Gehuwde werkende
vrouw bij uitstek
Vier jaar geëist
BOEKENPLANK
Even uitblazen mevrouw
papier
voor
uw
•—pen
BOERIN VAN NU:
Opleiding
Haar taak
MEISJE IN BEEN GETROFFEN
DAUWFRIS' IN ZOMERSE WARMTE
DENNIS
GARAGE A. PAENEN
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 2 JUNI 1967
Zwart-wi'tte tegelvloer
voor uw woonkamer
Kleren maken de man
'Dure'auto? Voordelige auto?
SIMCA
SIMCA
J. L. VAN DE VOORDE
m Garage VERVAET
SIMCA
SIMCA Doornboslaan 104 Breda tel 01600-47650.
„BRABANT" N.V.
SIMCA Julianastraat 36 - Waspik - Tel. 04168-236
Autobedrijf v. d. HEUVEL
SIMCA DINTELOORD TEL. 01672 650/651
SIMCA ETTEN N.-B.
Personeelssituatie
Rijkspolitie
Vietnam II
Vietnam
Pc boerin van nu en straks", het proefschrift van mevrouw dr. D. M. E A.
i k van der Kuyl, (uitgegeven door van Gorcum Comp. N.V.) spreekt de
J ter vooreerst mèt en dan pas óver de vrouw die leeft in de agrarische sfeer
het Groninger land. Zij heeft honderden reacties gehad op vragenlijsten en er
j.en'veel persoonlijke gesprekken uit voortgevloeid. Zij geeft in haar boek
'(("verkregen antwoorden en meningen weer en trekt daarna telkens weloverwo-
,jen conclusies.
Fr was een groot verschil tussen „de
behoedzaam teruggetrokken statigheid
de Groninger boerderijen en het
„terboerderijtje op Brabantse zand-
■a er is nog verschil tussen De
Skigse levenssfeer waar de boerin
SS 't gemakkelijke piastic „beu
wordt en weer het fraaie linnen en
Se famiiiezilve.' in gebruik neemt
en die van de kleine boei elders.
Maar de overeenkomst is groot en zal
S de toekomst steeds groter worden:
de deftige boerin, die een staf van
rsoneel had en met haar prachtig
wan op visite ging. bestaat niet meer.
5s de oorlog heeft zij nauwelijks
noe hulp Zij is huisvrouw zoals elne
«♦rouwde vrouw in stad en land maar
?s daarnaast werkende vrouw op het
l-edriif. dat haar arbeid onmogelijk
meer kan missen. Zij ziet de toekomst
oorhaar dochters <en zoons) dikwijls
somber in. Ze zullen nog harder moe
ten werken dan hun voorouders die
het bedrijf begonnen. De mannen ple
gen roofbouw op hun krachten en zul
len in twintig jaar afgebeuld zijn ook
al staan ze dan nog aan de goede kant
v?n de 40. De vrouwen komen handen
en vooral tijd te kort.
Alvorens de onstellende taak van de
boerin zoals mevrouw Stork ons die
ontvouwt, nader te belichten, eerst
de genoeglijke kant van het leven des
genisten landmans geschetst met de
letterlijke woorden van vrouwen die het
leven op haar boerderij voor niets wil
len ruilen- „Nog steeds is er sfeer in
deze oude boerderijen, een element
waarmee je kunt woekeren. Kinderen
uit een omgeving met groen zijn blijer
en actiever, hun spelen is dynami
scher en heeft werkelijk zin. Het is
voor kinderen heerlijk ciat vader altijd
in de omgeving is. Docenten van het
middelbaar onderwijs prijzen de „bui-
'enleerlingen" als rustig, serieus, min
der gauw afgeleid, zich onderwerpend
aan discipline en toch geen brave Hen
driken Je kunt de levenskameraad
van de boer zijn omdat je altijd
bij elkaar bent. Het is een rijk be
staan. je bent bevoorrecht boven mil
joenen. Boer worden is een roeping.
Boerin worden er velen die nooit een
boer als echtgenoot wensten maar met
hem trouwen uit liefde".
taak van de boer is niet minder om
vangrijk: hij moet gespecialiseerd
hoofd- en handarbeider zijn, econo
misch, sociaal, internationaal denkend,
kapitaalkrachtig als hij een eigen ge-
erfde boerderij heeft. Ook hij geen
tijd, zijn klachtenlijst is even lang).
Dat klinkt niet opwekkend. Maar toch
is er een andere uitkomst het over
denken waard: in dit milieu komen
zeer weinig echtscheidingen voor.
Wensen ten aanzien van het landbouw
onderwijs voor de a.s. jonge boeren zijn
er vele, maar zij zijn niet allemaal
te realiseren.
Wat het huwelyk aangaat: vroeger
werd het op praktische (niet zelden
financiële) gronden gesloten. Vandaag
Is het huwelijk-uit-liefde in kameraad
schap op het platteland onontbeerlijk
om tot een harmonieus gezin te ko
men en als boerenechtpaar zyn taak in
de samenleving te vervullen.
