„Zondag, preek
Graag
Maar dan
een kwartier
Protesterende provo in p
sen betere
NTS-sport
naar ADO
en NEC
S
jende vakharKte'
TACHTIG PROCENT VAN KERKGANGERS (in A'dam en Eindhoven)
ANTWOORDT OP VRAGEN VAN DR. C. J. STRAVER:
SLUISDEUREN NAAR LAUWERSOOG
20 jaar voor moord op
negermeisje in V.S.
Op TV gezien?
Ai geprobeerd?
1 paar gratis
Experiment op
afstand in
Opus 13
Verdien f1.000 door een
naaimachine te kopen,
onverschillig weik merk!
„6
ON
DAGBLAD DE STEM VAN ZATEBDAG 18 MAAKT 1867
AANGESPROKEN
POPULAIR
PREEKTYPEN
CONFRONTATIE
Literama ui
Vlaanderen
Middenstandszaak
uit Terneuzen
op televisie
NTS neemt Duitse
Carellshow over
Kijkers doen ook mee
-'V
rdam-Eindhoven-Zwolle.
waarom Miele niet goedkoper
al beter is. Vraag brochure nr.
bij Miele, Goudsesingel 92.
im.
jupon op briefkaart plakken of
f verzenden.
f#
(Van aan onzer redacteuren)
GRONINGEN leder, dia in on* land de preekstoel bestijgt, mag
aan grote aandacht bij zijn toehoorders verwachten. Ongeveer 80 proeent
van da aanwezigen zou het aan gemis vinden, indien hij na het evangelie
meteen het credo inzette. Er wordt van hem een vrkondiging verwacht,
die als ze aanslaat, gerust een kwartier mag duren. Dit betekent echter
niet, dat de gemiddelde toehoorder zich naderhand nog precies kan
herinneren, wat er die morgen allemaal gezegd is: bij de meesten,
ongeveer 60 procent zijn maar enkele flarden van de preek blijven
hangen.
Ziedaar enige resultaten van een preek-onderzoek, dat onder leiding
van dr. C. J. Straver in Amsterdam en Eindhoven is gehouden in de jaren
1963 en 1964. Op drie achtereenvolgende zondagen werden in 18 pa
rochies van Eindhoven en in 6 parochies van Amsterdam alle preken be-
Bovendien gingen enkele uren na de preek getrainde interviewers da
luisterd en op de band opgenomen.
parochie in, om aan de hand van een uitgekiende vragenlijst te achter
halen, hoe de preek was aangekomen en wat ervan was blijven hangen.
houding tussen diens geloof en diens
leven.
Opvallend is dat twee typen bijzon
der goed aanslaan: van de ene kant
de zgn. Intransigente preek, waarin
Gods woord met kracht wordt ge
zegd zonder enig compromis en zon
der enige bereidheid om te wijken
voor menselijke verlangens. Van de
anderr kamt de confrontatie-preek,
waarin de predikant naast zijn toe
hoorders gaat staan, midden in het
moderne leven, en daar, vertrekkend
vanuit de ménselijke ervaring, pro
beert tot een godsdienstige bestaans-
imterpretatie te komen. Dit gegeven
lijkt verbazingwekkend als men zich
realiseert dat beide typen bijna dia
metraal tegenover elkaar staan.
Het "is volgens Straver dan ook he
lemaal niet zeker, dat zij getweeën
door dezelfde categorie van toehoor
ders worden toegejuicht. Naar zijn
mening heeft het confrontatie-type op
dit moment de beste kansen, terwijl
ook het intransigente type in cms
huidige bestel een echte funatie ver
vult,
Straver heeft ook een typologie vain
In totaal voerden z(j meer dan 1000
gesprekken. Het aldus verzamelde ma
teriaal werd door Straver tot een
dissertatie verwerkt, waarop hij gis
termiddag aan de Groningse univer
siteit tot doctor promoveerde.
Het is een buitengewoon boeiende
itadie geworden, dit zowel voor de
wetenschap der massacommunicatie
sis voor de pastorale praktijk zijn
vruchten zal opleveren. Want ook al
maakt de sohrijver gebruik van het
wetenschappelijk apparaat, zonder
hetwelk men nu eenmaal geen disser
tatie kan sohrijven, hij weet zijn ge
dachten todh zo te formuleren, daii de
ontwikkelde lezer hem zonder al te
veel inspanning volgen kan.
