Vrindjes van de Birma- spoorlijn CADEAU Henk Engel trommelt ze na jaar weer bij elkaar Stuntvlieger verongelukt mei en juni tracteren op asperges NEDERLAND HELPT PAKISTAN I )e^e|Ha 4% Koempoelan in Overasselt GARAGE A. PAENEN Bevolkingsvraagstuk 579e Staatsloterij TERUGBLIK OP BIRMA HEL KAMERAADSCHAP GRANDIOOS SPIJTIG OUWE HAP MONSTER-MAAL 'Dure' auto? Voordelige auto? w J. L. VAN DE VOORDE Garage VERVAET f» „BRABANT" N.V. Autobedrijf v. d. HEUVEL W Handicap J mSi Derde klasse Rietje Tacke kreeg ruime beloning I DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 26 MEI 196? (ADVERTENTIE) (Van een onzer verslaggevers) ZAANDAM - u denk» »och zeker niet, dat ik een gaatje in mijn hoofd heb, hè? He» idee alleen, dat ik reclame zou willen maken over de Hingen van Jappenslaven. Ik vind dat een krankzinnige veronderstelling. Die naam Albert Heyn heb ik alleen in de advertenties laten zetten, omdat ie anders gezegd zouden hebben: „Waar doen ze het van"? Ze weten donders goed, dat ik het geld niet heb om een feestje voor bijna twee duizend ouwe vriendjes te bouwen. Alleen zo'n oproep in de kranten kost al een halve ton en dan sta je nog pas aan het begin. Dan moet je je zaal nog huren, je programma financiëren, je eten inkopen. Mag een tachtigjarige die zo'n cadeau aanbiedt, alsjeblieft zeggen, hoe hij heet? Neen, u hoeft echt niet bang te zijn. U zult zaterdag tevergeefs zoeken naar spandoeken en borden, waarop de deelnemers worden aan gespoord onze koffie te drinken of de tanden te zetten in onze overheer lijke Zaanse koeken. Ik vond het alleen lummelig om niet te zeggen, wie nu precies mijn ouwe vrindjes tracteert. Dat is alles. Ik vind dat nog wat anders dan onkiese reclame". Aan het korzelig woord is de grtf- leniie, sterk gebruinde Henk Engel, persnneelsdirecteur van Albert Heyn en organisator van de massale Bir- ma-reimie in het Scheveningse Kur- haus. Morgen zullen zij elkaar weer na 33 jaar ontmoeten, de ex-krijgsgevange nen, die met bloed, zweet en tranen de dodenspoorlijn door de verstik kende jungle van Birma hebben aan gelegd. Zij komen uit 21 landen, uit Canada, Indonesië, uit Nigerië, Liba non, de Antillen, Turkije, Tanzania, Australië en Nederland. Zij hebben allen dezelfde benauwende herinne ringen aan die jaren tussen 1942 en 1945, toen zij op de rand van de af grond vochten voor hun leven. Henk Engel was een van hen. Op het eind van de twintiger jaren ver trok hij als theeplanter naar het voormalig Nederlands-Indië omdat in die Zaanstreek het zout in de pap niet te verdienen viel. Bij het uit breken van de tweede wereldoorlog werd hij als reserve-officier onder de wapenen geroepen en na de drama tische val van Pearl Harbour wacht- re hem en 16000 andere Nederlanders een deportatie naar de binneniainiden van Birma, (Van onze radio- en t.v.-redactie) HILVERSUM Tijdens de re- unie van oud-Birma-gangers in Scheveningen zal Jacqes Grijpink morgen enkele deelnemers een te rugblik laten geven op de drie jaren in het Birmaanse oerwoud. De KRO-radio zendt zondagavond a.s. een montage van deze verha len uit. Achter zijn pijnlijk nauwkeurig aangeharkte bureau op de zesde eta ge van een Zaans kantoorpaleis, waar de grutterspraktijken van Al- bert geruisloos geïnventariseerd wor den, zegt hij: „We kwamen op 27 mei 1942 in de haven van Tatfoy aan. Dezelfde dag dus, waarop de reünie plaats vindt. Akkoord, het is een wait gewrongen datum, maar het is in elk geval een aanknopinigspunit. Tot