ONZE PUZZEL
COMM
Ten toonstelling
toont de mens
Van top tot teen
WETENSCHAPPELIJKE SPEURDERS, TOERISTEN,
MAAR NESSIELAAT ZICH NIET VANGEN
DOLFIJNEN.
Niet onaantasl
Middelen
Nog geen sl<
n PEILINGEN
EILINGEN peli i'
;en peilingen
peilingen »pl
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 1 APRIL 1967
Ook elders
Mysterie-Loch
Niet „uitgevonden"
Ik heb het acht
maal gezien
Vangpremie
Duur onderzoek
monster van
loch ness
houdt niet
verblijven alvorens weer naar de diep»
te terug te keren.
Tim Dinsdale van de Jarlc heeft
meegedeeld, dat hij op het Loch een
voorwerp heeft gefilmd, dat „zo goed
als zeker leefde, vier tot ruim vijf me
ter lang was, één meter hoog en twee
meter breed" en dat dit „zich voortbe
woog met een snelheid van tien kno
pen.
Loch Ness is ruim 38 km lang en
ongeveer 1.6 km breed. De gemiddelde
diepte is 150 meter. Dit is tweemaal
zo diep als de gemiddelde diepte van
de Noordzee waarin het Loch via de
rivier de Ness aan zijn oostelijke zijde
uitmondt.
Het wordt gevoed door vijf rivieren
en 50 bergstromen. Er ligt zelden
sneeuw in de buurt van het Loch en de
temperatuur wijkt zomer en winter
weinig af van 42 graden Fahrenheit.
Het meer is over zijn gehele lengte
bevaarbaar voor boten tot ongeveer 42
meter, die de toegangssluizen aan bei
de einden kunnen passeren. Dagelijks
gaan er vijf of zes motorvisserssche
pen door en het ronken van de moto
ren houdt het monster onder water.
Hooglanders in de nabijheid zeggen
dat het Loch bodemloos is en door een
netwerk van onpeilbare uithollingen in
verbinding staat met de zee, maar daar
is geen enkel bewijs voor. In feite ligt
het meer ongeveer 18 meter boven de
zeespiegel.
Volgens geologen ls het evenwel een
bewezen feit, dat Loch Ness tot voor
ongeveer 5.000 jaar een zee-arm was.
gelijk een Noorse fjord en men be
weert, dat wezens, overeenkomende
met Nessie zijn waargenomen in drie
Canadese meren (Okanagan, Manitoba
en Winnipeg) twee Zweedse meren
(Storsjo en Vaner) vijf Ierse loughs en
nog vijf andere lochs in de Schotse
hooglanden. Elk van deze meren, Zegt
men, komt overeen met Loch Ness en
alle zijn zeefjorden geweest tot tussen
het einde van de ijstijd en een tijdstip
5.000 jaar geleden het peil van het
land steeg.
De theorie van Skelton is, dat ae
voorouders van Nessie vreedzaam za
ten te eten aan de rand van een
gletsjer, toen het land omhoog kwam
en hen van de zee afsloot. Hij denkt
dat zij in leven zijn gebleven dank zij
de omstandigheid dat de omgeving en
het voedsel goed voor hen bleken.
Men neemt aan, dat Nessie en soort
genoten thans hoofdzakelijk leven van
Loch-Ness-paiingen, die vaak twee me
ter lang worden.
Waarom ls het zo moeilijk met alle
hulpmiddelen van de moderne weten
schap het wezen te identificeren en te
bestuderen?
Het water van Loch Ness is tot een
zekere diepte donkerbruin door de fij
ne veendeeltjes die er in drijven. Dat
maakt de gebruikelijke methoden van
onderwateronderzoek volgens de des
kundigen vrij hopeloos.
Waarneming vanuit boten is moei
lijk door de grote diepten en de beken
de angst van het dier vpor lawaai,
waarvoor het onderduikt. Om dezelfde
reden is waarneming met vliegtuigen
en helikopters niet mogelijk. „Alleen
een ballon, drijvende boven het loch,
zou misschien bruikbaar zijn, maar dat
zou teveel kosten", zegt Skelton,
Van dieptepeilingen moet worden af
gezien omdat de zijkanten van het
meer te steil zijn en er teveel tempe-
ratuurproblemen zijn dan dat sonar
iets zou kunnen bewijzen, zegt het In
vestigation Bureau.
En er is geen reden, waarom het
loch afstand zou doen van zijn doden.
