MIDDELBURG:
750
JAAR VALLEN EN
OPSTAAN
Zuid redt zich we
Werkelijk
met het lo
Juist
christ
Harmonie
Zekerheid
Onrustig
Karei V
Concurrentie
Goede naam
DAGBLAD PE STEM VAN ZATERDAG 15 APRIL 1967
Armoede
Veranderd
Sucessen
Aanstekelijk
Consultatiebureau
Viervoeter
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het klinkt
zo aannemelijk. Als Noviomagum
Nijmegen geworden is, dan ligt
het voor de hand dat Middelburg
ontstaan is uit de Romeinse ves
ting Metelli-burgum. Zeker als
men hierbij aanneemt, dat een ze
kere Metelli de stichter van Zee-
lands hoofdstad is geweest. Een
charmante, pseudo-wetenschap-
peljjke theorie, die geen enkel
vaststaand gegeven als basis heeft
en aan de betrouwbaarheid waar
van trouwens al enkele eeuwen
geleden ernstig werd getwijfeld.
De verklaring, die prof. Huizinga
voor de naam van de Zeeuwse hoofd
stad geeft, lijkt nog kinderlijker en
simplistischer dan de theorie die hier
mee wordt ontzenuwd. Heeft men tot
diepin onze eeuw aangenomen, dat
„de stad vanouds geweest zou zijn
een burgt, gelegen op 't midden van
't Eiland" - aldus de Cronijkalmanak
van 1791 - prof. Huizinga vond duide
lijke aanwijzingen voor de juistheid
van zijn stelling dat de naam Middel
burg werd gebruikt voor een burcht,
gelegen tussen twee soortgelijke sterk
ten op het eiland Walcheren. Dat zou
den dan Souburg en Domburg geweest
moeten zijn, die samen met Middel
burg een verdedigingsgordel hebben
gevormd in de tijd van de Noorman
nen. En dat is tot nu toe althans de
beste verklaring gebleken: bij de op
gravingen, die onmiddellijk na de mei
dagen van 1940 werden verricht, is de
Karolingische oorsprong van Middel
burg duidelijk komen vast te staan.
Te midden van al deze toch nog
hypothesische (on-) zekerheden bestaat
er over één punt tenminste absoluut
geen twijfel: het feit, dat Middelburg
In 1217 stadsrechten verwierf, ten tij
de en uit handen van gravin Johanna
van Vlaanderen en graaf Willem. I van
Holland. Zodat de festiviteiten, die de
Zeeuwse hoofdstad ter viering van het
750-jarig stedelijk bestaan wil organi
seren niet afhankelijk behoeven te wor
den gesteld van het al dan niet juist
zijn van allerlei meer of minder we
tenschappelijke theorieën. En dat is
maar goed ook
Die stadsrechten zijn uiteraard niet
go maar uit dc lucht komen vallen. Zij
betekenden de officiële erkenning van
de groeiende betekenis van Middel
burg, dat zich van omheind gehuchtje
had weten op te werken tot admini
stratief en economisch centrum van
Walcheren. Reeds ruim een eeuw voor
de verlening van de stadsrechten noemt
Thiofried in zijn hagiografie over St.-
Willebrord de ,,Mitthelburgensis por-
tus", die toen al zeer nauwe handels
betrekkingen onderhield met Antwer
pen.
De stadsrechten gaven Middelburg
een college van schout en schepenen,
belast met het bestuur van de stad èn
de rechtspraak. Rond 1250 werden de
rechten van Middelburg aanzienlijk uit
gebreid, wat de deur naar een toekomst
van ongekende bloei opende. Rooms-
koning Willem II was voor Middelburg
in de Middeleeuwen de grote man:
de opmerkelijkste expansieve daden
van Middelburg vonden onder zijn re
gering plaats. Zijn verbondenheid met
het lot van de Zeeuwse hoofdstad blijkt
trouwens afdoende uit het feit, dat hij,
in 1256 in het verre noorden om het
leven gekomen, in de Abdijkerk van
Middelburg begraven ligt.
