Resultaten van synode
minder dan verwacht
NIEUWE STAKINGEN IN BELGIE?
BEDOELINGEN VAN CONCILIE
WERDEN NIET VERWEZENLIJKT
Elektriciteitsarbeiders en artsen zaaien onrust
•PRISMA,
PIET VAN AART
H. SCHRAUWEN
C. M. v.
A. v. MIL-VELDHOVEN
ADRI C. BROEKHUIS
DAGBLAJ) DE STEM VAN VRIJDAG 3 NOVEMBER 1967
11
i
rOMEOver de zojuist afgelopen eerste bisschoppensynode wordt
TELEURSTELLING
EIGEN GELUID
VOLGZAAM
GEMENGDE
HUWELIJK
HOOP
mooie moderne modellen...
een betrouwbaar merk!
C. W. A. DIERCKXSENS
N.V. BALTHAZAAR
Nieuw spoor van
Duitse autodieven
PROCES-VERBAAL
Arts wist dat
boekhouder
keurde
Rome verwerpt spoed-
behandeling huwelijk
Maria Beatrice
UITBESTEDING
VERBETERD
xU
ieige
t of
aren
(Door dr. A- van de Weyer, o.f.m. cap.)
verschillend geoordeeld. In officiële uitspraken overheerst tevreden
heid, die soms zelfs de allure aanneemt van een zeker enthousiasme.
Zo zei kardinaal Conway in zijn sluitingsrede van 28 oktober„Van
daag na onze eerste proefvlucht landen we veilig, gelukkig en veel rij
ker aan ervaring op het vliegveld". Het is de vraag, of hij hiermee de
gevoelens vertolkte van alle aanwezige bisschoppen- En zeker of zijn
oordeel door de publieke opinie in kerk en wereld onderschreven zal
worden.
Het ligt er maar aan, op welk standpunt men zich stelt bij het afwegen
van succes en mislukking. Gaat men uit van het reglement, dat de paus aan
de synode heeft meegegeven, of kijkt men naar de bedoelingen van hen, die
tijdens het concilie om een synode hebben gevraagd, of richt men zich naar
de verwachtingen, die aan de vooravond van de synode bij deskundigen en
geïnteresseerden leefden
nu in Rome bijeen is geweest, ver on
der de maat van dit ideaal is geble
ven. Zij heeft geen enkele beslissing ge
nomen ook niet kunnen nemen
die de curie eenvoudig moet uitvoeren.
Zij heeft alleen maar gezegd, wat
zij over een vijftal curievoorstellen
denkt. En is toen uiteengegaan in de
hoop, dat met haar adviezen rekening
zal worden gehouden-
Vraagt men zich tenslotte af, wat
de geïnteresseerde buitenstaandzr van
het verloop der synode denkt, dan kan
althans voor Nederland de slot
som alleen maar negatief uitvallen.
Factoren, die dit oordeel beïnvloeden
zijn ons inziens de volgende de kramp
achtige poginge1 om de synode met
het geheim te omhullen, het ontbre
ken van een echte dialoog tussen sy
node en paus, de volgzaamheid waar
mee de synode zich in het merendeel
der gevallen aan de gestelde kaders
heeft gehouden, het uitblijven van een
synodale uitspraak over hete hang
ijzers als celibaat en geboorteregeling.
De hoop, die bij velen leefde, dat de
synode, als ze eenmaal bijeen zou zijn,
de enge aan haar gestelde grenzen zou
doorbreken, is niet in vervulling ge
gaan. Integendeel: bij velen overheerst
de indruk, dat zij zelfs niet heeft gerea
liseerd wat zij redelijkerwijze had kun
nen realiseren.
Wie uitgaat van het synodereglement
kan zich moeilijk teleurgesteld voelen.
