Politie heeft enorm oor
PLANTEN
LEVEREN
OP
VELDEN
,Veel te
danken
aan
ruimte
vaart"
GENEES
MIDDELEN
Buitenland
Verdelger
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 14 OKTOBER 1967
Vooruitziend
Electronica
Vliegtuigen
Schaakraadsel
De P.V.D. kwam voor de eerste
maal na de oorlog volop in actie bij
de T.T.-races in Assen anno 1947. Ach
ter de hoofdtribune was toen deze im
ponerende commandopost opgericht.
die vliegers", merkt de heer V- d. Poel
terloops op. ,,We konden op een ge
geven moment geen vliegtuigje krij
gen. Toen heeft de directeur vhn het
vliegveld Eelde, de heer Vogelenzang
onmiddellijk zijn eigen sportmachientje
•gegeven. Zelf ging hij achter de stuur-
knuppel zitten De Rijkspolitie be
schikt thans over een vlootje van twee
machines.
Het politiecontact breidde zich steeds
verder uit, het „oor" werd steeds gro
ter. In 1947 was er al een sterke be
hoefte gegroeid naar een intensiever
contact met het buitenland.
Zo werd in Parijs het fundament ge
legd /oor Interpol, dat momenteel in
de Franse metropolis zijn hoofdkwar
tier heeft. In Den Haag bij justitie ze
telt de Nederlandse afdeling van In
terpol. Maar P.V.D. in Utrecht regelt
het uitzenden en ontvangen van be
richten, welke uiteraard in code zijn
gesteld.
Aanvankelijk werden de zenders door
de P-V.D. zelf vervaardigd. ^Uitsteken
de dingen" merkt de heer V. d.
Poel op. De afgelopen jaren zijn die
dingen' vervangen door fabriekszen-
ders. Het internationaal verkeer is zo
sterk uitgebreid, dat gesproken kan
worden van een regelmatige dagelijkse
verbinding waarin tientallen berichten
elk etmaal worden gewisseld. Dag en
nacht zit achter de grote telexkamer
in een hermetisch gesloten vertrek een
radiotelegrafist.
„Ach, ik vind het een fijn vak"
zegt de radioman Streefkerk. Hij heeft
zo juist Zwitserland te pakken gehad,
een bericht in code. We snappen er
geen syllabe van, hetgeen ook de be
doeling is. De heer Streefkerk ook niet.
Hij werkt alleen met en denkt alleen
in letters. ,.Maar leuk is het zeker.
Internationaal groei je zo naar elkaar
toe. In die knaap daar in Wiesbaden
zie ik niet direct een Duitser maar
een collega, een fijne vriend. Zo pas
is hij met mij op vakantie geweest op
Texel. Over een paar dagen ga ik hem
opzoeken. En zo heb ik m'n radiotele-
grafische vrienden overal gekregen.
Dat is echt fijn.."
Inderdaad overal. Het radiostation
voor Interpol staat op Varenkamp in
Bilthoven- Het is of) afstand te bedie
nen. Radiotelegrafist Streefkerk doet
dat vanuit zijn eigen domein in het
huis aan de Maliebaan 10 in Utrecht.
Met dit station heeft men hier verbin
ding met alle landen in Europa (uitge-
zonder het Oostblok), met N.-Afrika
en landen in het Midden-Oosten. Met
inschakeling van het hoofdkwartier
van Interpol te Parijs kunnen Zuid-
Amerika, de V.S., Japan, Australië,
kortom eigenlijk elk plekje van de
wereld worden bereikt- Het is wel fan
tastisch".
De politieman staat nooit meer al
leen. Een uitgebreid telexnet verbindt
vrijwel alle olitiekorpsen. In een niet
al te verre toekomst zullen liefst 150
plaatsen op het politietelexnet zijn aan
gesloten.
jjclangrijk in verband met de op
eenstapeling van berjchten (dagelijks
12 a 1500 berichten over het binnen
landse net) zal de toekomstige auto
matisering zijn van het telexnet.
De samenwerking bij de politie is zo
groot geworden, dat de vraag is ge
steld om permanente netten" voor re
gionale samenwerking. Op 't ogenblik
zijn bijna 5000 mobile apparaten in ge
bruik bij de politie. Alle 124 gemeen
tekorpsen beschikken thans over een
mobile apparatuur. Het materiaal is
bij de P-V.D. in onderhoud, de dienst
heeft zijn eigen werkplaatsen, zijn ei
gen technisch personeel.
