BELGIË
BIEDT
VAKANTIE
GANGERS
GROTE
KEUZE
Westvlaams heuvelland,
ONTDEKKING IN OOST BELGIE
shuit-
ox
uitgelezen gebied voor
WAARSAMBREEN
MEUSE IN ELKAAR
OVERGAAN
ierbeschuit
Dikkebos; ooit bezocht? Te midden van de landerijen ligt als een welkome verrassing de uitgebreidevijver.
latje
jjXE
I 2waar slagvast
■kbaar) Fraaie
r keuze
IKJES
Ten zuiden van de kattenstad Ieperen, tegen de Franse grens aan,
liggen de dertien kleine gemeenten, waarvan de namen buiten
België en misschien zelfs erin, geen bekende klank hebben. Dit zijn ze:
Zillebeke, Hollebeke, Voormezele, Wijtschate, Mesen, Wulvergem,
Nieuwkerke, Dranouter, Loker, Kemmel, Westouter, Reningelst en
Dikkebus. De bewoners zoeken hun werk in plaatsen als Kortrijk en
Rijssel. Net zo eenzaam als zij zichzelf voelen in dat vergeten land in
het zuiden, liggen er de heuvels: de Rodeberg, de Zwarteberg, de
Scherpeberg en de Kemmelberg. Ze noemen het bergen maar de hoog
ste bult en dat is de Kemmelberg, reikt niet verder dan enige honder
den meters.
Er zou wellicht nooit meer dan landelijke bekendheid aan die streek zijn
gegeven als er niet ene Jan Hardeman was geweest, die met negen kornuiten
het plan opvatte om dit heuvelland aan de vergetelheid te ontrukken. Twee
jaar geleden slaagden die tien jonge Westvlamingen erin een dikke driehon
derd vakantiegangers naar de streek ten zuiden van Ieperen te lokken.
is het vleiende oordeel van mevrouw
Bonte.
Het project van Jan Hardeman kreeg
bekendheid. Er kwam geldelijke siteun
van de stichting „Roeping" die met
een portefeuille met zevenduizend gul
den rammelde omdat het een jongeren
project betreft. Jan Hardeman ging
naair Brussel om het geld in ontvangst
te nemen maar keerde schielijk terug
naar zijn streek om met het kapitaal
tje een uitgebreidere campagne op sta
pel te zetten. Jan Hardeman is geen
redacteur meer bij het weekblad. Zijn
nieuwe taak is: het Westvlaamse heu
velland tot ontwikkeling te brengen.
Jan Hardeman is een idealist, af-
'komstig uit deze streek. Hij was jaren
werkzaam als redacteur van een ar
beidersweekblad in Brussel. Met zijn
vrouw, een psychologe, keerde hij te
rug naar de streek die hij liefhad. Toen
drong het tot hem door welk een heer
lijk rustig vakantieland hij om zich
heen had. Twee problemen kwelden
Jan Hardeman: waar haalde hij het
geld vandaan om propaganda voor zijn
streek te maken en hoe kon hij de be-
I volking ertoe krijgen zich te verzoenen
i met de gedachte dat er wel eens ooit
„vreemden" in hun contreien zouden
I kunnen arriveren. -
Er werd een coöperatie opgericht, de
Op iliets gerekend S-V- Heuvelland, om de krachten in de
streek te bundelen- In Kemmel zetelt
Jan Hardeman als een (klein) soort
directeur in een huis, dat in de volks
mond als Malegijs bekend staat.
I Er ging heel wat aan vooraf eer Jan
Hardeman die dikke driehonderd va
kantiegangers had gestrikt. Enige ja-
ren tevoren werd een, zeer bescheiden,
■treekontwikkelingsprogramma op po
ten gezet. Er was geen cent in kas-
De Belgische regering schoof niets af.
Maar in Westouter zetelde de culturele
vereniging „De Corneblomme", die
concerten, toneeluitvoeringen, film
voorstellingen, exposities, balletuitvoe
ringen, cabaretprogramma's en cultu
rele reizen ging verzorgen. Uit die der
tien gemeenten bleken zo'n tweehon
derd mensen belangstelling te hebben
voor die moedige daad van „De Cor
neblomme".
Jan Hardeman was er totaal beduusd
van. Hij had op niets gerekend en dan
is tweehonderd een hele stoet mensen.
Hij ging verder en in 1965 moest het
dan maar eens gebeuren- Er was wel
enig dagtoerisme in de streek. Vooral
uit 't Noordfranse industriegebied kwa
men wel wat mensen die zuivere lucht
wilden happen en lekker lui op hun rug
wilden liggen om naar de blauwe he
mel te kijken in plaats van naar slier
ten rook uit fabrieksschoorstenen. Jan
Hardeman dacht: als die mensen nu
eens een paar dagen blijven, komt dat
die mensen en onze streek ten goede.
