0*0'
SCHILDPADDEN VERWAARLOOSD
VALSE SNOR
RAAKT „IN"
WARM
HOUDEN
Artis ontfermt
zich over zieke
exemplaren
Neder lat
Polaroid zonnebrillen vanaf 14,75
In leven houden
Meer open
van overl
Meer dan één I
Prijsverhoging n
TV-recIame
Motels voor
vrijgezellen
nieuwe rage
Oe Thant nietl
naar België
JAARLIJKS STERVEN ER
HONDERDEN DOOR
VERKEERDE VOEDING
Weinig service
't mooiste
examencadeau
Matig jaar vc
Nederlandse
koopvaardij
Landschildpadden
Eredoctor Leuven
85 'It
van de
knjjpoogt
AMSTERDAM (AN.
volking (1,3%) was in 1
dagbladbedrijf. Er was
resulterende in het feit
meer dan 3.650.000 kra
meer te danken aan de
langstelling voor het n
televisie, wordt beïnvlc
Aldus het jaarverslag 19
vereniging „De Nederlands
pers". Hieruit blijkt voort!
aantal dagbladen dat in on
1000 inwoners wordt gelezen
288 per eind 1965 tot 29?
1966. In 1957 bedroeg dit
262. Uit een vergelijking me
uit andere Westeuropese lar
dat de krantendichtheid in]
nog allerminst het hoogte;
bereikt.
In het N.D.P.-jaarverslag
op gewezen, dat het lezen van
een krant per gezin in de
jsren belangrijk is toegenor
wacht wordt, dat deze stij
met de toenemende welvaart
zetten, wellicht zelfs versne
voor is een van de belangrljl
waarden, naast welvaartsstij
voortgaande verbetering en u
van de inhoud van de kran
naar in dagbladkringen algem
aangenomen, verbetering van
voorziening in andere media,
me de televisie.
Nog meer dan in voorgaai
zo blijkt uit het jaarverslaf
de landelijke ochtendbladen ii
gedragen tot de groei van de
pers.
De groei van een aantal
avondbladen hield echter gee
tred met die van de overige
in ons land. De stijging vai
lage van deze bladen bleef
jaar achter bij die van het aa
houdens in ons land. De om,
de krant werd ook vorig ja
breid en wel met gemiddeld
In het jaarverslag wordt vi
voerig ingegaan op de situ;
de dagbladpers op economise]
Vele Nederlandse krantenleze
zich zelden realiseren, dat zij
zesmaal per week in huis bezd
gen voor nauwelijks meer dar
oer dag. „Voor dit bedrag kan
nee twee sigaretten roken of
ijsje kopen, maar een brief k;
niet voor verzenden en voor
ketboek, dat ongeveer evenve
biedt, betaalt hij minstens tieif
veel", aldus het verslag. Ook
een geringe verhoging van de
mentsgelden is de Nederland.'
nog steeds zeer goedkoop, zi
geconstateerd. De prijs van d
aldus het verslag, is op lan:
mijn gezien nog steeds mind'
gen dan de kosten van leve|
houd in het algemeen.
Aangenomen moet evenwel
dat in 1967 de abonnementspJ
der zal moeten worden verhoog
toe de verhoging van de pa
zen en de belangrijkste styg
de P.T.T.-tarieven noodzaken.
De advertentie-omzet steeg
zichte van 1965 met 8,8 percent
droeg in 1966 ongeveer f 305 j
Het advertentievolume steeg in
ste drie kwartalen in 1966 o:
even snel als in het voorgaanc
terwijl de stijging in het laatst
taal aanzienlijk kleiner was. Di
toegeschreven aan enerzijds dc
ring van de televisie-reclame c
nuan van dit jaar en aan an»
1?^er gunstige economise
stand in ons land. Over de invlc
(ADVERTENTIE)
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 18 MEI 1967
ROTTERDAM (ANP) De J
«ke Nederlandsche Reedersv
iqèf 8eeft in haar 3aarverslaJ
1966 een gl„baaI beeld over d{
•cheep™01 dC NederlandS'
was6 in""^»11^--Van het ladhigvl
digerid er> Jjlvaart niet or]
"aargebSrfo veradi
ten ih dèï- 6,311 toeneming. De
bele jaar o aart warep
t£ger Tvf ,genomen 20 a 30 E
tie op aIie™ulst rooskleurige
vaart --dil r5, nm,arkt in de
gaf geen ^ele jaren bes(
vaart neemt ^eriSg te 2ien- D.
yaart nog^fpïï,,?6 Nederlandse s
Ui. Da fjteeds een belangrijke li
derlandscheeD Koninklijk!
