldoende
uitgebalanceerd was. De deelstaat
Noord-Nigeria besloeg 80 procent van
het Nigeriaanse grondgebied en dat
niet alleen, maar herbergde bovendien
meer dan de helft van de totale bevol
king van de gehele federatie. Hierdoor
domineerde het noorden in het parle
ment en de federale regering in Lagos.
De Ibo's minder talrijk maar relatief
machtiger zagen het een en ander
met lede ogen. In de praktijk blijken
zij niet van elke arrogantie ontbloot te
zijn en zijn o.a. daarom bepaald niet
populair bij de rest van de bevolking
in Nigeria. Tot 1966 waren de Nige-
liaanse politici in staat om op het
scherp van de snede te manoeuvreren,
steeds geneigd om via een reeks van
compromissen met een bijna optimis
tische vanzelfsprekendheid de tegenstel
lingen tè elimineren. Aanvankelijk zag
het er dan ook naar uit dat geen en
kele groep belang had bij het uiteen
vallen van de federatie. Toch is het
bestel door de etnische tegenstellingen
steeds labieler geworden. Ook al door
dat de bestaande politieke partijen zich
steeds meer identificeerden met de ver
schillende stambelangen.
De verkiezingen in West-Nigeria in
oktober 1965 eindigden met schandalen
en bloedige onlusten en luidden het
De industrie in Nigeria staat, gemeten naar westerse maatstaven, nog in de
kinderschoenen. Hier wordt fruit gesteriliseerd voor de export.
AMSTERDAM (ANP) De Neder
landse aardgasfondsen hebben in 1967
in slechts relatief beperkte mate van
het verbeterde beursklimaat kunnen
profiteren, omdat de beleggers, na de
teleurstellingen uit het verleden, op
nieuw geconfronteerd werden met en
kele tegenvallende berichten uit deze
sector. Deze tegenvallers versterkten
de reeds bestaande terughoudendheid
t.a.v. aardgaswaarden. Het beleggings
klimaat voor Intergas (internationaal
beleggingsfonds in aardgaswaarden) in
het verslagjaar per 03-6-T57 is bepaald
ongunstig geweest.
Dit zegt het jaarverslag 1966-'67 van
Intergas, dat voorts meedeelt dat.in de
portefeuille relatief veel veranderingen
zijn aangebracht.
Van de portefeuille is 45 1/2 pet. be
legd in Nederland, 24 7 pet. in West-
Duitsland en de rest in Engeland, Bel
gië, Frankrijk, de V.S. en Italië, terwijl
9,8 pet. liquide is.
Evenals in 1965 is ook in 1966 in Ne
derland de afzet van aardgas ongeveer
verdubbeld. De stijging in het binnen
lands aardgasverbruik buiten de in
dustriële sector is voor een groot ge
deelte te danken aan het toenemende
gebruik voor verwarmingsdoeleinden.
De afzet van gasverwarmingsapparatuur
blijft onverminderd gunstig en ook de
toekomstige ontwikkeling laat zich be
vredigend aanzien.
4. Die p bedroefd, doch
ons geheel overgege
ven aan de H. Wil van
God, delen wij u het plot
seling overlijden mede
van mijn lieve man en
vader
B. F. DE WIT
echtgenoot van
Chr. Dankaert
in de leeftijd van 64 jaar
Boschkapelle:
Chr. de Wit-Dankaert
Ph. Dankaert
Fam. de Wit
Fam. Dankaert
Boschkapelle, School
straat 6.
De gezongen uitvaart
dienst, waarbij u beleefd
wordt uitgenodigd, zal
plaats hebben op zater
dag 2 december a.s. om
10 uur, in de parochie
kerk van de H. H. Petrus
en Paulus te Boschkapel
le.
Eucharistieviering vrij
dagavond om 7 uur in de
parchiekerk.
