il
Mui
Invasie in Katanga
Kongo roept
hulp in
van V.-raad
K VP MOET NU.
DUIDELIJKE
KEUZE MAKEN
JAMIN
OLGA
MOBOETOE
PORTUGESE
AGRESSIE
Duits kabinet
aanvaardt
plan-Leber
MET MELK BETER BIJ
Patiënt geen
proefkonijn
tegen zijn zin
JACQUELINE KENNEDY IN CAMBODJA
FEEST IN MOSKOU
BEGONNEN
Hen geboden voor vooruitstrevende politiek
Bioscoopbrand
in Utrecht
Grafschenners
in Hulst
gearresteerd
HOGE PREMIES
ZIEKENFONDS
BENAUWEND
Ondersoek toont aan
SCHEEPSRAMP:
100 DODEN
MATRASSENj
DAGBLAD VOOR ZEELAND
AANVALLEN
_G
Koud
Zuid-Arabië nog deze
maand onafhankelijk
BEZWAREN
GESPREK
ANDAAG
IN
VERKLARING KVP-RAD1CALEN
PROGRAMMA
MEER FAILLISSEMENTEN DAN OOIT
Verschil
Bekend
elke dag
een ander
voordeel
107e JAARGANG Ne. 25652
Voor God, Koningin en Vaderland
UitgaveN.V. Ultg. Mij. Neerlandia
Ui. acteur: Dr. W. A. J. M. Harkx
HoofdredacteurL. Leijendekker
RedactieraadJ. M. A. C. v. Dongen,
C. J. van Hootegem, mr. dr. A. J.
j, M. Mes, P. V. M. Vercauteren,
J. v. 't Westende.
Bureaut Breda Reigerstraat 16
tel. 22341 (7 lijnen) Postgiro 1114111
Abonnementsprijs: f 12,65 per kwar
taal (excl. incassokosten), f 4,25 per
maand, f 0,98 per week. Losse num
mers 20 cent.
Post abt. binnenland, buiten versprei
dingsgebied f 19,—. Prijs van buiten
landse abonnemenien op aanvrage.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage f 0,50 per mm. Bij contract aan
zienlijke reductie. Volledige tarieven
en Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse eilanden-. GOES, Klokstraat 1, telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: TERNEUZEN, Potgieterstraat 3, telefoon 2601 - OOSTBURG, Nieuwstraat 41 - telefoon 2893).
(Van onze redactie buitenland)
KINSJASA President Moboetoe van Kongo heeft
gisteravond de hulp ingeroepen van de Veiligheidsraac
na een invasie van groepen gewapende mannen uit Por
tugees Angola in de provincie Katanga.
Gisteren is volgens berichten uit de Kongolese hoofdstad een
tweede groep gewapende mannen Katanga binnengetrokken. Eer
der had de Kongolese minister van buitenlandse zaken, Bomboko,
gezegd dat uit Angola gewapende lieden te voet de grens over wa
ren gekomen, zich bij Dilolo meester hadden gemaakt van zestien
vrachtauto's en daarmee naar het station van Kasaji, 100 km. bin
nen de Kongolese grens, waren gereden.
Daar hadden zy een trein gevorderd
Kongolese troepen in het gebied hadden
bevel gekregen de indringers tegen te
houden.
De tweede groep was evenals de
eerste, woensdag, bij Dilolo tegenover
de Angolese stad Teixeira de Souza
gelegen het land binnengekomen.
Volgens president Moboetoe kan „gerust
gesproken worden van Portugese agres
sie tegen Kongo". „Wij zien het zo.
dat Portugal ons heeft aangevallen.
Hiermee wordt aangetoond dat ondanks
alle huichelachtige ontkenningen de
regering in Lissabon een permanent
gevaar vormt voor de democratische
republiek Kongo," aldus Moboetoe, die
de actie in verband bracht met de
toestand in Boekavoe, „waar wij op
het punt staan de huurlingen en ex-
gendarmen te overwinnen."
