11
Tweehonderd milj.
meer voor
werkgelegenheid
SOVJETUNIE
VERSTERKT
STRIJDMACHT
Bata spant kort
geding aan
tegen vakbonden
jAMIN
Vliegramp
kost
66 levens
Regering komt kamer tegemoet
REGERINGSONDERONSJE
Militaire les op school
Citroen houdt motortje draaiende
Zes doden bij
autorace
MATRASSEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vragen over
bemoeienis
overheid met
pijpleidingen
KARDINAAL ALFRINK
NIET IN COMMISSIE
Regi
jen
Woningbouw
Ontwikkelingshulp
Zwaar getroffen
familie vraagt
„genade" voor
seinhuiswachter
Grivas niet aan boord
Exportproduktie naar buitenland
Internationaal
Bata-beambten
werken onder
bedreiging
Grafschenner nu
actief in kerk
TURKIJE
PLAATS VA
HET WRAK
'■CRVDDELLANDSE ZEE
Zoals u zegt!
eiercakes
speciale
oktober aanbieding
korte en lange
Persianer mantels
tegen uiterst
scherpe prijzen
'n woud
van meubelen
débé meubelen
107* JAARGANG
No. 25634
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave: N.V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureau: Breda Reigerstraat 16
tel. 22341 (7 lijnen) Postgiro 1114111
blaD
VRIJDAG 13 OKTOBER 1967
Abonnementsprijs: f 12,65 per kwar
taal (excl. incassokosten), f 4,25 per
maand, f 0,98 per week. Losse num
mers 20 cent.
Post abt. binnenland, buiten versprei
dingsgebied f 19,—. Prijs van buiten
landse abonnementen op aanvrage.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage f 0,50 per mm. Bij contract aan
zienlijke reductie. Volledige tarieven
en Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
^^^S^denTGOES, Klokstraat 1, teMoon 6252^7reau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: TERNEUZEN, Potgieterstraat 3, telefoon 2601 - OOSTBURG, Nieuwstraa, 41 ^telefoon 2893).
Om de synode in Rome blijft
een waas van geheimzinnig
heid hangen. Pagina 13.
En een waas van koolzuur hing
gisteren in de straten van
Utrecht. Pagina 9.
Turken kregen aftandse tracto
ren voor hun (goede) geld. Pa
gina 5.
Australië heeft aantrekkelijke
vliegprijzen voor emigranten-
ouders. Maar reken ze eerst
even na. Pagina 13.
Van Koninklijke Bibliotheek tot
filmlocatie. Jawel, in Den Haag.
Pagina 25.
Leven met reuma vraagt voort
durende scherpzinnigheid. Pa
gina 15.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM Hoe staat het met
de bemoeienissen van de overheid t.a.v.
de veiligheid van pijpleidingen? Deze
vraag wil de KVP-tractieleider in de
Rotterdamse raad mr. L. A. Struik vol
gende week donderdag in de gemeente
raad aan de orde stellen.
Mr. Struik wil o.m. weten of de taak
van de overheid zich beperkt tot het
regelen van de tracés, of er een «a-
menhang is tussen de bemoeienissen
van de verschillende gemeenten. Ver
der vraagt hij hoe het staat met de wet
telijke aansprakelijkheid bij eventuele
explosies. Is de aansprakelijkheid van
de eigenaren van de grond door over
eenkomst of anderszins uitgesloten
VATICAANSTAD (KNP) Hoewel
kardinaal Alfrink volgens het voorlich-
tingscentruir van het IDOC-CCCS wel
kandidaat stond is hij toch niet geko
zen in de synodecommissie, die het
stuk over de gevaren, die het geloof
bedreigen, en het atheïsme, moet om
werken- Welgekozen werden de volgen
de kardinalen en bisschoppen: kardi
naal Seper van Zagreb met 148 stem
men, mgr. Carl0 Colombo theoloog
van de paus met 128 stemmen, mgr.
