ONZE PUZZEL toffen 3 Schooljeugd in Italië krijgt straks twee grote vakanties HOW \GE 84 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 25 MAART 1967 33 eda e! Service! de Bakker VIDOCQ VERMOMD DIEVEN LANDLOPERS THE RIPPER BERTILLON KANS AFDRUK LIDTEKENS MOERASSEN ARTIKEL ML nt. ireld van n zelf. eld er uitziet, i helpen, concentratie? te? U zult jw hart ontdekken, jstoffen en oeveel leden er zijn. jen nieuwe wereld. SSH-DORF/BRUSSIS. Grote Markt 19, te Markt EU da. arkt 1, Hulsfc iinnekenstraat 28. en etoond it u bespreken 39 TILBURG 0-46850 st worden met gwerkerwagen, openbare ver- ïisch te richten n, waarin U tten nheid hiertoe jur aan de zaak ak 01600-36310.) BREDA ar het gemaakt kan zeer belangrijk 1 gazonmaaiers naar >eciaalzaak van id-Nederland SIN 7-9 BREDA 34680 - 43258 „In de middag van de zesde januari 1934 verborgen de politie-sergeant Healy uit Chicago en drie agenten van de FBI zich in een bungalow in Bellwood. Ze lagen vier uur met getrokken machinepistolen op de loer om een bende, leider te grijpen, die in korte tijd 500.000 dollar had buitgemaakt en talrijke moorden op zijn geweten hadt Jack Klutas ook wel „mooie Jack" genoemd. Klutas, eens student aan de universiteit van Illinois, had zich ge. specialiseerd op de ontvoering en afpersing van persoon lijkheden uit de onderwereld, omdat hij er zeker van kon zijn dat die de FBI niet te hulp zouden roepen. Maar be gin januari ivas door een bendelid, Julius Jones, verra. den, waar zijn baas verblijf hield: in deze bungalow.... Tegen de avond reed Klutas in een wagen voor. Toen hij de deur van zijn bungalow naderde, werd deze van binnenuit geopend en Klutas keek in de mon. den van de politieivapens. Hij deed nog een poging zijn eigen pistool te trekken, maar Healy was sneller en een salvo uit een machinepistool sloeg Klutas tegen de grond. Het hoorde tot de routine van de politie ook van dode gangsters de vingerafdrukken te nemen, om zekerheid te krijgen, welke gangster van de lijst, der levenden kon worden geschrapt. Toen men echter de handen van Klu tas optilde om dat routineicerkje te doen, vonden de be ambten van de identificatiedienst dat de vingertoppen van Rlutas er eigenaardig uitzagen. Even later wisten ze waarom: de vingers van Klutas gaven geen vingerafdruk ken!" MOORD EN WEDERWOORD (Van een onzer redacteuren) Jn de Verenigde Staten van die dagen - Al Capone is lang niet de enige die ongehinderd heer en meester is over een leger van gang sters, knokploegen, smokkelaars en afpersers - slaat dit bericht in als een bom. Op de, althans niet corruptie, politie- en recherchebureaus rien de mannen zich een van hun machtigste wapens uit handen ge slagen. De dactyloscopie, de studie van de vingerafdrukken, blijkt dus toch geen waterdicht systeem? En menig rechercheur voelt reeds al zijn vakkennis ineenstrompelen tot het zielige en van dag tot dag falende hoopje intuïtie, waarmee in de geboortedagen van de FBI, van Scotland Yard, van vooral de Franse Sureté de misdaad werd bevochten. Hij ziet zich straks weer als de roemruchte Vidocq ochtend aan ochtend op de binnenplaatsen van de Parijse gevangenissen staan, terwijl nieuw gekomen gevangenen en de arrestanten van de dag in een lering om hem heen lopen, om zo zijn eigen „fotografisch geheu gen" te scherpen en zich de gezichten van de misdadigers in