De algemene waardering voor de
preek blijkt zowel in Eindhoven als
Amsterdam nogal groot te zijn. Toch
is dit nog geen reden om meteen in
gejuich uit te barsten. Allereerst,
omdat de parochiepreek het in de
waardering van de toehoorders dui-
delijk aflegt tegen de godsdienstige
uitzendingen via radio en t.v. Maar
misschien nog meer, omdat de waar
dering steeds minder wordt, naar
mate de respondenten zich concreter
moeten uitspreken over bepaalde as
pecten van de preek: over hun ak
koord met het thema, over het al of
niet kunnen geven van instemming
aan het verkondigde, over het ge
troffen zijn door bepaalde passages
en over de mate waarin zij zich voe
len aangesproken.
Zo leverde in Amsterdam de vraag
naar het „aangesproken-zijn" door de"
preek de volgende resultaten op:
- heeft mij niets gedaan38,2 pet
- heeft mij weinig gedaan13,0 pet
heeft mij wel iets gedaan 22,0 pet
heeft mij echt iets gedaan 24,6 pet
geen antwoord 2,2 pet
gemakkelijk aan te ge
ven, welke elementen het „aange-
■WttKén-zijn" bevorderen. Sommige
predikanten menen, dat zij het moe
ten zoeken in populaire of opzienba
rende elementen. Dat zij hierbij
hStf. ?rote vergissingen begaan,
"hikt uit de geringe waardering die
«n Preek ondervond, waarin de ont-
met de medemens en later
Christus vergeleken werd met
fit-i een vuilnisbak aanlopen op
S?k.unt er omheen lopen, je
t™; etdmg een schop geven, je
n™ Jeself eraan verwonden etc.).
^eze preek haalde een zeer lage
(h?Var *let algemeen kan men zeggen
Gespraak door een bepaalde
™rmgevnig de luisteraar boven de
mSt -,van 2"n gewone interesse
moet uitheffen, maar dat dit moet
4v>«, jen,ln nauwe samenhang met
»kus denk-patroon en met diens wij
dere interesse.
Straver onderscheidt in zijn stu-
en - f ^iende typen van preken
in V00r ,elk ty£>e afzonderlijk na
nnvefw'eïJ'e de toehoorders aan-
ZÏTr De Amsterdammer blijkt het
Tret teJwt,rd® aangesproken door
*5m me een aanmerkelijk deel
delen besteden aan het behan-
vato, Jan voor ieder herkenbare ei-
en ofa ??ve-ns' menselijke situaties
,.nrelfenUrtenis,sen"- Daarna komen
mirtk,.rnvWaa nagenoeg geen re-
aan algemeen menselijke
tend eet, yo.°hkomen ®n bijna uitslui-
Stise 8*andeld wordt over godsdien-
min«t u m flikte 2jn". Het
aancctm°u Amsterdammer zich
sen Si n door Pr«ken die tus-
hangen gen06mde in blijven
g«hate^Hede typ0logie' door Straver
t«SMnter 7if "Pg®1.^ nog inte-
preken 'L beYat vijf typen van
«ikSfri.? W1;>" waarop de pre-
n»4ert vnSSi r uls g®lovig® be-
vooval wat betreft de ver-
de toehoorder opgesteld. Het meest
voorkomende type wordt gekenmerkt
door ambivalente gevoelens, vooral
voortkomend uit het min of meer
gespannen zitten tussen twee werel
den, de kerk en het moderne leven.
Zijn behoefte gaat in de richting van
instructie en opheldering, vooral op
die punten waar geloof en leven raak
vlakken hebben en waar concrete
moeilijkheden ontstaan. Hij verwacht
van de preek niet alleen opheldering
maar ook opwekking, steun en tróóst.
Tenslotte moet de preek hein richtlij
nen geven voor het praktisch katho
liek-zijn in deze tijd.
Aangezien er echter nog verschil
lende andere typen van toehoorders
zijn, ieder met hun eigen verwachtin
gen, heeft de predikant een ruime
mogelijkheid om met verschillende
soorten van godsdienstig aanbod op
de preekstoel te slagen. Wel komt
Straver tot de conclusie, dat het hui
dige preekaanbod teveel is afgestemd
op de gelovigen, die sterk godsdien
stig zijn ingesteld, en te weinig op
hen, die meer ervarings-gericht zijn.
