64 DEN ij li® COMMENTAAR Mensen kunnen zich niet laten invriezen ,V.S. kan op de negers geen H-bom gooien" Twee werelden? bracht leven en liefde Barn, baby, burn"„Barn, baby, burn"„Burn, baby, burn".... H Waarom geen Nederlands initiatief? 10 11 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1967 11 m® fHf ¥2 4 m m 'PSP Brabant in grote zorgen Reserves Bibberen helpt Ondenkbaar NIET VERGEVEN INVLOED NIET BANG DR. CORN. VERHOEVEN: N PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PE|J-ING»EN im^'MNGEN EILINGEN PEILINGENI PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIIGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILNGENPEILINGEN(..PflUNGENPINGENPEILINGEN PEIU EN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL NGEN PEIUNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILLINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN^^EIUNGEN^EU UHWNG t ste schaakpartijen worfoa L gewonnen. Dit fenomeen l tar door het feit, dat v» nncilijker ia dan aanvalu' lende partij beschikt imme„ gemeen over een niimteiia waardoor hfl heter kan J, n. Bocend'en is de aangew' g altijd een kwetsbaar ïercombinaties kan rjjn mijnd worden, hetgeen meest «gin van het einde is. Een illustratie is de onderstaand» gespeelde partij, waarin <j» Lng het slachtoffer wordt va» ïtig voorbereide aanval, dj, wordt met een grandioze'mat. en innmark in óe landenwedstrijd rinlaad. e Helsinki 1967 Nimzo-indisdi' i-f6 2. c2-c4, e7-e6 3. Pbl-tS e2-e3, 0-0 5. Lfl-d3, c7-c5 7-d5 7. 0-0. Pb8-c6 8, a2-«J c4xd5, e6xd5 10. Pc3-e2 1 unstelde voortzetting. Juist c5-c4! 11. Ld3-c2, La5-c7 V :b3 13. Lc2xb3, Lc8-g4 14. Pe2. 15. Ddl-d3, Tf8-e8 16. Lol-M Lb3-c2, Pa5-c4. ibevangen. maar strategisch enspel staat zwart duidelijk 3, Ta8-c6 19. LeS-el, TeM ssende slotaanval wordt reedi ing om door een pionoffer olie valsgolven te gooien). Ic7xe5 21. d4xefi, Pc4xe5 12 m mm m.. na 22. Dd3-b3 Pe5-f3+ü bluffend stukoffer, dat wit k ■1 aantal zetten tot overgave Dd8-h4!'. 24. f3xg4, Te6-h6 25. laatste poging» Pe4-g5! 26. Tfl-hl, Dh4-h3t [1. Pg5-f3 mat. SCHAAKRAADSEL onderstaande eindspel out' i een partij Vukovic-Jovcic ij eeld volgde 1. Kg.l 2 f6, h3 4. f7, h2 5. f8D, hlD zwart gaf zich gewonnen, offl' verlies onvermijdelijk is. In t' ng beschikt zwart echter ever lioze voortzetting, die hem een ijk spel waarborgt. n zet en maakt remise. schaakraadsel ad als volgt een afdwingen: 1. hgn 5 (Op 3 Ke4 volgt 3. Lgöl 4. f7. a2! 3. f8D, ec liet meer winnen. N «AP) - Cliff Jizabeth Rimington mond-beademing weer i„, nadat z.j trd bewusteloos in een n ze weer bijkwam mo™ ,Ga alsjeblieft niet weg- bij haar en thans, 16 "J j,et staan zij op het punt in te treden. en een vriend vonden lizabeth in een bos, t zü hersenschudding dooi** g?. steigerende paaid keBhui5 e werd naar een g in acht waar zij 36 uur /aar verkeerde. aiige Inwood be^jLejïavoor en bracht i.ao bloem®°t eer. „Het was liefde OP ht". zei Elizabeth. noeder, Alice RimlngJ$'W'! Uiff en zijn vne"d Dassaer5 mgeluk het punt g P aSrd aar Elizabeth van haar „of allen, had zij «rl iggen. Het is daar punt" m* merkte op: "fjefde heeft ons ook lie£ et ziet er somber uit met de werkgelegenheid in Brabant. Dit blijkt heel duidelijk uit de werkgelegenheidsnota, die het Brabantse college van G.S. thans geproduceerd heeft. Niet alleen moet voor het volgend jaar rekening worden gehouden met een verdere stijging van het aantal werklozen maar ook