NEUTRINO'S
JACHTOBJECT
IJSBERGEN VERVEN
SPOOKACHTIGE
NIEUW TIJDPERK
VAN ONDERZOEK
BEGINT
IN GENEVE
Concou
Kruislai
PLANETEN VERKEND MET RADARECHO'S EN RUIMTESCHEPEN
Schuttersfeest it
Wouwsehe Planta
DAGBLAD DE STEM
Televisie
Voyager
Venus
Vluchten
Bijgaand artikel is geschreven
door dr. William H. Pickering,
directeur van het Jet Propulsion
Laboratory straalaandrijvings
laboratorium) in Pasadena, Ca-
lifornië, dat een leidende rol
speelt bij alle Amerikaanse expe
rimenten met onbemande ver
kenningsvoertuigen, die naar de
maan en de planeten worden ge
stuurd. Vanuit Pasadena werden
onder meer de Mariner, Surveyor
en Lunar Orbiter-verkenners op
hun reizen naar de maan, Venus
en Mars gecommandeerd.
planeet. Spectroscopische waarnemin
gen wezen op een zeer langzame draai
ing, maar de metingen bevatten onze
kerheden. De radarmetingen toonden
onweerlegbaar aan dat Venus inder
daad langzaam tegen de wijzers van de
klok indraait met een omwent'elingstijd
Wetenschappelijke onderzoekers fn het straalaandrijvingslaboratorium in
Pasadena, Californië, bestuderen dichtbij-opnamen» die door een ruimteverken
ner van de maan zijn genomen.
De meest spectaculaire fotover
kenningsvlucht in de ruimte werd ge
maakt door de Mariner-4 die op 14
juni 1965 langs de planeet Mars vloog.
Op deze kaart van Mars zijn de 21
elkaar overlappende rechthoekige
gebieden getekend die de Amerikaan
se ruimteverkenner heeft gefotogra
feerd. De foto's brachten ojm. aan het
licht dat Mars bedekt is met grote
kraters, net als de maan.
Onlangs begon in het Europese centrum voor kernonderzoek CERN ftt
Genève een groot onderzoekprogramma, dat tot doel heeft het raadsel van de
neutrino's en anti-neutrino's, de „spookdeeltjes" in de kernfysica, tenminste
voor een deel op te lossen.
De reusachtige protonenversneller van 28 miljard elektronvolt, die als een
half begraven ring van vele honderden meters middellijn hij Genève Hgt,
is het afgelopen jaar uitgebreid met nieuwe onderzoekinstallaties.
De neutrino's die eerst als een bij-
produkt in de protonenversneller
ontstonden, kunnen nu worden ge
bundeld tot een krachtige en scherpe
straal. Voor het waarnemen van de
reacties tussen op elkaar botsende
onzichtbaar kleine kerndeeltjes is
een zogenaamde bellenkamer ge
bouwd, die met zijn inhoud van 1180
liter de grootste ter wereld is. In
1969 zal voor het neutrino-onderzoek
een nog veel grotere bellenkamer
van 8000 liter in gebruik worden ge
nomen.
Het neutrino is het vreemdste ele
mentair materiedeeltje, dat tot dus
ver is ontdekt. Het heeft geen massa
en geen elektrische lading en is
daardoor bijzonder moeilijk waar te
nemen. Reeds in 1931 werd het be
staan ervan op theoretische gronden
voorspeld door de natuurkundige
Wolfgang Pauli. De Duitse onder
zoeker geloofde toen niet dat het
spookdeeltje ooit werkelijk zou wor
den ontdekt.
Maar in 1956-slaagden twee Ame
rikaanse natuurkundigen, Co wan en
Reines er in het bestaan van het neu
trino, het „ongrijpbare niets", expe
rimenteel aan te tonen.
De neutrino's ontstaan onder meer
bij de kernfusieprocessen, die zich
in de zon afspelen. Zij vliegen met
fantastische snelheden de ruimte in
en ontmoeten op hun weg praktisch
geen hindernissen. Want door hun
gebrek aan massa en lading hebben
zij een ongelooflijk doordringingsver
mogen. Elke vierkante centimeter
van het aardoppervlak wordt per se
conde doorboord door meer dan 10
miljard neutrino's van de zon. De
deeltjes worden noch door het water
van de oceanen, noch door het hard
ste graniet van de vastelanden, noch
door'het binnenste van de aarde te
gengehouden. Ze schieten met on
verminderde snelheid dwars door on
ze planeet heen! Voor de neutrino's
bestaat de aarde eenvoudig niet.
