BEER bant OMSTREDEN DENKER EN GELEERDE WORDT 95 RUSSELL de man, die altijd tegen" is Ie kijk en te koop COMMENTAAR Superfine Geknipt-Geknipt-Gekni Dom debat COUPEUSE I Spanjaarden voor do nero Duikbotenorder JAN HAAGH 11 DAGBLAD DB STEM VAT^ATERDAO Ï3 HfE? 196? ■■■-■'■ -st.-jmmMtm Maatschappelijk werkster Droog pakhuis; (nieuwbouw) voor iedereen, die leen bijzonder goede ;hts f 3795.- kost,,. »n dealer er bij i/oor de lenoeg" auto e VAN RIEL Open Haard Convector INDUSTRIE" RIJK OUD HARTAANVAL Olifant leidt wedstrijd DR. CORN. VERHOEVEN. nu i li ...„Vh.ito,.,, ..Vl,»....,...^ 11 üe mooiste Rijn- en Moezelreizen maakt U per M.S. „Lorelsf, Vraag vrijblijvend prospe^j tus. THE RHINE CRUISES COMPANY, Straatweg 34 t Rotterdam, Tel. 010 1806131 - 1830371 zoekt per 1 juli ongemep. bileerde etage of kamers I met keuken en badgelegen. I heid te Roosendaal. 1 Br. onder no. 60326 bur. bl, omg. Breda te koop asng, Br. 0. no. 60280 bur, bl. N PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGENPE'^NGEN PEIUNGEN ElüNGiyi..M^J,NGiy,,,.,^ING„ErfH..1£EIL,NGEN PEILINGEN PEILIIGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILNGEN PEILINGEN .PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIU 1EN ,PilLJ.NGiy. PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGENI PEJL NGEN PEIUNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILLINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL Twee heren, goed in het pak, hebben donderdagavond in de televisie rubriek „Ja, nee, geen mening" openhartig geredetwist over de vraag of de huidige vorm van hulpverlening aan India nu eigenlijk wel de juiste is. Na hun debat bleek een aantal aarzelende toehoorders in de zaal (en hoeveel t.v.-kijkers?) zich er plotseling van te hebban laten overtuigen dat al dat eten voor India toch eigenlijk maar in een bodemloze put wordt ge stort. We vonden het een domme en ergeniswekkende zaak. De ontstellende nood in India werd in feite tot speelgoed gemaakt van een moderne debatingclub. Prachtige rationele argumenten over een zaak die nu eenmaal niet alleen rationeel mèg worden benaderd. Als de uitzending van donderdagavond tot gevolg zou hebben dat in India honderd kinderen meer sterven omdat het scepticisme in Nederland vijf procent groter blijkt dan tevoren, dan heeft Nederland reden tot schaamte, alle prachtige theorieën ten spijt. Als iemand in nood is, helpt men nu eenmaal, ook al worden de oorzaken van die nood niet onmiddellijk weggenomen. r-atelier vragen wij; llCilCi viaguu H m zelfstandig alle ver- remen en te doen uit en leiding kunnen ge- r. te richten aan srenmodemagazijn 38 DORDRECHT 1 01850-35526 SERGEN OP ZOOM V met/zonder garage 3 of 1 f 39.950— f zonder garage v.a. f 39.950— iRDLAAN2 onder een kap f 34.750— irnoflaan met garage, 3 i- f 30.501- ERGEN OP ZOOM 625 m2 tuin, garage 35 m2, r goed gebouwd. ian 16 tel. 3266 Bergen op Zoom De Hero-fabrieken in Breda hebben zich genoodzaakt gezien voor hun jaarlijks terugkerende seizoenpiek arbeidskrachten in het verre Spanje te gaan werven. Volgende week arriveert een eerste groepje, waarvoor het GAB toestemming heeft verleend. En dit, terwijl alleen Noord-Brabant momenteel 15.000 werklozen lelt. Werfacties onder deze mensen hebben vrijwel niets opgeleverd. Er was geen animo voor om ongeregeld (weekeind-)werk aan te nemen voor een inkomen, dat weinig hoger is dan de werkloosheidsuitkering. De houding van dé werkloze geschoolde arbeidskrachten, die ervoor pas- I sen werk voor ongeschoolden met veel ongunstiger sociale voorwaarden dan zij gewend waren (b.v. weekeindarbeid) te accepteren, is niet onver- klaarbaar. Maar anderzijds is het ook duidelijk, dat er iets niet in orde is met onze sociale wetgeving, als we mensen uit Spanje moeten halen terwijl hier zoveel mensen zonder werk rondlopen. De arbeidsbemiddelaars op de gewestelijke arbeidsbureaus staan mach- teloos, hoewel ze al het mogelijke ondernemen. Het Bredase GAB probeert i nu eerst mensen aan te trekken uit het landelijke werklozenleger, dan zal het trachten gastarbeiders, met name Spanjaarden uit het Twentse pro bleemgebied te werven. Lukt dit alles niet in voldoende mate, dan zal men f Hero toestemming moeten geven nog een groep uit Spanje te halen. En onze werklozen blijven thuis zitten, gedekt door de sociale verzekerings- I wetten. De gezamenlijke vakcentrales hebben de regering doen weten, dat zij de [werkloosheid in de loop van dit jaar tot een ontoelaatbare omvang zien Istijgen. Ze willen maatregelen zien, die het kabinet-De Jong ook heeft beloofd, maar dan los van de door de regering gestelde voorwaarden, i (Het moest uitkomen met de stand van de betalingsbalans, van de parti- [culiere investeringen en met de budgettaire mogelijkheden.) We zijn het met de vakcentrales eens dat spoed, ook meer onvoorwaardelijke spoed geboden is. Maar laten deze voorvechters van sociale rechten, waarmee veel goeds tot stand is gebracht, nu dan eveneens beseffen, dat een kwestie zoals die, welke zich bij de Hero voordoet, ook hen aangaat. Aan de strijd om sociale vooruitgang, om medezeggenschap zou anders wel eens ernstig afbreuk gedaan kunnen worden. Het kabinet-De Jong schijnt de beslissing in de kwestie duikboten te willen uitstellen, totdat de schepen gebouwd zijn. Hiertegen hebben de scheepsbouwers terecht bezwaar gemaakt. Als de regering uit eindelijk geen exportvergunning zou afgeven, zouden de werven met drie onderzeeboten in de maag zitten. Dat risico is te groot. -Van de werkgeverszijde is de regering geadviseerd toestemming te geven Tom de schepen hier te laten bouwen. Dat advies is ingegeven door de ■overweging dat deze order van groot belang is voor de werkgelegenheid. .'De werknemersorganisaties hebben zich neutraal opgesteld. Het gaat hier om een politieke beslissing, redeneren zij, en dat is een zaak van X regering en parlement. Hoe de kaarten precies liggen in de Kamer is nog ■niet bekend. Zeker is wel dat de PvdA, PSP en een groot deel van de KVP en AR de levering van duikboten aan Zuid-Afrika afwijst. Afgaande op uitspraken tijdens de verkiezingsstrijd moet, wat het kabinet betreft, minstens minister Klompé (KVP) een afwijzend standpunt innemen. Vooralsnog blijven wij zeer gereserveerd staan tegenover een eventuele 'levering van duikboten aan Zuid-Afrika. Wij hebben enkele weken geleden ai geschreven, dat wanneer de duikboten bij zouden kunnen dragen tot een versterking van de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika en de order dus in strijd zou zijn met de resoluties van de Verenigde Naties (die ons land gesteund heeft), de levering onverwijld moet worden afgewezen, wat ook het verlies op korte termijn moge zijn. (ADVERTENTIE) Trabant 601 bewonderen en laken voor een proefrit. E® lewijst: de Trabant 601 bie jimte voor 4 personen. A a jomfort. Maar is niet langer, htiger dan nodig is... en a er: f 3795.