op langere termijn gezien zal deze provincie zelfs bij een terugkeer van de hoogconjunctuur onvoldoende werk kunnen bieden aan de groeiende beroepsbevolking. Tenzij Tenzij er een radicale ommekeer komt in het industrialisatiebeleid van be regering. De Brabantse gedeputeerden stellen omonwonden, dat de regering op het punt van de werkgelegenheidsbevordering te kort schiet. Wij delen deze mening. Het kabinet strooit hier en daar wat pepernoten rond maar van een radicale, s'ystematische aanpak is geen sprake. De Brabantse werkgelegenheidsnota is in eerste instantie bedoeld als discussiemateriaal voor de Provinciale Staten van deze provincie. Brabant mag echter verwachten, dat dit stuk straks ook invloed zal uitoefenen 0p het debat over de werkgelegenheid, dat na Prinsjesdag in het parle ment gehouden zai worden. Daarvoor te zorgen is de plicht van de K.V.P. (nog steeds) de grootste politieke partij in dit gewest. De activiteiten van de K.V.P. terzake zullen een indicatie geven van de vernieuwings tendensen, waarover ook binnen deze partij zoveel te doen is. De moeilijkheden, waarvoor Brabant zich geplaatst ziet, zijn mede ontstaan doordat omringende gebieden (Limburg, België en Zeeland) ofwel door grotere rijkssteun ofwel door hun natuurlijke ligging aantrekkelijker zijn voor nieuwe industrievestigingen dan Brabant. Brabant zal door ruimere rijkssteun gelijke kansen moeten krijgen. Tegelijkertijd zal echter de samenwerking met de omringende provincies geïntensiveerd dienen te worden. Vooral bij een werkgelegenheidsbeleid op langere termijn is interprovinciaal en Benelux-overleg voorwaarde voor een goed resultaat. Nu zit men elkaar nog veel te veel vliegen af te vangen. Wij hopen dat G.S. van Brabant ruime bekendheid zullen geven aan hun nota. Deze nota dient toegestuurd te worden aan de politieke partijen, ook de jongeren van „Den Haag", aan de omringende provincies (ook de Belgische) en natuurlijk aan de gemeentebesturen van Brabant. Teveel gemeentebestdren laten zich bij hun industrialisatiebeleid leiden door lokaal chauvinisme. Broddelwerk is hiervan hef resultaat. Wil Brabant werkelijk komen tot een industrialisatie, die nu en straks nieuwe wel vaart zal brengen, dan zal er tussen de gemeenten onderlfng veel sa mengewerkt moeten worden. Wij zijn nog steeds van mening, dat de vorming van regionale industrieraden die intergemeentelijke samen werking in sterke mate zal bevorderen. En wat gaan de politieke jongerenorganisaties me't deze nota doen? Het gaat om hun toekomst. Hun actieve belangstelling kan er toe bij dragen, dat de Brabantse nota niet het zoveelste archiefstuk wordt maar een begin van een nieuwe industrialisatieronde. Zuid-Nederland heeft nog steeds grote mogelijkheden. Maar er zal gewerkt moeten worden om ze te kunnen realiseren. zijn bezoek aan Roemenië, de lastigste vazal van Rusland, gaat minister Luns op staatsiebezoek bij de trouwste volgeling van Moskou, Polen, Deze Nederlandse belangstelling voor het oostblok is verheugend. Eerder reeds is gebleken, dat daar belangrijke veranderingen gaande zijn. Als het Westen hierop verstandig inspeelt zou er een verbetering kunnen intreden in de Oost-Wesf-verhoudingen. Ook een klein land als Nederland kan hier initiatieven nemen. Wat ons betreft mag mr. Luns in Warschau best gaan praten over een erkenning van de Oder-Neissegrens. (Van een medewerker) Zal 'let cr nog eens van komen dat mensen zich