Dit maakt duidelijk hoe bijzonder
moeilijk het neutrino-onderzoek is.
De kernfysici kunnen alleen iets van
de eigenschappen van het neutrino
waarnemen als het toevallig tegen
een ander kerndeeltje botst. De kans
op zo'n botsing is onder normale om
standigheden onvoorstelbaar klein.
De onderzoekers beginnen echter te
leren hoe zij met allerlei kunstgre
pen de botsingkans kunnen vergro
ten. Bij de eerste neutrino-experi
menten in Genève, deden zich slechts
30 botsingen op een half miljoen op
namen voor. De afgelopen vijf jaar
is de botsingskans met behulp van
speciale apparatuur 10.000 keer gro
ter gemaakt. Voor de komende vijf
jaar wordt nog eens een duizendvou
dige verbetering verwacht.
Meer kennis over het neutrino zal
volgens kernonderzoekers, sterren
kundigen en kosmologen leiden tot
een dieper inzicht in de evolutie van
het heelaL
iets bij te stellen of een onderdeel te
vervangen.
Mariner 4, die op 14 juli 1965 langs
Mars vloog, geeft een goede illustratie
van wetenschappelijke apparatuur aan
boord van een interplanetair ruimte
vaartuig. Het televisiesysteem, gemon
teerd op een platform, was ontworpen
om de hemel bij de planeet af te zoeken
totdat een foto-elektrische cel de trai
nee! in het oog kreeg en de camera in
staat stelde een serie foto's van het op
pervlak te maken. Deze opnamen wer
den op magnetische band „opgeslagen"
en later één voor één naar de aarde ge
zonden. Het televisiesysteem woog 5 ki
lo en werkte op een elektrische energie
van slechts 8 watt.
Gegevens van deze instrumenten en
van 90 andere, die de verrichtingen van
het ruimtevaartuig registreerden, wer
den verzameld in een computersysteem
en in de juiste volgorde naar de zen
der gevoerd. Dit computersysteem be
vatte ongeveer 11.000 onderdelen. Het
woog bijna 5,5 kilo en had een energie
yan 6,5 watt nodig.
De grote hoeveelheid gegevens, die
van Mariner werd ontvangen, werd
.verwerkt in het ruimtevluchtoperatie-
centrum in Pasadena, Californië. Bin
nen vijf minuten na ontvangst van de
signalen, waren zowel wetenschappelij
ker als technische informatie beschik
baar voor een eerste bestudering.
Tijdens de zeven maanden lange reis
van Mariner 4 naar Mars, werden we
kelijks overzichten en magnetische ban
den beschikbaargesteld aan iedere on
derzoeker een stuk informatie van Ma
riner 4 over Mars uitzoeken om dit door
een computer te laten verwerken.
Mariner 4 is het meest verfijnde in
terplanetaire ruimtevaartuig dat de
Verenigde Staten tot nu toe hebben ge
lanceerd, maar zijn mogelijkheden wer
den beperkt door het maximumgewicht
van 220 kilo. De interplanetaire ruim
tevaartuigen van de volgende genera
tie, de Voyagerserie, zullen meer dan
tien keer zoveel wegen en veel inge
wikkelder opdrachten kunnen uitvoe
ren.
Volgens de huidige plannen zullen ia
de zeventiger jaren Voyagerruimtevaar-
tuigen naar Mars worden gestuurd.
Sommige zullen er in een baan omheen
blijven draaien, andere zullen op de
planeet landen. Latere Voyagers zullen
naar Venus en mogelijk nog andere pla
neten worden gestuurd.
De verkenning van het zonnestelsel
is inderdaad een nieuw tijdperk binnen
gegaan. De twee eerder genoemde voor
beelden onderzoek met radar vanaf
de aarde en onderzoekingen met ruim
tevaartuigen bieden spectaculaire
mogelijkheden onze naburige planeten
beter te leren kennen.