De opdracht is binnen de gestelde ter
mijn vervuld, over alle voorgelegde
punten is advies uitgebracht, de dis
cussies hadden een vredelievend en op
bouwend karakter. Van een teleurstel
ling kan eigenlijk alleen gesproken
worden in deze zin, dat de paus aan
geen enkele stemming een beslissend
karakter heeft gegeven, terwijl hij deze
mogelijkheid toch uitdrukkelijk had
voorzien. In z'n openingstoespraak van
30 september zei hij: ,,Wij zullen in be
paalde gevallen aan uw uitspraak een
beslissende betekenis geven". Dit is
niet gebeurd. De synode heeft alleen
maar adviezen uitgebracht en in de
meeste gevallen nog niet eens zelf
standige adviezen. Zij heeft over de
herziening van 't kerkelijk recht, over
de seminaries, over het gemengde hu
welijk en over de liturgievernieuwing
alleen maar gezegd, in hoeverre zij de
voorstellen van de curie kon aanvaar
den. De enige zelfstandige daad, die
zij stelde, was het maken van een ei
gen document over de geloofscrisis
als men tenminste de bij acclamatie
aanvaarde vredesboodschap even bui
ten beschouv ing mag laten. Een nog
al mager maar binnen het kader van
de gestelde mogelijkheden toch aan
vaardbaar resultaat.
Stelt men zich op het standpunt van
degenen, die tüdens het concilie om
een bisschoppensynode hebben ge
vraagd, dan komen de kaarten meteen
heel anders te liggen.
.Kardinaal Alfrink heeft op 6 novem
ber 1963 gesteld, dat de bisschoppen
synode boven de Romeinse curie zou
moeten staan: de volgorde zou niet
meer moeten zijn paus-curie-bisschop
pen", maar paus-bisschoppencollege-
curie". En patriarch Maximos vroeg
op dezelfde dag om een synodos en-
demousa", een blijvend synodaal or
gaan, ,,dat de hoogste raad in de kerk
zal zijn, hoogste uitvoerende en beslis
sende raad van de universele kerk:
alle romeinse bureaus moeten aan haar
ondergeschikt zijn".
Het is duidelijk, dat de synode, die
Hiermee willen we geenszins zeggen,
dat de synode zonder waarde en bete
kenis is geweest. De beste vrucht, die
zij heeft opgeleverd, is het document
over de huidige geloofscrisis.
In de volledige overtuiging, dat er in
de wereldkerk, zoals die zich sinds het
concilie heeft ontwikkeld, reden is tot
bezorgdheid over de feitelijke situatie
van het geloofsleven, heeft de synode
de paniek-houding, die haar door de
congregatie van de geloofsleer werd
gesuggereerd, van de hand gewezen.
Terwijl zij op alle andere punten het
schema, dat haar was voorgelegd, als
gespreksbasis accepteerde en zich te
vreden stelde met het geven van haar
mening over die gespreksbasis, voelde
zij hier de behoefte, een volledig nieuw,
eigen document op te stellen. En het
(ADVERTENTIE)
Klassiek 3-delig kostuum in prima kwaliteit
grijs flannel. Colbert met 3 knopen en middensplit.
Vest met 6 knopen. Pantalon met omslag f 268,—
Grote Markt 25 Breda
moet gezegd, dat dit document een po
sitieve, pastorale, echt post-conciliaire
geest ademt.
Bijzonder belangrijk is ook de dubbe
le suggestie die de synode aan de paus
heeft gedaan, n.l. om een theologische
commissie van zo breed mogelijke sa
menstelling in het leven te roepen, die
paus en congregatie voor de geloofs
leer moet bijstaan in het bepalen van
hun standpunt in geloofszaken, en om
met behulp van deze commissie een
document samen te stellen, dat „in
de huidige crisis op het gebied van de
leer veilige leiding geeft aan het ge
loof van het Godsvolk". We hebben
geen enkele reden om er aan te twijfe
len, dat dit advies door de paus zal
worden overgenomen. En daarmee zal
de synode toch minstens een belang
rijke bijdrage aan de postconciliaire
vernieuwing van de kerk hebben gele
verd.
