Opvolger van toptennisser
Roy Emerson heet
SONJA HENIE IN GULLE BUI
Koningin van de
ijspiste schonk
Noorwegen een
fraai kunstpaleis
Verveling drukt zwaar
Wat gaan
Spelen in
München
kosten?
MET ENGELS VOETBAL
GAAT HET ZEER GOED
Ook Bungert
blonk uit
Billie Jean
j King eerste j
bij dames
Erfenis
Opging recreatieprobleem MFYTm FFFY
is veruit moeilijkste opgave 11N IVIJLyvIvjW vjI 1 I l
Weinig aandacht
Clubs besteden, grote bedragen
Soberheid
J
Talent
Privé-leven
Naar Amerika
Miljoenendans
van ex-Noorse
Astronomisch
Boy Emerson, die zijn
eerste plaats moest af
staan aan zijn landge
noot John Newcombe.
JOHN NEWCOMBE
(Van onze tennismedewerker)
BREDA De 73-jarige Amerikaan Edward Potter uit Florida
en de Engelsman Lance Tingay, die in de directe nabijheid van Wim
bledon woont, zjjn het voor het eerst sinds verschillende jaren met
elkaar eens. Deze twee journalisten, die zich kunnen verheugen in
het uitgeven van de meest gelezen tennisranglijst de een in World
Tennis en de ander in de Londense Daily Telegraph hebben nu
beiden dezelfde nummer 1 aangeduid voor het jaar 1967, zowel voor
de heren als voor de dames. De topfiguren zijn de 24-jarige Austra
liër John Newcombe en de 23-jarige Billie Jean King-
Beide tennissterren wonnen zo
wel de hoogste eer op Wimbledon
als de titel van Verenigde Staten
Omdat er bij iedere wereldrang
lijst gesproken wordt over subjec
tivisme zal de goede plaats van de
Duitser Wilhelm Bungert wel eni
ge verwondering wekken. Na een
onderbreking van drie jaar be
hoort hij weer tot de beste spelers
ter wereld, maar hij deed aan te
weinig toernooien mee om voor
een plaats bij de eerste tien in
aanmerking te komen.
Hij zorgde in ieder geval voor minder
resultaten dan de „professionele ama
teurs", die gedurende twaalf maanden
door middel van tennis in hun onder
houd voorzien en nog een aardige spaar
cent overhouden.
De jonge Australiër John Newcombe
veroverde pas dit jaar zijn plaats aan
de top en wel in het Amerikaanse ten-
nismekka Forest Hills, waar hij zich
onderscheidde in de eindstrijd tegen de
Amerikaan Clark Graebner.
Zijn voorganger, de 30-jarige Roy E-
merson, behaalde in het begin van het
jaar in Adelaide de Australische titel,
won de Franse kampioenschappen en de
Duitse titel op harde banen. In Wim
bledon ging het echter mis. Hlij werd
al snel gewipt door Pilic en in Forest
Hills, tegen Graebner, ging het ook
fout.
Deze misstappen kosten Roy Emerson
die tennis speeel^ van wereldformaat en
nog steeds de best betaalde „amateur"
is, de eerste plaats. De man die een nóg
zwakker seizoen had da-i Emerson is de
Wimbledonwinnaar van '66 Manuel San-
tana die alleen maar de Zuidafrikaanse
titel won. In de finale klopte hij de Ko-
penhaagse apotheker Jan Leschly die als
nieuweling een plaats op de wereld
ranglijst veoverde.
Wilhelm Bungert, de Duitse kampi
oen, die een teleurstellend seizoen
doormaakte.
Son ja Henie, de koningin van de Jjspiste, die Noorwegen een fraai kunst
paleis schonk.
Als novum voor 1967 staan er drie
spelers op de plaats van de besten ter
wereld die tennis nog zuiver beschou
wen als een prettige bezigheid voor het
weekeinde, namelijk Bungert Leschly en
Scott. De drie oudere ama^urs wonnen
wel geen enkel toernooi maar ze staan
toch op geljjke hoogte met fors betaalde
artiesten als Newcombe, Emerson, He
witt, Santana, Mulligan, Roche, Graeb
ner en de Joegoslaaf Pilic.