Een actie-foto van Ten
(Van onze sportcorrespor
KRUISLAND Zondag h«
groot aantal ruiters en ama
landelijke rij verenigingen uit
bant deelgenomen aan het dc
jaar 35 jaar bestaande
Graaf Engelbrecht georganise
cours. Burgemeester J. M. var
van Steenbergen verrichtte d<
opening, waarna een mas:
volgde. De jubilerende vereni
ondanks de geringe belangst-
rugzien op een geslaagd even
De uitslagen waren als vol^
Achttallen klasse licht 1 G
gelbrecht Kruisland, 2 Floret
3 Prins Auvergne Halsteren.
Achttallen klasse midden:
doms Sprundel, 2 Pr. Bernha
3 Prins Maurits Roosendaal.
Viertallen midden en zwaar
jans ruiters Oud-Gastel, 2 T
try Rider Oudenbosch, 3 Nier
ters Klundert.
Viertallen klasse licht: 1
Rijsbergen, 2 St.-George Ossen
'Paardenvriend Princenhage.
Individuele dressuur: Ring 3
Breda met Sally, 2 M. Neefs B
Smooky, 3 A. v. d. Meer met
Ring 4 Klasse M-l M-2: 1
Breda met Jonker, 2 B. v.d. W;
dert.
Ring 5. Klasse 1-2: 1 J. Bi
sendaal met Johny, 2 B. v.d.
Etten met Pukkie.
Individuele dressuur Klasse I
naars in de diverse ringen: R
Martens Rijsbergen met Astri<
J. Huibregts Rijsbergen met
ring 8 J. de Petter Roosendaal
ronia, ring 9 R. Coppens Oss
met. Toepet, ring 10 C. v.d.
Prinsenbeek met Zita.
Springen beginners: 1 C. va
ren met Silvia Halsteren, 2 A.
met Quickly Kruisland, 3 A. v.
met Wolena Leur.
Springen klasse licht: 1 A. 1
Etten, 2 R. Copnens Ossenc
Idem.
Springen klasse midden: 1
bregts met Reflex, 2 B. v.d.
met Pukkie Etten, 3 J. Test
Hairos Xland.
Klasse zwaar: 1 C. Scheepers
tel met Sissie, 2 W. Vermunt
bosch met Zampa, 3 C Neef
met Smooky.
Parijs springconcours: 1 C. S<
met Sissie O-Gastel, 2 A. Kou
Springtime Ossendrecht, 3 C. I
met Yanko Xland.
AL vele eeuwen lang zijn de
planeten van ons zonnestel
sel studieobjecten voor sterren
kundigen. Voordat de telescoop
was uitgevonden, bleef het on
derzoek beperkt tot pogingen de
bewegingen van deze hemellicha
men te begrijpen en te voorspel
len. Zeer nauwkeurige waarne
mingen aan het eind van de 16e
eeuw leidden tot de conclusie, dat
de planeten in banen om de zon
draaien en op deze basis werd het
moderne beeld van het zonnestel
sel gebouwd.
Telescopen en nauwkeurige klok
ken maakten het zelfs mogelijk nog
betere waarnemingen te doen en zo
werden de buitenste planeten, Nep-
tunus en Pluto ontdekt. De telescopen
gaven de sterrenkundigen ook voor
het eerst aanwijzingen over de groot
te en het oppervlak van de planeten
en zij brachten aan het licht dat dc
meeste planeten manen hebben.
Toen kwam het ruimtevaarttijdperk
en dit bracht de mogelijkheid mee ex
perimenten op of in ieder geval dichtbij
andere planeten te ondernemen. De
NASA, de Amerikaanse organisatie
voor lucht- en ruimtevaart, heeft een
aantal programma's voor verkennings
vluchten naar de planetan in uitvoering,
maar ook op aarde is het onderzoek nu
intensiever geworden dan ooit. Weten
schapsmensen uit allerlei vakken, zoals
biologie, geologie, natuur- en scheikunde
zijn nu op dit nieuwe terrein van de
planetologie samengestroomd om geza
menlijk onderzoekingen te doen.
Sinds de tweede wereldoorlog heb
ben, behalve raketten, allerlei andere
uitvindingen de mens verder geholpen
bij zijn verkenning van de planeten.
Waarnemingen met telescopen bijvoor
beeld, zijn verbeterd door het gebruik
van beter fotografisch materiaal, ook
kleurenfilm, en door verschillende elek
tronische instrumenten. De spectrosco
pie heeft een geweldige ontwikkeling
doorgemaakt dank zij een verbeterde
technologie. Radiotelescopen zijn gevoe
lig genoeg geworden om waarnemingen
op planeten te doen.