«hikten over 3m/lVereenighl1
Vaart ij ,.l 1 schepen in <3
3,04 de tai*H
d»land Was ld de trampvaarl
op de lijst tan Januari 1967
rust van zeevarende natiJ
De moerasschildpadden zyn te her
kennen aan het afgeplatte schild en
de platte roeipoten. Tussen de tenen
bevinden zich doorgaans goed ontwik
kelde zwemvliezen. De meest in de
handel verkochte soorten zyn de Euro
pese moerasschildpad, de Noordameri-
kaanse sierschildpadden, zoals de rood-
wangschildpad, en de Moorse moeras
schildpad.
Deze soorten kunnen gedurende de
zomer buiten in de tuin in een vijver
tje worden gehouden (voor de Noord-
amerikaanse soorten moet het wel een
warme zomer zijn). In het vijvertje
moet altijd een gelegenheid zijn voor
de dieren om zich buiten het water te
kunnen zonnen. Bij gemis van een tuin
en in de koude maanden kan men de
dieren het beste binnen houden in een
terrarium met een minstens 20 cm
diep watergedeelte of in een aquarium.
Moerasschildpadden zijn eigenlijk
even warmtebehoeftig en zonbehoef-
tig als de landschildpadden. Bij ge
brek aan zonlicht treedt vooral bij de
sjonge sierschildpadden snel een ver
weking van het pantser op.
Het is goed zo veelzijdig mogelijk te
voeren met de volgende voedselsoor-
ten: Insekten (vooral waterinsekten)
meelwormen, regenwormen, mager
vlees en lever, visjes of stukgesneden
vis (met schubben, maar zonder
graten), waterslakken. Zeer jonge
exemplaren kan men bovendien daar
naast nog uitstekend voeren met rode
muggelarven, levende watervlooien,
Tubifex. Vooral de jonge dieren heb
ben een grote kalkbehoefte. Kalk kan
zeer goed gegeven worden in de vorm
van kleine stukjes zeeschuim (Sepia).
Eenmaal per week dient men verder
elk dier enige druppels vitamine A-D
te geven. Dit kan gebeuren door de
druppels in 'n stukje vlees of vis te la
ten trekken en de dieren hiermee uit
de hand te voeren. Volwassen sier
schildpadden gaan vaak op een meer
plantaardig dieet over. Het is daar
om goed af en toe plantaardig voed
sel te verstrekken.
Landschildpadden zijn over het al
gemeen te herkennen aan het hoogge
welfde rugschild en de z.g. klompvoe
ten. De meest algemene soorten die
via handelaren aan particulieren wor
den verkocht zijn de Griekse land
schildpad en de Moorse landschildpad.
Het voedsel van de landschilpadden
ls voornamelijk plantaardig en kan in
gevangenschap bestaan uiit verse groen
ten, vers gras, allerlei onkruiden, ge
schraapte en in kleine stukjes gesne
den wortelen, tomaten, fruit, ge
kookte gort en rijst. Het voedsel mag
niet in natte toestand worden ver
strekt, daar dit storingen in de spijs
vertering veroorzaakt. Naast dit plant
aardige voedsel is het goed regelma
tig wat dierlijk voedsel te verstrekken
bijv. mager vlees en lever, regenwor
men, meelwormen en allerlei insekten.
Tn melk geweekt brood, is af te raden
als permanent bestanddeel van het
dieet* Verder dient altijd vers en
schoon drinkwater ter beschikking van
de dieren te staan.
Alle landschildpadden zijn zeer warm
tebehoeftig. Het zijn koudbloedige die
ren, waarvan de lichaamstemperatuur
in hoge mate afhankelijk is van de om
gevingstemperatuur. Bij onvoldoende
warmte blijven de dieren traag, eten te
weinig en kunnen dan wanneer zij
lange tijd aan deze lage temperatuur
worden blootgesteld ziek worden.