augustus 1945 hebben we aan die spoorlijn staan spitten. Zestigdui zend geallieerde militairen en dan nog een 240.000 Aziaten. Het percen tage doden bij ons bedroeg 25 pro cent, bij de Aziaten 30. Dat komt neer op 222 doden per kilometer spoor lijn of 1 dode per dwarsligger. Als je ae foto's uit die tijd bekijkt, dan be- pjp je nog niet, dat er nog een venit levend uit die hel tevoorschijn is ge komen. Als wandelende geraamtes deden we ons werk en elke dag zag je vrindjes om je heen sterven van de honger, van de uitputting. daa^'d ket gevoel gehad, zou overleven. Ik ben een optunist van huisuit en als ik me Da? voelde, dacht iik alleen: "A" gaat wel weer over, ze slepen wLf Wel weer doorheen". Ik heb idwT schrijve maar een keer het ?r\ad) dat het met me afgelopen feria IT j eg.de 83e aanval van ma- jj n daarbij had ik nog berri-ber- wa£ïn kckaam was een zak vol len en 1 vlwas "itgezakt en gezwol- Tocn si, l, on geen staP meer doen. van mi5 liggen, hoorde ik een En cel!; ™*ïjes roepen: „Jongens, Meriiivï j f pijp uit"- Ik wist' dat op een adden. maar toch hoopte ik een na»? er' e kwaTnjen een voor noodram me en le§den him eigen ieie™?°?nniplJ me neer- Dat moei ie honp ze s^erven zelf van laatste ,maar ^ock gaven ze het redden tv ?e hadden, om mij te daarna' kameraadschap heb ik nooit meer ontmoet". booPt. dait hij die ere- toen, on f?n0V®r de vrieuden van gebaar l. mei m0t een grandioos stroom aanm«.i/erettenen- "In die öleri^ Wmsen ze& hib "ben maar namen tegengekomen, hebben auf v zeggen me niks- Dat "ma-lijn h*L pen' die aan de Bir" jaar o ^erkt Omdat ze geen vitaminen naar bin nen hebben gekregen, lijkt hun geheu gen op een zeef. Ik kan wel gezich ten herkennen. Als ik een vrindje uit het kamp in de Kalverstraat te genkom, dan denk ik: „Zijn gezicht heeft iets bekends, maar ik mag dood blijven, als ik weet, wie hij is". De reacties op onze uitnodiging zijn overigens enorm geweest. Het leek, alsof ze op die reünie hadden zitten wachten. Zelf had ik voorzichtig gere kend op duizend man. Ik vond dat toch al een indrukwekkend gezél schap voor een originele nassi-goreng maaltijd. Toen de inschrijving geslo ten was, bleken er echter 3000 inschrij vingen te zijn. Ik had dat aantal niet verwacht, omdat er geen gegevens bekend zijn over die periode. Er is geen burgerlijke sltand van de Bir- maspoorweg en je mag het me dus nauwelijks kwalijk nemen, dat ik fout gegokt heb. Het gevolg was wel, dat ik alle plannen van het eerste ogenblik in de vuilnisbak heb kunnen gooien. Het enige, wat ik niet kon annuleren was het Kurhaus in Scheveningen, want zulke zalen liggen in Nederland nu eenmaal niet voor het opscheppen. Wij hebben het hele complex tot onze beschikking en wat dlat betreft zou den we dus met gemak 3000 deelne mers -kunnen herbergen. De pijn is alleen, dat alle reünisten op een ge geven moment in de Kurzaal bij elk aar moeten komen en daar gaan er op zijn hoogst 1750 in. Ik heb dus 1250 inschrijvers moeten teleurstellen en dat is verdomd spijtig. Ze krijgen wel het speldje en een nummer van de reüniekrant, maar ik ben me er van bewust, dat het een zeer gebrek kige pleister op de wonde is. De gein van die reünie zit 'm im mers in het weerzien. Mensen, die in de bitterste ogenblikken van hun leven op elkaar waren aangewezen, komen ma 22 jaar samen. Ik ver wacht, dealt het een ontroerende con frontatie wordt. Ik heb een brief gehad van een Nederlandse emigrant uit Canada, die