Als ergens het ombreken van huls
houdelijke hulp hoogst ernstig is, dan
wel hier Zorg spreekt dan ook uit de
stem van vele moeders ovei het lot
van hun dochters, die boerin blijven.
In de akkerbouw komt het voor dat
de boerderij liever aan kant wordt ge
el ran dan dat de boerin onder alle om
standigheden moet meewerken. Met al
dat werken en zwoegen is de finan
ciële positie van de boer niet oenij-
aenswaardig. De voortzetting van de
eigengeërfde boerenstand wordt bijna
onmogelijk en insiders verwachten ver
anderde ondernemingsvormen voor al
le agrariërs. Maar ook in de dagelijkse
gang in huis moet veel veranderen, zo
als een Groninger zei: de gemiddelde
boer hoopt dat zijn vrouw hem ont
spanning en afleiding geeft. Dat ze zijn
kortheid en „f ranter igheid" (korzelig
heid) accepteert zonder uitleg, en zon
der te reageren. Dat is zijn behoud ge
weest. Thans moet hij alles met zijn
vrouw bespreken, dat verlangt zij ook,
dat is nu zijn behoud. ,.De vrouwen
hebben de discussie en haar methode
geleerd in haar eigen verenigingen: in
dat opzicht zijn ze ons zelfs wel een
slag voor!'"
Het is jammer dat de titel ,,De boerin
van nu en straks" weinig niet-agra
riërs zal aantrekken. Maar in rrienig
opzicht zou het boek ook de Vrouw van
nu en straks kunnen heten' 't Probleem
van de „gehuwde werkende vrouw
f ligt ons voortdurend op de lippen maar
Maar het feit dat zij uit een ander Ley we praten nog te theoretisch. Gehuwde
vensklimaat geïmporteerd wordt, hoeft vrouwen van vijftig jaar en ouder, die
Uit de enquête blijkt dat 30 pet. van
de boerendochters niet met een a.s.
boer trouwt en men verwacht dat hun
aantal in de toekomst nog groter zal
zijn. In de na-oorlogse jaren hebben
de boerendochters meer gelegenheid
gekregen zich te ontwikkelen dan de
zoons. De meisjes hebben een of ande
re vakopleiding }(nadat 80 pet. eerst
een degelijke huishoudelijk opleiding
heeft genoten), wat iets te maken
heeft met haar vlucht uit de boeren
stand.
Van de andere kant is nu al 15 pet.
van de jonge boerinnen uit een ander
milieu afkomstig en ook deze combi
natie zal naar men verwacht groter
worden. De oudere generatie voelt dit
niet meer als een bezwaar, (zij laten
hun kinderen tegenwoordig ook in be
roepskeuze volkomen vrij). Het meisje
dat uit een ander milieu op de boer
derij komt, zal wel een pientaliteits-
training moeten ondergaan om zich te
kunnen voegen in de specifieke sfeer
waar-voor o.a. aanpassingsvermogen,de
kunst tot improviseren en een grote
nuchterheid nodig zijn.
1
geen nadeel te zijn. Integendeel, onbe
vangenheid en een frisse aanpak kun
nen voordelen blijken, maar een prak
tijkperiode op een boerderij noemt men
onontbeerlijk. En men wacht met smart
op een theoretische opleiding voor de
a s. boerin.
Tot slot is er nog een verschuiving:
er komt tegenwoordig een (klein) aan
tal jongemannen van buiten de boeren
stand op het Groninger boerenbedrijf.
naast haar huishouden een beroep uit
oefenen praten bijna niet mee. want
ze zijn er no» nauwelijks. Hier ligt
een stuk praktijk dat bewondering af
dwingt, maar niet altijd tot navolging
stimuleert Wel tot bestudering Want
ofschoon de boerin de arbeid deelt met
haar man in samenwerking voor ge
meenschappelijk doel lee.ft zij met haar
dubbele taak aan de rand van het mo
gelijke.
Die liefde moet haar wel schragen.
Want haar taak is ongelooflijk zwaar.
Zij moet bemiddelen tussen bedrijf,
buitenwereld, huishouding en gezins
leven. Zij behandelt boekhouding, ad
ministratie, correspondentie; zij chauf
feert, doet boodscnappen, haalt macbi-
ne-onderdelem, regelt bankzaken;- kan
alles verrichten wat niet machinaal
gebeurt; zit zonodig op tractor en
melkt. Zij moet omgaan met mensen,
op de hoogte zijn van de dorpssamen
leving, meedoen aan het verenigings- I
leven, ze volgt cursussen leest vak
literatuur. Zij is huisvrouw en moe- 1
der.