Bij nog lagere temperaturen (bene
den ca. 10 graden celsius) verstarren
de dieren volledig en bevinden zich
dan in de zg. winterslaap. Schildpad
den gaan dus niet vrijwillig, in win
terslaap, maar automatisch wanneer
de luchttemperatuur (en dus hun li
chaamstemperatuur) beneden een be
paalde waarde zakt.
In de winter is verreweg de beste
handelwijze (althahs in ons klimaat)
de dieren in een verwarmd terrarium
onder te brengen. Al naar gelang het
weer haalt men de dieren begin of
eind september in huis. Is de schild
pad goed doorvoed dan kan men hem
in winterslaap laten gaan.
Bij aankoop van schildpadden dient
men vooral op het volgende te letten:
Het pantser van een gezonde schildpad
moet hard zijn en geen misvormingen
vertonen (erg jonge exemplaren be
zitten een iets minder hard pantser).
De ogen moeten helder, schoon en
niet ingevallen zijn. De ademhaling
dient regelmatig en niet stotend te
verlopen. Vochtafscheiding uit de neus
duidt op verkoudheid of longontste
king.
(Van onze correspondent in New York)
NEW YORK Waarschijnlijk onder
invloed van Hollywood heeft men in
Californië thans weer iets nieuws be
dacht voor dames en heren die op zoek
zyn naar een man of een vrouw. In
Torrance, Californië, heeft men bij
voorbeeld voor 10 miljoen gulden een
motel-club neergezet, waar 400 zoeken
den zich aangenaam kunnen verpozen.
De naam van de club is „South Bay"
Men huurt e,r voor 650,- een apparte
ment met één slaapkamer. De voorde
len van deze club zijn de aanwezig
heid van twee zwembaden, tennisba
nen, een saunabad, een gymnastiek
zaal en een zaal voor oefenen in gol
ven. Ook in andere delen van 5e V.S.
kent men thans deze vrijgezellenclubs.
In San Francisco, Baltimore, Chicago,,
St.-Louis en Atlanta zijn nu ook
„kennismakings-motels" waar ed dames
en heren volop gelegenheid hebben el
kaar te leren kennen. Sommige van
deze motels hebben stallen en paar
den, andere beschikken over eigen
vliegtuigen voor het geval een inwo
nende vrijgezel op een zakenreisje zou
moeten gaan. Van de zijde van de di
rectie worden allerlei feestjes en sport
toernooien georganiseerd, terwijl elders
discussie-avonden en lezingen worden
gehouden. Op gezamenlijke cocktailpar
tijen wordt men verondersteld elkaar
beter te leren kennen. Men selecteert
gegadigden niet alleen naar het jaar
lijks inkomen, dat al gauw f 50,000
moet bedragen, maar ook op het ui
terlijk. zodat men een aardige collec
tie krijgt. Voor jonge dames, die er
bijzonder aantrekkelijk uitzien worden
speciale huurprijzen vastgesteld, om
hen in de gelegenheid te stellen en
beter soort partner voor het leven te
vinden. Sommige van deze vrijgezellen-
instellingen hebben reeds de bijnaam
van „orgie-p aleiis" verkregen, aldus
merkt he* weekblad „Newsweek" op,
maar het streven van de directies is
om jonge dames en heren in de gele
genheid te stellen op een nette manier
samen te wonen, elkaar te leren kennen
en misschien ook op elkaar verliefd
te worden. Wat niet vermeld wordt is
wat er gebeurt wanneer men verliefd
raakt. Gaat men dan ergens anders
wonen?
LONDEN (AP) Als het succes
van de winkel in Chelsea die begon
nen is met de verkoop van valse
snorren voor heren en telkens uit
verkocht is, iets betekent, dan zul
len valse snorren voor mannen bin
nenkort even gewoon zyn als valse
wimpers voor vrouwen-
Men moed echter vroeg opstaariT ails
men een valse snor machtig wil
worden. Elke dag krijgt de 26-jarige
Simon Boyle in zijn winkel nieuwe
voorraad, maar die is 'in ongeveer
twee uur uitverkocht.
