BESTUUR KVP-JONGEREN WENST SAMENWERKING MET P.v.d.A.-D'66 QCTIEF Hij schijnt door de bomen DEBRAY KRIJGT DERTIG JAAR Amsterdamse joden verliezen tradities Wermenbol Enquête in Gelderland: 64 pet van katholieken spreekt zich uit voor één grote christelijke partij KROMMENIE (g> VINYL OP VILT „P.v.dLA. moet socialistisch Leoniden5 vielen wel Chaos rond het pond sterling Oranje reizen failliet DE STRIJD OP CYPRUS' DE pogingen van de VN om de kwestie op te lossen bleven zon der resultaat. Makarios bepaalde met zijn tweeslachtig optreden de politieke ontwikkeling. In juli '65 schakelde hij de inspraak van het Turkse volksdeel volledig uit door het laatste, speciale politieke recht van de Turken uit de grondwet te schrappen. Hij veranderde deze na melijk zodanig dat de Turken geen aparte kandidatenlijst meer moch ten uitbrengen bij de verkiezingen. TE VER WARRIG ZEGGENSCHAP AANDEEL Amendementen voor partijcongres blijven Wie neemt 's avonds de telefoon op? WIJ!! Maximumstraf Onverschillig Beroep „Mooier dan het is Geen begrip DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 18 NOVEMBER 1967 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Een meerderheid van het bestuur der K.V.P.-jongeren spreekt zich uit voor samen werking van de drie christelijke partijen met de P.v.d.A. en D '66 teneinde een radicaal politiek pro gram te kunnen uitvoeren. De meerderheid van het jongerenbestuur wil voor de verkiezingen van 1971 een stembusakkoord, waarbij de partijen zich voor de verkiezingen duidelijk uitspreken met wie zij in een kabinet willen samenwerken. Bij vele K.V.P.- jongeren leeft ook de overtuiging dat de heren Aalberse en Schmelzer als partijvoorzitter en voor zitter van de Tweede Kamerfractie het veld moe ten ruimen. Gemeend wordt dat de partijraad van de K.V.P. niet meer representatief is voor de hele partij en dat het program van de radicalen (groep- Bogaers) wel door zo'n tachtig procent van de K.V.P.-leden wordt onderschreven. Het hoofdbestuur van de K.V.P.- jongeren heeft een aantal pread viezen opgesteld voor het congres dat volgende week zaterdag in het Jaarbeursrestaurant in Utrecht wordt gehouden. Ten aanzien van het stembusakkoord neemt jongerenvoorzitter Harry Gielen. lid van het dagelijks bestuur van de KVP, een minderheidsstandpunt in. Hy ziet in de toekomstige politiek het liefst drie partijen, waarbij de vernieuwde christelijke partij links van het centrum zou moeten staan. De jongerenvoorzitter zei in een toe lichting op de voorstellen dat de KVP- leiding op een aantal punten is te kort geschoten. In sommige opzichten zijn Aalberse en Schmelzer stil blijven staan, maar persoonlijk vind ik dat drs. Bo- gaers het als voorzitter ook niet goed zou doen, aldus de jongerenvoorzitter. Hij was er heilig van overtuigd dat de radicaliteit van de groep-Bogaers het overgrote deel van de KVP-leden aanspreekt, maar dat men een stembus- akkoord te ver vindt gaan. Ik neem het de KVP-leiding kwalijk dat ze een dom per gezet heeft op nieuwe ontwikkelin gen, aldus de heer Gielen. Achter de ontwikkeling in de KVP moet vaart worden gezet, zei hij. Hij werd hierin krachtig gesteund door vice- yoorzitter A. Jacobs en secretaris H. Duindam, die echter op een aantal pun ten veel radicaler zijn. De heer Duin dam ziet veel aantrekkelijks in „Nieuw links" van de PvdA. Hij is voor een twee-partijenstelsel. „Als de partijraad in december anders wil dan de KVP-jongeren, dan zeg ik misschien: jongens, kap er maar mee", zei secretaris Duindam. De verdeeldheid blijkt bij de jonge ren ook bijzonder groot te