Bovendien méént hij aanwijzingen te
hebben, dat de ervarings-geriéhiten
bezig zijn zich van het kerkelijke te
verwijderen.
Hij stelt dan ook dat in de naaste
toekomst grote aandacht zal moeten
worden besteed aan het ervaringsge
richte preken zulks in verband met
het groeien van een nieuwe gods
dienstige beleving, waarin het „gods
dienstige" als aparte wereld is ver
dwenen en de oriëntatie op de erva
ringswereld centraal staat.
„Hier zijn voorlopig, aldus de au
teur, twee vormen naast elkaar te
onderkennen: één waarin sterker een
herleving van het heilige als zich
openbarend in de werkelijkheid naar
voren komten daarnaast een an
dere visie, die een sterk a-religieuze
en soms zelfs atheïstische indruk kan
maken en die zich manifesteert in
de trouw aan de bestaansopdracht
en in de inzet in het leven met de
anderHet zou van belang zijn
als beide visies in de verkondiging
een duidelijke verwoording en er
kenning zouden vinden".
DR. A, VAN DE WEIJER, o.f.m. Cap.
Rotterdams „Provo nr. 1", de heer Anton Koeleman demonstreert tegen
de in Nederland opgeslagen atoomkoppen. In de Staalduinse bossen by Hoek
van Holland heeft hij, gekleed in een gele pij, postgevat by de hoofdingang
van de daar liggende militaire terreinen. Hy voedt zich met fruit en honing.
Acht sluisdeuren van elk 35.560
kg »yn op het werkeiland Lauwers-
oog aangekomen na een vrij zware
overtocht van Oostmahorn. In to
taal zullen 24 van deze deuren
worden afgeleverd op het eiland in
de Lauwerszee.
55
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM „Literama", NCRV's
radioperiodiek over boeken, schrijvers
en toneel, staat maandagavond 20 mrt.
(22.30-23.00 uur) in het teken van Vlaan
deren. Boeken van Vlaamse auteurs, die
dooi- Nederlandse uitgevers onlangs zijn
gepubliceerd, worden besproken. De boe-
Ken zijn: „Met kritisch oog", een essay
bundel van de romancier-criticus Paul
de Wispelaere. „De neger op de sofa",
het verhalendebuut van de toneelschij-
ver Tone Brulin en de roman „De kaart
ridder" van Gerard Walschap.
Voorts besteedt ..Literama" aandacht
aan de Vlaamse literaire tijdschriften.
(ADVERTENTIE)
(Van onze radio, en tv-redactie)
HILVERSUM In de NTS-sport-
rubriek, die zondag van 19.30 tot 20.25
uur op Nederland 1 wordt uitgezonden,
zal onder voorbehoud van wijzigingen
aandacht worden besteed aan de vol
gende evenementen.
De voetbalwedstrijd ADOPSV in
Den Haag, N.ECCambuur in Nijme
gen en van de wedstrijd AjaxGo
Ahead in Amsterdam alleen het hon
derdste doelpunt van Ajax, indien dit
althans gescoord mocht worden.
De Nederlandse tafeltenniskampioen,
schappen in Leiden.
De motorcross in het Brabantse St.*
Antonis.
De nationale kampioenschappen tur
nen VQpr heren in Groningen.
De rugby-interland NederlandBel-
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN In de Teleac-uit-
zending op dinsdag 4 april a.s. van
12.00-12.30 uur die zal gewyd zijn aan
„de detaillist, als ondernemer" zal een
aantal foto's vam middenstandszaken
worden getoond. Uiteraard zullen dit
beelden zijn van etalages en de inrich
ting van bedrijfspanden, die het beste
voldoen aan de hedendaagse eisen. In
die uitzending zullen ook foto's worden
getoond van een middenstandszaak uit
Terneuzen, die gespecialiseerd is in da-
mesmodeartikelen.
(ADVERTENTIE)
aktueler ooft
arbeidsbesparing s kostenvermindering I
hartelijk
welkom IIN ONZE TOONKAMER 21 en 22 MAART 1967
ORMAS
ASPA-BREDA NV
TOLBRUGSTRAAT 2
TELEFOON (01400)-2 25 41*
BREDA
toont u graag e^ïciency
van's morgenslO
tot 's avonds 10
PORTSMOUTH, Virginia (A.P.)