Het lijkt dan ook wel uitgesloten dat
een jonge boer ooit een meisje zal
frwiwen dat niet lichamelijk en gees
telijk ijzersterk is. Toch klinkt uit de
woorden van de overbelaste boerinnen
voortdurend de klacht: „geen tijd" en
een beklemmende angst: als we eens
een van beiden ziek zouden worden".
heeft geen tijd om het statige huis
te onderhouden en te bewonen zoals j
k! u°Uj£een tijd om zoveel in
net bedrijf bij te springen als wense- j
Noch om zich met de opvoe-
ying bezig te houden zoals zij zou wil-
en; evenmin om aan ontspanning te
uoen, aan hobby's. Om zich cultureel
u !te^en-.Pm vakantie te nemen.
ta» u uweüjk te beleven zoals zij
ou hopen. „Ik ben voor driekwart ge-
12 -m<? het bedr«f Telkens
!S?j.H1 e "itspraken het woord
.moed aangetroffen. Er is moed no-
om boer of boerin te worden. (De
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH De officier van jus
titie, mr. M. Bruigom, heeft vier jaar
onvoorwaardelijke gevangenisstraf ge-
eist tegen de achttienjarige P. D. uit
Den Bosch. In februari van dit jaar had
hij de revolverheid uitgehangen door in
het wildeweg in de Kerkstraat drie
schoten te lossen. Als gevolg daarvan
was een meisje, dat er toevallig pas
seerde, door een kogel in het boven
been getroffen. De officier van justitie
distantieerde zich met zijn eis volkomen
van het psychiatrisch rapport, dat een
geheel voorwaardelijke straf bepleitte.
Verdachte was nog nimmer met de po
litie in aanraking geweest.
P. D. was in oktober 1966 na moeilijk
heden met zijn vader uit het ouderlijk
huis weggegaan en was bij een zuster
gaan inwonen, Aanvankelijk ging het
allemaal vrij aardig, totdat hij in ja
nuari zonder werk raakte en ook geen
pogingen meer ondernam weer aan de
slag te komen. Hij leerde een meisje
(17) kennen, dat hij regelmatig in een
bar ontmoette Maar hij had een ern-
Wet een heleboel zomerse dagen in
net verschiet laten we optimist
'hjven wilt U er natuurlijk straks
'P uw best uitzien in een mouwloos
of gloednieuw badpak. Zorgt
j er dan vooral voor, dat:
UW OKSELS geen haargroei verto
en. Er Z1jn tegenwoordig zoveel pre-
iftiiJ!'en, Verk.rÏÏgbaar, waarmee u over-
ifni* haa.rtjes binnen enkele minuten
i kunt
verwijderen. Veeg de crème, als
J. I J V CCo ue LJ
e voldoende heeft kunnen inwerken
KieT minuu* °1 tien) weg met een
na vPe4x"dssue en was de oksels even
I water n0n zacbte zeep en lauwwarm
met \v esgewenst even napoederen
i uur „1 talkpoeder maar de eerste 12
ooral géén deodorant gebruiken!
er mooi en glad uitzien.
groei a i! door een sterke haar-
boven K ueer le verwijderen op de
.ven beschreven manier Of ook met
behulp
Een
°let a' Ie zachte badborstei
Een jl'-ï:™ scheermesje (apparaat)
ta ?euJKse massage met een dro-
iiüist®nMnaar hoven toe zal de
ken Rim b?nen zacht als zijde ma-
oPhuMÖlIee.tten met ee" V6tte
,!an vlnSers en tenen
minstens uitzien door ze
b'Se eer per week een grnn-
een zeenhla geven- Ze moeten dan
hebben Van een mm"ut of tien
91 met' z "'Si'Uldig afgedroogd
-JTwSSeTfe g°ed gemas-
"^kkenontio"' een zogenaamd
ketjes lano ^Unt alle overtollige
Wüt u do n!Srr ?e nagels verwijderen.
?even - tVaf ^en vroüjk kleurtje
2eer verzor«*riJ°-OJj ,voor de tenen een
Ze dan vooraf r"k maakt - maak
*en beetje rem™ Soed vetvrij met
opbrengt emover' voordat u de lak
tomel'ïaamsgeui -
"WóooTm0? -.^eltreffend"be.'
!eh deodorant gebruik van
J6" Paar Klepnl o1® ls '1et °m altijd
L'Hben In r«n |lssues bi' de hand
5mi« ruimte m za maar
euwen tissue u e' Een opge-
'Ne-eologne en aP'en£eld met wat
16 oksel - 2al aangebracht onder
1J Plotseling optreden
vooral nu m
de overmatige transpiratie een heerlij
ke verfrissing betekenen. Ook voor he
ren!.
Weet u wat uw kamer helemaal ,,m"
maakt? Dat is een vloer van zwarte
en witte tegels. Een zwart-wit geblok
te vloer kan je ook zo heerlijk combi
neren met allerlei felle tinten. De
zwart-wit „geruite" vloer bestaat al
eeuwen. En nu is zij weer terugge
keerd als eigentijdse vloerbedekking,
waarop groene, rode, oranje, roze
kleedjes, matten of tapijten het goed
doen. U kunt er gezellig zwarte en wit
te meubels bij kiezen en veel felgroen
gebruiken in meubilair en gordijnen.
