boeken I plank WAO brengt vereenvoudiging in wirwar van sociale verzekering w BEELDE Loonsverhogingmaar ook prijsstijgingen Werknemersvan hoog tot laag verzekerd WAO biedt mogelijkheid voor goede revalidatie Huurverhoging Sociale verzekering Rekenwerk FïnTsh] WW Sociale premies per 1 juli 8 DAGEN POOR NEDERLAND VOOR i. BERNLEF: J Weinig voordeel voor lagere inkomens IN SOMMIGE GEVALLEN EEN AUTO... 14 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 1 JULI 196? 14 Gulf-SuperNo-Wox EXTRA KICK 1 JULI: MIJLPAAL IN SOCIALE LEVEN (Van een onzer redacteuren) BREDA Het is vandaag voor aile Nederlanders een belangrijke dag, want iedereen is wel ergens betrokken bij de reeks wijzigingen, die vandaag ingaan. Die wijzigingen zijn: invoering van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO); een zeer belangrijke ge beurtenis in de sociale geschiedenis, die hiernaast uitvoerig uit de doeken wordt gedaan; invoering van de gewijzigde Ziektewet, wat samenhangt met de invoering van de WAO; afschaffing van de ongevallen- en invaliditeitswetten, eveneens in verband met de invoering van de WAO; de omzetbelasting stijgt voor een reeks artikelen met 20 procent; de loon- en inkomstenbelasting wordt verlaagd met 300 miljoen; de huren worden verhoogd met 7 tot 15 procent; de uitkeringen van de AOW en AWW en ook de oude invaliditeitsuitkeringen gaan omhoog; er komt, tenslotte, vandaag een algemene loonsverhoging van 1,5 procent. MAX DENDERMONDE: INZAKE DE LIEFDE (Uitg Em. Querldo s uitg. n.v., Amsterdam). „Vier ontdek kingen" staat er als ondertitel geno teerd. Het moet ons dan maar meteen van het hart, dat we de speurderskwa liteiten van Dendermonde heel wat la ger aanslaan dan zijn schrijfvermogen. De pretentie van ontdekkingen inzake de liefde is nogal teleurstellend waar gemaakt. Niet veel zaaks. En dat be doelen we niet vanuit moreel oogpunt (al voert hij enkele nogal banale tours de foree uit). Er wordt een be paalde levenswijsheid gepretendeerd, die nauwelijks (ook niet tussen de re gels door) te voorschijn komt. Overigens bewijst Dendermonde met deze vier verhalen zijn talent van observerend (met name de buitenkant) schrijven. Soms wat te uitgesponnen, maar toen blijvend boeiend met een dikwijls iro niserende (zelf?)spot. In „De Gouden smaak van Toast" komt een werkstu dent vertellen van zijn archeologische kijk op de vrouwen. „Het lijkt me een oplossing als je de verantwoordelijk heid voor je onverantwoordelijkheid kunt nemen" is de slotconclusie van het verhaal. „In „Afscheid met open Ogen" houdt 'n (levens) droeve apothe keres een nachtelijke overpeinzing. Een verhaal dat sterker begint dan het eindigt. Maar nachtelijke overpeinzin gen kunnen chaotisch zijn. „Eros op het Kerkhof" is het verhaal van een reizend journalist. Bitter ironisch! „Journalisten: gemakkelijke opwinding en een snel oordeei kenmerken die ouwe jongens en toffe meiden. Ieder een poneert zijn mening als heel spits maar het is de wijsheid van dé pro vinciesociëteit". En zo kan Dendermon de meer van zijn galstenen kwijt. Met name een beetje wran» tegen het Brit ish Legion (en de oorlogskerkhoven i. „Het standbeeld van de Vader" is een familieroman (beetje ouderwets); een boeiende brief van een weduwe aan een gewezen minnaar. Nogmaals: de ontdekkingen, die de hoofdpersonen dosn over hun liefdesleven zijn niet zo schokkend. De verhalen laten zich meestal vlot en prettig lezen: èi la Dendermonde. ERICH FRIED: ...EN VIETNAM (Uitg. Moussault, Amsterdam). „Und Vietnam und heet de bundel, die Erich Fried vorig jaar uitgaf bij Klaus Wagenbach te Berlijn. Gerrit Kouwe- naar heeft het nodig geacht dit zes