Veel minder ingrijpend was haar stel-
lingname tegenover de vernieuwing
van het kerkelijk recht. De synode
verklaarde zich nagenoeg volledig ak
koord met de tien beginselen, welke
de desbetreffende commissie aan haar
had voorgelegd.
Zij stelde zich tevreden met het in
dienen van een serie amendementen,
die echter geen van alle tegen de
kern van de voorstellen ingingen. Bij
de interventies benadrukten zeer veel
bisschoppen de eis, dat het beginsel
van subsidiariteit (wat een lager or
gaan zelf kan regelen, moet niet door
een hoger worden geregeld) in de nieu
we codex zal worden opgenomen en
dat ernst zal worden gemaakt met
de nodige decentralisatie van het ker
kelijk bestuur Maar aangezien de com
missie zich ook reeds op dit standpunt
had gesteld, kan hier niet van -een
geheel eigen synodaal geluid worden
gesproken Inzake de kwestie der pries
teropleiding heeft de synode zich ge
houden aan de vragen, die haar door
de seminariecongregatie waren voor
gelegd. Moet er een basisprogramma
worden opgesteld, waarop alle oplei
dingen dienen te worden afgestemd?
Moet iedere bisschoppenconferentie
een speciale commissie voor de pries
teropleiding in het leven roepen?
Moet er van tijd tot tijd een interna
tionaal beraad over deze kwestie
plaats hebben? Moet aan het semina-
riepersoneel een specifieke opleiding
worden gegeven? Op al deze vragen
heeft de synode bevestigend geant
woord. Maar zij kan niet de illusie
hebben gekoesterd, dat daarmee het
probleem van de priesteropleiding in
de kern was geraakt. Graag hadden
wij gezien, dat het enge kader der
gestelde vragen was doorbroken en dat
in een synodale uitspraak de nood
zaak was vastgelegd om onder meer
het hele probleem der priesteroplei
ding op de helling te zetten, gezien
de veranderingen die zich hebben voor
gedaan in het priesterbeeld en gezien
de meningsverschillen, die er bestaan
over de binding tussen priesterschap
en celitaat. Nu is te zeer de indruk
gewekt, dat met de oprichting van
een paar commissies en het houden
van enkele vergadering het semina
rieprobleem uit de wereld kan wor
den geholpen. En dat is, daar zullen
veel bisschoppen zelf van overtuigd
zijn toch wel irreëel.
Inzake het gemengde huwelijk heeft
de synode een werkelijke bijdrage ge
leverd, door de open vragen te
beantwoorden, die haar door de con
gregatie voor de geloofsleer gesteld
waren.
Zij gaf duidelijk te kefinen in welke
richting zij het kerkelijk recht op dit
punt gewijzigd wilde zien. Het impe
diment dient behouden te blijven en
wel onder de tot nog toe gebruikelijke
terminologie. De waarborgen kunnen
vervallen: de kerk kan volstaan met
de morele zekerheid, dat de katholie
ke partij aan haar gewetensplicht zal
voldoen en dat de niet katholieke par
tij zich niet a priori tegen katholieke
doop en opvoeding der kinderen zal
verzetten.
De plicht om op straffe van ongel
digheid voor de pastoor en twee getui
gen te trouwen, moet gehandhaafd
blijven: maar aan de bisschoppen dient
een ruime volmacht te worden gege
ven om van deze plicht tc ontslaan.
Indien al deze adviezen door de paus
worden overgenomen, is er in de wet
geving voor gemengde huwelijken een
weliswaar kleine maar reële vooruit
gang gemaakt. Dat zij onder de maat
blijft van wat de Nederlandse kerkpro
vincie genoopt had te kunnen berei
ken, hoeft niet meer te worden onder
streept. Maar wij zijn nu eenmaal niet
alleen op de wereld.