Bij de dames heeft de kleine Ameri
kaanse Billie Jean King de erfenis van
de Australische Margaret Smith (die
zich inmiddels heeft eruggetrokken) en
de Braziliaanse Maria Esther Bueno
overgenomen. De Britse Ann Jones be
leefde met beide finales in Wimbledon
en Forest Hills een wat laat voorjaar.
Als derde in de kring van de abso
lute top staat de Frangaise Frangoise
Dürr.
Zij won Parijs, Hamburg en werd
derde in Forest Hills. Deze Frangoise
Dürr heeft een foeilelijke stijl, maar
voorlopig heeft ze daar dan toch maar
heel wat mee bereikt.
Van het grote Australische damesteam
dat zo'n beetje onder leiding stond van
Margareth Smith, zijn alleen nog maar
Lesley Turner en Judy Tegart overge
bleven. Alle andere ranglijstplaatsen
worden ingenomen door sterke Ameri
kaanse dames, die echter niet deel
namen aan de toernooien van Rome,
Parijs en Hamburg. Voor deze wedstrij
den hadden zij geen tijd meer, maar er
wordt gefluisterd dat hun afwezigheid
verband hield met het feit dat deze ste
den nu eenmaal niet over zonnige stran
den beschikken.
De eindresultaten van de zeven grote
toernooien van 1967; Adelaide (Austr)
Emerson sl. Ashe 64, 61, 64; da
mesenkelspel: N=mcy Richey sl. Lesly
Turner 61, 64; Johannesburg (Zuid-
Afrika) Santana sl. Leschly 2—6, 64,
46, 64, 64; Billie Jean King sl. Ma
ria Esther Bueno 75 57 6—2; Rome
(Italië): Mulligan sl. Roche 6—3, 0—6,
64, 61; Lesley Turner sl. Maria Es
ther Bueno 63, 63; Parijs (Frank
rijk): Emerson sl. Roche 61, 64, 4—6,
6—4; Frangoise Dürr sl. Lesley Turner
46, 63, 64; Londen (Wimbledon,
Engeland) John Newcombe sl. Wil
helm Bungert 6—3, 6—1, 6—1; Billie
Jean King sl. Ann Jones 6—4, 6—3;
Hamburg (West-Duitsland); Emerson sl.
Santana 6—4 63, 61; Frangoise Dürr
sl. Lesley Turner 64, 6—4; Forest Hills
(Verenigde Staten): Newcombe sl.
Graebner 64. 64 86; Jillie Jean
King sl. Ann Jones 119, 64.
(Van onze sportredactie)
OSLO Elf jaar was de „Mar-
lène Dietrich" van de ijspiste toen
zij haar eerste, grote teleurstel
ling moest verwerken. Son ja He
nie, dochter van een rijke textiel
handelaar in Oslo, maakte haar
debuut in de internationale kunst-
rijwereld. Op de Olympische Spe
len 1924 in Chamonix werd zij
laatste. De kleine, tengere Son ja
Henie kreeg een verbeten trek op
haar gezicht en zwoer dat zij eens
de grootste ijsster ter wereld zou
worden. Toen ze veertien jaar
was, veroverde zij haar eerste
wereldtitel. Tien jaar achtereen
was zij de grootste onder de gro
ten. Zij reeg wereldtitels, zes
Europese kampioenschappen en
driemaal Olympisch goud aaneen
tot een flonkerende successen-
snoer die nimmer is geëvenaard.
Daarna bezorgde de showbusiness
haar miljoenen.
Ze was al lang tot Amerikaanse ge
naturaliseerd toen zij met de puissant
rijke Noorse reder Niels Onstad huw
de. Het echtpaar Onstad woont in de
Verenigde Staten maar heeft Noorwe
gen nooit kunnen vergeten. Volgend
jaar zomer zal op het eiland Hovikod-
den bij Oslo een museum worden ge
opend, dat de naam draagt van de
schenkers: het Sonja Henie-Niels On-
stadmuseum. Zes jaar geleden schonk
het echtpaar een groot bedrag voor het
realiseren van de schepping van de
Noorse architecten Jon Eikvar en
Scein-Erik Engebretsen. De naam Sonja
Henie zal blijven voortleven in steen
en marmer, in glas en hout.