tigtal „overdenkingen, klaagliederen en kanttekeningen-protesten tegen een Amerikaanse oorlog in naam van de vrijheid" in het Nederlands te verta len. De meer op sentimenten dan op realiteit geënte protesten openen geen perspectieven voor een origineel ge luid, dat een gezonde bijdrage levert. Erich Fried schijnt bovendien daarin een stuk collectief schuldbewustzijn te projecteren. Johnson wordt o.v. her haaldelijk vergeleken met Hitier (Nero e.d.). „Vietnam is Duitsland. Vietnams lot is ons lot", het het onder meer. Er staan enkele notities in, die mis schien wel kunnen aangrijpen, maar over het algemeen blijft het steken in de bekende kreten. Eventuele letter kundige waarde wordt daarmee de grond in geboord. Misschien liet daarom de Nederlandse vertaling in de titel van het hoek het tweede „und" wel bewust (en terecht) weg. A-E- VAN VOGT: AVONTUUR TUS SEN DE STERREN (Prismaboeken 1220.) De Canadese auteur, van Neder landse afkomst, vertelt in deze science fiction roman de adembenemende avonturen van ruimtevaarders- Licht jaren verwijderd van de aarde wordt een ruimteschip met zijn bemanning bedreigd door een katachtig monster, door ..bijna menselijke" ruimtewezens en andere onverwachte gevaren. Ook onderlinge tweedracht bedreigt het voortbestaan van de onderneming- Het is een knap verzonnen verhaal. MEESTERS DER MEXICAANSE VERTELKUNST, (J.M. Meulenhoff Amsterdam.) In de serie Meesters der Vertelkunst komen hier twintig Mexi caanse auteurs aan het woord. De sa menstellers geven met dit boekje een uitmuntende inleiding tol de letterkun de van dit voor ons. cultureel gezien zeer ver afgelegen land. Na een overzicht te hebben gegeven over het, nog vrij recente, ontstaan en de groei der Mexicaanse letteren, uit eraard zeer Spaans volgt de ..bloem lezing" van Mexicaans proza- De boei ende korte verhalen geven tevens een kijk op het leven en land van dit merk waardige Mexico- Vandaag gaat dan eindelijk de „tweede tranche" in van de belastingverlaging, die minister Witteveen van Financiën in zijn vorige ambtsperiode in het ka- binet-Marijnen in het parlement heeft gebracht. De eerste„tranche" die al eerder is ingegaan was vooral voorde lig voor de lagere inkomens, tot ca. 12.000,— per jaar. De tweede tranche heeft aanleiding gegeven tot verwoede politieke debatten. Het kabinet-Cals kwam o.a. hierdoor in uiteindelijk fa taal geworden begrotingsmoeilijkheden terecht, omdat het de belastingverla ging niet mocht uitstellen van de KVP Het interim-kabinet Zijlstra kreeg wel de toestemming van de KVP om de tweede tranche een half jaar later te laten ingaan. Vandaag is het nu zover. Met deze belastingverlaging, waarmee een bedrag gemoeid is van meer dan 300 miljoen gulden, zijn vooral de „mid dengroepen" gebaat: de belastingen gaan het meest omlaag in de inkomens tussen 12.000,— en 20.000,De be lasting tabel hebben wij enige tijd gele den reeds gepubliceerd. De algemene loonsverhoging van 1,5 pet. moet gezien worden als een onder deel van het grote 1 juli-complex van maatregelen. Bij de loononderhandelin gen van vorig jaar gingen de drie be trokken partijen, werkgevers, werkne mers en de overheid, er vanuit, dat er geen bokkesprongen gemaakt konden worden. Uiteindelijk kwam men na veel geharrewar tot de afspraak, dat de lo nen met ingang van januari J.l. ver hoogd werden met 4 pet. om de ver wachte prijsstijging van eveneens 4 pet. te compenseren en met ingang van 1 juli met 1,5 pet. om de nadelen van de maatregelen, die per 1 juli ingevoerd zouden worden, op te vangen. Ook hét minimum-loon gaat met ingang van vandaag omhoog. Het wordt nu 128, Per week, 554,70 per maand of 6656,— per