Monumenten van Soekarno's ijdelheid blijven in steigers staan Koffers vol vakantievoordeel bij de nieu Onderwijs in Amerika beleeft grote bloei mals braadj somy Miljoenenverkwisting wordt stopgezet Kopen bij de is sparen bij de koop! I 1 VARKENS FILET OSSESTAART Schouderkarbonade BIEFSTUK TARTAAR RODE BIETEN PERZIKEN BLOEMKOOL ITALIAANSE PRUIMEN 17 DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 29 JUNI 1967 17 2! Wie president? Erfenis Vrees Omzetstijging Vrijdag en zaterdag 500 gram 500 gram Maandag 250 gram margarine ..„•43 met 9 cl sparzeqels leverpastei blik c o met 13 ct sparzeqels met 24 ct sparzeqels SPERZIEBONEN QO .met 20 ct sparzeqels MnnekodkmÈÏ'L™ 95 met 19 ct sparzeaels 2 stuks Vandaag: bos 4 Italiaanse Vrijdag: grote Zaterdag 500 gram ge vruchten van het gevoerde wan» beleid. De taken zijn veelomvattend en onvoorstelbaar groot. Het grootste pro bleem zal wel zijn het Indonesische volk zelfdiscipline en morele normen bij te brengén --L*"- t «-»» -<ï, Van de regering kan ln elk geval wor den gezegd dat zij het goede voorbeeld tracht te geven- De tijd van de glin sterende cocktailpartijen en de laatste modellen Amerikaanse auto's is voor bij- Het uur van de soberheid heeft ge slagen. Soeharto gaat daar persoon lijk in voor. Zijn werkuren zijn te kost baar om deze met hol gezwets te vul len. Als hij uitrijdt, doet hij dit niet ln een glimmende Cadillac, maar ln een stoffige, Japanse jeep. De meeste van zijn ministers volgen hem na. Ze ne men genoegen met salarissen, waar van het moeilijk is rond te komen. Het rijkswagenpark is aanzienlijk ingekrom pen. Geen auto, die van belastinggeld is betaald, wordt nog langer voor het naar school brengen van de kinde ren gebruikt, of voor de winkeluitstap jes van mevrouw. Frans Seda, de bekwame minister van financiën, die het vorig jaar tijdens de besprekingen in Den Haag over de In donesische schnidenlast een keiharde en voor Nederland moeilijke onder handelaar bleek te zijn, heeft datgene, wat het Indonesië van thans nodig heeft, eens zeer simpe' onder woor den gebracht: ,We hebben geen be hoefte aan mooie kreten en aan schit terend gepolijste trouwbetuigingen. \Ve moeten aan de slag. IJver, eerlijkheid en stiptheid zijn de eerste vereisten." (Van onze speciale verslaggever) DJAKARTA Het klinkt bijna paradoxaal, maar als er in het Indonesië van thans een bouwwerk is lamgelegd, betekent dit een winstpunt voor de vooruitgang. Soekarno's statussymbolen zijn aan het verroesten en aan het vervagen. Van de nationale monumenten, die er reeds zijn, probeert het nieuwe bewind een zo effectief mogelijk gebruik te maken, doch die, welke nog in een beginstadium verkeren zijn en blijven de lelijkst denkbare skeletten. Helaas is het meest prozaïsche mo nument aller tijden: de vergulde, to renhoge vrijheids vlam, die op een meer dan 100 meter hoge pilaar op het Mer- dekaplein staat, zo goed als voltooid- Alleen de sokkel bevindt zich nog in de steigers. Met dit slechts van ijdel heid getuigende bouwwerk van de ex- president zullen ae nieuwe machtheb bers ten eeuwigen dage moeten doen, tenzij men het opblaast- Die machtige vrijheidsvlam heeft een bedrag gekost, waarvan tenminste dui zend lagere scholen kunnen worden ge bouwd, en dat voldoende is om het hele Indonesische volk (100 miljoen zielen) een week lang gratis te voeden. Eenzelfde verspilling heeft zich bij andere bouwwerken geopenbaard. De wens van Soekarno om van Djalan Thamrin een soort Fifth Avenue te maken, oefende