Tenslotte de kwestie van dé ver
nieuwing der liturgie. Hier heeft de
synode zich er toe beperkt, haar oor
deel te geven over de werkwijze, die
m feite door de postconciliaire raad
voor de liturgie wordt aangehouden.
In het algemeen was zij het daarmee
eens. Ook op de drie vragen, welke
door de paus persoonlijk aan haar
werden voorgelegd heeft zij positief ge
antwoord. Graaf hadden wij gezien,
dat °°k hier het enge kader der ge
stelde vragen door de synode was door
broken en dat zij eigener beweging het
advies had uitgebracht, om bij de ver
nieuwing der liturgie een groter rol
te laten spelen door de plaatselijke
bisschoppenconferenties. Op slot van
rekening is het niet helemaal conse
quent, bij de herziening van het ker
kelijk recht te stemmen voor het be
ginsel van subsidiariteit en dan de
hernieuwing van de liturgie tot in de
kleinste details aan een centraal or
gaan over te laten.
Zie daar in grote lijnen de balans
van 'n maand synodale arbeid. Groots
is het x-esultaat naar onze overtuiging
niet, maar wel reëel, indien de uit
gebrachte adviezen tenminste worden
overgenomen. Een daar zullen we nog
even op moeten wachten.
Houden de paniekgeluiden over de
geloofscrisis, die we tot nog toe met
een zekere regelmaat vanuit Rome
mochten vernemen, op; komt er bin
nen afzienbare tijd een internationale
theologische commissie; ontwerpt die
een positief document over de geloofs
crisis, dat in grote lijnen door de paus
wordt overgenomen; komt er een ver
beterde wetgeving voor het gemeng
de huwelijk; en komen er nog enkele
dingen meer, dan zullen we met graag
te erkennen, dat de synode in feite
heeft „gewerkt".
En dat er hoop is op een ontwikke
ling in de richting van een echte sy
node, waarnaar we nog altijd bleven
verlangen.
a PRISMA bijOU Brede band met gediamanteerde motieven 159.-
b PRISMA bijllU Elegant model met zeer aparte wijzerplaat 149.-
C HERENHORLOGE IN GOUD Een prachtig geschenk,
reeds vanaf 185.-
Uw Prisma horloger zal u deze en andere modellen gaarne tonën
*Alle Prisma's gratis verzekerd tegen verlies en diefstal
UW GOUDSMID
HAAGDIJK 27 BREDA TEL. 33654
Molenstraat 76, Zundert, telefoon 01696-
Kortemeestraat 33, Bergen op Zoom
Goud - Zilver Tel. 01640—5607
Wouwsestraat 18, Bergen op Zoom
Goud - Zilver Tel. 01640—5207
KADE 5 ROOSENDAAL
Grote Kerkstraat 13, Steenbergen
Goud - Zilver - Optiek Tel. 01670—3385
MOLENSTRAAT 12 - ROOSENDAAL
UTRECHT (ANP) In een Har-
derwjjkse jachthaven heeft de politie
deze week een Mercedes en een mo
torsloep gevonden, die het eigendom
bleken te zijn van de Duitse autodief
Rudolf Dick en Karl Heinrich Frisch-
muth.
De béide mannen, die deel uitmaken
van een internationale bende autodie
ven, konden zondagnacht ontkomen
toen de politie een inval deed. Wel
werden twee Duitse vrouwen aange
houden, die eveneens tot de bende
hoorden.
Nadat de jachthavehhouder het nieuws
over de autodieven had gelezen, her
innerde hij zich dat één van de ge
zochte Duitsers bij hem een Merce
des en motorsloep in bewaring had
gegeven. Hij waarschuwde direct de
politie. In de auto trof men een aan
tal koffers met herensokken aan, die
in Utrecht bleken te zijn gestolen. De
Rijkspolitie stelt thans een onderzoek
in naar de hei-komst van de sloep.
