laatste drie jaar winnaar a Smokkeliioek doet niet aan Zeeuwse fruitcorso mee Vijf maanden voor kraken brandkast Bond katholieke smeden viert gouden feest Voorzitter van Zevibel maant mosselkwekers SUBSIDIES OPENLUCHT RECREATIE VERDEELD FILIUS BLIJFT Als u er over denkt een naaimachine te kopen... dan maakt u kans f 1.000- in contanten te ontvangen! Jongen verdronken R. van Hulst DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1967 3 Faillissementen ziekkorps uit Urmingham naar Goes liliekkoor Hulst excursie Vandaag Morgen eer nieuws uit ad en streek Pfr 3 en Gesprekken over schoolcatechese „ZWART" LOSSEN GAAT VOORT DOORN Echtgenote van commissaris opent „Yurssclie5 SPELREGELS Meisje gered uit oesterput Zware mijn op strand Ploegwedstrijd om Zeeuws kampioenschap uzelf keuken-komfort 't keukencentrum In Vlissingen Uitspraken rechtbank Middelburg PFAFF Naaimachinehuis W. RIKKEN N.V. SMID WAS VROEGER ARM Oorlog Vraagbaak Vakblad Wensen in KI. MJ, rESPROKE^J r in lederwaren, Bmi!®!1" :da. Our. mr. w. G. A v Catharinastr. 13C, Bréda st' Janssen h.o. Imtra, radio- en televisietoestel^ aa' che art. Privé; Past Baarle-Nassau. Zaak- i». Sr' iksstr. 17A, Breda. Cur ihl Ct- 3uarles van Ufford Catk ■®r- Breda. W. Hiel, h.o. Hilbned, a»*,, in kranten, boekeé «ntuur' Snelliusstr, 10, Bred? Jl!d" ,J. Jansen, Hoofdstr. 97, jjjj- H, M. Ten Bokkel, h.o, hand.: emmg De Meubelbokser handel in testiel, Bieslook^» Cur. mr. L-H.F van X!g,!18 ationsstr. 19, Tilburg, 'i' CoSeBsXyfstrhl7AteT?h- JbuArf Mo*enb°-' deLw°ude- beeldhouwer r, istr. 22, Breda. Cur. mr 'ft s, Sophiastr. 26, Breda. B. Kuzee, Hertogenlaan 88 1™t- Cut mit J, MendUk c. tstr. 13C» Breda. La" verslaggeefsters) n een onzer - Op tournee door Nederlard het Birmingham Citadel muziek- rrijdag 15 september een bezoek ►es. 's Avonds om 8 uur zal het optreden in die gereformeerde kerk in Goes. De uitvoering 1*. avonds om 8 uur. ■gens zal het Leger des Heik. oor burgemeester en wethouders stadhuis worden ontvangen, ddags zal het korps een bezoek a aan het huis van bewaring ielburg. Tg ioi n een onzer verslaggevers) ST Het Basiliekkoor te Hulst 26 en 27 augustus a-s. een twee- bezoek brengen aan het Bene- ir Klooster te Clairvaux (Lu- rg) Onder leiding van de can- i de abdij „Sint Morris" zal gre* is gezongen worden. Dit ter ver- g van de kwaliteit van het koor. voor de tweede keer dat onder van dirigent Jo Ivens te Hulst eis wordt gemaakt. -BURG lakei 19.30 uur Vergader- en ruil- Philatelies al 1017 uur Tentoonstelling ;lburg stad in de Delta'3 uur Walcheren Geopend van 9-18 iGEN gentoren 10-12, 14-17.30 en 19.30- Exposities: Ned. Loodswezen en tring Het Zuiden. ;ee •weeshuis 1017 uur entoonstelling ravensteen 10-12, 14-17 en 20-22 xpositie Piet Bulthuis JZEN aan 34: Opening expositie Edei- ns 20 uur mé bop op de Yangtse-Kiang 14 Jaar .BURG al 10—17 en 10—21 uur tólburg, stad in de Delta' uur Walcheren Geopend van uur.- GEN ma mentoren 10-12, 14-17.30 en 19-30- Exposities Ned. Loodswezen :ring „Het Zuiden" -IEE weeshuis 1017 uur entoonstelling ^GE Heide 19.30 uur Palüigschietog V'ijlder 19.30 uur Grote schietins IRG 20 uur Viva Maria -en benevens gieters en bar bijlen en schoppente ornhalt" r of mlsschten bonwn«^ar. mompelde de boek and«r h verstandig het een hap aan te schaft;en. wurt g een toeschouwer"» GMj- f deze kunnen zien hoe diezelfde middag mf uyzer Bos binneiireed, ai Dit Is de wagen waarmee Tilroes fruitbedrijf vorig jaar voor de derde ichlereenvoigende maal het fruitcorso von. Het onderwerp was „De Vogel- bïndelaar". In 1965 won Tilroe met „Nautilus", in 1964 met „Het Stieren gevecht", Tilroe is de eerste deelne mer aan het fruitcorso die de wissel beker in de wacht lieeft gesleept. (Van een onzer verslaggevers) BREDA De diocesane ouderraad in het bisdom Breda belegt twee bij eenkomsten die gewijd zijn aan het godsdienstonderricht op de lagere „jchool. Dit gebeurt op verzoeken die 'in de jongste ledenvergadering van de raad zijn gedaan De eerste bijeenkomst wordt gehouden op zaterdag 26 augustus in het St.