Huren 1 juli fors omhoog
Bende uit Piel had
zelfs eigen „agent"
CARRIERE EN VAL VAN
ROST VAN TONNINGEN
VERHOGINGEN VAN 7,5, 10 of 15Jo
VOOR DIVERSE CATEGORIEËN HUIZEN
Stopt
V.S. met
bombarderen
van Noord-
Vietnam?
Studie van duizend
pagina's over de
tweede inan van NSB
I
(Vlaams):
luid van Maigref
(Waals):
uit 1930
flOMMENlE
IMYL^S
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 6 JUNI 1967
Weer ontslag
voor 40 man
in. Enschede
TmK' li6" j aten doordraaien.
Ovprioooon vv,erkgelegenheid van de
biliteit „1 werknemers en de renta-
dm i» I onderneming niet onno-
recti'p wVaSr bren§en. heeft de di-
nempn tv oesluit tot ontslag moeten
kantip Hoi ag gaat in na de va-
feDNk mj? i;ng!veer half juli. In een
nisatips iVm u 1ne werknemersorga-
sfvloeüngsregei^g3 geworclen over
Engelse pers wil
onderzoek naar
vliegrampen
Woningen
Bedrijfspanden
H. de Koster nieuwe
staatssecretaris van
buitenlandse zaken
Weer Sovjet-nota
AMERIKANEN
BESCHOTEN
TOERKESTAN
Bij Dick Holthaus
voor 20 mille aan
modellen gestolen
Veel protestanten
kozen N.P.D.
Pater Strijbosch
verlaat Kongo
donderdag a.s.
Zes personen in arrest
.Zelfmoord'
Kleingeld
Mislukte studie
Als een held....,
Niet arisch genoeg"
Automobilist
levend verbrand
Voor aanwijzing in
moordzaak f 3000
Ridders
durfden niet
meer terug
DOODSTRAF VOOR
RICHARD SPECK
Man gezocht in
Cupido-zaak
lo
.J
Toerisme voor de jeugd.
I MA1GRET. T.v.-spel naar
Simenion.
voor kumst en cuteuiv,
S HOMMES.
riLAPIN.
RIES. Feuill.
IIR. Liedjes uit 1930.
ijzerinldustrie.
(ADVERTENTIE)
NIEUWS OF» DE VLOPR,
Dinsdag 6 juni
hilversum i 402 m
O: 12.00 Stereo: Musette orkest
Marktberichten voor schippers
Voor de landbouwers 12.27 Me-
ingen voor land- en tuinbouw
Nieuws 12.40 Actualiteiten 12.50
licht ensemble met solisten
Musiësta: licht gevarieerd mu-
rogramma 14.20 Schoolradio 14.40
d: Licht instrumentaal ensemble
Pizzicato!: muzikaal middag ma-
e 17.00 Overheidsvoorlichting:
ekleven in de Nederlandse Antil-
II. Spreker: Henk Dennert 17.10
de jeugd 18.00 Licht pianospel
18.20 Uitzending vn de Volkspar-
oor Vrijheid en Democratie 18.30
icerende dilettanten: Accordeon
miging: amusementsmuziek 18.51
ernemend: nieuws en comments-
19.00 Nieuws 19.10 Actualiteiten
Conciliepostbus 19.35 Moderne
iek (gr.) 19.45 De zingende kerk:
jrek over gewijde muziek 20.00 Om-
[orkest en zangsolist: moderne mu-
20.40 Viool en piano: moderne
ek 21.05 Voordracht 21.35 Radio
irmonisch sextet: klassieke en mo
Tie 'muziek 22.00 Kunst: cultureel
[ramma 22.30 Nieuws 22.40 Over-
ing 22.45 De witte waaier, hoorspel
I) Stereo: Metropole-orkest: arrm-
entsmuziek 23.55-24.00 Nieuws,
HILVERSUM II 298 m
VRO: 12.00 Promenade orkest en
^solist 12.27 Mededelingen t.b.v,
I- en tuinbouw 12.30 Overheidsvoor*
ting: Uitzending voor de landbouw
0 Stereo: Licht orkest 13.00 Nwf.
0 Actualiteiten 13.30 Stereo: Klas-
grammofoonmuziek. VARA: 14J
.ooiradio. AVRO: 15.00 Voor de
uw 15.40 Altviool en piano: mo-
ie muziek 16.00 Nieuws 16.02 Ste-
Klassieke kamermuziek 36.15 Voor
Keugd 17.15 New York calling 17.20
te grammofoonmuziek voor de
,d 18.00 Nieuws 18.15 Actualiteiten
0 Licht orkest 18.55 Paris vous
|le 19.00 Muziek mozaïek 20.00 Nws.
5 Zing met ons mee: liedjespro-
mma 20.35 Op de zomertoer: ge*
ieerd programma 21.50 Jazz Spec-
n 22.30 Nieuws 22.40 Actualiteiten
5 Omroeporkest en zangsoliste (gr.)
ssieke en moderne muziek 23.55-
0 Nieuws.
hilversum ih 240 m en f.m.
|ARA: 12.00 Nieuws 12.02 Ekspres:
platenprogramma (13.00 Nieuws)
0 Nieuws 14.02 Verzoekplatenpro*
mma voor de vrouw 15.00 Nieuws
W2 Gevarieerde grammofoonplaten
)0 Nieuws) 17.00 Nieuws 17.02-18.uu
en en 66666en.