Vier jaar was Sonja Henie toen zij
voor het eerst de schaatsen onderbond.
Zij bezit een natuurlijk talent, dat na
zeven jaar zodanig was ontwikkeld dat
haar vader behalve textielhandelaar
een succesvol wielrenner haar rijp
achtte om te kunnen deelnemen aan de
Olympische Spelen in Chamonix. Zij
eindigde op de laatste plaats. De trai
ning van zes uur per dag werd nog in
tensiever opgevoerd, er werd nog scher
per geslepen aan de figuren, er wei'd
nog meer aandacht besteed aan de
kür.
Het grote succes kwam op veertien
jarige leeftijd: de eerste wereldtitel,
behaald in haar eigen stad. Oslo. Sonja
Henie had de top bereikt en was niet
meer van de troon te, stoten. Het pu
bliek verdrong zich voor de kassa's,
waar de kleine Noorse ook optrad. In
Berlijn werden complete veldslagen ge
leverd om een plaatsje in het Sport-
palast en de Berlijners gaven haar het
nie, 44 jaar oud, voor het laatst op in
een groots gemonteerde televisieshow
in Amerika, dat ztf zestien jaar tevoren
als haar tweede vaderland had verko
zen. Voor een honorarium van twee en
een half miljoen dollar had zij zich nog
eenmaal laten verleiden voor de televi
sie op te treden.
troetelnaampje „Haseken". Tien jaar
was Sonja Henie op 's werelds ijspistes
ongenaakbaar. Intussen greep zij ook
nog zes Europese titels en werd zij drie
maal Olympisch kampioen
In 1936 besloot zij haar amateursta-
tus op te geven. Zij trok naar Amerika
en vond in Arthurm Wiertz de man met
wie zij, op basis van fifty-fifty, drie
honderdduizend dollar stak in een ijs-
revue waarvan zij zelf de grote ster
was. Het zakelijke instinct, dat zft van
haar vader had geërfd, had haar de
juiste weg doen inslaan. Weer werd er
gevochten om plaatsen en na een jaar
telde het duo Henie-Wiertz de winst:
vier miljoen dollars. Het verwende
op de bank kon deponeren. En dat wa
ren niet eens haar zuivere verdien
sten want intussen had zij een peper
dure schilderijenverzameling aange
legd met doeken van Picasso, Paul
Klee, Matisse, Leger- en andere schil
ders die in haar tijd „en vogue" waren.
Zij had een kostbare verzameling juwe
len, bezat hele straten in Chicago, had
aandelen in het Rockefeller Center, het
vooraanstaande theater in New York en
putte inkomsten uit de verkoop van
poppen, pullovers, schaatsen en andere
artikelen, die haar naam droegen. Zelfs
van kinderboeken, waarvoor zij model
stond, ontving zij een deel van de op
brengst.
Op 22 december 1956 trad Sonja He-
Haar succes op de ijspiste hield geen
gelijke tred met dat in haar privé-le
ven. In 1940 huwde Sonja met de mul
timiljonair Dan Topping, welk huwe
lijk slechts korte tijd stand hield. Toen
ze 37 jaar was, huwde zij met de vlie
genier Winthrop Gardiner. Ook dat hu
welijk strandde. Haar derde levenspart
ner vond zij in de Noorse reder Niels
Onsïad, bezitter van een formidabele
bankrekening en van de grootste werf
in Noorwegen.
Hun namen zullen gebeiteld worden
in het vele miljoenen kronen kostende
geschenk aan beider vaderland, het
Sonja-Henie-Niels Onstadmuseum
waarin de tweehonderd doeken omvat
tende collectie van Sonja Henie per
manent zal worden tentoongesteld
maar waar ook zalen zijn voor beeld
houwwerken, voor hedendaagse kunst,
voor „pioniers", voor grafische kunst,
voor lezingen en voordrachten. Voorts
bevat het complex een bibliotheek, res
taurant, bar, grill en kinderspeelplaats.