zijn. ,,He1 spijt me dat het allemaal zo warrig is", stelde jongerenvoorzitter Gielen wal somber vast. Ook als het jongerencon- gres zich achter het stembusakkoord plaatst, zal hij in het KVP-bestuur dui delijk van zijn afwijkende standpunt blijk geven. De vraag komt dan aan de orde of de jongerenvoorzitter zelf ook niet het veld moet ruimen. Maar daarover zou Pas gepraat worden na de partijraad y december, als de jongeren opnieuw öe stellingen gaan betrekken. Op het volgende week zaterdag in Utrecht te houden congres van de KVP- jongeren zal een aantal pre-adviezen worden behandeld over ondermeer de internationale samenwerking, de ont wikkelingshulp, het financiële over heidsbeleid en de democratisering van het sociaal-economisch leven. In de pre adviezen wordt onder meer gepleit voor een actievere werkgelegenheidspolitiek verhoging van de besparingen en uit breiding van de gemeentelijke voorzie ningen. Gemeend wordt dat de werk- «emp-s in de raden van commissarissen gelijke zeggenschap moeten krijgen al? ne aandeelhouders. Gepleit wordt voor ïrei(^nP van de bevoegdheden der ondernemingsraden. nJ??ie<3ei;een boven 21 jaar moet een ranj j nunimum-loon worden gega rneerd. Bredere lagen van de bevol- J Moeten een aandeel krijgen in hei tionale vermogen. Naast algeméne hwm -B n ter bevordering van de aan- en kan ook worden gedach' linn" -vornlen van vermogensaanwasde- breis- terinfisloon en spaarloon, uit- ei»™ g van Pensioenregelingen en woonbezit. v;»e?eend wordt dat het aanpakken ke tniT1 aantal structureel noodzakelij- om kn.n, en voorzieningen, ondermeer EeM 21!1leefbaar te houden, vee] mnotA jen kosten, De besparingen tonsum <j?artoe door beperking van dc Wa -fve bestedingen worden ver maati-L n°dlS sai met belasting- voontw de gemeenschappelijke 8°5kt S mogeliik moeten worden (ADVERTENTIE) ME. AALBERSE liet veld ruimen (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Onder de titel „Wat wilt u met de K.V.P." is door het dagblad „De Gelderlander" een enquête gehouden onder 95.000 abonnees, waar van er 4192 de moeite namen te reageren. Van deze 4192 deelnemers sprak 64 pet. zich uit voor de vorming van één grote christelijke partij uit K.V.P., A.R. en C.H.U. 40 Pet. zou graag een sa menwerkingsverband tussen deze drie en groepen uit P.v.d.A. en D '66 willen, maar 51 pet. is daar tegen. Slechts 30 pet. zou uit deze vijf partijen één grote partij willen zien ontstaan (tegen 60 pet.) Uit de enquête is voorts gebleken dat 26 pet. vindt dat de K.V.P. vóór de verkiezingen reeds zou moeten kiezen voor de P.v.d.A. als regerings partner, terwijl 19 pet. meent dat tevoren voor de V.V.D. gekozen moet worden. Ondanks deze betrekkelijke geringe percentages inzake voorkeur voor PvdA of WD is het des te merkwaardiger dat niet minder dan 61 pet van de ge- enquêteerden het van groot belang vindt voor de KVP om vóór de verkie zingen al een partner-keuze te doen. Hiervan weet 16 pet kennelijk geen keuze te maken. Uit de verdere uitkomsten blijkt nog, dat 70 pet vindt dat een partij op le vensovertuiging gebasseerd moet zijn, 25 pet meent van niet en de mening van de overige 5 pet bleef onbekend. 31 Pet vindt dat je als katholiek de de partij in elk geval trouw moet blij ven, wat de KVP ook beslist. 