May Spils, eerste
Duitse regisseuse
TWEE
„WINNERS"
UIT DE
RITMEESTER
STAL
RITMEESTER
Van de brug af gezien
erg traditioneel toneel
T.v.-spel „De troost van je gezelschap"
BIGGLES: Objectief Boomerang
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 24 OKTOBER 1967
15
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Première Haagsche Comedie
muimiiimuimium
UIT DE KUNST
miumuimuimium
TENTOONSTELLING
UITGESTELD DOOR
HAVENSTAKING
Pickpocket met
minimum
aan beelden
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Snoep
verstandig
eet 'n appel
retour Transparant Satin transparante kleurlak
1
NEDERLAND I:
De zaak Dirk de Vogel
NEDERLAND II:
Eidofoor
BELGIë (Vlaams):
Beschuldigde sta op
BELGIë (Waals):
Mère Jeanne Marie
des Anges
Ras is onmiskenbaar.
Ras zit niet
in het formaat.
U herkent het in
de heerlijke Pikeur,
maar ook
in de geurige Riant.
Twee „volbloed"
Ritmeesters.
WMawmmimrm
mmmmmmmmm
ocmrj-i
Dinsdag 24 oktober
Woensdag 25 oktober
VA
(ADVERTENTIE)
m
DEN HAAG „Het toneel
van vandaag wordt in beweging
gebracht door de regisseurs, niet
door de auteurs". Hoe waar deze
uitspraak van Arthur Miller is,
bleek dit weekeinde tijdens de
première van zijn stuk „Van de
brug af gezien", in een prachtig
decor van Hep van Delft, door de
Haagsche Comedie. Het was na
melijk voor een groot deel aan
de regie te wijten dat wij nu een
stuk toneel voorgeschoteld kregen
dat ettelijke jaren geleden waar
schijnlijk enorm aangeslagen zou
zijn, maar nu door zijn te stati
sche vorm na afloop 'n onbevre
digend gevoel achterliet.
In „Van de brug af gezien" ver
telt Arthur Miller ons over de niet
te stuiten, ondergang van de dokwer
ker Eddie Carbone, die met zijn
vrouw en een door hem opgevoed
nichtje Catherine, in de sloppen langs
de East River in New York woont.
Eddie blijkt voor Catherine meer dan
vaderlijke gevoelens te koesteren, die
hij achter allerlei voorwendsels pro
beert te verbergen. Van het begin af
aan is echter duidelijk dat hij gedoemd
is aan deze gevoelens ten onder te
gaan, wanneer Catherine liefde opvat
voor een van de twee illegale immi
granten, die tijdelijk in zijn huis zijn
ondergebracht. Eddie's jaloezie drijft
hem er tenslotte toe de immigran
ten aan te geven. Hij wordt aan het
slot door Marco voor dit verraad ge
dood.
Miller schreef „Van de brug af ge
zien" aanvankelijk als een eenacter,
waarin hij zich bediende van een zeer
directe stijl, die zich geheel concen
treerde op de hoofdpersoon, terwijl de
bijfiguren als onderdeel van de han
deling wel aanwezig waren, maar toch
nauwelijks de aandacht kregen-
Het ging hem hoofdzakelijk om de
innerlijke strijd van Eddie. Later her
zag hij zijn stuk en plaatste hij de
figuur van Eddie tegen een meer so
ciale achtergrond. „Het innerlijk van
Eddie Carbone is niet te begrijpen,
wanneer men zijn relaties tot zijn om
geving, zijn mede-arbeiders en zijn
maatschappelijke situatie buiten be
schouwing laat", schrijft Miller in zijn
voorwoord bij de tweede versie van
zijn toneelspel. Het is deze maatschap
pelijke gebondenheid van het conflict,
die we an de opvoering van de Haag
sche Comedie misten.
De regie van Paul Steenbergen, bij
gestaan door Dolf de Vries, was te
zeer toegespitst op de rol van Eddie.