jaar Dit loon geldt voor mannelijke werknemers van 25 jaar of ouder en voor vrouwelijke werkne mers die hetzelfde werk doen. Het mini mumloon is wettelijk en geldt dus ook voor werknemers, die niet onder een cao vallen. Ook de huurverhoging, die vandaag ingaat, hebben we enige tijd geleden uitvoerig vermeld. In het kort komt het erop neer, dat de verhoging vari eert van 7,5, 10 tot 15 procent. De huur verhoging wordt berekend over de zo genoemde „kale huur". De vorige huur verhogingen werden wel gecompenseerd deze echter niet. De loonsverhoging van 1,5 pet is mede bedoeld om de huurverhoging te compenseren. Voor exacte en volledige gegevens over de huurverhoging kan men zich wenden tot het ministerie van Volkshuisves ting en Ruimtelijke Ordening in Deh Haag. Bij meningsverschillen over de grootte van de huurverhoging kunnen zowel huurder als de verhuurder zich wenden tot de huuradvies-commissies. De omzetbelasting gaat met 20 pro cent omhoog voor een reeks artikelen, die thans belast zijn met een percentage van zeven of minder. Het nieuwe tarief wordt niet 27 Dct. maar wordt verhoogd met 20 pet. van 7, dus 8,4 pet of minder. Volgens de regering zal deze verhoging van de omzetbelasting een verhoging van het consumptieprijspeil van 1 pro cent tot gevolg hebben. Dat er in de sociale verzekeringen vandaag heel veel verandert, kunt u hiernaast lezen. Maar ook aan de pre mies en de uitkeringen verandert er het een en ander. De totale premielast en de uitkeringen verandert er het een en ander. De totale premielast voor de werknemers stijgt met 0,85 pet. Hiervan komt 0,1 pet voor rekening van de Zie kenfonds wet, waaraan ook de werkge vers 0,1 pet meer gaan betalen. Het merendeel van de verhoging, 0.75 pet, betaalt de wexknemer aan de nieuwe W.A.O. Dat is echter heel weinig in vergelijking met de premie, n.l. 3.45 pet, die de werkgever moet betalen. De loonsverhoging van 1,5 pet. is in eerste instantie bedoeld om deze verhoging op te vangen De uitkeringen van dé AOW en de AWW gaan met ingang van van daag omhoog en wel met drie procent. Dit is een voorschot op een definitieve verhoging, die over enkele maanden in gaat. De uitkeringen van de AOW en de AWW zijn bedoeld om de bejaarden en weduwen niet achter te laten lopen bij het loonpeil. De nieuwe bedragen luiden als volgt AOW Oud Nieuw Gehuwd 372,50 384, Ongehuwd 262,— 270,— AWW Wed. met kinderen 372,50 384,— Wed. zonder kind. 262,— 270, Wezen tot 10 jaar 82,50 85, Wezen van 10 tot 16 J. 123,50 127,50 Wezen van 16 tot 27 j. 160,50 165,50 Ook de uitkeringen van de interim- wet Invaliditeitsrentetrekkers worden, bij wijze van voorschot op de nieuwe uitkeringen van de WAO, verhoogd met drie procent. Een belangrijke wijziging in de AOW is, dat vanaf vandaag echtparen, die ge scheiden leven zonder gescheiden te zijn, ieder 't ongehuwden-pensioen ont vangen. Tot vandaag kregen zij ieder de helft van het gehuwdenpensioen. Iedere mens, klein hoekje. hoe sterk ook, kan ziek worden en een ongeluk ligt in een geregeld in twee wetten, die elke werknemer verzekeren tegen de gevol< De grote risico's, die daaraan vastzitten, zijn vanaf vandaag gen van arbeidsongeschiktheid. Ook de bejaarden delen mee m de algemene loonsverhoging. De uit keringen van de AOW en AWW wor den bij wijze van voorschot op een de finitieve verhoging met drie procent l .