56 Pet meent dat er met het oog op de toe komst (verkeer, recreatie etc.) meer financiële offers gebracht moeten wor den, ook al betekent dit belastingverho ging. 32 Pet wijst dit standpunt echter af en van 12 pet bleef de mening on bekend. DRS. SCHMELZER stil blijven staan 1 1 55 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Een groot aantal af delingen van de PvdA heeft het partij bestuur laten weten, dat de PvdA so cialistisch moet blijven. Wel moet de partij streven naar een stembusakkoord met gelijkgerichte partijen, of groepen uit deze partijen met een gezamenlijk basisprogram voor het nieuwe kabinet. Maar zowel stembusakkoord als ba sis-program moet door een speciaal daarvoor bijeengeroepen partijcongres goedgekeurd worden. Een aantal afde lingen heeft daarbij kenbaar gemaakt, dat een dergelijk basis-program een duidelijk socialistisch karakter moet dragen. Een en ander blijkt uit de 507 amen dementen, die het partijbestuur thans binnengekregen heeft voor het congres, dat van 23 tot en met 25 november in de RAI te Amsterdam gehouden wordt. Op dit congres komt zowel de bin nenlandse als de buitenlandse politiek aan de orde. Verschillende afdelingen pleiten voor een commissie die de par tijstructuur moet onderzoeken, met daarbij de vraag of de partij socialis tisch moet blijven ja of nee. Zij wor den echter overtroffen door een groot aantal afdelingen, die het socialistisch antwoord in hun voorstellen en amen dementen al gegeven hebben. EEN MOEDER en vijf van haar der tien kinderen zijn vrijdagochtend om het leven gekomen bij een brand in hun woning 'te Valatie, in de staat New York- De vader en de andere kin deren wisten tijdig uit het huis te ko men. steek voor steek gebreide chic pullovers vesten truien pullpolo's van bleyle - pièrre balmain - carven - peter scott welkom als geschenk, heerlijk in 't dragen boutique voor herenmodel arote markt 13-breda - sarsi e.a. (ADVERTENTIE) VRAAG: ANTW.: Als het om klachten gaat laten wij óók 's avonds Uw verzoek om hulp niet onbeantwoord. Voor al onze klanten élke avond service van 7 tot 10 uur (uitgezon derd zondag). Voor 't geval U nog géén t.v. mocht hebben een reden te meer om bij ACTIEF te kopen. ACTIEF biedt U 'n enorme keus in PHILIPS t.v.-apparaten; ook de allernieuw ste van de Firato. Uitgezonderd kleuren-t.v. is alles direct leverbaar; óók het bijzonder fraaie en goedkope 59 cm app. voor Holl. - België en Duitsland voor slechts 899, LANGE BRUGSTRAAT 4, BREDA Tel. 31379 Avondservice 39386-39426 LONDEN (Reuter) Gisteren bestond er op de Londense wisselmarkt een bijna chaotische toestand, terwijl dc handel wachtte op enig woord van dc Britse regering, dat een einde zou kun nen maken aan de nog steeds ever grote onzekerheid over het pond ster ling. Het enige aanknopingspunt kregen de handelaars later op de dag uit Pa rijs in de vorm van het bericht, dat lord Chalfont. de minister van staat van het Britse ministerie van buiten landse zaken, tijdens een lunch aldaar in antwoord op vragen had tegengespro ken, dat de Britse regering devaluatie van het pond overweegt. In het begin van de handel konden zij geen bepaalde dollarkoers voor hel pond opgeven, zodat een koersspanning ontstond van 2,7824/2,7826 dollar. Dit betekende wel dat de koers zich nog maar weinig boven het door de bank van Engeland vastgestelde „minimum- peil" van 2,7820 bevond. 55 GRONINGEN (ANP) De arrondis sementsrechtbank te Groningen heefl gisteren op verzoek van bewindvoer ders de surséance van betaling inge trokken voor de internationale toeris tenorganisatie Oranjereizen te Valken burg. Een verzoek tot verlenging werd af gewezen. Tegelijk werd de faillietver klaring uitgesproken van Oranjereizen In de zitting stelde mr. M. Heikens na mens bewindvoerders, dat er geen uit zicht was om het bedrijf voort te zetten en dat liquidatie in het belang was van crediteuren. Oranjereizen had in hel afgelopen seizoen verlies geleden. Wie bij het zien van deze foto niet een overbekend oud-vaderlands melodietje in zijn of haar achterhoofd hoort, is kennelijk te oud voor het nationale feest van giften en gaven: Sinterklaas. Deze maand (het is de volle maan van gisteravond!) hoort er bij. Evengoed als de komst van Sint en Piet in ons land, waarvan vanmiddag zelfs t.v.