De laatste paar jaar zijn nog veel
grotere stappen gedaan. Telescopen zijn
door ballons boven de atmosfeer uitge
tild. Radarsignalen zijn door planeten
teruggekaatst. Ruimtevoertuigen zijn
naar de omgeving van Venus en Mars
gestuurd. Binnen niet al te lange tijd
zal een astronomisch waarnemingssta
tion als een satelliet om de aarde
draaien. Ruimtevaartuigen zullen in ba
nen om de naburige planeten worden
gebracht en zij zullen capsules loslaten,
die op het oppervlak van die hemel
lichamen landen.
De eerste radar-echo werd van een
hemellichaam ontvangen in 1946. men
een groep verbindingstechnici van tiet
Amerikaanse leger er in slaagde een
signaal op te vangen, dat door de maan
was teruggekaatst. Tegen 1961 waien
ook echo's ontvangen van de planeet
Venus. Het feit dat de afstand tot Ve
nus meer dan 100 keer zo groot is als
de afstand tot de maan. is een aanwij
zing voor de opmerkelijke vooruitgang
van de radartechniek in een periode
yan 15 jaar.
Maar het is niet voldoende alleen
maar een echo van een planeet op te
vangen. Voor nuttige wetenschappelijke
informatie moeten de eigenschaopen
van de echo worden bestudeerd. De Ujd
waarop de echo wordt ontvangen eeeft
een precieze aanwijzing over de afstand
tot het hemellichaam. De kracht van de
echo geeft informatie over de mate
waarin signalen door de planeet vol
den verstrooid Een verschuiving in de
radiofrequentie van de echo vormt eer,
maatstaf voor ae beweging van he' he
mellichaam ten opzichte van de aarde
de frequentiespi eiding zegt iets ovei
de draaiing van de planeet. De resulta
ten die door deze nieuwe methoden zijn
verkregen, hebben bewezen dat rartai
een buitengewoon waardevol nieuw
hulpmiddel is voor het planetaire on
derzoek.
De afstand van de aarde tot de pla
neet Venus is nu gemeten tot op onge
veer 25 kilometer nauwkeurig. Deze
gegevens vullen de astronomische waar
nemingen op een nuttige manier aan
Astronomische gegevens bestaan uil
hoekmetingen, uitgezet tegen de tijd
Door de nauwkeurige afstand hie* aan
toe te voegen kunnen de bewegingen
van de planeten veel nauwkeurigei
worden berekend dan voorheen.
Venus is een bijzonder interessant ge
vel, omdat het met astronomische waar
nemingen niet mogelijk was gebleker
een omwentelingstijd voor deze planeet
vast te stellen bij gebrek aan zichtbare
kenmerken op het oppervlak van de
van ongeveer 250 dagen.
Radarwaarnemingen van Mercurius
en Mars hebben ook waardevolle infor
matie opgeleverd. Jupiter is zowel door
het straalaandrijvingslaboratorium in
Californië als door een Russisch labora
torium met radarstralen afgetast. Van
wege de grote afstand en de grote fre
quentiespreiding als gevolg van de snel
le rotatie van de planeet, blijkt Jupiter
echter een erg moeilijk doelwit voor
onderzoekingen te zijn.
Naast de maan zal Venus het aantrek
kelijkste doel voor radaronderzoek blij
ven. De verwachting is dat er tenslotte
een complete radarkaart van de pla
neet zal worden samengesteld.
De afgelopen vijf jaar is de mogelijk
heid om instrumènten naar de planeten
te zenden van een veronderstelling
werkelijkheid geworden. De Verenigde
Staten hebben met succes twee ruimte
vaartuigen naar andere planeten laten
vliegen: de Mariner 2 naar Venus en
de Mariner 4 naar Mars. De Sovjet-
Unie heeft onder meer twee ruimre-
sondes naar Venus gestuurd, waarvan
er een op de planeet is terechtgekomen.
Verwacht mag worden dat beide landen
in de nabije toekomst hun experimen
ten zullen voortzetten. Amerika zal in
juni Mariner 5 lanceren, die in het na
jaar dicht langs Venus moet vliegen.
Deze vluchten openen duidelijk een
heel nieuw tijdperk in de planetologie.
Een praktisch probleem is dat de
energie, die een draagraket kan leve
ren, beperkt is en dat daardoor de
meeste ruimtevaartuigen, die naar an
dere planeten vliegen een baan volgen
die een minimum aan energie vereist.