Deze bood daardoor Ko van Dijk wel
alle mogelijkheden om werkelijk groot
toneel te brengen. Hij maakte hiervan
op sublieme wijze gebruik. Geen van
de anderen kon zijn niveau halen, wat
er ook wel aan zal hebben bijgedra
gen, dat de bijfiguren door de hoofd
figuur volledig naar de achtergrond
gespeeld werden. Dat neemt niet weg
dat ook in deze rollen van uitstekend
spel genoten kon worden. Wim van
Rooi.1 als de jonge immigrant Odol-
pho en Anne-Wil Blankers als Cathe
rine waren zeer overtuigend. Kees
Coolen tekende intelligent de zwijg
zame Marco, die tenslotte als voltrek
ker van het noodlot optreedt. Anny
de Lange maakt een mooie, levensech
te creatie van Eddie's vrouw Beatri-
ce. Dat dit toneelstuk ons niet gaf
wat wij verwachtten was dan ook be
slist niet de schuld van de spelers
Op de eerste plaats was dit te wij
ten aan het stuk zelf. Een klassieke
tragiedie (èn Miller heeft dit stuk als
Klassieke tragedie opgezet. Het koor
flat m de klassieke tragedie de bedrij
ven verbindt, wordt vervangen door
een advocaat) mag dan van alle tij
den zijn. deze Miller-tragedie is dat
beslist niet. Zeker niet als de regis
seur m deze tijd vasthoudt aan de
traditionele vorm van ruim tien jaar
geleden. Geconcentreerd rond de hoofd
nguur leek nu het drama zich uitslui-
f»nlln,e\om £em te spelen. Dit
verleende de solotragiek een intensi
teit, die met naliet indruk te maken
huJle,t ,p"bllek. dat zich na afloop
bijna tot tranen toe geroerd toonde.
«p«f van Arthur Miller was dit
n het2elfde voorwoord
segt hij namelijk: „Eddie is geen
S f(Wle, men moet huilen; mijn
stuk heeft niet de bedoeling het pu-
wil w te ,afcen swemmen. Het
wil het publiek Eddie's handelingen
in verband laten brengen met de zij-
d'® manier zichzelf heter
leren kennen. De voorstelling van de
Haagsche Comedie gaat hieraan voor-
Elisabeth Andersen en Frans van
der Lingen in een scène uit het
televisiespel „De troost van je
gezelschap", dat donderdagavond
door de NCRV zal worden ge
presenteerd. Vertaling, bewerking
en regie: Gerard Kekers.
.T.
MANIFESTEN heet een nieuwe serie
boekjes (uitg. Boucher, Den Haag).
De reeks wil werken uitgeven die
een manifest heten te zijn tegen het
conformistisch denken op gebied van
maatschappijwetenschappen en poli
tiek. We treffen er de namen in van
Erich Fromm, Sartre, Marx, Rosa
Luxenburg, Bloch, Mao Tse Toeg
e.a. De redactie is in handen van
drs. A. Dekker o.p., dr. L. Horn-
stra, en Paul Rodenko.
DE NEDERLANDSE operastichting zal
als tweede opera in het seizoen een
aantal voorstellingen geven van de
opera „Der Rosenkavalier" van Ri
chard Strauss. De première zal wor
den gegeven op 4 november in het
circustheater in Scheveningen. De
regie is in handen, van Johan de
«Meester. Dirigent van de produktie is
Richard Kraus, die het Utrechts Sym
fonie Orkest zal leiden. De rol van
Marschallin zal worden vertolkt door
Gré van Swol-Brouwenstijn. Andere
solisten en medewerkenden zijn o.a.
Mimi Aarden, Norma Williams, Maria
Michels en Dagmar Naaf.
HET OOSTEUROPA INSTITUUT van
de Vrije Universiteit te Berlijn heeft
een Medische Literatuurdienst inge
steld. Deze zal zich vooral toeleg
gen op het verzamelen van litera
tuur op medisch gebied uit de Oost-
europese landen.