een enorme druk uit op de bodemloze schatkist, die men steeds opnieuw met leningen trachtte te vullen. Nog erger is noë er in en om deze bouwwerken is geknoeid. Van hoog tot laag is er handgeld voor gevangen. Van een,winkelpand, dat nu slechts als een kaal skelet tegenover hotel Indo- Hotel Indonesia is één van de paradepaarden van de ex-presi dent. Vele andere, vaak nog kost baarder projecten, worden nu stil gelegd nesia staat, is oekend dat de buiten landse firma, die tenslotte de bouwop- dracht kreeg, met een 300 procent te hoge inschrijving op tafel moest komen. Het overtollige geld, dat uiteraard de staat toebehoorde, moest op particulie re bankrekeningen in Hong-Kong of ln Zwitserland worden gestort als een ap peltje voor de dorst ten behoeve van de betrokken ambtenaren, onder wie enkele ministers. En intussen schreeuwt Djakarta om elektriciteit en water. Het liclit valt om de haverklap uit. Hele wyken zijn het grootste deel van de dag van water verstoken. Met het onderwijs is het al even droef gesteld. In de hoofdstad is een tekort van zo'n 600 scholen De erfenis van Soekarno telt nog veel meer miljoenenprojecten, die ontijdig zijn uitgevoerd of zelfs onbruikbaar De drie hotelpaleizen bijvoorbeeld, die op Bali, in Djokjakarta en aan de vroegere Wijnkoopsbaai zijn verrezen, en die indertijd als hemelse gaven werden begroet Maar het toerisme loopt zo slecht dat al die fraaie hotels grotendeels leeg staan Op elk gebied plukt het nieuwe re gime van generaal Soeharto de wran- Zit generaal Soeharto overigens wel stevig in het zadel? Zal hij van waar nemend president eens president van Indonesië worden, of is dit ambt voor een ander weggelegd? Wie steunen hem, wie steunen hem niet, wie kijken de kat nog uit de boom? Het zijn vragen, die men overal in Djakarta hoort stellen. In het alge meen is men het er Over eens dat dt levensvatbaarheid en ook de besten) digheid van het nieuwe regime zulleij afhangen van de voorspoed, die het Indonesië op betrekkelijk korte termijn kan brengen- De strijdkrachten zijn op dit moment in staat de rust en de orde in het land te handhaven. De Kami (studenten) en de Kapi (scholieren) steunen de nieu we koers, hoewel er gefluisterd wordt dat beide organisaties door militairen worden geleid en voor hun diensten worden betaald. Leger, luchtmacht en marine werken echter beslist niet altijd in volledige harmonie samen- Zelfs in het leger, waar generaal Soeharto uit voortkomt, en dat de communistische coupe van 1 oktober 1965 verijdelde, bestaan lijnrecht tegenover elkaar staande me ningen. De jonge Soeharto en zijn militaire be wind manoeuvreren bijna geruisloos tus sen de klippen door. Terwijl tamelijk scherpe kritiek wordt toegestaan merkwaardig voor een militair regime - gaat de zuivering van de strijdkrachten en het ambtena renapparaat onverminderd door Uit gesproken linkse elementen of pro-Soe- karno-figuren verdwijnen. De jacht op ondergedoken aanhangers van de ge- fusileerde Aidit wordt nog steeds voort gezet- „Generaal Soeharto", zei een Indone siër, beschikt over goede diplomatieke kwaliteiten- Dat heeft hij waar ge maakt door het langzame, maar ze kere proces van beknotting van de be voegdheden van Soekarno. Ook zijn stelregel dat hij iedereen handhaaft, die er blijk van heeft gegeven niet te gen hem te zijn, getuigt van een tacti sche politiek houdt dit echter ook ge varen in. Verrassingen acht ik daarom niet uitgesloten." By sommige Indonesiërs bemerkten we een duidelijke vrees of was