De zaak kan nl. niet meer dan 20
snorren tegelijk krygen, want de
pruikemakers, die ze vervaardigen
(van echt haar) waren niet ingericht
op de onvoorziene vraag. Zij maak
ten er tot dusverre slechts een paar
voor filmsterren en acteurs en had
den nooit gedroomd, dat er een rui
mere markt voor bestond.
En toen kreeg Simon Boyle, die mo
derne herenkleding verkoopt, het ge
weldige idee een paar valse snorren op
te nemen in zijn collectie. Twee jaar
geleden had hij zelf eens een valse
snor gemaakt voor George Harrison.
Zijn beatle-vriend heeft sindsdien een
snor van eigen teelt gefokt, - maar
destijds wilde hij zich vermommen
om in Frankrijk rustig van zijn va
kantie te genieten zonder voortdu-
nend te worden belaagd door schreeu
wende vereersters met handtekenin-
geniboekjes. Simon maakte de smor en
George droeg die en niemand wist,
dat een van de Beatles zich in Parijs
bevond..
Simon deed er niets meer aan tot
hij een paar weken geleden enkele
exemplaren bij wijze van nieuw
snufje in zijn etalage legde. Ze wer
den verkocht, een zondagsblad maak
te er gewag van en de rage was ont
ketend.
Behalve begerige klanten kwamen
er stapels postbestellingen „Het is
fantastisch" zegt Simon, die er nog
een beetje verbijsterd uitziet, „maar
misschien duurt het niet langer dan
een paar maanden".
Volgens de kappers kan hij zich
diaatrin wel eens vergissen. De grote
attractie is afgezien van de bui-
tennissigheid dat de plaksmorren
niet zoals de echte elke dag moeten
worden bijgeknipt en verzorgd. Dat
vonden heel wat mannen, die er hei
melijk naar snakten hun bovenlip te
versieren, teveel moeite. De snor is
er zo volledig uit gegaan, dat de
kappers hun krultangen, knevelwas
en speciale benodigdheden voor de
verzorging van de snorren hebben
weggedaan.
„De" pi aksnor van de dag is
„Viva Zapata", een hangsnor alj
van een Mexicaanse schurk, waar.
aan vooral veel jeugdige klanten de
voorkeur geven, maar er zijn noc*11
34 andere modellen te krijgen, van
Hitlers tandenborstel tot de snorren
van Clark Gable en Salvador Dali,
Ze kosten van ca. zestien guldea
voor bescheiden mini-modellen tot
een kleine dertig gulden voor de „Vi
va Zapata's" en zijn geplant op een
doorzichtig netje van nylon, dat met
een kleefstof op de lip wordt ge,
plakt.
NEW YORK (AP) Diplomatie!) I
zegslieden bij de Verenigde Natie« heb. I
ben verklaard dat secretaris-generai I
Oe Thant bezoeken aan Londen, Bnj.1
sel en Luik heeft afgezegd. Hij ml
vandaag naar Europa vertrekken. I
De reden voor de afgelasting vand
reis is dat de bijzondere zitting van d« I
algemene vergadering vandaag nog nietl
zal zijn afgelopen. Thant wil bij (fel
slotzitting aanwezig zijn. Hij wil wei 1
aanwezig zijn bij de opening van del
conferentie Pacem in terris in Genèvtl
op 28 mei. De katholieke universiteit!
van Leuven heeft besloten een ere
toraat te verlenen aan Oe Thant
Irieraif
EEN INTERNATIONALE,
ken bestaande uit de Sociéf
de Banque te Brussel, Kuihh,
te New York, de Amsterd^m-Hoitei)
dam Bank N.V. te
Privatbaink en Verwall
te Zürich, heeft het initiatief genome!
om in onderlinge samenwerking &I
handel in internationale obligaties u|
bevorderen.
De naam waaronder deze groep voojl
dit doel zal optreden luidt „Bondtradf I
mstendam en til
togsgtesejèJI
De heer NIeuwendijk schuift tussen
de balen grond en glazen bakken door
naar de uitgang. Hij kan er ook niets
aan doen. Deze afdeling moet in stand
worden gehouden om nog een deel
van de schildpadden die bij Artis
worden gebracht, in leven te houden.