De mogelijkheid, dat de beide mannen
met een ander vaartuig zijn ontko
men, wordt niet uitgesloten geacht.
ROTTERDAM (ANP) De politie
in Rotterdam heeft proces-verbaal op
gemaakt tegen de 48-jarige arts C.D.L.
te Rotterdam, omdat men aan-
aanneemt dat hij wist van de vreem
de praktijken van zijn boekhouder, de
32-jartLge B.J.M. Deze is in het begin
van deze maiand verbaÜseerd wegens
het onbevoegd uitoefenen van de ge
neeskunde door „als plaatsvervanger"
bij afwezigheid van de arts een aan
tal keuringen te verrichten.
De politie in Rotterdam zei dat het
onderzoek tegen de arts kort geleden
resulteerde in een proces-verbaal we
gens uitlokkling en-of medeplichtigheid
aan valsheid in geschrifte (het ten
onrecht invullen van keuringslijsten).
ROME (RTR) De kerkelijke au
toriteiten in Rome hebben afwijzend
beschikt op een verzoek van de 33-ja-
rige Italiaanse acteur Maurizio Arena
en prinses Maria Beatrice, dochter van
ex-koning Umberto, om een spoedbe-
handeling van de aanvraag voor hun
huwelijkssluiting. Dit betekent, dat de
prinses haar in de staatsarchieven be
waarde geboortebewijs dient te overleg
gen en dat het paar aan de kerkelijke
voorschriften inzake de afkondiging van
de kansel moet voldoen.
Arena, die de prinses zo vlug moge
lijk wil trouwen, verklaarde naar aan
leiding van deze afwijzing: „Ik zet nooit
meer een voet in de kerk". Hij zei
dat een niet-kerkelijk huwelijk ook tot
de mogelijkheden behoort, hoewel dit
zijn aanstaande veel verdriet zou be
zorgen.
Prinses Mariia is zondag in een Ro
meinse kliniek opgenomen. Zij wilde
een einde gemaakt zien over de geruch
ten over haar „zogenaamde ziekte".
De moeder van de prinses, ex-koningin
Maria José, heeft gerechtelijke stappen
ondernomen om het huwelijk te ver
hinderen. Een advocaat van de familie
zei onlangs, dat de gerechtelijke actie
gebaseerd is op een medische verkla
ring over de 24-jarige prinses Maria
Beatrice.
Wethouder J. v. d. Peijl uit Hoek
(in Zeeuwsch-Vlaanderen) heeft be
dankt als bestuurslid van het Be
heersinstituut Recreatieoord Braak
man. De reden: „Het Beheerschap is
een dure luxe wagen met een slecht
stuur", zei de wethouder van Hoek,
daarbij de traditie indachtig, want in
Hoek zeggen ze al eeuwen: „Hoek
is van de kar gevallen".
„Er is helemaal geen reden voor
ontzetting of twijfel. Wij hebben alle
vertrouwen in het resultaat", zei
George Brown over Engelands toe
treding tot de EEG.
De Haagse Post weet te melden,
dat het huwelijk van Günther Sachs
von Opel en Brigitte Bardot nu ai
stuk is. Beiden vieren ver van elkaar,
in het gezelschap van een andere
vrouw of man, feest. Belangrijk is
het niet, maar och, nu weet u weer
eens hoe het er in die kringen toe-
LUDWIG ROLL, die in de tweede
wereldoorlog een belangrijke rol heeft
gespeeld bij de ontwikkeling van
Hitiers geheime wapen V-2, is op 58-
jarige leeftijd in Los Angeles overleden.
De raketdeskundige werkte mee aan
het Amerikaanse Saturnus-Apollo-pro-
gramma om een mens op de maan te
brengen.