Zij, die bij vergetelheid
geen uitnodiging hebben
ontvangen gelieven deze
advertentie als zodanig te
beschouwen.
voorspel in op de omwenteling van 15
januari 1966. Het leger, dat tot dan toe
neutraal was gebleven, greep in, maa
werd met dit ingrijpen gelijk verdeelt
door de stammentegenstellingen, die ook
de politieke partijen hadden geken
merkt. De januari-coup werd geleid
door 100 officieren, die de federale pre
mier Tafawa Balewa en de premiers
van de deelstaten West- en Noord-Ni-
geria, respectievelijk chief Akintola en
sir Ahmadu Bello, lieten vermoorden.
Een militaire regering onder leiding
van de generaal Aguiyi-Ironsi, een lbo,
kwam aan de macht. Ironsi wenste het
federale systeem af te schaffen en kon
digde de vorming van een eenheidsstaat
aan. Veel tijd heeft hij echter niet ge
kregen, want reeds eind juli werd een
tweede omwenteling uitgevoerd
maar nu onder leiding van Hausa-offi-
cieren met als resultaat de verdwij
ning van Ironsi en het aan de macht
brengen van kolonel Yakubu Gowon,
een man uit het noorden, die evenwel
een christelijke opvoeding heeft ge
kregen.
Erkend moet worden dat het nieuwe
regime onder leiding van Gowon zich
ernstig bezon op de toekomst van het
)?.no, n het noorden echter brak een
ware heksenjacht uit tegen de Ibo's,
die vele slachtoffers eiste. Een grote
exodus van Ibo's uit het noorden naar
hun stamland in Oost-Nigeria was er
het gevolg van en in Oost-Nigeria nam
men revanche tegen de daar verblij
vende Hausa's. De militaire gouverneur
van Ons -Nigeria. Odumegwu Ojukwu.
weigerde van toen af met de federale
regering in Lagos samen te werken en
stelde zelfs een geleidelijke afscheiding
van de deelstaat voor. In de daarop
volgende maanden is er veel heen en
weer gepraat tussen Ojukwu en Lagos,
m-ar ie seer wordt hei best getekend
door het feit dat Ojukwu weigerde zich
naar Lagos te begeven, omdat hij be
vreesd was voor zijn persoonlijke vei
ligheid. De standpunten werden over en
weer steeds scherper. Een jaar geleden
verklaarde Gowon reeds dat hij., indien
nodig, de federatie met geweld zou
handhaven.
Aanvankelijk lag het ges.chil tussen
de deelstaat Oost-Nigeria en de federale
regering in Lagos, vooral op het vlak
van de vormgeving van een nieuwe
constitutie. Later echter gingen andere
vm> lieven een steeds oeiangrijker rol
spelen in het geschil. Een geschil dat
f tsjHfe resulteerde in de uitroeping
vari een onafhankelijke republiek Bia-
a. ondev leiding van Odumegwu
Ojukwu. De centrale regering van La
gos had in eerste instantie voorgesteld
Nigeria in twaalf deelstaten te verde
len in plaats van de vier, die de fede
ratie vormden. Oost-Nigeria zou in drie
verschillende staten uiteenvallen.
Gedurende vijf maanden is er strijd
gevoerd, hard en wreed, zoals dit vaak
in Afrika gebeurt. Aanvankelijk leek
het dat Biafra zou winnen, dat de fede
ratie uiteen zou vallen, maar het getij
keerde. De federale regering ontving
hulp uit het buitenland, er waren blan
ke huurlingen in dienst genomen
(waaronder Zuidafrikanen), maar ook
aan de zijde van Biafra zijn huurlingen
ingezet. Enige tijd geleden heeft de
federale regering hulp in de vorm van
materieel, zoals vliegtuigen en technici
uit Oost-Europa (en Egypte) ontvan
gen. Sindsdien is Biafra aan de verlie
zende kant. Hoewel de strijd momen
teel nog wordt voortgezet en vooral van
Ibo-zijde met hardnekkigheid, maar ook
met de moed der wanhoop wordt ge
voerd, kan men toch stellen dat de fe
derale regering tenslotte als overwin
naar uit de strijd zal komen.