BRUSSEL VLAAMS 324 m
.00 Nieuws 12.03 Jazzmuziek 12.1»
ïbouwkroniek 12.15 Lichte
0 Weerbericht mededelingen, PlJ-
mma-overzicht en SOS-berichten
schippers 12.48 Lichte
tenlands persoverzicht 13.OU 1
rbericht en beursberichten
nuziek 14.00 Nieuws 14.03 Ltehte
c 15.00 Nieuws 15.03 Symfonieën
10 Nieuws 16.03 Beursbeli^a
9 Dansmuziek 16.30 Programma
r oudere luisteraars 17.00 N 1
rbericht en mededelingen 1'.
ze van Brenders 17.45 Oud-N®»
ise dansen 18.03 Voor de solda
8 Paardesportuitslagen 18.30 «r
les 18.32 Vioolmuziek 18.®=*, j
2 Taalwenken 18.55 K°°| gga.
0 Nieuws, weerbericht, radio
19.40 Orkestmuziek 19.50
■he Nijverheid 20.00 Hand ,g
t Nederland 20.30 Hoorspel
usementsmuziek 22.00-22.15
berichten.
Woensdag 7 juni
hilversum i 40?' m
CRV: 7.00 Nieuws 7.10 dagw«™
StereoKlassieke Krant
riek 7.30 Nieuws 7.32 Raoi 8„0
Lichte grammofoonmu
uws 8.10 Gewijde muziek»-^ va.
Touringclub: inxormaue
tiegangers 8.45 Stereo. zjeken
Use muziek 9.00 Voor'ie^ huis.
Waterstanden 9.40 VoornnTirhte
iTT in OA H/Trtrrfm
11
11
UW
mm
ARA:
tiek
aterstanden 9.40 Y 11 00 Lichte
10.30 Morgendienst ia.
ïofoonmuziek.
HILVERSUM II 298
7.00 Nieuws en °ch strjjdjjed
7.20 Socialistische Joon.
■ooclononlicht gLa„oC VaB
tltriv l.dU uv/v-
Uitgeslapen:
ziek en repoi
pen: licht g"»-- p
reportages 7.3U vpBo.
voorpagina, persover jg;eliws
Deze dag. VARA: 8.W rf?0n-
Uitgeslapen lichte g„0_8 35 Van
tiek en reportages «W" de
tVniie; Pr
j-
x V"tfhnis^epraatje v°°L;ir.
markten thuis, Pfrlnoc-u
iw)
(gr.
Pr?at3iek strö"-
9.06 Stereo: fiaske pianc*
9.10 Stereo: Kifs| ho0lradiO'
9.40 AVRO.
Voor
„,RO: Soon»11-
fo.ÓO Lichte fSÏÏl.OO
kleuters xx ^tyiWj
:iek (gr.) 9
10,
1.50"Voor de kleulen 40 ^hte
de huisvrouw .ik» s Lichte
nnderne muziek u.
de huisvrouw -
hiano: moderne muziek
imofoonmuziek.
flilversum
VRO
9.0
ten
en:
uws)
lil 240 m en
9.00 Nieuws 9-02 fjZ.
5 Kaleidoskoop: soliAl.beidsv'a0
10.00 Nieuws l°n"aramma <u'
verzoekplatenp
v
(Van onze parlementaire redactie)
1)EN HAAG Op 1 juli 1967 komt er weer een huurverhoging. Het gaat
hierbij om de zogenaamde tweede tranche van het huurverhogingsvoorstel
van oud-minister Bogaers. De eerste tranche ging in op 1 januari 1966. De
tweede tranche had volgens het oorspronkelijke voorstel reeds op 1 januari
1967 moeten ingaan, maar het kabinet-Cals stelde deze tweede tranche een
half jaar uit. De nu komende huurverhoging wordt niet afzonderlijk voor de
loontrekkenden gecompenseerd, zoals dat bij vorige huurverhogingen als regel
wel het geval was. Wel is er zoals bekend per 1 juli sprake van een algemene
loonronde van 1,5 procent, waarin in *eite een compensatie-element ligt
opgesloten.
Voor alle aanstonds toe te passen ver
hogingen geldt, dat ze zullen worden
berekend naar de „kale huurprijs", zoals
die op 30 juni 1967 is. Of er echter een
huurverhoging'komt is in sommige ge
vallen afhankelijk van de hoogte van
de huui op 31 december 1965. dus van de
toeestand zoals die was daags vóór de
huurverhoging van 1 januari 1966.
Hieronder geven wij een overzicht van
de komende huurverhoging:
NEW YORK (AFP) De Verenigde
Staten zullen weldra misschien over
enkele weken hun bombardementen
op Noord-Vietnam stopzetten. Het Ame
rikaanse weekblad „Newsweek" beweert
dit van welingelichte zijde in Washing
ton teh ebben vernomen.