Sidney van den Bergh, bekende
figuur in de politieke en onderne
merswereld en tevens, bestuurslid
van de AVRO/RTN, in een interview
over de affaire Siebe van der Zee:
„Mijn oorspronkelijke opvatting was,
dat Van der Zee weg moest, maar
nu heeft hij zijn excuses gemaakt,
hij heeft spijt betuigd dat het ge
beurd is en hij betaalt het geld dat
hij ten onrechte heeft ontvangen te
rug. Dan vind ik het unfair hem te
ontslaan. Hij heeft tenslotte niet ge
stolen."
Ik ben het niet met deze opvatting
eens. Ik sta achter Frits van der
Poel die ik deze week op de radio
ongeveer dit hoorde zeggen: Van der
Zee heeft, door voor een programma
geld aan te nemen, getoond niet in
teger te zijn en is dus niet voor
deze functie geschikt. Hij krijgt zijn
integriteit niet terug door het geld
terug te geven. Inderdaad, Frits.
„Ik ben weer aan het werk, de
zaak hangt mi) kilometers de keel
uit. Alles is geregeld en daarmee
basta."
Siebe van der Zee)
„Ik ben bijzonder teleurgesteld in
D'66. Ze zijn soms nog linkser dan
de Partij van de Arbeid en staan
vaak dicht bij de PSP. Daar moet
ik helemaal niets van hebben."
(Sidney van den Bergh)
Johan Kaart, de grote 70-jarig
toneelspeler, is onderscheiden met de
Orde van de Gulden Humor, De sa
menwerkende Limburgse carnavals
verenigingen kennen deze onder
scheiding jaarlijks toe aan iemand,
die zich bijzonder verdienstelijk
maakt voor de levensblijheid van de
Nederlandse bevolking. Toon Her
mans en Godfried Bomans werden
eerder onderscheiden.
„Een burgemeestersbenoeming is
het meest mysterieuze zaakje in het
Nederlandse staatsrecht. Maar mis
schien moet dat wel zo blijven."
(dr. M. van Heivoort)
Nee, dat moet misschien niet zo
blijven, mijnheer Van Heivoort.
MERUIT
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL Ons eigen Nederlands aardgas is er de oorzaak van,
dat de Belgische economie weer eens bedreigd wordt met een alge
mene staking. Reeds nu staken, vooral in het Waalse land, heel wat
personeelsleden van de gas- en elektriciteits-centrales. De kans is aan
wezig of zo'n kans groot is kan men in België nooit zeggen dat
op maandag 6 november een nationale staking zal beginnen.
Een staking die een belangrijk deel van de Belgische nijverheid plat zal
leggen. Zeer bezorgd hebben de voorzitter en de directeur-generaal van het
verbond van de Belgische nijverheid al laten weten, dat een dergelijke sta
king in een klap zevenhonderdduizend werknemers werkloos zou maken.
Er is nog een andere staking in het
vooruitzicht gesteld. De doktoren, aan
gesloten bij de nogal veel leden tellen
de artsenfederatie Henrard, zijn be
reid onmiddellijk hun stethoscopen aan
de wilgen te hangen en het land te
verlaten als de wetten-Hulpiau op de
uitoefening van de geneeskunst op 13
november in ongewijzigde vorm gepu
bliceerd worden. Het stakingsparool
ligt al klaar: afleveren van medische
attesten voor opname van chronische
patiënten in ziekenhuizen, sluiting van
alle ziekenhuizen met uitzondering van
een per zone, een verbod om huisbe
zoek af te leggen, verdwijnen naar het
buitenland om een mobilisatiebevel
van de regering te ontlopen, oprichting
van controlecomité's om twijfelende
collega's op „het goede pad" te bren
gen.
Er wordt op het ogenblik druk on
derhandeld om de staking te voorko
men in de elektriciteitsbedrijven.