schreef: „Ik heb de pest aan dat kikkerland aan de Noordzee, maai' voor die reünie kom ik toch graag over". Zo'n main geeft zonder blikken of blozen duizend gul dens uit om een paar uur samen te kunnen zijn met de vrindjes van de Birma-spoorlijn. Zo zijn er honder den, ze hebben hun vakantieplannen rigoreus veranderd voor die ene mid dag". Zijn monoloog over een heer met heimwee wordt onderbroken door het dwingend bellen van zijn telefoon. Hij pakt met geroutineerd managers- gebaar de hoorn, luistert en roept dan: „Maar meneer, dat is 'geen en kel probleem. Als u zorgt voor een rolstoel, dan is er geen vuiltje aan de lucht. U wordt sünaks keurig opgevangen door de ouwe hap en als een prins door uw vrindjes rondgereden". Hij legt de hoorn neer en zegt glimlachend: „Zo gaat het de laat ste weken aan een stuk door. Als je aan zo'n reünie begint, heb je er geen flauw baniul van, hoe die kerels er na 22 jaar voor staan. Je kunt al- HENK ENGEL gaatje in mijn kop? leen afgaan op je eigen gezondheid. Ik ben er heelhuids afgekomen en vond ma afloop mijn gezin in diverse concentratiekampen terug, maar ik heb er wel een rotte maag van over gehouden. Dat bruine smoel is echt geen be wijs, dat ik kerngezond ben. Dat heb ik alleen te danken aan de dokter, die zei: „Engel, als, je nou niet drie maanden gaat rusten, dan red je het niet". Dat was vorig jaar september. Ik zei: „Bedoelt u, dat ik naar een ziekenhuis moet?" Hij zegt: „Sorry, maar het is je enige kans". Ik heb hem aangekeken en alleen gedacht: „Jij weet heel best, vader, dat ik alleen maar in een ziekenhuis bed ga liggen om te sterven". Ik heb het daarom maar op een akkoordje met hem gegooid en afgesproken, dat ik een, zeereis van drie maanden zou maken. Vandaar d'ait bruine kleurtje. Het stelt niks voor". Wat wel iets voor moet stellen is de reünie, waaraan hij twee jaar onvermoeibaar heeft gewerkt. Het resultaat biedit hij de 1750 deelne mers morgen met gepaste trots aan: een beslissend kenniismakingsuur in alle zalen van het Kurhauscomplex, een momster-nassimaaltijd, waarvoor 500 kilo rijst door de hotelkoks wor den gebakken, een tentoonstelling van foto's en documenten uit de Birma- periode, een speciaal voor de reünie gemaakte film en een feestprogram ma, waaraan een groep Engelse krijgsgevangenen en oud mede-spit- ter Wim Kan him medewerking zul len verlenen. „Als straks de Last Post wordt ge blazen voor die tienduizenden, die het niet gehaald hebben", zegt Engel, „dan zullen we ons voor de zoveelste keer vruchteloos afvra gen, waarom wij daar wel in die Kurzaal mogen staan. Als er toen geen kameraadschap was geweest, als je geen echte vrindjes had ge had, die achter je stonden, dan had niemand het overleefd. Die reünie had je dan zonder veel moeite in een telefooncel kunnen houden". In de hel van Birma waren zle- kenhutten van hamboe en palmblade ren de voorportalen van de verlossen de dood. Duizenden zieken lagen hier in rijen van vier te wachten op het einde van de verschrikkingen. In elke hut was plaats voor 300 pa tiënten, die langzaam maar onver biddelijk gesloopt werden door de moordende malaria. DE BANK OF ENGLAND heeft be kendgemaakt dat donderdag ongeveer 145 miljoen pond sterling van het inter nationale monetaire fonds (I.M.F.) is teruggekocht. Bovendien werd 345 mil joen Zwitserse frank aan de Zwitserse Nationale Bank terugbetaald. (ADVERTENTIE) wasautomaat of koelkast °ok in Nederland gekocht. Ü9t inlichtingen bij uw