Middelburghoofdstad van
Zeeland, bestaat 750 jaar. Rijke
handelsstad van welêer. Be
stuurscentrum door de eeuwen
heen. Op het poststempel van
vandaag staatwoon- en indu
striestad, centrum van onder
wijs en cultuur.
De twee artikelen op deze pagi
na vertellen over deze stad. Het
ene gaat over zijn verledenhet
andere is midden in de actuali
teit geplaatst.
De contacten, die Middelburg onder
hield met Vlaanderen, vinden een dui
delijke afspiegeling in de organisatie
van het stadsbestuur: het feit, dat de
burgemeester, die bij de uitbreiding
van de stadsrechten zijn intrede deed,
gekozen werd uit de schepenen, is een
navolging van het Vlaamse voorbeeld.
Ook in geestelijk opzicht profiteerde
Middelburg van de faciliteiten, die
haar van hogerhand werden verleend.
De Abdij onderging verschillende uit
breidingen en in 1266 vond een parochie
scheiding plaats, die de kerkelijke
organisatie van de stad voor de duur
van de Middeleeuwen bepaalde.
Nog vóór het einde van de dertiende
eeuw werden de grondslagen gelegd
voor de economische verhoudingen,
waarin Middelburg in de volgende vijf
eeuwen een steeds belangrijker plaats
zou gaan innemen. Laken en wijn, de
twee voornaamste handelsartikelen in
het Middeleeuwse Middelburg, werden
reeds toen genoemd: wijn in het oud
ste stadsprivilege en laken in het sta
tuut, dat in 1271 aan het kooplieden-
gilde van de Zeeuwse hoofdstad werd
verleend.
In dit statuut wordt reeds de Laken
hal, die later een centrale plaats zou
gaan innemen in het Middelburgse eco
nomische leven en naar alle waar
schijnlijkheid de oudste is van heel
Nederland, genoemd.
In de periode van de stichting tot
onze eeuw heeft Middelburg twee keer
tijden van grootse bloei gekend. De
eerste periode werd gekenmerkt door
een echter niet zo opmerkelijk
passief karakter van de handelsbewe
ging, de geprivilegieerde stapel, een
toenemende handelsuniversaliteit en
het stempel dat de katholieke geloofs-
en levensleer op het gehele leven
drukte.
De veertiende eeuw begon voor Mid
delburg overigens onrustig: met een
beleg door de Vlamingen, die onder
de Zeeuwse adel een ruime aanhang
vonden, maar in Middelburg, dat graaf
Floris V trouw bleef, een felle tegen
standster ontmoetten. Na de dood van
de Hollandse graaf in 1296 moest de
stad het opnemen tegen VVolfert van
Borssele, wiens gezagsaspiraties zfó niet
wenste te volgen.
Hij brak zijn beleg voortijdig af,
maar hij werd vrijwel onmiddellijK
..opgevolgd" door de Vlamingen, die
in 1303 de stad veroverden. En ook
de Hoekse en Kabeljauwse twisten lie
ten Middelburg niet onberoerd. De
stad koos aanvankelijk de zijde van
Margaretha van Beieren maar al spoe
dig liep zij over naar het kamp van
Margaretha's zoon Willem V, die Mid
delburg hiervoor beloonde met een
reeks belangrijke privileges. Toen her
tog Aelbrecht zijn broer Willem op
volgde bleef de toestand roerig: Mid
delburg h erriep haar keuze en stelde
zich tegenover Aelbrecht op. Maar de
ze moeilijkheden waren vrij snel van
de baan. Zelfs zo, dat Middelburg juist
aan deze heer Aelbrecht een groot
aantal belangrijke privileges op eco
nomisch gebied te danken had.
Na 1440 brak de zon eerst goed
door. Dat leidde in 1452 tot het be
gin van de bouw van iets, waar Mid
delburg vijf eeuwen later nog met
recht trots op is: het stadhuis. En af
gezien van enkele minder ingrijpende
gebeurtenissen was de 15e eeuw voor
Middelburg er een van rustige ont
wikkeling, die aan het begin van de
16e eeuw werd versneld door het op
treden van Philips de Schone.