Want Hardemn wist natuurlijk al lang
diat toerisme een inkomstenbron vormt
die de welvaart stimuleert.
Mooie gedachte; maar waar breng
je die mensen onder? Hotels zijn er
vrijwel niet en met pensions is het
evenzo gesteld. Er was wel in 1931
reeds een streek-WV opgericht maar
die had weinig te betekenen. Als er
geen mensen komen, blijven de folder
tjes rustig in het pakpapier liggen-
Jan Hardeman bekommerde zich niet
om die kwijnende VW en stelde een
eigen plan op. De Noordfransen waren
welkom maar hij mikte op de Neder-
I landers.
Hardeman en de zijnen ondernamen
een strooptocht. Bij de inwoners klop
ten zij aan met de vraag of zij bereid
waren voor vakantiegangers een ka
mer af te staan. Men voelde er niet
zo bar veel voor. Het bleek dat de
heuvellandbewoners niet zo'n hoge
dunk van de Nederlandse vakantiegan
ger hadden.
Woordvoerster was mevrouw Bonte
uit Westouter die een kapsalon drijft,
de enige in de plaats. Een kapper is er
niet- Mevrouw Bonte schudde krachtig
Ihet hoofd op de vraag of zij misschien
een kamer beschikbaar wilde stellen,
'*^e hebben me gezegd dat de Neder
landers gierig zijn- Ze stappen een ca-
te binnen, vragen om een glas water
j en vinden het gek a's ze daarvoor iets
moeten betalen".
Beetje dorst
In 1965 vond hij negentien gezinnen
bereid om vakantiegangers op te ne-
Laat ze maar komen
,Pat zou inderdaad een slechte beurt
zijn in het Westvlaamse vlasland. Me
vrouw Bonte is totaal bekeerd. Toen
de eerste Nederlanders haar streek
bezochten die dikke driehonderd
heeft zij ijlings haar kijk op de noor
derburen gewijzigd. En nu spreekt zij
tegen haar klanten in de kappersstoel
over niets meer dan over de voorbe
reidingen voor 't aanstaande seizoen
..OUanders''? Je weet tenminste wat
i W. w.ïe V- Laat ze maar komen.
We hebben ze liever dan wie dan ook",
J7LKE vakantieganger is anders
geaard en dat is maar goed
ook. De een wil ver weg, de
ander wil dicht bij huis blUven,
er Zijn er die volop zon willen
hebben en er zijn er, die daar
niet zo goed tegen kunnen en
meer „gematigde" streken pre
fereren. Er zijn vakantiegangers
die het in de zomer laten afweten
en zweren b(j een wintersport
vakantie. Met recht dus zoveel
(al dan niet gebruinde) hoofden,
zoveel vakantiezinnen.
JN een poging om ieder van die
verschillende categorieën aan
zijn trek te doen komen, wordt
vandaag de toeristische schijn
werper op het land dicht bij huls
gericht. Niets bijzonders, zal
men geneigd zijn op te merken.
België, de naaste buur, kent men
langzamerhand wel. De Arden
nen, de kustplaatsen, Brussel en
de andere grote steden. Maar er
ligt ook nog zoiets als het West
vlaamse heuvelland, langs de
Franse grens. Het is geen streek
om uitbundig vankantie te vieren.
Het is meer een oord voor hen,
die houden van het landschappe
lijke, van een herder met zijn
kudde, van stille dorpen en rus
tig zwerven zonder Iemand tegen
te komen. Het is nog niet zo bar
lang geleden ten hoogste enkele
Jaren dat niemand ooit die
streek bezocht. Het is er nog dood
stil, zeker vergeleken met de reeds
lang gearriveerde oorden.
gELGIë heeft ook nog de Maas,
Die is meer geschikt voor men
sen, die het op één plek niet kun
nen uithouden. Het volgen van de
Maas leidt tot ongedachte en onver
wachte ontdekkingen. Ook uiterst
geschikt voor hen, die niet over al
te veel tijd beschikken of er eens
een weekje uit willen. Zwerven
langs de Maas is dan het recept,
Dit zijn wellicht twee vakantie-
onderwerpen waaraan men niet zo
gauw denkt. En het zijn er nog
maar twee uit de vele en geva
rieerde vakantiemogelijkheden, die
België heeft te bieden.
men. Vorig jaar waren het er veertig.
