Duizenden forellen in massagraf Hongkong: stuk Westen in het Verre Oosten Negerorganisaties voor integratie en tegen het „beest5 gevaarlijke container gevonden Duitse geheime dienst zoekt opvolger voor generaal Gehlen tmm EX-CIRCUSACROBAAT: VIS MOCHT AAN DE GRENS NIET DOOR Fout Tegenstand Moeilijk •i'irr De radi°-ac"cve WEER MILITAIR ALS CHEF? BURGER Eldo-lancering voor tiende keer uitgesteld KIELMANSEGG Weer sneuvelde Europees record oude... klare is toch maar ie ware! NEGEN DRAKEN HAVEN OP DE GROENE GRENS I VERSCHILLENDE STROMINGEN IN VS. WILLEN ALLE BEVRIJDING Guerrilla Krant 7 DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 4 AUGUSTUS 196 4 (Van een onzer verslaggevers) V1NKEVEEN Wat doet een gevierd circusacrobaat die tegen He 50 loopt en wiens handen steeds grotere knokkels van de rheu- matiek krijgen, zodat hij tenslotte zijn krom getrokken vingers nog nauwelijks kan bewegen Zo'n man begint forellen te kweken en hoopt dat hij hiervan een gezond bedrijf kan maken, zodat de boe ren, burgers en broodvissers daar ook winst in zien en zijn voorbeeld navolgen. En zo'n man moet bijvoorbeeld oproeien tegen de stroom anti-propaganda van de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschap pij, die beweert dat een forellenkwekerij in Nederland bijna niet lu cratief kan zijn. Zo'n man moet Wil Koolwijk heten en zich door geen tegenslag laten ontmoedigen. Deze week loosde een zware Deense tankwagen 80.000 forellen van ver schillend formaat (kosten bijna elf mille) in de netten die Wil in een dood lopende arm van de Vinkeveense plassen had uitgezet. Gisteren zouden die voor het eerst bezichtigd kunnen worden door iedereen die maar belang stelling heeft voor de eerste „Nederlandse Polder Viskwekerij". Maar de kleine Amsterdammer (die nu 52 jaar oud is moest dui zenden forellen ter aarde bestellen. Hij zwoegde en sjorde en sjouwde („buffelen" noemt hij dat zelf) aan teilen vol zilverglanzende maar volstrekt levenloze vissekadavers die in diepe kuilen werden ge stort. „Ik kan er natuurlijk bij gaan staan grienen, maar dit is waanzin, ik ben geen zielepees" deelt hij mee. Dan verklaart hij dat er iemand aan de grens heeft staan „sukke len", waardoor de Deense tankwa gen met de toen nog „levende re genboogforellen" drie uur lang in de gloeiende zon moest wachten. Tijdens dat oponthoud trad vol gens hem de massale vissterfte in. „Ik had alles tot in de puntjes geregeld en nu heeft er toch nog ergens een fout gezeten. Ik weet niet bij wie, ik geef niemand de schuld. Kijk, ik ben een circus man. Bij mij gaan levende dieren vóór het gelijk of het ongelijk van de mensen. Wie er nu aan de grens bij Nieuvverschans gelijk had of tiet, dat zou er voor mij niets toe lebben gedaan. Allereerst had de vis door gemoeten. Nu lagen die beesten in steeds warmer water en met steeds minder zuurstof ie wachten totdat ik een boete van 1 1650,— had betaald. Ik werd daar witheet van. want ik kan elke cent gebruiken. Waar het nu om draai de weet ik nog niet precies. Maar de douane heeft mij gevraagd waarvoor die forellen dienen. Als het pootvis is dan zit er 15 pro cent invoerrechten op en als het voor de consumptie is maar 10 pro cent. Maar ilt kon geen antwoord geven op die vraag, want ik wist nog niet welk deel ik aan de res taurants zou verkopen en welk deel gepoot zou worden of gekweekt." „Ik weet het niet", is een uit spraak waarmee ze alle kanten op kunnen. Nu schijnt die expediteur te hebben dat het pootvis en toen is het gedonder begon nen", vertelt de oud-acrobaat. Het nieuwe in zijn manier van forellen kweken is, dat hij geen peperdure vijvers laat aanleggen ®et kunstmatige waterzuivering, maar dat de vis wordt uitgezet in netten die hij overal langs de