Na een langzame, doch gestadige
vooruitgang verhuizen de dieren naar
het asiel, van waaruit ze opnieuw in
de Amsterdamse huiskamers terecht
komen. De folders van Artis, gratis
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Artis, een vei
lig toevluchtsoord voor dieren, die
elders in het wild levend, met uit
sterven worden bedreigd, vervult
ook een duidelijke lokale functie.
Artis is ook een toevluchtsoord
voor dieren van gewone Amster
damse mensen, die het na verloop
van tijd beu zijn geworden een
huisdier te verzorgen. Vorig jaar
waren dat er bijna 3000
De Zoölogische Dienst van de
dierentuin aan de Plantage Kerk-
laap neemt de honden, katten,
slangen, apen, vissen, vogels en
schildpadden in ontvangst, ver
zorgt ze met liefde, of moet ver
scheidene dieren pijnloos uit hun
lijden helpen.
Het is vaak ontmoedigend voor de
dierenvrienden te constateren dat het
merendeel van de bij de dienst ge
brachte drieren ziek of gewond is,
verhongerd of aan hun lot overge
laten. Een hond de straat opjagen
of een schildpad, zonder de gevolgen
voor het dier te overzien, het koude
Y inwerpen is gauw gebeurd en nie
mand die het merkt
De heer J. G. Nieuwendijk (Artis-
persdienst) zegt er dit van
„Beschamend eigenlijk op welke
manier de mensen met dieren ple
gen om te gaan. Kinderen komen hier
met een vervuilde kat die ze van
straat hebben opgeraapt. Met moeite
kunnen wij deze dieren weer op de
been helpen, maar daar is veel tijd
en geld mee gemoeid".
Temidden van welverzorgde roof
dieren, reptielen, vogels of wat die»
meer zij, klinkt het triest hierover
te praten.
Het wonderlijke is volgens de 36-
jarige heer Nieuwendijk, dat er vorig
jaar 263 zieke en kerngezonde schild
padden naar Artis werden gebracht.
De mededeling: „Na mijn vakantie
kom ik het dier terughalen" bleef een
loze kreet en Artis zat met de dieren
opgescheept. De schildpad behoort tot
het meest populaire huisdier in ons
land, maar zegt de heer Nieuwendijk,
„deze dieren zijn tevens de meest ver
waarloosde die in de Nederlandse
huiskamers zijn te vinden
De schildpadden die vorig jaar wer
den binnengebracht waren voor een
belangrijk percentage niet meer te
redden. Longontsteking, huisziekte,
verweking van het rugschild of kalk-
gebrek; het zijn ziekten, veroorzaakt
door een minder juiste behandeling
van de schildpad, waaraan veel dieren
leed is te wijten.
De schildpad als huisdier is een slo
gan, die verkopers de laatste jaren
met succes bezigen. Maar daarmee is
men er niet als klant. Er is weinig
of geen voorlichting over de voeding.
De heer Nieuwendijk fel: „Er wordt
gestreefd naar een zo hoog mogelijke
afzet van schildpadden. Maar ik krijg
het gevoel dat hiermede tevens een
belangrijk deel van de service aan de
klant wordt vergeten; de voorlichting
over de wijze waarop men de schild
pad moet verzorgen."
Een wanneer de schildpad in het
huisgezin is ingeburgerd, de kinderen
trots en een beetje bang tegelijk in
het aquarium kijken, wordt de schild-
Eenmaal per jaar is Speedy
de reuzeschilpad van de dieren
tuin van Manchester, in de olie
pad plotseling gedegradeerd tot een
stil en nutteloos dier. „Hij doet niets,
hij zit maar, hij is traag. Je kan niet
lachen" zijn de woorden die dan klin
ken. De schildpad laat de hele wereld
rustig op zich afkomen, maar de ge
volgen zijn duidelijk: het dier moet
weg.
De heer Nieuwendijk: „Wanneer de
vakantie aanbreekt moet het dier
maar naar Artis worden gebracht.
Hier zién we dat de schildpadden ziek
zijn, gaten in de rugschilden hebben
of gewoon sterven aan longontsteking.