Wright van Pittsburg met 110 stem-
men, kardinaal Doepfner met 95 stem-
men, kardinaal Veuillot met 78 stem-
men, mgr. Mc. Grath van Panama
met 78 stemmen, kardinaal Suenens van
Brussel met 71 stemmen, mgr. Edel-
by coadjutor van patriarch Maximos
met 69 stemmen. De overige vier leden
van de commissie zullen door de paus
worden benoemd.
De samenstelling van deze synoda
le commissie wordt in Rome gezien
ais een duidelijke overwinning van de
progressieven onder de bisschoppen.
Bet blijft echter altijd mogelijk dat de
paus door zijn benoeming van de res
terende vier leden dit vooruitstreven
de accent zal afzwakken.
De weersverwachting, meegedeeld
door het K.N.M.I., geldig tot van-
avond:
Veel bewolking met tijdelijk regen,
v ,nacbt op veel plaatsen mist.
a zuidelijke wind.
£eitde temperaturen als gisteren.
iffS?'aag: zon °P uur; onder
iP2 "ur. Maan op 16.49 uur; on
der 0.57 uur.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. De regering stelt 200 miljoen gulden meer
beschikbaar voor de werkgelegenheid in de bedreigde gebie
den van Zuid-, Oost-, en Noord-Nederland. Dit geld moet be
stemd worden aan gerichte maatregelen. Bovendien worden
in de toekomst vijftien rijksdiensten overgeplaatst, die werk
gelegenheid geven aan 2000 mensen.
Dit heeft minister-president De Jong gisteren aangekondigd als
antwoord op de vele vragen, die de Tweede Kamer het kabinet de
laatste dagen gesteld had over de werkgelegenheid.
In verband met de werkloosheid in de
bouwnijverheid wil het kabinet nog de
ze maand 15.000 aanvragen voor de bouw
van gesubsidieerde particuliere wonin
gen in de provincies buiten de randstad
Holland vrijgeven. Dit ondanks het feit,
dat de bouwbegroting 1967 al uitgeput is
De regering blijft echter bij haar stand
punt, dat de ontwikkelingshulp volgend
jaar met niet meer dan 75 miljoen gul
den omhoog kan. In 1971 hoopt zij be
reikt te hebben dat dit één procent van
het nationaal inkomen, 800 miljoen gul
den is. „We kunnen niet verder gaan. De
uitgaven dreigen ons soms boven het
hoofd te groeien", aldus premier De
Jong gistermiddag.
Van de 200 miljoen extra voor de werk.
gelegenheid wordt de helft bestemd voor
werken, die dienen tot verbetering van
de economische structuur in de bedreig
de gebieden.
Behalve deze 200 miljoen gulden extra
is de regering van plan
Vervroegde afschrijving van gebou
wen regionaal te differentiëren; een
ontwerp hiervoor wordt dezer dagen
ingediend.
Een extrabedrag te geven voor het
onderhoud en de verbetering van wo
ningen en boerderijen in deze gebie
den.
Rijksbestellingen te vervroegen, wan-
neer deze gunstig werken op de
werkgelegenheid in de provincies hui
ten de randstad Holland.
Voor de woningbouw deed premier De
Jong de duidelijke toezegging, dat deze
volgend jaar nauwkeurig gevolgd wordt.
Mocht vóór het zomerreees-1968 blijken,
dat 10.000 particuliere subsidie woningen
in dat jaar niet afgebouwd kunnen wor
den, dan neemt het kabinet direct maat
regelen het restant naar de woningwet-
bouw over te hevelen.
Het kabinet wil nog meer. De aanvra
gen voor particuliere subsidiebouw voor
dit jaar worden alle goedgekeurd. De
begroting-1967 is weliswaar bereikt,
maar in verband met de werkloosheid
in de bouw blijft het resterend aantal
aanvragen niet liggen. Het kabinet beginl
deze maand al aan het bouwprogram-
1968. Alle nog aanwezige aanvragen uit
de provincies buiten de randstad Hol
land worden in oktober uitgegeven. Uit
de provincies Zuid-Holland, Noord-Hol
land en Utrecht waar van werkloos
heid veel minder sprake is wordt de
helft van deze aanvragen gehonoreerd.