oe- W kan bevestigen. Dit zijn 4 of 'meter lang en breed en zo'n an derhalve meter diep. Hierin kun nen duizenden vissen worden vet 'Ti?' "P de goedkoopste manier. Alle erkende visinstanties zijn er evenwel van overtuigd, dat zelfs water in de grootste plassen j»g te vuil is om de visstapel te ra gedijen. Wil Koolwijk echter e t,v°rig jaar al eens een groot *l,door hem geleverde forel- J) by Vinkeveen zien uitzetten. J verkocht al duizenden van de- aan vel'schillende vereni- gen die de beschikking over een «talie pias hebben. hiervan hebben hem in Nes im i1® overtuiging, dat er nnlrf! and - voornamelijk in de te 10g een overvloed aan wa ks™ Sesehikt is om een kwe- !n °P te zetten. Hem zweeft Dpfin voor °gen, naar CT voorbeeld, waar honderden L.j!'Hoeren" hun belangrijkste het lnnmS hebben gevonden in (snoet T van zoetwatervis ®woraSr?ord)arS' karP8r' Pali"S landL2'? het ook voor de vader- om j oer als een mogelijkheid nauwelijks winstgevende legakkers in de plassen (die veelal tegen de zin van plassenschappen opgespoten worden, om er caravans op te kunnen plaatsen) rendabel te maken. "En waarom zou een brood visser nog uitvaren vraagt hij zich in gemoede af, „als hij ook een kwekerij kan beginnen, zodat hij de vis in elke gewenste maat en van elke gewenste soort voor het uitscheppen heeft Wil Koolwijk is er fel op tegen dat de overheid zo ongeveer de alleen vertoning van de forellenkweek heeft, zoals de Heidemij. Hij ver gelijkt een dergelijke situatie met de Russische kolchozen, die ook geen maximale opbrengsten leve ren. „Om te beginnen kost het mil joenen omdat de overheid per se vijvers wil hebben met peperdure installaties. En dan komt erbij dat staatsbeambten niet kunnen kwe ken. Ze willen niet naar vis stin ken. Neem bijvoorbeeld maar de manier van voeren: bij de Heide mij krijgen die forellen korrels te eten. Die stonken niet, waren niet vies, maar wel veel duurder. Daar door komt het dat de overheid die toch geen invoerrechten op jon ge forellen behoeft te betalen duurder moet werken dan ik kan doen." „Bij de Heidemij kost de forel per kilogram 7,50, bij mij 5,Maar ik voer ze „mest". Dat is veel goed koper omdat het de afvalvis is die op het IJsselmeer in de palingnet- ten komt. Die zou toch weggegooid worden. Ik koop die zaak vooral veel voorn, brasem en pos voor een krats, vermaal alles in een soort grote vleesmolen die ergens op een bouwterrein staat en voer daarvan twee of drie gram per dag op vaste tijden. Op die manier duurt het 50 tot 80 dagen om een forel van 50 gram te mesten tot een vis van 300 gram. In Duits land hebben ze uitgerekend, dat een vis uit 6 kg mest 1 kg vlees produceert." Aldus Wil, die nog eens herhaalt dat de Heidemij „spotgoedkoop" zou moeten kunnen werken en dan met merkbare vol doening vertelt dat deze overheids instantie de forellenkweek heeft stopgezet. Hij geeft echter toe, dat het voor hem moeilijk zal zjjn om de kwe kerij na de grote tegenslag op korte termijn rendabel te ma ken. Voorlopig stopt hij er geld in dat hij verdient in zijn goed be klante winkel van visartikelen in Amsterdam. Hij troost zich met de gedachte dat elke proef geld kost voordat er baten van begin nen te komen. „Ik sta puur alleen met mijn me thode. Maar ik ben er een beetje waanzinnig van geworden. Zoiets gaat bij mij vanzelf, als ik me er gens in heb vastgebeten, en ik krijg tegenwerking, dan ga ik gewoon door. Als die kweek maar eerst in de handen van gewone boeren is. Dan moetje eens zien wat die klaarstomen. Dan maken ze coöpe raties en krijgen we net zoiets als de bloembollenteelt", voorspelt de forellenmagnaat met een optimis me dat minstens zo groot is als de zorgvuldigheid waarmee hij onver droten voortgaat, de piepkleine