- Haczekstraat 1012 BREDA oon 01600 3.38.2a OPEN HAARD uto.maar zonder reisnet ttig, ontspannen wat u wacht. Geen g tels onderweg. Geen nemen met", maar p alow, die u wenst en wa nst. Aan zee, aan het sw bergen, ïg 49, tel. n/ioen—34809c ^led. octrooi no. 107950 A/ordt onder volledige garantie geleverd, nelle inbouw van de prefab-elementen, ook in estaande woningen. Advies over inbouwmogelijkheden: VEIUNGKADE 10 - BREDA Telefoon 01600-32185 (na 6 uur 39694-42879). „De onwettige vaders van links heten Marx, Lenin, .Stalin, Kroest- [sjef, Brezjnjef' en Kosygin Het is een reeks vaders van toenemende incompetentie. Kijk maar: Marx had een grote baard, Lenin nog Islechts een sikje, Stalin alleen maar een snoiKroestsjef was van elke lueharing verstoken, terwijl de laatste twee zelfs helemaal geen ge- (Zicht meer hebben. W. F. Hermans in de Haagse Post. Irij Nederland over de affaire-Van Hall: „Misschien is het mogelijk nog Ven internationale prijsvraag uit te schrijven: stadhuis mét burgemeester". Frits van der Poel heeft eens gezegd dat de KRO een gezicht heeft gekregen door Brandpunt en een achterwerk door Kees Schilperoort len c'an kan je naar twee kanten wat tonen. Vrij Nederland •t dom 66' weg Provo weg, Van Hall weg, dan bnjft alleen Ajax nog imaar over. KRO-Echo. (Van onze redactie buitenland) Hij is een van de grootste denkers van alle tijden, hij is de moderne Socrates. Hij is een zonderling. Hij is onbesuisd en niet helemaal snik. Hij heeft gelijk - hij heeft ongelijk - hij is misleid - hij is in de macht van charlatans - hij is te oud - hij is dit en hij is dat. Wie is dat allemaal? Bertrand Russell, een earl, een kleinzoon van een premier, een aristocraat een filosoof, een mathematicus, een denker, een schrijver en bovenal een „angry young man" ofschoon wel de oudste van de angry young men ter wereld. Want over een paar dagen - om precies te zijn op 18 mei - wordt hij 95 jaar. Hij heeft eens zijn eigen levensbericht geschreven, dat moest worden gepubli ceerd als hij 90 was, want dat vond hij „een behoorlijke tijd om dood te gaan" en omdat hij zo'n omstreden figuur is, zijn er kringen waarin men geneigd is te zeggen, dat het een goed idee zou zijn geweest als hij het had gedaan. Hij is een „tegen-man" tegen „de bom" en „tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam". Russell brengt zijn levensavond door met „tegen zijn" en het is erg moeilijk iets te vinden, waar hij voor is. O Rusk; Uitschieter DE Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Dean Rusk, zei onlangs„Ik wens geen spelletjes te spelen met een 94-jarige Engelse filosoof". Deze uitschieter van de anders zo stijlvolle Rusk kwam, nadat de leiders van het oorlogtribunaal in Stockholm Rusk verzocht had den een afgevaardigde van het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken naar het tribu naal te sturen, dat Russell had gevormd. De Franse filosoof en vriend van Russell antwoordde: Rusk moet wel een heel mid delmatige intellectuele bagage bezitten Het was een van de vele ke ren, dat een wereldleider zich ergerde aan het gedrag van Bertrand Russeleen van de meest omstreden denkers van deze tijd. Wat echter ook over Russèll gezegd is of kan worden, het feit, dat hij een originele denker en groot geleerde is, zal niemand ontkennen Een van de moeilijkheden bestaat in omstandigheden, die de atmo sfeer scheppen rondom deze man, die heeft gedacht als een adelaar, heeft gevochten als een havik genera-I ties lang maar die in feite veel lijkt cp een mus. Russell zal zijn 95e verjaardag on getwijfeld doorbrengen te Plas Pen- rhyn met zijn nu 67-jarige vierde vrouw, Edith Finch uit Bryn Mawr, Pennsylvania en misschien zijn bat terij secretarissen, onder wie Ralph Schoeman, een vrijwillige balling uit Amerika en Christopher Farley, een Engelsman. Hij zal