«BH verhoogd. Het ls zeer moeilijk te zeggen, wat al deze maatregelen in het eerstvolgende loon- of salariszakje voor gevolgen zul len hebben. In het algemeen kan men zeggen, dat zeker de lagere inkomens er weinig op vooruit zullen gaan. Immers, de loonsverhoging van 1,5 pet wordt onmiddellijk meer dan teniet gedaan door de verhoging van 0,85 pro cent van de sociale premies en de te verwachten stijging van het prijsniveau van 1 procent als gevolg van de omzet belasting. Voor de middelbare en hoge re inkomens ligt het gunstiger -omdat deze meer profijt trekken van de be lastingverlaging. Het zal voor iedere werknemer echter zaak zijn om de eerstvolgende loon- of salarisafreke ning goed te bekijken. Er verandert zo veel, dat men wel enig rekenwerk no dig zal hebben, voordat men precies weet, hoe de 1 juli-maatregelen uitwer ken. v. S. (ADVERTENTIE) ViExbva Kick In uw wagen; Vaam. (Van een onzer redacteuren) BREDA Vandaag, 1 juli 1967, is een belangrijke datum in het so ciale leven. Vandaag treedt namelijk de Wet op de Arbeidsongeschikt heidsverzekering (W.A.O.) in werking, een afschuwelijke, onmogelij ke naam voor een uitstekende wet, die een grote vereenvoudiging in de sociale verzekering betekent. De W.A.O. vervangt maar liefst zes wetten en verzekert alle werknemers van hoog tot laag tegen de invoe- volgen van ziekte, ongevallen en invaliditeit. Tegelijk met'de invoe ring van de WAO is ook de Ziektewet gewijzigd, die nu eveneens geldt voor alle werknemers, van de directeur van een N.V. tot de jongste be diende. Behalve het verstrekken van welvaartsvaste uitkeringen schept de WAO ook mogelijkheden tot revalidatie van werknemers, die tijdelijk uit het arbeidsproces verdwenen zijn De WAO betekent een grote vereen voudiging in de sociale verzekering, by ziekte en ongevallen, die tot nu toe een wirwar was van wetten en wetjes. Er verdwijnen liefst zes wet ten: drie ongevallenwetten, twee in validiteitswetten en de Interimwet In validiteitsrentetrekkers, die minister Veldkamp, de grondlegger van de WAO, enige naren geleden als voor bereiding op de WAO heeft ingevoerd. Doordat tevens de Ziektewet veran dert, hoeft na vandaag niemand zich meer af te vragen of hij nu van de Ziektewet of van de Ongevallenwet een uitkering krijgt. He is dus na vandaag afgelopen met die hoogst in gewikkelde situaties: ongevallenwet, als je een ongeval in verband met je werk kreeg, en ziektewet, als je dat zelfde ongeval overkwam op zondag of 's avonds na het werk Na vandaag krijgt iedereen, die ziek wordt of een ongeval krijgt, van welke aard ook een uitkering van de nieuwe Ziektewet. De uitkeringstermijn is maximaal 52 weken; daarna moet de werknemer een beroep doen op de WAO. Het ziekengeld is onveranderd gebleven: het bedraagt 80 procent van het dagloon, tenzij de bedrijfsver eniging een ander percentage heeft vastgesteld. De Ziektewet geldt vanaf vandaag voor alle werknemers en by de contro levoorschriften wordt geen onderscheid gemaakt tussen de verzekerden: ie dereen, zowel de directeur als de jong ste bediende, moet er zich aan hou den. De voorschriften zelf zyn overi gens aanzienlijk gewijzigd. Men hoeft niet meer zolang thuis te blijven als in de oude wet. Indien de arbeiderson geschiktheid langer dan drie weken duurt, hoeft men helemaal niet meer thuis te blijven, tenzij de controlerend geneesheer het anders bepaalt. Na één jaar arbeidsongeschiktheid treedt de WAO in werking. Daaron der vallen, zoals gezegd, ir principe alle werknemers, maar toch zijn er uitzonderingen: onder de WAO vallen niet de personen, voor wie door het Rijk het invaliditeitspensioen is gere geld: overheidspersoneel en pensioen gerechtigd spoorwegpersoneel. Onder de WAO vallen wel personen, die geen werknemer zijn, maar daarmee gelijk gesteld kunnen wórden, zoals thuiswer kers, musici en artiesten, handels agenten en zij die in aangenomen werk arbeid verrichten. Ook zijn er zelf standigen, die