EINDHOVEN (ANP) De opening
van de tentoonstelling Kompas 3 in
Eindhoven, die een overzicht van de
naoorlogse schilderkunst in New York
biedt, en oorspronkelijk vandaag zou
worden geopend, moet tot een latere
datum worden uitgesteld.
Het grootste deel van de tentoonge
stelde werken is afkomstig uit Ameri
ka. Aangezien de havenarbeiders in
New York onlangs geruime tijd heb
ben gestaakt, is het transport dermate
vertraagd dat de opening waarschijn
lijk eerst rond 9 november zal kunnen
plaatshebben. De juiste datum zal
binnenkort worden vastgesteld.
HILVERSUM Morgen, woensdag,
wordt op Nederland I om 20.45 uur
de film Pickpocket vertoond. Robert
Bresson is een van de weinige re
gisseurs, die naar uiterste ^soberheid
streven. Zijn films werden meer en
meer ontdaan van alle franje, het
shockef*ect en alles wat de toeschou
wer ook maar enigszins zou kunnen
afleiden van wat Bresson ons wil
zeggen. In „Le journal d'"n curé de
campagne" en zijn „Een terdoodver-
oordeelde ontsnapt" waren al uiterst
sobere werkjes, in „Pickpocket" over
treft Bresson in dit opzicht zichzelf.
De geschiedenis van Michael, de zak
kenroller, die zijn „beroep" uitoefent
uit passie: het stelen om het stelen.
Banger voor het moment betrapt te
worden, dan voor de gevangenisstraf,
die erop zal volgen. Het is een spel
van handen geworden, waarvoor Bres
son ditmaal eens niet amateurs dan
wel de handen van beroepszakkenrol-
Iers gebruikte. Bressons eenvoudige
benadering van zijn onderwerp maakt
dat velen zijn films saai en eentonig
vinden. De regisseur tracht echter met
een minimum aan middelen tot een
pure filmvorm te komen en, wie zich
de moeite neemt te blijven kijken
zal ongetwijfeld geboeid worden door
het maximum aan spanning dat Bres
son uit een minimum aan beelden
haalt. Dit zoeken naar de meest een
voudige filmvorm zette zich na „Pick
pocket" voort in fil-ms als Bressons
„Jeanne d'Arc" en in „Au hasard
Balthasar", de Bressonfilm, die dezer
dagen in bioscooproulatie zal gaan.
(ADVERTENTIE)
m
(ADVERTENTIE)
m
CARAL BEKE: PIM PANDOER EN
DE RIDDERS VAN DE TURFBURCHT
(L.C.G. Malmberg, 's-Hertogenbosch).
De Pim-Pandoerserie is zo langza
merhand even populair geworden als
die van de overbekènde Arendsoog.
Het zijn fris geschreven verhalen en
de jeugd krijgt er rode oortjes van.
Deze nieuwe Pim Pandoer doet, voor
wat de spanning betreft, voor zijn voor
gangers zeker niet onder.
J. NICOLAI: HOBBYSERIE (L. J.
Veen's Uitgeversmaatschappij). In de
hobbyserie zijn twee boekjes uitgeko
men van de heer J. Nicolai. De boek
jes heten „Kooi- en volièrevogels" en
„Het houden en verzorgen van vo-
lièrevogels". Er staan vele goede tips
ins, maar de vraag rijst of er zo
langzamerhand niet teveel van het goe
de op de markt komt. Boeken over
vogels en over het houden van vo
gels zijn al zo dik gezaaid.
AGATHA CHRISTIE: MOORD IS
KINDERSPEL en HET DERDE
MEISJE (A.W. Sijthoff, Leiden) Twee
detectives van de bekende Engelse
schrijfster, die zich blijkbaar heeft
voorgenomen er nooit meer mee op
te houden. Omdat het procédé langza
merhand overbekend is, winnen haar
verhalen zeker niet aan spanning. Het
is allemaal te gekunsteld, te uitge
dacht, te vaak herhaald dan dat het
nog werkelijk verrassend zou kun
nen zijn.