- WWébrordcollege"fn Goes, de fweeae zaterdag 16 september in het O.L. Vrouwelyceum in Breda. Twee deskun digen op het gebied van de catechese zullen een inleiding houden. Pater C. Verbeek s.j. spreekt zowel in Goes als in Breda. In Goes komt bovendien aan het woord kapelaan L. A. A. Testers en in Breda kapelaan M. J. B. van Bilsen. De bedoeling is dat er ruim tijd gereserveerd wordt voor discussie. Uitnodigingen voor deze bijeenkom' sten zijn gestuurd aan de oudercomi té's in het bisdom Breda en aan de hoofden van de scholen waaraan geen oudercomité is verbonden. (Van een onzer verslaggevers) goes De heer A. Lockefeer, voor zitter van de vereniging tot bevordering der Zeeuwse visserijbelangen Zevibel, heeft in een persoonlijk schrijven aan de leden-mosselkwekers van Zevibel gewaarschuwd voor overhaaste beslui ten in verband met de nieuwe mossel- regeling, die op 28 augustus a.s. in wer king zal treden. De heer Lockefeer ziet het in Brui- nisse genomen initiatief tot oprichting van een producentengemeenschap, waaraan de mosselkwekers Van Zierik- zee en Bruinisse en het exportbedrijf Solidair N.V. deelnemen, als een voor beeld van zo'n overhaast besluit De heer Lockefeer is blijkens zijn schrijven duidelijk teleurgesteld over het feit dat de vergadering in Bruinisse zonder me deweten van Zevibel heeft plaatsgehad. De voorzitter van Zevibel deelt de mosselkwekers mede dat Zevibel maat regelen zal nemen wanneer zal blijken dat zulks nodig is. Hij wil echter eerst afwachten hoe de nieuwe mosselrege ling in de komende week zal werxen Aan het eind van die week, op 2 sep tember dus. zal de situatie met de mos- JK zie myn werk heel beslist niet til een soort lolly voor de industrie", IE5' de (enige Zeeuwse) fulltime- luneenteumbtenaar voor culturele ijken. De heer R. van Hulst heeft in twee jaar dat hij dit werk in ur.euzen doet, bepaald niet stilge- hteit. „Bij mijn aanstelling werd ge- dot mijn werkterrein vooral Jfcd de nieuw te bouwen schouw- zou liggen. Het jachtterrein Mek echter aanmerkelijk groter te al geloof ik weldat het cultu- rtt werk zich straks daar wel voor e-" groot deel zal concentreren ,?4V van de vele initiatieven, I jWaraan hij heeft meegewerkthan- I '£,°P 'let ogenblik de grote gele iï» s overal in Terneuzen. .,Doe r f staat er °P- Het een uitnodi- m nan te melden voor het u.uut voor kunstzinnige vorming. - m ,0e cursussen bedoelen beslist niet topleiding te geven", zegt hen, J, erz,Jds is niet iedereen zonder jn,rfe^om- Wat de jeugd betreft edit e jongens en meisjes moeten ti,'ce' met graagte komen, anders n ze er ook niets aan." Van cursus start \n sep- faiiiife,l:er!en' en schilderen onder P'ete? J'1"1 Zaamslagse schilder jt„; e Bjclt, die met zijn ruim nieuw '''"Seri overstapt naar het Wfitni mst'tuut' Yerder staan er nog heeijien Pottenbakken, boetseren en d'uhtlïUWe" eh toneelspel en voor- ttjj f"st °P het programma. Voor p,-0j i ie( belangrijkste in dit hele "ernl-! itoaarvoor de werkgroep Be- tiM ae Gemeentelijke