Een besluit zou nog niet zijn genomen,
maar de hoogste militaire leiders zouden
zich er rekenschap van geven dat be
langrijke doelen in Noord-Vietnam
steeds schaaarser worden en dat de ver
liezen aan mensen en materieel hoog
zijn. Tot dusver zijn 571 vliegtuigen
verloren gegaan waarvan in ruim 500
gevallen de piloten niet konden worden
gered Voorts zou onder de Amerikaanse
leiders de mening veld winnen, dat het
ogenblik is aangebroken om te onder
zoeken of Noord-Vietnam vredesbespre
kingen wil beginnen in ruil voor een
staking van de luchtaanvallen, aldus
Newsweek.
Volgens de president van Noord-
Vietnam, Ho Tsji Min heeft de Viet
cong op Amerikaanse en Zuidvietna-
mese strijdkrachten „grote overwinnin
gen" behaald. Dit is gisteren gemeld
door radio Hanoi. In een brief aan
Ngoeyen Huu Tho, de leider van de
Vietcong, herhaalde Ho Tsji Min de be
weringen van Hanoi, dat de V.S. „gif
tige chemi caliën en gifgas" hebben ge
bruikt.
Ho Tsji Min zegt in deze brief ver
der, dat Noord-Vietnam sinds het begin
van de bombardementen bijna 2000
Amerikaanse vliegtuigen heeft neerge-
By felle gevechten in de provincie
Quang Tin, in het noorden van Zuid-
Vietnam, hebben Amerikaanse mari
niers, volgens Amerikaanse gegevens, in
het afgelopen weekeinde 540 Noord-
Vietnamezen gedood, terwijl zjj zeli 73
man aan doden verloren. 139 Ameri
kanen werden gewond.
ENSCHEDE (A.N.P.) Als gevolg
van de afzetstagnatie van de toeleve-
tingsartikelen voor de confectie-indu-
strie heeft de n.v. Bandfabriek en
Vlechterij Scholten en Van Heek te En
schede 40 van de 270 personen die het
drijf in dienst heeft moeten ontslaan.
Behalve op deze afzetstagnatie wijst
lwiun^t op de 3aarlijks stijgende
confm t waar™ee het bedrijf wordt ge-
natJ ü-f *s door de afzetstag-
t verantwoord het bedrijf op
k'anttn hphh 'Re"'cr) Dc Britse
«Pwkon (lat6!8'!'6''™ 'le Wens uite'e-
Do»Slas jav ,i i "sler "an ''andel,
rtelHk h bewi""™an die verant-
- vo ed "J burgerluchtvaart,
naar dr Ë,l °nderzoek la"t instellen
weekeind 8tniwnBelnkken in het
X 152 toeristen
leren het leven ver
beide gevalfeiTruim 18 °P' dat het in
feilen van het tvnè nr i)aar oude toe"
aandrijving betrof met Pr°Peller-
^°?r reisbureaus nl r®aren geh"ui'd
8e twee ongeiukko "Guard">«" stelt
ï0rmen van hit f ®en bevestiging
jat chartervluchten miStiSChe gegeven'
d8» seregeide lijnw^" veilig «in
&'ene"ichr|rdikwHlb,eriChteS hebben
8at de zender ran k,s over beklaagd
"ie S lbaankbet "«bijgelegen tS
PfPignan wordt fen landine
van 20u "teh hind le 2wak
m be™gen Van oude
1. Woningen van vóór 1921 krijgen een
huurverhoging van 10 procent, indien
hun huur op 31 december 1965 de vol
gende bedragen beliep: tenminste
f 75.— per maand voor woningen in
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam,
tenminste f 70.— per maand voor wo
ningen in de overige le klas gemeen
ten en in alle 2e klas gemeenten: ten
minste t 60 per maand voor wonin
gen in de derde, vierde en vijfde klas
gemeenten. Beneden deze huurgrenzen
wordt geen huurverhoging opgelegd
2. Woningen gebouwd tussen 1 januari
1921 en 5 mei 1945 worden met een
der volgende drie percentages in huur
verhoogd;
a. 7.5 procent indien de huurprijs op
31 december 1965 lager was dan
f 75— per maand (geldt alleen voor
Amsterdam. Rotterdam en Den
Haag), ofwel lager was dan f 60.
(3e, 4e en 5e klas gemeenten).
b. 10 procent indien de huurprijs op
31 december 1965 lal naar gelang de
gemeenteklasse) tenminste 75, 70 of
60 gulden en niet meer dan 135, 125
of 110 gulden bedroeg.
c. 15 procent indien de huurprijs op 31
december 1963 al naar gelang de
gemeenteklasse meer bedroeg dan
135. 125 of 110 gulden per maand.
3. Woningen gebouwd tussen 5 mei 1945
en l januari 1961 krijgen een huur
verhoging van 10 procent, ongeacht
hun huurprijs op 31 december 1965.
Voor noodwoningen blijft de huur
echter ongewijzigd, evenals voor de
zogenaamde vrije-sectorwoningen.