laten invriezen om in een hetere tijd, misschien na eeuwen, tot nieuw leven te ontdooien? Op grond yan enige experimenten met dieren is er de laatste jaren veel over gefan taseerd e» gediscussiëerd. Het zal niet gebeuren, aldus prof. dr. Rudolf Thauer an net instituut voor hartonderzock te Bad Nauheim, onlangs op het jaar- Mse congres van het Max-Planckgenootschap in West-Duitsland. De mens ^nu eenmaal warmbloedig en geen techniek ter wereld kan hem koudbloedi: kuntmens 11311 zlcb trouwens nooit zo Kunnen ontwikkelen als hij gedaan Want' Jtamïer 1113 koudbloedig was. holerp nïïïbl°adjgh®tó is de sleutel tot rer- vt S ln? van lovende we- SnM„Tehik£ dook dan ook het »dlg dier. eerst in de gestalte hij con d'oreti, in de evolutie op, of Moedigen rif» t a reusachtige koud- haclden, al weg aarde beheerst b*lraaunhrfSflige dieren, van muis dtaamstemnera? een consla»te 11- kiffSt®r van 37 graden. Voor heven de gemUM Van deZe' 22 graden de omgevino 1 S temperatuur van w» continu A c temPeratuur, is Het l.rA energieverbruik no- gra°t gedeelt»af° ne.emt daarvoor een koppelde ademh de energie uit het din6ssyster.m ,ngs" en verbran- y® nood zond- moblliseert in geval 01,1 do temnerat aar2elen a'le reserves y°lgens d? £!yur °P Peil te houden, hloedigheid -to nUe' Gelt de warm- van de Urm?»- ers ervan bevrijd yan Arrh'énius" dt van de vergelijking yan chemiinl e z.e.gt dat de snelheid temtiprsf,, reacties toeneemt met telkens pij e?j Wel zodatlig dat tuurstijging ï,n graden tempera- themisch" pry"d" e't Ook de bio- hestaat, eehnnf,™ waaiuit het leven Hoe warmer des tl?" (aan- deze wet' y«n. Er is eehtft "itensiever het le- biurt van 40 Lt ien "Pla£ond", in de p.eraturen zouden J1' blJ hogere tem- tkucturen van he» gev°Mige eiwit- j0rden. De stelrfo ,lcbaam beschadigd ?an ook: zo hoof ef- ,natu"r luidt L6.. dicht bij de fn ge 1 maar niet ®'i37 graden ont!?611? van 40 S^den. yntoonde, een ont e,r' 20als Thauer y°°r de cellen de!"!!331. warmtemilieu 'onder speciaal 1} i «eu e Prestaties PParaat mogelpk maakt ermÜlgs' Hnhe^benVdevo,d^- leactiemogelijk- bevofderd 2g»van Ter£unde 'o^tiesnelheid Suf u Het IS ZIln hoge SM df ba centrale zenuw- armbloedige dieren zo superieui* maakt vergeleken bij dat van de koudbloedige. Dit geldt ook voor talrijke andere levensfuncties. Wordt 't koudbloedige dier bij afnemende om gevingstemperatuur traag, het warm bloedige dier houdt bij alle tempera turen tussen 40 graden onder nul en 40 graden boven nul hetzelfde prestatie vermogen. Heeft de warmbloedigheid de hogere omwikkeling van het een-; trale zenuwstelsel mogelijk gemaakt, omgekeerd heeft het centrale zenuw stelsel de warmbloedigheid verbeterd door de vereiste regelmechanismen te besturen. Van oudsher geldt de hypo thalamus aan de hersenbasis, een evo lutionair gezien zeer oud gedeelte yan de hersenen, als regelaar van de li- chaamstem per atuur. In de medische wetenschap gebruikt men onderkoeling bij bepaalde hart operaties. Omdat de hersenen afsterven als ze geen zuurstof krijgen en omdat de zuurstoiioevoer door de tijdelijke uitschakeling van de bloedsomloop bij de hartoperaties stilgezet wordt, wor den bij onderkoeling de biochemische hersenactiviteiten altijd volgens Arr- henius zo verlangzaamd, dat de her senen als het ware stilstaan. Om ze de duur van het operatie te laten over leven, mag deze riskante methode dan ook alleen toegepast worden gedurende een tijdsverloop dat