De zijkanten zijn steil, de bodem gaat
schuil onder een dikke laag modder,
er zijn geen getijden om lijken van'do
de monsters te doen aanspoelen.
Elke poging om Nessie levend te
vangen zou het wezen kunnen verwon
den of doden. Bovendien geniet het
monster sinds 1934 wettelijke bescher
ming.
Maar ondanks al deze moeilijkheden
zal deze lente in het kamp aan het
meer zoals gewoonlijk worden gewerkt.
David James wil een internationaal
symposion van waterbiologen organi
seren om alle gegevens te schiften ep
te bespreken wat de eerstvolgende
stappen moeten zijn. Men heeft o.m.
voorgesteld, afgerichte dolfijnen uit
Miami (Florida) naar Loch Ness te
brengen om de monsters uit hun diep
gelegen schuilplaatsen op te jagen.
James hoopt, dat hij eens zal te we
ten komen of het monster van Loch
Ness vis, vlees of niet meer dan «en
hersenschim ls.
Hor. 1. volksnaam voor de kauw, 3.
vermaning (ZN), 9. pers. voornaamw.,
11. bergweide, 13 plaats in Utrecht, 14.
hond. 15. zuiver, 17. biersoort, 18. hei
lige taal der Boeddisten, 19. akker, 21.
aantekening, 23. telwoord, 25. rivier in
Italië, 27. bekende afkorting. 28. scheik.
element (afk), 29. optelling, 31. boom,
33. bosgod, 34. stok bij 't kaartspel, 35.
de hoofdstroom van W. Voor-Indië, 38.
viskaar, 37. sluiskolk, 39. plaats voor
duiven, 41. spil van een wiel, 42. lengte
maat (afk), 44. lidwoord. 46. scheik.
element (afk), 47. water in Limb., 49.
soort van kraai, 51. voorkeur, 53. meis
jesnaam, 55. kleur. 57. voorvoegsel^ 58.
loods (ZN), 80. water in Z.H., 61. sint
(afk), 62. ooievaar met prachtige staart
veren, 63. voorzetsel.
Vert. 1. geraamte, 2. biersoort, 4. af
nemend getij, 5. voorlichting, 6. pa
troon, 7. lichaamsdelen, 8. voegwoord,
9, niet dicht opeen staande, 10. jonge
hoen, 12. gierst, 14. knaagdier, 16. hou
ten bakje, 18. stronkje, 20. ontkenning
(Eng) 22. voorvoegsel, 24. waterlelie, 26
oude lengtemaat, 28. grondslag, 30. ei
land in de Ierse zee, 31. gewicht. 32
verkeerd. 33. inde grond gegraven diep
te. 36. sloep v. e. zeeschip, 38 overblijf
sel bij verbranding, 40. stad in Z.H42
blauwe boerenkiel, 43. voornaamw.. u
muzieknoot, 45. achting, 47. voordel
48, zonderling, 49. zijtak Donau. 'I
heks, 52. boomloot, 54. spoedig, »l
uitroep, 58. foei, 59.term bij het w|
sen (afk).
OPLOSSING
Hor. 1. op. 3. bedeesd, 9. do. II. j
13. model, 14. are, 15. klap, 17. eet,11
prei, 19. stee], 21 stram, 23. Ot. 24. Jl
26. To, 27. pi 29. berk, 31. dok, Jl
leek, 35. R. O., 36. Oerle. 38. el, Jl
dank, 40. ader, 41. mi, 42. Segre, "I
dm, 46. mank, 48. Noë, 49. deer,'-l
An, 52. r.o., 54. do, 55. L.K., 56. 0*1
59. Lento. 16. Cham, 62. ere. 64. kijl
66. Eem, 67. slier, 69. kip, 70. Lt, I
matador, 72. Ee.
Vert. 1. ork, 2. palster, 4. Em, 5.
6. E'de, 7. eens, 8. s.l., 9. drempdjl
oei, 12. mat, 14. ara, 16. Perk. 18, K'l
20. Ee, 22. t.t., 23. Ob, 25. por. 2>tl
30. Rodin, deken, 32. klare, 34. j
36. ons, 37. Ede, 41. manchet, 48- (V1
45. melodie. 46. ma. 47. krem, 49. D«3I
50. R.K., 53. om, 54. de, 57. ram, "I
eelt, 59. leed. 60. tak, 61. cel, 63,-®!