Rood doet het vanzelfsprekend ook
goed op zo'n wit-zwart vloer, die doet
denken aan de Oudhollandse interieurs,
maar die u een heel ander aanzien
kunt geven door er hypermoderne meu
beltjes op te plaatsen.
Wilt u wel eens weten wat uw echt
genoot of verloofde (uiterlijk) tot een
moderne man maakt? Dan geven we
u hier een paar hints, die betrekking
hebben op de herenmode van vandaag
De saaie kleuren zijn taboe. De man
van 1967 zal kleuriger materiaal moe
ten kiezen en lichte tinten dragen. Ook
de overhemden krijgen wat meer kleur.
Misschien dacht u, dat u 'n-bloemetjes-
hemd voor hem moet kopen, maar
dan bent u er naast. Veel modieuzer
zijn de overhemden met kasjmirmo-
tieven op Indiase zijde. Ook effen kan
maar dan moet het een grof weefsel
zijn De hele brede (gangster) dassen
hebben hun langste tijd ook weer ge
had. Ze zijn wel iets minder smal dan
de laatste jaren het geval was, maar
dat scheelt toch niet zo heel veel Wil
uw man echt „gekleed" zijn dan mag
"1.1 bij zijn zondagse kostuum best een
kasjmirdas dragen. Maar dan wel in
wat gedekte tinten.
stige rivaal, een 27-jarige man, voor
wie het meisje uiteindelijk meer bleek
te voeien dan voor hem. Op carnavals-
maandag kocht P. D. van een onbeken
de voor 17,50 een revolver met pa
tronen.
„Wat was daar de bedoeling van?"
wilde de president mr. W. Poerink we
ten.
„Ik had er geen bedoeling mee", was
het commentaar van P. D. Het werd
wel duidelijk aat hij eigenlijk uit bra
voure het schietwapen had aangeschaft.
Dezelfde avond schoot hij ergens in de
stad uit lotuer opschepperij op een ver
keersbord. Dagenlang liep hij met dt
geladen revolver in zijn zak rond. Op
11 februari liet zijn meisje hem een
blauwtje lopen. Ze ging met zijn rivaal
op stap.
„Ja en daar wond ik men nogal over
op. Ik wist nietmeer precies wat ik
deed".
Hij was door de nacht naai huis ge
lopen en trapte in de Kerkstraat een
brommer omver. Daar kwam een beetje
heisa van, maar hij had zich' zoveel
moed ingedronken, dat hij niettemin een
bar durfde binnenstappen. Hij werd
dringend verzocht de bar snel te verla
ten. Dat deed hij. Maar hij werd hoe
langer hoe agressiever. Weer ging ei
een bromfiets tegen de vlakte. Op het
lawaai kwamen enkele bar-gasten naar
buiten. „Kom maar op", riep P. D., die
zich iets verderop had opgesteld. Hij
trok zijn revolver uit zijn zak en vuur
de drie keer irr de richting van de bai
Na het laatste schot klonk een kreet
van het meisje, dat in haar bovenbeen
geraakt bleek te zijn. Gelukkig niet
ernstig. In paniek was P. D. daarop
weggevlucht en had zich ergens op een
aak verstopt, waar de politie hem om
kwart over een 's nachts aantrof en
arresteerde.
De raadsvrouwe van verdachte toon
de zich hoogst verbaasd over de hoge
eis van mr. Bruigom. Zij achtte vol
strekt niet bewezen dat haar cliënt
iemand had willen doden.
ELLERY QUEEN: HET HUIS HAL
VERWEGE (Prisma Pocket). Een
slachtoffer van een moord dat een dub
bele identiteit blijkt te hebben stelt de
detective Ellery Queen weer voor bij
zondere moeilijkheden. Op wie had de
moordenaar het feitelijk gemunt en
wie was die moordenaar. De schrijver(s)
Ellery Queen stelt'(stellen) het blijkbaar
onontwarbare probleem en de gelijkna
mige superbegaafde speurder lost het
op. Voor wie het boekje uit heeft
blijft tenslotte maar één vraag over:
waarom blijft de achterkant van alle
Ellery Queen Prisma Pockets nu al
jarenlang hetzelfde.
POHL KORNBLUTH WOLFS
KLAUW (Meulenhoff, Amsterdam) Een
nogal bizarre fantasie die door de uit
geverij als science fiction wordt opge
diend, doch er naai onze smaak wei
nig mee te make heeft. Althans met
science". Met .fiction" wel. Zozeer
zelfs dat het moeite kost om het hele
woekje uit te lezen.
P.W. SCHEELE: GEBEDEN DER
OECUMENE, (uitgeverij Helmond en
uitgeversmaatschappij J.H. Kok n.v.)
Dit gebedenboek der oecumene draagt
als titel „Dat zij allen één zijn" en het
ir samengesteld door P.W. Scheele.
