Vlucht naar de vrijheid OP 64 VELDEN Veertigprocent van de studenten mislukt lï i 11 Kindermoord in W.-Duitsland „GOUDEN LUCHTBRUG" VAN LONDEN NAAR SJANGHAI RAYONS Koningin Elisabeth nodigt hertog Windsor uit van UIT DE KUNST Wftm m m mm m m fi w Êjê W m 9 m DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 13 MEI 1967 mm Illegaal Avonturen Verdiensten Verraad' Conservatieven in opmars NIJMEGEN Van het aantal stu denten dat een studie begint aan een Nederlandse universiteit of hogeschool, beëindigt ongeveer 40 procent de stu die voortijdig, waarbij het succes in de studie der sociale wetenschappen het meest ongunstig is. Het percentage afgestudeerden in de rechtsgeleerdheid is relatief het hoogste. Iedere mislukking kost de maat schappij tienduizend gulden, zodat men door betere studievoorlichting wil proberen dit aantal sterk te laten da len. Om de coördinatie bij deze voorlich ting te bevorderen zijn donderdag te Nijmegen vertegenwoordigers van de Nederlandse Vereniging van School decanen, de landelijke commissie voor academische voorlichting, de universi taire voorlichting commissie en de Ne derlandse Studentenraad (N.S.R.) in een congres bijeengekomen, waar voor al werd onderzocht door wie en hoe de voorlichting moet worden gegeven. Als uitgangspunt voor de besprekin gen werd het rapport van de NSR aan vaard, waarin de diverse mogelijkhe den duidelijk zijn uiteengezet. Primair geschiedt de studievoorilcn- ting op de middelbare scholen en wel door de schooldecanen aan de leerlin gen en aan hun ouders, waarbij een. ter een betere organisatie gewenst is», bijvoorbeeld door indeling in rayons, omdat de voorlichting anders in te grote verscheidenheid uiteenvalt. Het boekje „Na het eindexamen stu deren?", uitgegeven door de landelijke commissie voor academische voorlich ting zal worden vervangen door een losbladig maandblad, bovendien zal de commissie herhaaldelijk circulai res verspreiden om zo een uniforme voorlichting te bevorderen. Ook zullen regelmatig instructies uil gaan naar de diverse schooldecanen, die daarnaast het blad „Decanoloog" ontvangen. Op de algemene kennis bij de aan komende studenten kan vervolgens ln de introductie tijd worden voortge bouwd. In Nijmegen komen alle eerstejaars drie dagen bijeen in een soort kamp, waar zij over alle aspecten van het stu dentenleven worden voorgelicht. LONDEN (Reuter) Koningin Eli zabeth van Engeland heeft de hertog en hertogin van Windsor uitgenodigd voor de bijwoning van de onthulling van een gedenksteen voor koningin Mary, de moeder van de hertog en de grootmoeder van de koningin. Het is de eerste maal in 30 jaar dat de koninklijke familie het paar heeft uitgenodigd. Sinds de toenmalige ko ning Edward VIII in 1938 troonafstand deed om met de gescheiden Amerikaan se mevr. Wallis Simpson in het huwe lijk te kunnen treden, zijn de betrek kingen tussen het vorstenhuis en het paar gespannen geweest. th ui m ui ni tui m «ju m m ui m uimuimoim DE STICHTING ORGELKRING Til burg presenteert sedert de maand mei 1967 elke maand een concert, waarbij gerenommeerde solisten uit binnen- en buitenland hun opwachting maken. De allergrootste organisten ter wereld heb ben reeds in hert verleden aan velen avonden van groots muziekgenot ge bracht, veelal in de voor deze concer ten zo serene sfeer van de kerk van 't Heike. Voor de komende maanden werden con tacten gelegd met Marie-Claiire Alain uit Parijs, met