de dag doorbrengen, zit tende bij zijn rek met de pijpen, die hij rookt en naast het kastje, waar hij elke dag zeven grote Schotse whisky's uit haalt. Hij zal hem doorbrengen met het lezen van goed kope misdaadromannetjes. Met schrijven aan het volgende deel van zijn autobiografie, met het onderte kenen van dingen, die zijn secreta rissen en zijn toegewijde echtgenote hem voorleggen en met grote tus senpozen zal hij eens vrolijk klinken met een heel oude vriend. Wat is gebeurd is eenvoudig: Bertie Russell is een industrie gewor den. Probeer maar eens hem een be zoek te brengen Dat loopt over meer schijven dan bij' U.S. Steel. Dat weet hij niet en op zijn leeftijd behoeft hij dat ook niet te weten. Het eerste deel van zijn autobiogra fie is al een bestseller en loopt maar tot 1914. Het tweede deel is on derweg. Zijn fabelachtige verzame ling aantekeningen, documenten, brieven en wat een man van beteke nis bij elkaar krijgt is bijna bijeen gebracht zodat het van de zomer in de handel kan komen in een fantas tische oplage van miljoenen. Russell is reeds rijk zonder het te weten. Zijn geld gaat maar zijn eigen in de laatste tijd opgerichte „Lord Russell Stichting voor de vre de'' die tegen alles gericht schijnt te zijn wat oorlogszuchtigen willen doen en die in vele kringen geheel wordt aanvaard. Zij schijnt ook ge richt te zijn tegen alles, waar de Amerikanen yoor zijn en dat is weer wat anders. Zij, die Russell volgen, aanbidden hem, zoals bv. zijn vrouw, die met hem trouwde toen zij 50 en hij 80 was. Zij, die bezwaar hebben tegen zijn veranderingen van denkwijze zo als tegen het feit dat hij in 1918 voor de bolsjewiki was en vervolgens 30 jaar lang tegen hen hebben het zo goed als opgegeven zijn blik semsnelle koersveranderingen te volgen. Gravin Russell, Schoenman, Farley en de overigen, die de schutting Jean Paul Sartre, de vriend van Bertrand Russell. Sartre was een van de leidende figuren in Russell's tribunaal. rondom hem hebben opgetrokken, brengen soms zijn oude en echte vrienden in verwarring. Het Engelse volk heeft Bertrand Russell (op deze foto met zijn vrouw) meer dan eens toegejuicht. Hier is de omstreden geleerde op weg naar de gevangenis, omdat hjj weigerde te beloven dat hij niet meer de wet zou overtreden in zijn strijd tegen de kernwapens. De architect Clough Williams-Ellis bv„ die bij Russell in de buurt woont, 85 jaar is en recht heeft op een eigen mening zei: „Well, Bertie wordt wat oud. Hij hoort niet best meer. De gravin zorgt heel goed voor hem, viaar bij wat hij volgens deze men sen nu en dan heeft gezegd is heel wat, waar hij misschien niets van weet". Williams-Ellis, lichamelijk een reus in blakende gezondheid bezoekt Russell nu en dan. ,,Hij gaat niet meer uit" zei hij bondig. Dit ver klaart, dat de stichting voor de vre de niet In staat is geweest, Russell te laten opdraven voor het „tribu naal" dat in zijn naam is gevormd om de V.S. te „berechten" wegens oorlogsmisdaden in Vietnam. Zwitserland heeft dit tribunaal hel eerst buiten zijn grenzen gehouden en vervolgens heeft Frankrijk het zelfde gedaan. Zweden heeft het tenslotte toegelaten, maar met te genzin. Maar Russel] is in elk geval te oud en afgeleefd om hem als ba nierdrager te laten fungeren. Russell's buren in Cardigan Bay onder wie Williams-Ellis, doen er gewoonlijk het zwijgen toe, als men hen over hun beroemde vriend spreekt. Een barman in Port Madoc zei: „Ik zag hem geregeld, maar de laatste tijd niet meer" en een hotel houder te Harlech: „Hij is niet goed meer bij en een zonderling en ze moesten