Het is van Duitse herkomst. Bijna 200
oagina's gebeden, afkomstig uit alle tij
den en .alle christelijke kerken, leve
ren het niet te ontkennen bewijs dat
oecumene een reële zaak is. Tenslot
te heeft men hier een groot aantal au
thentieke gebeden in handen die iede
re christen met volle overtuiging kan
bidden.
SEWARD HILTNER: DE PASTOR
ZELF IN HET PASTORALE GE
SPREK. (Dekker en v.d. Vegt N.V.
Nijmegen Utrecht). Het eerste deel
tje in een serie „Wegen tot pastoraat"
dat speciaal handelt over functie en
praktijk van de zielzorger Seward
Hiltner is een Amerikaans pastoraal-
theoloog en hij is nadrukkelijk de me
ning toegedaan, dat het pastoraat
nooit uitsluitend een neven-functie of
een weekend-functie kan worden
kon worden.
In dit boekje analyseert hij een aan
tal pastorale gesprekken om uit zijn
conclusies te kunnen vaststellen, hoe
de „counseling" (wie biedt er de re
dactie van het boekje een goed Neder
lands woord voor aan?) dient te ver
lopen. Voor zielzorgers zitten er heel
wat punten in die een ernstige over
weging waard zijn.
H. HOVIUS: 50 JAAR NEDERLAND
SE LANDBOUW (uitgeverij Misset)
De Boerenpartij van Koekoek, een
idee van de laatste jaren? Welnee. Koe
koek is helemaal niet origineel geweest
want rond de jaren dertig wil.de boer
P Voogd van Goeree al een boeren
partij oprichten. Hij noemde zijn idee
anders. De man wilde een grote Ne
derlandse Landbouwpartij. Het motief
van zowel Voogd als van Koekoek was
gelijk: ontevredenheid De Voogd van
teen was met vele boeren ontevreden,
omdat de landbouw niet met een eigen
ministene was bedeeld. De boeren
voelden zich daardoor misdeeld.
Er kwam in de dertiger jaren geen
boerenpartij. Dal weten we wel. Maai
de idee kreeg geen kans, omdat de
meerderheid uiteindelijk meer heil zag
in de figuur van Colijn. De ontevre
denheid resulteerde tenslotte in een be
tere waardering van de landbouw door
de overheid. Van het ministerie van
Binnenlandse Zaken verhuisde het on
derdeel „landbouw" naar een minis
terie met handel en nijverheid.
Dit brokje geschiedenis is geregi
streerd door de heer H Hovius, die
onlangs het boekje '50 iaar Nederland
se landbouw' liet verschijnen. De au
teur beschrijft de periode van 1915 tot
1965. Zijn boekie is geen geschiedenis-
gruwe voor schooljeugd, met reeKsen
jaartallen en wapenfeiten Hovius ver
telt Over regeringsmaatregelen op
komst van boeren en 'andarbeidersor-
ynnisaties. stakingen, komst van de
machine, uittocht van boerenzoons en
landarbeiders en ovei nog zoveel meer
Zo was er al in de jaren twintig
grote belangstelling voor emigratie.
Arbeiders en boerenzoons trokken in
eerste instantie naar Frankrijk.
Daar beduvelde men de Nederlanders,
die toen met de ziel onder de arm te
rugkwamen. Canada wilde daarna wel
arbeidskrachten aantrekken. Door de
ervaring wijs geworden, ging eerst een
afgevaardigde poolshoogte nemen. De
vooruitzichten leken veelbelovend.
Zelfs -stedelingen lieten zich tot land
bouwer omscholen.
De boerenzoon wilde weg, omdat hij
geen land kon krijgen. En de beschik
bare grond was voor hem te duur. De
'.andarbeider wilde beter betaald werk.
De industrie kon hem dat niet bieden.
Zij verlaagde zelfs de lonen. De werk
loosheid was groot. Met ontginning van
woeste grond probeerden overheidsin
stellingen de mensen aan het werk te
houden.
Vijftig jaar landbouw. Vijftig jaar
misère? Het lijkt er wel op, want de
geschiedenis is een aaneenrijging van
oorlog, crisis en oorlog. Zou dan na de
iweede (wereld)oorlog een betere pe
riode voor de landbouw aanbreken?
Hovius schrijft:„Gedurende de eerste
na-oorlogse jaren was het herstel in
alle sectoren zeer snel gegaan, zodat
voor het hele economische leven van
welvaart gesproken kon worden. De
landbouw deelde hierin helaajs niet
mee. Juist het tegendeel bleek het ge
val; de landbouw bleef steeds meer
bij de andere takken van bedrijf ach-
Dennishet kan me niet schelen wat moeder
zegt9 ze moet uit het bad komenWatnee9
ik heb daar geen speciale99 bedoeling mee
ter. Vandaar dat er bij de overheid
op werd aangedrongen de. landbouw
te steunen".