,,Ja, ja, die electronicamerkt
ir. Kroeze op. ,,Ze heeft ons al enorm
geholpen en we zullen nog veel ver
der komen. Voortdurend staan we in
contact met de electronische industrie
in binnen- en buitenland. We kijken
naar de communicatiemiddelen van
onze collega's over de grenzen. Met
de Franse en Duitse politie zijn we bij
zonder goede maatjes- Ik heb nu twee
mobilofoons ir. mijn wagen. Die ga ik
rustig een maand of wat testen.
Eens kijken wat er over te zeggen
/alt. Prettig is dat die apparaten steeds
kleiner worden. Dadelijk zullen ze niet
meer groter zijn dan een luciferdoosje,
of pog kleiner. Maar nu een gek ding.
Met al dat gemotoriseer worden we
min of meer weer verplicht de oude
tijd ergens terug te halen. In Utrecht
en naar ik meen ook in enkele andere
steden is de wijkagent weer terugge
komen. de doodgewone wandelende,
surveillerende agent.
Met al die auto's zag het publiek de
politie niet meer, had geen contact
meer. Met de oude vertrouwde wijk
agent-, die men kent en die men om
raad kan vragen, hoopt men dat con
tact weer te herstellen. Heus ik zie de
tijd komen dat er weer veel meer sur
veillance te voet zal zijn Met de mo
derne electronische hulpmiddelen is
dat veel eenvoudiger geworden en kan
zo'n wijkagent indien nodig meteen
verbinding opnemen met zijn chef.
Maar dat is nog toekomstmuziek
Het zal zeker niet zo lang meer du
ren, de electronica gaat snel. Maar
de heer R. v. d. Poel zal dan toch
niet meer achter zijn bureau Maliebaan
10, zitten. Hij, zitten. Hij, de politie
man van jongs af aan, zal zich dan
in het droomhuisje te Harderwijk ein
delijk eens kunnen gaan bezighouden
met tuinieren. Want daarvan is niets
gekomen als men bijna een kwarteeuw
op een flat in Utrecht heeft .gewoond..
KARLSRUHE (DK) Op de on
langs in Karlsruhe gehouden negen
tiende Duitse Therapieweek kregen de
meer dan 5000 deelnemers uit alle de
len van de wereld wetenswaardige
dingen te horen over de belangrijke
rol die heelkundige kruiden als leve
rancier van stoffen voor geneesmidde
len spelen en in de toekomst zullen
spelen. Van de meer dan 200.000 soor
ten zaadplanten werden tot dusver
nauwelijks 5 procent chemisch onder
zocht. Er zijn dus nog 190000 plan
tensoorten waarvan men helemaal niet
weet of zij stoffen bevatten, die voor
de geneeskunde van belang kunnen
zijn.
Het gehele arsenaalvan de plan
tenwereld wordt op ongeveer 400.000
soorten geraamd. Pas een zeer klein
gedeelte daarvan heeft zijn schatten
aan werkzame en in de geneeskunde
bruikbare substanties prijsgegeven.
Van de 2707 grondstoffen die in de
farmaceutische industrie worden ge
bruikt zijn slechts 20 procent van plant
aardige, 75 procent van chemische en
5 procent van dierlijke afkomst. Che
mici en farmacologen hebben in de
afgelopen vijftig jaar door hun werk
bewezen dat de in vroeger eeuwen zo
zeer geprezen geneeskrachtige eigen
schappen van kruiden, wortels en za
den, niets met „geheimzinnige krach
ten" te maken hebben, maar dat het
om substanties gaat, die door de mo
derne chemie kwalitatief en kwantita
tief zeer nauwkeurig kunnen worden
bepaald. Magie komt daaraan niet te
pas. Toch komt men meer tot het
inzicht dat onderzoek van planten van
groot belang kan zijn voor de ontwik
keling van geneesmiddelen.
Dat dergelijk onderzoek van genees
krachtige planten veel succes kan op
leveren, bewees professor R. Moese uit
Graz, die vertelde van zijn onderzoek
naar de stoffen van de pijpbloem, de
„Aristolochia". Over de wonderbaar
lijke geneeskracht' van deze bloem wa
ren door de loop der eeuwen vele o-
verleveringen in omloop. De hoogle
raar ontdekte in zijn instituut in Graz,
dat de 'bloem een stof bevat die afge
kort ;aristolochiazuur' wordt genoemd.