hem met rust laten". Williams-Ellis, zelf een eik van een man, vermijdt al heel wat jaren te praten over de man, die hij „Ber tie" noemt. „Ik heb eens een hartaanval gehad" vertelde hij „en dat zei ik tegen Ber tie die toen vertelde, dat hij er 40 jaar geleiden in China ook een had gehad en wat dan nog?" Toen Williams-Ellis 80 jaar werd, stuurde Russell hem een kaart met de mededeling, dat het dwaas zou zijn iemand op zijn 80e verjaardag ..nog vele jaren" te wensen en dat hij daarom maar zes flessen sherry stuurde. Russell zelf is een voorstander van vloeibaar voedsel en leeft op soep, thee, whisky en tabak de laatste in zijn pijp. „Hij loopt gebogen en hij was al tijd kaarsrecht" zei Williams-Ellis „Hij leest tegenwoordig rommel en hij kan je niet werkelijk verstaan, zelfs niet met een hoorapparaat". De weg naar Plas Penrhyn is een smal, modderig' pad. Het is de enige weg om bij Russeil te komen. Bij de deur vindt u ofwel de gravin of een van de secretarissen en als uw be zoek naar hun mening niet goed uit komt, kunt u wel weer omkeren. In deze tijd dringt de mist van Car digan Bay binnen en slingert zich om het landhuisje. Er zijn bijgelovige mensen, die gelo ven dat deze mist de grote geest van lord Russell dichter nadert dan toe gewijde volgelingen willen aanne men. (ADVERTENTIES) Bijzonder spannend! De partijen geven elkaar niets toe. Maar iemand moet de winnaar zijn Iemand moet de beste zijn! Meegesleept door 't spel doet Olifant mee. En ligt snel aan de kop Aan de kop van vele flessen, etiketten, toe standen Aan de kop van Hollandse cognac. Olifant Vieux De tribune brult van enthousiasme. Olifant Vieux leidt jyiijn liefste bezigheid is zo on geveer de onbenulligste die er maar is, een waaraan flinke jon gens en mannen van de daad zich ergeren, omdat zij vinden dat zo iets meer bij vrouwen past. Als ik eens fijn door een stad kan slenteren, bij voorkeur een grote en door mij nog niet afgegraasde stad, dan kijk ik winkels. De een vliegt in zo'n geval op de musea af, een ander op typische gebou wen of gezellige kroegen, maar ik geef er de voorkeur aan winkels te kijken. Een groot koper ben ik niet, wel een gretig kijker. Aan de winkels taxeer ik de kwalitei ten van een stad. Daar kun je m de meest letterlijke zin van het woord zien wat er te koop is. En wat er te koop is moet je niet kopen, maar vooral zien. Aan het zichtbaar maken van wat er te koop is wordt tegenwoordig .zo veel aandacht besteed, dat de grens van de kooplust soms over schreden wordt: hij wordt eerder ontmoedigd dan geprikkeld. Ik geloof dat de mensen van de re clame met het opengooien van de voorraden een vergissing begaan hebben. Kooplust wordt geprik keld, wanneer je de kans krijgt te snuffelen en te woelen in een voorraad die zich voor een deel nog aan het oog onttrekt. De mo gelijkheid van een verrassing wordt dan open gehouden. In wat we niet zien vermoeden we iets wat we allang zoeken, de vondst keld raken. We worden dus hele maal niet bij het gebeuren be trokken: we nemen er juist af stand van. Zo'n gebeuren wordt dan in het gunstigste geval stof tot verwondering of overweging, maar het kan evengoed amuse ment worden. Schouwspelen, hoe wreed ook, zijn vanouds amuse ment. Het heeft iets schrijnends te zien, hoe de meest ernstige za ken zo tot amusement worden. Als er in een televisieprogramma dat alleen maar verstrooiing wil bieden, een onderdeel wordt op genomen dat op hevig geëngageer de wijze over Vietnam handelt, dan is het uitermate moeilijk het vermoeden te onderdrukken, dat ook Vietnam schouwspel en