Het openluchttheater, dat bij het mu
seum behoort, zal in de zomermaanden
gebruikt worden voor jazzconcerten,
zanguitvoeringen en folkloristische op
voeringen.
Sonja Henie de grootste ijsster
ter wereld, kan haar vaderland
niet vergeten.
(Van onze sportcorrespondent)
BONN De Olympische Spelen van
1972 worden in München, dat de bij
naam draagt „wereldstad met hart"
gehouden. De hondsregering heeft het
besluit van het Internationale Olym
pische Comité toegejuicht en wil m
samenwerking met de regering van de
deelstaat Beieren en het bestuur van
de stad München, de moeilijke finan
ciële situatie ten spijt, alles in het
werk stellen om de zomerspelen van
1972 te doen slagen. Hoewel nog niet
alle plannen tot in de details bekend
en uitgerekend zijn, geraamd wordt,
dat uitgaande van de huidige stand der
bouwkosten, zeker investeringen van
500 miljoen D.M. nodig zullen zijn.
Behalve met door de overheid ge
fourneerde middelen wil men de Spe
len financieren door: verkoop van de
toegangsbewijzen, radio- en televisie
rechten, herinneringsmedailles en
speldjes, giften, onkostenvergoedingen
e.d. Men denkt, dat de kosten van de
organisatie van de Spelen voor een
groot deel uit deze inkomsten kunnen
worden gedekt. De overheid zal de
aanloop-kosten voorschieten.
.Voorts zal voortaan van ieder lotto-
en totoformulier een toeslag van 10
pfennig worden geheven. Daarvan zal
5 pfennig dienen als bijdrage in finan
ciering van de bouw van Olympische
installaties en 5 pfennig voor de Olym
piade-loterij. Op deze wijze denkt men
tot 1972 ongeveer 220- tot 250 miljoen
D.M. bijeen te kunnen brengen.
De Duitse minister voor de poste
rijen heeft zich bereid verklaard om
van 1968 tot en met 1972 vijf speci
ale series postzegels met toeslag uit
te geven. De zuivere opbrengst van
de toeslag van deze Olympiade-zegels
die op 30 miljoen D.M. wordt ge
raamd, zal eveneens ten goede komen
aan de spelen.
De bondsregering laat momenteel
nagaan of zij ter gelegenheid van de
spelen speciale herinneringsmunten zal
laten slaan, waarvan de winst even
eens zal dienen om de spelen te finan
cieren.
Of er ook nog een speciale televisie
loterij ten behoeve van de spelen zal
worden georganiseerd, is nog niet be
slist.
Illllll
Amerika liep storm voor de shows, die
met de regelmaat van de klok tien jaar
achtereen werden geproduceerd.
Filmbazen liepen de deur plat voor
een contract en het gelukte Darryl Za-
nuk de ijsster te engageren. Hij moest
er wel zestigduizend dollars tegenaan
gooien. Maar toen had hij ook een vaste
greep op de koningin van het ijs, die
haar „gereedschap", haar benen voor
375.000 dollars had verzekerd. Wat Mar
iene Dietrich was in het theater, was
Sonja Henie op de ijsvloer: de vrouw
met de duurste benen.
Zij trad in tien films op. die haar
toch al astronomisch hoog fortuin nog
eens met twee miljoen dollars ver
grootte. Zij liet zich nooit uit over haar
rijkdom maar men was er in Amerika
wel achter gekomen dat zij jaarlijks het
lieve sommetje van een miljoen dollars
De maquette van het museum dat Sonja Henie en haar echtgenoot Niels Onstad aan het vaderland cadeau deden.
(Van onze sportredactie)
DEN HAAG Voor de Olym
pische Spelen in 1948 (Londen),
1952 (Helsinki) en 1956 (Melbour-
he), later door het NOC geannu
leerd) had het Nederlands Olym
pisch Comité geen geld. Al bede
lend trok men langs de industrie-
hazen om wat Olympisch kapitaal
le vangen, postzegel-, en radio
acties leverden ook een welkome
aanvulling. Toch moest alles heel
zuinigjes geschieden. Zwemmers
kwamen pas naar de Olympische
arena als dat onderdeel op het
programma stond. In Londen wer
en de atleten na de eerste week
spoorslags naar huis gestuurd, het
atletiekfestjjn was immers afge-
pPcn. Alleen „gouden moeder"
ny Blankers-Koen mocht blij
en' omdat zij het zo enorm goe-'
"ad gedaan.