vrijwillig tot de WAO kunnen toetreden, maar dat is aan bepaalde, nauw omschreven voorwaar den gebonden. Voor de uitvoering van de WAO zorgen de bedrijfsveren4sin- gen, de door werkgevers en werkne mers speciaal opgerichte verenigin gen om sociale verzekeringswetten uit te voeren. Deze verenigingen verstrek ken de uitkeringen en innen ook de premies. De premie van de WAO be draagt 4,2 procent, waarvan de werk nemer 0,75 en de werkgevei 3,45 pro- een betaalt. De WAO-uitkerint gaat na een jaar ziektewet in, wanneer de werknemei voor 15 procent of meei arbeidsongeschikt is. De mate van de arbeidsongeschiktheid wordt bepaald door medische deskundigen van de Ge meenschappelijke Medische Dienst die de bedrijfsverenigingen adviseert De hoogte van de WAO-uitkering is afhankelijk van de arbeidsongeschikt heid en van het dagloon. Dat dagloon wordt afgestemd op het loon, dat de verzekerde in het gewoonlijk door hem uitgeoefende beroep zou kunnen ver dienen, als hij niet arbeidsongeschikt geworden was. Omdat echter het be drag, waarover men premie betaalt, aan een maximum gebonden is, nl. 20.000 gulden, is ook het dagloon, waar op de uitkering gebaseerd wordt niet onbeperkt. Het maximumdagloon be draagt 77 gulden. Er is ook een mi nimum-dagloon en wel f 30,63. Zolang de verzekerde ongehuwd en nog geen 23 jaar is, wordt di+ minimum dag loon verminderd met 10 procent voor elk jaar, dat hij jonger is dan 23 jaar. Er zijn zeven uitkeringspercentages, afhankelijk van de mate van de ar beidsongeschiktheid: Uitkerings- Arbeids- percentage ongeschiktheid van bet dagloon 15 tot 25 pet. 10 pet. 25 tot 35 pet. 20 pet. 35 tot 45 pet. 30 pet 45 tot 55 pet. 40 pet. 55 tot 65 pet. 50 pet. 65 tot 80 pet. 65 pet 80 pet. of meer 80 pet. De normale uitkering bedraagt dus maximaal 80 procent van het dagloon, maar dit kan tot 100 procent worden verhoogd, als de patiënt regelmatig op passing en verzorging nodig heeft Deze uitkeringen zjjn welvaartsvast, Dit betekent, dat ze met het algeme ne loonpeil meegaan. Stygen de lonen, dan "Stijgen ook de WAO-uitkeringen. De uitkeringen houden op, als de arbeidsongeschiktheid minder dan 15 procent bedraagt en als de verzeker de 65 jaar wordt of komt te overlij den. De WAO neemt de plaats in van een aantal wetten, maar dat betekent niet, dat de uitkeringen, die op basis van deze wetten tot nu toe verstrekt wor den, ook ophouden. Ze worden overge nomen door de WAO of in enkele ge vallen afgekocht. De uitkeringen van de ongevallenwetten aan werknemers jonger dan 65 jaar worden door de WAO overgenomen, als de arbeidson geschiktheid meer dan 25 procent be draagt. Hebben deze werknemers een uitkering, die gebaseerd is op een ar beidsongeschiktheid van minder dan 25 procent, dan worden de uitkeringen vervangen door een afkoopsom. Zij krijgen de uitkeringen, die ze nog zou den ontvangen, in één keer uitgekeerd Met de Invaliditeitswet, waarvoor tot 1 januari 1965 zegels geplakt zijn op de rentekaart, is het iets ingewikkel der. Werknemers, die in de loopder jaren een aanzienlijk bedrag aan ze gels geplakt hebben behouden gewoon Sociale Verzekeringen. Dit boekje k verkrijgbaar op het ministerie en ook, in beperkte aantallen, bij de Ra den van Arbeid. Zij, die een nóg uitvoeriger uiteen zetting van de WAO willen hebben kunnen in de boekhandel het boek „Wet op de arbeidsongeschiktheids verzekering" kopen. Dit boek, geschre ven door G. P. Sijses en uitgegeve: door Kluwer in Deventer, geeft ee: heldere uiteenzetting van de wet. De schrijver is hoofdadministrateur van een bedrijfsvereniging en dus goed thuis in de sociale verzekeringen. Dr. G.M.J, Velakamp, oud- minister