4. Woningen gebouwd na 1 januari 1961
krijgen in beginsel geen huurverho
ging, enkele categorieën uitgezonderd.
Voor de volgende woningen geldt na
melijk we) een huurverhoging van
tien procent:
a. herbouwpanden. die wegens oor
logsschade met rijkssteun gebouwd
zijn;
b. woningwetwoningen die gebouwd
zijn met rijkssteun volgens de be
schikking bijdrage woningwetbouw
1950 Echter alleen indien de huur
prijs al eerder bij een algemene
huurverhoging werd verhoogd;
c. woningen gebouwd met rijkssubsi
dies volgens de premiebeschikking
woningbouw 1957 of 1958. Echter
alleen indien de huurprijs al eerder
bij een algemene huurverhoging
werd verhoogd;
d. woningen gebouwd met rijkssubsi
die volgens de premie- en bijdrage-
beschikking woningbouw 1960. Ech
ter alleen indien de subsidie is toe
gekend tussen 1 april 1960 en 1 april
2964.
Voof bedrijfspanden, waaronder ook
winkelwoningen vfcllen, kan een huur
verhoging niet dwingend worden opge
legd. Verhuurder en huurder moeten het
zelf over wijziging van het huurcontract
eens worden. De volgende hoofdlijnen
zijn hierbij te onderscheiden:
1. Bedrijfspanden gebouwd voor 5 mei
1945. Hiervan moet de huurprijs
op 1 juli 1967 gelijk zijn aan het be
drag dat per 30 juni 1967 ten hoogste
in -ekening mocht worden gebracht.
Dit laatste bedrag mag vervolgens
met maximaal 10 procent worden ver
hoogd echter alleen met toestemming
van beide partijen.
2. Bedrijfspanden gebouwd tussen 5 mei
1945 en 1 januari 1961. Indien het gaat
om zonder rijkssteun gebouwde pan
den kan de huurprijs vrij worden
overeengekomen. Indien het gaat om
met rijkssteun gebouwde panden geldt
dzeifde regeling als voor de bedrijfs
panden van voor 5 mei 1945 (zie onder
1).
3. Bedrijfspanden gebouwd na 1 januari
1961. Indien bij de bouw geen rijks
steun ontvangen is kan de huurprijs
vrij worden overeengekomen. Indien
wel rijkssteun genoten is wordt de
huurprijs in het algemeen niet ver
hoogd enkele categorieën echter uit
gezonderd. Voor die uitzonderings
categorieën mag de huurprijs maximaal
met 10 procent worden verhoogd, ech
ter alleen met instemming van beide
partijen. Die uitzonderingen zijn:
a. herbouwpanden, die wegens oor
logsschade met rijkssteun gebouwd
zijn;
t». bedrijfspanden gebouwd met rijks
steun ingevolge de beschikking bij
drage woningwetbouw 1950. Echter
alleen indien de huurprijs al eerder
bij een algemene huurverhoging werd
verhoogd;
l. bedrijfspanden gebouwd met rijks
steun volgens de premiebeschikking
woningbouw 1957 of 1958. Echter al
leen indien de huurprijs al eerder bij
een algemene huurverhoging werd
verhoogd;
u. bedrijfspanden gebouwd met rijks-
subsKlie volgens de premie- en bij-
uragebesehikking 1960, echter alleen
indien de subsidie is toegekend tussen
1 ap» il i960, en 1 april 1964.
H. DE KOSTER (VVD)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het liberale Tweede
Kamerlid, de 52-jarige heer H. J. de
Koster, directeur van de Leidse Meel
fabriek wordt staatssecretaris van bui
tenlandse zaken
Hij krijgt de Europese aangelegen
heden onder zijn beheer als opvolger
van de tegenwoordige minister De
Block van economische zaken.
De heer H. J. de Koster zit pas
sinds februari in de Tweede Kamer.
Hij was oud-voorz.illei' van het Ver-,
bond van Nederlandse werkgevers en
vice-voorzitter van de Sociaal Econo
mische Raad.
MOSKOU (A/P.) De Russische re
gering heeft de Amerikaanse uitleg ten
aanzien van het incident met de Toer-
kestan verworpen en opnieuw de be
schuldiging geuit dat Amerikaanse ge
vechtsvliegtuigen met opzet een Rus
sisch vrachtschip hebben aangevallen in
de haven van Cam Pha.
..Er kan geen twijfel aan bestaan dat
de Amerikaanse piloten de Toerkestan
tot hun duidelijk doelwit kozen, en het
schip met bommen en boord vuur be
stookten". aldus een Russische nota aan
de Amerikaanse ambassade in Mos
kou.
In een nota gedateerd 2 juni heeft de
Russische regering de Verenigde Staten
er reeds van beschuldigd dat het
vrachtschip was aangevallen, waarbij
een 54-jarig lid van de bemanning werd
gedood en zes anderen gewond. Zater
dag hebben de V.S. de beschuldigingen
ontkend.