te pren ten, een tot ver in de onze eeuw hier en daar nog toegepaste identifi catiemethode. De Amerikaanse rechercheur uit 1934 behoeft echter niet bang te zijn. In de paniek om de ontdekking van Klutas' rimpelloze vingers worden prompt alle dienstdoende FBI-top- mannen tot en met chef Edgar Hoo ver gealarmeerd. Deze laatste scha kelt onmiddellijk een groep huidspe- eialisten in, die spoedig de geruststel lende mededeling kunnen doen, dat op de vingertoppen van Klutas, waar van inderdaad door een onbekend ge bleven arts dc huid is verwijderd, zich reeds de nieuwe papillairlijnen beginnen af te tekenen. Een gevaar dat plotseling het hele gebouw van de dactyloscopie scheen te doen wan kelen, is bezworen. Hoe dit gebouw, hoe de hele crimi nologie uiterst moeizaam en in één onafgebroken strijd tegen eeuwenoude vooroordelen is opgebouwd, beschrijft Jiirgen Thorwald in zijn onlangs ver schenen boek „Moord en wederwoord" (koninklijke uitgeverij Erven J. J. Tijl KV.. Zwolle) „Honderd jaar strijd te gen de misdaad, de bewogen ontwik keling van de moderne recherchetech niek", zo luidt de ondertitel. Als de strijd tegen de misdaad, d.w. z een min of meer georganiseerde strijd, op gang komt, leven we inder daad nog maar zo'n honderd jaar te rug. Er zijn al wel eerder tekenen dat de Franse zowel als de Britse po litiemacht een meer ingrijpende bij drage tot handhaving van de openbare orde gaan leveren dan alleen door het bespioneren en arresteren van de poli tieke tegenstanders des konings. Maar bet blijken telkens eendagsvliegen te zijn, eenlingen met een bijzonder groot rechtvaardigheidsgevoel, of zonderlin gen, waarvan men zich afvraag' of ze nu als vriend dan wel als vijand bij de onderwereld te boek staan. Zonder lingen als Eugène Frangois Vidocq: de zoon van een bakker en later toneel speler, soldaat, zeeman, marionetten speler, strafgevangene en uitbre ker van formaat. Kenner van de Parij se onderwereld als geen ander. In 1810, wanneer als nawerking van de Napo leontische oorlogen een golf van mis daad Parijs dreigt te overspoelen, slaat Jet geboorteuur van de Sureté. Vidocq 15 de eenzame oprichter. De groep politlerechercheurs waar mee hij zich omringt, is uitgezocht vol gens de stelregel dat je dieven met dieven moet vangen". Hij neemt vier, R- voormalige gevangenen fÜ die hij betaalt uit een geheim ionds en aan een ijzeren tucht onder- n«ef inderdaad, in een jaar tijds arresteert 1met zijn, toen nog twaalf, medewerkers 812 notoire misdadigers, Kjaars' rovers en inbrekers, en misdadigersholen op waar cn tevoren geen vrederechter of in specteur heeft gewaagd. Urankrijks veiligheidsdienst, de Sure- !s er en blijft er. Maar hoe. Dui- b1i!f-n ,yermommingen geheim ver- tipl i r°sse wijken, schijnarresta- tiJi, sc^yn°ntsnappingen. Vidocq's in- vnr-üf* kennIs van de onderwereld naJJï basls van zijn werk. Daar- eJ? een fotografisch geheugen m arnRi .0Veri§ens steeds chaotischer hoir«!?I aantekeningen over de hem lïïoS» misdadigers, he* 5 vindt de Parijse politieprefect hele d te grijs worden, dat de ge- eentm un!se recberche uit ex-gevan- Een n/ra? en Vidocq wordt ontsla- overW+ar ,1e Sureté handhaaft zich. gen loon f!,le politieke omwentelin- alle'c u» 187^- Maar dat is ook hetzélfil opsporingsprocedé blijft nu h<S?' van Vidocq. Ofschoon er baan misdadigers hun loop- rech4Ldlgen