Om in de buurt van zijn doel te komen,
moet een ruimtevaartuig op een beoaald
tijdstip worden gelanceerd, als de aarde
?n de andere planeet ten opzichte van
elakar in de juiste positie staan.
Dit betekent dat de tijdstippen van
lancering en aankomst, van een ruim
tevaartuig bij een planeet worden be
paald door de meetkundige structuur
van het zonnestelsel. Als daarom waar
nemingen moeten worden gedaan tij
dens een bepaald seizoen op de planeet
Mars, zal een vei%enningsvaartuig
slechts in zekere lanceerperioden kun
nen vertrekken.
Omdat de banen van de planeten in
verschillende vlakken liggen is de ener
gie. die nodig is om een ruimtevaartuig
naar een andere planeet te brengen,
afhankelijk van de lanceerdatum. In
dat geval van Mars bijvoorbeeld, zal de
laagste minimumenergiebaan zich voor
doen in 1969 en de hoogste in 1973. De
cyclus herhaalt zich in een periode van
15 jaar. Bij een lancering in 1969 zal een
ruimtevaartuig met een snelheid van
2,8 kilometer per seconde uit het zwaar
tekrachtveld van de aarde moeten ont
snappen om de baan van Mars te be
reiken In 1973 zal deze snelheid 4 ki
lometer per seconde moeten zijn. Het
gewicht van het ruimtevaartuig, iat
met een bepaalde draagraket kan wor
den gelanceerd, zal dienovereenkomstig
variëren.
Gegevens, die door ruimtevaartuigen
uit de omgeving van een planeet naar,
de aarde worden gezonden, moeten
enorme afstanden afleggen. Daarom
moet het verbindingssysteem zo wor
den ontworpen dat de snelheid waar
mee ae gegevens elkaar opvolgen zo
laag mogelijk wordt gehouden. De ap
paratuur van het ruimtevaartuig moet
deze lage overdrachtssnelheid kunnen
verwerken of anders moet er een ge
heugen worden ingebouwd, waarin de
gegevens korte tijd kunnen worden be
waard totdat ze aan de beurt zijn om
vanuit de lucht verfbommen op te gooien. Zo kan z|j de loop volgen van
gevaarlijke kolossen die afdrijven naar de scheepvaartroutes in het noorden v*®
de Atlantische Oceaan. Men kan nu aan de schepen de plaats van de ijsbergeO
doorgeven om rampen te voorkomen.
(Van onze sportcorrespond(
WOUWSCHE PLANTAGE
dagmiddag waren de gemeenteb
Wouwsehe Plantage weer het
van een groot internationaal scl
ieest, georganiseerd door de
jagersvereniging De deelnemers
IS? i in setal. waren afkom
JJle delen van Nederland en
behoorl«k druk was
erschillende schietbanen, dier
pgemerkt dat er minder deel
Tprfn dan vorig jaar.
Elke deelnemer kon deze mie
arie verschillende categorieën
aoen: wedstrijdbaan, vrije baan
vereniging. Elke categorie was
weer onderverdeeld in vier v
Jende banen: Afgaande hoge
inkomende hoge duiven: Dw
duiven; Rabbits.
Per baan mochten vijf schote
den gelost (behalve bij de ca
JX!Lbaan' waar men er slech
ocht geven). Elke treffer wer
dij gehonoreerd met 10 punten.
onSeveer zeven uur vond
S .fs.,aan de Wouwsehe j
plaats mg Van de weds
al?volgt,Slag Van de wedstrijde
S^2sïr^i?aan: 1 Jac°bs 190
ÏÏlnk,elsn *90 Pnt.: 3 Boonstopn
Volo'lOA 0Sth0ek 190 Pnt' 5
hof 180 pnt!6 F Quisf 180 pnt
baa,n: 1 E. Swinkels,
Boonstoppel, 4 J, Swinkels, 5 L.
kaaWlu'd',BS,emTd- allen 450 pnt.
haarten. T Jacobs 410 pnt'
li'8? vereniging: 1 Geens u
Bavtoi patrijsi met 180
Baitelen uit Wouw met 180
Konings uit Wouw: 4 Ch v
CensWRn!!aH vt" vorig jaar):
pens, 6 v. Heybeek: 8 P. v. d
2 1
L. c
uit
pnt
d,
5 J
Bi
PIET TESSELAAR was al en:
moeft v JenUwachtig' De 'rede
•en feit 7r WPrden- D" is inmifl
vrouw hot i agmiddag schonk
zoon t w, Ven aaa een tweelit
®n (Jo£) en een meisje (Yol
te worden uitgezonden.