Jan Hardeman organiseert bustochten
in de omgeving, haalt mensen (vooral
uit Brabant), geeft dans- en filmavon
den. verhuurt fietsen, laat maaltijden
aanrukken in een zaaltje van de Cor
neblomme, geeft een wandelgids uit
en doet nog duizend en een dingen
meer want de bevolking heeft hij on
derhand zo enthousiast gekregen dat
er steeds meer „onderdak" wordt
aangeboden. Intussen blijft hij bij de
autoriteiten in Brussel de deur plat lo
pen voor subsidie en rekent hij de ho
ge heren voor hoeveel de vakantiegan
gers al in het Westvlaamse heuvelland
hebben „achtergelaten".
Maar Jan Hardeman zal er streng
voor waken dat zijn streek overspoeld
wordt. Het moet ook geen luxebewe-
De Semois buitelt en kronkelt
als een uitgelaten jonge hond door
het land.
ging worden want dan wordt de streek
geweld aangedaan.
Wie er heengaat, neemt in zijn koffer
liever geen stropdas mee maar een
lekker los vakantiehemd, een paar ste
vige wandelschoenen, een beetje dorst
want het bier is ook best in de dorps
cafés en een open oog voor het ver
stilde, rustige landschap waar men nog
helemaal alleenkan dwalen zonder
overdadig verkeer en zonder de buur
man van een flat naast u tegen te ko
men- Of hij moet dit ook lezen en en
thousiast geraken voor wat genoemd
kan worden een pioniersvakantie".
Waf huizen, een kerk, een heuvel, die trots de Kemmelberg wordt genoemd, en verder het wijde land om t*
zwerven en de stilte te proeven.
Wie de tocht maakt langs de Maas
zal enigszins georiënteerd willen zijn.
Er kan nu wel gezegd worden, dat
langs die rivier meer valt te beleven
dan alleen het kijken naar de wis
selende stroom en het dito landschap
maar men zal een vastigheidje wen
sen. Van Eysden af is achtereenvol
gens soms met afwijkingen naar
links en rechts o.a. van het vol
gende te genieten:
Visé: zwemmen en kanovaren in het
water van het lie Robinson,
Luik: rondom rotsen en beboste heu
vels; vele museums; stad van mo
numenten en huizen met leien dia
ken, te bewonderen vanaf de heu
vels rondom.
Chaudfontaine (enige kilometers van
Luik): bossen; grote zomerfeesten;
basiliek van Chèvremont
Hoei: gelegen tussen twee van de
mooiste streken van België, Condroz
en Haspengouw; fraaie bouwkunst.
Marche-les-dames: uitstekend wan
delgebied met bossen.
Andenne: monumenten uit de zeven
tiende en achttiende eeuw; reliek
schrijn van St.-Begga; museum voor
oud porselein en plateelwerk.
Jambes: strand aan de Maas.
Namen: oude onderaardse gangen;
park van 70 hectaren; avondrondrit
langs geïllumineerde gebouwen e.d. in
de Maasstreek; monumenten; kathe
draal.
Wepion: centrum van aardbeienteelt
met derde zaterdag van juni aard-
beienfeest: bossen; kasteel Marlagne;
specialiteit, gebakken vis.
Profondeville: karakteristiek dorp in
bocht van de Maas; bossen.
Annevoie: zie artikeL
Anhee: geïllumineerd park; gebak
ken Maasvis.
Yvoir: strand met badeiland; zand-
steengroeven; fraaie panorama's.
Dinant: zie artikel.
Ciney: oude stad, ontstaan uit een
Gallo-Romeinse nederzetting.
Foy Notre Dame: bedevaartsoord.
Een van de gezichten van de Maas: rustig tegen de rotsen en ideaal om
de hengel uit te werpen.
Anseremme: eilandje in de Maas
met strand: priorij uit de zeventiende
eeuw; bergslot Walzin op twee kilo
meter; hengelsportcentrum.
Waulsort:
Freyr.
kasteel en tuinen van
Nationaal Belgisch
V erkeersbureau,
Leidseplein 7, Amsterdam
tel. 020-24.59.59
Hastières: grotten; Romaanse kerk
uit 1033; rivierbaden; wandelen.
(Foto's op deze pagina van Belgisch
Verkeersbureau te Amsterdam)
Het misverstand blijkt hardnekkiger
te zijn dan men wel denkt. De Maas
ontspringtniet in de Vogezen maar
op de winderige hoogvlakte van Lan-
gres, waar ook Seine, Marne en Sa-
óne hun toch naar zee beginnen. De
Maas ontstaat uit twee beken, die in
Fort FUIières samenvloeien en dankt
zijn naam aan het dorp Meuse. Dit
stukjes aardrijkskunde vooraf. Maar het
gaat om de Maas in België, als de
rivier al dor en schraal land is ge
passeerd maar ook door joyeuze stre
ken heeft gestroomd. En om het zoe
ken zo eenvoudig mogelijk te maken,
begint de toch bij Eysden. Dan kan
men op de weg daarheen ook nog een
stukje vakantie meenemen, geheel Lim
burg, ook nog Brabant zo men wil
dat Zijn ook vakantiestreken bij uit
stek, waar h-t goed toeven is voor
een paar dagen.
