t Vriens n.v.
Scharrelaars worden
door tunnel abruht
aan de kant gezet
OP 64
VELDEN
ONZE PUZZEL
NOURILAX
„WERELDSTAD HEEFT
UITLAATKLEP NODIG"
mm
BEWERKSTER
een piepende
uper No-Nox
Muziekidölen
Bijgeloof
Weggedrukt
WATERLOOPLEINVERDWIJNT
mmmm.
A
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
JWERS,
W. J. MUHRING:
Marktwezendirecteur Duinhoven:
ruim 10 miljoen
Jaaromzet
m
)pervlak 18.000 m2.
pparaten voor da
tie
I aanbouw voor da
lieverwerking
dat wij nog aan-
pen voor
Imaken van gecom-
istvast staal, monel,
en niet-voldoend
-afdeling, telefoon
tegemoet gezien door
Afd. Personeelszaken
- Telefoon 01600 - 24511
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 11 MAART 1967
risch gereedschap
treding:
ADMINISTRATIE
|isje van 18-19 jaar met
na.
met ponskaarten strekt
De enige échte
potsierlijk heen en
als baby hem èen
beft. De Extra Kick
'vensgroot: 100 cm,
;ais een peuter van
Het kan er heet aan toe gaan.
san je overbuurman. Dat is het ge
heim, waardoor zy, die op de vlooien
markt thuis zijn, aan hun boterham
komen. ,,Ik schat de jaaromzet van
het Waterlooplein op ruim 10 mil
joen", zegt marktwezendirecteur Duin
hoven.
Weer een deel van Nederland wordt
verblijd met het hoogste goed op aar
de, dat er na het eerste net is het
tweede net. Een maand later zie je
de weerslag op het Waterlooplein. Dui
zenden verouderde televisietoestellen.
Marktwezendirecteur Duinhoven: ,,Ik
heb het een keer nagemeten. De
partij was veertig meter lang, vijf
toestellen diep en negen toestellen
hoog. Reken maar uit, hoeveel het
er waren. Speelklaar kostten ze vijf
tientjes. De kapotte apparaten, waar
je zelf de goeie onderdelen uit kon
slopen, kreeg je voor twee knaken
mee". Muziekidölen vinden hun graf
op het Waterlooplein. Metershoge sta
pels grammofoonplaten getuigen van
hun ondergang. ,.Toen ik er op een dag
kwam", zegt de heer Duinhoven, wa
ren er opeens honderden platen van
Bellafonte. Dat bananenlied. Gloed
nieuwe platen.Ze kostten een kwartje.
Ik; dacht: Ziezo Bellafonte is voor
bij". Er mogen veel barsten in het
Waterlooplein zitten, het blijft een vrij
nauwkeurige spiegel van wat er in
de grote economie omgaat.
De televisie heeft de prijzen op de
vlooienmarkt bedorven, menen de ken
ners. Gekke requisieten nodig. Ga
maar naar het plein. Wat het kost,
doet er niet toe. En de pop-art,
rotzooi bleek een prijs te «hebben en
toevallig zijn diie kooplui niet op hun
achterhoofd gevallen al zegt marktwe
zendirecteur Duinhoven: ,.Ze hebben
allemaal wat achter de rug, er zit een
steekje bij ze los". Tien jaar geleden
kostte een oude leunstoel met rieten
zitting op het plein vier gulden, en
dan kreeg je er een zonder leuninen
gratis bij. Vandaag vragen ze zonder
blikken of blozen veertig gulden.
„Er wordt niet meer afgedongen",
zegt marktwezendirecteur DutnhoVen
spijtig. „Dat doen de moderne vrouw
tjes met hun mooie laarsjes niet meer.
Allicht, het gaat ook niet meer om
hun laatste cent, zoals vroeger".
Vroeger bloeide op het Waterloo
plein de handel in kleine ijzerwaren.
Sleutel verloren of had je een kostgan
ger genomen, die er een moest heb
ben? Op de vlooienmarkt lagen de du-
plikaten voor het oprapen. Tegen
woordig kan het iedereen zich permit
teren in een keurige winkel sleutels
te laten bijmaken. Weg handel. De lege
plajats werd ingenomen door het ge
reedschap, want de kooplui voelden
zeer zuiver aan. dat de doe-het-zelver
koning werd. De heer Duinhoven:
,,Het wordt bij wagonladingen in
Duitsland ingekocht. Je kunt tegen
woordig op het Waterlooplein meetap
paraten krijgen, waarvoor je in de
gewone handel in speciaal zaken moet
zijn en die moeten het nog voor je
bestellen".