in de cel de parüse Punt vaï v?rmt al die jaren het top- bliiven andhaving in Europa - baar rv?ln?"en^ evenzovelen ongrijp- xvetens5?a f criminologie, de misdaad J benadering van de borden moet nog steeds geboren Video?6!? ln p,aiI's öe mannen van «ens i; 3arfnlang de misdaad he. kelen tl» rVeieven zuur maken, suk- hu» rv,m^on ,aren nog steeds met tengers? In" ^ï?rJ??rs" (bar°epsaan- en „thieftakers" (dievenvan- T"""- gers). Iedereen kan daar op deze wijze dienaar der wet worden. De burgerij betaalt en neemt vanzelfsprekend de goedkoopste krachten, die er te krijgen zijn: invaliden, half blinden, landlo pers. Thorwald geeft een eenvoudige ver klaring voor 't wonderlijke feit dat het ordelievende Engeland eeuwenlang geen openbare aanklager noch een werkelijke politie heeft gekend: de Brit van die tijden ziet in elke soort politie een bedreiging voor zijn eigen vrijhe den. Totdat. „de Londenaren in de dertiger jaren van de 19e eeuw als het ware in een moeras van misdaden, gewelddadigheden en wetteloosheid wa den". In 1828 zijn er hele wijken in Londen, waar men op klaarlichte dag kan worden uitgeplunderd. De toestand is dan zo onbeschrijf lijk, dat de minister van binnenlandse zaken, Robert Peel, ten einde raad be sluit een politiemacht op te richten. Hij moet een onverbiddelijk gevecht leveren tegen een heel Lagerhuis vol Britse vooroordelen, maar op 7 de cember 1829 trekken dan toch, «o schrijft Thorwald, „duizend politie agenten, in blauwe jassen en grijze linnen broeken en met hun zwarte hoge hoed door de straten van Londen.' Londens burgers kunnen nu weer veilig de straat op. Maar de onderwe reld blijft opereren, vermomd nu, en 's nachts. Pas in 1842 trekken twaalf politiebeambten hun uniform uit en worden rechercheur. Charles Dickens vereeuwigt in zijn, èn Engelands eerste detectiveroman, Bleak House", deze mannen van het eerste uur. De Britse vrijheidsobsessie, die het publiek ook in die misdaadterreur nog vijandig blijft stemmen jegens politiemannen, en ze ker jegens „stille, stiekeme" recher cheurs, legt hen echter zoveel wette lijke beperkingen op, dat het speurwerk weer grotendeels wordt ontkracht. Falen van Scotland Yard, voor de hand liggend door de zeer gebrekkige speur- registratie- en identificatieme thoden,, omkoping van politieambtena ren: het worden evenzovele schanda len, die het wantrouwen van het pu- I bliek verstevigen. Een van die schan dalen: „Van 6 augustus tot 9 novem ber 1888", zo tekent Thorwald op, brachten de afschuwelijkste misdaden van een onbekende moordenaar het Engelse publiek in de grootste opwin ding. Op die 6e augustus werd in een der stikdonkere straten van de Londense wijk Whitechapel het lijk van een 35- jarig straatmeisje, Martha Turner, ge vonden. Haar keel was met een mes doorgesneden. Op 31 augustus volgde de moord op Ann Nicholls, een andere prostitué. Daarna werden er nog vier moorden gepleegd. Alle vermoorden waren straatmeisjes. Thorwald be schrijft, zoals in het hele 553 pagina's tellende boek door, tot in details, maar nuchter als in een proces-verbaal, en tegelijk begaan met zijn figuren als een pur sang toneelschrijver, met welk verschrikkelijk geweld de moordenaar te werk is gegaan. Hij gaat verder: Hoewel alle be ambten van Scotland Yard elke nacht in touw waren, gelukte het niet de moordenaar te grijpen. „Jack the