De zalf waarin dit zuur is verwerkt, die
„tardolyt" heet, is gean nieuw an
tibiotisch middel in de gebruikelijke
betekenis.
Daar talloze dierenproeven kwam
prof. Moese er achter dat het „tar
dolyt" de witte bloedlichaampjes ook
leukocyten genoemd tot opvallende ac
tiviteit prikkelt. Hun vermogen om
bacteriële verwekkers letterlijk ,„op
te vreten" een proces dat door
de wetenschap „phagozytose" wordt
genoemd en de leukocyten de naam
„vreetcellen" heeft opgeleverd, wordt
door het aristolochiazuur met een veel
voud opgevoerd. Slecht genazende won
den, vooral infectueuze wonden, wor
den door behandeling met de werk-
stof uit de pijpbloem in verrassend
korte tijd gereinigd en gesloten.
Omdat vele antibiotica en chemo-
therapeuthische middelen de phagozy-
tose-activiteit van de „vreetcellen" on
derdrukken, heeft de geneeskunde met
het /tardolyt" nu een middel in han
den omv dit ongewenste neveneffect
van vele hedendaagse biotica te ver
wijderen. In de 1-225 gevallen waarin
het door prof. Moese ontwikkelde pre
paraat op mensen werd toegepast,
bleek dat slechts 96 patiënten niet op
het tardolyt reageerden.
Van de wederontdekking van de ge
neeskracht van plant en kruiden wer
den op voornoemde bijeenkomst nog
verschillende voorbeelden gegeven. Ui
teraard ook over schadelijke, b.v. kan
kerverwekkende eigenschappen. Dr A.
Hoffmann uit Basel, ontdekker van het
LS.D, thans vice-directeur van de
Zwitserse geneesmiddelenfabriek San-
doz, vertelde van de. opmerkelijke ge
neeskundige werking van uit planten
gevvonnen stoffen, zowel bij de behan
deling van patiënten met psychische
stoornissen als met hart- en vaatkwa-
len. Wat werkt zijn echter nooit de
planten in hun geheel, maar een aan
de betrokken planten ontleende substan
tie. De hedendaagse chemie is in staat
om alle door de famacologen benodig
de stoffen te vind-en
17
(Van een onzer verslaggevers)
f UTRECHT Nummer „10" op de Maliebaan, Utrechts
groene boulevard, is een onopvallend huis. Toch heeft
het een eigen brokje historie. In de oorlogsjaren had
de Duitse verbindingsdienst er zijn hoofdkwartier ge
vestigd. In het nogal sombere vertrek, parterre naast de
ingang, hebben eens hakken klappende en „Heil Hitier"
schreeuwende lieden gestaan voor het bureau, waarach
ter nu de heer R. v. d. Poel zijn zaken regelt. De Duitsers
hadden in hun dagen een aardige meevoelende over
buurman, de heer Anton Mussert. De leider van de
N.S.B. had schuin tegenover nummer „10" zijn hoofd
kwartier.' Dat alles is weer verleden tijd, de Maliebaan is
even groen gebleven, de huizen dezelfde. Alleen de
mensen erin zijn anders. De heer v. d. Poel is onder
directeur van de Politie Verbindingsdienst (P.V.D.). For
meel ressorteert deze dienst onder het ministerie van
Justitie. Maar daar blijft het bij. Chef van de heer v. d.
Poel is ir. E. Kroeze, een beginnende vijftiger, dyna
misch en volstrekt on-ambtelijk. Hij spreekt ook over
„zio bedrijf" en meent ook met enige nadruk naar voren
te moeten brengen, dat de P.V.D. zijn eigen commerciële
afdeling heeft. Zoals vertegenwoordigers bij een grote
zaak reizen de mensen van deze afdeling stad en land af,
naar de politiekorpsen, de brandweer, de G.G.D., om
adviezen te geven en de behoefte aan eventuele com
municatiemiddelen te peilen. Daarin berust het hele be
staan van de P.V.D., een technische dienst dus, die om
het populair voor te stellen eigenlijk een enorm oor voor
de Nederlandse politie betekent.