Hij stond in 1501 toe, dat de stads-
vierschaar een andere benaming
voor de schepenbank binnen de
stad en haar jurisdictie (Arnemuiden)
buiten de zitting van de hoge vier
schaar de volledige criminele justitie
zou gaan uitoefenen. Dat had verder
strekkende gevolgen dan op het eerste
gezicht lijkt, want de eerste hoge vier
schaar, die daarna werd gehouden,
was gelijk de laatste. Dat gaf Mid
delburg voor dit gebied düs het bezit
van de hoogste rechtsmacht.
In 1517 was het justitiële succes com
pleet: Middelburgse bevoegdheden wer
den uitgebreid tot heel Zeeland be
westen de Schelde. Dit gevoegd bij
het feit dat de stadsvierschaar sedert
1456 al recht sprak over alle Zeeuw
se wateren, vormt het een duidelijk be
wijs voor de betekenis van Middel
burg.
De Middeleeuwse bloei van Middel
burg bereikte het hoogtepunt onder
Karei V. Werd in 1518 het stadhuis
nog eens uitgebreid en verfraaid, in
datzelfde jaar verleende de vorst Mid-
Gedeelte van een gravure van
Middelburg van de hand van de
Amsterdammer Nicolaes Visscher,
uitgegeven omstreeks 1670.
delburg nieuwe bestuurlijke facilitei
ten. Er kwam een college van kiezers,
dat ieder jaar de nominatie moest op
maken voor de schepenbank en nu
konden ook vreemdelingen deel krij
gen in het stadsbestuur.
De regeringsperiode van Karei V
betekende voor Middelburg een schier
eindeloze reeks van steeds weer nieu
we voorrechten. Het stapelrecht van
westerse wijnen werd eerst verleend
en later nog eens uitgebreid: in 1531
werd een nieuw havenkanaal gegra
ven als vervanging voor de kronkelige
en steeds meer verzandende Arne; en
kele jaren later werden de binnenha
vens verbeterd en daarna werd onder
leiding van Italiaanse ingenieurs de
stad aan de zuidzijde uitgebreid en ver
sterkt. In 1554 kreeg Middelburg een
actief aandeel in het dagelijks bestuur
over de provincie Zeeland en ook in
de polder Walcheren had de stad via
haar vertegenwoordiging een grote in
vloed.
Men zou kunnen zeggen dat Mid
delburg tegen de verdrukking in sterk
geworden is, want Middelburgs groei
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Iioe spring
levend de 750 jaar oude stad Mid
delburg op het ogenblik is ervaart
men op een heel bijzondere ma
nier in de gloednieuwe wijk Mid
delburg-Zuid. De eerste bewoners
vestigden zich daar in het voor
jaar van 1965. Nu wonen er al
meer dan 1500 mensen. En wat te
genwoordig zelden of nooit ge
beurt: Middelburg-Zuid vormt
een sterke maatschappelijke een
heid, die de problemen en groei
stuipen, die elke nieuwe wijk
heeft soepel en gemakkelijk weet
op te lossen.
Middelburg-Zuid heeft zijn veer
kracht en zijn geweldige aanpassings
vermogen te danken aan de wijkver-
eniging, die eind 1965 in het nieuwe
stadsdeel werd opgericht. Werd de ver
eniging oorspronkelijk min of meer be
schouwd als een soort klachtenbureau,
dat coördinerend optrad om allerlei
wensen met betrekking tot de afwer
king van de woningen en de omge
ving gehonoreerd te krijgen, al gauw
groeide zij uit tot een vereniging, die
er naar streefde om de nieuwe wijk
in alle mogelijke opzichten leefbaar
der te maken. Zodra de eerste acti
viteiten in deze richting werden ont
plooid sloeg er bij de bewoners een
groot enthousiasme los. Behalve dat
de bewoners veel belangstelling aan
de dag legden bleek al gauw dat tien
tallen mensen bereid waren om ook
daadwerkelijk aan de opbouw van de
wijk mee te werken. De wijkvereni-
ging marcheert zo goed dat men in
Middelburg-Zuid kan horen zeggen:
,,Ik woon hier plezierig, al was het
alleen maar om de wijkvereniging".