Rip per" werd een angstaanjagend woord. De verontwaardiging over de machte loosheid van de recherche nam onbe kende afmetingen aan Het kwam zover, dat de toenmalige president van de Londense politie, Charles Warren, „een oude ijzervreter uit Zuid-Afrika", moest aftreden. Maar „Na de dood van Mary Kelly (het zesde slachtoffer) bleven de moorden plotseling achter wege en bleven onopgehelderd." Er blijft veel meer onopgehelderd. Al heeft Vidocq Frankrijk haar Sureté be zorgd, doet Scotland Yard in Engeland stof opwaaien, de misdadiger die even zijn hersens gebruikt, heeft nog steeds alle kansen vrij man te blijven. En niet alleen in de Verenigde Staten, waar Edgar Hoover pas jaren na de eerste wereldoorlog erin slaagt uit de chaos van corruptie en omkoperij een betrouwbaar recherche-apparaat, de FBI, te distilleren. De mensen uit Eu ropa's talrijke onderwereldbastions, maar ook de langzaam aan routine winnende politiemannen, kunnen niet vermoeden, dat de strijd straks op ge heel andere fronten zal worden uit gevochten. Zij kennen niet of nauwelijks de betekenis van namen als Bertillon Herschel, Galton, Als hl de broeiende julihltte van Pa rijs anno 1879 de 26-jarige Alphonse Be tillon, hulpschrijver in het Eerste Bu reau van de politieprefectuur de drie- duizendste of vierduizendste vage en onbruikbare persoonsbeschrijving „groot" of „klein" „gezicht: gewoon, geen bijzonderheden", meei niet (ty pisch nog een erfenis van Vidocq) zit in te vullen, krijgt hy een gran dioos idee: Waarom de arrestanten en gevangenen niet gewoon meten? En nadat hij toestemming heeft gekregen, begint hi. grote hilariteit onder zijn collega's de maten te nemen van een groot aantal gevangenen. Lichaams lengte, hoofdomvang, armen, vingers, voeten. Voor het eerst in de geschiede nis wordt hier de misdaad op een we tenschappelijk gefundeerde manier aan gepakt. En Bertillon merkt: mag dan b(j twee mensen één afmeting hetzelfde zijn, met vier of vijf afmetingen is dat al bijna nooit meer het geval. En heeft men 14 afmetingen, zo rekent hij na enkele weken de prefect ln hoogstei gen persoon voor, dan is de kans een tweede misdadiger te vinden met de zelfde maten 1 286.435.456. Maar de prefect, Andrieux, noch Sureté-chef Mace, toch een ervaren politieman zien in het gedoe van Bertillon meer dan een klucht. Pas drie jaar later, november 1882, krijgt Bertillon van de nieuwe politie prefect, Jean Camecasse, een kans. 9nPdat vriend hem de jonge nieuw lichter heeft aanbevolen. „Ik geef u een termijn van drie maanden. Als u in die tijd een recidiverende misdadi ger uitsluitend door uw methode weer herkent Nauwelijks een kans, maar Bertillon grijpt hem. En negen dagen voor het aflopen van de termijn hii !s,?1JSa.a^n de 18-0ü0e meting toe i lukt het hem een gearresteerde diei nIUgiLfVm£en zijn kaartenbakken De „Bertillonage is geboren Hpt groeit uit tot een indrukwekkend iden tificatiesysteem, dat in de meeste Europese hoofdsteden en zelfs tot in Argentinië wordt ingevoerd. Het geval Bertillon en zijn ontdekking opgetekend door Jiirgen Thorwald, behalve een boeiend stuk historie een diep menselijk verhaal geworden. Maar dit geldt ook voor de bladzijden, waar hij vertelt over de Parijse anar chisten en de ontmaskering van Rava- chol in 1892, de corruptie onder de New Yorkse politie en het optreden van Allan pinkerton, de diefstal van de Mona Lisa in 1911 de koffermoord van Gouffé in 1899, de monsterzaak Marie Besnard en het bloedbad van St.