muzikale co-produktie van N.R.T.
Grandioos
Cabaret
Vooruit
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 14 OKTOBER 1967
S C*
f UTRECHT -
groene bouleva
het een eigen
de Duitse verbi
vestigd. In het n
ingang, hebben
schreeuwende li
ter nu de heer R.
hadden in hun
buurman, de he
N.S.B. had schui
kwartier Dat alle
even groen geb
mensen erin zijn
directeur van de
meel ressorteert
Justitie. Maar daa
Poel is ir. E, Kr
misch en volstre
„zio bedrijf" en
te moeten brenge
afdeling heeft. Z
zaak reizen de m
naar de politieko
adviezen te geve
municatiemiddelen
staan van de P.V.
het populair voor
de Nederlandse p
Zorgen
Een ontredder
de Elizabeth Tay
lor alsCatherine,
na alle vernederin
gen, die echtge
noot Richard Bur
ton als Petruchio
haar heeft doen
ondergaan.
na de première in Wenen door
Duitsland en Zwitserland op tournee
zal gaan, spelen de voornaamste rol
len Joseph Meinrad, Norman Foster,
Blanche Aubry en Fritz Muliar.
In Nederland zal de Man of La
Mancha juist voor Kerstmis in pre
mière gaan. Guus Hermus zal de
dubbelrol van Cervantes - Don Qui-
chote spelen en Lex Goudsmit -—
Tevje in Anatevka zal de knecht
Sancho Pancha gestalte geven. Ook
aan deze produktie zal regisseur
Johan Greter meewerken, zij het
alleen voor de dialogen. De mise-en-
scène zal zijn van Richard Altmann,
die zowel in Amerika als in Neder
land Anatevka. heeft geregisseerd en
voorts Kiss me Kate en Oliver.
Dat Paul Keijzer ondertussen me
de-producent is van twee films is
niet zo vreemd wanneer men weet
dat hij jarenlang directeur is ge
weest van het filmverhuurkantoor
Hafbo en ook de directie gevoercl
heeft van het Kriteriontheater in
Amsterdam. Hij is bijvoorbeeld de
man geweest, die in Nederland de
films van de „Nouvelle Vague"
heeft geïntroduceerd. Hij zal samen
met de Franse producer Dorfmann
(van Samen uit Samen thuis", die
weer door Kijzer naar Nederland
werd gehaald) een gangsterfilm ma
ken, waarvoor de opnamen ook in
Nederland gemaakt zullen worden.
Edouard Molinaro zal de regie voe
ren, Frederic Stafford en Raymond
Pelligrin spelen de hoofdrollen. Een
tweede film van Dorfmann Kijzer
zal Manon '70 zijn, waarin Catherine
Deneuze de hofdrol speelt.
Kijzer, die zich na zijn eerste zelf
standige produktie van Anatevka
heeft ontpopt als een geboren za
kenman in amusement heeft inmid
dels al plannen voor de musical
„Cabaret", die hij eveneens in het
Duits en het Nederlands wil bren
gen en voorts wil hij nog eens de
„Tante van Charlie" een onver
woestbare giller opnieuw in scène
zetten.
I>e leading staff van de musical
„I do I do", wat niet meer bete
kent dan het in onze huwelijks-pro-
cedyre zo bekende ,,Ja ik wil". Hele
maal links Eric Schneider, die Bram
speelt, 'daarnaast Anny Kijzer, die
de vertaling heeft gemaakt, ver
volgens producent Pauï Kijzer (in
derdaad de echtgenoot van Anny),
dan Annet Nieuwenhuyzen, daar
naast Emile Lopez, die zeventien
songteksten heeft vertaald en ten
slotte Cor Lemaire, die een 20 man
sterk orkest zal leiden. Regisseur
Johan Greter en decorbouwer Car
Hezemans ontbreken op de foto.