het verlangen? dat de rol van Soekarno nog niet is uitgespeeld. Men baseerde dit op het feit, dat er geen werkelijke „kroonprins" aanwezig is, of althans een leider met dezelde nationale aan trekkingskracht en begiftigd met de zelfde „magische talenten" als Soekar no. De figuur van de waarnemend pre sident zou in evenredigheid tekort schie ten aan die van ae ex-president. Ook generaal Nasoetion, van wie wel eens is gezegd dat hij de geestelijke leider van de contrarevolutie was, zou het als spil niet kunnen halen. Adam Malik, thans minister van buitenlandse zaken, en sultan Hamengkoe Boewono, thans coördinerend minister van financiën en economie, zouden onwezenlijke kandi daten voor het presidentschap zijn. In dit verband werd ook nog naar voren gebracht dat het portret van Soekarno weliswaar uit de openbare gebouwen is verdwenen, maar in nog ontelbare particuliere woningen te vinden is. Dit zou in het bijzonder voor Midden- en Oost-Java gelden, waar in feite de mili taire dictatuur zou zijn ingesteld De grote vraag is of de verkiezingen, die uiterlijk voor 8 juli van het volgend jaar zijn uitgeschreven, zullen worden gehouden. De ontwerpkieswet, zomede de wetsontwerper, die op onder- SOEHARTO hoe stevig m het zadel meer de samenstelling van het volles- congres, het parlement, de politieke partijen en de functionele groepen slaan, moesten al in januari van dit jaar zijn goedgekeurd, doch er is nog geen enkele beslissing gevallen. Gezegd wordt dat het voor zijn voort bestaan vechtende Indonesië op dit mo ment niet de middelen kan missen, die de mammoet-achtige organisatie van deze eerste vrije verkiezingen sinds jaren ongetwijfeld zullen verslinden. Het wetsontwerp is er kennelijk op uit het partijenstelsel te vereenvoudigen- Het zegt onder meer dat een partij ten minste anderhalf miljoen leden moet tellen om aan de verkiezingen deel te kunnen nemen. De kleinere partijen zijn hierover bij zonder boos geworden. De grote par tijen als de PNI, die nog door Soekarno werd gesticht, en de Nahdatoel Oela- ma, hebben er uiteraard geen enkel bezwaar tegen- Een andere complicatie is voorts dat voor de militairen ais functionele groep 25 procent van alle parlementszetels zou moeten worden gereserveerd. Dit vindt aan aantal politici veel te veel. Aan de andere kant zouden ze niet graag zien dat de strijdkrachten als partij aan de verkiezingen deel zouden nemen. De vrees bestaat dat zij dan meer zetels halen omdat hun invloed op het militair geregeerd en weinig politiek bewuste platteland niet mag worden onderschat. Van elke politieke partij in Indone sië wordt thans verlangd dat zij de vijf principes van de zogenaamde Pantja- sila onderschrijft- Deze zijn: geloof in de almachtige god, humaniteit, natio nalisme, democratie, en sociale ge rechtigheid Bovendien wordt geëist dat de eenheidsstaat niet wordt aange tast, wat inhoudt dat men uitsluitend het ene Indonesië., Van Sabang tot Me- rauke" mag propageren en niet een fe deratief staatsbestel. Mohammed Roem jaren de gevan gene van Soekarno en Mohammed Hatta jaren uitgeschakeld door Soe karno hebben inmiddels al het loodje gelegd. Tot grote vreugde van de bestaande, mohammedaanse par tijen is de eerste verboden de Majoe- ml te doen herleven (hetzelfde geldt voor de socialistische PSI), terwijl de tweede is aangezegd dat zfln plan om een nieuwe Islamitische partij te stich ten geen doorgang kan vinden. (Van onze Amerikaanse correspondent) NEW YORK In Amerika beleeft het nationale