-Va- lentine's Day, Chicago in 1929, stuk voor stuk pure detective-stories, maar ook evenzovele realistisch beschreven tragedies. „In het Jaar 1877", vertelt Thorwald, „ligt in Hoogly, de hoofdstad van een regeringsdistrict in India, een Brits ad ministratieambtenaar in zijn werkka mer op een rustbed en dicteert een brief. Het is Wiliiam J. Herschel (34) Hij schrijft naar de inspecteur-gene raal van de gevangenissen in Benga len: „Hierbij stuur ik u een geschrift over een nieuwe methode ter identifi- cering van personen. Die bestaat uit een soort stempelvormige afdruk van de rechter wijs- en middelvinger. Voor het maken van de afdrukken doet ge wone stempelinkt dienst De brief wordt met een schouderophalen ontvan gen en verdwijnt in de prullebak. Toch is het enerverend nieuws, wat Her schel schrijft. Maar niemand ziet het nog. Het zal tot 1905 duren voordat in een dubbele moordzaak, de moord van Deptford - voor het eerst de vinger afdruk als bewijsmiddel dienst doet. En dan nog „Het gebeurde", aldus Thorwals, „op 31 oktober 1941, in de omgeving van Austin in Texas. Op die dag werd een lange blonde, intelligent uitziende man, die zich Robert Pitts noemde, door een politiepatrouille opgepakt en gearresteerd, omdat hij, hoewel kenne lijk dienstplichtig, niet in het bezit was van een registratiekaart Een puur ambtelijke procedure. Ter controle van zijn identiteit wordt hij overgebracht naar Austin. En weer eens schrikt een politiebeambte: de man die zich Pitts noemt, bezit geen enkele vingeraf druk! Wat blijkt? Op de beide kanten van de borst van de arrestant zijn vijf lidtekens zicht baar. Het is duidelijk: daar vandaan zijn stukjes huid op de vingertoppen overgebracht. Maar het raadsel wordt er slechts groter op. Wie is Pitts? De FBI vermoedt, op grond van tref fende gelijkenissen, dat hij dezelfde is als de 23-jarige Robert Philips, die zij het onder steeds wisselende na men bij al zijn vroegere arrestaties dezelfde vingerafdrukken vertoonde. Het spoor naar deze Philips leidt tevens naar een arts, die, zo blijkt tenslotte, Philips alias Pitts heeft geopereerd. De jongeman en de arts worden beide zwaar gestraft. Tot op heden blijft het geval Pitts het laatste grote geval, zo schrijft Thorwald, in de geschiedenis van de dactyloscopie, waarin is gepro beerd de loop van de natuur tot in de vingertoppen voor de gek te houden. „Misdaad is van alle tijden", zegt de bekende gerechtelijk anatoom-patho loog dr. J. Zeldenrust in zijn voor woord op het boek van Jürgen Thor wald. „In het zieleleven van de mens sluimeren destructieve krachten, die door velerlei oorzaken manifest kunnen worden." Misdaad. En daartegenover: bewij zen. Thorwald draagt ze aan uit een geschiedenis van hooguit honderd jaar. De moord en vooral het daaropvolgen de wederwoord behandelt, om niet te zeggen „beleeft" hij vanuit vier aspec ten, e.q. in vier hoofdtukken. Na de moeizame veroveringstocht van de vin gerafdruk volgt de opkomt van de gerechtelijke geneeskunde. Daarop ver telt hij over de „toxologie" ofwel de leringen die men heeft getrokken uit talrijke giftmoorden, van de digitalis- moord in Brussel tot aan de eerste in- suline-moord in hét^,Engelse Bradford. In hét laatste