prof. Heinz Wunderlich uit Hamburg en met de bekende Zwit ser Pierre Segond uit Genève. Daai- naast zullen de heren Arie Keijzer uit Middelharnis, winnaar van de Zilveren Tulp te Haarlem in 1964, en de beken de Brabantse organist en hoofdleraar aan het Brabants Conservatorium Hub Houët, d<e reeks completeren. De ach tereenvolgende speeldatums zijn nog niet exact vastgelegd. Het openingsconcert is op 16 mei 1967 door Arie Keijzer, terwijl het bezoek van Marie-Claire Alain in juli zal val len, terwijl prof. Wunderlich zal con certeren op 29 augustus 1967. HET MIME-FESTIVAL in Zürich, ln de eerste helft van juni, heeft de Ne derlandse mimespelers Ellen Uitzinger, Hein V'rasdonk en Will Spoor uitgeno digd met hun nieuw repertoire een avondprogramma te verzorgen op 17 juni. Aan het festival doen meer dan 30 mimespelers uilt tien landen mee. Het tenttheater van het mime-theater van Will Spoor, dat de laatste jaren o.a. in Bergen N.H. en in Amsterdam in het Vondelpark heeft gestaan, zal in 1! veertien dagen een plaats krijgen tegen over de schouwburg in Zürich. VOLGENS DE gegevens van het Eco nomisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf blijkt dat de totale geld omzet van de Nederlandse boekwinkels in 1966 15 pet hoger was dan die in 1965. Deze stijging is zowel groter dan die in 1965 t.o.v. het daaraanvooraf- gaande jaar, welke 8 pet bedroeg, als dan die van 1963 op 1964 (10 pet). Dooreengenomen was de omzet in 1966 in de betrokken zaken in 1966 37 pet hoger dan die in het basisjaar 1963. Bij de beoordeling van deze wijzigingsper- centages dient t^ worden bedacht dat prijsstijgingen mede invloed hebben uit geoefend op het verloop van de geld- omzetteri. UIT HET JAAROVERZICHT van Unes co blijkt dat in 1963 in totaal 35.224 boeken uit de oorspronkelijke taal in een andere taal vertaald werden. Hier van werd 37 pet uit het Engels, 13,4 pot uit het Russisch, 12,5 pet uit het Frans en 9,5 pet uit het Duits vertaald. Landen waar volgens gegevens van de Unesco in 1963 veel boeken vertaald werden, zijn: de Sowjet-Unie (4356), Duitsland (3710), Nederland (2194), Zwitserland (1725), Frankrijk (1699). Tsjecho-Slowakije (1634), Italië (1383) en de Verenigde Staten (1362). W. J. MUHRING- Voor de Russische grootmeesters ts een reis naar het Westen om daar aan schaaktoernooien deel te nemen een welkome afwisseling in hun bestaan. In de meeste gevallen slepen zjj de overwinningen wel in de wacht en daarmee geldprijzen, waarvoor zij tal van artikelen kunnen kopen, die ln Rusland of schaars of nog niet te krij gen zijn. Maar dit zjj hun van harte gegund, want de bekwame Russische schaakmeesters zjjn bijzonder sportief en graag geziene gasten. In Hastings won dit jaar ex-wereld kampioen Botwinnik de eerste prijs en daarmee een bedrag van f 1500,Vol gens zijn zeggen speelde hij niet al te best, maar zijn over het algemeen jeugdige tegenstanders nog minder. In de onderstaande partij Botwinniks enige nederlaag was de ex-wereld- kampioen helemaal van slag door in een volkomen gelijke positie een xolle toren in te zetten. Wit: Keene (Engeland) Zwart: Botwinnik (U.S.S.R.) Gespeeld in het 42ste internationals toernooi te Hastings 1967 Konings- indisch. 1. Pgl-f3, g7-g6 2. c2-e4, Lf8-g7 3. d2-d4, Pg8-f6 4. g2-g3, 0-0 5. Lfl-g2, c7-c6 6. 0-0, d7-d6 7. Pbl-c3, a7-a6 8. a2-a4 (Strategisch onjuist, omdat zwart nu in staat is veld b4 te bezetten) 8. a6-a5! 