men in minuten uitdrukt. Thauer wees erop dat gebleken is dat de overlevingstijd bij aparte cellen na het invriezen niet te realiseren is bij compacte organen. Aparte cellen kan men verscheidene jaren invriezen; na het ontdooien leven ze gewoon ver der. Bij gehele organen gaat dat niet of maar in zeer beperkte mate, hetgeen vooral van belang is bij het nog ex perimenteel in de ijskast opslaan van te transplanteren organen. Lukt het niet de warmbloedtechniek bij het ope reren te verbeteren, dan zullen de ope ratietijden verder verkort moeten wor den. Hoe dan ook, het is in geen geval denkbaar mensen in te vriezen en weer tot leven te ontdooien. Ze zouden na het invriezen nog wel korte tijd, be wusteloos, yerder leven, maar dan ster ven. Wat ontdooid zou worden, kan alleen een lijk heten. NEWARK - DETROIT - MILWAUKEE - HARLEM - PROVIDENCE - GRAND RAPIDS - TOLEDO - ROCHESTER - PHOENIX STOKELEY CARMICHAEL (Van onze redactie buitenland) Stokeley Carmichael is een begrip. Zijn slogan is Black Power, Zwarte Macht. Zijn kleur is zijn land. Hij leeft openlijk op voet van oorlog met de Amerikaanse maatschappij. Stokeley Carmichael is 26 jaar. De voorstanders van de geweldloze negerrevo lutie (King en anderen) noemen hem een onruststoker. Zij beschouwen hem als de auctor intellectualis van de moorden, plunderingen en brandstichtingen. „De weg van Carmichael is de weg naar de ondergang", waarschuwt Martin Luther King. Carmichael wordt gehaat en gevreesd, maar hij is de leider van Amerika's jonge, militante en groeiende nationalistische negerbeweging. Hij kan Sartre, Camus, Gandhi en Nkroemah uit zijn hoofd citeren. Zeven van zijn laatste acht verjaardagen bracht hij in de cel door. Hij is een vriendelijk man, lacht gemakkelijk en is charmant. Hij kan spreken als een politicus, arbeider of academicus. Carmichael is nog jong voor de volksmenner die men van hem gemaakt heeft. Hij werd geboren op Trinidad. Zijn ouders brachten hem als 12-jarige mee naar Harlem, het negergetto van New York. Hij ging veel om met blanken. Hij was lange tijd een van de weinige negerstudenten op een exclusieve Newyorkse middelbare school. Hij was zelfs een tijdlang de enige neger, die lid was van de Morris Park Dukes, een jeugdbende van het type uit de musical West Side Story.. „Ik was in die bende minister van oorlog. Ik bereidde alle diefstallen voor en we hadden meestal succes", verklaarde hij onlangs in een interview. „Ik brak uiteindelijk met de Dukes. Zij zaten nog beeldromannetjes te lezen, toen ik me al bezighield met Carmichael moedigde dezi Marx en Darwin. Maar ik werd me ook bewust van mijn neger-zijn. vanuit Havanna de negers in Lrn rtnvt ooit nu ovoll n Tt> hom 1 Zij zaten nog beeldromannetjes te lezen, toen ik me al bezighield met Marx en Darwin. Maar ik werd me ook bewust van mijn neger-zijn. In I960, toen ik voor het eerst hoorde van „sit-ins" van negers in restau rants, die alleen voor blanken bedoeld waren, dacht ik, dat het een stelletje lummels waren, belust op publiciteit. Maar op een avond zag ik op de t.v. hoe ze een restaurant werden uitgeslagen suiker in hun ogen, mayonaise in hun haar en toen gebeurde er iets met me. Ik stond plotseling in brand. En dat was het begin". Het was het begin van zijn bemoeienis met de „SNCC" populair „Snick'' geheten: de coördinatiecommissie voor geweldloze studenten actie, die in 1960 was opgericht. Een jaar later begon de commissie