hoofdstuk, beschrijft hij het ontstaan van dégerechtelijke bal listiek. V t ft Het voortschrijden van het gebruik van technische hulpmiddelen bleek, zoals Thorwald schrijft, in 1934 in de moordzaak Ruxton in Lancaster. Ruxton vermoordde zijn vrouw en een dienstmeisje. De lijken sneed hij in stukken, zodat ze onherkenbaar waren. Een foto van zijn vrouw droeg bij tot de iden tificatie. Een daarop te onderscheiden diadeem, waarvan de afmetingen be kend waren, maakte het mogelijk de foto op ware grootte af te drukken en op de foto van de gevonden schedel over te brengen. De overeenstemming tussen de anatomische kentekenen was volkomen. „Wat de doden vertellen", is de ti tel van het hoofdstuk over de gerech telijke geneeskunde. Ergens in dat hoofdstuk staat het verhaal van Sidney Tiffin, een landarbeider, die in de mid daguren van de 21e oktober 1949 met een kano door het moerasgebied van het Britse Essex boomt en plotseling in een langzaame zijarm van de Black River een zonderlinge bundel ziet drij ven. Thorwald: „Eerst veronderstelde Tiffin, dat het een windzak was die door een vliegtuig van de RAF was verloren. Maar toen hij dichterbij kwam, ontdekte hy da' het een grote in een deken gerolde en dichtgebon den bundel was. Hy opende hem en zag enkele ogenblikken later vol schrik de romp van een menselyk lichaam. Hoofd en benen ontbraken. Aan de romp hing een met bloed bevlekt zij den hemd en de restanten van een blauwe broek Scotland Yard met haar bijna hon derdjarige ervaring niet meer voor een gat te vangen, is toch de hemel dankbaar, dat de misdadiger de ar men aan het lijk heeft gelaten. Na het nemen van vingerafdrukken (waar voor de huid van de handen wordt gehaald en opgestuurd naar de vinger afdrukafdeling in Londen) blijkt het slachtoffer een zekere Stanley Setty te zijn, die eerder voor een bedrieglijk bankroet anderhalf jaar heeft vastge zeten. Bij de sectie ziet men behalve sporen van dolksteken kris kras door het lichaam ook, dat alle ribben en het schaambeen zijn gebroken. Breu ken die, zo blijkt, na dp dood zijn ver oorzaakt. Gerechtsarts Fr. E. Camps denkt hardop na: „De beenderbreuken her inneren me aan secties tijdens de laat ste oorlog bij vliegers en parachutis ten, van wie de parachute niet was opengegaan en die van grote hoogte in het water vielen" Het spoor leidt hierop snel naar Da vid Hume, een jongeman uit Londen, voormalig oorlogsvlieger! Hij geett toe het lijk, ingepakt, vanuit een sportvliegtuigje boven de moerassen van Essex te hebben gegooid. Meer niet. Toch levert Scotland Yard klin kende bewijzen, n.m. aan de hand van bloedvlekken, dat Setty in de woning van Hume is vermoord. Hume geeft echter zo'n waterdichte verklaring van de gevonden sporen, dat de rechter hem slechts kan veroordelen wegens het wegwerken van een vermoorde: twaalf jaar tuchthuis. Als David Hume op 1 februari 1958 uit de gevangenis van Dartmoor wordt ont slagen, schrijft hij in de „Sunday Pic torial' een artikel: „Ik vermoordde Setty, maar kwam er ongestraft van af!" Hij incasseert 2000 pond voor zijn story. Hume kan dit rustig doen, want geen Engels gerecht kan hem nog eens vervolgen voor een misdaad die een maal voor de rechter is geweest. De misdaad is Vrouwe Justitia en haar dienaren dit keer te slim af geweest. Maar 'och, de bekentenis van Hume in dat artikel vormt