Instrumenten, die ontworpen zijn om
aan boord van een ruimtevaartuig mee
te vliegen, moeten natuurlijk in de om
standigheden van dit" ruimtevaartuig
kunnen werken. Deze omstandigheden
kunnen worden verdeeld in drie ca
tegorieën: de lancering, de vrije val in
de luchtledige ruimte en de landing op
een andere planeet of op aarde. Elke
categorie heeft haar problemen.
De lancering wordt in de eerste plaats
gekenmerkt door hevige trillingen en
versnellingen. De vrije val door de
ruimte schept problemen met betrek
king tot de langdurige blootstelling van'
de apparatuur aan een vacuüm. Het
binnendringen in de dampkring en de
landing op een planeet gevën opnieuw
trillings- en versnellingsproblemen.
Er zijn instrumenten gebouwd, die
onder alle genoemde omstandigheder
goed werken, maar het blijft eer
moeilijke opgave. De slechtste omstan
digheden doen zich gewoonlijk voor tij
dsns de trillingsperiode van de lance
ring. Maar ook de effecten van het va
cuüm in de ruimte mogen niet worder
onderschat. Sommige materialen van
instrumenten kunnen verdampen, ei
kunneq. zich moeilijkheden voordoen
bij de smering van lagers en door df
afwezigheid van luchtstromingen kar
de temperatuur van sommige onderde
len van de apparatuur te hoog oplopen
Er kunnen ook elektrische problemej
ontstaan tijdens de reis van het ruimte,
vaartuig vanuit de dichte dampkring ei
in afgesloten compartimenten van he
ruimtevaartuig kunnen lekkages outre
den.
Behalve de dwang die het bijzondei
milieu van een ruimtevaartuig hem op
legt, is de ontwerper van instrumen+ei
ook gebonden aan beperkingen van ge
wicht, volume en energieverbruik. Voo
de meeste huidige ruimtevaartuigei
zijn deze beperkingen zeer streng. Maa
als in de toekomst grotere draagraket
ten beschikbaar komen, zouden de vooi
schriften kunnen worden verruimd.
Een ruimtevaartuig, dat wordt on
worpen om instrumenten op een andei
planeet neer te zetten, brengt nog ee,
andere eis met zich mee. Het moet bu
logisch steriel zijn. Een van de zeer be
langwekkende experimenten, die op ne
oppervlak van Mars zullen worden on
dernomen, is de speurtocht naar levei
Daarom moet' alle apparatuur, die m
Mars landt steriel zijn om zekerhei
te geven dat geen levende organism?
van de aarde naar de planeet word?
overgebracht.
Methoden om een groot ruimtevaó
tuig volmaakt steriel te maken en d
ook tijdens de lancering zo te houdei
zijn thans in ontwikkeling. Een van d
mogelijkheden is dat een complet
ruimtevaartuig wordt gesteriliseei
door het gedurende lange tijd tot bt
ven het kookpunt van water te verhb
ten. In dat geval moeten natuurlijk al]
instrumenten van het ruimtevaaitui
worden vervaardigd uit materialen e>
onderdelen, die zo'n behandeling kur
nen doorstaan.
Tenslotte is er de kwestie van de be
trouwbaarheid tijdens lange reizen doe
de ruimte. Sommige instrumenten moe
ten vele maanden achtereen onafgebu
ken werken. Andere zijn alleen in d<
buurt van een andere planeet nodig Z<
moeten dan in actie komen na lanetiv
rig aan de luchtledigheid en de stralir
gen van de ruimte blootgesteld te zij
geweest. Alle uitrusting aan boord van
het ruimtevaartuig moet de eerste en
enige keer dat zij volledig realistisch
wordt beproefd, perfect functioneren.
Als de lanceerknop eenmaal is inge
drukt, is er geen gelegenheid meer om
Een Lockheed HC-103B Hercules „IJspatrouille-vliegtuig" van de Ameri
kaanse kustwacht heeft, laagvliegend over een reeks Ijsbergen b|j de kust van
Labrador de Ijsberg op de voorgrond uitgekozen om snel in de verf te zetten; dit
alles in het belang van de wetenschap. De kustwacht merkt de Ijsbergen door er