Het gaat hier om een subsidie-aanvrage
voor respectievelijk 15.000 woningen in
de provincies buiten de randstad en voor
6.000 woningen in de rar.dstad-provin-
cies.
Bij de ontwikkelingshulp streeft de
regering naar verhoging van de uitga
ven tot 1 procent van het nationaal inko
men in 1971, onvoorziene omstandighe
den voorbehouden. Deze groei naar 1
procenit betekent een stijging van 525
miljoen in 1968 tot meer dan 800 mil
joen gulden in 1971. Met een stijging van
75 miljoen gulden voor 1968 is de eerste
stap in de gewenste richting gezet. Deze
75 miljoen betekent reeds een verhoging
van de Nederlandse hulpverlening van
bijna 17 procent. De regering heeft daar
mee haar toezeggingen in de regerings
verklaring waar gemaakt, meende pre
mier De Jong. Een verdergaande verho
ging voor 1968 acht de regering niet mo
gelijk, gelet op de financieel-economi-
sche positie van ons land. De premier
wees uitgaande van bovenstaande cij
fers met klem het verwijt van de socia
listen van de hand, dat de regering met
de ontwikkelingaulp geen ernst zou
VERVOLG OP PAGINA 9
maken. „Wij doen meer dan enig voor
gaand kabinet op dit terrein", aldus die
premier.
De minister-president deed een drin
gend beroep op werknemers en "werkge
vers volgend jaar bij het bepalen van
de lonen de grootst-mogelijke zelfbe
heersing op te brengen. Zeker nu het
bedrijfsleven de richting van de vrije
loonvorming wil opgaan. De regering
aldus premier De Jong, kan niet werke
loos toezien, wanneer de normen, die
zij zich gesteld heeft, overschreden wor
den. Beperkingen zijn dringend nodig
mede met het oog op de noodzaak de
besparingen op te voeren. „Maar de re
gering zal de loonvorming principieel
niet uit handen geven", aldus de pre-
PRESIDENT Ajoeb Khan van Pakistan
gaat 17 oktober naar Parijs voor een
vierdaags bezoek aan Frankrijk. Een
officiële Pakistaanse woordvoerder
deelde mee dat Ajoeb Khan en De
Gaulle waarschijnlijk van gedachten
zullen wisselen over de grote interna
tionale vraagstukken, de onderlinge
handel en de mogelijkheid van Franse
economische hulp.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU De Russische minister van defensie, maarschalk Andrei
Gretsjko, heeft gisteren aangekondigd in de Opperste Sovjet dat voortaan
alle Russische jongens vanaf hun zestiende jaar militair onderricht en trai
ning zullen krijgen. Terwijl de minister de Amerikanen ervan beschuldigde
de bewapeningswedloop aan te wakkeren, kondigde hij zelf een indrukwek
kend pak maatregelen af ter versterking van de Russische strijdkrachten.
De dienstplichtige leeftijd voor jon
gens zal op 18 jaar worden gesteld. Ge
wone militairen, in de lagere rangen
zullen in plaats van drie slechts twee
jaar hoeven te dienen.
Gretsjko waarschuwde de leden van
het parlement dat als een algemene oor
log zou uitbreken, hierbij niet alleen de
legers maar ook de bevolkingen van de
strijdende machten zullen zijn betrok
ken". Iedere burger heeft dus de plicht
een opleiding te volgen voor de verde
diging, aldus Gretsjko.
Naar Gretsjko meedeelde heeft Rus
land het programma waarbij schooljon
gens vanaf 12 jaar militair onderricht
kregen, na de tweede wereldoorlog stop
gezet.