voor de gerechtelijke geneeskundigen, die in 1949 het lijk van Setty en de woning van de moordenaar met behulp van de nieuwste methoden onderzochten, een, zij het wat late, rechtvaardiging: hun conclusies waren juist geweest. Overigens, bij alle vingeraf drukarchieven, laboratoria en we tenschappelijk verfijnde onder- De misdadiger Pitts dacht de op lossing gevonden te hebben: hij liet de huid van zijn borstkas op zijn vin gertoppen overbrengen. zoekmethoden, blijft - zoals weer blijkt uit de hardop uitgesproken gedachte van de gerechtsarts over gevallen parachutisten - één factor toch onontbeerlijk in de voortgaande strijd tegen de mis daad: de speurneus en af en toe een gekke inval in het brein van politieman en detective. Noem het intuïtie of wat dan ook, het zijn uiteindelijk de Vidocq van de ene kant en de Bertillan aan de andere kant in de politieman, die op de „moord" die hij op zijn weg vindt, een passend „wederwoord" klaar heeft. J. L. („Moord, en Wederwoord" door Jürgen Thornwald; uit het Duits ver taald door C. Kila, uitgegeven door koninklijke uitgeverij Erven J. J Tijl N.V, Zwolle). (ADVERTENTIE) (Van onze Romeinse correspondent) ROME Binnen de huidige, erg onbevredigende regeling van het Italiaanse schooljaar, neemt de paasvakantie een bijzondere plaats in. Om de simpele reden dat het paasfeest nu eenmaal tel ken j are op een verschillende da tum valt, nu eens vroeg zoals dit jaar, dan weer laat zoals in de af gelopen jaren, waardoor het twee de trimester altijd al het zwaar ste van het schooljaar een on zekere factor blijkt te zijn. Bij het bepalen van de tijdsduur van de paasvakantie heeft altijd de overdreven lange duur van de zomervakantie een doorslaggevende rol gespeeld. Met als gevolg dat de paasvakantie als regel veel te kort uitviel. Tot en met verleden jaar hadden de meeste scholen vakantie vanaf woensdag in de Goede Week tot dinsdag na Pasen. Om die reden verleende de minister van Onderwijs aan de hoofdinspecteurs de bevoegdheid om naar eigen inzicht en afhankelijk van het hun toegewezen territoir, waarin in Italië is verdeeld, te beschikken over vier vakantiedagen. Om een voorbeeld te geven: in geval het tweede trimester bijzonder lang mocht worden omdat het .paasfeest laat valt, dan kunnen de inspecteurs op eigen gezag een vierdaagse tussenva- kantie inlassen, Dit jaar hebben even wel alle hoofdinspecteurs van het hele schiereiland eenstemmig besloten om die vier dagen aan de paasvakantie zelf toe te voegen, zodat de scholen op zater dag voor Palmzondag vakantie kregen, die zal duren tot woensdag na Pasen. In dit verband is het wel interessant hier nog aan toe te voegen, dat de hui dige schooljaarregeling (die bijzonder onbevredigend is voor letterlijk alle be trokkenen) zeer waarschijnlijk grondig zal worden veranderd binnen de naaste toekomst. Immers, tot nu toe gaan de scholen voor vier volle maanden dicht tijdens de inderdaad ondraaglijk warme zomermaanden. Dit heeft tot logisch ge volg, dat de leerlingen van de lagere school en die van de eerste klassen van de middelbare scholen, bij het begin van het schooljaar in oktober dermate veel blijken te, hebben vergeten, dat een goed deel van het eerste trimester ver loren gaat aan repeteren van het vo rige schooljaar. En bovendien valt de altijd weer hevige psychische en ook fysieke spanning