Volgens onbevestigde geruchten heb
ben de huurlingen in Boekavoe na de
zware aanvallen van de regeringstroe
pen van de afgelopen dagen versterking
gekregen van manschappen, die door
de lucht zouden zijn aangevoerd en aan
parachutes neergekomen.
In Angola bevonden zich volgens re
cente persberichten ongeveer 120 blanke
huurlingen onder leiding van de Franse
kolonel Bob Denard, die van plan wa
ren Kongo in het westen binnen te
ÏREBN'QQEN- AFRIKA
/EVENAAR>°0ST-PR0VINCI?
"CONGO:-
jJrLEOPOlO- KASAÏ i
Leop°'dAs'ad loeloMburg'v-
A Bakwanga0
.Bóekavoe/jxZ
KIVOE
jKabalo
Kamjna
1° I
Ï'ANGOL ~A X
KATANGA
£.1.1 sa be l.h si a cfj^j:.v:v£
'wooffo7*'P'HO'Of s
vallen en daar een stad te bezetten, zo
als de Belgische huurlingenleider Jean
Schramme met Boekavoe in het oosten
heeft gedaan. Kolonel Denard zou dan
de uitvoer van koper uit Katanga willen
stopzetten om met dit economische
machtsmiddel een eind te maken aan
het bewind van president Moboetoe. De
„gewapende mannen" die nu Katanga
zijn binenigedrongen en wier natio
naliteit niet is vastgesteld schijnen
het inderdaad gemunt te hebben op de
spoorlijn naar de Angolese havenstad
Lobito, waarlangs het grootste deel van
het Katangaanse koper wordt uitge
voerd. Kolwezi Is een tussenstation in
deze lijn.
(Van een onzer verslaggevers)
Twee "an"®" hebben gis-
tegenover de Hulsterse politie een
vanda km 5e.nte-?'l tfgelegd over het
het kathnlUvat .U hebben gepleegd op
liivJ'hoheke deel van de gemeente
rebegraafplaats in de nacht van
jarige r ^"ensdag. Het zijn de 18-
in 11?' L' M- van O. te Hulst, kelner
taire hern^ji611 de nn'angs uit mili-
M nit ir ^p.sdicnst ontslagen J. A. L
M- uit Hulst, 20 jaar oud*
biPhe?°nnl hee? veridaard dat men
werk?, onderzoek geheel intuïtief te
wera is gegaan.
dellfiVS??i.chten S'bgen vrijwel onmid-
bekend ÏÏL?*a' v.an °- dle Hulst
gedrag n? ''f1 ZIjn vaak zonderlinge
probeerd september jl. heeft hij ge-
op touw t?grote pr°vo-actie in Hulst
hit tijdig verhindn d° v da p.olitie werd
hij onverwacht? °,rlg ]aar verliet
Hij voaedl f z«n ouderlijke woning
sterdam on h?t Ld,e provo's in Am-
He heer M ?,0Welbekende Provoschip
Seen onbekend? £e poIitie ook
Verdacht Si ?n 9- worden ook
daag te Midden! zullen van-
Middelburg worden voorgeleid.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Roolvink (So
ciale Zaken en Volksgezondheid) vindt
de styging van de premie voor het zie
kenfonds langzamerhand benauwend
worden. Dat zei hij gistermiddag in de
commissie volksgezondheid van de
Tweede Kamer.
De minister had de ziekenfondspremie
voor volgend jaar vastgesteld op 7,2
procent (3,6 procent werkgevers en 3,6
procent werknemers). Geleidelijk nade
ren we een situatie die niet kan voort
duren, aldus de minister. Op korte ter
mijn zal hij een advies over de zieken
fondspremie vragen.
Minister Roolvink verklaarde in prin
cipe niet afwijzend te staan tegenover
het invoeren van een „eigen risico" in
de verplichte ziekenfondsverzekering.