AMSTERDAM (ANP) Gisteren is
iigebroken bij de Amsterdamse haute
•outurier Dick Holthaus in zijn huis aan
le Van Baerlestraat. Er zijn vijftig
-howmodellen gestolen die een waarde
'ertegenwoordigen van 20.000 gulden:
De fictieve waarde ligt veel hoger en
vordt geschat op 70.000 gulden. Van de-
modellen worden gewoonlijk enkele
oopieën gemaakt en dit is nu onmogelijk
geworden. Bij Holthaus is men er van
overtuigd dat er duideliik kenners on
modegebied aan het werk ziin geweest
want de modellen die men ook bij Holt
haus als de beste aanmerkte, ziin mee
genomen. De rest heeft men laten han
gen
(Van onze correspondent In Bonn)
BONN. De neo-nazistische NPD
partij in Duitsland won b|j' de zondag
gehouden verkiezingen voor het parle
inent der deelstaat Nedersaksen rond 7
procent der stemmen en 10 zetels in de
Landdag Deze winst komt waarschijn
lijk niet uit het katholieke kiezerskorps,
maar vooral uit het protestantse.
Uit een analyse van de uitslag van de
landdagverkiezingen in Rijnland-Pfalz,
die ongeveer een maand geleden zijn
gehouden is gebleken, dat de protestant
se kiezers die de SPD. de socialistische
partij, altijd als anti-CDU beschouwden,
door de huidge coalitie tussen beiden
waren overgestapt naar de NPD Bij de
arbeiders was deze tendens nauwelijks
merkbaar. De toeneming voor de NPD
komt voornamelijk uit de middenklas
-"eil. die behoren tot liberale of socialis
tische partij.
KINSJASA (KNP) Pater Alfons
Strijbosch SCJ iit Erp die na 33
maanden gevangenschap bij de Sim-
ba's op 27 mei jl. in Opienge (aarts
bisdom Kinsjasa) door eenheden van
het Kongolese leger werci bevrijd, is
in Kisangani aangekomen. Vandaar zal
hij naar de Kongolese hoofdstad door
reizen waar hij donderdag wordt ver
wacht. Zo mogelijk zal pater Strijbosch
nog dezelfde dag naar Europa ver
trekken
NIJMEGEN (ANF) De Rijkspo
litie in het district Nijmegen heeft in
het afgelopen weekeinde een misda-
digersbende uit Tiei opgerold, die bij
zonder brutaal optrad en er niet tegen
op zag, zelfs in „politie-uniform" te
opereren. Door deze aanhouding is
klaarheid gekomen in de overval op
een automobilist uit Hedel en een gro
te inbraak bij een houthandel in Ga
meren nabij Zaltbommel.
Het eerste slachtoffer van de bende
was de houthandelaar C. van Bogert
uit Hedel, die op de afrit van de weg
Utrecht Den Bosch werd aangehou
den door iemand die zich als politie
man had gekleed. Hem werd medege
deeld, dat hij een aanrijding had ver
oorzaakt en dat hij naar een stille land
weg moest rijden voor enkele remproe
ven. Toen de houthandelaar aan dit
bevel uitvoering gaf, stopte een auto,
waaruit twee mannen stapten, die hem
samen met de zogenaamde politieman
probeerden neer te slaan. De hande
laar verzette zich en dacht al gered
te zijn, toen een andere auto naderde en
de twee overvallers op de vlucht sloe
gen. De pseudo-politieman gelasbe de
passerende automobilist echter in het
belang van het politieonderzoek on
middellijk door te rijden. Daaraan werd
gevolg gegeven. Het gevecht werd her
vat, maar toen even later ook nog een
autobus naderde, gaf de „polieman"
er de brui aan en nam ook de vlucht.
ment zag hij drie inbrekers aan de
haal gaan. Uit hun zakken stroomde
een spoor van guldens en kwartjes, dat
later tot op de dijk was te volgen. Op
die dijk zouden de inbrekers volgens
plan in de auto stappen, die bestuurd
werd door de vrouw van een hunner.
Dit plan werd echter doorkruist door
de postcommandant van de Rijkspoli
tie uil Gameren, die de wachtende au
to een ongewoon verschijnsel vond en
een praatje ging maken.
Het tweede misdrijf, waarmee de
rijkspolitie in het district Nijmegen
te maken kreeg was een inbraak bij de
66-jarige aannemer H. van Eek uit
Gameren. Inbrekers kwamen daar bin
ken. Ze hadden hun inbraak juist vol'
nen op het moment dat de familie niet
thuis was. en vonden na een uur zoe
ken de sleutel van de brandkast. De
buit bedroeg ruim f 40.000,-, waaronder
veel klein geld. Voor de aannemer was
het een gelukkige bijzonderheid dat hij
niet thuis was, want de overvallers
hadden het plan zich desnoods met
geweld van de sleutel meester te ma-
voerd en de buit verdeelo op het mo
ment dat de bewoner de deur binnen
stapte. Hij hoorde gestommel, greep
twee broodmessen uit de keuken en
snelde de gang in. Just op dat mo-
De bestuurster was hevig geschrok
ken dooide komst van de politieman.