De wijkvereniging heeft niet alleen
in de wijk zelf maar ook bij het ge
meentebestuur een bijzonder goede
naam. Voor de gemeente is de wijk
vereniging enerzijds een magnifiek
klankbord voor hetgeen er in Zuid aan
wensen en problemen leeft, anderzijds
is zij een voortreffelijk instrument om
de nieuwe wijk goed op poten te
helpen zetten. De wijkvereniging kan
Luchtfoto van Zuid, de snel
groeiende nieuwste wyk van Mid
delburg.
aan. Zeker op economisch gebied, want
het is Middelburg nadien nooit meer
gelukt baar vroegere monopoliepositie
te herstellen. Daartoe waren er van
wege de snelle ontwikkeling van Am
sterdam en de andere steden in Hol
land ook niet veel kansen. Een bijzon,
dere slag kreeg de stad te verduren
in de jaren na 1672. toen de moeilijk-
heden bij de Leenbank en de ondergang
van de eerste West-Indische Compag.
nie (mede tengevolge van de oorlog
met Engeland en Frankrijk) de ge
meentelijke financiën veranderden in
een chaos. Zodat ongeveer alle landerij.
en van Middelburg moesten worden
verkocht om de financiële positie van
de stad enigszins te saneren. En het
heeft tot 1720 geduurd voor Middel
burg kans zag een klein maar be*
langrijk deel daarvan terug te win.
nen- j
Al werd Zeeland zeker na de val
van Antwerpen in 1585, door Amster
dam en Rotterdam in economisch op-
zicht naar het tweede plan geschoven,
het herstel van Middelburg was on-
miskenbaar. Rond 1600 werd vanuit
Middelburg uitgebreid handel gedre-
ven en dit had. mede door de toevloed
van niet-katholieke vluchtelingen uit het
zuiden, gunstige gevolgen. Reeds in
1578 vond een stadsuitbreiding ten
noorden van de Dam plaats en een
twintigtal Jaren later werd de opper
vlakte van de stad zelfs verdrievou
digd (van 48 tot 156 ha). Er was werk
en woonruimte in overvloed voor de
steeds groeiende bevolking, die in het
derde kwart van de 17e eeuw met
30.000 haar hoogtepunt bereikte.
ging beslist niet van een leien dakje.
De stad had ernstige concurrentie van
Veere en Vlissingen, die met name op
het gebied van de handel een niet te
onderschatten concurrentie betekenden.
Later kwam daar ook Arnemuiden nog
bij. Dit gevaar werd acuut, toen Ma-
ximiliaan van Bourgondië, ondanks
alle verboden die hem waren opgelegd,
in 1545 de haven van Vlissingen begon
uit te breiden. Middelburg was wel
verplicht zich neer te leggen bij de
bestemming tot vissershaven maar bleef
zich hardnekkig verzetten tegen alle
outillages voor andere doeleinden. Die
er, na de dood van Maximiliaan, voor
lopig ook niet kwamen.
Met andere tegenstrevers had Mid
delburg het een stuk moeilijker. Zo
kreeg Zierikzee in 1546 aandeel in de
overslag van Franse wijnen, maar de
ze dreiging kon spoedig worden bezwo
ren. In 1559 kon slechts een proces
uitkomst bieden in een conflict met
Antwerpen over de stapel van wijn.
De Grote Raad besliste in voor Mid
delburg gunstige zin, hetgeen resulteer
de in een scherpe controle over de Hon-
te, die met uitleggers werd bewaakt.
De wijnstapel is de belangrijkste ge
weest in het Middelburgse handelsle
ven van de Middeleeuwen. Tot 1572,
toen een crisis het hele handelssysteem
v&n de Zeeuwse hoofdstad deed ineen
storten.