Cul- l«jeo6„| ]esraad tie grote stoot heeft cittio t het een bij uitstek so- talctie moct hebben." kei 7*f'tuut, een onderafdeling van eerj j"'wsewordt goed gesubsidi- kWm°lr ^emeente en provincie, lijn. i,Jcunnev lesgelden zo laag juist nm eleen ha'ii hier terecht en Hmeni le soc'cf'e functie heeft de ïntilts initiatief doorgezet on- bied in r initiatieven op dit ge- fcln trie ene".'en h>ie sociale functie loorsnpi.1 00 °P andere manieren ionec| Pta het onderwijzend per- '"volm.?1 2>jn opleiding kan fotden Maar ">c 'topen ook fl ri'trsMs toneelspel een prikkel '""eel hernieuwd amateur- 'in Terneuzen." I 'W hort creatief va,n >s: aen cursus !e,iüOr In i "°Cr van vijf. "c!e O} creatieve spel worden Rijkheden geboden tot zelf- selsector van Zevibel worden bespro ken. De heer Lockefeer wijst er op dat in de nieuwe mosselregeling wel degelijk is bepaald dat het Productschap de aan voer kan regelen In de vergadering van het productschap van 17 augustus heeft de heer Lockefeer o.m. gezegd dat, wanneer zou blijken dat regeling van de aanvoer gewenst is. dit ook bin nen 24 uur moet kunnen geschieden Tenslotte wijst de heer Lockefeer de mosselkwekers er op dat het produkt- schap bevoegdheden en taken heeft om ordenend op te treden, ook in de mos- selhandel. Tot deze taken behoren o.m. de bepaling van een minimum-prijs en het opleggen van een zogenaamde veil plicht. De inschrijvingsplicht is volgens de nieuwe regeling ook een veilplicht, aldus de heer Lockefeer. De Zevibel-voorzitter voegt hieraan toe dat het weerstreven van een pu bliekrechtelijke verordening niet onge straft kan blijven doorgaan. Intusseen gaat het „zwart" lossen van mosselen op de verwaterplaatsen in Yerseke voort. Gisteren kwamen onge veer 25 volgeladen mosselschepen de haven van Yerseke binnen. Slechts drie schippers meldden zich bij het mossel kantoor. Geen enkele schipper heeft legaal gelost, ook niet de drie die zich bij het mosselkantoor hebben gemeld. De kwekers verkochten de mosselën rechtstreeks aan de handel. De alge mene inspectiedienst van het produkt- schap voor vis en visprodukten heeft aan de lopende band processen-verbaal opgemaakt. Een en ander betekent dat de kwekers het recht volkomen in eigen hand heb ben genomen. Zij wensen de datum van ingang van de nieuwe regeling (maan dag 28 augustus) niet af te wachten. Volgens deze nieuwe regeling zal de handel van mosselen zich door middel van een inschrijf systeem vrij kunnen afspelen. (Van een onzer verslaggevers) KAPELLE Tilroes Fruitbe- dryf „De Smokkeliioek" uit Ka- pelle, de laatste drie jaar winnaar van het Zeeuwse fruitcorso, zal niet deelnemen aan het komende fruitcorso dat op de derde zater dag in september te Goes zal wor den gehouden. De oorzaak is, dat de heer Tilroe zijn praalwagen op de zondag na het fruitcorso niet wil tentoonstellen op het veiling- terrein in Goes. Volgens een nieu we bepaling van het fruitcorsobe- stuur gaat hem deze weigering f 400.kosten. Tilroes fruitbedrijf „De Smokkelhoek" heeft aan elf van de twaalf corso's deel genomen. De heer Tilroe haalde zeven keer een eerste prijs. Vier maal werd het hoogste aantal punten behaald. Het is altijd de gewoonte van de heer Tilroe geweest om zijn praalwagen direct na afloop van het corso terug te brengen naar zijn fruitteeltbedrijf, dat vlak bij restaurant De Caisson aan rijksweg 58 ligt. De praalwagen stond daar altijd enige dagen te pronk. Op de zondag na ieder corso trok de wagen steeds enorm veel belangstelling. De heer Tilroe, die aan de smokkelhoek