met geweldloze acties. In dat jaar trokken 13 jonge negers door het zuiden van de V.S. om de negers aan stemrecht te helpen. In 1964 werkten meer dan duizend vrijwilligers en leden in de gevaarlijke „Black Belt" (de zwarte gordel) in het zuiden van Amerika. De jonge negers werden vaak gemarteld, geschopt en geslagen. Stokeley Car michael hield er op 22-jarige leeftijd al een maagzweer aan over. In 1965 kwam de beginselverklaring van Black Power, uitgedacht door Stokeley Carmichael en uitgegeven door „Snick". Kern van het document: „Als wij voor uitgang willen maken met de negerbevrijding, dan moeten wij ons afzonderen van de blanken. Wij moeten onze eigen instellingen vormen, onze eigen politieke partijen, wü moeten onze eigen geschiedenis gaan schrijven. Negers zullen instinctief sportteams van negers toejuichen, wanneer deze spelen tegen teams van blanken of voornamelijk blanken. Hetzelfde moet gelden voor het beginsel van rassengelijkheid: een mystiek moet worden geschapen, waardoor negers zich kunnen vereenzelvigen met de protestbeweging". De laatste jaren zijn vele krasse kre ten uit Carmichaeis mond opgetekend. Zij weerspiegelen de strijdlust, vast houdendheid. grimmigheid en frustra tie van de man, die in zeven jaar een geweldloos negercomité veranderde in een extreme beweging, die er niet voor terug'deinsi geweld te gebruiken om de negerrevolutie te bespoedigen. Deze week verklaarde hij nog op Castro's Cuba, dat Johnson en Wilson zo spoe dig mogelijk vermoord moeten worden. Carmichael scheldt op alles, wat blank is. Zelfs de Amerikaanse helden moeten het ontgelden. Christofer Co lumbus is een „stomme blanke hond" (Carmichael noemt een blanke een „honky") en George Washington een „blanke slavendrijver". President John son noemt hij een „pias". Negertoehoor ders adviseert hij: „Lap de Amerikaan se wetten aan je laars". Rassenrellen karakteriseert hij als „rebellie". Hij zweept negers op en moedigt hen aan ongeregeldheden te beginnen, waarvoor zij nooit excuses moeten vragen. ,.Als een blanke je probeert neer te schieten, doodt hem dan voordat God het nieuws hoort", zegt Carmichael. Hij moedigt de negers aan niet te gaan vechten in Vietnam. Hij zegt hierover: „Geen en kele Vietnamees heeft me ooit nikker genoemd, waarom zou ik dan tegen hem vechten?". En: „Ons standpunt is: wij verrekken het om te gaan". In een recent interview een minder grimmige Carmichael: „Ik denk, dat ik mezelf niet kan vergeven, dat ik in mijn jeugd een blanke wilde zijn. We speelden indertijd op Trinidad een spel letje. Je nam een boomschors en gooide hem omhoog. Als de schors met de ruwe kant naar boven op de grond te rechtkwam, dan zou je een zwart meis je trouwen. Ik heb die schors honder den keren in de lucht gegooid en ik hoopte steeds maar weer, dat de witte binnenkant van de schors te zien zou zijn, als hij op de grond terechtkwam. Dan zou ik met een blank meisje trou wen." Heeft Carmichael ooit een verhou ding gehad met een blank meisje? „Slechts een keer. Ik zat toen op de middelbare school in New York. Het was meer een platonische dan een sexuele liefde, maar de verhouding was yoor mij enorm belangrijk. Ik wilde het meisje uithoren, maar ik was bang, dat ik haar zou kwetsen en dat zij mij zou beledigen en dan had ik niet geweten wat te doen",Wij liepen samen naar de ondergrondse. Iedereen keek naar ons. Ik denk dat zij er zich van bewust was, maar zij deed alsof