de bedrijvigheid van het ge-
volk". Naast de Petruchio
urton kunnen zich alleen Mi-
Holdern als „vader" Baptiste
zabeth Taylor staande hou-
Boldern. moet daarvoor een
maar ietwat uit. de toonval-
luchtfiguurtje maken en Liz
vanzelfsprekend allé*
v .-,in. de titelrol, die zij echter
elemaal aangrijpt. Haar Car;
is' een woest klauwend en
wezentje/ maar meer hümeu.» -
p Iel en. bezeten.
relli heeft zijn „Getemde'
geheel los. gemaakt van hetj
door ons reeds in de eerste
een even schilderachtig als
ig 5 beeld van een zestiende-
Italiaans provinciestadje voor
otelen, zo vol kostelijke de-
lat men nauwelijks meer tijd'
om naar Lucentio's monoloog
teren. Een plotseling lhsbar-
carnaval is zo visueel over-
.end Oswald Morris' kleu-
•grafie maakt er- een bewe-
—Jruegheliaans schilderij van
en nauwelijks meer a,andacht_
begintitels van Maurice Bin-'
henkt. De hofmakerij van Be
vindt niet in één vertrëk
maar wordt in monoloog^'
- uit elkaar gerukt tijdens een
culaire achtervolging door
?le huis, de schuren en zelfs
e daken. Zo zijn er voorbe«l-
over te noemen, waarin Z*f-
wel Shakespeare ongestoord
X woord laat, maar 'er zelf zo-
Zien aan toevoegt, dat de
meer zeggen dan de tekst
grote bard.
urtenissen die in Shakespea-:
eeks" verteld worden, krijgen
te zien en in die episoden-
effjrelli zich helemaal uitle-
)e scène in de kerk, waar een
ïij, slaperige Petruchio met de
lerde, weerbarstige Catherine'
huwelijk treedt, is door tal
suele vondsten perfect dool'
i getimed een van de hoogd
en van deze soms* verrukké-
rmoeiende film, het haastig
en van een maal, voor de on-
thuisgekomenhongerige
h'io, een, mede dank zij rappe
ge, overdonderend brokje Re-
nce-slapstick.
is jammer, dat'de Nederland-
jdertitels iets te populair zijn 1
akespeares bloemrijke taal
te burgerlijk- weergeven. Het
en van „a lusty, wench" als
(pittig meisje" is bijvoorbeeld
vinderlijker, dan het eenpiaai
ssglen 'van Grurttio1 ipet Gre-v
wat gewoon een' gëbbek aan
tesse is. '*l
irplli's „Cïétemde feeks" is ia
rste plaats een kleurig kijkspel
den, dat ook de brede massa,
lisschien huiverig is van een',
mde Shakespea re-komedie zal
epen. Het is echter trouwer
et origineel dan bijvoorbeeld de
ming uit 1929, toen een ander
'htpaar Douglas Fairbanks
ary Pickford hetlanceerde
m der eerste geluidsfilms „mat
zoegde dialogen van (regis-
Sam Taylor", zoals in de ti-
e lezen stond. Het is
-voor-de-massa, waaraan iéder-
ilezier kan beleven, zel^s dïege- 'j
zoor wie het woordvan de
heU1* is' Miio.
[atherine (Elizabeth Taylor)
celt zich hevig te 'weet
e' veroveringspogingeiL
hgèlikte beer Petiriioiiio
lard- Burton) in Zefflr©Ui»
Getemde feeks".
W. J. MUHRING
Op fraaie wijze heeft de 23-jarige In
ternationale grootmeester Florin Gheor-
ghiu beslag gelegd op de overwinning
in het sterk bezette toernooi te Boe
karest. Deze jonge Roemeen, waarvan
de schaakwereld nog veel te verwach
ten heeft, is een echte vechter, die als
he' nodig is risico's durft te nemen. Een
van zijn aardigste partijen uit dit toer
nooi is het onderstaande duel, waarin
hij op zeer bekwame wijze zyn land
genoot Drimer een nederlaag toebrengt.
Het was een Siciliaans gevecht, waar
in Gheorghiu met een ingenieuze mid
denspelcombinatie de vijandelijke ver
dediging verzwakt. Dit wordt het begin
van het einde; ondanks heftig verweer
slaagde Gheorghiu er spoedig in iedere
weerstand te breken en met een goed
voorbereid slotoffensief zijn tegenstan
der tot overgave te dwingen.