handelaar. ca<"eaw v Fr« KorPer Singel 422-424, Frenko Herengracht 391, Amsterdam» BRUSSEL (A.N.P.) Bij Halïe- Booienhoven in België is woensdagmid dag een straaljager van de Belgische luchtmacht, een Fouga-Magister, op een oefenvlucht verongelukt. De 31-jarige piloot kwam om het le ven. Hij maakte deel uit van de stunt- ploeg „De rode duivels". De piloot heeft vermoedelijk geprobeerd een noodlanding te maken op een open ter rein, toen zich storingen in zijn toestel voordeden. De Fouga-Magister ontplof te echter toen ze de grond raakte. (ADVERTENTIES) 2? (Van een onzer verslaggevers) BREDA - Ruim 3000 leidsters en lei ders van de Katholieke Verkenners zullen in het a.s. weekend bijeenkomen op de „Koempoelan", een tweejaarlijkse ontmoetingsbijeenkomst op het eigen buitencentrum „St.-Walrick" in Over asselt bij Nijmegen. Deze koempoelan heeft men genoemd ,.Ruim-te-leven" omdat men de leidsters en leiders nieuwe mogelijkheden wil tonen gezien de ontwikkelingen in de techniek die het verkennen in 1967 biedt. (Waarom niet allebei tegelijk?!) Waarom niet een Simca 1301/1501? Dan hebt u de nieuwste Simca, auto-couture uit Parijs. De wagen met de dure snit en met het dure zitcomfort. En alles wat u verder zoekt. Bagageruimte? Makkelijk zicht? Makkelijk sturen? Makkelijk schakelen? Makkelijk optrekken en remmen? Stuk voor stuk karaktertrek ken! En voor de caravanbezitter: ook de trekkracht is geweldig! Daarom een auto die technisch en praktisch duidelijk 'duurder' is dan hij kost. Proefrit kost u niets en verplicht u tot niets. SIMCA 1301/(501'VANAF f 7795. SIMCA nederland n.v. SIMCA Voor Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen Steensedijk 108 - Hulst - Tel 01140-2878 SIMCA Voor West-Zeeuwseh-Vlaanderen Provincialeweg - Biervliet - Tel. 01152-400/454 Voor Breda, Oosterhout, Prinsenbeek, Nieuw- Ginneken, Rosbergen en Zundert AUTOBEDRIJF ROB HELLEMONS - afd. Verkoop SIMCA Doornboslaan 104 Breda tel 01600-47650. SIMCA Voor Made, Drimmelen, Geertruidenberg, Raams- donksveer. Waspik, 's-Gravenmoer Julianastraat 36 - Waspik - Tel. 04168-236 VOOR ZEVENBERGEN e.o.: Hoofdstraat 66 - ZEVENBERGSCHENHOEK Tel. 01685—418 Voor Dinteloord, Steenbergen en N. Vossemeer: St.-Philipsland, Fijnaart, Heijningen, Willemstad: Westerstraat 33 Molendijk 29 SIMCA DINTELOORD TEL. 01672 650/651 voor Etten. Leur, Hoeven, Bosschenhoofd, Ouden bosch GARAGE LAARAKKER Baai 2 - Fred. v. Eedenstraat 2. tel. 2613 - 2957 SIMCA etten n.-b. SCHIPHOL (ANP) Voor het eerst heeft de Nederlandse delegatie, geleid door de staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, dr. R. J. H. Kruisinga, op de jaarlijkse vergade ring van de wereldgezondheidsorgani satie (WHO) in Genève als haar me ning verkondigd, dat zij de verant woorde» gezinsvorming, als een van de belangrijkste programma-punten voor de WHO beschouwt, en tevens als een der kernpunten van de ontwikkelings hulp. Dr. Kruisinga merkte op, dat de we reldopinie over dit omstreden onder werp al even verdeeld is als in Neder land, of zelfs nog meer. Het vorig jaar, zo releveerde hij, heeft een meerderheid van de 126 lidstaten een voorstel verworpen om de WHO toe te staan op het gebied van de geboorte regeling directe hulp te verlenen aan de ontwikkelingslanden. Nederland wenst verder te gaan. Onze delegatie hoeft er in Genève op aangedrongen, dat de WHO ook tech nische bijstand gaat verlenen aan die landen, die daarom nadrukkelijk vra gen. Het zijn volgens