Franco Zeffirelli heeft al jaren
de naam „geweldenaar" op het
gebied van toneelregie. Zijn vift-*
dingrijkheid en virtuositeit wer-,
den reeds jaren geleden ver
buiten Italië's grenzen bekend
en bézorgden hem vererende op
drachten in Parijs (waar hij o>m«
„Virginia Woolf" regisseerde),
in Londen („Much ado about
nothing" voor het National
Theatre) en Stratford-omAvon
(„Othello"). „De getemde feeks"
is zijn eerste filmregie en Jbjj
heeft er zich op geworpen met
alle inventiviteit die. in hem zat,
daarbij toch Shakespeares tekst
repecterend. Dat het gesproken
woord toch enigszins op de ach-
tergrond raakt is dan ook meer'
Tiet gevolg van' dé vbeiheid aan
details, die Zeffirelli ons in zijn
dynamische, maar soms iets te
overladen regie yoorzet, dan dat:
Shakespeares tekst werd beknot.
Zeffirelli's „Getemde feeks", is in
de eerste plaats een grandioos kijk
spel geworden met een zo domine
rende Petruchio van Richard Burton
en een zo levendig en levensecht re
agerende figure tie, dat alle andere
meer of minder belangrijke rollen
verloren gaan in het kolossale
schouwspel. Zo raakt de nevenintri
ge, die van de verliefde Lucentio,
die langs sluikse weg de jopge Bian-
ca het 'hof maakt, bekneld tussen
Petruchio's stoere veroveringsmetho
den en de bedrijvigheid van het ,,ge*
wohe volle". Naast de Petruchio
van Burton kunnen zich alleen Mi
chael Holdern als „vader" Baptists
én Elizabeth Taylor staande hou
den. Holdern. moet daarvoor een-
knap, maar ietwat uit de toon. val
lend kluchtfiguurtje maken en Liz
krijgt vanzelfsprekend allé'
.kansen ,-.in., de -titelrol, die zij echter
niet helemaal aangrijpt Haar Ca?,
th'erine ïs' een woest 'klauwend en
slaand-•wezentje,:.maar meer hühieu»'
,rig t,d^P felen bezeten.
■Zeffirelli heeft zijn „Getemde'
feeks" geheel los. gemaakt vanhetj
toneel door ons reeds in de eerste
meters een even schilderacfe' 'als
bedrijvig beeld van een zestiende-
eeuws Italiaans provinciestadje noot.
te schotelen, zo vol kostelijke de
tails, dat men nauwelijks meer 11)4'
heeft om naar Lucentio's monoloog
te luisteren. Een plotseling losbar
stend carnaval is zo visueel over
rompelend Oswald Morris' kleu*"
renfotografie maakt er- een bewe
gend Bruegheliaarïs schilderij van
dat men nauwelijks meer aandacht'
■aan de begintitels van 'Maiirice Bin-'
der 'schenkt; De hofmakerij van Pe-
trucbio vindt niet in ëén vertrék.
plaats, maar Wbrdi in monoloog^
flarden- uit elkaar gerukt tijdens een
spectaculaire achtervolging door
het .hele huis, de schuren en zelfs
over de daken. Zo zijn er voorbeel
den te over te noemen, waarin Z?f-
firelli wel Shakespeare ongestoord'
aan het woord laat, maar 'er zelf zo-
veel te ?ien aan toevoegt, dat de
beelden meer zeggen dan de tekst
van de grote bard.
Gebeurtenissen die in Shakespea-;
res ,,Feeks"_ verteld- worden, krijgen:
we nu te zien en in die 1 episodeir
kan Zeffirelli zich helemaal uitle*
ven. De scène in de kerk, waar een
dronken slaperige Petruchio met de
vernederde, weerbarstige Catherine'
in het huwelijk treedt, is door tal
-yan visuele vondsten —^-perfect doof
Burton getimed een van .de hoog*-
tepunten van deze soms-' veri'ükké-
lijk-vermoeiende film. het haastig
bereiden van een maal, voor de on-
verwacht thuisgekomen; hongerige
Petruchio,' een, medé dank zij rappe
aontage, overdonderend brokje Re-
Vaissance-slapstick.