Wit: F. Gheorghiu
Zwart: D. Drimer
Gespeeld in het internationale toer
nooi te Boekarest 1967. Siciliaans.
1. e2-e4, c7-c5 2. Pgl-f3, d7-d6 3. d2-d4,
c5xd4 4. Pf3xd4, Pg8-f6 5. Pbl-c3, g7-g6
6. Lcl-e3, Lf8-g7 7. f2-f3, Pb8-c6 8, Lfl-
c4, Lc8-d7.
(Tegenwoordig gebruikelijk. Door de
theorie wordt ook nog aanbevolen 8.
Pd4: en 8 0-0)
9. Lc4-b3, Ddo-a5 10. Ddl-d2, Ta8-c8 11.
0-0-0, Pc6-e5 12. Kcl-bl, Pe5-c4 13. Lb3x
c4, Tc8xc4 14. h2-h4, h7-h5 15. Pd4-b3,
Da5-c7 16. Le3-g5
(Dreigt slaan op f6 gevolgd door
18. Pd5).
16 Ld7-e6 17. Pc3-b5, Dc7-b6 18. Pb5-
d4, Pf6-d7.
(Hierna komt zwart op een verras
sende wijze in het nadeel).
19 Pd4xe6, f7xe6
Stelling na 19. f7xe6
De Politic Verbinding» Dienst, thans
pirn* minus 150 man personeel, is als
sen mini-bedrijfje begonnen. Onderdi
recteur V. d. Poel, zesenzestig en over
luttele maanden met pensioen, weet
daarvan alles nog haarfijn af. In op
dracht van het bureau reorganisatie
van de Nederlandse politie kreeg hij
in 1941 de opdracht een politieverbln-
dingsdienst op te richten. Met ir. S. G.
L. Langendam (overl. 1952) zette hU
op 2 november 1941 de dienst op stapel
Do carrière van de heer V. d. Poel
heeft wat Amerikaanse fleur: In 1923
liep hij nog als gewoon agent (met
helm) *.ijn wijk in Den Haag. Na an
derhalf jaar lopen op straat werd hij
aangesteld tot rechercheur, daarna tot
brigadier en adjudant. Jaren en jaren
li htf in Den Haag belast geweest
met de afdeling voor inbraken In 1941
kreeg hij met ir. Langendam als chef
de taak een verbindingsdienst voor de
politie klaar te maken.
Het was niet zo eenvoudig, maar het
lukte. In een gebouwtje in de Utrecht
se Parkstraat kwam de T.V.D., de
oorspronkelijke naam (technische ver-
bindings dienst). De zaak draaide on
der het oog van de bezetter tot sep
tember 1944. Toen rolden de Duitsers
de dienst op, omdat zij de politieman
nen ervan verdachten voor de illegali
teit te werken. Hetgeen ook waar was.
De oorlog was koud voorbij of de he
ren van de P.V.D. (de ,,t" was gewij
zigd in een „p") kropen op de stoelen
van de Duitsers in het huis van de
Maliebaan 10, omdat daar verbindings-
apparatuur voorhanden was. Ir. E.
Kroeze en de heer V. d. Poel vertellen
ons dat alles in het donkere vertrek
naast de entree- Op een klein bord
naast Ie hoofdingang staat te lezen dat
hier de politie Verbindings Dienst is
gevestigd, meer niet. In de grote ka
mer zal in de loop der jaren ook niet
veel zijn veranderd.
De enige versiering als dat zo kan
worden genoemd is een foto van
koningin en prins in statiegewaad. Het
hoeft ook niet anders, want in dit
pand zetelt een hard werkend bedrijf
om met de woorden van ir. Kroeze te
spreken. Hard gewerkt is er van de
aanvang af aan.
Kort voor de oorlog was ei al op
heel beperkte schaal een eigen telex
netje voor de politie. Het opbouwen
dat netje na de oorlog liep uiteraard
heel stroef, omdat er niet in een hand
omdraai telextoestellen voorhanden
waren. Maar de pioniers van de P.V.