Ze vertelde een verhaal over huiselijke
moeilijkheden, die zo groot waren, dat
ze op weg zou zijn zelfmoord te plegen.
De politieman sprak haar uitvoerig
troostend toe. Nadat hij de vrouw op
haar gemak had gesteld en ze had be-
loofü terug te keren naar Tiel, liet
hij haar gaan. Door dit incident wer
den de bendeleder een uur later
uit hun schuilplaats langs de dijk op
gehaald dan was voorzibn. De terug
tocht naar Tiel verliep goed. Kwalijker
voor hen was, dat de politie de
naam van de levensmoede dame ge
noteerd had en dat na combinatie van
misdrijfsgegevens in 't district Nijme
gen opviel, dat haar man enkele da
gen tevoren op bezoek was geweest bij
de beroofde aannemer.
Er volgde huiszoeking, waarbij voor
f 1.700,- aan dubbeltjes en kwartjes on
der de steenkolenvoorraad tevoorschijn
kwam. Bovendien werden een oude pet
van de veerdienst Tiel, een plastic re
volver, een witte koppelriem en een
leren jas gevonden, die pasten in het
beeld van de overval op de automobilist
in Hedel.
In verband met deze overval werden
dt 39-jarige M. P. van O., zijn 19-ja-
rige vriendin mevrouw A. K. en de
39-jarige J. S. aangehouden. Bij de
overval bleek de vrouw als man ver
kleed te zijn geweest, terwijl S als
politieman had gefungeerd. Voor de in
braak werden bovendien gearresteerd de
37-jfcHge bestuurster van de inbrekers
auto mevrouw van O., haar 19-jarige
>.oon N. G. P. van O. en de 19-jarige
J. de M. allen uit Tiel
(Van een onzer'
verslaggevers)
DEN HAAG. Vandaag
precies tweeëntwintig jaar
geleden, op 6 juni 1945, benam
mr. M. M. Rost van Tonningen
zich in de Scheveningse straf
gevangenis het leven. Neder
land was een maand vrij en
de belangrijkste landverra
ders. zaten achter slot en gren
del* Voor mr. Rost van Ton
ningen was het toen al duide
lijk wat hem met Mussers en
Blokzijl te wachten zou staan
Hij nam op 6 juni zijn lot in
eigen hand.
22 jaar later geeft het Rijks
instituut voor Oorlogsdocu
mentatie de „Correspondentie
van mr. M. M. Rost van Ton
ningen, deel 1 1932mei 1942"
uit. Driehonderd documenten
van de naar schatting 30.000
archiefstukken, die deze na-
tionaal-socialist van eigen
werkzaamheden verzameld
had, vormen een duizend pa
gina's tellende studie, waar
aan mevrouw drs. E. Frankel-
Verkade en de heer A. J. de
Leeuw van het Rijksinstituut
jaren gewerkt hebben.
Mr, ROST VAN TONNiNGE
Als het bbed dof vergotèn
eten moet elk waoracNtg vaderlander
lijn otf
«Sen dés
waard i$|
:e porie
iinge
fil 8$.
Deze propaganrtafoto van Rost van Tonningen werd in de oorlog door de N.S.B» verspreid.
Op 7 augustus 1936 schreef de toen
42-jarige mr. M. M. Rost van Tonnin-
gen vanuit Noord wijk aan Zee aan ir.
A. A. Mussert, leider van de Nationaal
Socialistische Beweging: „Van nu af
aan wil ik mij met volle overtuiging
in de gelederen van de N.S.B. scha
ren om met u te strijden, tot het
ogenblik waarop wij zullen zegevie
ren. Ik verzoek u mij in de beweging
als lid te willen aanvaarden. Ik moge
u de verzekering geven dat ik loyaal
en disciplinair naar beste weten mijn
kracht zal aanwenden in de beweging
tot heil van volk en vaderland".
Het werd een beslissende stap van
een koele opportunist, een soms weer
zinwekkend streber en een ge
frustreerde landverrader, ondanks
zijn afkomst, opvoeding, studie en in
ternationale carrière.
Mussert heeft het geweten dat hij
Rost van Tonningen als lid aan
vaardde. Ook Nederland heeft het
tussen 19361945 geweten. Trouw aan
Hitler stond voor hem voorop. De
trouw aan Mussert kwam pas in de
tweede plaats. Wat bezielde deze
man, die bij de Volkenbond te Genè-
ve al een carrière gemaakt had, om
contact te zoeken eerst met de Oos
tenrijkse nazi's, later met de Duitse
en tenslotte met de Nederlandse
N.S.B.
Mr. M. M. Rost van Tonningen
wordt beschouwd aïs de tweede man
van de N.S.B. Ir. Mussert was bang
voor z|jn kuiperijen binnen de partij,
voor zijn grote vriendschap met de
beruchte Ilimmler. voor zijn contacten
met Rauter en andere vooraanstaan
de Duitse nazi's, en voor de grote
aantrekkingskracht die hij had op
vele0 opportunistische N.S.B.'ers.