Hét is jammer, dat'de Nederland-
-e. ondertitels iets te populair zijn
m Shakespearesbloemrijke taal:
vat al te burgerlijk, weergeven. Het i
'ertalen van „a lusty, wench" -als'
een pittig meisje" is bijvoorbeeld
■eel „hinderlijker, dan het eenmaal';-
br.wrss.Êlen 'van Gruiftio1 "rpet Gre- 'j
no, wat gewoon een' gébfrek a^n
CGuratesse is. '3
ZeffirpULs „Getemde feeks" is in
'e eerste plaats een kleurig kijkspel
eworden, dat ook de brede massa,
ie misschien huiverig is van een
verfilmde Shakespeare-komeöie zal
"iiééslepen. Het is eehter trouwer
lan het origineel dan bij voorbeeld'dé
;erfliming, uit 1929, toen een ander
ümechtpaar Douglas Fairbanks-
n Mary Pickford hetlanceerde
Is een der eerste geluidsfilms
oegèvoegde dialogen van (regis-
èur) Sam Taylor", zoals in de tb
elste lezen stond. Het is §hakes--
eare-voor-de-massa;, waaraan iéder-',
en plezier kan beleven, 2jelfs diege*
en. voor wie het woord vande
ichter heilig is. A*
m I
De Pollth Verbinding»
plus minus 150 man per
•en mini-bedrijfje begon
recteur V. d. Poel, zesen
luttele maanden met p
daarvan alles nog haarfi
dracht van het bureau
van de Nederlandse poli
in 1941 de opdracht een
dingsdienst op te richten-
L. Langendam (overl. 19
op Z november 1941 de die
De carrière van de hee
heeft wat Amerikaanse fj
liep hij nog als gewoon
helm) i.jjn wfjk in Den 1
derhalf jaar lopen op str
aangesteld tot rechercheu
brigadier en adjudant. Ja
hjj in Den Haag bel
met de afdeling voor inbra
kreeg hij met ir. Langend
de taak een verbindingsdh
politie klaar te maken-
Het was niet zo eenvoud
lukte. In een gebouwtje in
se Parkstraat kwam de
oorspronkelijke naam (teel
bindings dienst). De zaak
der het oog van de bezet
tember 1944. Toen rolden
de dienst op, omdat zij de
nen ervan verdachten voor
teit te werken. Hetgeen oo
De oorlog was koud voorb
ren van de P.V.D. (de ,.t"
zigd in een „p") kropen oj
van de Duitsers in het h
Maliebaan 10, omdat daar
apparatuur voorhanden v
Kroeze en de heer V. d. Pc
ons dat alles in het donk
naast de entree- Op een
naast ie hoofdingang staat
hier de politie Verbinding
gevestigd, meer niet. In d
de loop der jar
veel zijn veranderd.
De enige versiering als
worden genoemd is ee
koningin en prins in statieg
noeft ook niet anders, w
pand zetelt een hard werk
om met de woorden van ir
spreken. Hard gewerkt is
aanvang af aan>
Kort voor de oorlog wa:
oeel beperkte schaal een e
netje voor de politie. Het
i ni?tie na de oorlog lief
heel stroef, omdat er niet in
-araa: telextoestellen
waren Maar de pioniers v
u' hadden hun tijd in de be;
Jan de Hartog schreef zijn kome
die „Het Hemelbed" toen hij
tijdens de tweede wereldoorlog
ondergedoken zat op een zolder
kamer, waarin een hemelbed zijn
voornaamste meubilair was. In
„Het Hemelbed" Iaat hij het hu
welijksleven van „Bram en Ag
nes" passeren. In zes episode
laat hij de eerste huwelijksnacht,
de verwachting van de eerste
baby, de dreiging van een schei
ding, de zorgen rond de kleine en
grote kinderen en de eenzaam
heid van de oude dag zien.
p^et Hemelbed werd in 1953 al
door het toenmalige Rotter
dams Toneel gebracht met in de
rollen van Bram en Agnes Ko
van Dijk en Lily Bouwmeester.
j^e Engelse versie werd het uit
gangspunt voor de musical
van Jones en Schmidt, die van
het eigenlijke verhaal hitter wei
nig overlieten, maar er een kos
telijke show voor teruggaven.
Sedert 5 december 1966 loopt de
musical met in de hoofdrollen
Mary Martin en Robert Preston
in de hoofdrollen op Broadway
en met ongekend succes.