Daarna echter zal de oplossing ge
vonden moeten worden. Die oplossing is
natuurlijk niet te vinden in een massa
moord, een soort genocide, maar het zal
de taak zijn van de machthebbers in
Lagos een beleid van verzoening te
voeren; voorwaar geen gemakkelijke
taak.
Er is evenwel een figuur, die wordt
genoemd als middelaar en verzoener:
namelijk dr. Azikiwe, die van 1960
1963 gouverneur van Nigeria was en
van 19631966 nadat Nigeria repu
bliek was geworden president. Na
de omwenteling in januari 1966 ver
dween hij bijna geruisloos van het to
neel. Op dat tijdstip verbleef hij „toe
vallig" in Londen. Hij behoort tot de
stam der Ibo's en het is opvallend dat
hij reeds in het begin van het conflict
een neutrale positie innam. Teneinde
iedere schijn van partijkeuze te ver
mijden verdween hij al spoedig met
onbekende bestemming uit zijn land.
Het zou wel eens kunnen zijn dat Go
won een beroep zal doen op de dien-
s an van Nigeria's vroegere president.
Ook Gowon persoonlijk is stellig geen
voorstander van geweldpleging en ver
regaande wraak na de overwinning.
Tijdens de laatste conferentie van de
organisatie van Afrikaanse eenheid in
de Kongolese hoofdstad Kinsjasa heb
ben ook enige Afrikaanse landen hun
goede diensten aangeboden, teneinde
spoedig tot een stopzetting van de vijan
delijkheden te komen.
Het is voor Nigeria in alle opzichten
te hopen dat het einde van de vijande
lijkheden en de oplossing van de moei
lijkheden op korte termijn zal plaats
vinden, want het is begrijpelijk dat een
land als Nigeria, dat volop in ontwik
keling is, maar waar de economie nog
uiterst zwak is, zich de weelde van een
burgeroorlog in geen enkel opzicht kan
veroorloven.
Een ry wachtende Hausa's bö een stembureau in Sokoto.
dankbetuiging
Voor de vele blijken van be
langstelling ondervonden bij
het overlijden van ons zoon
tje en broertje
WERNER
dank ik familieleden, vrien
den en bekenden en allen
die hebben medegewerkt
aan de medische verzorging.
Ï5. v. d. Bergen
v. Dorsselaer
Anja
Kloosterzande, 27 nov. 1967
Bij beschikking van de Ar-
rondissements-Rechtbank te
Breda dd. 24 november 1967
is het faillissement van
Cornelius Johannes
Petrus Eine,
naaimachinemonteur, Ginne-
kenweg 116 te Breda, opge
heven wegens gebrek aan
baten.
Mr. J. P. Schouten, curator,
Parkstraat 8, Breda.
dankbetuiging
Zeer getroffen door de vele en diepgemeende uitingen
van deelname van familie, buren, vrienden, kennissen en
relaties, die wij mochten ondervinden bij het overlijden
van onze lieve man en vader
HONORé VICTOR EMMANUEL VAN LOOY
willen wij U langs deze weg onze oprechte dank betui
gen. Uw hartelijke belangstelling was ons in deze dagen
een grote steun.
Uit aller naam:
L, M. van Looyde Backer
St.-Janstcen, december 1967.
ARTS KLOOSTERZANDE
houcUt vanaf maandag 4 december wederom spreekuur aan
huis, 's morgens van 8.30-9.30 uur, maandag t.m. vrijdag.
Zo nodig ook spreekuur na afspraak. Apotheek Clooster-
straat 72, geopend van maandag t.m..vrijdag 10-12 en 13-14
uur. Spreekuur Stoppeldijk ongewijzigd.