Deze crisis vond in feite zijn oor
sprong in de opkomst van het pro
testantisme en de strijd tnssen Hol
land en de Spaanse overheersing. Er
was een eigenaardige situatie ontstaan:
het calvinisme was na 1560 krachtig
doorgebroken in de hoofdstad, maar
het stadsbestuur, dat naar aard en
gezindheid katholiek bleef, weigerde de
door Alva bevolen maatregelen te ne-
rpen.
Het werd een moeilijke tijd van
angstig laveren tussen de eisen van
de regering, die het stadsbestuur tot
het einde toe trouw .bleef, en die van
ae bevolking. De 19e februari bracht
het einde van „Spaans" Middelburg:
de door Willem de Zwijger gestelde
voorwaarden betekenden het einde voor
de bloei van Middelburg, dat de mo
rele genadeklap kreeg toen Arnemui
den, dat steeds aan Middelburg onder
geschikt was gebleven, tot stad werd
verheven.
Het is merkwaardig hoe snel Mid
delburg deze catastrofe te boven kwam.
Het economische leven herstelde zich
in ijltempo, in politiek opzicht ging
het wat trager omdat Middelburg over
het verlies van haar privileges jaren
lang is blijven mokken. Maar ook deze
wonde heelde, en Middelburg nam weer
deel aan de strijd om de voorrang,
die zij in voorgaande eeuwen bijna
moeiteloos had verkregen en weer
verloren.
Het is een eeuw later. In begin fe-
bruari 1795 namen de Patriotten de
macht in het nog steeds welvarende
Middelburg in handen. En dat bete-
kende de inleiding tot de tweede val
van Middelburg. De stad verloor in
de strijd, die Frankrijk tegen Enge-
land voerde, ongeveer al haar han
delsmogelijkheden. Het bevolkingsaan-
tal liep hard achteruit en er kwam ar.
moede binnen de muren. De graan
handel, die een tijd van redelijke bloei
had gekend, kreeg een zware slag door
de afsnoering van Zeeuwsch-Vlaanderen,
De vestiging van het Franse be
stuur bracht wel enige ordening maar
geen daadwerkelijke verbetering. En
hetzelfde geldt voor de bevrijding in
1814: het beloofde herstel bleef uit.
Daaraan kon zelfs de niet geringe re
geringssteun niets of althans te weinig
veranderen. Er kwam in 1817 een
nieuw havenkanaal gereed, Middel
burg kreeg een agentschap van de Ne-
derlandsche Handel Maatschappij, er
werden pogingen gedaan de theehan
del met China te doen herleven, maar
de economische verhoudingen waren zo
diepgaand gewijzigd, dat al deze maat-
regelen vruchteloos bleven.
Het werd inderdaad een strijd, want
er dienden zich geduchte concurrenten
De betekenis van Middelburg, als ha.
venstad nam snel af. Er kwamen an-
dere havenplaatsen met een veel be-
tere outillage en zij ontnamen Middel,
burg alle luister. Dr. W. S. Unger, tot zijn
dood in 1963 inspecteur van de ge
meente- en waterschapsarchieven lit
Zeeland en daarvoor o.m. gemeente-
archivaris van Middelburg, besloot des
tijds zijn boekje „Geschiedenis van j
Middelburg en Omtrek" allerminst op
timistisch:
„Na de wereldoorlog herrees Mid
delburg wederom uit haar as, ditmaal
in letterlijke zin. Dat een derde bloei
periode zal volgen lijkt echter, gezien
de zo zeer gewijzigde omstandigheden,
niet waarschijnlijk". Maar ook die ver
anderde omstandigheden zijn inmiddels
wéér veranderd.
er toe bijdragen dat de aansluiting
van Zuid met de rest van de* 750 jaar
oude stad zo harmonisch mogelijk ver
loopt.