er niets aan de hand was. Ik was mij er wel van bewust en ik kreeg er genoeg van. Ik bleef stotteren. We gingen naar een schoolparty. Ik herinner me de blikken van mijn leraren: ik raakte het echte taboe: een blanke vrouw." Carmichael groeide op met twee zus ters, drie tantes en een grootmoeder in Port of Spain. Zijn vader was timmer man. Stokeley kreeg een Engelse op voeding. Hij stond eens vier uren in de houding voor de Engelse vlag en hij meende het. „Ik heb het mezelf nooit vergeven", zegt hij. „Ik ben kwaad omdat ik werd verdoofd door blanke suprematie en omdat ik er niet tegen in opstand kwam. Ik ben razend omdat het volk dat ik in Westindië bewonderde ook niet rebelleerde. Het drong mij al les op." „Mijn vader was onderdanig, stil en gehoorzaam. Alles wat ik niet ben. Hij geloofde wat de blanken hem vertel den: Als je hard werkt heb je succes in je leven. Hij stierf zoals hij op de we reld kwam: arm en zwart. Werken was niets voor mij. Als ik niet in de neger beweging was terechtgekomen, zou ik nu een gangster geweest zijn." Malcolm X, de fanatieke nationalis tische negerleider, die drie jaar geleden in het negergetto Harlem werd ver moord, heeft grote invloed gehad op Carmichaeis denken. In vele speeches van Carmicnael herkent men Malcolm X's kreten. Carmichael zei b.v. kort geleden over de trots van de negers: „Wij moeten onszelf als een mooi volk beschouwen. Wij denken altijd, dat het enige, wat mooi kan zijn, blank moet zijn. Wij moeten er genoegen meene men, dat wij dikke lippen, platte neu zen en kroesharen hebben. Wij moeten er genoegen meenemen, dat wij zwart en mooi zijn. Wij zullen de blanken dan ook niet meer imiteren." Stokeley Carmichael noemt Malcolm X „mijn patroonheilige". Hij zegt over hem: „Ik bewonderde zijn intelligentie, zijn analytische geest, zijn openhartig heid en zijn bereidheid om te proberen zijn volk te verenigen. Wat wij jonge studenten van hem leerden was dit: Malcolm X sprak zijn eigen yolk toe en hij hield op te spreken tegen blanken." Carmichael moedigde deze week vanuit Havanna de negers in Ameri ka aan een guerilla te beginnen in de grote steden. Wat denkt hij van het gebruik van geweld? „De blanke praat altijd over geweld. Praatte hij ook over geweld toen hij Afrika roofde? Men zegt: Black Power betekent geweld. De blanke heeft ons meer dan vier eeuwen onderdrukt, uit gemergeld en uitgezogen. Was hij niet gewelddadig voor ons? Als wij geweld dadig voor hem zijn heeft hij het dub bel en dwars verdiend. Het heeft geen enkele zin te praten over geweld in deze wereld. Elke dag sterven er men sen van honger, terwijl er genoeg voed sel op deze wereld is: dat is geweld. De Indiase regering is van plan de mannen die meer dan drie kinderen, hebben te laten steriliseren. Dat is er ger dan een mens neerschieten, maar niemand ziet in die sterilisatie een ge welddadige daad." De blanken proberen ons nu bang te maken. Kijk zeggen ze, jullie vexToren in Newark 21 mensen, wij maar twee. Je kunt beter stoppen met die relletjes. Wij trekken ons er niets van aan. Snick wordt gerespecteerd want als wij schreeuwen „bum, baby, burn" (brandt, baby, brandt), zijn wij de eersten die het vuurtje aansteken. Ja, ik zou een blanke politieman in een negerwijk kunnen neerschieten. Ik vind dat hij daar niets te maken heeft." Verwacht Carmichael een reactie van de blanken? „Amerika kan geen H-bom op de ne gers in dit land gooien. Als de