fruit verkoopt, deed op de zondag na het fruitcorso al tijd geweldige zaken. Twee jaar geleden besloet het fruit- corsobestuur om de praalwagens op de dag na het corso ten toon te stellen op het veilingterrein. Deze tentoonstelling, waarvoor entree geheven werd, werd druk bezocht; reden waarom de tentoon stelling vorig jaar werd herhaald en ook dit jaar weer zal worden gehóuden. Het was het fruitcorsobestuur echter een doorn in het oog dat uitgerekend de winnende wagen van het corso op het veilingterrein ontbrak. Vandaar dat be sloten werd dat degene, die een prijs winnende wagen aan de tentoonstelling onttrok voortaan het startgeld zou ver- (Van een onzer verslaggevers) AXEL Vrijdag 8 september zal de officiële opening plaatsvinden van Ver zorgingshuis De Vurssche te Axel. De openingsplechtigheid zal 's middags om drie uur worden verricht door mevrouw C. van Aartsen-Stap, echtgenote van de commissaris van de koningin in Zee land. De heer Tilroe weigert echter zijn wagen op zondag in Goes te houden. Zijn echtgenote zei ons gisteren telefo nisch: „'Wij kunnen de zondag niet mis sen, wij moeten het, financieel, voor een belangrijk deel van die zondag hebben. Bovendien is het traditie geworden dat wij onze wagen op ons eigen terrein laten zien. Dat is pok onze stunt. Vorig jaar heeft het de hele dag zwart van de mensen gezien, van 's morgens vroeg tot 's avonds laat". Ze voegt eraan toe: „Het fruitcorsobestuur kan van alles doen, maar aan het geld moeten ze niet komen. We hebben vorige week zelfs nog een knieval gedaan. We wilden hon derd gulden laten vallen, maar het be stuur heeft voet bij stuk gehouden. En u mag best weten dat het ons heel hoog zit". De heer J. de Kam. voorzitter van het fruitcorsobesl uur. betreurt het afzeggen van Tilroes jVuitbedrijf heel bijzonder. „Wij hebben natuurlijk het liefst zo veel mogelijk en zo goed mogelijke wagens in het corso. Maar er moeten nu eenmaal spelregels zijn waaraan men zich houdt. Iedereen vraagt op de tentoonstelling naar de winnaar. Als die er niet is komen de bezoekers niet volledig aan hun trekken. Men moet bovendien niet vergeten dat het hier altijd nog gaat om de belang rijke inkomsten van drieduizend tot vier duizend gulden". Tilroes fruitbedrijf zal dus niet mee doen aan het corso. Tilroe zal wèl een praalwagen maken. Op de dag van het corso zal deze wagen op De Smokkel hoek aan de rijksweg de aandacht trek ken. Mevrouw Tilroe: „De wagen zal minder groot zijn dan we de laatste ja ren gewend waren, maar wij willen toch iets moois maken. Men verwacht nu een maal iets van ons. En we hebben het er voor over". expressie en zo iets kan een uitste' kend tegenwicht vormen tegen alles wat samenspant tegen de spontani teit in de dagelijkse uitingen zowel van kinderen als volwassenen. Eigen lijk zou je het hele instituut voor kunstzinnige vorming de naam kun nen geveninstituut voor zelfbeves tiging ,DAT hangt samen met wat ik in het begin zei, mijn werk is geen lolly voor de industrie, zo van: er zijn hier industrieën, dan moet er ook iets cultureels komen als zoete tegen hanger. Dat is een wijdverspreid mis verstand Maar cultuur is een auto- ncyme zaak. Het is natuurlijk ook een tegenwicht tegen de technische we reld, maar de behoefte aan zelfont plooiing is een wezenlijk menselijk kenmerk. Ook zondfer industrie is er, overal waar mensen zijn, behoefte aan zelfontplooiing. Wel ben ik bang dat dit teveel kreten lijken. De con sequenties ervan zijn n.l. bepaald ingrijpender dan de welwillende na zeggers