D- hadden hun tijd in de bezetting niet
verdaan. Bij een kleine firma In Den
Haag had men radiotelegrafiezender-
tjes laten maken. Met betrekkelijk wei
nig materiaal slaagde die firma daar
in. Die zendertjes werden tijdens de
oorlog ai bij de diverse politiekorpsen
geplaatst, zodat onmiddellijk na de
Duitse capitulatie de politie in Neder
land van noord tot zuid en van oost tot
west met elkaar in contact kon komen
Daar het herstel van het telexnet
langer duurde dan werd verwacht
heeft de politie zich op die manier ge
ruime tijd moeten behelpen.
Met zevenmijlslaarzen overspringend
naar deze moderne tijd merkt de beer
Kroeze op: „En dan te weten dat bin
nen tien Jaren geen politieman meer
op straat zal lopen zonder electronlzeh
hulpmiddeltje.
Voortdurend staat hij in contact met
zijn bureau. Het zullen piepkleine ap
paraatjes zijn. Die ontwikkeling is zo
snel gegaan door de ruimtevaarttech
niek „Ach, het publiek staat er al
niet meer verbaasd over dank zij de
televisieserie van de Z-cars.
Mobilofoons en portofoons worden
de gewoonste zaak van de wereld.
Om het hier zover te krijgen hebben
de heren Langendam en v. d. Poel de
nodige obstakels moeten overwinnen.
In 1946 maakten zij een studiereis naar
Engeland. Zij waren enthousiast en
plaatsten bestellingen voor apparatuur
voor vaste stations en voor plaatsing
in mobile auto's. Een Nederlander is
van een nieuwigheidje niet gauw over
tuigd- Vandaar dat de heren van de
P.V.D. tot hun verbazing moesten er-
va en, dat verschillende politie-autori-
teiten het nut van die hulpmiddelen
niet onmiddellijk wilden inzien.
„Dan zullen we het ze moeten leren"
moet de P.V.D. gedacht hebben,
en de dienst kwam bij belangrijke eve
nementen (koninklijke bezoeken, tt-
races, bloemencorso's) aandragen met
materiaal en een eigen ploeg mensen.
Zelfs het administratieve perspneel
werd voor het „goede doel" opgecom
mandeerd. Draadloos.het verkeer re
gelen: het was iets geweldigs toen de
aanvankelijk verre van geestdriftige
politieautoriteiten dat in werking zagen
Ronduit werd toegegeven: „We heb
ben de zaak zo veel beter in de hand.
Dat is het!
Tot 1954 bleef de P.V.D. de politie
bij dat werk 'n handje helpen. Daarna
ien de mannen van de Rijks- en
Gemeentepolitie de bediening van de
apparaten zelf wel af. Op het ogenblik
heeft de P.V.D. alleen nog maar de
technische uitvoering.
Zo - .-en om het werk even met
een paar cijfers te illustreren bij
het jongste wereldkampioenschap voor
wielerprofs op de weg tussen Heerlen
en Voerendaal meerdere netten uitge
zet waarbij ruim honderd politieradio-
stations waren verbonden. Er kon dus
praktisch niets mis gaan.
Het verkeer regelen via vliegtuigen
is ook al geen opwindend nieuwtje
meer. Het is al heel gewoon zelfs- Al
zou de directeur van de P-V.D., ir
Kroeze, heel graag over een helikopter
willen beschikken.
„Je kunt met zo'n toestel veel en
veel meer doen. Maar tja, goedkoop
'zijn ze niet. De Duitse en Franse
politie heeft al enkele eigen helikopters
Maar in 1947 was het toch voor de po
litie een sensatie dat men bij de TT-
races in Assen over een vliegtuigje
kon beschikken van de Kon. Lucht
macht. Daarin zat een politieman die
met een zendinstallatie in contact
stond met de verkeerspolitie op de be
gane grond". „Het zijn fijne mensen.
Z'JZZrïW"r Voor bet gebouw een deel van
20. e4-e5!, Pd7xeö
(Op 20. Le5: wint 21. Dd3)
21. 13-14, Pe5-g4 22. Dd2-d3, Db6-c7 23.
Dd3xg6+, Ke8-f8 24. Thl-el, Lg7-f6 25.
Telxe6, Th8-g8 26. Dg6xh5, Lf6xg5 27.
h4xg5, Tc4xf4 28. g2-g3!, Dc7-c4 29. g3x
f4, Dc4xe6 30. Pb3-d4!
Beslissend. Op 30. Dd7 volgt 31. f5
met de dubbeldreiging Pe6-f en Dg4:.