Het nieuwe programma, met militaire
les voor de 16- en 17-jarigen zal de
Sovjet-jeugd discipline bijbrengen en
rijpmaken voor de snelste opleiding van
de 18 jaar oude rekruten in de moderne
militaire strijdmethoden, aldus Gretsjko
Gretsjko verklaarde dat een gemotori
seerde geschutsdivisie tegenwoordig 16
maal zoveel tanks heeft als een soortge
lijke divisie in 1939, 37 maal zoveel
pantserwagens voor het transport van
troepen en andere pantserwagens en 1£
maal zoveel automatische wapens.
De minister van defensie gaf alleen
vergelijkende cijfers. Zoals te doen ge
bruikelijk werden geen absolute cijfers
bekendgemaakt over de sterkte van de
strijdkrachten en de omvang van hun
uitrusting.
Gretsjko wees er op dat bij de cijfers
die hij noemde de kernwapens niet wa
ren inbegrepen. Over de voorraad daar
van zy hij niets bepaalds.
Gretsjko deelde mee dat onder de
nieuwe wet twee militaire lichtingen per
jaar zullen worden opgeroepen in plaats
van een. Bij de marine zullen officieren
en manschappen drie jaar moeten die
nen. Mannen met een universitaire graad
behoeven, zoals ook nu het geval is
maar een jaar in dienst.
De pensioengerechtigde leeftijd voor
militairen zal worden verhoogd om het
verlies van de militaire kennis van of
ficieren te voorkomen terwijl deze men
sen nog „redelijk jong" zijn.
Een ander punt van de agenda was
de verhoging van de defensiebegroting
met 15 procent, met 2.2 miljard roebel
(2.44 miljard dollar) tot een totaal var.
16.7 miljard roebel (18.56 miljard dollar)
DE OPPERSTE SOVJET is akkoord
gegaan met het wetsvoorstel van mi
nister van defensie Gretsjko tot herzie
ning van de wet op de algemene dienst
plicht 1939. Dit voorstel voorziet onder
meer in een verkorting van de dienst
tijd bij het leger en de luchtmach"1 van
drie tot twee jaar en bij de marine^ en
de grenswacht van vier tot drie jaar.
(Van onze correspondent
in Brussel)
BRUSSEL De familie Noben
uit Borgworm die bij het trein
ongeluk verleden week in Feexhe
Le HaUt Clocher zwaar werd ge
troffen heeft in een brief aan de
gerechtelijke instantie te Luik ge
vraagd de „grootst mogelijke ge
nade te verlenen" aan de seinhuis
wachter C., die verantwoordelijk
wordt geacht voor de ramp.
De heer Pierre Noben ligt zwaar
gewond in het ziekenhuis, zijn 44-
jarige echtgenote werd gedood en
zijn dochter Martine liep een ern
stige zenuwschok op.
De brief is ondertekend door de
gehele familie Noben, nadat Pierre
Noben daarvoor zijn toestemming
had gegeven. Het initiatief tot de
actie werd genomen direct na de
begrafenis van mevrouw Noben. In
de brief wordt erop gewezen dat
d e seinhuis wachter reeds voldoen
de heeft geleden onder de tragische
gebeurtenissen en dat het geen zin
heett „een ander gezin ongelukkig
te maken".
UTRECHT (ANP) Al staat de techniek voor niets, toch
kan men het er soms niet zonder fruit stellen. Een van de
deelnemers aan de vakbeurs „Het Instrument" in Utrecht
toont de bezoekers een klein motortje van 24 volt, dat door
tussenkomst van een citroen draaiende wordt gehouden.
In de vrucht steken een zilveren vork en een stalen mes,
die zjjn verbonden met het motortje. Dit bestek Wekt een
spanning op en het zuur van de citroen zorgt voor het elek
tronentransport.
Overigens kan van een werkelijke toepassing van het ge
bruik van citroenen in de industrie geen sprake zijn, omdat
de weerstand te zwak is.
Maar de citroen op de jaarbeurs speelt het in zjjn eentje
klaar het motortje drie maanden op gang te houden. Hierna
is de vrucht volkomen uitgedroogd.