In Helsinki werd dezelfde Olympi
sche „bestedingsbeperking" door het
NOC nagevolgd. Pas met de Spelen in
Rome 1960, met het opklimmen van
de welvaart, was er plotseling een
stoot geld. Met man en macht mar
cheerde een Olympisch legioen naar
Rome en bleef 't daar ook tot de laatste
opflikkering van de Olympische vlam.
In Tokio was er blijkbaar nog meer
kapitaal, niet alleen een groeiend le
gioen atleten maar ook een aardige
verzameling Olympische toeristen
(duidelijke „officials") reisden mee
naar het land van de rijzende zon. En
over een jaar als Mexico City Olympi
sche gastvrouwe mag zijn, zal het niet
anders zijn. Want ondanks een zekere
inzinking van de conjunctuur zit dank
zij de toto de Olympische kas nog ro
yaal gevuld.
Dr. W. van Zijl), directeur van de
Ned. Sport Federatie, heeft tot dusver
re alle naoorlogse Olympische Spelen
bezocht. Hü heeft ook de overgang van
de magere naar ue vette Olympische
jaren meegemaakt. Niet voor niemen
dal wordt bij herhaling gezegd dat de
Olympische Spelen in Helsinki (1952)
de laatste echte Spelen waren. Daarna
door de welvaart, werden de Spelen
enorme show Rome gaf in 1960 een
goede start, Tokio besteedde nog
meer aandacht aan het showelement
en Mexico, hoe arm het land dan ook
mag zijn, zal in de showconcurrentie
beslist niet minder zijn.
Het Olympische circus in Mexico
City zal over een jaar imponerender
gigantischer en flonkerender zijn dan
Phineas Taylor Barnum ooit heeft
kunnen dromen toen hij zijn „greatest
show on earth" creëerde. Dat juist
vervult dr. W. van Zijll met zorgen.
Medici hebben al uitgemaakt, dat het
hoogteverschil lang niet het probleem
is, waarmede de Olympische atleten
uit de oude wereld zullen worden gecon
fronteerd. Daarmede wil de heer Van
Zijll zich ook niet bezighouden. Wat
hem wel verontrust is de Olympische
verveling. Het is een heel anuere
zaak, het neeft niets uit te staan met
de prestaties, met de medailles. Die
Olympische verveling blijft voor de
wereld onzichtbaar. Slechts de atleten
en de leiders zullen ermee te maken
krijgen en volgens de heer Van Zijll
niet zo zuinig ook. In Rome in 1960
kwamen onze jongens en meisjes nau
welijks een week voor de start van de
Spelen, in Tokio was dat al tien da
gen, in Mexico wil men de groep drie
ad vier weken tevoren laten komen
om te acclimatiseren. Er zijn er bij,
die slechts op één nummer moeten uit
komen, alleen een kort moment onder
de Olympische schijnwerpers.
Daarna kunnen ze vertrekken naar
het Olympische dorp. En wat dan?
Dat is een vraag, waaraan volgens
dr. Van Zijll nog veel te weinig aan
dacht wordt besteed. In Rome moch
ten de at van de eerste O tot deslte
ten de atleten van de eerste Olympi
sche tot de laatste Olympische minuut
blijven, ze werden niet naar huis ge
stuurd als ze hun werk hadden ge
daan. Het was goed dat het Olympi
sche dorp slechts op speciale bewijzen
mocht worden bezocht. De wereld had
anders de verveling kunnen proeven
in het dorp. Een lusteloze vervelende
laatste week xiiet kribbige atleten, die
niets meer om handen hadden en daar-
dooi ook gauw aangebrande leiders.
Dr. Van Zijll zegt: „In Tokio heb ik
gemerkt dat ze iets voor de recreatie
van de jongens of meisjes hebben wil
len doen. Er waren zalen met televi
sietoestellen, een paar pingpongtafels
en wat gezellige zitjes. Maar.er was
slechts voor een totaal van 500 bezoe
kers plaats. Er waren 8000 atleten.