's Morgens vroeg kun je nog wel
eens koopjes doen. Het verhaal, dat de
kooplui hun eerste klant van de dag
het gewenste voorwerp geven tegen
de prijs die hij biedt, is natuurlijk een
fabeltje. Dan was die complete mij
nenveger, die Jack Maandag eens te
koop heeft aangeboden, zeker wel voor
een piek weggegaan. Maar het is
een feit, dat ze ontzag hebben voor hun
eerste klant. Die bezorgt hun immers
de „jatmous" de handgift en
de jatmous garandeert, dat het een
goede dag zal worden, aldus het bij
geloof van het Waterlooplein. Voor de
rest Is het moeilijk geworden. Een
heel oud pak aantrekken helpt nau
welijks, want de kennis, die de schijn
baar sluimerende koopman omtrent uw
koopkracht en koopdrift vergaart,
komt tot hem langs andere dan zulke
vulgaire kanalen. Piet Bakker be
schrijft het proces in zijn boek ,,Een
buurt wordt bijgezet" aldus: ..Achter
de rommel zat een oud mannetje, dat
volstrekt niet probeerde om zijn spul
len aan de man te brengen. Hij zat
daar in een soort droomtoestand voor
zich uit te staren, als ging hem de
kraam niet aan en de wereld ook
Misplaatste devotie.
van de blakende bankiershuizen langs
de grachten, maar meer onverwoest
baar dan deze, oergezond. „Je begrijpt
het niet", zegt, nog altijd verwon
derd, marktwezendirecteur Duinho
ven. „We leven toch in een tijd van
welvaart hoe moet je dat getal van
150 opkopers verklaren? Ik sta wel
eens met mijn ogen te knipperen als ik
ze 's middags rond een uur of twee
met hun bakfietsen op het plein zie
aankomen. De Rotzooi, die ze bij zich
hebben. De afval.en ze worden
bestormd, meteen. Als ze een beetje
leuke handel hebben, zijn ze binnen
een kwartier los. Het is een uitlaat
klep, denk ik dan. Iedere wereld
stad heeft zo'n uitlaatklep nodig. Er
is op een of andere manier een markt
voor rotzooi. En wat ze niet kwijt
kunnen, laten ze staan, hè. Ik heb
laatst een nacht lang met zeven
wagens van de reiniging heen en weer
moeten rijden om het allemaal weg
te krijgen. Dat gaat nu anders wor
den. Er komt opslagruimte, gebruik
verpacht". Hij zegt het, alsof hij het
in zijn hart helemaal niet leuk vindt.
Het geheim van de vlooienmarkt
wordt aldus verklaard. Je geeft een
kapotte wekker aan de voddenman
mee en krijgt er een dubbeltje voor
terug. Maar een paar maanden later
wil je je radio repareren en er is
niet een schroefje in je gereedschap
kistje dat past. Dus ga je naar het
Waterlooplein en snuffelt rond bij de
kraam. En kijk, daar vind je pre
cies het schroefje dat je hebben moet.
De koopman vraagt er natuurlijk te
veel voor. maar je bent toch blij, dat
je dat schroefje voor twee kwartjes
kunt krijgen. Welnu: dit is een schroef
je uit de wekker, die je voor een dub
beltje hebt verkocht.
„Koopman, ik heb een ouwe kachel
voor je", roep je van vier-hoog naar
beneden. Hy blijkt bereid, de sta-in-de-
weg inderdaad mee te nemen.... als
hy een „joedje" (tientje) toe krijgt.
Opgelucht zie je hem gaan. Beneden
verkoopt hy de kachel voor een knaak
Zelfs handenwarmertjes.
Helmenaffairie op het Waterloplein.
niet. Maar dan bleef je oog haken aan
een zeldzame uitgave van Rousseau's
Confessions eh dat had hij onmiddel
lijk in de gaten. Zo onverschillig kon
je niet vragen, wat hij er voor heb
ben moest of hij antwoordde hautain:
tien gulden, want hij had die blik
opgevangen, waarmee je er verrast
naar had gekeken. Nu was een. tien
tje nog spotgoedkoop, maar de zede
op de markt eist nu eenmaal, dat er
afgedongen wordt en dus ging je na
veel loven en bieden met Rousseau naar
huis. Voor vijf gulden. En je dacht:
die vent lijkt wel gek. Maar onder
tussen wist je zeker, dat het ouwe
mannetje dacht: „Mesjogge om voor
zo'n fot boekie vijf kostelijke guldens
te geven".