van Sociale Zaken en grondlegger van de AOW. Van daag wordt een groot stuk van zijn ministeriële arbeid werke lijkheid. hun recht op ouderdomsrente. Ze krij gen die wanneer ze 65 worden. Alle werknemers, die vandaag nog geen 36 jaar zijn, krijgen geen uitkering meer, maar hun re'chten van de ren tekaart worden afgekocht. Voor vele werknemers zal dit een aardig extraatje opleveren, maar u moet wel even geduld hebben, want het kan nog best een aantal jaren du ren, voordat u het geld ontvangt. Er zjjn namelijk niet minder dan vier miljoen verzekeringen, die afgekocht moeten worden. Daarom wordt de af koop per geboortejaar gedaan. De uit betaling- van de afkoopsommen begint vandaag over een jaar. Over de jaren dat u op uw afkoop som moet wachten krijgt u een rente van 3,5 procent. Er zal in totaal vooi een bedrag van rond 750 miljoen gulden aan afkoopsommen worden te rugbetaald. Om een indruk te geven op welke bedragen de verzekerden, die hun geplakte zegels terugkrijgen, kun nen rekenen hierbij twee voorbeelden: een man van 34 jaar, die is begonnen te werken op zijn 14e jaar, krijgt een bedrag terug van f 587,60. Voorwaarde voor dit maximale bedrag is wel, dat hij niet in dienst is .geweest en vooral dat er geen zegel is gemist. Een twee de voorbeeld: een man, vandaag .28 jaar, die is begonnen te werken o zijn 20e jaar, mag rekenen op een be drag van rond de f 244,- eveneens op voorwaarde, dat alle zegels geplakt zijn, wat overigens maar zeer wemig voorkomt. Iedere verzekerde zal te zijner tijd over deze afkoop meer ver nemen. Er zit aan de WAO nog meer vast, dan we hier hebben kunner vermel den. Voor mensen, die er het fijne var willen weten, wijzen we op een boekje, „De WAO ir de sociale ver zekering". uitgegeven doo. het minis terie van Sociale Zaken en Volksge zondheid en het voorlichtingscentrum Een zeer belangrijk onderdeel van de W.A.O. is, dat deze wet ruime mogelijkheden biedt tot re validatie. De kans die de W.A.O. biedt om iemand, als hij arbeidsonge schikt is geworden, weer terug te laten keren in het arbeidsproces is bijna nog belangrijker dan het ver strekken van een uitkering. De revalidatie kar. al beginnen voordat iemand van de W.A.O. uit kering ontvangt, n.l. in het jaar. dat hij onder de Ziektewet valt. De verzekerde kan een speciale be handeling krijgen, of een opleiding, die dan door de W.A.O. betaald wordt. Op kosten van de W.A.O. kunnen ook hulpmiddelen, zoals prothesen, aangeschaft worden, als dat voor de verzekerde nodig is. De wet gaat zelfs zover, dat er voorzieningen getroffen kunnen worden om de levensomstandighe den van een patiënt te verbeteren of te veraangenamen. Hierbij valt te denken aan een invalidenwagen of, in sommige gévallen, zelfs aan een voor invaliden aangepaste auto Om deze revalidatie goed uit te voe ren heeft de Gemeenschappelijke Medische Dienst niet' alleen me dische deskundigen in dienst, maar ook arbeidsdeskundigen, die kun nen beoordelen, welk werk een be paalde patiënt nog kan verrich ten. Nu de WAO vandaag in werking treedt geven we hierbij een overzicht van de premies, die voor alle sociale verzekeringswetten betaald worden. De voor de Ziektewet en de Werkloosheidswet aangegeven premies zijn niet overai hetzelfde. Ze kunnen per bedrijfstak enigszins verschillen. (ADVERTENTIE) Volksverzekeringen Algemene Ouderdomswet (AOW) Algemene Wed. en Wezenwet (AWW) Algemene Kinderbijslagwet (AKW) Werknemersverzekeringen Kinderbijslagw. Loontrekkenden (KWL) Ziekenfondswet Werkloosheidswet (WW) Ziektewet (ZW) Arbeidsongeschiktheidsverz.wet (WAO) Totaal werk werk maximaal nemers gevers premie! oon 8,8 14.0öÜ. V. 14.050.