Tot onze diepe droefheid overleed heden volko
men onverwacht onze innig geliefde man en va
der
in de leeftijd van 45 jaar
T. N. J. Hoevers-Vermeer
Marion en Jan
Anne-Louise
Middelburg, 30 november 1967
Segeersstraat 50
De begrafenis zal plaatsvinden op maandag 4 de
cember 1967 te 13.00 uur op de Algemene Be-
graafplaats te Middelburg. Vertrek sterfhuis 12.45
Door het verbindend worden
der enige uitdelingslij st is 't
faillissement van Petrus Jo
hannes Vermunt, aardappel
handelaar, wonende te Fij
naart, gemeente Fijnaart en
Heijningen, Boomgaardstr
,27, geëindigd.
De Curator,
Mr. A. H. Stoffels,
Burg. Vogelstraat 8,
Zevenbergen.
Zevenbergen,
29 november 1967.
zoekt een
voor een 15-jarig meisje I
dat reeds 13 jaar in inter-1
naten heeft gewoond, liefst
in een dorp/boerderij.
Brieven onder nr. S-92741*
1/12, bureau van dit blad.
ScTietitfBBra wurJt gspro Jaeeerf en op ia matkt pSraetiï 3aor 5e Zuidelijke WeünniicMngen !n ssmewvetKng met C.CM., Bergejt
(Van een onzer
AXEL Tydens.
gadering van het
Ambacht gisterni
punt te Axel w
over liet dienstjaar
De begroting sluit
drag aan inkomsten
f 2.171,164,13. Voor h
van de begroting was
geschot te verhogen.
Tijdens de vergadj
voorgezeten door dijr
ve, werd besloten tc
planting van een gr
De Dijk-van-de-oud-t
zuidenpolder, de Zijp
sedijk zullen beplan
populieren en de D
rinapolder met 214 ie
ten bedragen ongev
Men besloot tevens
te verkopen op de za|
220 op de Sasdijk en
het voorjaar van 19'
gaan tot herbeplantin,
Daarbij wordt aanget
dit mogelijk is" Hef
vraag of dit overal
dat hier het trace
komstige tractaatweg
De voorziter wees er
tracé nog lang niet
bepaald.
Het dagelijks bestu
dering tevens d'e re'.
aan. De becijfering ha
te tekost. omdat het
groot deel gaat ove
uitgaven van de 46 vo
die sinds enkele jari
schap Axeler Ambac..
voegd. Zo werd aan d
griffier van de voori
polder over 1 maand
ris uitbetaald, zowel
nemend-ontvanger var.
namelijk als door de
griffier. Het teveel be'
worden teruggevorderi"
van ten onrechte gei
heidsuitkeringen, verr
kantiebonnen e.d. bij
werknemers achtte h
stuur „vrijwel ondoen
Het wordt ons zo
steld: Duik op zolder
kist. Graai tussen di
Haal oma's mof te
er helemaal hip mee.
mantische figuren uit I
aan de modenaam die
zweeft „Zjivago". Of
üjke vrouwen zoals k
mina die een mof droei|
sen; en aan minder
Mata Hari, die deed
heimen in smokkelde.
Oma's mof kunt u
geten. Haar .mof heef
model, dat nu helema
meer staat. Die olie
dient ervoor u op te
gaan neuzen in warj
vooral twieners met I
worden. Van oorsprong!
doeld de handen tegel
schermen. Met dit d
mngin Wilhelmina en j
soire. Minder hoogsta
i?i.en kökedoelingen 1
zucht de meest voorkoi
het empiretijdperk warl
grote moffen versierd
strikken en tressen. No
verleder was het har
tje een statussymbool,
eeuw werd het alleen
plaatsen toegestaan er
bont te dragen.
Vandaag is de mof pr I
tussymbool tegelijk vo
Sl l^ jKom nou. Een
be handschoenen is ve
De overschakeling v
°P ..wegwerpfles
oog voor het produkt i
van de wegwerpfles gt
t.ïi,t-an e statiegeldfle
j kkj"! de gewone
~Jgoedkopere chemiscl
vefd ue," in de stati
verd. Hetgeen de Coi
a7i£fZIenv.de ervaririg n
azijn bepaald niet