vis- selijkjes die uit de overvolle tei len in het gras zijn gevallen, op te rapen. „Dat moet nu gebeuren, want morgen liggen ze te stinken". VVer(j **et afgelopen weekein dt, t ^etlnkt uit een vrachtauto op bied nafoj0 1161 ^n*werPsc haveage- r<cht. J *^e(ierIandse grens, is te- De a-/ die deze week de JWe dat e dde deelde gisteren to dat tie conS' is Sepleegd, a"tlere nwr ]vas °PSeborgen ra ha(j Plaats dan men eryoor (ADVERTENTIE) een gouden dames horloge vraagt om een gouden hand wij bieden u een smaak volle, brede collectie van 150,. tot 400,-. (Van onze correspondent in Bonn) BONN/MÜNCHEN Nog voor 30 april van het volgend jaar zal generaal Arnold Gehlen worden gepensioneerd als chef van de „Bun desnachrichtendienst", de geheime dienst van de Bondsrepubliek, die is gevestigd (achter prikkeldraad) in de stadswijk Pullach in München. Generaal Gehlen heeft al in april van dit jaar de pensioengerechtig de leeftijd bereikt maar zijn ambtstermijn werd op verzoek van de Duitse regering met een jaar verlengd. De Bundesnachrichtendienst Ressorteert direct onder de, bondskanselier. Generaal Gehlen, van wie geen foto's bestaan, die recenter zijn dan 23 jaar geleden, toen hij op het opperbevel van de Wehrmacht reeds chef was van de afdeling „Fremde Heere Ost" is de grote onbekende van de na-oorlogse geschiedenis van de Bondsrepubliek. Na de Duitse capitulatie analyseerde hij de militaire situatie in de wereld voor de Amerikanen. Hij wordt als een groot expert beschouwd. Sinds West- Duitsland in 1955 zijn soevereiniteit terugkreeg is hij chef van de toen ook weer heropgerichte geheime dienst. Naast de „Bundesnachrichtendienst" van generaal Gehlen kent men in West-Duitsland nog de „militaire Ab- wehrdienst" (die zich vooral bezighoudt met het tegengaan van buitenlandse militaire spionage in West-Duitsland) en het „Amt für Verfassungsschutz" (wiens taak het is een oogje in het zeil te houden tegen civiele agenten). Alvorens er een opvolger voor gene raal Gehlen kan worden benoemd zal de regering moeten uitmaken, of zij de „Bundesnachrichtendienst" nog n keer onder commando van een mili tair wil stellen. De sociaal-democrati sche coalitieleden van de C-D.U. wil len een burger aan het hoofd van de dienst stellen zoals bij de Amerikaanse C.I.A. het gevaj is. In laatste instan tie zal bondskanselier Kiiesinger, ais opperste chef die bovendien het grootste deel van de kosten moet dra gen uit het budget van de Bondskanse- larij dat/moeten beslissen. Generaal Gehlen zelf is er een vooi- stander van, dat de door hem opge bouwde en perfect functionerende „Bundesnachrichtendienst" onder mi litaire leiding blijft en heeft als op volger ook een man klaarstaan, die hijzelf heeft opgeleid. Dat is generaal Gerhard Wessel, die jarenlang onder generaal Gehlen heeft gewerkt (ook als bij de afd. „Fremde Heere Ost" in het oippei-bevel van de Wehrmacht). en het klappen van de zweep kent Ook generaal Wessel is in militaire kringen in West-Duitsland bekend om zijn scherpe analyses van de militaire sterkte van buitenlandse mogendheden. Op het ogenblik is generaal Wessel de Westduitse gedelegeerde in het „Stan ding Military Committee" van de NA VO in Washington. Hij verliet de „Bundesnachrichtendienst" in 1962, o. a. om enige jaren dienst te doen bij de troepen. Hij werd commandant van de tweede tankbrigade in Brunswijk. Wie de kandidaat is voor de opvol ging van generaal Gehlen, voor het ge val de regering mocht besluiten deze dienst door een burger te laten leiden. WOOMERA (Reuter) De lance ring van de Eldo-aanörijfraket „Euro pa 1" is voor de tiende keer uitge steld. Donderdagmorgen had men alles klaargemaakt om de raket vanaf de proefbasis in Woomera in Zuid-Austra- lië de ruimte