- 3,0 14.050,— 1,4 14.050 - 3,4 3,4 9.984,— 0,5 0,5 20.000. - 1,25 5,75 20.000,— 0,75 3,45 20.000. lt>,10 18,20 40.- Acht dagen lang onbeperkt reizen door het gehele land. Met een 8-daags Algemeen n0 Abonnement.Voor een verrassend lage prijs: slechts f 40.- (eerste klaf f 60.-). Kinderen van 4 t/m 9 jaar half geld. „Tk heb er een. paar jaar gewerkt. Een ruige betogend guur moest deze Johannes wol vertelt Han Weezelaar. En J het geworden. Als Weezelaar beeld maakt, dan wordt de gemodelleerd door een bekv vakman. Rulle grote vlakken vat in strakke contouren, ritme van armen en benen het beeld 'n fraaie silhouetwer waarbinnen men de intenties de opzet terugvindt. De kop bej dat hij een vaardig portretti: Een waardig beeld om modi staan als stadspatroon van Ror daal. Over het staan zelf zijn we der enthousiast. Er zijn slechts kele punten, van waaruit het l het doet; het kan uithouden t de omringende bebouwing vai Nieuwe Markt. Komend uit de nel is het er neergezet als een tekaartje (met excuses aan Jo nes) van de*stad. Maar slechts een betrekkelijk kleine afs blijkt de vijf meter hoge zui staat Johannes tegen de heme verheffen. Vanuit de Laan van gië wordt hij gehalveerd door keipanden op de achtergrond, hoe de aanblik vanaf de Nie Markt is wordt het best gekara riseerd door een oude man, die rondscharrelde tussen de krat „Het beeld is niet voor ons maakt". Op deze Markt lopen mei de meeste Roosendalers rond. patroon heeft zich met de rug hen toegekeerd. „We hebben het plaatsen rekening gehot- met het licht", zegt Weezei Het beeld heeft aan de voors een mooi spel van licht en schad maar de rugzijde heeft te wei dynamiek om voor het licht en marktbezoekers interessant te zj Het is jammer dat de opdracht is gegeven voor een plaats, die meet af aan, duidelijk vaststo Er is wel met maquettes gewei maar dat blijkt onvoldoende weest te zijn. Misschien zal d zuil het beter doen in het hart i het nieuwe verkeersplein, dat die bij ontworpen is. Het is te betreuren dat deze hannes het onderspit moet del\ tegen de omringende, niet zo fra winkelpanden. Zelfs de hoge z kan het 3,20 meter hoge beeld" n redden. Wat minder zuil en meer beeld zou (op een andi plaats) het krachtige beeld Weezelaar meer recht gedaan he ben. Jn de schaduw van een vlek J. Bernlef zijn hele oeuvre dusver de revue passeren. Hij di dat m een cursief gedrukte 1 schouwing waaraan deze bum verhalen zijn titel ontleent. Eve i *n de andere cursief gedrul stukken is hij daar zelf aan woord. Hij heet er Henk. Hij v telt er hoe zijn werk van zijn eer gedichtenbundel Kokkels ontvan werd. Hij vertelt er ook wat hemzelf achteraf niet in beviel wezenloze details" in „de overw mng, het verslag van een ned laag" en dat is een gezonde kriti want het grootste bezwaar dat m tegen het werk van Bernlef mees kan maken is dat al te toevalli dus wezenloze dat men in zijn taillering soms aantreft. Hoe me hij daar vanaf komt» hoe meer niet alles toelaat als hij bet schrijven is, hoe beter en pri nanter uiteraard zijn werk zal w den. Jn het cursiefje ,,De schaduw een vlek" heeft hij het over vlek aan een plafond van de nedenburen die hij, toen hij nog e klein kind was, zelf gemaakt m hebben. Hij herinnert zichzelf gebeurtenis niet meer, maar wordt er door de buurvrouw op tent gemaakt. Die vlek heeft stee weer gepoogd in zijn werk door dringen, de schaduw ervan heeft zijn werk gelegen. Hij laat dat verschillende voorbeelden zien. iaat ook zien hoe hij de schadt van die vlek getracht heeft te zen. De vlek wordt zo symboli: voor wat. er in het betrekkelijk ■omatisme van zijn schrijven te

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 14