65. Epe, 67. sa, 68. r.o.
(Van een
DEN HAAG „Jaren gei
tische auteur en dichter, F.
het refrein luidde: „Die Par
sproken kan een communist
dat ontkent, moet de partij
woorden richt F. Baruch tot 2
freintje „de partij heeft altij
lijdenis in zijn mond. Het is
Baruch richt deze beschuldiging
het adres van de Communistische
tij Nederland. De partij die hen
1964 schorste uit haar dagelijks
stuur, hem vorig jaar royeerde
het jaar daarvoor ontsloeg als
dacteur van haar orgaan De W
heid, van welke krant hij jaren
zelf hoofdredacteur is geweest.
Geen wonder, zal men zeggen,
een man als Baruch beschuldigt
gaat rondslingeren. Er zelfs een
boek aan wijdt: „Links af/naar ree
Een boek waarin de CPN wordt
schilderd als sectariseh, onserieui
stuurloos, waarin gelijkhebberij,
soonsverheerlijking, tweeslachtig
«n dadenloosheid de CPN we
aangemeten. Toch, Baruch is niel
verongelijkte jongen, die terugsch
Baruch is in „Links af/naar ree
zelfs amper de man die zich ré
vaardigt. Baruch wil waarschu'
van lawaai
INVERNESS (AP) Het monster van Loch-Ness bestaat. Dat zeggen ten
minste de deskundigen. Het is zelfs mogelijk, dat er een hele kudde van
die lelijke beesten diep in het donkere meer huist.
Het beroerde is alleen, dat zelfs de deskundigen het er niet met zichzelf
over eens kunnen worden, wat voor wezen het precies is. Het kan een
cephalopod zijn, dat is een octopus of een pijl-inktvis en het kan ook een
gastropod wezen, dat is een reuzen-zeeslak.
Prof. Roy Mackal, assistent voor de biochemie aan de universiteit van
Chicago, die menig uur in het meer heeft zitten turen, helt over naar de
mening, dat het monster van Loch-Ness een ongewervelde overgang tussen
beiden is.
werkers melding van vreemde beroe
ringen in het water. Alex Campbell,
de waterschout van Fort Augustus,
noemde het wezen in het water wat
het dan ook was „Het monster van
Loch Ness" en die naam hield het
Wat lange tijd een plaatselijke legen
de was geweest werd een internationa
le, maar sommigen vroegen en vragen
zich af, of hier wel werkelijk sprake
is van een legende.
In de dertiger jaren luidde de theo
rie, dat schokgolven, veroorzaakt dooi
het opblazen van rotsgesteente langs
de oever van het meer, zich diep in
het water hadden voortgeplant en het
monster naar boven hadden doen ko-'
men.
Circuseigenaar Bertram Mills, die
goede zaken rook, bood 200.000 gulden
aan wie Nessie levend te pakken kon
kragen, maar Nessie, ofschoon niet
bang voor publiciteit, moet niets heb
ben van publiek en hield zich op een
afstand.
Ook van andere commerciële kanten
toonde men belangstelling. Komische
prentbriefkaarten met het monster er
op vonden en vinden te Inverness gre
tig aftrek by de toeristen. Het monster
werd op zandgebak gestempeld en de
Inverness Unionist Association maakte
het tot haar mascotte.
De hooglanders ontkennen niet, dar
het monster het zomertoerisme bevor
dert maar zij ontkennen verontwaar
digd, dat zij het hebben uitgevonden.
Als men hun vraagt, waarom Nessie
juist in augustus, de drukste vakantie-
Het Loch Ness, met of zonder
monster, een aantrekkelijk stukje
Schotland om er een vakantie door
te brengenEn mocht u het mon
ster vangen, s.v.p. melden in het
kamp.
Het Nederlandse parleme
aan kan, niet gauw n>
tuurlijk tot stand op b|
afspraken over program,
kaartenhuis ineen pleegt te!
toornd wordt.
Bij deze kabinetsformatie is s'
sentijds heengaan van een ,1
ben voor het hele kabinet.
Het is onverantwoord, dat
beduchtheid voor de politiek
kan het land meer schade be
Deze kwestie speelt overiger
gezagsdragers in Nederlanc
heel wat gemeenten en pr
stuurskracht zouden winnen,
minder beoordeeld zouden
maar meer en dan konsi
het bedrijfsleven laat gelden
Clem Lister Skelton, technicus m
vaste dienst van het Loch Ness Phe
nomena Investigation Bureau Ltd.
een organisatie van geleerden en vrij
willige waarnemers, die proberen „het
ding" te identificeren en zijn gedrags
patroon te onderzoeken, heeft het mon
ster naar zijn zeggen vaker dan wie
ook gezien.