9. b2-b3, Pb8-a6 10. Lcl-a3 (Veel toekomst heeft de loper hier niet) 10. Pa6-b4 11. e2-e4, Lc8-g4 12. Ddl- d2, Lg4xf3 13. Lg2xf3, Pf6-d7 14. Tal- bl (Meer voor de hand lag 14. Tadl of ruil op b4) 14. Dd8-b6 15. Tfl-dl, Ta8-d8 16. Pc3-e2, e7-e5 17. La3-b2, Tf8-e8 18. d4- d5 (In aanmerking kwam 18. Lg2) 18. Pd7-c5 19. Pe2-cl, Te8-f8 (Volgens Botwinnik was wellicht een beter alternatief 19. cd5: 20. cd5:, Tc8. De tekstzet, die f7-f5 voorbereidt leidt tot verzwaikking van de zwarte koningspositie) 20. Lf3-g2, c6xd5 21. c4xd5, f7-f5 22. e4x£5, g6xf5 23. Tdl-el, Td8-c8 24. Lb2- c3! (Er dreigde 24. Pe4 gevolgd door het binnendringen van de zwarte to ren op c2) 24. Pe5-e4 25. Lg2xe4, 15xe4 28. Lc3xb4, Lg7-h6 (Leidt tot scherpe complicaties. Na 28. ab4: 27. Tb2 heeft wit geen moeilijk heden meer) 27. Dd2xh6, Db6xf24- 28. Kgl-hl, Df2- f3+ 29. Khl-gl, Df3-f2+ 30. Kgl-hl, Tc8-c2 (Dreigt mat op g2) 31. Dh6-h3, Df2-f3+ 32. Khl-gl, »5xb4 (Botwinnik speelt op winst) 33. Pcl-e2, Df3—e3 (Juist was 33. Te2: met remise, maar Botwinnik jaagt een hersenschim na) 34. Kgl-hl, Tc2xe2 (Een enorme blunder. Met 34. Tf2 35. Pgl, Dd2 36. Te2, Te2: 37. Pe2:, De2: 38. Tfl, Kh8 39. Tf8+, Kg7 40. Tfl, Kh8 had zwart nog remise kunnen bereiken) Stelling na 34. Tc2xe2 M ff v//Z/Z> ,/ZZ I# si WMrz, wz/Jmy 6 JUf tff t mm •B n? X 35. Dh3-g4+ en zwart gaf zich gewon nen. Hij verliest zonder enige compen satie een volle toren. SCHAAKRAADSEL Met een magische combinatie kan ae witspeler in het onderstaande eindspel de winst afdwingen. Vooral de minor promoties, dat zijn pionnen die niet tot dame promoveren, zijn bepaald fas cinerend. Een verrukkelijk en boeiend eindspel! Wit aan zet en wint OPLOSSING: Wit wint als volgt: 1. d6-d7+!, Kc8xb8 2. Lg5-f4 e6-e5! 3. Lf4xe5 Kb8-a7 4. Leö-d4+, Ka7-a6! 5. d7-d8 Paard! (Op 5. d8 Dame volgt 5. Lc6:+ alsmede 6. Fd8: met remise) 5. Pf7xd8 6. c6-c7, Pd8-b7 7. c7-c8 Toren! (Niet 7. c8 Dame wegens pat) en wint (Bron). NEUSS (AFP) Op nog geen hon derd meter van hun ouderlijk huis te Neuss is donderdag het stoffelyk overschot gevonden van de vier jaar oude Silvia Clausnitzer en haar even oude vriendje Dieter Koenen. Het meisje was gewurgd en opge hangen, de jongen was klaarblijkelijk met messteken om het leven gebracht, aldus de politie. De lijkjes waren ont dekt door een gepensioneerde, die met zijn hond een wandeling maakte. innen: duizend de lange lijsten u daarbij zijn? imet...Jemoetdieesr»« len. Dus vul do bon iu voor ver Backer en ir alles wat Je - behaIv t aan studiepremieaen IW an. Lezen over..5,QP_ ,t waar wacht jenogop- Een van de veertien valse per soonsbewijzen, die Weidner in de oorlogsjaren heejt gebruikt. Mede werkers van „Dutch-Paris" die bij de administratie werkten, hielpen de organisatie aan deze noodzake lijke papieren. (Van een onzer redacteuren) BREDA De naam Jean Henri Weidner zal de meeste Nederlanders weinig of niets zeggen. Velen zullen hem nog nooit gehoord hebben. Toch gaat er achter deze naam een landgenoot schuil, die nationale bekendheid verdient, omdat hij een van de heldhaftigste verzetsstrijders in de oorlog was. Weidner was de leider van de „Dutch-Paris" ondergrondse, de in Frankrijk gevestigde organisatie, die meer dan duizend met de dood bedreigde joden en 112 geallieerde piloten mar Spanje of Zwitserland heeft gebracht. Over deze, nu in Amerika wonende Nederlander, is onlangs een boek versche nen, „Vlucht naar de vrijheid", geschreven