SIMONE DE BEAUVOIR: DE SCHO
NE SCHIJN (Uitg. C. de Boer jr.
Hilversum). Evenals in al haar ro
mans belijdt Sartres vriendin ook in
deze bijzonder knap geschreven ro
man haar (existentialistische) geloof
in de doelloosheid van het bestaan en
m de mens die volgens haar met de
ze doelloosheid moet leven. Overigens
zijn haar romanfiguren geen loutere
projecties van haar ideeën, maar men
sen van vlees en bloed, doorleefde per
sonen, wier spreken en handelen dui
delijk getuigen van de oprechtheid en
het mede-lijden, waarmee de schrijf
ster het geheim van de mens tracht
te doorgronden.
(Van onze correspondent)
MUNCHEN Verstandig en ironisch
kijken twee expressieve donkere ogen
uit een smal, met lange haren en een
pony omlijst gezicht de wereld in, die
„noodgedwongen iets komisch heeft".
Meer dan slank en zeer apart ziet
May Spils eruit, die op het eerste ge
zicht meer op een fotomodel dan op
een regisseuse lijkt. Maar de jonge
dame van 25 jaar is de eerste en eni
ge filmregisseuse van de Duitse
Bondsrepubliek en zo beweert in
ieder geval heer producent Peter Scha
moni zeer serieus.
Peter Schamoni, die door meerde
re films als producent en regisseur tot
de „leiders" van de jonge garde van
de Duitse film behoort, had May Spils
in Oberhausen tijdens de „Kurzfilm-
tage" leren kennen, toen zij daar haar
tweede korte film met veel succes ver
toonde. Het draaiboek voor haa;- eerste
speelfilm had ze destijds al in de zak
Schamoni was over het werk zo en
thousiast, dat hij onmiddellijk besloot
het in produktie te nemen. „Ter zake,
liefje", luidt de veelbetekenende titel
van deze eersteling, die in het milieu
van de kunstenaarswijk van München
spoelt. Wekenlang heeft May met wak
kere en kritische blik twee van haar
daar wonende vrienden geobserveerd en
hun alledaagse leven tot een filmver
haal verwerkt. Zonder staatssubsidie
en zonder verhuurgelden wordt deze
rolprent thans opgenomen. May be
lastte de zojuist van haar grootvader
geërfde boerderij met hypotheken.
Schamoni stelde bet geld van een kort
geleden ontvangen filmprijs ter beschik
king. „Als de film niets wordt, is de
hoeve verloren", stelt de jonge regis
seuse laconiek vast, hetgeen erop duidt,
hoezeer zij van haar succes overtuigd
Is.
(ADVERTENTIE)
May Spils in gesprek met haar
hoofdrolvertolker Werner Enke.
r
0
0
0
0
0
ll
0
0
0
0
10.20
10.45
11.10
11.35
18.55
19.00
19.07
19.32
20.00
20.20
20.45
21.10
22.15
22.25
HULP AAN KINDEREN.
WALTER EN CONNIE.
KINDEREN IN ANDERE LANDEN. Denemarken.
MEISJESREROEPEN. De confectienaaister.
PIPO DE CLOWN.
NIEUWS.
DE LUCY SHOW. Het t.v.-journaal.
KONING KLANT.
JOURNAAL.
ACHTER HET NIEUWS.
SNEEUWWITJE OP DE GOLVEN. Een sprookje op
waterski's.
TELEVISIERECHTBANK. Hervatting van de ver
daagde zitting tegen Dirk de Vogel.
NAASTENLIEFDE, kent geen mini-mode.
JOURNAAL.
18.55 PIPO DE CLOWN.
19.00 NIEUWS.
19.03 KEES BRUSSE.
19.10 VAN GEWEST TOT GEWEST.
19.30 DE 21e EEUW. De reis naar de maan
20.00 JOURNAAL.
20.20 DUBBELSPION. Beschadigde goederen worden niet
geruild, (in kleur)
21.10 EIDOFOOR. Afrika kijkt naar Europa. Schakelpro
gramma.