Rost van Tonningen heeft deze
vriendschappen en contacten lang
zaam maar zeker aangekweekt en
verstevigd om zich een onaantast
bare positie te verwerven in het zo
genaamde Groot-Germaanse rijk.
Geboren in bet voormalige Neder-
lands-Indië. waar zijn vader opklom
tot legercommandant in het K.N.I.L.,
tobde de jonge Rost al vroeg met
een grote moederbinding. Zijn broers
studeerden in Nederland, hij moest
thuisblijven, waar zijn moeder haar
liefde voor de kinderen volledig op
deze jongen concentreerde. Later, te
rug in Nederland, met een langzaam
verbitterde vader, die van een klein
pensioentje moest leven, mislukte hij
als student aan de Technische Hoge
school in Delft. Dit heeft zich zijn
hele leven gewroken. Hij stapte over
naar de rechtenstudie in Leiden en
behaalde daar de graad van mr. in de
rechten. Pas na geruime tijd kon hij
c-en werkkring vinden en belandde
tenslotte bij de Volkenbond in Genè-
ve. Van daaruit werd hij uitgezonden
naar Oostenrijk in die financiële con
trolecommissie van de Volkenbond,
die toezicht moest houden op de la
biele financiële positie van Oosten
rijk.
Wenen werd beslissend voor het le
ven van mr. M. M. Rost van Tonnin
gen. Hjj wist in allerlei officiële krin
gen door te dringen, raakte zelfs op
goede voet me! de kleine kanselier
Dolfuss en voelde zich tot diens
rechtse politiek aangetrokken. Zijn
contacten met belangrijke Oostenrijk
se nationaal-socialisten hadden tot
gevolg dat ook mr. Kost van Tonnin-
gen nationaal-soeialist werd. eerst
Oostenrijks georiënteerd, maar na de
moord op Dolfuss sterk gebonden aan
Duitsland.
Door de trieste ontwikkelingen in
Oostenrijk rond de jaren 1935 en 1936
groeide Rost van Tonningen uit tot
een heftige anticlerlcale en antisemiti
sche nationaal-soeialist, erger nog dan
ln Nederland vele N.S.B.'ers.
Medio 1936 volgde zijn lidmaatschap
van de N.S.B. en hij werd gedwongen
ontlsag te nemen bij die Volkenbond.
Zijn invloed binnen de N.S.B. groeide
nadien met de dag. Deze ging dik
wijls door zijn dictatoriaal optreden
mèt één slag weer verloren. Maar hij
bleef bouwen aan zijn eigen positie,
als Tweede-Kamerlid voor de N.S.B.,
als hoofdredacteur van het Nationaal
Dagblad van dr N.S.B., als vormings
leider van deze partij, als spreker
op allerlei bijeenkomsten en als een
groot vriend van verschillende be
langrijke Duitse nazi's. Na de Duitse
inval in Nederland werd hij geïnter
neerd en afgei'oerd. Na de capitulatie
kwam hij met andere geïnterneerden
terug naar Nederland en werd als
een field in Den Haag ingehaald. Dit
gebeurde tot grote ergernis van de
N.S.B.-leider ir A. A. Mussert, die
zelfs van „Rost-cultus" ging spreken.
Na mei 1940 ging Rost van Tonnin
gen zich met iedereen en alles be
moeien en wist zich, dank zij zijn
Duitse vrienden, in allerlei belang
rijke bureaus in te «hingen. Zijn eer
ste grote rol speelde hij als algemeen
commissaris voor de marxistische par
tijen bij de pogingen vie S.D.A.P., het
N.V.Ven de VAKA te annexeren in
de nieuwe algemene arbeiderspartij
op nationaal-socialistische grondslag.
Het Rooms-Katholieke Werknemers
Verbena en nei cristelljk verbond zou
den volgens de beruchte Seyss-Inqüart
mei een klem beetje dreiging vanzelf
wel komen. Het werd voor Rost het
eerste grote fiasco. Hij bleek echter
niet voor een gat te vangen, door de
gave om zich tijdig ttnug te trekken
uit zaken dit» J gingen.
Tenslotte Kwam hij als president-
directeur terecht hij de Nederland-
sche Bank. ln deze functie speelde
hij honderden miljoenen guldens in
handen van de Duitsers als „bijdrage
aan «lt t»o. togssla* htoffers" en als Ne
derlandse bijdrage in de strijd tegen
het communisme. Verder wist hij
zich ln te dringen in het ministerie
van f inanciën, waarvan hij de leiding
kreeg.
Rost bemoeide zich in de jaren
194U- 1942 letterlijk met alles wat na-
tionaal-socialisiisch was. Met de Win
terhulp, met hef opzetten van de or
ganisatie Todl in Nederland, met de
vorming van een Nederlands vrijwil
ligerslegioen voor Rusland en met de
opleiding van de nationale jeugdstor-
mers van de N.S B., met de N.S.B.-
vrouwenbond en met de stichting van
de beruchte Nederlandse Oost-Com
pagnie. Hogingen ont een hoge functie
in de S.S. te veroveren mislukten,
omdat Rost ..niet arisch genoeg" was.