beseffen." (Van onze correspondent) YERSEKE Bij het zwemmen aan de steiger van een der oesterputten is het twaalfjarig dochtertje van de heer Verwijs uit Yerseke in moeilijkheden geraakt. Op het gegil van de andere kinderen sprong de heer M. Hogest'e- ger, gepensioneerd controleur bij de Visserijpolitie, gekleed te water en kon het meisje aan de wal brengen. Hier werd door inmiddels toegeschoten hulp met goed gevolg kunstmatige ademha ling toegepast. Haar toestand bleek later van dien aard, dat zij 'naar het ziekenhuis te Goes werd vervoerd. EGMOND AAN ZEE (ANP) Gister morgen is aan het Noorderstrand te Egmond aan Zee bij laag water een versperringsmijn blootgekomen, die dateert uit de tweede wereldoorlog. PAKISTAN heeft gisteren drie leden van de Indiase hoge commissie, onder wie de eerste secretaris, gelast het land binnen 24 uur te verlaten, omdat zij zich schuldig zouden hebben gemaakt aan „georganiseerde spionage". RENESSE (ANP) Aan het strand te Renesse is bij het zwemmen de vijf tienjarige J. den Boer, scholier en woonachtig in Renesse, verdronken. Na dat hij in het water was gedoken kwam hij niet meer boven. Hij werd direct door omstanders aan wal gebracht, waar mond-op-mondbeademing werd toegepast. Alle pogingen om de levens geesten op te wekken, waren tevergeefs. ,(Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschap pelijk Werk, mr. H. J. v. d. Poel, heeft voor een bedrag van f 17.164.154 bijdragen voor de realisering van voorzieningen voor de openluchtrecre atie toegekend. Het geld is bestemd \'oor tachtig projecten, verdeeld over alle provincies. Naar Zeeland gaat: aanleg toegangs weg provinciale weg Zierikzee-Kaam- stede naar Westerschouwen 500.000, voorziening ter verbetering bevaar baarheid Veerse Meer 15.000, inrich ting aanlegplaatsen bij Haringvreter en de Piet in het Veerse Meer 17.500. verbeteren van een weg, aanleg par keerplaatsen, dijkovergangen en be plantingen, gemeente Yerseke 74.563, aanleg van twee duinpaden recreatie gebied de Banj aard, gemeente Wisse- kerke 5.200. Voor Noord-Braibant is gereser veerd: recreatieve voorzieningen aan het Haarsteegse Wiel in de ruilverka veling Heusden - Vlijmen 120.500, aan leg rijwielpaden in de ruilverkaveling Heusden - Vlijmen 170.350, verbeteren tracé Achtmaal - Nispen in de ANWB- West-Brabantroute 275.388. Het totale bedrag is als volgt over de provincies verdeeld: Groningen f 185.000, Friesland f 1-103.140, Drente f 1.335.425, Overijssel f 383.250, Gelder land f 999.720, Utrecht f 848.500, Noord-Holland f 2.703.000, Zuid-Holland f 6.284.618, Zeeland f 612.263, Noord- Brabant f 566.238, Limburg f 1.098.000 en de dienst Zuiderzeewerken f 1.045.000. (ADVERTENTIE) (Van een onzer verslaggeefsters) GOES Zaterdag worden de ploeg- wedstryden om het Zeeuwse ploeg- kampioenschap 1967 op het bedrijf „Goenje" in de Wilhelminapolder ge houden. Zoals gebruikelijk wordt in 2 categorieën geploegd: de rondgaande trekkerploegen en de trekker-wentel- ploegen. In de eerste categorie zullen negen ploegers uitkomen en in de tweede achttien. Onder deze deelnemers zijn ook de beide kampioenen van vorig jaar. Be halve oude bekenden zijn er ook en kele nieuwe deelnemers, die via de voorronden van vorig jaar in de pro vinciale wedstrijden zijn beland. Het ploegwerk wordt beoordeeld door een groep van deskundige jury leden aan de hand van vooraf gestelde eisen. Maar behalve de jury kan ook het publiek het werk van de ploegers beoordelen en kampioenen kiezen. Direct na de officiële uitslag en de