„De opkopers", zegt de heer Duin
hoven, „leven bij de gratie van de
hoop, dat er tussen de rotzooi op de
bakfiets een oude prent, een kostbaar
schilderij zal zitten, dat hun dag hun
maand goed maakt". Zelf hebben ze
er geen verstand van. Hoe ze het dan
weten? Een eigen ervaring ter illus
tratie van het zesde zintuig, dat zetelt
onder hun alpinopetten en vilten hoed
jes. Getroffen door de aanblik van een
zeldzaam stukje primitieve negerkunst
verdiepte ik me ter camouflage in de
studie van een roestig waardeloos
strijkijzer. Toen hij er genoeg van had,
zei de koopman langs zijn neus weg
„mooi houtsnijwerk he?" Ik bekende
kleur en vroeg de prijs. Het voorwerp
bleek al lang verkocht te zijn. „Maar"
zei hij, „u bent zeker de tiende die
erop peest". Gevraagd hoe hij wist dat
ik erop peesde sprak hij kernachtig:
„Ja maak je malle moer effe wijs
dat je hier 'n stijkijzer komt zoeken".
Voor de oorlog ivas de lompenhan
del over heel Amsterdam verdeeld.
Er heersten onbeschrijfelijke toestan-
(Van onze Amsterdamse
redacteur)
AMSTERDAM Waterlooplein
in Amsterdam, bakermat van mil
jonairs als Maup Caranza en Loe
Lap sjofel arbeidsveld ook voor
sappelaars als Mikkie Makkie en
Lange Jaap vergaarbak van
lichtschuwe, naamloze enkelingen
tenslotte, die fluisterend leuren
met gestolen waar: het moet alle
maal voor de bijl Amsterdam
doet aan face-liftingde oude
buurt ten oosten van de Amstel
ondergaat een verjongingskuur.
Ondanks het ontbreken van enkele
Russische topspelers was de wedstrijd
om het kampioenschap van de Sovjet
unie zeer sterk bezet. Vanaf 1962 was
de titel afwisselend in handen geweest
van Korchnoj of Stein, maar dit jaar
waren ook sterk favoriet de internatio
nale grootmeesters Smyslov, Gelier,
Bronsteïn en Tahnanov.
Verrassend was daarom wel het feit.
dat na de eerste vijf ronden een dei-
jongere Russische meesters, Lein aan
de kop lag door een serie spectaculaire
overwinningen. Maar na een spannende
eindspurt gelukte het toch weer de ui
terst talentvolle Stein de titel in zijn
bezit te houden. Aan deze wedstrijd, die
ieder jaar een schat aan waardevolle
partijen oplevert, ontleen ik de onder
staande fraaie prestatie van de eerder-
vermelde Lein. In een prachtig gevecht
vol flitsende verwikkelingen verslaat hij
zijn tegenstander op grandioze wijze:
Een verrukkelijk duel
WitA Lein
Zwart V. Sa won
Gespeeld in het toernooi om het Rus
sische kampioenschap 1967 te Sotchi
Damepionspel
1. d2-d4, Pg8-f6 2. Pgl-f3. g7-g6 3. Lcl-
g5, Lf8-g7 4. Pbl-d2, c7-c5 5. e2-e3, b7-
b6 6. c2-c3, Lc8-b7 7. Lfl-d3. 0—0 8.
0—0, d7-d5 9. Ddl-e2, Pb8-d7 10 Tal-dl,
Pf6-e4 11. Lg5-f4, a7-a6 12. Pf3-e5.
(De afwikkeling 12. Le4:, de4: 13. Pg5,
h6 14. Pge4:, was niet juist wegens 14.
f5 en zwart wint de pion na g6-g5
met voordeel terug. De tekstzet leidt
tot zeer scherpe verwikkelingen!
12. Pd7xe5 13. Lf4xe5, Lg7xe5 14.
d4xe5, Pe4xd2 15. Tdlxd2, Dd8-c7 16.
f2-f4, f7-f6
(De zwartspeler overschat zijn kansen
en komt daardoor spoedig, in moeilijkhe
den).