door de Amerikaan Herbert Ford. Weidner is de zoon van een Neder landse predikant van de Zevende Dags Adventisten, die bij het uitbre ken van de oorlog in Parijs woonde. Door zijn Nederlandse opvoeding en vooral van zijn vader had hij een aan geboren zin voor de vrijheid meege kregen. Toen de Fransen voor de Duitsers capituleerden week hij uit naar 't zuiden en probeerde hij naar Engeland te ontsnappen. Omdat hem dat niet lukte meldde hij zich tot twee maal toe aan bij het Nederland se leger, dat echter uit veiligheids overwegingen geen in het buitenland wonende Nederlanders durfde aanne men. Jean Weidner besloot toen om henzelf in Frankrijk voor zijn mede mensen in te zetten. ln de figuur van Weidner, zoals die het boek van Herbert Ford naar v?ren komt, is zijn diepe godsdienst zin wel het meest opvallend. Dr. Vis- t Hooft, die in de oorlog in Ge neve verbleef en met wie Weidner samenwerkte, schrijft in een voor woord bij het bezoek: „Hij beschikle 2,r, een simpel, rechtlijnig geloof, at hem de zekerheid schonk, dat hij °®eablik in Gods liefdevolle hand Eijn geloof was voor Weidner oe basis van zijn hele werk. we'dnevs ond«rgrondse activiteiten onrinl"? ktetht th het begin van de leIP hij de Nederlandse con- „i, ï"sl toen nog niet door de Duit- waa, j zuiden van Frankrijk, W t Vichy-regering van Pétain Z ie' on}. Nederlandse vluchtelin- fen rmj JJochf>e. pepieren te verschaf - 194n ^''ettkrijk te verlaten. Al voor sZTVT er bijna 50-000 i°deh uit w«dan®d,en België gevlucht. Zij ondergebracht"0" Zuid"Frankrijk Naarmate de Vichy-regering capi- paciteiten gebruikte hij om de vluch telingen naar het veilige Zwitserland te brengen. Op zijn eentje stelde hij verschillende vluchtroutes samen en begon hij langzamerhand 'n organi satie op te bouwen, met alle moei lijkheden die daaraan verbonden werden. Van dr. Visser 't Hooft en van ridder Bosch van Rosenthal, de Nederlandse gezant in Bern kreeg hij ruime fi nanciële hulp. Mensen die de nazi-terreur wilden ontvluchten, waren in Zwitserland veilig, maar geallieerde piloten, ver zetsstrijders en anderen, die naar En geland wilden, moesten via een ande re weg. Jean Weidner organiseerde aan het einde van 1942 een vluchtrou te over de Pyreneeën naar Spanje. Langzamerhand- kreeg hij een or ganisatie met honderden medewer kers. In de loop van 1943 had hij con tact gelegd met verzetsgroepen in Brussel. Parijs en Toulouse. In de winter van 1943 telde „Dutch-Paris" 300 leden, en bracht de organisatie langst vaste routes vluchtelingen uit Nederland cn België via Parijs in veiligheid. Weidners medewerkers verrichtten ook belangrijke koeriersdiensten voor dr. Visser 't Hooft, voor de gezant in Bern, voor het Rode Kruis en voor andere illegale organisaties. Deze gi gantische organisatie werd geleid door een klein groepje personen, van wie Weidner de coördinator was. De Duitsers zetten uiteraard alles op alles om deze man in handen te krijgen. Tientallen keren is Weidner in levensgevaar geweest, maar hij wist zich altijd te redden. Zijn bele venissen in de oorlogsjaren zouden een bekwame romanschrijver stof ge ven voor een grandioze avonturenro man. De prikkeldraadversperringen tussen Frankrijk en Zwitserland, die meestal onder stroom stonden, heeft hij talloze keren genomen. Hij be reikte Zwitserland per boot over het Meer van Genève, tot aan zijn hals in het water van een grensriviertje met een vluchteling op de