prijsuitreiking aan de deelnemers wordt tevens bekendgemaakt, wie van de toeschouwers volgens het publiek winnaar is geworden. (ADVERTENTIE) GUN MODERN van (de enige echte speciaalzaak) Baronielaan 59, Breda Tel'OlGOO 30967 Bel of schrijf even of vraag bezoek van onze adviseurs (Van een onzer verslaggevers) VLISSINGEN De heer I. Filius (A.R.) heeft besloten zijn herbenoe ming tot wethouder van Vlissingen te aanvaarden. Dit is meegedeeld door de heer A. Lorier, fractievoorzitter van de A.R. in de Vlissingae raad. De uitslag van de stemming in de raadsvergadering van vorige week vrijdeg en het dringende beroep, dat zijn fractie en verschillende particulie ren op hem hebben gedaan, zijn vol gens de heer Lorier de belangrijkste oorzaken geweest voor het besluit van de heer Filius als wethouder aan te blijven. (Van een onzer verslaggeefsters) MIDDELBURG De Goescnaren J. v. S. (22) en F. de W. (43) zijn door de rechtbank in Middelburg allebei ver oordeeld tot acht maanden gevangenis straf, waarvan drie maanden voorwaar delijk, een proeftijd van twee jaar en toezicht van het Zeeuws consultatiebu reau voor alcoholisme. Het tweetal probeerde op 4 juni bij de ijzerhandel V. in Goes een brand kast open te branden en leeg te halen. De officier van justitie, mr. N. van Raalte, eiste tegen beide mannen tien maanden gevangenisstraf, waarvan vijf maanden voorwaardelijk met een proef tijd van drie jaar en toezicht van het Zeeuws consultatiebureau voor alco holisme. De 20-jarige beroepsmilitair L. W. ten W. uit Heteren. die op 13 juni was be trokken bij een dodelijk ongeluk in Yerseke, heeft een week hechtenis ge kregen en mag vier maanden niet rij den. De eis was drie weken hechtenis en een jaar niet rijden. De barkeeper M. F. M. H. (24) uit Woensdrecht is veroordeeld tot een week hechtenis en een jaar niet rijden. Op 4 juni was hij schuldig aan een botsing in Rilland-Bath, waarbij een persoon ernstig werd gewond. Tegen hem Werd veertien dagen hechtenis "en een jaar niet rijden geëist. De 21-jarige C. W. M. W. heeft toch een boete van 22,50 gulden gekregen. W. werd hiertoe al door de kanton rechter veroordeeld omdat de remmen van zijn bromfiets niet deugden. W, ging tegen dit vonnis in hoger beroep. De officier van justitie, mr. P. Roscam Abbing. vroeg het vonnis van de kantonrechter te bevestigen, het geen de rechtbank heeft gedaan. De 40-jarige elektromonteur J. M. v, R. tekende hoger beroep aan tegen het vonnis van de kantonrechter in Zie- rikzee, die hem vanwege een gevaar lijke inhaalmanoeuvre veroordeelde tot honderd gulden boete en drie maanden niet rijden. Het vonnis van de kanton rechter is door de rechtbank vernie tigd. Van R. is veroordeeld tot honderd gulden boeten en zes maanden niet rij den. overeenkomstig de eis van de of ficier van justitie. Stap bij ons binnen en laat u de Pfaff-naaimachines demonstreren. Beantwoord daarna schriftelijk een paar eenvoudige vragen over het gebruik van naai machines. Daarvoor ontvangt u een formulier. Met dat formulier maakt u kans op uitbetaling van f 1.000.-, f 500.- of f 100.