van de eindexamen- tijd nu juist in de beginnende zomerhit, te, namelijk juni-juli. Vandaar het revolutionnaire voorstel om twee grote vakanties in te voeren, namelijk een over juli en augustus en een van vlak voor Kerstmis tot de laat ste week van februari, waarbij de paas vakantie dan geheel zou komen te ver vallen. Het schooljaar zou dan aanvan gen na afloop van de lange kerstva kantie, die overigens „wintervakantie" zal komen te heten, terwijl de eindexa menperiode zal worden vastgesteld over de maanden november-december met eventuele herexamens in februari. On nodig te zeggen dat dit ingrijpende her vormingsplan de onvoorwaardelijke steun geniet van het onderwijzend per soneel, maar dat er van de zijde der ouders ernstige bezwaren bestaan tegen de huns inziens veel te korte zomerva kantie en wanhopig lange wintervakan tie die dit plan met zich mee zal bren gen. Horizontaal: 1 voorzetsel, 3 verlegen. 9 muzieknoot, 11 teken in de dieren riem, 13 patroon, 14 vlaktemaat, 15 slag 17 telwoord, 18 soort groente, 19 sten gel, 21 stijf, 23 jongensnaam, 24 muziek noot, 26 meisjesnaam, 27 de griekse let ter p. 29 boom, 31 ligplaats voor sche pen, 33 plaats in Groningen, 35 radio omroep (afk), 36 dorpje in N. Brab., 38 oude lengtemaat, 39 betuiging van erkentelijkheid, 40 bloedhuis, 41 mu zieknoot, 42 zijtak Ebro, 44 lengtemaat (afk), 46 kreupel, 48 bijb. figuur, 49 leed (ZN), 51 meisjesnaam, 52 radio omroep (afk.), 54 muzieknoot, 55 maan stand, 56 smeersel voor de huid, 59 langzaam (muziek), 61 zoon van Noach, 62 eer, 64 wal, 66 water in Utrecht, 67 lange rij, 69 hoenderachtige vogel, 70 luitenant (afk), stierendoder, 72 wa ter in Friesland. Verticaal: 1 zwaardvis, 2 pelgrims staf, 4 emeritus (afk), 5 mikpunt, 6 plaats in Gelderl., 7 eenmaal, 8 sus loco (afk), 9 dorpel, 10 uitroep, 12 dof, 14 vogel, 16 Nederl. dichter, 18 dikke pap, 20 behoudens vergissingen (afk. Lat), 22 geheel de uwe (afk Lat), 23 rivier in Siberië, 25 duw, 28 pers. voornaamw., 30 bekend Frans beeldhouwer, 31 gees telijke, 32 sterke drank, 34 plaats in N Brab,, 36 gewicht, 37 plaats in Gelder]., 41 laag schuim op bier, 43 kleefmiddel, 45 zangwijs, 46 familielid, 47 dwerg valk. 49 hoogte nabij een moeras, 50 godsdienst (afk), 53 voorzetsel, 54 lid woord. 57 teken in de dierenriem, 58 verdikking der opperhuid, 59 verdriet, 60 deel van een boom, 61 afgesloten hokje. 63 meisjesnaam, 65 plaats in Gel derland, 67 welaan, 68 radio omroep (afk). OPLOSSING PUZZEL VORIGE WEEK Horizontaal: 1 ga, 3 taks, 7 akal, 10 ra, 12 els, 14 filiaal. 16 Don, 17 Nita, 18 terra, 19 tred, 20 Ede, 21 sté, 22 dra, 24 Ede, 25 vallei, 27 draver, 29 le, 30 gl, 32 te, 33 ge, 34 peer. 36 eer, 38 melk, 40 ei, 41 regeleren, 42 ik, 43 mode, 45 sim, 46 Eton, 49 pa. 50 Ot, 51 An, 53 e.v„ 55 Bremen, 58 absent, 61 een, 62 nep, 64 Ede, 65 rot, 66 rede, 67 eenre, 69 lire 70 ode, 71 integer, 73 gen, 74 ns, 75 löss, 76 olie, 77 N.T. Verticaal: 1 Genève, 2 Alida, 4 af. 5 kittig, 6 slee. 7 aard, 8 kaarde, 9 al, 10 roede. 11 anders, 13 stelle, 15 Ir., 16 drevel, 21 se, 23 ar, 26 Leerdam 28 agentes, 31 leest 32 trema, 34 Pini, 35 ree, 37 Eli, 38 mee, 39 kin, 44 Opende, 47 overig. 48 oberen. 50 oneens, 52 na deel. 54 attent, 56 reeds, 57 en, 59 Be 60 Noren, 63 pets, 64 ergo, 68 ne, 71 i.o 72 f.i.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 29