17. De2-g4
(Dreigt 18. Lg6 bijvoorbeeld 18. hg6:
19. Dg6 :-j-, Kh8 20. Tf3 en het mat ls
niet meer te pareren)
17. Rg8-g7
Stelling na 17. Kg8-g7
'|8
H*
I
18. Ld3xg6
(Toch, dit loperoffer ls de inzet van een
geweldig offensief)
18. h7xg6 19. f4-f5, g6-g5 20. Dg4-h5,
Tf8-h8 21. e5xf6-f e7xf6 22. Dh5-g6-K
Kg7-f8 23. Dg6xf6-K Kf8-g8 24. Df6xg5-
Dc7-g7 25. Dg5-f4, Dg7-f6 26. e3-e4
Df6-h4 27. g2-g4, d5xe4 28. f5-f6, Th8-h6
29. Td2-d6
(Sneller won 29. f7-4-, Kf8 30. Td6, Th8
31. Tg6, De7 32. Dh6-H en mat op de
volgende zet)
29. ...Kg8-h8
(Verliest direct. Geboden was 29. ...Tf8>
30. f6-f7, Th6xd6 31. f7-f8D+, Ta8xf8 32.
Df4xf84-Kh8-h7 33. Tfl-f7 Kh7-g6
34. Df8-g7 mat.
SCHAAKRAADSEL
Op schier ongeëvenaarde %vijze kan de
Vitspeler in de onderstaande positie een
gelijk spel afdwingen. De geweldige
dreiging, waarvoor wit zich geplaatst
ziet, h3-h2-hl Dame. De remise combi
natie bevat naast enkele fijne finesses
een welhaast magische ontknoping.
Wit aan zet en speelt remise 1
Oplossing
Wit bereikt als volgt remise: 1. e2-e3,
h4-h3 2. d2-d4 Kc5-d6 3. f3xe4. d5xe4
4. Ldl-c2, Kd6-d5 5. Kbl-al, h3-h2 6.
Lc2-bl en het remise is een voldongen
feit (Kotov).
(ADVERTENTIE)
Dringt direct door tot aan
de haard van de pijn
Oeumatische pijnen, spit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
wannteseiisatie of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt 1 Zorgt
dat 1" thuis altijd een tube Algesal bij d»
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
den. In de buurten, waar de kooplui
hun opslag hadden, was het niet on
gewoon, dat de mensen een brood voor
de ratten op de huiskamervloer neer
legden om zelf ongestoord te kunnen
eten. Het Waterlooplein was toen meer
de volksmarkt voor de Joodse buurt.
Hoe het daarmee gegaan is, moge
hier ombeschreven blijven. De schrij
nende leegte, die achterbleef, ook.
Men benutte haar, omdat zij er nu
eenmaal was en omdat de tierige fleur
van vroeger toch nooit meer zou te
rugkeren in de ontvolkte, geplunder
de jodenbuurt, voor de concentratie
van de voddenmannen. Zo kwam de
vlooienmarkt tot stand en daaromheen
toch weer allerlei andere handel. Wat
je er vandaag de dag kunt kopen,
tart iedere beschrijving. Driehonderd
standplaatsen zijn er. De helft wordt
geëxploiteerd door gewone marktkoop
lui. Die zijn, met hun horloges, tex
tiel, nep-koperwaren en dubieuze boek
jes niet zo interessant. Het avontuur
ligt bij de honderdvijftig anderen, tie
scharrelaars die u alles kunnen leve
ren wat u maar bij elkaar kunt fan
taseren tussen een lampetkan en een
donderbus uit de Tachtigjarige Oor
log. Het zijn deze. die nu worden weg
gedrukt tegen de melaatse gevels van
Jacx Maandag. Terwijl het IJ-tunnel-
tracé met betonnen onstuitbaarheid op
rukt, zullen zij daar nog even stand
houden.
Maar de sfeer zal voor een goed
deel weg zyn en de gein ook. Het
riet er kortom naar uit, dat t.v.-regis-
seurg en pop-artiesten, koopjesjagers
en doe-het-zelvers, antiekkenners en
minnaars van kitsch, snobs en pau
pers binnen afzienbare tyd, ergens
anders heen zullen moeten met hun
scala van behoeften waarvoor het Wa
terlooplein zo geduldig en veelzijdig
bevrediging bood.
ADVERTENTIE)
Nog deze maand begint de eerste
plastische ingreep. Draglines en pneu
matische hamers zullen een deel van
m plein omwoelenen de bedding
B maken, waarin straks een stuk ge
stroomlijnd IJtunneltracé komt te lig-
pn. De lompen, het oudroest moe-
jen ervoor aan de kant. Tegen de me
laatse gevelrij aan, waar Jack Maan
dag internationaal bekende super-
scharrelaar ieder denkbaar auto-
j I J ,er<*ee* &an leveren tegen iedere
I pnkbare prijs. Daarna? Niemand
I ï,uhet Precies. Maar het lijkt on-
I p"kbaar, dat deze Mokumse kasba
I phandhaafd zal blijven, als het Wa-
erlo°Plein toegangspoort tot de stad
I pvorden is en in ieder geval zal het
I fkmoi'gana van ^en trots, waardig
11 k ri ïis-toch Ge,ls op deze Plaats wer"
I Si iJ j moeten worden. Nee, het is
I hvl°°ienmarkt gedaan, al zal
II W langzaam zijn.