Dat b. en w. de wijkvereniging au
sérieux nemen blijkt uit het feit, dat
de wijkvereniging zoveel mogelijk in
de plannen voor Zuid betrokken wordt.
Zo hebben b. en w. een door het be
stuur van de wijkvereniging voorge
stelde reconstructie van de J. C. Mat-
thiasstraat geaccepteerd. Op het stad
huis is een speciale contactman aan
gesteld voor Middelburg-Zuid. Begin
vorig jaar nodigde 't gemeentebestuur
het bestuur van de wijkvereniging uit
voor een gesprek op het stadhuis. De
wijkvereniging bracht verschillende
wensen naar voren waarvan een deel
inmiddels is gerealiseerd.
Naast het gemeentebestuur hebben
ook verschillende stedelijke organisa
ties de activiteiten van de wijkvereni
ging positief gewaardeerd. Bestuurs
leden van de wijkvereniging is ge
vraagd zitting te nemen in de bestu
ren van deze stedelijke organisaties.
Ook langs deze weg worden de be
langen van Middelburg-Zuid nu behar
tigd.
De wijkvereniging heeft al de nodi
ge min of meer belangrijke succes
sen op haar naam staan. In drie wo
ningen aan de Oude Vlissingseweg is
een tijdelijk wijkcentrum ingericht. De
Middelburgse raad heeft 6000 gulden
uitgetrokken voor de verbouwing van
deze drie panden. Het streven is ge
richt op de bouw van een nieuw wijk
centrum. Mede op verzoek van de wijk
vereniging werden de kruisingen van
de Oude Vlissingseweg met de diverse
zijstraten in Zuid als voorrangskruising
aangegeven. Op aandringen van de
wijkvereniging blijft het groene licht
van de stoplichten bij het station wat
langer branden dan vroeger. Verschil
lende problemen met betrekking tot
de huizen en de wegaanleg in Zuid
werden in overleg met de verschillen
de aannemers opgelost.
Geen enkel dorp of stadsdeel in Zee
land steekt op feestdagen rondom het
Koninklijk Huis zoveel rood, wit en
blauw uit als Middelburg-Zuid. Begin
vorig jaar werden tijdens een bliksem
actie 100 vlaggen door de wijkvereni
ging verkocht. Drie bestuursleden
brachten twee weken geleden nóg eens
7C vlaggen aan de man. De vereni
ging zorgt voor het plaatsen van vlag-
houders.
De wijkvereniging werkt een onge
looflijk veelzijdig programma uit. Het
dagelijks bestuur komt élke week bij
een. Het algemeen bestuur (7 man)
zit elke maand minstens één keer rond
de tafel.
Het eerste grote evenement werd vorig
jaar met koninginnedag georganiseerd
Het waren kinderspelen waarover ie
dereen nu nóg spreekt. Andere activi
teiten: eieren zoeken met Pasen (dit
jaar zochten 250 kinderen naar 500 ei
eren); dauwtrappen met Hemelvaarts
dag, pinkstervuur, adventsavond, kerst
boomverbranding, tieneravonden, con
tact- en spelavonden voor volwassenen
filmavonden, dansavonden voor vol
wassenen, een fotowedstrijd, puzzel-
tochten, poppenkast, teken- en behen
digheidswedstrijden voor de jeugd.
Dit jaar heeft Zuid een gewel
dige carnavalsavond beleefd. Bij het
huwelijk van prinses Margriet stond
er een draaimolen en ging er een
lampionoptocht tussen de nieuwe hul
zen. In de sportsector: volleybal, ta
feltennis. wandeltochten, strandwande
lingen. noem maar op. Er is een dik-
ke-buikenclub, die conditie opdoet in
duinen en bossen. Kinderen uit de wijk
zijn in de afgelopen winter op zwem
les geweest in de Purley-pool in Sou
burg. Er hebben altijd auto's klaar
gestaan om deze kinderen te brengen
en te halen. Zo staan er ook altijd
auto's klaar om wandelaars naar het
strand of naar de start van een wed
strijd te brengen.