Premier De Jong in gesprek
met minister Witteveen van Finan
ciën) tjjdens de begrotingsdebatten,
die donderdag werden voortgezet
in de Tweede Kamer.
LAS PALMAS (ANP) Zes toe
schouwers werden gedood en achttien
gewond toen donderdag bij een auto
race in Las Palmas (Canarische eilan
den) een wagen bij een poging om een
overstekend meisje te ontwijken, over
de afrastering in het publiek vloog.
De wagen, die op de tribune nog en
kele malen omsloeg doodde vijf toe
schouwers, terwijl een levensgevaarlijk
gewonde op weg naar een ziekenhuis
overleed. Zes van de achttien gewon
den verkeren in levensgevaar.
De coureur Raul Sanchez Gil, die op
het moment van het ongeluk met een
snelheid van bijna 180 km/u reed,
kwam met de schrik vrij. Het overste
kende meisje bleef eveneens ongedeerd.
ATHENE (AFP/Rtr.) De Griekse
regering heeft donderdag officieel te
gengesproken dat generaal Grivas, com
mandant van de Cyprische - nationale
garde en voormalige leider van het ver.
zet op Cyprus, zich onder de 66 slacht
offers van de ramp met het Britse pas
sagiersvliegtuig zou bevinden.
Generaal Grivas is gezond en wel in
Athene voor besprekingen met de re
gering.
Het toestel, een „Cornet" straalvlieg
tuig dat voor British European Airways
en Cyprus Airways vloog, verongelukte
donderdagochtend vroeg met 66 men
sen aan boord. Op de route tussen Athe
ne en Nicosia stortte hec voor de kust
van Turkije, ten zuidoosten van het
Griekse eiland Kastellorizon, door nog
niet opgehelderde oorzaak in de Mid
dellandse Zee. Men acht het mogelijk
dat de Comet in een onweersbui is te
rechtgekomen.
Aan boord bevonden zich 20 Britse,
vier Amerikaanse en 35 Griekse en Cy
priotische passagiers, alsmede zeven le
den van de bemanning.
Schepen hadden tot donderdagavond
zestig lijken uit de ruwe zee geborgen.
Een verkenningsvliegtuig meldde, dat
de wrakstukken van de Comet over
een gebied van bijna dertig vierkante
kilometer verspreid lagen.
(Van een onzer verslaggevers)
BEST De directie van Bata heeft een kort geding aangespannen
tegen de vakbonden die de staking in het bedrijf in Best hebben af
gekondigd. De op dit geding betrekking hebbende stukken zijn al
verstuurd. De bedrijfsleiding beschouwt de staking als een onrecht
matige daad en eist intrekking van het stakingsparool.
„Het is onze plicht en vaste wil al
les te doen om het voortbestaan van
het bedrijf te continueren", aldus mo
tiveert de directie de juridische actie
waartoe zij heeft besloten. Daarnaast
heeft de Bata-directie buitenlandse
Bata-concerns ingeschakeld om bin
nenlandse opdrachten en exportor
ders uit te voeren. Zij zegt te willen
voldoen aan aangegane verplichtin
gen. Als de staking voortduurt zal het
bedrijf in Best dat niet kunnen.
„Het verloren gaan van exportorders
voor het Nederlandse Bata-bedrijf is
aantasting van de belangen van dat be
drijf, en tevens van de Nederlandse
economie", zo vertelt de directie in een
communiqué. Door deze stappen van
de Bata-directie heeft het arbeidscon
flict dat het bedrijf in Best vrijwel
heeft lamgelegd, er meldden zich don
derdag nog 30 handarbeiders bij de sta
kingsleiding, zich aanzienlijk verscherpt.