Schrikbarend is het aantal schildpad
den dat in het water wordt geworpen.
De vuilnisbak is voor sommigen ook
een aardig plaatsje om de dieren
kwijt te raken of de tuin van een
of ander huis in Amsterdam krijgt
er plotseling een zieke bewoner bij".
De verzorging van schildpadden is
niet gemakkelijk. Er wordt veel geduld
gevraagd en een gevarieerd dagelijks
menu kan niet iedereen samenstellen.
Alles staat, volgens de dierenhande
laar, vermeld in de folder die aan de
klant wordt uitgereikt, maar dikwijls
wordt het verkeerde voer in het bak
je gelegd. De heer Nieuwendijk: „Er
sterven er jaarlijks honderden door
een verkeerde voeding".
De dierenhandelaren die de schild
padden bij honderden tegelijk uit
Noord-Afrika, Italië of Turkije laten
overkomen schuiven de schuld op de
klant af. „De folders zijn in het Ne
derlands gesteld en iedereen kan toch
lezen. Of ik wel eens klachten krijg?
Welnee, als de schildpad is verkocht
is voor mij de kous af....".
De heer Nieuwendijk: „Ik weet niet
waar ik het aan moet wijten. Wij doen
ons best om folders over schildpad
den uit te reiken. Misschien vertelt de
dierenhandelaar niet of een moeras-
of landschildpad wordt verkocht? Een
dierenhandelaar: „Mijnheer, alles
staat op de folderWij zijn zelfs
verplicht een folder te geven".
Wannéér de dieren bij Artis worden
afgegeven vindt er een strenge selectie
plaats. De dieren verblijven geruime
tijd in afzondering om het gevaar van
besmettelijke ziekten te voorkomen.
Na deze behandeling verhuizen ze
naar diverse afdelingen.De zieken gaan
naar de „ziekenzalen". Eén zo'n zie
kenzaal, voor schildpadden, is geves
tigd in de gewelven van het Aquarium.
Na een lange wandeling langs brullen
de leeuwen, knorrende varkens, en al
lerlei soorten vogels bereiken we de
broeierig warme gewelven. Via een
kleine ijzeren deur komt men in een
vertrek, waar een jongeman de nodige
aandacht schenkt aan de hulpeloze
beesten.
Verstoten uit de huiskamers of zo
maar uit de goot geraapt ligge nde
beesten hier, ln grote bakken, bij te
komen van een slechte verzorging.
Zo te zien zit hij liever op een
hobbelpaard
verstrekt, moeten voorkomen dat de
schildpad na verloop van tyd wéér
door een kind van de straat moet wor
den gepakt. Men heeft geen flauw
vermoeden wat dit dier, dat tot het
populairste en moeést verwaarloosde
dier van de huiskamer wordt gere
kend, allemaal overkomt.
verblindende stralen volkomen op. Zo zult u nooit meer'
uw ogen hoeven dicht feknijpen.
Dat is nog niet alles. Polaroid zonnebrillen zijn optisch
perfect. (Dus zij vermoeien uw ogen niet).
En zij zijn licht. (Dus zij vermoeien ook uw neus niet).
Alle Polaroid zonnebrillen zijn splinter- en krasvrij.
Maar ze zijn niet allemaal duur. U zult ze in een uit
gebreid assortiment van prijzen en modellen bij uw
opticien kunnen vinden.
De testfilter met het I
ronde venstertje bewijst
dat zij elke lichf-
schittering wegnemen.
(ADVERTENTIE)
Is dat niet vreemd?
U koopt een zonnebril om uw
ogen open te kunnen houden. En
toch knijpt u ze dicht.
Omdat gewone zonnebrillen niet
doen wat zij behoren te doen.
Zij laten de wereld er alleen maar
donkerder uitzien. Maar zij nemen
de schittering niet weg; het hinder
lijke, weerkaatste, verblindende licht waar u zo'n last van
hebt en waarvoor u de ogen moet dichtknijpen.
En daarom hebt u een Polaroid zonnebril nodig.
Hun onzichtbare verticale lijnen heffen die horizontale
«Polaroid" is het gedeponeerd handelsmerk van Polaroid Corporation, Cambridge, Mass., U.S.A.