I lr ,^"loo,Plein in Amsterdam, unie-
11 m ze™ant van de Nederlandse koop-
I ma"sgeest, de schurftige tegenhanger
werkt zacht en zeker bij verstoppingsprobfemen
Hor. 1. gebod, 3. vast rantsoen, 7. foef
je (Inid.), 10. deel van de mast, 12.
priem, 14. bijwinkel, 16. rivier in Rus
land, 17. meisjesnaam, 18. aarde grond,
19. stap, 20. plaats in Gelderland; 21. so
ciëteit (afk.), 22. spoedig, 24. plaats in
Gelderland, 25. dalende inzinking van
de bodem tussen hoogvlakten, 27. dra
vend paard, 29. lidwoord (fr.), 30 munt
in Nederlaind (afk.), 32. voorzetsel, 33.
voornaamw., 34. vrucht, 36. achting, 38.
zuivelprodukt, 40. voedsel, 41 liniëren,
42 pers. voornaamw., 43. manier van
klederdracht, 45. snoer van een hengel,
46. plaats in Engeland, 49 familielid, 50.
jongensnaam, 51. meisjesnaam, 53. en
volgende (afk.), 55. stad in Duitsland
58. afwezig, 61 telwoord 62. bedrog
(barg.); 64. plaats in Gelderl., 65. be
dorven, 66 verstand, 67. oude vr. datief
van een, 69. vreemde munt, 70. lied, 71.
rechtschapen, 73 eerste boek van Mozes
(afk.), 74. staatsbedrijf (afk.), 75. Lim
burgse klei, 76. vette vloeistof, 77. deel
van de bijbel (afk.).
Vert. l. stad in Zwitserland, 2 meis
jesnaam, 4. bijwoord, 5. fel, vinnig, 6
grijvoertuig, 7. karakter, 8. moerasplant
9. telwoord, 10. stok, 11. op een andere
wijze, 13. aardhoogte, 15. titel (afk.), 16.
puntig ijzer waarmee men spijkers in
drijft, 21. scheik. element (afk.), 23. sle
de, 26. plaats in Z.H., 28. vertegenwoor
digster, 31. schoenvorm, 32. deelteken op
een klinker, 34 jongensnaam, 35. buiten
haven, 37. hogepriester te Silo, 38. bij
woord, 39. deel van het gelaat, 44. dorp
in Groningen, 47. overgebleven, 48. ko
ning der elfen, 50. niet van hetzelfde
gevoelen, 52. schade, 54. opmerkzaam, 56
bereids, 57. voegwoord, 59. scheik. ele
ment (afk.), 60. Europeanen, 63. vinnige
klap, 64 dus (Lat.), 68. scheik. element
(afk.), 71. in oprichting (afk.), 72. rech
ten inbegrepen (afk.).
OPLOSSING PUZZEL VORIGE WEEK
Ilor.: 1. baal, 4. Essen, 8. taak, 11 re-
bol, 12 Doorn, 13. deeg, 14. nader. 16. E-
ton, 17. Ned, 19. Gen, 20. api, 22. Ria, 24.
ara. 26. gemeend, 29. Osmanen, 32. neen
33. greep, 34. node, 35. Lea, 36. ren, 37
olie. 40. radar, 41. reet, 43. mastiek, 45.
legende, 47. sen, 49. nog, 51. att., 52. kol.
54. met, 57. Arno, 58. nader, 60. loon, 61
negen, 62. gebed, 63. taal, 64 Steen, 6ö'
niet.
Vert.: 1. bode, 2. aren, 3. legeren, 4. een
5. slag, 6. eden, 7. nor, 8. trepaan, 9 an
ti, 10. Kent, 15. den, 18. die, 20. arm, 21
wee, 23. Angeren, 24. Asperen, 25. bed,
26. gnoom, 27. melis, 28. draak, 29 Oei
ral, 30. Noren, 31. nette, 38. las, 39 et-
stoel, 41. regelen, 42. Ede. 44. iet, 46. gom
48. bod, 50. part, 51. Anna, 52. kant, 53
lege, 55. Tödi, 56. knot, 58. nes, 59. ren.
(ADVERTENTIE)