Vanaf het begin van zijn verhaal
hebben de boeren het slecht gehad. La
ge prijzen voor de produkten, slecht
weer, hoge pachten, droogte, ziekten
ir» zowel gewassen als bij dieren. De
ene plaag maakte plaats voor de an
dere. Toegegeven, boer en tuinder had
den het niet gemakkelijk. Maar tijdens
de oorlogen en in de jaren daartussen
was het voor de stedeling ook niet al
tijd even prettig.
Eij het lezen van Hovius' boek denk
je al spoedig: „Alweer een kankeraar.
De boeren hebben al de naam notoire
kankeraars te zijn. Is het. dan per se
nodig, dat hun geschiedenis ook in die
,;tijl wordt geschreven? Had Hovius
er niet beter aan gedaan de materie
Luchtiger te behandelen?" Voor het le
zen misschien wei Maar er is nog een
zijde van de medaille.
De verhandeling maakt nu in ieder
geval duidelijk, dat boer-zijn geen ge
makkelijke be2igheid is. Bijna alleen
in een tijd van schaarste kan het de
landbouwer meezitten. Uit de vijftig
jaar beschreven historie is daarom ook
te lezen, dat niet iedereen zich met
dit vak moet inlaten. Zeker niet bij
traditie. De verantwoordelijkheid van
het individu is daarvooi te groot.
De door Hovius ongeschreven con
clusie is een lichtpunt in de tragiek
van een halve eeuw landbouw; een
pluim op de pet van de goede boer. En
gelukkig leert ie tijd, dat het aantal
goede boer?n en tuinders steeds groter
wordt.
SEWERYNA SZMAGLEWSKA: HET
WORDT EEN MOOIE DAG (U.-M.
„West-Friesland" Hoorn). Van de
Poolse schrijfstei Seweryna Szmagle-
wska („Rook boven Birkenau") is in
Nederland een nieuwe boek versche
nen. „Het wordt een mooie dag" is de
titel en het is het tweede in en r'eeks
van drie over het mensonterende be
staan in de concentratiekampen. Wie
„Rook boven Birkenau" heeft gelezen
weet al dat het werk van Seweryna
Szmaglewska in zijn genre uniek ia.
In mooi pi'oza beschrijft zij de hel van
Auschwitz en Birkenau. In dit tweeae
boek is de hoofdpersoon Anna, 'n Pool
se partizane, op de vlucht. Samen met
de bloemenverkoopster van de markt
in Krakau°en (aanvankelijk) met een
andere mede-gevangene maakt zij een
tocht, vol van de onbeschrijfelijkste jnt-
beringen door het besneeuwde Silezië,
dwars doo^ de Duits-Russische frontlijn
naar bevrijd gebied.
Bij het naderen van het Rode Leger
besluiten de Duitsers het moord- en
martelbedrijf Auschwitz-Birkenau te li
quideren, met de grond gelijk te maken
in een poging deze monsterlijke mis
daad voor de rest van de wereld te ver
bergen De gevangenen werden op trans
port gesteld. Te voet, Wie niet meer
meekan vvordt door de begeleidende
SS-ers (een bewaker voor elke vijftien
vrouwen de mannen zijn al eerdei
weggevoerd) zonder pardon doogescho-
ten en de weg waarlangs het deernis
wekkende transport zich vóórsleept
wordt gemarkeerd door honderden do
den, die later door medelijdende Sile-
ziërs (Polen) worden begraven.
Tijdens de overnachting in een fa
briekscomplex besluiten de drie vrou
wen te ontsnappen. Dan begint hun ba
re tocht naar de vrijheid. Ontroerend
is het te lezen hoe Seweryina Szmag
lewska de traditionele gastvrijheid van
de Silezieërs beschrijft. Navrant is het
weerzien met het verwoeste en uitge
moorde Warschau. Het wordt 'n mooie
dag, zo besluit de radio-omroeper zijn
weerbericht, dat volgde op een eindt-
loos lange lijst van mensen die naar
familieleden zoeken.
We weten allemaal dat -het wense
lijk gebeurd is. Het is al duizendmaal
bewezen. Toch blijft de werkelijkheid,
ook zoals die weer naar voren komt
in „Het wordt een mooie dag" nau
welijks te bevatten. Het is ongeloof
lijk dat dit nog maar ruim twintig
jaar geleden in Europa allemaal
heeft kunnen plaatsvinden. Het is ver
bijsterend.