-kijkers in België, Frank rijk, Duitsland en Zwitserland getuige zullen zijn. De milde bisschop arriveert dan (op de beeldbuis) in Medemblik. (Van onze red. buitenland) CAMIRI De Franse schrijver-jour nalist Regis Debray, schuldig bevonden aan deelname aan het guerrillaverzet in Bolivia, is in Camiri veroordeeld tot de maximumstraf: dertig jaar cel. Ook de Argentijn Ciro Bustos heeft dertig jaar gekregen. Dehray zal zijn straf moeten uitzitten in een klein militair fort op de grens van Bolivia en Paraguay, zo is uit goede bron vernomen. De bewaking zou door militairen van beide landen worden verzorgd. De vier Bolivianen die met Debray en Bustos terechtstonden, zijn vrijgesproken. De twee hoofdverdachten zijn op alle pun ten van de aanklacht schuldig bevon den.. De vijf kolonels die de krijgsraad vormden waren unaniem in de vaststel ling der vonnissen. Debray had donderdagmiddag laten weten dat het hem onverschillig bleef of hij tot dertig, twintig of +ien jaar gevangenisstraf zou worden veroordeeld „Eerlijk gezegd zou ik het liefst de maximumstraf krijgen", zei hij zelfs. De 27-jarige Debray en de Argentijn se kunstenaar Ciro Bustos zijn schuldig bevonden aan rebellie, moord en ge wapende roof na een geruchtmakend, stormachtig proces dat op 26 september in Camiri begon. Tegen de Franse marxistische filosoof was 30 jaar, te gen Bustos 20 jaar geëist. Volgens de aanklacht hadden zij zich aangesloten bij een guerrillagroep die geleid werd door de Cubaanse revolu tionair Ernesto „Che" Guevara. Deze is zelf vorige maand na een gevecht met Boliviaanse troepen zwaar gewond gevangen genomen en korte tijd later overleden. Debray ontkende bij het be gin van het proces dat hij daadwerke lijk aan guerrilla-acties had deelgeno- n n en zei, dat hij alleen naar Bolivia was gekomen om Guevara te intervie wen. De vonnissen moeten nog door het militair hooggerechtshof worden be krachtigd. De advocaten van Debray en Bustos zijn van plan beroep aan te te kenen. MINNEAPOLIS, Minnesota (AP) Het feit dat het Amerikaanse volk steeds minder geloof hecht aan de officiële voorlichting ligt aan de regeringsvoor lichtingsdienst die „het mooier doet voorkomen dan het is". Harrison E. Salisbury, adjunct-hoofd redacteur van The New York Times, verklaarde dit op de 58e jaarvergade ring van de nationale persvereniging, Sigma Delta Chi. Salisbury wilde de schuld echter niet helemaal op de voorlichtingsdienst schuiven maar verweet ook nieuwsme dia die te „slap" zijn geworden en t'e veel afhankelijk van de officiële voor lichting. 55' (Van een onzer verslaggevers) BREDA Velen hebben don derdagavond vergeefs naar een sterrenregen uitgekeken. En een dag daarvoor stond nog wel in de krant, dat die vallende sterren (leoniden) te zien waren. De leoniden zijn toch gevallen. Maar de leek zal er niet veel of niets van gemerkt hebben, omdat het licht van de volle maan het licht van de vallende leoniden overstraalde. Wanneer de maan niet had geschenen, zou iedereen dit natuurverschijnsel hebben kun nen waarnemen. DE alarmklokken luiden weer over de nu al zeven jaar oude controverse tussen Grieken en Turken op Cyprus. De Turkse re gering heeft ditmaal snel haar „laatste