De moeilijkheid is: hoe moet dit wor
den verwezenlijkt. De minister wacht in
dezen adviezen van de centrale raad
voor de volksgezondheid en van de zie
kenfondsraad af.
het' KNMiri<?liH™fge<ieeW door
Wisselend ot vanavond:
fegen Km-eti met kans op
ke richttna-M» i6,w, d Testelij-
turen. lagere tempera
onder "nun0 ondef 17-09 uur, maan
07.39 uur dUr- Morgen: op
maan op 11.04 uur.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN De Britse minister van
buitenlandse zaken, George Brown,
heeft gisteren bekendgemaakt dat de
Zuidarabische Federatie in de tweede
helft van deze maand haar onafhanke
lijkheid zal krygen.
Dan zal ook de terugtrekking van de
Britse troepen voltooid zijn. Woensdag
werden het nationale bevrijdingsfront
en het front voor de bevrijding van
Zuid-Jemen het in Caïro eens over de
vorming van een gezamenlijke delega
tie, die met Engeland de machtsover
dracht moet regelen.
(Van onze redactie buitenland)
BONN Het Westduitse kabinet
heeft donderdag het door de minister
van vervoer, Georg Leber, opgestelde
nieuwe vervoersprogramma dat zo
wel in binnen- als buitenland scherpe
kritiek heeft uitgelokt in beginsel
goedgekeurd. Het plan-Leber voorziet
in ontlasting van de grote autowegen
door beperking van het «oëderenver
voer over lange afstand met vracht
wagens en sanering van de Westduitse
spoorwegen.
Naar na afloop van de kabinetsbijeen
komst bekend werd zijn de afzonder
lijke bij het plan-Leber behorende wets
ontwerpen nog niet goedgekeurd. Daar
over zal de regering komende week be
slissen.
Naar Leber tegenover de pers ver
klaarde zal zijn plan direct na defini
tieve goedkeuring door het kabinet,
worden doorgestuurd naar de bondsraad
en het parlement, en tegelijkertijd ter
raadpleging worden voorgelegd aan de
EEG in Brussel. Leber verwachtte niet
dat de EEG hem een spaak in het wiel
zou steken, wel dat er bezwaren naar
voren zullen worden gebracht, met na
me van Nederlandse kant. Hij hoopte
echter dat in nadere besprekingen met
Nederland overeenstemming kan wor
den bereikt.
Zoals gemeld zal staatssecretaris M.
J. Keijzer van Verkeer en Waterstaat
volgende week maandag in Venlo een
gesprek met minister Leber hebben
over diens plan, dat naar het oordeel
van de staatssecretaris niet alleen voor
het Nederlandse vervoer, maar ook
voor de Nederlandse export grote na
delen zal kunnen meebrengen. De heer
Keijzer wees er woensdag in de vaste
commissie voor Verkeer en Waterstaat
uit de Tweede Kamer op, dat de voor
stellen van Leber bevoordeling van de
Duitse havens Bremen en Hamburg In
houden. Bij uitvoering van het plan
zou de Nederlandse betalingsbalans
zeer ernstig geschaad kunnen worden.
De Citroen Dyana rijdt niet har
der dan het „lelijke eendje".
Aan de rol. Pagina 5.
De eerst bisschoppensynode
bracht niet wat velen ervan ver
wacht hadden. Pagina 11.
Danny Kaye was weer eens als
goodwill-ambassadeur van Uni
cef in Amsterdam. Pagina 13.
De laatste rustige dag in Pefro-
grad. De legers namen hun po
sities in. Rusland stond op de
rand van de burgeroorlog. Pa
gina 9.
O Mevrouw Jacqueline Kennedy, ver
gezeld van het Cambodjaanse
staatshoofd prins Sihanoek, wuift
naar de menigte na haar aankomst
in Phnom Penh. Mevrouw Kennedy
zal zes dagen in Cambodja blijven.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Schoolmelk bevordert de intellectuele prestaties en
met name het logisch-abstraherend denken. Dit hebben drie psycholo
gen van het kinderpsychoiogisch instituut van de rijksuniversiteit in
Groningen, dr. P. Defares, drs. G. N. Kema en dr. J. van do Werff ont
dekt. Het instituut heeft in opdracht van het centraal melkcomité een
onderzoek gedaan hij twaalfhonderd leerlingen van lagere scholen.