onderwijs een ongekende tijd van voorspoed. Momenteel bevinden zich 6 miljoen Amerikaanse jongeren op een „college". In de V.S. gaat men van de lagere school, naar de high school, en van daar naar een college, om de studie aan de universiteit te beëindigen. Het college is te vergelijken met de hoogste klassen van ons lyceum/H.B.S. plus de eerste jaren van universitaire studie. Een cursus aan een college duurt vier jaar, terwijl aan zogenaamde junior colleges een tweejarige cursus voorgeschreven is. De meeste Amerikaanse studenten beëindigen na het collgee hun studie en gaan niet verder naar de universiteit. Tegen 1975 zal men 9 miljoen colle ge-studenten tellen in Amerika. Men berekent, dat in het jaar 1985 alle Amerikaanse onderwijsfaciliteiten zich verdubbeld zullen moeten hebben, wil men de stroom leergierigen kunnen opvangen. Amerika heeft op het ogen blik reeds 840 tweejarige-cursus-colle ges, waarvan er 230 sedert I960 wer den opgericht. Zo snel is thans het tempo van nieuwe onderwijsinstellin gen op universitair niveau, dat men schat dat er één college in Amerika per week bijkomt. Geld speelt bij het opzetten van deze scholen nauwelijks een rol. Miljoenen dollars worden in korte tijd bijeenge bracht. Schenkingen en giften van. par ticulieren en grote bedrijven zijn be lastingvrij en worden om die reden ook grif beschikbaar gesteld. In een buitenwijk van Detroit wordt een dezer dagen een nieuw college geopend. De vijftien miljoen dollar die daarvoor nodig zijn (ruim vijftig miljoen gul den) werden door particulieren ver strekt en in de herfst zullen de eerste 500 studenten er lessen kunnen volgen. Meestal is het stichten van een college een mes dat naar vele kanten snijdt. In Fort Lauderdale. Florida, wist men bijvoorbeeld met succes een col lege op te richten, door er de plaat selijke winkels en bedrijven op le wij zen, dat zij een jaarlijkse omzetstij ging van een miljard zouden krijgen. „Iedereen kan eigenlijk een college stichten," meende de Newyorkse res taurant-eigenaar Gilbert Bilucia in een interview met het weekblad „News week". In 1969 zal het Verrazzano college in Woodbridge in de staat New York worden geopend, waarvoor Diiucda (40 jaar) en zijn vader ieder 50.000 dollar beschikbaar stelden (een klein half mil joen gulden) Daarop wisten zij de voormalige burgemeester van New York, Robert F. Wagner, te bewegen te assisteren bij het verzamelen van gelden en de school werd gesticht. Hamshire-college verkreeg beroemd heid, omdat het voortkwam uit een borrelpartij. Een schatrijke Amerikaan hoorde bij het drinken van een mar tini, dat men 6 miljoen dollar nodig had (18 miljoen gulden) om de school op poten te zetten en zegde ter plaatse zijn gift toe. De vraagstukken van collegezalen, massa-onderwijs, het aantrekken van nieuwe leerkrachten, het bepalen van de leerstof, het optrekken van toela tingsexamens, de verhouding student hoogleraar, het „nummer-zijn" van Amerikaanse jongeren op onderwijsin stellingen houdt de Amerikanen mo menteel intens bezig. Op vele scholen heeft men reeds de nieuwste televisie- apparatuur aangebracht, zodat dezelf de lessen in een aantal lokalen tege lijkertijd kunnen worden gevolgd. Men experimenteert met de aller nieuwste onderwijsmethoden, afgesteld op de toevloed van studerenden die in de komende jaren in de miljoenen zal gaan lopen. 398 179 200 gram Q fa SPAR-EUROP ANANAS blik404gram £2Q 1/1-blik JJQ 169 118 35 89 85 119

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 17