in te schieten. Zestien minuten voor het schot gelost zou wor den ontdekte men echter een manke ment in het automatische besturings systeem van de eerste trap van de raket. Kolonel Jesse Dutton, de vertegen woordiger van de Eldo in Australië, heeft verklaard dat er geen poging meer zal worden gedaan om de ra ket de ruimte in te schieten nis men ook vandaag weer van de landering moet afzien. is niet bekend. In 'dat geval zal ook een andere post moeten worden gevon den voor generaal Wessel, die in het voorjaar van 1968 wordt afgelost. Bij is dezer dagen genoemd als even tuele opvolger van generaal Von Kiel- mansegg tot bevelhebber van de land strijdkrachten Midden-Europa van de NATO in Brunssum. Op het ministerie van defensie tn Bonn weigerde men op deze suggestie commentaar te leveren, zolang met de bondgenoten nog overleg wordt ge pleegd over de enigszins omstreden kandidatuur van generaal Schnez. Er is geen enkele aanwijzing, dat het mi nisterie van defensie in Bonn bereid is om deze kandidatuur vanwege het oorlogsverleden van Schnez terug te trekken. Het is overigens ook niet goed aenkbaar dat een voor zulk een hoge militaire post eenmaal door een re gering voorgestelde kandidaat zomaar ineens wordt ingetrokken- Overigens heeft ook de Nederlandse regering zien tegenover Bonn nog niet officieel over generaal Schnez uitgelaten. MOSKOU (ANP) De Rus Semjon Belits-Geiman heeft in Moskou zijn ei gen Europees record op de 1500 meter vrije slag verbeterd. De 22-jarige stu dent zwom tijdens de Spartakiade «3e afstand in 16 minuten 52.7 seconden. Hij bleef daarmee 5.8 seconden onder het oude record, dat hij vorig jaar tijdens de Europese kampioenschappen te Utrcht vestigde. Het wereldrecord op deze afstand staat met 16.41.6 op naam van de Amerikaan Mike Burton. (ADVERTENTIE) kleine, glaasjes, groot genoegen (Van onze speciale verslaggever) HONGKONG Kai Tak, de luchthaven van Hongkong, is op een smalle landtong gebouwd. Het vliegveld is aan drie zijden omgeven door water, terwijl de groene heuvels van het Chinese vasteland voor een onvergete lijk decor zorgen. Het verkeerstoestel waarin ik me bevond een grote Boeing van de Panam was afgeladen met Ame rikanen. De meesten waren militai ren, die het 2 000 kilometer in zuid westelijke richting liggende Saigon na een diensttijd van een jaar voor goed hadden verlaten. Ze konden hun vreugde nauwelijks op. Welk een verschil met, welk een verademing na Vietnam! De groe ne hel, waar honderdduizenden men sen elkaar belagen, waar het ge weervuur ratelt, en waar tonnen bommen elke dag opnieuw dood en verderf z„aien, lijkt in Hongkong ver der verwijderd dan ooit. De wind van de vrede waait hier voor het oog en het gevoel althans geluk en welvaart bloeien er in exotische kleuren. In het airconditioned stationsge bouw, dat als het modernste van heel Azië geldt, is de paspoortcon trole in handen van keurig geünifor meerde en gedisciplineerd optreden de, Chinese ambtenaren- Ze gaan niet over een nacht ijs- Behalve een toeristisch winkelparadijs is Hong kong ook een centrum van goud- en juwelensmokkelaars, van handelaars in verdovende middelen en van po litieke agitators. Het „zwarte boek" dat steeds weer wordt gehanteerd, is dikker dan de bijbel. Ik installeerde me in August Moon een hotel dat in het hart van Kow- loon gelegen is. Genoemd naar de bergketen van het achterland „De negen Draken" is deze wijk, diit im mense stadsdeel eigenlijk, de kleur rijkste, die men, waar ook ter we reld, aanschouwen kan. Hier vonden de eerste pro-Maoïstische relletjes plaats, die nog altijd een lichte na- deining hebben- Hier treft men de traditionele „ladderstraten" aan, de Chinese pagodes van het felste groen, rood en blauw, de handelaars