- in contanten als u vóór 31 december 1967 een naaimachine koopt, onverschillig waar en van welk merk l Bergen op ZoomKortemeestraat 17 TerneuzenNieuwediepstraat 23 Telefoon 01640 - 5878 Telefoon 01150 - 2291 Verder verkrijgbaar bij Goes: A. C. Bastiaanse, Papegaaistraat 4, tel. 01100-7476; Vlissingen: G. Heme laar, Nieuwendjjk 29, tel. 01184-3729; Middelburg: G. Hemelaar, Langeviele 52, tel. 01180-5241; Hulst: H. A. de Breuck, B. F. van Waesberghestraat 16, tel. 01140-2215. (Van een onzer redacteuren) TILBURG De katholieke smeden van Nederland vieren feest. Hun organisatie, de Katholieke Bond Metaalbewer- kingsbedrijven, bestaat vijftig jaar. Het feit van die halve eeuw intensief organisatieleven wordt zaterdag in Tilburg her dacht. Met - onder andere - een feestelijk congres en een gezel lige avondbijeenkomst in de stadsschouwburg. Daartoe be staat alle reden. In de loop van haar lange geschiedenis zijn door de organisatie bergen werk verzet, werden vele moeilijkhe den overwonnen én slaagde een kleine groep pioniers erin hun vakgenoten tot een hechte voor allen zegenrijke samenwerking te brengen. De bond, die nu zo'n tweeduizend leden telt, werd in het donkere oorlogsjaar 1917 op gericht. Om precies te zijn op 4 september. Dat gebeurde in Utrecht. Niet zo maar plotseling. Er was aan die op richting van de Rooms-Katholieke Smedenpatroons Bond jarenlang heel wat strijd voorafgegaan. De pogingen om tot een landelijke smedenorgani- satie te komen dateerden reeds van omstreeks de eeuwwisseling. Regionale smedenverenigingen be stonden dan ook al jaren, toen in 1917 zo'n zestig patroons in het „Haagse Koffiehuis" in de domstad tenslotte het ijzer smeedden toen' het waarlijk gloeiend heet was. In de wereld dei- smeden, meest nijvere ambachtslieden met kleine bedrijven die dag en nacht moesten zwoegen om zich een scha mel bestaan te verzekeren, was de nood hoog gestegen. De enige nog levende mede-oprich ter, H, J. Smits uit Beers, weet dat al lemaal precies, ondanks zijn 85 jaren. Armoede onder de smeden was in die jaren regel, geen uitzondering. Faillis sementen van smeden was niets bij zonders. ken om onze organisatie op te bou wen. Langzamerhand organiseerden de smeden zich". In het begin van de twintiger jaren telde de bond zo'n duizend leden. De ergste kinderziekten leken overwon nen.- Toen kwam de grote, bijna dode lijke klap. De Hanzebank ging in 1923 failliet. Het liep mis met de „In- en Verkoopcentrale Smedenbelang". Het bescheiden bondsbureau moest worden gesloten. Het vertrouwen was kapot. Slechts honderd leden bleven de or ganisatie trouw. Met die kleine groep als basis begonnen mannen als Koop, Alders en rector Van den Hout aan de wederopbouw, volhardend, taai. Ze lieten zich door niets in dat werk hin deren. n Het ledental steeg weer tot duizend. In 1926 werd in Den Bosch een nieuw bondsbureau geopend. B. van Kerk- hoff werd in 1927 technisch adviseur van de bond en redacteur van het nieuwe orgaan „De Vuursalamander". In de dertiger jaren groeide de or ganisatie gestaag. „De negatieve geest was echter nog niet ter ziele. De mai- laise, de bezuigingsmanie, de werk loosheid, de crisis zullen hieraan nieit vree.nd zijn geweest, want ieder is kind van zijn tijd", aldus rector J. Sic king uit Tilburg in zijn herdenkings artikel in Staal, het huidige orgaan van de bond. De oorlog zag de totale afbraak van het vrije organisatieleven in het land. Ook de smedenpatroonsbond moest het werk stopzetten. Op 20 april 1945 her leefde de bond. Voor de tweede maal in zijn rijke en bewogen geschiedenis moest de wederopbouw ter hand wor den genomen. Maar de tijden, en dus ook de mensen, waren veranderd. De eerste vergadering van de bondsraad bewees zonneklaar: „de smid van voorheen was een meneer geworden die staal verwerkte". Het hele sociaal-economische leven was in een stroomversnelling geraakt. Dat betekende ook een totale wijzi ging van het organisatiewerk. ,De bond moest zich waar maken aan de