Hij had volgens zijn stamboom name-
lijk een bijzonder klein beetje In
disch bloed en dit bezorgde hem on
danks zijn vriendschap- met Himmler
allerlei moeilijkheden en persoon
lijke frustatles
De geschiedenis van mr. M. M. Rost
van Tonningen is ae geschiedenis van
Nederland m de jaren 19401945 Hij
was hel denkraam van allerlei plan
nen om vooral de Duitsers terwille
te zijn. Hij droomde van een Groot-
Germaans rijH, waarin hij een grote
rol zou spelen als een financieel-eco-
nomisch expert.
Van zijn optreden hield hij nauw
keurig 'n correspondentie-archief bij,
opvallend nauwkeurig zelfs. Ook een
dagboek, waaruit men de gebeurte
nissen in Oostenrijk en in Duitsland
kan volgen. Zijn correspondentie liegt
er niet om. Hij was de hartstochte
lijke verdediger van het Groot-Ger
maanse rijk, was jarenlang plaatsver
vangend Jetder van de N.S.B., beheer
de op een zeer kwaad ogenblik de
Nederlandse overheidsfinanciën en
kreeg later een officiëel opleiding bij
de Waft'en-S.S.
Op 3 december 1940 schreef deze
man aan rijkscommissaris Seyss-In-
quart: „Dit alles, zeer vereerde heer
rijkscommissaris, zal mij niet verhin
deren mijn fanatieke aanhankelijk
heid aan Adolf Hitler en mijn bereid
heid voor hem en zijn gedachtenwe-
relil te blijven bestendigen".
BUURMALSEN (ANP) Op de
rijksstraatweg Buurmalsen - Culem-
borg is gisteren een kleine auto ge
slipt. tegen een heining gebotst en ver
volgens tegen het nabijstaande tolhuis
gevlogen.
De auto vloog direct in brand. Men
kon de chauffeur die uit het voertuig
hing en om hulp riep. niet meer red
den. De man. wiens identiteit nog
niet bekend is, is levend verbrand
voor de ogen van vele toeschouwers.
De auto is totaal verwoest.
AMSTERDAM (ANP) Namens de
officier van justitie heeft de hoofdcom
missaris van politie in Amsterdam een
beloning van 3000 gulden uitgeloofd
voor degene, die aanwijzingen kan ge
ven welke leiden tot aanhouding van
de dader in de moordzaak Coby van
der Voort- Zoals bekend werd op
woensdagmiddag 5 mei het ernstig
verminkte lijk van deze 37-jarige al
leenwonende vrouw in haar woning
aan de Prinsengracht in Amsterdam
aangetroffen. Volgens getuigenverkla
ringen had men haar de zaterdagmid
dag daarvoor nog op straat gezien.
11
(Van en onzer verslaggevers)
DEN HAAG. De hoogwerker van
de Haagse brandweer heeft zondagavond
twee jongelui van het dak van de Rid
derzaal moeten afhalen. Het tweetal had
een weddenschap afgesloten en beklom
daarom het historische gebouw.
Eenmaal op het dak durfden zij niet
meer terug. Passerende burgers waar
schuwden de politie die op zijn beurt
weer assistentie van de brandweer in
riep. De jongelui wgren 15 en 17 jaar
oud.
PEORIA/ILL (Reuter) Richard
Speck, de 25-jarige zeeman, die vorig
jaar in Chicago acht verpleegsters ver
moordde, is tot de doodstraf veroor
deeld. Hiet vonnis zal op de elktrische
stoel worden voltrokken.
Verwacht wordt dat er een reeks be
roepen tegen het vonnis zal worden aan
getekend, waarvan de behandeling
maanden, misschien zelfs jaren kan du-
UTRECHT (ANP) De recherche
x'an de Utrechtse politie beschikt over
aanwijzingen dat in de winkel van de
80-jarige Utrechter Donse (bijgenaamd
Cupido)die vorige week woensdag
werd vermoord, omstreeks half v|jf
een man van naar schatting 35 a 40
jaar op bezoek is geweest-
Hij is ongeveer 1.75 a 1.80 meter
lang. heeft donker golvend haar met
bakkebaarden (zgn- tochtlatten), ge
bruind gelaat, zware wenkbrauwen en
was gekleed in een donker kostuum,
wit-gestreept overhemd en rode ge
streepte stropdas. Zoals bekend is
werd de bejaarde Utrechter tussen
half vijf en viif uur vermoord.
AMSTERDAM (ANP) Gisteren Is
de 22-jarige vrouwelijke kantoorbe
diende M. van H door een haar on
bekende met vermoedelijk een mes in
de buik gestoken.
Het meisje zat met een vriendin in
een café, waarin ook de bewuste man
alleen aan een tafeltje zat. Nadat mej.
Van H. het café had verlaten, werd
ze door de man aangesproken en vast
gegrepen. Het meisje liep snel naar
haar woning in de Cill ierstra at. De
man haalde haar in en stak haar na
een korte woordenwisseling met het
mes. Mej. Van H. is ter observatie in
het OLV-Gasthuis opgenomen.