in alle mogelijke luxe gebruiksgoede ren. die met elkaar zo'n 600 mil joen gulden per jaar omzetten. De etalages van de juweliers en de horlogiers van Carnavon Road zijn als inkijkjes in een schatkist. Jade, malachiet, ivoor, koraal, lipis lazuli, parels, goud, platina, briljanten, daarnaast lakwerk, zijde, met koper beslagen kasten van teak- en kam- ferhout. Van al deze schittering en weelde bestaat de vrijhaven Hong kong grotendeels. En dat precies op de grens met China, waar de groot ste luxe nog steeds een volle maag is- Een vreemd gebied, aan anachro nisme ook» die uit 1842 stammende Britse kroonkolonie, welke door gou verneur sir David Trench nog als in de jaren van het imperium be stuurd wordt. Het eigenlijke Hong kong is een eiland, waar de zaken wereld wolkenkrabbers van hyper moderne kantoorpaleizen en flatge bouwen heeft neergezet. Er zijn nog zo'n 200 andere eilanden, doch de meeste hiervan zijn onbewoond. Kowloon ligt aan de andere kant vaci het water, dat Victoria Haven heet en diat breder is dan het Hol- landisch Diep. Om de paar minuten varen er ponten heen en weer, als er tenminste geen stakingen zijn- Aan de boeien liggen vrachtvaar ders, passagierschepen en oorlogs bodems, omzwermd door steigeren de jonken, tongkan en sampans. Achter Kowloon waar 2 van de 3,5 miljoen Chinezen van Hongkong wo nen en werken, houdt die meesle pende sfeer van bedrijvigheid plotse ling op. Daar begint het nieuwe ter ritorium, dat in 1898 vcor 99 jaar van China werd gepacht en dat, in de richting van Kanton, tot aan de grenzen van het rode rijk voert. Men vindt daar wat boeren, die op rij st en aardappelveldjes ploeteren. Men ziet er vluchtelingen, die in grote kampen bijeengebracht zijn- Er zijn geweldige eendenfokkerijen, die de Peking-ducklings een delicatesse voor de Chinese keuken naar alle delen van de aard exporteren. Voor Hongkong en zijn miljoenen- bevolking is de voornaamste indus trie de verwerking van textiel. De produktie van speelgoed en van le derwaren is terk in opkomst. De meeste van de 15.000 bedrijven zijn echter weinig arbeidsintensief. De aan Chinese families toebehorende fabriekjes, die meer dan 100 werk nemers tellen, zijn bijna op de vin gers na te rekenen. Het laatste Brits© bastion in het Verre Oosten worstelt met enkele ontzagwekkende problemen. In de eerste plaats is de samenstelling van de leeftijdspiramide vrij ongun stig. Door het geboorteoverschot dat als een van de grootste van de we reld geldt, zullen er op zeer korte termijn nieuwe vormen van werkge legenheid moeten worden gezocht. Op een wijze ide haar gelijke niet heert, wordt in Hongkong aan de opruiming van verkrotte woonwij ken gewerkt. Het honderden miljoe nen guldens kostende bouwprogram voirziet in het ter beschikking stel len van woonruimte (flatgebouwen) aan meer dan 100.000 zielen per jaar. De stinkende onhygiënische water- wijken, waar ontelbaren op verrot te en vaak halfgezonken bootjes sa- Kappers bewerken op straat twee kleine jongens. De op dracht is „kort van ashter en opzij", en het resultaat is dan bijzonder kort, zoals het jon getje rechts Iaat zien. Moe der wacht geduldig met haar dochter op haar rug. menhokken, genieten in het sane ringsplan topprioriteit. Ook de wrak ke hutjes op de daken van bestaan de en redelijk bewoonbare huize gaan eraan. Tenslotte de sluikhandel in narco tica- Volgens de statistieken is meer dan één procent van de Chinese be volking aan opium (vrij geproduceerd in India), morfine en heroin ever- slaafd- Speciale commando's voeren een onafgebroken strijd tegen het net van internationale smokkelaars, dat zijn vertakkingen over de hele we reld heeft. Alleen in Hongkong worden jaar lijks bijna evengrote hoeveelheden