De komst van Nederlands aardgas
heeft ook hier de ellende gebracht van
ombouw van gasap para ten en plaat
sing van nieuwe gasmeters. Door de
directies van de gas- en elektriciteits
centrales is veel van dit werk uitbe
steed aan 'onderaannemers, die daar
voor vooral buitenlandse arbeidskrach
ten in dienst hebben genomen. Het per
soneel van de centrales is hiertegen
in opstand gekomen. De werlmemers
vinden het uitbesteden een slecht ge
bruik, omdat de directies proberen de
hogre lonen in de gas en elektriciteits
nijverheid te ontlopen door in zee te
gaan met onderaannemers die tegen
dumpingprijzen werken. Dat kunnen
ze doen door hun buitenlandse arbeids
krachten, die met lagere lonen genoe
gen nemen. Al jaren, zo zeggen de sta
kers, proberen we met de ondernemers
tot afspraken te komen over de uitbe
steding van werken. Maar de directies
ontwijken elk redelijk gesprek De plaat
sing van aardgasapparatuur door der
den is dus slechts de directe aanlei
ding tot de huidige moeilijkheden. De
oorzaak zit veel dieper. De werkne
mers wensen voor eens en voor altijd
vastgesteld te zien welke werken aan
onderaannemers uitbesteed mogen wor
den. Dat zijn naar hun inzien die werk
zaamheden, die een tijdelijk, een sei
zoen- of gelegenheidskarakter hebben.
De werkgevers vinden dat dit bij de
aardigaswerken ook al het geval is,
maar dat is nu juist het geschilpunt.
Men ziet het: mogelijk weer een sta
king over een geschilpunt, dat de grote
massa koud laat. Het is triest voor de
werkers bij de gas- en elektriciteits
centrales, die tot de best betaalde Bel
gische arbeiders behoren maar zij
zullen straks niet kunnen rekenen op
solidariteit van 700.000 andere werk
nemers, die tengevolge van hun actie
werkeloos worden.
Op solidariteit hoeven ook de dok
ters niet meer te rekenen. De Bel
gische artsen hebben al te veel good
will verspeeld door hun vorige acties.
De publieke opinie stelt het artsen
beroep zo hoog, dat een staking on
der geneesheren als een immorele zaak
wordt beschouwd. Dr. Henrard had ge
lijk toen hij onlangs in Antwerpen be
toogde: „Zelfs indien we de staking
niet winnen, kunnen we er niets bij
verliezen". Hij heeft namelijk niets
meer te verliezen.
De zaak van de doktoren is heel wat
ingewikkelder dan die van het gas-
en elektriciteitspersoneel. Al jaren zijn
er moeilijkheden, die begonnen met
pogingen van vorige regeringen om
eenheid te brengen in de prijzen die
de doktoren hun patiënten berekenen.
Die pogingen hebben geleid tot een
scheuring in de dokters gelederen. De
drie „vakverenigingen" die gemakshal
ve genoemd worden bij de namen van
hun voorzitters: de gematigde strek
king-Wynen, fel voorstandier van het
syndicalisme, de eveneens gematigde
strekking-de Brabanter en de altijd
moeilijkheden zoekende en makende
strekk ing-HenrardMet de eerste twee
clubs heeft de regering Van den Boey-
nants overeenstemming weten te be
reiken over de kwestie van de hono
raria (erelonen, zoals dat hier heet).
De club van Henrard is door deze re
gering buitenspel gezet. Dat is op nette
wijze gebeurd. De eerste minister heeft
Henrard verleden jaar gevraagd of
hij wilde meewerken aan het vinden
van een oplossing voor de gerezen pro
blemen. Henrard heeft botweg „nee"
geantwoord, en sindsdien bestaat Hen
rard met zijn club niet meer voor de
regering. Hij is niet vertegenwoordigd
in belangrijke overlegorganen, maar
bijgevolg houdt hij zich ook niet aan
de vastgestelde erelonen. Zijn cluble
den brengen hun patiënten meer in re
kening dan de andere clubs met de
regering zijn overeengekomen. Wie zijn
daar het slachtoffer van? Niet dokter
Henrard en de zijnen, maar de „con
sumenten" van de gezondheidszorg.