In Mexico wordt het volgens dr. Van
Zijll nog moeilijker. Men zit ver van
huis, een volkomen vreemd land. De
Mexicanen kijken graag naar meisjes
vooral naar die uit Europa komen. Het
wordt dubbel oppassen geblazen.
Maar men kan de jongens en meisjes
niet aan een ketting binden.
Voor de leiding wordt het een
enorm karwei de uitgebreide
Olympische familie zo'n kleine
twee maanden in toom te houden.
„Het oude systeem zou heel wat
beter zijn geweest. Klaar met je
werk dan linea recta naar huis-
Geeft minder zorgen en kost ook
veel minder" zegt dr. Van Zijll.
Maar hij voegt er toch aan toe:
„of dat allemaal zo gemakkelijk
met Mexico zal gaan? Ik weet het
niet. Men zit ver van huis, eigen
lijk veel te ver. En dat wordt het
grote probleem. Want reken maar
dat er ook zullen zijn, die na twee
weken al doodziek zijn van de
heimwee.
LONDEN (AF) Terwijl de Brit
se industrie op het ogenblik zwaar
te lijden heeft van de economische
maatregelen van premier Harold
Wilson, gaat het met het Engelse
voethal steeds beter. Naar waarne
mers meedelen hebben de 22 Engelse
eerste divisie clubs zo ongeveer 2
müjoen (20 miljoen gulden) te beste
den aan de aankoop van spelers op
de voetbalmarkt.
Op één dag is er vorige maand voor
een bedrag van 250.000 pond (2,5
miljoen gulden) aan spelers verhan
deld.
Dit is een bizarre situatie in een
land waar tengevolge van de econo
mische maatregelen van premier
Wilson de productie in de Engelse
fabrieken is afgenomen en waar het
aantal werklozen tot een half miljoen
is opgelopen het hoogste aantal
ooit bereikt in de maand september
in 25 jaar.
De voetbalclubs hebben echter zo
veel geld dat ze niet weten hoe gauw
ze het moeten uitgeven, om het maar
niet aan de ontvanger van de belas
tingen te hoeven afdragen.
Werkloze Britten, die in de rij
staan voor de arbeidsbureaus kun
nen dit soort vrolijke stukjes in hun
kranten lezen:
Manchester United, de huidige En
gelse kampioenen, hebben vorig jaar
een winst geboekt van 100.000 pond
(1 miljoen gulden).
Op zijn minst twaalf engels» clubs
willen zich nieuwe spelers aanschaf
fen en kunnen voor de aankoop van
nieuwe spelers zeker 100.000 pond
(1 miljoen gulden) uittrekken.
Wolverhampton Wanderers heeft
zijn manager Ronnie Allen opdracht
gegeven 200.000 pond (2 miljoen gul
den) te besteden om de gelederen
van de club te versterken.
Drie tweede divisie clubs - Nor
wich, Preston en Aston Villa heb
ben tezamen in 24 uur 120.000 pond
(1.200.000 gulden) uitgegeven.
Toch is er niets nieuws onder de
zon. Zo gauw Engeland ooit de eco
nomische schroeven aandraait, plukt
het Engelse voetbal de vruchten.
Het grootste aantal toeschouwers bij
voetbalwedstrijden werd geteld in de
jaren 1949-50, toen het Engelse beleid
was gebaseerd op na-oorlogse sober
heid.
Als de Britten genoeg geld hebben
kopen ze auto's en gaan met de
weekends de stad uit, of ze blijven
thuis om naar de programma's op
hun nieuwe dure televisietoestellen te
kijken.
Als het geld schaars Is, kunnen ze
zich deze luxe niet permiteren en
dan gaan ze zaterdagsmiddags maar
naar de wedstrijd kijken die door de
plaatselijke voetbalclub wordt ge
speeld.
In de eerste maand van het voet
balseizoen kwamen 400.000 meel
mensen naar de wedstrijden kijken
dan vorig jaar, ondanks de verhoog
de toegangsprijzen van de meeste
stadions, aldus de Engelse bondseif-
tallen.