blanken cie negei'getto's omsingelen zul len wij alles opblazen wat zij bouwden. Wij zullen dit land totaal ruïneren, als de blanken zich met ons bemoeien." Is Carmichael bang om vermoord te worden zoals Malcom X? „De blanken begingen een fout met Malcolm X (Carmichael is hier fout, want Malcolm X werd zoals men zich zal herinneren door een neger ver moord. Redactie). Zij maakten een mar telaar van hem. Ze zitten nu in een lastig parket: ze moeten mij vermoor den of in de bajes smijten." Wat verstaat Carmichael NU onder Black Power? (vergelijk deze uit spraak met de verklaring uit het oorspronkelijke Black Power docu ment). „Black Power betekent de vereniging van alle negers om te vechten voor onze bevrijding met alle middelen die noodzakelijk zijn om met Malcolm X te spreken. Wij willen zeggenschap in de instellingen van de gemeenschap pen, waarin we leven. Wij willen zeg genschap over het land en wij willen ophouden met de exploitatie van niet- blanken in de gehele wereld. We wil len best leven in een zwart getto, maar wij willen niet onderdrukt worden. Ik ben niet voor apartheid, omdat wij niet zeggen, dat blanken niet in onze getto's mogen komen." Stokeley Carmichael zit op 26-jarige leeftijd ongewild op de troon van Mal colm X: hij is het symbool geworden van de militante negerbewegingen in de VS. Hij is nog jong en moet nog groeien in zijn rol. Carmichaeis trage die en die van zijn volk zou wel eens kunnen zijn, dat de wereld hem noch de tijd noch het begrip schenkt, die hij nodig heeft. (Gegevens voor dit artikel zijn ontleend aan The Observer, News week, TimeSunday Times en L'Expresse)^ Att - m*- STOKELEY CARMICHAEL: Verdoofd door blanke suprematie. Qmstreeks het jaar-1100 schreef Anselmus, heilige monnik en aartsbisschop van Canterbury, zijn beroemde tractaat „Cur Deus Ho mo", of: „Waarom God mens ge worden is". „Moest worden" zou een nog betere vervanging zijn van het in het Latijn ontbrekende werkwoord, want Anselmus be staat het in deze verhandeling aan te tonen dat de menswording noodzakelijk was. Eenmaal de zonde gegeven is de genoegdoening door een mens die tegelijk God is, op wiskundige wijze af te leiden. Dat de mens geschapen is om ge lukkig te zijn in plaats van de gevallen engelen en omdat hun oorspronkelijk aantal moest wor den aangevuld, dat de verlosser uit een maagd geboren moest wor den en tal van andere heilhisto- risehe gegevens worden eveneens afgeleid uit het beginsel van de genoegdoening. Dat alles gebeurt zonder dat de geschiedenis zelf als bron van enige duidelijkheid of zekerheid ter sprake wordt ge bracht. Het gaat niet om wat ge beurd is, maar om wat noodzake lijk is en dus heeft moeten ge beuren. Die merkwaardige „dus" past in de typische wijze van denken, eigen aan Anselmus, en die men in de geschiedenis van de wijsbegeerte „ontologisme" noemt. „Wat niet anders dan als noodza kelijk gedacht kan worden, dat is ook werkelijk", zo zou deze stel- hele ontologisme is een speelse aangelegenheid, een experiment met de kracht en de geldigheid van het denken. Het verbaast mij dan ook dat dit soort van verhan delingen, voorzover zij nog gele zen worden, met zo grote ernst gelezen worden. In werkelijkheid vormen zij bijzonder aangename ontspanningslectuur, als we ten minste dat woord nu weer niet al te frivool opvatten. Tk heb Anselmus gelezen aan een heet Grieks strand. Zijn tractaat is daar allerminst misplaatst. Er wordt