De activiteit van het bestuur werkt
aanstekelijk in de gehele wijk. De men
sen hebben er plezier in om mee te
werken. Voor de adventsavond van het
afgelopen jaar was het katholieke koor
van Vlissingen uitgenodigd. In min
der dan geen tijd had het bestuur 25
"uto's bij elkaar om de 100 kinderen
van het koor in Vlissingen op te ha
len. De bewoners van Middelburg-Zuid
zijn ook van harte lid van de wijk
vereniging. Van de 450 gezinnen, die
in Zuid wonen, hebben er zich 320 als
lid opgegeven.
Er is een agent van politie
in de wijk, die zich spontaan ter be
schikking heeft gesteld om een aantal
veilig-verkeerlessen te geven. Enkele
deskundigen op dat gebied organise
ren autorally's. Het gemeentebestuur
heeft plezier in deze van gemeen
schapszin bruisende jonge wijk. Dat
komt o.m. tot uitdrukking in het be
schikbaar stellen van prijzen voor de
tuinwedstrijd, die de wijkvereniging
vöör dit voorjaar heeft uitgéschreven.
De leden van de wijkvereniging zelf
betalen een contributie van f 1,- per
maand. Dit is een basiscontributie,
waaruit de algemene kosten worden
betaald. Voor de verschillende activi
teiten worden extra-bijdragen gegeven.
Er zijn ook dingen, die niet of nog
niet lukken. Aan b. en w. is gevraagd
of de openingstijden van de Stations-
brug veranderd kunnen worden. Jjj
brug is de vitale verbinding van fjwj
met het centrum. De openingstijden
zijn evenwel vastgelegd in een trak
taat met België.
De pogingen om een dependance
van het consultatiebureau in Zuw j*
vestigd te krijgen zijn voorlopig alge'
stuit op de afwijzende houding y
de Kruisverenigingen. B. en w.
bereid hiervoor eventueel een won i
beschikbaar te stellen. Het ^bestu
van de wijkverenigingen blijft intuss
druk uitoefenen op de Kruisveren g
gen in de stad. De wijkverenigjjjs
brengt sterke argumenten naar v
Een ervan is dat in iets lrf,
een jaar 120 baby's in MaddeiDure
Zuid werden geboren.
Het was een verrassende erva
dat de tieneravonden in Zuid een
lukking zijn geworden. Achterai
er een begrijpelijke verklaring,
leeftijdsverschillen waren te gr
De oud-papieractie (één keer
veertien dagen) moest gestaaKi
den, nadat de wijkvereniging
bergruimte kwijtraakte- öMiöing
Het bestuur van de wijkve:JL^
Zuid heeft inmiddels contact opg ,-e
men met 't Trefpunt, de stichting,
het buurthuiswerk in Middelburg
muleert. De wijkvereniging wn s
met deze stichting samenwerken,
delen zijn dat aanspraak kan
gemaakt op rijkssubsidie en a
werk ten behoeve van de Je
Zuid met behulp van beroepskraco
kan geschieden.
met
De beoogde samenwerking vJS.