„De juristen van onze vakverbonden
zijn donderdagmorgen reeds begonnen
zich te verdiepen in de consequenties
van een kort geding, dat tegen de vak
bonden zou kunnen worden aangespan
nen", aldus de heer A. Geurts, hoofd
bestuurslid van St.-Willibrordus die in
Best de staking leidt. „Men weet nooit
hoe zulk een juridisch steekspel uit
valt. Maar ook nu weer is al bij voor
baat duidelijk dat het ontbreken van
een waterdichte wetgeving op het ge
bied van het stakingsrecht in ons land
een groot gemis is",
Het leek hem niet uitgesloten dat
het conflict een internationaal karakter
zal krijgen, nu Bata-Nederland bij het
uitvoeren van orders zusterbedrijven in
het buitenland gaat inschakelen. „Wij
zullen zeer waarschijnlijk overwegen
het Internationaal Verbond van Vrije
Vakverenigingen van deze gang van za
ken op de hoogte te stellen, via het
internationaal secretariaat".
De zusterorganisaties in de betrok
ken landen kunnen dan de werknemers
in de Bata-bedrijven meedelen dat men
ze „besmette orders" wil laten uitvoe
ren. Dat kan tot uitbreiding van het
(Van onze correspondent)
BEST Een aantal beambten
dat gisteren door de Bata-directie
op bepaalde sleutelposities in het
bedrijf te werk werd gesteld, heeft
dit onder protest gedaan. Zij waren
volgens hun zeggen namelijk
met ontslag bedreigd.
Wel hebben de betrokken be
ambten direct contact opgenomen
met hun vakorganisaties. Regio
naal bestuurder A. Mauritz van de
Stichting Katholieke Federatie van
Beambtenbonden in industriële en
aanverwante bedrijven, nam daar
op contact op met Bata's perso
neelschef Van de Loo. De heer
Mauritz maakte de heer Van de
Loo duidelijk dat dit niet kon en
dreigde met maatregelen van fe
deratiezijde. Hierop heeft de Bata-
directie de speciale werkorder
voor de betrokken beambten in
getrokken.
WEERT (A.N.P.) De nog steeds
onbekende grafschenner blijkt zijn
werkterrein te hebben verlegd.
Gistermiddag om drie uur ontdekte
een werkvrouw in de Fatimakerk te
Weert dat op enkele altaardwalen en
in de Mariakapel opschriften met een
viltstift waren aangebracht. Het waren
de bekende leuzen; „Satan heil" en „Sa
tan is onze God", benevens drie haken
kruisen en S.S.-tekens. De dader moet
gistermiddag tussen een en drie uur in
de kerk zijn geweest. Precies een jaar
geleden vierde de man zijn lusten op
het kerkhof te Weert bot.
j™*-
conflict over de Nederlandse grens lei
den. Donderdag deden er geruchten de
ronde dat enkele Nederlandse rubber
fabrieken bereid zouden zijn voor het
Bata-bedrijf in Nederweert, 130 perso
neelsleden, waar niet gestaakt wordt,
grondstoffen te leveren. De vakbonden
hebben toen dit bekend werd er onmid
dellijk op gewezen dat het conflict zich
daardoor ook binnen de Nederlandse
grenzen zou kunnen uitbreiden. „Dat
werk is besmet, en zal door georgani
seerde arbeiders, in die rubberbedrijven
beslist niet worden verricht", aldus de
heer Geurts.
(ADVERTENTIES)
Lamarcurl jassen 197—
breda, korte brugstraat 1
0LGA
Groene Kruis Hoestbonbons merk
Locarbits, werken uitstekend bij
hoest, verkoudheid, keelpijn.
In zakjes van 50 cent.
niet duur wel heerlijk
Den Bosch, Scbapenmarkt 17 Tef. 04100- 1W25
Breda bindstraat 14 Tel. 01*00-31066
Tilburg Heuvelstraat 44 Tel- 04250-31620
Verdwaal eens gezellig In onze
3000 m2 showroom. Wij vinden u
wel weer terug om u een verfrissing
aan te bieden en u van alles te
vertellen over onze
Teteringsedijk 89bis, Breda.
Gratis expositie: weekdagen
8.30-18 u., maandag en vrijdag tot
21 u., zaterdag tot 17 u.