Zwart gaf zich dan ook met recht
gewonnen.
In de onderstaande positie kan de wit-
speler op een leuke wijze een gelijk
spel afdwingen. Het is een zeer instruc
tieve remisecombinatie met enkele be
langwekkende finesses. Probeert u dit
raadsel eens vanaf het diagram op te
lossen, zonder direct naar de oplossing
te kijken.
'ém
Wit aan zet en speelt remise.
Oplossing schaakraatlsel:
Wit behaalt als volgt remise: 1. Kh5!,
hlD+ 2. Th4, Dh4: 3. Kh4:. Kf2 4. Kh5,
Ke2: 5. Kh6:, d4 6. Kg7, d3 7. Kf7:, d2
8. Ke7, dlD 9. f6 en zwart kan niet
meer winnen (Rom).
itt^o dfevsupei, 0 P-iaats in
Ut: echt 9 werk van Ibsen, 11 jongens-1
naam, 12 voorzetsel, 14 knaagdiertje 16
jongensnaam, 17 priem. 19 sterk oplo
pend 20 vriend (Fr.), 21 muzieknoot,
22 telwoord. 23 muzieknoot, 24 giftslan
getje. 27 rivier in Italië, 29 lidwoord,
30 oude lengtemaat, 31 merkteken op
maten en gewichten, 32 reeks, 33 bij
woord, 35 jongensnaam, 38 oude in
houdsmaat (alk), 40 voedsel, 41 uit
roep, 43 maand van het jaar, 45 staat
in Malakka. 48 muzieknoot, 50 slede 51
deel van een huis, 53 familielid.' 54
plaats in Zeeland, 55 wandeldreef 57
geldprijs van munten, 58 metalen staaf.
Verticaal1 kan men op zitten, 2
voorvoegsel, 3 lichaamsdeel, 4 haar
vlecht, 5 plaats in Gelderl., 6 gewicht
7 rund, 8 begrip, 10 steeds, 11 bouwval,
13 meervoud fafk Lat.), 15 voornaamw
16 voorzetsel, 18 groente, 20 berg, 23
hoofddeksel met afhangend kwastje, 24
voegwoord, 25 kathedraal, 26 rivier in
Nederl. 28 plaats in Oostenrijk, 34 uit
roep, 36 zijtak Rhone, 37 halfedelge-
steente, 38 visje, 39 kunstzin, 42 krui-
P! M h'jv.oora, 45 gagel (ZN),
r,P1J ÜÏeleloon 'afk)- 47 zuivelpro
duct, 49 voorzetsel, 51 voorzetsel 52
stuk hout, 54 voire excellence (afk). 56
voorzetsel.
OPLOSSING PUZZEL VORIGE WEEK
Horizontaal 1 op, 3 precies, 9 as 11
ora, 13 Edens, 14 alt, 15 Gera, 17 elk,
18 arme. 19 Jason. 21 Tomsk, 23 nu.
W |s' 27 ek - 29 Agen, 31 ruw,
33 Sara, 35 Ee. 36 jolijt, 38 L.K., 39 raad
40 lans, 41 A.D., 42 Niers, 44 ei, 46 snel
48 nee, 49 smid, 51 Aa, 52 -in, 54 Hl, 55
To, 56 graag, 59 poema, 61 tras, 62 eer
64 eens, 66 aap, 67 lever, 69 til, 70 mm'
71 gelaten, 72 e.a.
Verticaal1 oog, 2 prejugé, 4 re, 5
eden 6 cel, 7 inkt. S es, 9 Almkerk, 10
5(,e' 12„„ara' 14 Ars- 16 Ase»b 18 Amos,
20 os. 22 op, 23 na. 25 sul, 28 ka, 30 Eer
de, 31 Rodin, 32 Wijlre, 34 alsem, 36
Jan, 37 tas. 41 anagram, 43 eek 45 lita
nie 46 sa, 47 lias, 49 slee, 50 do, 53 na,
54 ho. 57 rap, 58 geel, 59 pret, 60 met,
61 tam, 63 eva, 65 sla, 67 le, 68 re.
f
Dat was een stunt by de T.T.-races in Assen een twintig jaar geleden. Toen
regelde de politie voor de eerste maal in Nederland met een vliegtuig en radio
het verkeer.