narcotica in bels a g genomen als in de hele Verenigde Staten. In 1966 kon de hand worden gelegd op niet minder dan 2.000 kilo opium, 100 kilo morfine en 10 kilo heroine, terwijl 15.000 personen zich wegens illegaal vervoer tegenover de rechtbank ver antwoorden moesten. Dit alles hoor je al de eerste dag in Hongkong, waar de Europese sa menleving nog typische koloniale trekjes heeft en dat door de eiland- mentaliteit zware stempels, zoniet lit tekens draagt. Naast hardwerkende lieden en koopgrage ,of uitgelaten toeristen, schuimen er avonturiers en profiteurs rond. Er wordt met geld gesmeten, maar er wordt ook politiek gemaakt. NEW YORK (AFP) In de neger- wijken van de Amerikaanse steden zijn onderafdelingen gevestigd van de ver schillende organisaties die streven naar de „bevrijding" van de negers. Deze organisaties oefenen geen gezag uit, maar belichamen de verschillende stromingen. Zy hebben niet aangezet tot de opstanden van nu, maar hebben er wel hun steun aan gegeven, nadat deze eenmaal waren uitgebroken. De doeleinden van deze organisaties lopen uiteen van integratie van de ne gers in de Amerikaanse gemeenschap tot het vestigen van een onafhankelijke negerstaat en de vernietiging van het Amerikaanse „beest". De voornaamste organisaties zijn De „NAACP" de associatie voor de vooruitgang van gekleurden. de oudste en meest conservatieve. Wil integratie langs wettelijke weg door verkrijging van burgerrechten. Voornamelijk ge vormd uit de middenklasse, enige ver takkingen in het zuiden zijn echter tot directe actie overgegaan. „CORE"Het congres voor rassen- gelijkheid, met honderdduizend leden (ongeveer een derde van de NAACP- aanhang). Wil alle zwarte activisten in zich verenigen die directe actie willen toepassen. Op de jongste bijeenkomst, in juli, aanvaardde CORE het denk beeld van „zwart aan de macht". „SNIK"Het comité van geweldloze studenten. Heeft een beperkt aantal aanhangers, vormt een kern van orga nisatoren die de bevolking moeten mo biliseren. Dit comité kwam het eerst met het slagwoord „zwart aan de macht", het is voorstander van een guerrilla-oorlog in de steden. De „Zwarte Mohammedanen" een godsdienstige groep die altijd heeft ge ijverd voor een onafhankelijke neger staat. Anti-blank en sterk gekant tegen alles wat naar integratie zweemt. Heeft aan geen enkele actie voor het verkrij gen van gelijke burgerrechten deelge nomen. veel leden- werken echter sa men met andere nationalistische ne gers. De „Partij van de Zwarte Panter" Staat onder meer „zwart aan de macht" voor door verkiezing van negerburge meesters en politiechefs in negerdistric ten. „RAM" De beweging voor revolutio naire actie. Hoewel deze een krant uit geeft. zijn de leiders niet bekend. Roept op tot gewapende strijd en sabotage. De „Vijf Procent" ontleent zijn naam aan de theorie dat de negerbevolMng zou bestaan uit „vijf procent verraders, negentig procent schapen en vijf pro cent strijders die tot alles bereid zijn". Deze beweging wil de laatstgenoemde vijf procent in zich verenigen. Het pro gramma lijkt op dat van de RAM, maar hecht meer belang aan sabotage om „het beest op de knieën te dwin gen". Voorts bestaan er nog talrijke plaat selijke groeperingen, die directe actie voorstaan. Zo vindt men in New York de „Mau Mau", die in Hiarlem en ande re negerwijken aanplakbiljetten opplakt waarin president Johnson en conserva tieve negers worden aangevallen en het inzetten van negers in Vietnam wordt verworpen. De leiders van de grote organisaties zien in het bestaan van zoveel groepe ringen geen belemmering voor hun stre ven. de „Zwarte vrijheidsbeweging" wol-at er huns inziens namelijk moS- lijker door te onderdrukken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 7