Die goede invloed op het logisch-abstraherend denken was er voor
al bij leerlingen van de zesde klas. De drie psychologen vragen zich in
hun rapport dan ook af of deze invloed hij leerlingen van het voort
gezet onderwijs niet nog groter zou zijn.
Het onderzoek is gedaan in derde en zesde klassen in Apeldoorn
en Emmen en in Drentse en Groningse plattelandsgebieden. Het ge
beurde in twee gedeelten. Het eerste speelde zich af in scholen waar de
kinderen iedere dag schoolmelk gewend waren. Wie nu, ter wille van
de proef, tijdelijk geen schoolmelk kreeg, mocht ter voorkoming van
oncontroleerbare frustraties een glaasje suikerarme limonade drinken.
Het tweede gedeelte was gemakkelijker, omdat de daarbij betrokken
kinderen al een schoolmelkioze dag gewend waren.
In heide gedeelten van het onderzoek bleek dat het gebruik van
schoolmelk in de ochtendpauze een positieve invloed uitoefent op de
prestaties in de tweede helft van de ochtend.
In de derde klassen namen vooral de Tekenvaardigheid, de verbale
intelligentie, de geestelijke flexibiliteit en het tempo toe, in de zesde
klassen ook de Tekenvaardigheid en de verbale intelligentie en hoven-
dien de ruimtelijke intelligentie en de accuratesse
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Iedereen is verantwoordelijk voor de gang van
zaken in de gemeenschap. Die verantwoordelijkheid verplicht tot
persoonlijke inzet. Aldus luidt het eerste artikel van een soort van
politieke geloofsbelijdenis, waarmee de KVP-radicalen wat meer
inzicht willen geven in hun denkbeelden. Een en ander is vervat in
een verklaring, waarmee de KVP-radicalen zich gisteren tot de
KVP en de Nederlandse kiezers hebben gewend.
In deze verklaring wordt het optreden van de KVP-radicalen omschre
ven als „een uiterste poging om de KVP duidelijk te laten kiezen. Als de
KVP niet duidelijk kiest verbrokkelt de partij en gaat zij ten onder zonder
enige invloed ten goede te kunnen uitoefenen".
In Moskou zijn gisteren de feeste
lijkheden ter gelegenheid van de
50e verjaardag van de bolsjewis
tische revolutie geopend met de
onthulling van een standbeeld van
Lenin in het Kremlin door partij
leider Leonid Brezjnev. De plech
tigheid werd bijgewoond door pre
mier Kosygin, president Podgomy
en andere Russische leiders, bene
vens vertegenwoordigers uit vele
communistische en niet-communis-
tische landen.
(Zie ook pag. 9)
De KVP-radicalen spreken zich uit
voor samenwerking met de AR en
CHU mits daaruit een vooruitstrevend
beleid resulteert. Zij wijzen er echter
op, dat de drie christelijke partijen al
leen geen meerderheid hebben in het
parlement. Zij zullen dus met andere
partijen moeten samenwerken. In dit
verband wordt opgemerkt: „voor de
KVP-radicalen is er slechts één moge
lijkheid om te komen tot een meerder
heid voor het uitvoeren van een voor
uitstrevend program: samenwerking
van de christelijke partijen met de
PvdA en D '66. Deze partijen zullen
moeten proberen, aldus de verklaring
van de KVP-radicalen, vóór de verkie
zingen tot overeenstemming te komen.
Het staat natuurlijk niet bij voorbaat
vast, dat er een akkoord bereikt zal
worden. Dat hangt af van alle partneis.
„De toekomst van de Nederlandse poli
tiek eist echter, dat het wordt gepro
beerd".
Om enig idee te geven van wat zij
onder vooruitstrevende politiek ver
staan hebben de KVP-radicalen in een
tiental punten een programmatische
aanduiding gegeven.