Trefpunt zal mogelijk nog dit j
tere vorm krijgen- 2-ja-
Tenslotte dit. Er broeit iets in
rige Middelburg-Zuid. Men w
jaar oude stamvader bij Se~fb;edeP-
van diens verjaardag iets aa e
Gedacht wordt aan een b j ,„,n,
viervoeter, die de eerste gast
nen zijn van het dierenpar*
wijkvereniging graag in nei v zoll
bied Meiveld in Zuid aange
zien. n0ir ee-
Niet alleen een actief nru.ar
handig bestuur, daar in Zuia-
Deze bijdrage zou ik willen
de misschien wat provocerend
een tijdperk in de moderne tij
hoefte bestaat aan een door g
politiek dan de periode, waarir
„Men is tot het inzicht gekd
Bouman in zijn boek Vijfstron
langrijkste problemen van het
reiken van materiële overvloed'
deel van geestelijke aard. Aan d
een vanuit een bepaalde leven
een veel belangrijkere bijdrage
politiek. Naast het humanisme
een door de christelijke visie op
politiek van betekenis blijken t
Ondanks de dikwijls mog<
blijkende overeenstemming in hel
practische vlak zijn er tussei
christendom en humanisme diep
gaande verschillen. Die moeten wi
niet verdoezelen door allen in
organisatie te willen persen. Wan:
door dat te doen op grond var
het argument dat men elkaar op
het praktische vlak zo dikwijls
weet te vinden kan de geestelij-:
ke inspiratie zélf m.i. de be-l
langrijkste bron van goed en ef
ficiënt politiek handelen ge-I
makkelijk opdrogen. Beter: twee
of meer verschillende bronnen'
van inspiratie dan geen (groeps)
inspiratie. Waaruit bestaat nu dle|
specifieke bijdrage van de christe
lijke politiek
Alvorens deze vraag te beantwoor
den, eerst een prelabele vraag:
wat moet het doel zijn van elk po
litiek handelen? In vier woorden
gezegd: bevorderen van menselijk
geluk. Voor de christen-politicus Is
dit doel gebaseerd op de hem op
gelegde plicht: de wereld een be
tere afstraling te doen zijn van
de Schepper.
Dit bevorderen van het menselijke
geluk Is voor hem afhankelijk van
het verbeteren van
a) materiële voorwaarden en
b) immateriële voorwaarden.
Ad a. Onder de materiële voor
waarden vallen o.m. het kunnen
verrichten van arbeid tegen re
delijke voorwaarden; het kunnen
bewonen van een huis; het zich
kunnen recreëren; het kunnen
volgen van onderwijs, het zich
kunnen verplaatsen etc.
Ad b. De immateriële voorwaar
den voor het menselijk geluk zijn
van een geheel andere orde van
grootte. Zij hebben deels betrek
king op het menselijker maken
van de diverse hierboven genoemd#
onderdelen van de materiële vooi-
waaröen:
Menswaardige arbeid, hetgeen
impliceert de mogelijkheid
om ln zijn arbeid iemand te
zijn;
Menswaardige woning, 'net-
geen Impliceert dat bij de
constructie van woning en
woonomgeving primair uitge
gaan moet worden van de
vraag: welke eisen stelt de
mens uit hoofde van zijn ge-
lukstreven aan woning en
woonomgeving;
een zodanige ruimtelijke ont
wikkeling in ons land, dat de
mens ook ln zijn woonomge
ving de gebieden vindt, waai
"ij weer tot zich zelf kan
komen.
Daarnaast is voor 't menselijk ge-
mk van minstens evenveel belang
sijn persoonlijke houding tegen
over al het geschapene en zijn
schepper; het zich realiseren van
oen hiernamaals en de consequen
ties die dit meebrengt voor het le
ven op deze wereld.
Wellicht verwacht u, dat lk uit
mt onderscheid tussen materiële
en Immateriële voorwaarden de
conclusie trek, dat de christelijke
Politiek zijn specifieke betekenis
ontleent aan het benadrukken van
on het Inhoud geven aan deze
tweede categorie voorwaarden.
Hoe belangrijk die ook zijn, het
roezen van de christelijke politiek
2® .J® opdracht aan de chrlsten-
P?n«cus zou ik liever willen om-
njven als het zo goed mogelijk
met elkaar ln harmonie brengen
an de volgende schijnbaar met el-
ar in tegenspraak zijnde taken:
I. zich volledig Inzetten om de ma
teriële voorwaarden voor het
menselijk geluk voor alle men
sen zo goed mogelijk te doen zijn,
daaronder begrepen: het steeds
meer „vermenselijken" van deze
voorwaarden; een en ander op
grond van de hem gegeven op
dracht: de wereld een betere af
straling te laten zijn van zijn
ohepper. (Laatstgenoemde op-
vacht moet voor de christen-po-
'ticus de bron zijn, die hem
steeds weer opnieuw in staat stelt
- .,r„