W. R..
DR. W P. THEUNISSEN: DE WE
RELD DER IKONEN (Uitg. Hel
mond te Helmond). Dat dr. Theunis-
sen uit Den Bosch bezeten is van de
verschijnselen rond het Oosters-Ortho-
doxe Christendom is genoegzaam be
kend. Hij heeft reeds verschillende in
teressante publikaties daaromtrent
op zijn naam staan Zijn nieuwste is
niet de minste. Tkonen zijn, wat je
noemt „in". Maar er zijn verschillen
de soorten ikonenfielen. Welke9 Lees
dat bij hem. Maar voor de geïnteresseer
den. die verder kijken dan hun be
gerige verzamelingswoedeblik, biedt dit
boekje interessante gegevens. Het is
wel een beetje in een hosannah-stem-
ming geschreven, maar dat past wel
in deze wereld. Ook zijn er kantteke
ningen te zetten (b.v. bij zijn opvat
tingen op de samenhang tussen reli
gie en sociale mistoestanden in deze
gebieden), maar dat neemt niet weg,
dat er veel genietbaars overblijft. In
formaties over het begrip ikoon, het
ohristelijk-oosten, beeldengebruik en
beeldenverering, scholen der ikonen-
kunst, werkwijze van het schilderen
e1c. De gegevens worden niet dor op
gesomd, maar gekruid met persoonlijke
ervaringen (en die heeft'hij). Het boek
je bevat talloze afbeeldingen voor
zien van goede beschrijvingen We be
treuren het met de schrijver, dat deze
zo armzalig in zwartpwit zijn weer
gegeven. We kunnen dit geschrift van
harte aanbevelen aan allen, die in
teresse hebben in de oosters-orthodoxe
wereld en daarover goed en op een
begrijpelijke manier meer over willen
weten.
IN HARDERWIJK wordlt in augustus
begonnen met de bouw van een
nieuw reusachtig dolfinarium-stadion
met overdekte tribunes.
(ADVERTENTIE)
(Waarom niet allebei tegelijk?!)
Waarom niet een Simca 1301/1501? Dan hebt u de
nieuwste Simca, auto-couture uit Parijs. De wagen
met de dure snit en met het dure zitcomfort. En alles
wat u verder zoekt. Bagageruimte? Makkelijk zicht?
Makkelijk sturen? Makkelijk schakelen? Makkelijk
optrekken en remmen? Stuk voor stuk karaktertrek
ken! En voor de caravanbezitter: ook de trekkracht
is geweldig! Daarom een auto die technisch en
praktisch duidelijk 'duurder' is dan hij kost. Proefrit
kost u niets en verplicht u tot niets.
SIMCA 1301 1501 VANAF f 7795.—
NEDERLAND N.V.
Voor Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
Steensedijk 108 - Hulst - Tel. 01140-2878
Voor West-Zeeuwsch-Vlaanderen
Provincialeweg - Biervliet - Tel. 01152-400/454
Voor Breda, Oosterhout, Prinsenbeek, Nieuw-
Ginneken, Rijsbergen en Zundert
AUTOBEDRIJF ROB HEUEMONS afd. Verkoop
Voor Made, Drimmelen, Geertruidenberg, Raams-
donksveer. Waspik, 's-Gravenmoer
VOOR ZEVENBERGEN e.o.:
Hoofdstraat 66 - ZEVENBERGSCHENHOEK
Tel. 0X685—418
Voor Dinteloord, Steenbergen en N. Vossemeer:
.w St.-Philipsland, Fijnaart. Heijningen, Willemstad:
Westerstraat 33 Molendijk 29
vooi Etten Leur Hoeven, Bosschenhoofd, Ouden-
Wb bosch
WjX GARAGE LAARAKKER
Baai 2 - Fred. v. Eedensrraat 2. tel. 2613 -2957
Blijkens het jaarverslag van de rijks
politie, district Breda, bestaat er in dit
district nog steeds een behoorlijk tekort
aan personeel, een zaak die in de ande
re districten eveneens aan de orde is.
Nu hebben we van de betreffende in
stanties al verschillende malen kunnen
horen dat de oorzaak ervan gezocht
moet worden in een antipathie van de
Nederlander tegen een loopbaan bij de
politie, een antipathie hetzij op grond
van de onregelmatige werktijden of om
welke andere reden dan ook.
*Nu is het natuurlijk bijzonder eenvou
dig om de bevolking de schuld van een
en ander in de schoenen te schuiven Ik
vraag me echter af of de zaak wel zo
ligt. Naar mijn mening ligt de zaak nl. -
wel even anders en moet de hoof door-
zaak van de antipathie tegen een dex ge
lijke loopbaan niet op de eerste plaats
bij de bevolking gezocht worden, maar
bij de met de personeelswerving belaste
instanties, zoals de wervingscommissie
en het bureau werving. Ik heb n.l. kun
nen vaststellen dat de manier waarop
genoemde instanties omspringen met de
belangen van de sollicitanten en de ma
nier waarop de sollicitant behandeld
wordt zonder meer onheus is, om geen
sterker adjectief te gebruiken. Men
heeft weinig of geen interesse voor pun
ten die voor de sollicitant belangrijk
zijn en wanneer men dienaangaande zijn
belangen naar voren brengt krijgt men
antwoorden die ik hier maar verder
onbeschreven zal laten.
Ik geloof daarom dat het uitermate
belangrijk is dat de korpsleiding zich
eens gaat bezighouden met het beoor
delen van de manier waarop zowel de
wervingscommissie als het bureau wer
ving hun werk doen, een manier waar
door de sollicitant in de meeste gevallen
wel na het,eerste contact besluit om
van verdere stappen af t'e zien.