22.00 TWEEDUUSTER. Mensen zijn overal mensen. Ook
op Mars.
22.30 JOURNAAL.
14.05 SCHOOLTELEVISIE.
18.55 ZANDMANNETJE.
19.00 TIENERKLANKEN.
19.35 KWART-EEFJE.
19.52 HIER SPREEKT MEN NEDERLANDS.
20.00 NIEUWS.
20.25 BESCHULDIGDE STA OP. Reconstructie yan het
proces Khenceval.
22.10 MEDIUM. Kunstkroniek.
22.40 NIEUWS.
14.20 SCHOOLTELEVISIE.
18.30 NIEUWS.
18.55 LA PENSéE ET LES HOMMES.
19.25 BONHOMMET ET TILAPIN.
19.30 LES ATOMISTES. FeuiU. over een kernonderzoek
centrum.
20 00 JOURNAAL.
20.30 VIBRATO. Tienerprogramma met o.a. Procol Harum.
21.20 SEPTIèME ART. Pools drama. Mère Jeanne Marie
des Anges.
23.10 JOURNAAL.
(ADVERTENTIE)
Vdttdf f({| 0§eitblil( ddt kêt KlddK-
ófuisddfi boord is.zijK
AVRO: 12.00 Stereo: Pianorecital
(opn.): klassieke muziek 12.27 Mede
delingen voor land- en tuinbouw. 12.30
Overheidsvoorlichting: Uitzending voor
de landbouw 12.40 Sportrevue 13.00
Nieuws 13.10 Journaal met: Dat an
dere Duitsl. wat moeten wij er mee,
beschouwing NRU: 13.30 De lichte ntu-
ze belicht: filmmuziek 14.30 Rostrum
of Composers. Een Internationaal Fo
rum: Muziek uit Polen. AVRO: 15.00
Mag ik mij even voorstellen? Mijn
naam is Cox, detective-hoorspel (dl. 4)
15.35 Inleiding tot muziekbegrip, mu
zikale lezing 16.00 Nieuws 16.02 Ste
reo: Kerkorgelconcert (opn.): klassie
ke en moderne muziek 16.25 Voor de
jeugd 17.15 Dansmuziek 17.30 Lichte
grammofoonmuziek voor de tieners
18.00 Nieuws 18.15 Actualiteiten 18.25
Promenade-orkest en solisten: roman
tische muziek 19.00 Trefpunt: een dis
cussierubriek over actuele zaken 19.30
Nieuws 19.35 Kop en staart, literair
wedstrijdprogramma 20.00 Nordring—
Tour 1967: Licht muziekprogramma.
Co-produktie van 7 Noordeuropese
landen 21.00 Stereo: Dansorkest 21.20
Jazz Spectrum 22.00 Gonki, satirisch
programma 22.30 Nieuws 22.40 Actua
liteiten met: Dat andere Duitsland,
wat moeten wij er mee, beschouwing.
NRU: 22.55 Signaal - Muziek van ei
gen tijd 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 m
KRO: 12.00 Van twaalf tot twee, ge
varieerd programma (12.23 Voor de
landbouwers; 12.27 Mededelingen voor
land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.40
Actualiteiten) 14.05 Schoolradio 14.30
Pizzicato: muzikaal middag maga
zine (16.00-16.02 Nieuws) 17.00 Over
heidsvoorlichting: Nieuws uit de Ne
derlandse Antillen. Spreker: E. R. Wou
ters 17.10 Voor de kinderen 18.00 Ste
reo: Metropole-orkest: amusements
muziek 18.20 Uitzending van de Boe
ren Partij 18.30 Nieuws 18.45 Actuali
teiten 19.05 De Bisschoppensynode in
Rome 19.10 Licht ensemble en solis
ten 19.40 Conciliepostbus 19.45 Zoekend
geloven: Godsdienstige vorming in de-'
ze tijd 20.00 Het Brabants Orkest, een
vrouwenkoor en soliste: moderne ge
wijde muziek 21.10 Rusland nu, lezing
21.25 Instrumentaal ensemble: klas
sieke muziek (opn.) 22.00 Kunst, cul
tureel programma 22.30 Nieuws 22.40
Overweging 22.45 De zingende kerk:
inleiding op de vaste gezangen van de
Hoogmis 23.00 Context: magazine waar
in op de dingen wordt doorgepraat
23.30 Zin in liedjes: liedjesprogram
ma 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM in 240 m en F.M.