1. Plicht tot persoonlijke inzet: ieder
een is verantwoordelijk voor de gang
yan zaken in de gemeenschap.
2. Belastingverlaging behoort geen
voorrang te hebben, zolang er nog ver
schrikkelijk veel t'e doen valt voor de
zwaksten en er nog zoveel moet gebeu
ren om in ons dichtbevolkte land te
kunnen leven.
3. Arme landen moeten geholpen
worden. Niet met een aalmoes. Zij moe
ten rechten krijgen, zoals de verdruk
ten in de westelijke landen in de Mat
ste eeuw rechten hebben gekregen: door
mee t'e beslissen. Als het nuttig is voor
de arme landen en goed voor de toena
dering tussen de volkeren, moeten
dienstplichtigen kunnen kiezen tussen
de strijdkrachten of werk in de ontwik
kelingslanden.
4. Al is er minder nood dan vroeger:
ook binnen Nederland zijn de verschil
len in kansen, inkomens en vermogens
nog altijd te groot.
5. Nederland moet duidelijker stel-
DEN HAAG (ANP) Volgens voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek werden in de eerste drie kwartalen van dit jaar 1.779 faillissemen
ten uitgesproken tegen 1.403 in de overeenkomstige periode van 1966 (plus 27
pet.) Dit is het hoogste cijfer dat voor een vergelijkbaar tijdvak na de tweede
wereldoorlog is genoteerd. Het werd het dichtst benaderd in 1952 (1.616) en 1951
(1.560). Per 100.000 inwoners bedroeg het aantal uitgesproken faillissementen
voor de eerste drie kwartalen 14,2 tegen 11,3 in de overeenkomstige periode van
1966. Voor de provincies liep dit verhoudingscijfer uiteen van 9,6 in Groningen
tot 20,4 in Limburg. Behalve laatstgenoemde provincie kwamen ook Noord-
Holland (14,8) en Noord-Brabant (16,3) boven het gemiddelde.
Van de 15 gemeenten met meer dan 100.000 inwoners waren er 7 met een
verhoudingscijfer hoger dan het gemiddelde. Aan de top stonden Nijmegen en
Arnhem (beide 22,2), gevolgd door Amsterdam (18,6), Enschede (17,6) Haarlem
(16,8), Breda (16,8) en Rotterdam (16,6).
ling nemen tegen dictatoren en voor
hun slachtoffers.
6. Voorrang voor cte woningbouw
(ook krotopruiming) en de werkgele
genheid.
7. De eigendom is een belangrijk
goed, maar geen heilig goed. dat altijd
onaantastbaar is.
8. Het meespreken van de werkne
mers in hun bedrijf staat nog in de kin
derschoenen. In het algemeen worden
trouwens de burger» te weinig betrok
ken in zaken, die hen rechtstreeks ra
ken. Er is behoefte aan grotere eigen
verantwoordelijkheid niet voor en
kelen, maar voor allen.
9. De wereldvrede is het nemen van
risico's waard. Onvoorwaardelijk stop
zetten bombardementen op Noord-
Vietnam. Het Atlantische bondgenoot
schap dienstbaar maken aan de ont
spanning met als einddoel: bezuiniging
op de defensie en tenslotte ontwapening,
10. Staatsrechtelijke hervormingen,
waardoor een kabinet niet meer kan
worden vervangen buiten de kiezers
om.
,Dit soort gedachten leeft niet: alleen
bij de radicalen. Veel andere KVP'ers
zouden willen meewerken aan een con
creet, vooruitstrevend program. Het
program is niet genoeg. Het gaat er om,
dat het wordt uitgevoerd", aldus de
verklaring, die de KVP-radicalen giste
ren hebben uitgegeven.
In een commentaar op de schriftelijke
verklaring van de KVP-radicalen ver
klaarde de KVP-woordvoerder gister
middag, dat de tien programmapunten
uit de verklaring op essentiële oiitler-
delen met afwijken van het KVP-ver-
kiezingsprogram 1967—1971.