I DO
I DO
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De musical-
en filmproducent Paul Kijzer
beschouwt Annet Nieuwenhuy-
zen en Eric Schneider als het
ideale paar voor de rollen van
man en vrouw in de Amerikaan
se musical „I Do, I Do", die
tekstdichter Tom Jones en com
ponist Harvey Schmidt gemaakt
hebben aan de hand van Jan de
Hartogs huwelijkscomedie „Het
Hemelbed". Paul Kijzer, die in
een zware strijd de rechten voor
Nederland verwierf, stond zelfs
op het standpunt: deze twee ar
tiesten of helemaal geen Neder
landse „I Do, I Do". Dit stand
punt heeft zelfs geleid tot een
nog niet eerder in ons land ver
toonde samenwerking tussen
een commerciële producent en
het gesubsidieerde toneel.
In dit bijzondere geval heeft het
Nieuw Rotterdams Toneel niet alleen
zijn twee jonge sterren (die vooral
geschitterd hebben in een briljante
voorstelling van Hamlet) vrijgemaakt,
in feif heeft het N.R.T. de musi
cal volkomen geadopteerd. Johan
Greter, die de theaterwereld dit sei
zoen verraste met een knappe
Tartuffe-interprefcatie, zal de regie
voeren. Cor Hezemans zal de de
cors ontwerpen en Billy Wilson, die
ook tot het kamp van het N.R.T.
behoort, zal de instudering van de
dansen voor zijn rekening nemen.
Nog belangrijker echter is dat het
Nieuw Rotterdams Toneel de musi-.
cal als zijn nieuwjaarspremière zal
brengen, iets wat tot nu toe wegge
legd is geweest voor de belangrijk
ste tukken van het repertoire.
Aan de samenwerking- tussen het
Nieuw Rotterdams Toneel en de
K.W. Producties N.V. van Paul Kij
zer zitten overigens meer problemen
vast dan op het eerste gezicht lijkt.
Annet Nieuwenhuyzen, Eric Schnei
der en Johan Greter hebben vaste
gesubsidieerde salarissen. De
vraag rijst dan ook in hoeverre zij
nu een belangrijk deel van het sei
zoen kunnen repeteren en spelen
voor een commerciële werkgever;
ook al is die werkgever met het
N.R.T. overeengekomen, dat de las
ten en haten van de musical eerlijk
gedeeld zullen worden.
Ook komt een artistiek probleem
om de hoek kijken. Wanneer „I
Do I Do" inderdaad hetzelfde suc
ces zal hebben als b.v. „My Fair
Lady" en „Anatevka", musicals die
door Paul Kijzer al of niet alleen
geproduceerd zijn, dan zijn twee van
de beste krachten van het N.R.T.
lange tijd voor het „grote toneel"
verloren. Weliswaar zullen Annet
Nieuwenhuyzen en Eric Schneider
in de zomer in hun vrije tijd dus
doorspelen, maar daarmee zijn
alle problemen bepaald niet opgelost.
Paul Kijzer zelf heeft ondertussen
grotere zorgen aan zijn hoofd- Hij
is op het ogenblik bij de produktie
van vier musicals tegelijk betrokken,
terwijl hij bovendien als co-producent
optreedt voor twee films. Naast Ana
tevka, dat na een grondige aanpas
sing van de Groote Schouwburg vooi
een paar maanden in Rotterdam-
Zuid zal draaien en „I D0 I Do",
waarvoor de repetities zijn begonnen,
staan ook op zijn repertoire een Duit
se en Nederlandse versie van de
musical „Man of la Mancha".
Deze laatste musical is het pro-
dukt van Dale Wassermann en Mitch
Leigh, die het boek Don Quichote,
met daarin verweven het leven van
de schrijver Cervantes op muziek
hebben gezet. Deze „Man of la
Mancha" zal in Wenen in het be
roemde „Theater an der Wiep" zijn
Europese première beleven op 4 ja
nuari 1968. In deze Duitse versie, die
Catherine (Elizabeth Taylor)
stelt zifch hévïg te weéV
de' veroyeringspogingért. yan
ongelikte beer Fettüóïilo (R*
•chard-. Burton) in ZeffkoU*®
„Getemde feeks".