Skelton beweert, dat dit acht keer
het geval is geweest laatstelijk in
januari. „Ma-r ik heb dan waarschijn
lijk ook vaker dan wie ook naar dat
ellendige meer zitten kijken", zegt hij.
Toen wij Skelton, een magere zacht
sprekende Engelsman, in zijn winter
verblijf in het Glen Urquharthotel op
ongeveer 30 km afstand van Inverness
opzochten, zat hij voor zijn raam naar
het meer te kijken. Achter hem loeide
een groot houtvuur onder de school
steen.
Het was koud buiten, de regen was
opgehouden, maar laag hangende wol
ken dreven nog langs het uitspansel en
verduisterden de heuvels. De opper
vlakte van het meer was zo glad als
een spiegel. Het leek een goede dag
voor monstertjekijken.
„Precies de weersomstandigheden
waar „Nessie" van houdt geen
rimpeltje in het water" zei Skelton.
Hij noemt het gedrocht „Nessie" en
dat doen alle mensen van het Pheno
mena Investigation Bureau.
Skelton zelf lijdt zwaar aan monster
koorts. Zijn donkerblauwe das vertoont
een in zilverdraag geborduurd veelbul-
tig ondier. „Dat is mijn Moby Dick",
zegt hij met een verontschuldigende
glimlach. „Maar de kansen om het
monster te zien te krijgen zijn niet erg
goed. We hebben het de laatste vijf
jaar gemiddeld eenmaal per 350 man
uren observeren gezien. Uit de aard
der zaak weten we niet, of we altijd
hetzelfde exemplaar zien".
Skelton acht het mogelijk, dat zich
een kudde van wel 20 of 30 van die
wezens in Loch Ness bevindt.
„We hebben binnen de grenzen van
dit Loch een van de grootste wezens
van de wereld en we weten niet wat
het is", zegt hij. „Dat is prikkelend,
het is opwindend en het maakt je ra
zend".
De foto's van het monster die
voorhanden zijn, munten niet uit
door duidelijkheid. Deze is van een
Londense journalist', die er ook
niets beters van wist te maken.
„Nessie" is nu eenmaal een sluw
monstertje.
De steeds meer t<]
een radicale aan
tijd heeft een kr|
bliceerde encycliek
Zoals destijds Rerum
lingen ingang hebbe
aanzet zijn voor een
In „Populorum Progress
schaal bij te dragen
werken aan een meer]
ledereen kent dit pro!
De rijke landen hebb
maar zij missen de md
Paus Paulus wijst op dl
wapeningswedloop wel
aan de arme landen.
mogelijkheid niet irrië<
hoop geven, als zij zc
vermindering van hun I
lingshulp. Overigens v
tief kunnen nemen?
Paus Paulus heeft verder
fonds, dat ingezameld,
commentaar op deze er
een dergelijk fonds zeil
caan hier het goede vol
doen. De R.K. kerk wor
caan. Er is ook een Nede
Nederlandse katholieker
onder een goed voorbg
s het gisternacht ges lot
satie een slotakkoord?!
wij durven dat niet gc
De huisartsen hebben,
de basisakkoorden van
zouden wijken, toch we
op het stuk van hun ho:
reikt is, althans voor he
beitjes. De vaste uitkerinc
ingeschreven patiënt, zal
bedrag van zeven gulder
kenfondsorganisaties zich
teren omtrent de werkel|
praktijk.
Dit houdt enerzijds in, dal
van de commissie-Van de
hetgeen het verlies van i
de artsen betekent. Ande
de ziekenfondsen en hun
zullen komen als de com!
Met andere woorden: de a
zelf de argumenten zullen
stadium van de onderhaif
hebben uitgespeeld.
Het is te hopen, dat er sp
gezet, want het akkoord
wen als een eindresultaat,
trent de toekomst, waarbi
Haartooi van een Jong Bété-meisje (Ivoorkust Afrika).
Iona, die in 565 de eerste te boek ge
stelde waarneming heeft gedaan, heeft
het monster een uitbrander gegeven,
omdat het een van zyn volgelingen had
aangevallen. „De heilige man gaf een
luide schreeuw en beval het beest te
rug te keren in de diepten waaruit het
gekomen was" meldde de kroniek
schrijver. En het monster was beleefd
genoeg om te gehoorzamen.