amu sement is geworden. En zoals er dingen zijn waar we beter niet over kunnen praten zolang we ze niet onder woorden kunnen bren gen, eenvoudig omdat we er an ders alleen maar over kletsen en babbelen tot ons eigen vermaak, zo zijn er misschien ook zaken, waar we beter geen schouwspel van kunnen maken, zolang wij niet in staat zijn daarin een rol te spelen. Het ethisch zo verhe ven motto, dat we niet de ogen •moeten sluiten voor de werkelijk heid, mag er in elk geval niet toe leiden, dat die werkelijkheid sen satie en amusement wordt. En dit ligt te meer voor de hand, waar kijken het enige is wat we kun nen en mogen doen. Wanneer het van ons leven of minstens het koopje dat onze wandeling zinvol maakt. Wie alles ordelijk en over zichtelijk in de etalage legt. maakt de koper tot een kijker. En dat kijken wordt dan tot een bezig heid van een zelfstandige orde. Dat kan, omdat er zoveel te zien en zo weinig te doen is. Binnen wacht nauwelijks een Verrassing, maar een herhaling van wat bui ten te zien is. Wie wil weten wat er te koop is, kan volstaan met het bekijken van de etalages. Er is een volkomen harmonie tussen binnen en buiten, waardoor de binnenkant zijn intrigerend en uitnodigend karakter dreigt te verliezen. De drempel is weg en daarmee de drempelvrees, maar ook het avontuur. Het maakt geen verschil of je buiten blijft of naar binnen gaat, tenzij je precies weet wat je moet hebben. Maar dan winkel je niet: dan doe je bood schappen. Het woord „winkelen" immers gaat steeds meer de be tekenis krijgen van „winkels kij ken". Qok in andere opzichten worden wij tot kijkers bij wat er te koop is. Het is amper nog nodig te wijzen op de functie van de televisie in dit verband Zij be trekt ons inderdaad bij het we reldgebeuren, zoals steeds weei betoogd wordt- het speelt zich voor onze ogen af. Maar de ma nier waarop wij bij. dit gebeuren betrokken worden, sluit aan bij wat kijkers .verwachten van een schouwspel, namelijk dat zij al leen maar hoeven te kijken en niet in de gebeurtenissen verwik- kijken inderdaad iets van een zelf standige orde is geworden, wordt datgene waarop de aandacht zich richt tot een schouwspel. fyjen zegt dat de wereld een •schouwtoneel is. Een van mijn slentertochten heeft mij eens het ideaal van een beschouwend le ven in een karikaturale vorm be wust gemaakt. Ik stond voor een etalage te kijken, toen ik plotse ling achter mij een harde klap en gerinkel hoorde. Twee auto's wa ren op elkaar gevlogen. Op een saaie middag is dat een evene ment. Ik betrapte mij erop, dat ik mij bijna dankbaar omkeerde en meteen eerste rang stond bij het schouwspel. Om in te grijpen in zo'n situatie moet je deskundig zijn en dat ben ik niet. Als leek kun je alleen maar toekijken. Als je alles moet laten zoals het is, wordt toekijken het enige wat je kunt doen. En iedereen wil dat ook. In een minimum van tijd loopt de straat vol toeschouwers en begint een compleet schouw spel. Een ongelukje dreigt amuse ment te worden. Zelfs de betrok kenen kunnen alleen maar toekij ken en afwachten Een van hen,' die het geluk had, niet fout te zitten, maakt snel een foto van de situatie. Die kan dan weer be keken worden De mens is inder daad een beschouwend wezen, zo als de oude filosofen zeiden. En de w,ereid is een schouwtoneel. Maar zij verstonden onder be- schouwen iets meer dan kijken alleen: hun beschouwelijkheid'was doordrongen van een besef van machteloosheid. En dat maakt alles anders. 6ÊEF WVWASFN •N EXTRA KICK... MBTGüLF ■SUPER NO-NOK'.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 11