waarschuwing" laten ho ren: het leger is direct al in pa raatheid gebracht en vliegvelden zijn gesloten voor burgerlucht vaart. Sedert 1960 het jaar waarin Engeland Cyprus als kroonkolonie losliet en het eiland in de Middel landse Zee een republiek werd is het reeds ontelbare keren tot zo'n grote spanning gekomen. Daar vóór was er in een lange vrijheids strijd veel bloed vergaten. De hoofdoorzaak van de Cypri sche burgeroorlog is terug te voe ren naar de eerste grondwet die de republiek kreeg. Deze beschermde op bijzonder gecompliceerde wijze de belangen van de Turkse minder heid op het eiland (20% van de to tale bevolking). Niettemin maak ten de Turkse Cyprioten, onder aanvoering van Kutchuk toen nog vice-president onmiddellijk een bang verdedigingsgebaar, door in de oppositie te gaan. De Grieks-Cyprioten hadden in '57 al een duidelijke voorkeur uit gesproken voor aansluiting Eno- sis bij Griekenland. Het in hun ogen beschermende gedoe de Turken kregen o-m. het recht van veto in de grondwet wekte dan ook snel wrevel. De van origine vredelievende Cyprische bevolking zette de spraakverwarring over de beste oplossing van het probleem voort. De Enosis-beweging, die zich gesteund voelde door de weinig standvastige president aartsbis schop Makarios, roerde zich danig; het Turkse volksdeel liet uitkomen dat het meer voor een splitsing van de republiek in een Turks en een Grieks deel voelde, terwijl de com munisten Cyprus los wilden maken van alles en iedereen. jgNGELAND en Amerika hebben zich in dit opzicht eens uitge sproken voor een aansluiting bij Griekenland. De Russen voelden hiervoor echter heel weinig. De Cyprisch-communistische zienswij ze werd door de Westerse mogend heden nauwelijks als een oplossing gezien. Men had daar aan één Cuba de handen vol. Aan het Turkse idee zou een totale volksverhuizing inherent zijn, omdat de Turks- en Grieks-Cyprioten over het gehele eiland door elkaar wonen. Een na genoeg niet uit te voeren zienswijze dus. De bevolking en haar leiders za gen geen kans enig aanknopings punt te ontdekken. De situatie en sfeer waren goed voor een burger oorlog. Eind 1963 brak die inder daad uit. Grieken richtten een ware slachting aan in de Turkse wijk van de hoofdstad Nicosia. Oe ongelijke strijd met de Turken was de bloe dige ouverture van een drama, waaraan tot op heden geen eind is. Navo-partners Griekenland en Tur kije troffen elkaar indirect herhaal de malen op het Cyprische strijd- veld. De strijd nam zo'n vorm aan dat Turkije op het punt stond de Turk se Cyprioten te ontzetten door mid- Makarios: beroering. del van een invasie. Door ingrij pen van de Veiligheidsraad en an dere Navo-partners werd dit voor komen. Het VN-politieleger dat be gin '64 op Cyprus werd gestatio neerd, zag echter geen kans een eind aan de onlusten te maken. De Turken hadden inmiddels het par lement verlaten. Door toedoen van Turkije is ten slotte een bestand geforceerd in augustus '64. Betrekkelijk lange tijd bleven grote ongeregeldheden uit, totdat in maart '65 bij Lefka het bestand ernstig werd geschonden. Het oorlogsvuur laaide weer enkele maanden op. De Turkse wijk Nico sia doorstond een Griekse blokkade van vijf dagen. Door het eigenzinnige optreden van de aartsbisschop en de machts strijd met generaal Grivas, opper bevelhebber van het nationaal Cy prische leger, vervlakte de ver standhouding met Athene. Begin december van het vorige jaar is een duidelijk dieptepunt bereikt tussen Nicosia en het Griekse regerings centrum. Makarios kocht bij Tsje- choslowakije wapens met Grieks geld, maar zonder