dr. Kruisinga o.a. de Afrikaanse landen, die weinig en thousiasme voor geboortenregeling np- brengen, omdat ze nog willen groeien. Ook in het katholieke Zuid-Amerika stuit het onderwerp nog óp verzet. En tenslotte maken de Oosteuropese lan den bezwaar. „Die zijn van mening, dat het probleem opgelost dient te worden met een sociaal-economisch systeem". Ons land heeft zelf ten aanzien van bijv. Pakistan al een stap in die rich ting gezet. „Wij geven Pakistan tech nische bijstand en laten die uitvoeren door het land zelf", zo zei hij. De Pakistaanse directeur-generaal van gezondheid, dr. M. S. Haque, uit Genève mee naar Nederland gekomen voor een bezoek aan ons land, ver haalde op Schiphol hoe uitzichtloos voorlopig het idee is om door middel van de pil in zijn land tot verminde- ring van geboorten te komen. „Alleen in de betere kringen en in min of meer intellectuele milieus wordt van de pil gebruik gemaakt", zo zette hij uiteen. In zijn land met een bevolking van 105 miljoen zielen is voorlopig het probleem van de duidelijke voorlich ting op grond van een gebrek aan communicatiemiddelen de grote han dicap. Het lijkt vooralsnog ondoenlijk de miljoenen ongeletterde vrouwen te leren wat het juiste gebruik van de pil is. Zij zullen deze enkele dagen slikken en het verder vergeten. ARNHEM (ANP) De 22-jarige la borant van L, uit Arnhem is gisteren door de politie aangehouden op ver denking van poging tot doodslag. Met zijn auto zou hij in de woensdag nacht zijn ingereden op de 47-jarige H. G. B., toen deze op de Zijpendaalse- weg bezig was zijn auto af te sluiten. Overbrenging van het slachtoffer naar het St.-Radboudziekenhuis in Nijmegen bleek noodzakelijk. Op de auto van de laborant heeft de politie inmiddels ook sporen van beschadiging aange troffen. Journalisten moeten in deze inge wikkelde tijd nogal eens over dingen schrijven, waar ze eigenlijk niet veel- van begrijpen. Je kunt vandaag de dag gewoon niet meer alles weten. En met u als lezer zal het dikwijls niet anders gesteld zijn. Neem nu de Europese eenwording en zoiets als de EEG. Een massa politici en ambte naren die jarenlang alsmaar praten en vergaderen. En waarover? Het NKV-blad Ruim Zicht weet het. Het schrijft: „Het Economisch en Sociaal Comité in Brussel heeft eenstemmig geadviseerd richtlijnen te doen sa menstellen voor de bestrijding van de „San JoséTschildluis in Europa Schokkend, vindt u ook niet? Maar toch slaat Ruim Zicht te vlug aan het spotten, als het verderop zegt: ..Brus sel demonstreert weer eens dat het ernst maakt met de Europese een wording." Weten u en ik en het NKV, wat er dreigt in Europa, als die luis gaat wandelen? Het leven op dit ondermaanse wordt zeer ingewikkeld. Zo wist u ook vast niet dat er dezer dagen een complete Collectieve Arbeidsover eenkomst (ofwel CAO) is afgesloten voor het particulier kaaspakhuisbe- drijf. Kaaspakhuisknechten,bestaan die dan? Mochten de autobezitters onder u ooit nog eens kans zien in een win kelstraat te parkeren, hier een kleine tip. Let eens op de etalageruiten, kunt u gebruiken als spiegel. Een wenk van de vervoerdersorganisatie EVO. Hoe meer ie leest, des te onbegrij pelijker wordt het bestaan. Wat moe ten we nu b.v. denken van deze zin snede in „De Centrale", het orgaan (dat is gewoon een krantje) van de centrale van rijkspersoneel (dat zijn ambtenaren)„Ten vervolge op het besprokene in een dienstcommissie vergadering te Ddt over concenstratie van de expeditie op