De stellingname van de KVP-radica
len over het samenwerkingsverband en
het stembusakkoord „met twee met na
me genoemde niet-christelijke partijen"
gaat voorbij aan alle argumenten tegen
net stembusakkoord en de daarop geba-
seerde uitspraak van het KVP-partiibe-
stuur, dat het stembusakkoord 'met
overgrote meerderheid heeft afgewe
zen. Het vaste samenwerkingsverband
inclusief het stembusakkoord is even
eens volledig afgewezen door de leiding
van de ARP en de CHU en door het
convent van de ARP, aldus de KVP-
woordvoerder.
(Van onze redactie buitenland)
DJAKARTA Honderd personen zijn
verdronken bij het omslaan van een
veerboot tussen de Indonesische eilan-
den Bali en Lombok.
Het schip, dat een klein militair vaar
tuig zou zijn geweest, vertrok tien da
gen geleden van Bali, aldus Antara.
Slechts twee mensen overleefden de
ramp en konden worden opgepikt. Het
opsporingswerk wordt echter voortge-
De veerboot zou afgeladen zijn ge
weest met passagiers, vooral vrouwen
en kinderen, die speciale feesten had
den bijgewoond op Bali.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Een patiënt mag niet
zonder zijn voorkennis en toestemming
worden ingeschakeld als proefpersoon
by onderzoeken naar de werking van
nieuwe geneesmiddelen.
Dit heeft staatssecretaris Kruisingia van
Volksgezondheid verklaard naar aan
leiding van vragen van het Tweede-
Kamerlid Vonhof van de WD,
Bij het zogenaamde „dubbelblind on
derzoek", waarbij aan één groep van
patiënten met een bepaalde klacht een
geneesmiddel wordt toegediend dat ver
moedelijk werkzame bestanddelen be
vat, en aan een andere groep een „me
dicament" zonder deze bestanddelen,
is toestemming van de patiënten niet
uitdrukkelijk nodig.
De staatssecretaris vindt het wel ge
wenst dat de patiënten in deze gevallen
worden ingelicht over het feit, dat zij
medicament uit de „dubbel-blind" col
lectie krijgen.
Tussen het beproeven van nieuwe ge
neesmiddelen en toepassing van de
dubbel-blind methode bestaat een ken
merkend verschil.
Bij beproeving van een nieuw medi
cijn gaat het er om de werking de
bijverschijnselen e.d. vast te stellen.
Bij de dubbel-blind methode is de wer
king van het middel reeds bekend,
doch wil men slechts weten in hoe
verre suggestie en onbewuste voor
oordelen een rol spelen bij het effect.
De verantwoordelijkheid van de genees
heer om al dan niet mee te werken
aan dubbel-blir.d onderzoeken en om
de patiënten er min of meer uitvoerig
over in te lichten, blijft onveranderd
UTRECHT (ANP) Even voor half
vier is op de tweede etage van het Pa
lace-bioscooptheater aan het Vreden-
burg in Utrecht een felle brand uitge
broken. Het bioscooppubliek kon tjjdig
in veiligheid worden gebracht.
De Utrechtse brandweer bestreed de
brand met groot materieel. De brand
ontstond in de woning van de publici-
teitsmanager van de Utrechtse film
maatschappij, de heer H. Bals. Zowel
de woonkamer als de daarboven gele
gen zolder en vliering zijn uitgebrand.
De bioscoopzaal werd slechts licht be
schadigd. De operateur in de filmcabine
heeft ,toen hij rook bemerkte, de hoofd
schakelaar direct omgedraaid en de
noodverlichting ontstoken. Voor het bio
scooppersoneel betekende dit sein
alarm. Zowel de bioscoop als de woning
van de heer Bals waren tegen brand
verzekerd. De totale schade wordt ge
raamd op ongeveer 60.000 gulden. On
geveer 4.000 Utrechters waren getuige
van de brand.
(ADVERTENTIES)
niet duur wel heerlijk