Grieks mede weten. In Griekenland werden de bedoelingen van Makarios wat dui delijker. Hij wordt er nog steeds van verdacht een eigen politieleger te hebben willen vormen. Turkse bedreigingen deden de Tsjechen eieren voor hun geld kiezen. Mede door de politieke ontwikke lingen in Griekenland is het rafelig draadje dat nog te ontdekken was volledig in de mist geraakt. In de tussenliggende periode borrelde de moeilijkheden voort, totdat woens dag Grieks-Cyprische militairen slaags raakten met de Turkse be volking van twee dorpen. Een nieuwe hoogspanningsperi ode is ingeluid. Waarbij men de in druk krijgt dat een doorslaggeven de oplossing verder weg ligt dan ooit tevoren. UTRECHT (ANP). De joden in Amsterdam hebben in de laatste drie generaties sterk geleden onder het tra- ditieverval, terwyl hun kennis van ei gen verleden en cultuur, aanzienlijk is verminderd. De Amsterdamse joden blijken thans onzeker en angstig te zyn als jood op tfi vallen. Veel oude ge bruiken zijn verdwenen, maar toch be schouwen anderen hen als joden. Ze doen dit zelf in meerderheid ook, maar dan met een gevoel van minderwaar digheid. Ze zijn, individueel gezien; marginaal. Dit staat in een proefschrift over de „Joden in Amsterdam", waarop de heer S. Wijnberg uit Amsterdam-Buitenvel- dert gisteren aan de rijksuniversiteit in Utrecht promoveerde tot doctor in de sociale wetenschappen. Er zijn al vele studies verschenen over joden, die als kleine minderheid leven temidden van een niet-joods volk. De literatuur in ons land over de vraag hoe de joden zich voelen ten opzichte van hun eigen groep en cultuur is tot nu toe zeer schaars. De heer Wijnberg nam in 1962 een steekproef onder een aantal Amsterdamse joden van 18 jaar en ouder en heeft de hieruit verkregen gegevens zorgvuldig geanaliseerd. Onderzoekingen onder joden in de Verenigde Staten en in Engeland heb- benn aangetoond, dat ook daar sprake is van een zeker vervai der tradities. Bij de Amsterdamse joden, die hier veel langer leven, waren deze proces sen evenwel minder verstrekkend. De onzekerheid en angst van de „Ne derlandse" jood staat in sterke belang stelling tot de joden in Israël, die onze kerheid en angst hebben afgeworpen en daardoor weer geen begrip kunnen op brengen voor de mentaliteit van de joden „in de verstrooiing". Een mindereid van de Amsterdamse joden, die meer kennis van de eigen cultuur heeft en onderling meer con tacten, blijkt echter minder onder die gevolgen van onzekerheid te lijden. De schrijver toont aan hoe naar zijn mening de gevoelens van minderwaar digheid kunnen verdwijnen. De meeste joden zijn geen voorstander van emi gratie naar Israël, ook al heeft men bewondering voor de prestaties van Israël. Ook van proces van emancipa tie kan volgens de schrijver niet wor den stilgezet: hij bepleit geen inkapse ling van de joodse groep. Maar hij is wel van oordeel, dat de joden net zoals de Friezen (een gepast gevoel van trots op hun Friese cultuur en daardoor zelf respect) zich ais volwaardige Nederlan ders moeten voelen met daarnaast een positieve culturele identificatie en be houd van hun eigen groepsleven, zonder zich in een geestelijk getto te willen afzonderen. De heer Wijnberg leidde een nieuw project van maatschappelijk opbouw werk voor de joodse gemeenschap in Amsterdam en deed in 1959 doctoraal examen sociale psychologie aan de Am. sterdamse universiteit. (ADVERTENTIES) m ARENA DUAL LENCO PHILIPS TRIO TRACK HI FI STEREO INGENIEURSBUREAU Veeinarktstr. 7 Breda IETS NIEUWS OP DE VLOER

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 9