VARA: 12.00 Nieuws 12.02 Zorro:
programma voor tieners 13.00 Nieuws
13.02 Ekspres: gevarieerd platenpro-
gramma (14.00 Nieuws) 15.00 Nieuws
15.02 Er-Jee-Em-Drie 16.00 Nieuws
16.02-18.00 Mix: licht platenprogram-
ma (17.00 Nieuws).
BRUSSEL VLAAMS 324 m
12.00 Nieuws 12.03 Lichte muziek
12.40 Weerbericht, mededelingen, pro
gramma-overzicht en SOS-berichten v.
de schippers 12.48 Lichte muziek 12.55
Buitenlands persoverzicht 13.00 Nws.,
weerbericht en mededelingen 13.20 Ta-
felmuziek 14.00 Nieuws 14.03 Schoolra
dio 15.30 Lichte muziek 16.00 Nws.,
16.03 Beursberichten 16.09 Program
ma voor oudere luisteraars 17.00
Nieuws en weerbericht 17.15 Jazzmu
ziek 18.00 Nieuws 18.03 Tips voor het
verkeer 18.40 Lichte muziek 18.45
Sportkroniek 18.52 Taalwenken 18.55
Lichte muziek 19.00 Nieuws, weerbe
richt en radiokroniek 19.40 Lichte mu
ziek 19.50 Praatje 20.00 Nord-Ring
1967: lichte muziek 21.00 Boekbespre
king 21.10 Klassieke muziek 22.00-22.15
Nieuws en berichten.
HILVERSUM I 402 m
VARA: 7.00 Nieuws en ochtendgym
nastiek 7.20 Socialistisch strijdlied 7 23
Lichte grammofoonmuziek (7.30-7 35
Van de voorpagina). VPRO: 7.55 Deze
dag. VARA: 8.00 Nieuws 8.10 Actuali
teiten 8.20 Lichte grammofoonmuziek
<8.30-8.35 Van alle markten thuis,
praatje voor de huisvrouw) 9.00 Ste
reo: klavecimbel-recital: klassieke mu
ziek 9.35 Waterstanden 9.40 Schoolra-
nio 10.00 Lichte grammofoonmuziek
10.30 Voor de vrouw 11.00 Nieuws
11.02 R.V.U.: Rembrandt's tien laatste
levensjaren door dr. G. Knuttel Wzn.
11.32 Stereo: Klassieke grammofoon
muziek.
HILVERSUM II 298 m
NORV: 7.00 Nieuws 7.10 Het leven
de woord 7.15 Stereo: Klassieke gram
mofoonmuziek 7.30 Nieuws 7.32 Actua
liteiten 7.45 Stereo: Klassieke dansen
(gr.) 8.00 Nieuws. TROS: 8.10 Lichte
grammofoonmuziek en praatje 8 30
Nieuws 8.32 Actualiteiten 8.35 Lichte
grammofoonmuziek 9.15 Volksmuziek
van Cyprus 9.45 Voor de kleuters 10.00
?neorneo:c ^assieke Srammofoonmuziek
10.30 Sfinx: programma voor de
vrouw 11.00 Nieuws 11.02 Piek-uur-
amusementsprogramma 11.50 Actuali
teiten.
HILVERSUM III 240 m en F.M.
NCRV: 9.00 Nieuws 9.02 Lichte vo
cale muziekjes 10.00 Nieuws 10.02 Men-
meuwe langspeelplaten. NRU
Jl-gO Nieuws 11.02 Operetteklanken
11.30 Grenzenloos: muziek uit alle
windstreken (12.00 Nieuws).