Een 24-jarige blanke lasser van beroep,
is veroordeeld tot 20 jaar omdat hij een
12-jarig negermeisje doodgeschoten
heeft, terwfll het kind thuis aan het
elektrisch orgel zat.
Heit meisje, Reba Yancey, werd 22 no
vember getroffen terwijl zij op het or
gel speelde voor familieleden die zich
in de huiskamer verzameld hadden van
haar huis in Portsmouth.
Kennissen van Price hebben getuigd
dat hij verschillende schoten lo9le uit
een 45 revolver, toen hij in zijn auto
langs het huis van de familie Yancey
reed.
(»Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De Duitse Carrell-
show zal maandagmiddag 27 maart a.s.
tweede paasdag door de NTS op
Nederland 1 rechtstreeks van radio
Bremen worden overgenomen. De uit
zending zal niet worden vertaald en
ondertiteld en vindt plaats van 17.20
tot 18.05 uur.
Rudi Carrell vertelde in een telefoon
gesprek, dat zijn show in het teken
stond van de enorme reislustigheid tij
dens de paasdagen. Zijn paasparade
speelt zich voor een deel af bij een
zgn. grensovergang, waar de douane de
handen vol heeft om de Duitsers die
Nederland of omgekeerd bezoeken, zo
snel mogelijk te laten passeren. Piet
Bambergen krijgt in deze produktie
een originele rol als grensganger, waar
bij hij wordt terzijde gestaan door de
vader van Rudi, de heer André Carrell.
Verder treden op de musical-ster
Violetta Ferrari, de Griekse zanger
Vicky Leandros, de acteur Henry Vahl,
een kinderkoor en een groot orkest.
gië in Amsterdam.
De wielerwegwedstrijd MilaanSan
Remo, met name de aankomst van de
renners in San Remo.
Een samenvatting van de eerste wed-
strijden in het tournooi om het wereld
kampioenschap ijshockey in Wenen, dat
zaterdag a.s. begint.
In het NRU-sportprogramma „Langs
de lijn" van zondag zullen (in de eer
ste aflevering: 14.30 tot 17.00 uur) re
portages worden verzorgd van de
voetbalwedstrijden AjaxGo Ahead.
ElinkwijkSparta, Fortuna—Willem II.
NECCambuur, een nabeschouwing
van de wedstrijd Alkmaarse Boys-
AFC, reportages van het nationale
kampioenschap turnen voor heren in
Groningen, de internationale motor
cross in Sint Antonis, de tafeltennis
kampioenschappen in Leidén, het Eu
ropese kampioenschap biljarten ,anker-
kader 7 1/2 in Heerlen, het persoonlijk
damkampioenschap.
Vraag spaarkaart
(Van onze radio, en tv-redactie^
HILVERSUM De Britse mentalist
David Berglas zal vanavond om 21.35
uur in de tv-show „Opus 13" zich be
zighouden met het thema van de af
standsbediening. In deze uitzending
van de VARA zal Berglas, niet alleen
de mensen in de zaal, maar ook de
kijkers thuis in zijn experimenten be
trekken. De kijkers zullen daartoe aan
het begin van het programma verzocht
worden papier en potlood gereed te
houden. Uit Parijs komen de illusio
nisten. Mireldo en Viviane, die een
zgn. vuurnummer voor de camera's
vertonen. Ook pantomimespeler Rob
van Reyn is aanwezig en laat zich niet
onbetuigd om de toeschouwers met zijn
zgn. experimenten te imponeren. Ver
der werkt mee het London Stage ballet.
(ADVERTENTIE)
Inlichtingen bij
Pfaff naaimachinehuis W. Rikken N.V. BERGEN OP ZOOM -
Kortemeestraat 17, tel. (01640) 5878. ROOSENDAAL - Nieuw»
Markt 48, tel, (01650) 5546. BREDA - Lange Brugstraat 30.
tel, (01600) 31745. ETTEN - P. Hermes, B. Molenstraat 16, te).
(01608) 2223. GILZE - W. Koek, Nerhovensestr. 6, tel. (01605) 340.