conferentietafel. Daar moesten de be langen van de leden voortaan behar tigd worden. Dat gaf een totale ver andering in de structuur. Dat ging van bureau en bestuursleden onnoe melijk veel vragen". „De onderlinge concurrentie, de haat en nijd, was groot. Enkelen be grepen wel dait slechts samenwerking verbetering kon brengen, noodzakelij ke verhoging van de levensstandaard, grotere kennis van de kostprijzen en collectieve inkoop van materialen. „Een uurloon van vijftien cent was toen al hoog. Dat durfde niet elke smid te berekenen. Een hoefbeslag bracht bij vier nieuwe ijzers ,één gul den in het laatje. Acht of negen paar den beslaan op een dag was normaal. Er werd uren en uren gewerkt. Maar desondanksheerste er. bij de smeden in hét land armoede, grote zwarte ar moede". Met het oprichten van de bond was men er niet. Men moest de vakgeno ten in stad en land overtuigen van de noodzaak zich bij de jonge organisatie aan te sluiten. Dat was moeilijk. De pioniers uit die jaren deden menige verdrietige ervaring op. Er groeide samenwerking met an dere organisaties van vakgenoten, er kwam een vakopleiding tot stand. De Federatie van Werkgeversorganisaties in de Metaalnijverheid en de Vakraad voor de Metaalnijverheid zagen het le- - j venslicht. De Bedrijfsvereniging voor UlirlOOn de Melaa^jv^rheid en het Bedrijfs pensioenfonds voor de Metaalnijver heid gaven een stuk sociale zekerheid waarvan men voor de oorlog niet had durven en kunnen dromen. Steeds meer werd het bondsbureau een vraagbaak voor de leden. Advie zen op een breed terrein, technisch en commercieel, steunden de leden in hun zakelijke ontplooiing. Het ambachtelij ke in het smedenberoep werd steeds meer omgevormd Er ontstond in de bedrijfstak een industrieel klimaat. De smid-o'ude-stij] bestond niet meer. Ve le kleinere bedrijven verdwenen. Het ledental van de bond steeg echter ge staag. De vijftigjarige ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Maar ze gaat niet voor anker. „Want wanneer ooit, dan is het nu de tijd. om het weer in het oog te houden, om tijdig van koers te veranderen om, al zou het maar tijdelijk zijn, te laveren of bij te stu ren", aldus rector Sicking. „Het was de tijd van de zwarte smid. Men gunde elkaar het licht in de ogen niet. Men stond afwijzend tegenover samenwerking. Men dacht veelal al leen maar over boycot, over elkaar vliegen afvangen". Maar onder de energieke leiding van de eerste voorzitter van de bond, de Hagenaar C. Koop, rector Van der Hout en enkele andere enthousiaste organisatiemannen, werd doorgezet. Er kwam een - bescheiden - inkooporga nisatie. Het vakblad „Ons Orgaan" zag het licht. „Tijd voor de organisatie-was.er in feite alleen op de zondagen. Door de week moest er hard worden gewerkt. „Zondag op zondag", ,zo vertelt de heer Smits. ,*zijn we er,op uitgetrok- Er leven bij de leden nog vele wen den. De bond heeft erop toe te zien dat ook ten aanzien van de werkne- mers in de bedrijfstak de redelijke bil- lijkheid zal worden nageleefd. Er is, ook bij heel wat grote bedrijven, een tekort aan kapitaal. Bedrijfssluitingen, vaak zeer spectaculaire, bewijzen dat rust geen sPrake kan zijn. Adviseren en bijsturen blijft de taak van de bond. „Dit jubileum is dus geen eindpunt, het zal eerder een ver trekpunt dienen te zijn". In die geest gaat men zaterdag in Tilburg con gresseren, gaat men het halv-e-eeuw- feest vieren1 van een organisatie die haar bestaansrecht en reden meer dan bewezen heeft.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 3