Rt, heeft ptdr Ddt inmiddels de dienstcommissiele den per brief nader medegedeeld, dat in de bedoelde vergadering niet. naar voren was gebracht dat de voorge nomen concentratie nog de goedkeu ring behoefde van de hoofddirecteur der Posterijen." Zou dat toch iets te maken hebben met de San José- schildluis? Het volgende zachtjes lezen. Diri gent Leopold'Stokowski zei onlangs tegen het rumoerig geworden publiek bij een concert in de New Yorkse Carnegiehall: „Een schilder zet zijn schilderijen op linnen, tr.aar musici schilderen hun beelden op stilte. Wij zorgen voor muziek en u voor stilte." Ssssst! •k Prof. dr. J. Pen heeft in Het Parool over de schrijver van het boek ..40.000 uur", Jean Fourastié, gezegddat hij zoals meer Fransen doen, over de „mensheid" spreekt, maar dan eigen lijk de bevolking van Parijs bedoelt. Zou de heer Fourastié een gaullist zijn, of zou generaal De Gaulle alleen maar een echte Fransman zijn? De grote manner! van tegenwoor dig praten vaak met elkaar, maar meestal in het geheim. En staatslie den doen dat altijd. Behalve deze week. In Moskou hebben premier Kosygin van Rusland en de Engelse minister van buitenlandse zaken deze week even staan praten in het bijzijn van journalisten. Ik wil u dit ge sprek niet onthouden. „Het spijt me", begint Brown, „dat mijn aankomst door verschillende gebeurtenissen is vertraagd." Kosygin: „Het spijt mij ook. Nu zult u geen reis door het land kunnen maken." Brown zei, dat zijn vrouw en hij het vooral jammer vonden niet naar Leningrad te kun nen gaan. Kosygin: „Waarom gaat u dan niet?" Brown: „Als wij alle pro blemen overal ter wereld vanmorgen zouden kunnen oplossen, zouden we vanmiddag kunnen gaan." „Ja, als alle wereldproblemen opgelost konden worden, zouden we allemaal op reis kunnen," antwoordde Kosygin, „alle wereldproblemen kunnen nu eenmaal niet worden opgelost zoals u en ik dat zouden wensen. De oplossingen hangen niet alleen van ons af". Brown besluit het gesprek: „Droevig maar waar". Zo praten staatslieden. Tenminste als er journalisten bij staan. Wat er binnenskamers gezegd is? Misschien wel: „Njet". MERIJN (ADVERTENTIE) 25 MEI 1967 séa Prijzen van: 1 15 zijn gevallen op nummers eindigende op .50 zijn gevallen op nummers eindigende op 100 zijn gevallen op nummers eindigende op 200 zijn gevallen op nummers eindigende op 400 zijn gevallen op nummers eindigende op 1 115 875 544 341*) 1000 zijn gevallen op nummers eindigende op 7774 een prijs van 2000 is gevallen op het nummer 005646 een prijs van 2000 is gevallen op het nummer 062140 een prijs van 2000 is gevallen op het nummer 011657 een prijs van 2000 is gevallen op het nummer 096828 een prijs van 2000 is gevallen op het nummer 064548 een prijs van 5000 is gevallen op het nummer 036398 de prijs van 30000 is gevallen op het nummer 030662 Let wel: op dit nummer zijn twee prijzen gevallen. VELP De 13-jarige Rietje Tacke uit Vclp, heeft van de Velpse zakenman wiens f 33.000 handelsgeld zij had gevonden, duizend gulden beloning gekre gen. Rietje trof de 33 briefjes van duizend gulden aan in een pantalon, die de echtgenote van de zakenman had afgegeven bij de stomerij waarvan Rietje's vader filiaalhouder is. De directie van de stomerij beloonde de eerlijkheid van Rietje met f 500.—, zodat zij in een slag f 1500 rijker werd. Van het geld heeft zij inmiddels een fiets gekocht. De rest staat veilig op haar spaarbankboekje.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 7