Want de ziekenfondsen betalen slechts
een percentage van de vastgestelde
erelonen terug. Als dokter Henrard dus
nu meewarig doet over het lot van
duizenden patiënten die het slachtof
fer zouden zijn geworden van de re-
geringspolitiek en die „medische colla
borateurs" Wynen en de Brabanter,
dan klinkt dat erg sociaal voelend,
maar het is gewoon volksver 1 akkerii.
De fatale datum is 13 november. Op
die dag zullen de veel omstreden wet
ten-Hulpiau op de uitoefening van de
geneeskunst verschijnen. Ze vervangen
de oude, uit 1818 daterende wet op de
uitoefening van de geneeskunst, een
hopeloos verouderd geval.
Die wetten zijn, na langdurig en
vruchtbaar overleg met de regering,
aanvaard door de artsengroeperin
gen, maar niet door de federatie-Hen-
rard. Men kan er inderdaad over twis
ten of het verstandig is geweest een
grote groep artsen buiten het overleg
te houden. Het conflict tussen rege
ring en Henrard ging immers om an
dere zaken. Maar anderzijds zegt het
toch wel wat, dat de grote meerder
heid van de niet bij Henrard aange
sloten artsen zich met de wetsontwer
pen hebben kunnen verenigen. Nog
veeizeggender is, dat de academies
voor geneeskunde, strikt wetenschap
pelijke instellingen waaraan elke vak
bondsmentaliteit vreemd is, geen be
zwaar hebben tegen de wetsontwerpen.
Het valt niet te ontkennen, dat mi
nister Hulpiau aanvankelijk met zyn
voorontwerpen van wet de meeste dok
toren tegen zich in het harnas heeft
gejaagd, maar na langdurig overleg
is er tenslotte een wetstekst tot stand
gekomen, waarin met de redelijke be
zwaren van de doktoren ernstig reke-
nig is genouden. De juiste inhoud van
de wetten is nog niet bekend. Wel
is duidelijk geworden tegen welke pun
ten de f ode ratie-Kenra rd zijn verzets
houding blijft handhaven: de regeling
van t paramedische beroep en de in
richting van wachtdienst in geval van
staking. De voorontwerpen van wet ga
ven inderdaad aanleiding tot grote on
gerustheid. In het overleg zijn de be
palingen echter aanzienlijk afgezwakt.
Ondanks deze duidelijke verbeterin
gen is de federatie Henrard het niet
met de wetten eens. Het gaat Hen
rard en de zijnen eigenlijk niet om
een paar ai of niet belangrijke, al
of niet naar hun zin geregelde punten.
Het verzet heeft diepere oorzaken
In een soort middeleeuwse gildemen-
taliteit wensen zij niet te aanvaarden,
dat andei en dan de geneesheren zelf
zich bemoeien met de uitoeflening van
hun beroep. Zij wensen tot in elk
detail beoefenaars van een /rij be
roep te zijn, maar ze vergeten daar
bij, dat dit in onze tijd 'n wens is die
door niemand, ook niet door henzelf,
vervuld kan worden. Een goede orga
nisatie van de gezondheidszorg kost
teveel geld en is te belangrijk, dan
dat de behartiging daarvan nog uit
sluitend en alleen de taak van de ge
neesheren zou kunnen zijn. Dokter Hen
rard en de zijnen maken al Lang geen
indruk meer als zy hoogdravend spre
ken over de handhaving van kwali-
teits-geneeskunde, over beroepseer en
beroepsethiek. Dat is voorbij, sinds
zij keer op keer proberen hun strijd
met de overheid op de ruggen van hun
patiënten uit te vechten. Met een nieu
we staking verspelen zij het laatste
beetje krediet.