schouders, door een duiker onder een grensweg. Hij is op een trein gesprongen, heeft boven op een autobus, tussen kippe- kooien vastgebonden, en in hooiwa gens Spanje bereikt. Hij is tot twee maal toe in Duitsland uit een rijdende trein gesprongen, hij is enkele keren op wrede wijze gemarteld, zowel dooi de Duitsers als door de Fransen. Een maal was het bijna met hem gebeurd. Maar daags voordat hij geëxecuteerd zou worden, sprong hij van de derde verdieping uit de gevangenis. Begin 1944 zette de S.D. een belo ning van vijf miljoen francs op het hoofd van Weidner, die daarmee als een der meest gezochte illegale lei ders van Frankrijk beschouwd werd. Dit is de gevangenis in Toulouse, waaruit Weidner en een medewer ker ontsnapten door van de derde verdieping naar beneden te sprin gen. sters, die in het boek met „Else" wordt aangeduid. Zij viel in handen van de Duitsers en noemde na vrese lijke martelingen de namen en adres sen van alle belangrijke leiders van „Dutch-Paris". Weidner zelf wist te ontkomen, maar zijn zus werd gear resteerd en overleed later in een con centratiekamp. Op de bekentenis van Else volgde een catastrofe: in een massale arrestatie werden honderd vijftig leden van „Dutch-Paris" gear resteerd. Het kostte Weidner de grootste moeite om de organisatie na deze slag weer op te bouwen. Eerder was „Dutch-Paris" aan een groot gevaar ontsnapt, toen Weidner de hulp af wees, die de beruchte King Kong hem had aangeboden. Deze Nederlander was leider van een verzetsgroep, die later verraad heeft gepleegd en voor de Duitsers ging werken. ties uit de oorlog uit een gevangenen kamp in Duitsland wisten te ontsnap pen, konden er maar drie naar Enge land ontkomen. Een daarvan werd door Weidners organisatie naar Span je gebracht. Vlak voor de geallieerde invasie vloog Weidner naar Engeland. Hij was inmiddels kapitein in het Neder landse leger geworden en keerde als zodanig naar Europa terug. Na de be vrijding van Frankrijk in 1944 speelde hij een belangrijke rol bij het opspo ren van collaborateurs. En het kostte veel werk en tijd om de belangen van de Dutch-Paris-medewerkers veilig te stellen. Weidner is voor zijn heldhaftig werk diverse malen geëerd. In 1947 kwamen meer dan honderd mensen, die door hem gered waren, in Am sterdam bij elkaar; hij kreeg diverse hoge onderscheidingen uit Nederland, Frankrijk en Amerika. In Engeland had hij koningin Wilhelmina ontmoet en ook koningin Juliana heeft Jean Weidner enkele malen ontvangen. Hij woont nu als textielhandelaar in Pa sadena in Californië. De schrijver van „Vlucht naar de Vrijheid" is er niet geheel in ge slaagd om van dit grandioos stuk ver zetswerk een harmonisch geheel te maken. Herbert Ford heeft het mid den gekozen tussen een roman en een documentair verslag, waardoor het wel eens moeilijk is de gebeurtenis sen te volgen. Voorts heeft hij Weid ner te vroom geschilderd. Het diepe geloof van deze overtuigde christen ontaardt in Fords boek soms tot kwe zelarij. Ook de vertaling van Johan Winkler is niet geheel vlekkeloos. Hij heeft zich niet geheel van de stijl van Ford kunnen distantiëren. Maar dit is geen beletsel om „Vlucht naar de Vrijheid" te lezen: het is een kennismaking met een nog onbeschreven stuk verzetswerk en vooral met een uniek mens. Teleurstelling is Jean Weidner niet gespaard gebleven. De grootste klap was wel het verraad (als men dat tenminste zo mag noemen) van een van zijn meest