aan zo'n strand heel wat afgepeinsd. Denk maar aan Au- gustinus en Schmelzer of aan Kloos die in de eindeloze deining zich zelf weerspiegeld zag. Filo sofische werken van onbekommerd woeste beschouwelijkheid zijn ideale lectuur aan zee. Het trof mij dan ook buitengemeen pijnlijk niemand anders met zo'n boek be zig te zien. Wel veel science-fic tion, want dat vinden we ontspan nend. Maar het verschil ten op zichte van Anselmus of Hegel is veel geringer dan men zou den ken. We hoeven maar weinig aan de boven geciteerde uitspraak van Anselmus te veranderen om dit in te zien. Als we het construeren van noodzakelijkheden vervangen door het bedenken van mogelijk heden en het geloof in een werke lijk gebeuren door een geloof in ling omschreven kunnen worden. Anselmus is vooral bekend door de toepassing hiervan op God: God moet bestaan omdat de wer kelijkheid van zijn bestaan een wezenlijk en noodzakelijk onder deel is van zijn wezen, zoals wij dat denken Jn het genoemde tractaat komt de volgende dialoog voor, waar uit het standpunt duidelijk wordt. Deskundigen zullen onmiddellijk opmerken dat mijn vertaling hier van aanzienlijk afwijkt van die van de Anselmuskenner en -uit gever Franciseus Salezius Schmitt O.S.B. Maar een dagbladartikel leent zich niet voor filologisch geredetwist. Anselmus zegt: „Wat moeten we antwoorden aan hem, die daarom beweert dat wat nood zakelijk moet bestaan onmogelijk is, omdat hij niet weet hoe het bestaat"? En Boso, zijn gespreks partner antwoordt gewillig: „Dat hij dwaas is." Anselmus: „Dus hoeven wij geen aandacht te schenken aan wat hij zegt". Boso: „Dat is waar. Maar hem moet wel getoond worden op welke wijze datgene bestaat wat hij voor on mogelijk houdt." En met enige tegenzin geeft Anselmus dat dan toe, speels, om de dialoog te ver tragen en spannend te houden. Want dat blijkt telkens: Anselmus speelt met zijn gedachten en dat is van grote betekenis voor dat wat hij noodzakelijk noemt. Die speelsheid maakt het noodzake lijke weer tot iets dat vrij is. Het het vermogen tot realiseren, kort om als we de zaak in het actieve omzetten, dan zijn we er al. Dus: wij vinden iemand dwaas, die iets daarom voor onmogelijk houdt omdat het nog nooit gebeurd is, ofschoon toch de mogelijkheid er van gedacht kan worden. In beide gevallen is het vrije, Speelse den ken van belang, er kan meer ge dacht worden dan er op het mo ment gerealiseerd kan worden; maar het denken heeft wel tot functie dat wa: zich voor ver werkelijking leent ook inderdaad te realiseren, 't Mogelijke moet op een of andere manier werkelijk worden. Met, andere woorden: het mogelijke is veel meer noodzake lijk dan het werkelijke. En verder: in beide gevallen, dus volstrekt niet alleen in de science-fiction die wel als geschikte strandlectuur wordt geaccepteerd, is het denken speels: het laat zich op geen en kele wijze door noodzaak of mo gelijkheid verpletteren of tiran niseren. Anders zou het geen den ken en geen ontspanning zijn. Bij veertig graden Celsius, te midden van wufte vakantiegan gers, lijkt de monnik Anselmus met zijn beschouwingen over het aantal van de gevallen engelen op het eerste oog een vertegenwoor diger uit een andere wereld. Maar Piloot Storm is dat evenzeer. Ik geloof niet in de andersheid van die werelden of in de apartheid daarvan. Twee werelden is mij te weinig; en ik heb al te veel aan één.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 11