Uiteraard zal een en ander wel tegen
gesproken worden maar indien nodig
kan ik een en ander aan de hand van
officiële stukken aantonen.
BREDA
K.
Gaarne maak ik van de gelegenheid
gebruik fel te reageren op een stukje
ingezonden op 25 mei van Stacid Ko-
mar. De heer Komar kan het vernoe
men van het feit dat tien-duizenden
kinderen op de meest gruwelijke wij
ze verminkt zijn sentimenteel vin
den, ik zie daarin slechts de reactie
van iemand die de ellende van de oor
log niet wil beseffen, omdat het niet
in zijn straatje te pas komt.
Dit vermoeden wordt versterkt door
dat hij enkele regels verder beweert
dat het puur egoïsme zou zijn, dat wij
ons ontzet voelen over de gebeurtenis
sen in Vietnam dat het angst zou zijn
die ons drijft te demonstreren tegen on
recht. Kent hij het woord medemense
lijkheid? Wanneer mensen tijdens
brand in een groot warenhuis vlam
men trotseren <>m anderen te helpen,
is dat egoïsme? Verder beweert de
heer Komar dat de demonstranten Ame
rika de schuld willen geven van de oor
log. Ik wil erop wijzen dat Piet Nak
uitdrukkelijk gezegd heeft dat het hier
niet om een politieke demonstratie
gaat; dat het slechts gaat om een de
monstratie die een aanklacht wil zijn
tegen hen die deze oorlog tolereren of
er achteloos aan voorbijgaan-
Ook beweert de heer Komar dat wan
neer de V S. zich zouden terugtrekken
het land onder communistisch beheer
zou komen en dat dit ofschoon mate
riële vrede, angst mee zou brengen.
Nu hebben de Vietnamezen geen mate
riële vrede, maar wel angst, pijn en
honger. Wanneer de communisten ie
strijd zouden staken komen zij onder
Amerikaans regime. En volgens de
heer Komar zou dat dan rust moeten,
brengen in de narten van de Vietna
mezen; Amerika is immers zo demo
cratisch? Het spijt me, maar een land,
waar mensen geen stemrecht en fat
soenlijk onderwijs krijgen omdat hun
huid een andere kleur heeft, kan ik
geen democratisch land noemen.
BREDA
CONRADS-
Enkele kritische kanttekeningen bij
het ingezonden stuk van de eerwaar
de heer P. Doens in uw krant van 26
mei j.l.
Dat dankbaarheid een goede zaak is
wil ik de schrijver toegeven, maar dat
dankbaarheid blind moet maken, zo-
daf men geen kritiek meer mag uit
oefenen, vind ik onjuist. Het is n.l.
zeer de vraag oi de Amerikanen in
Vietnam de vrijheid van de wereld ver
dedigen. Ik wil helemaal niet stellen,
dat de Vietcong, China of de commu
nisten zulke goede bedoelingen hebben,
maar voor een objectieve kijk op deze
zaak is meer nodi? dan:,, Amerika
is goed en de communisten zijn slecht'
Amerika steunde in Z Vietnam tot
voor kort op het dictatoriale regiem
van de (geheel uit vrijheidslievende)
Diem, en ook Ky. de tegenwoordige
machthebber, is niet zo'n geweldig
voorbeeld van een democratisch poli
ticus. Het volk van Vietnam moet in
feite een oorlog, met ai zijn ellende,
verduren, die eigenlijk niet om hun ei
gen belang gaat, maar een machts
strijd is tussen de grote politieke blok
ken in de wereld, en hier is zowel Chi
na als Amerika schuldig aan.
De fouten gemaakt voor en in 1954
door Frankrijk, de V.S. en Engeland
zijn in feite de aanleiding tot de uit
zichtloze oorlog van nu Hiermee wil
ik helemaal niet stellen dat Amerika
zich als eerste nu maar moet terug
trekken. alleen, dat Amerika niet geheel
vrij is van schuld aan onschuldi? ver
goten (Vietnamees) bloed. Amerika is
onze „vriend", die we dankbaar moe
ten zijn. maar een vriend kunnen en
moeten wij toch ook op zijn fouten wij
zen? De vergelijking tussen Hitlei en
het communisme, zoals de schrijver
doet. gaat volkomen mank. Het nazis
me heeft een ideologie, die beperking
van de vrijheid inhoudt, terwijl het
communisme daarentegen een heils
leer is. die de grootst mogelijke vrij
heid van de mens wil Het is alleen
nog de vraag of deze heils-leer in de
praktijk van het communisme tot
uiiting komt.
BREDA
R.A. CREMER
De zuiveringsprocessen, Hongarije
en de Berlijnse muur (om sléchts en
kele voorbeelden te noemen) doen ons
de laatste vraag van geachte inzender
zonder aarzelen ontkennend beantwoor
den (Redactie).