,,Geen wonder", zegt Skelton. „Nes
sie is altijd overgevoelig geweest voor
lawaai. Het is bekend, dat het dier is
ondergedoken na het dichtslaan van
het portier van een auto of als kinde
ren schreeuwden op de oever".
In 1527 heeft een zekere Duncan
Campbel een veel angstwekkender ge
beurtenis verhaald dan de brave abt.
„Een verschrikkelijk heest", schreef
hy, „klom het water uit en doodde drie
mannen op de oever met een klap van
zyn staart".
Sommige aan het bureau verbonden
personen denken dat het wel tien jaai
kan duren voor het geheim van Loch
Ness wordt ontsluierd. Het project
heeft tot nu toe 200.000 gulden gekost
en verslindt 40.000 gulden per jaai.
De gelden komen uit contributies en
schenkingen. Voor 2000 gulden kan
men voor het leven lid van het Loch
Ness Phenomena Investigation bureau
worden. Voor een contributie van 60
gulden is men een jaar lid. In beide
gevallen krijgt men net zo'n das als
Skelton met een embleem van het
monster.
Van midden mei tot oktober worcrc
ln een zomerkamp van het bureau te
Achnahannet, ruim drie km ten zuiden
van Urquhart Castle, voortdurend de
wacht gehouden door groepen van acht
vrij-willigers van het bureau.
Het meer is daar op een punt op on
geveer 200 meter afstand van de oevei
het diepst en het is de „monsterpias"
bij uitstek.
De waarnemers, die ln ploegen wei-
ken, zijn uitgerust met plattegronden
van het Loch, veldkijkers en filmcame
ra's met tele-lenzen en andere hulp
middelen. Zij registreren alles wat in
het Loch beweegt of het nu een
boot is of een aalscholver een van
zijn positie, zijn richting en het tijdstip
van waarneming.
De films worden voor interpretatie
toegezonden aan het Joint Air Recon
naissance Centre (Jaric) van het mi
nisterie van landsverdediging.
De mensen zyn niet altyd sceptisch
gestemd geweest over wat in Loch
Ness leefde. St-Columba, abt van
maand, zo vaak wordt gezien, zeggen
zij dat dit alleen komt doordat er dan
meer mensen zijn om naar het diei
uit te kijken.
En degenen, die het monster hebben
gezien, maken er nooit grapjes over.
Een gezien advocaat te Inverness,
helemaal niet iemand om dingen te
zien, die er niet zijn, gaf de volgende
beschrijving van het donker gekleurde
voorwerp, dat hij in het meer had ge
zien: „Ik zag een hevige beroering in
het water en vervolgens verscheen
iets, dat op een nogal brede periscoop
leek en bewoog zich van rechts naar
links". Er zijn geen onderzeeërs m
Loch Ness.
Aan mensen, die echt denken dat zi]
het monster hebben gezien, wordt ver
zocht, zich onmiddellijk te melden bij
het kamp van het Investigation Bureau
aan de oever van het meer en daar
een formulier met 44 vragen te beant
woorden.
Deskundige waarnemers hebben de
tot dusver verkregen resultaten ge
classificeerd als 30 procent waarschijn
lijk, 20 procent goede waarnemingen
en 50 procent „andere verschijnselen"
Gewoonlijk is al wat boven water
wordt gezien een kleine kop, een lange
bek, en een grote bult, maar dat is
voor de meeste amateur-waarnemers
voldoende.
Uit de waarnemingen in de loop der
jaren kan men volgens James afleiden,
dat zich een gedragspatroon begint te
vormen. Hij merkt op, dat het monster
in het grootste gedeelte der in 1966
waargenomen gevallen „plat en kalm
aan de oppervlakte" kwam.
Hij meent dat men daaruit zou kun
nen opmaken, dat een periode van
warm, mooi weer een of meer exem
plaren naar de oppervlakte kan lokken
en dat ze daar dan uren of zelfs dagen
Door de eeuwen heen is de niet ge-
identificeerde bewoner van het Loch
afwisselend beschreven als „een wa
tergeest" „een grote waterstier" en
natuurlijk ook als „een zeeslang".
Het begon vaak gezien te worden in
het begin van de 18e eeuw, toen Geor
ge Wade de eerste bestrate weg langs
de oever van het meer aanlegde in
het kader van het streven van de re
gering om de oorlogvoerende clans
van de hooglanden tot rust te brengen.