ingewijde medewerk- Onder de meer dan duizend men sen, die Dutch-Paris heeft helpen ont vluchten, waren hoogst belangrijke fi guren. De graaf de Methon b.v. die in Londen minister werd in de rege ring van De Gaulle. Weidner heeft ook De Gaulle zelf enkele malen ont moet, en diens broer, Xavier, helpen ontvluchten. Hij heeft ook dr. Van Heuven Goedhart, de latere Hoge Commissaris voor de vluchtelingen hulp van de Verenigde Naties, naar Spanje gebracht. Van de 76 piloten die in een van de sensationeelste ac- LONDEN (AP) De „ruk naar rechts" in Engeland is donderdag met de gemeenteraadsverkiezingen in 322 steden in Engeland en Wales eclatant bevestigd. Stad na stad viel in handen van de triomferende conservatieven, en daar bij waren grote steden als Liverpool, Manchester, Bristol, Leicester, Notting ham en Oxford. De conservatieve zege lijkt bij de gemeenteraadsverkiezingen nog gepro nonceerder te zullen worden dan bij de vorige maand gehouden graafschaps verkiezingen. De voor Labour zo ongunstige uitslag wordt algemeen toegeschreven aan de afkeer van het volk van premier "Wil sons treng en ingrijpend economisch beleid. In Liverpool 10 jaar een stad waar Labour de meerderheid bezat ver loor Labour 16 zetels. Manchester ging voor het eerst ln 31 jaar naar de Conservatieven. Labour verloor hier 13 zetels. In Birmingham, na Londen Engelands grootste stad, verloor Labour 17 zetels. Door verlies van acht zetels in Notting ham ging ook hier de Labourmeerder- heid verloren. ST* voor de Duitsers, konden de ."«lands* consuls minder mensen fl, n"; Een toen in november 1942 kflm.U tsers 00,5 het zuiden bezetten, en de vluchtelingen Frankrijk blaten13*1' la"gS illegaIe weg Skiën was voor Jean Weidner dikwijls de veiligste manier van reizen tussen de afgelegen berg dorpen langs de Frans-Zwitserse grens. Diverse malen was hij op zijn ski's de Duitsers te vlug af. LONDEN (Reuter) Communistisch China heeft een partij goud van 110 ton, ter waarde van 490 miljoen gulden, per vliegtuig van Londen naar Sjanghai laten overbrengen, aldus de „Times", die dit in Karatsji vernomen heeft. Volgens het blad heeft de Chinese regering voor het goudtransport zeven vluchten van de Pakistaanse luchtvaartmaatschappij afgehuurd. China zou sinds zijn optreden op de Londense goudmarkt voor 1,26 miljard gulden aan goud gekocht hebben. Vit de berichten uit Karatsji blijkt dat Pakistan International Airlines geen 18 vluchten kan leveren die voor het vervoer van de partij goud nodig zijn, zodat ook andere luchtvaartmaatschappijen ingeschakeld zullen worden. Bij de vluchten zal van Karatsji vla het Karakorumgebergte en Sinkiang naar Sjanghai gevlogen worden, om Indisch grondgebied te omzeilen, aldus de Times. Een woordvoerder van de Bank of England heeft meegedeeld dat het goud transport niets te maken heeft met grote Chinese goudaankopen in Londen. Vol gens hem laat China vaak gekocht goud enige tijd in Londen opslaan. Weidner in T uit ParÜs was fonnei u°" een textielzaak be- bad. De blJ °.ok in Parijs gehad 5,1 ZwitserS ^i tUSÜen FrankrÜk Genève ke„A* i?" het meel" van Hij bad jaren in 1Jrf-0Pu2ijn duimPSe- en in GmlL e buurt gewoond volgd u:, diverse colleges ge- WtaÏÏLW bekwaam skiër, bergbeklimmer en die ca- tgem vandeDÏJl'teB P.ater Borst' tnet fu).- 'Dutch-Parisin Lyon teordof piloten, vlak ie ®or ^ean Weidner over 9rens zyit gebracht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 21