(.Eysden dus, waar de Maas nog Maas
Verder, bij Visé, moet er
t'.va" Mfuse worden gesproken. De
de kJSt naar tuik' dat midden in
de koeltorens, schoorstenen, fabrieks
complexen en industrieterreinen ligt
rentn.m™ g°e2 V00r heel Wallonië eSi
v«S vl va" ltunst en Cultuur is. E-
vtï. ÏJ- vn)maken voor het kasteel
A'grejnont en via Hoei naar Na
men. Goed beschouwd wordt het daar
pas volop interessant. Niemand min-
e d nÏT8 fbert heeft *ens«-
o^d t? Maas is een kostbaar klein
ood en Namen i® er de parel van".
De stad die aan de samenvloeiing van
Sambre en Meuse ligt, is het hart van
een van de schoonste landstreken van
België.
U komt er toch wel overheen maar
het is de moeite waard even nader
de Romeinse Maasbrug in Jambes te
bekijken. Het is diat men zeker weet
in België te zijn, anders zou men zwe
ren op de Sint-Servaasbrug van Maas
tricht te staan, zo lijken die twee brug
gen op elkaar. En het vergelijkingsma-
sv" v.v'
1 M
teriaal hebt u bij de hand, want u bent
de tocht door België niet begonnen zon
der even te pleisteren op het Maas
trichtse Vrijthof, altijd een evenement
ondanks het ,,blik" dat helaas in rij
en staat opgesteld.
Trap niet te hard op het gaspedaal
maar waarom zouden de jongeren
deze tocht niet op de fiets maken? Op
de trein naar Maastricht en dan maar
peddelen en nog veel meer zien en
beleven dan in een auto want er
moeten van Namen naar Dinant enige
zijsprongen worden gemaakt. Naar het
uit de late middeleeuwen daterende
riddergoed Spontin, het oudste bewoon
de kasteel van geheel België. Naar het
kasteel Annevoie met tuinen die de
beroemde tuinen van Versailles naar
de kroon steken. Het zou trouwens niet
alleen de tuinen maar het samenspel
van cascades, snelle beekjes met de
schichtige forellen, vijvers met statig
drijvende zwanen en bronnen, die van
de tuiinen van Annevoie een uniek
schouwspel maken. Vooral bij avond,
als alles is verlicht en er een sprook
jessfeer wordt opgeroepen, tegen het
decor van het machtige kasteel De
gids zal u graag rondleiden geduren
de een uur. En die tijd moet er toch
af kunnen voor iemand die zich niet
wil haasten in de vakantie-
Nog een zijsprong: naar de Benedic
tijner abdij van Maredsous. Als u er
een kijkje wilt nemen, is een ruk aan
de bel voldoende, mits men natuurlijk
niet op een ongelegen uur komt, want
ook benedictijnen eten. bijvoorbeeld.
En dan Dinant. Kennen we, zult u
zeggen. De citadel, de stiftskerk, de
grot. Misschien kunt u dan op jacht
gaan naar de ateliers waar het gedre
ven en bewerkte koperwerk wordt ver
vaardigd (de dinanderie, waaraan Di
nant zijn naam ontleent). Trouwens,
hoe dikwijls men er ook is geweest'
Dinant blijft boeien en de Meuse is
er wel ongeveer op zijn mooist als
u hem bekijkt vanuit de citadel. Voor
wie althans kijk heeft op het mooie
van een rivier. Allicht hebt u dat, an
ders begint u niet aan deze tocht, want
er staan meer rivieren op het pro
gramma. Na het wisselende landschap
langs de Meuse eindigende bij Gi-
vet waar zovelen even op Franse bo
dem overwippen en een prentbriefkaart
sturen, zodat het thuisfront zal opmer-
20 ZLtten waarachtig in Frank
rijk en ze zouden naar België gaan
kan de terugweg langs de trots van
Belgie voeren: de rivieren Lesse, Our-
^he,fn. Semois. Wellicht heb u wel eens
Sf^friand een tocht gemaakt langs
de Vlist van Haastrecht naar Schoon
hoven en bent u ónder de beko
ring gekomen van de lieflijkheid, het
rustgevende van dit riviertje dat door
het landschap slingert met een sou-
elegance die verbazen.
Zo zijn ook de Lesse, de Ourthe en d«
SMnois, maar dan langer.
En dian kunt u de grotten van Han,
aan de Lesse. nog overslaan als u
daar geen behoefte aan hebt.
Het is niet eens zo'n kléin
bootje, <iat de strandliefhebbers
naar het badeiland van Yvoir
brengt.