In de dertiger jaren maakten weg-
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De mens, waar
ook ter wereld, biykt er behoefte
aan te hebben, iets toe te voegen
aan het natuuriyke gegeven van zyn
lichaam. Hy hult het in kleding en
behangt het met sieraden. Hy be
schildert de onbedekte lichaamsdelen
ofwel hy tatoeeert ze. Zelfs worden
hoofd en voeten geheel vervormd
om gewenste effecten te verkrygen.
Dit feit, dat in alle cultuurpatronen,
by alle klimatologische omstandig
heden, onder welk sociologisch re
gime ook waarneembaar is, heeft de
inspiratie geleverd voor de grote zo-
mertentoonstelling, waarmee het tro
peninstituut te Amsterdam het sei
zoen 1967 tot een leerzaam succes
hoopt te maken.
De expositie heet toepasselijk van
„Top tot teen" en tracht de vraag
te beantwoorden: wat is de nood
zaak, die de mens ertoe drijft,
pijnlijke behandelingen te ondergaan
bij kleur- of littekentatouage en zo
veel tijd te besteden aan zijn opmaak.
In de eerste plaats aldus een
van de conslusies omdat hij zich
moet beschermen tegen zijn natuui-
lijke omgeving. Zijn kale, groten
deels onbeschermde huid vormt geen
sneeuw en ijs. Van het dier neemt
hij dan ook het bont over om een
isolatielaag te scheppen.
In het hete, droge klimaat daaren
tegen, zoals bijvoorbeeld in de woes
tijngebieden heerst, hult hij zich in
wijde, loshangende kleding, waar
tussen zich isolatielagen van lucht
vormen tegen de hitte. Het vochtige,
warme klimaat van de tropische
regengebieden op zijn beurt vereist
den voor het lichaam, zodat de man
maximale uitwasemingsmogelijkhe-
daar zich zo weinig mogelijk kleedt.
Daarbij blijft het niet. Behalve het
klimaat bedreigen ook distels, door
nen, scherpe stenen, heet woestijn
zand en ijzige sneeuw, slaande tak
ken en puntige boomstronken het
menselijk lichaam met zijn dunne
en kwetsbare huid. Schoeisel biedt
hiertegen enige bescherming en kan
daarnaast nog het gaan in mul zand
en over modderig terrein vergemak
kelijken.
Is dat alles? Nee, zegt de expositie
in het Tropenmuseum. De mens wil
ook nog bedekken, wat anderen niet
mogen zien. Hij wil zichzelf aantrek
kelijk maken. Hij wil iets over zich-
zelf vertellen. Het uiterlijk blijkt dik
wijls een herkenningsteken te zijn,
zowel voor groepsgenoten als voor
buitenstaanders. Binnen dit algemene
patroon treden weer variaties op als
gevolg van persoonlijke smaak, rijk
dom en sociale status. Zo kleden
mannen en vrouwen zich niet gelijk.
Verschil in leeftijd wordt onder
scheiden naar kleuren, model van
kleding en tooi. De gehuwde staat
maakt men dikwijls kenbaar door be
paalde sieraden, een aparte hoofd-
sier of speciale kleding te dragen.
Religie plaatst de gelovige weer in
een eigen groep, die zich naar kle
ding en versiering dikwijls onder
scheidt denk aan de soutane en de
uniformen van het Leger des Heils,
om bij huis te blijven.
Dan zijn er nog de gelegenheden bin
nen het leven van de* individuele
mens, binnen zijn eigen gemeen
schap, die van groot emotioneel be
lang zijn. Hij kleedt en tooit zich dan
met extra zorg en met een speciale
bedoeling. In deze categorie vallen
allerlei inwijdingsplechtigheden, hu
welijken, begrafenissen en andere ce
remoniën, maar bijvoorbeeld ook de
oorlog. Het gaat er daarbij steeds
om, de situatie, waarin men zich be
vindt, duidelijk kenbaar te maken en
hetindividu of de groep, die het
middelpunt vormen, te onderschel
den van degenen, die er niet bij be
trokken zijn.
Dit was vroeger zo, dat is niet
anders geworden, al is in het moder
ne cultuurpatroon een streven naar
eigen stijlen, waarbij tradities en
nieuwe inzichten bijdragen tot een
evenwicht, dat er eerst niet was. Zo
leidt de expositie in het Tropen
museum uiteindelijk tot de conclusie,
dat er meer uitdrukking komt van
het besef van eigenwaarde, naar ma
te de wereld sneller verandert.
