EEN KRAAN SLOEG OM
Elasticiteit banden
speelt rol hij het
shimmyverschijnsel
frwrlieijen
kosthuizen
1000.-... en meer
plantsoenarbeiders
Stevens Benelux Tapijt
Kleuter in actie
Onderzoek dr. H. B. Pacejka
Engeland bij EEG geeft
schade voor Hongkong
PEST IN Z.-VIETNAM
Gezag Wilson
op het spel
Vliegtuig stort
neer: 11 doden
t
NYENRODE IN
MEI 20 JAAR
Linnaeushof nog
in maart geveild?
Meer viswater
voor Denen
DORDRECHT heft
De stem van het water
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 9 MAART 1967
KOPPELING
Werk voor 1500 man
Amerikaanse
fabrieken in
Geel (België)
PROEVEN
Europa-Amerika
in de ruimte
stuwadoorbedrijf op
Dure handen...
J. L. EDIXHOVEN
L. M. J. P. Edixhoven-Vos
Oproeping
VILLA
GEZOCHT
middenstands-
woning
hang
lampen
DAGBLAD DE STEM
EEN WELKOME DAGELIJKSE HUISVRIEND
VOOR MEER DAN 80.000 GEZINNEN
ANTONIUS ADRIANUS JOSEPHUS
DIRVEN
VERTEGENWOORDIGERS
Gemeente Terneuzen i
LEDEL THEATER - Oostburg
Schoonmaaktijd is een dure tijd en er moet meestal veel
vernieuwd worden.
VAST TAPIJT, GLAS- en OVERGORDIJNEN en verder
ALLE ANDERE WONINGTEXTIEL
27,00
57,00
p. m.
80,00
85,00
65,00
120,00
13,50
Groot- en
Kleinhandel
L
DEN HAAG (ANP) Voor
het optreden van het zogenaamde
shimmijen bij auto's is in de eer
ste plaats de zijdelingse elastici
teit van de band verantwoorde
lijk, maar bij de tegenwoordig
niet vaak meer toegepaste con
structie van de stijve vooras kan
de shimmy een geheel andere oor
zaak hebben.
Tot deze conclusie heeft een onder
zoek geleid, dat onder leiding van dr.
ir. H. B. Pacejka is uitgevoerd bij
de afdelingen der werktuigbouwkunde
van de Technische Hogeschool te
Delft. Het onderzoek heeft dr. pacejka
verwerkt in zfjn proefschrift, waarop
hü in december j.l. promoveerde. Ge
noemde zijdelingse elasticiteit veroor
zaakt een achterlopen van het moment,
werkend van weg op band om de
beweging ten opzichte van de zwenk-
beweging van het wiel.
Met het ook in Nederland gangbare
begrip shimmy wordt de slingerbewe
ging van de bestuurbare wielen om
hun zwenkassen aangeduid (dus om de
fuseepennen bij automobielen). Dit
soms tot gevaarlijke proporties uit
groeiende verschijnsel komt zowel bij
auto's als bij vliegtuigen op de lan
dingsbaan voor, aldus dr. Pacejka.
Reeds sinds enkele tientallen jaren
vormt het shimmy-verschijnsel een on
derwerp van intensieve studie voor tal
rijke onderzoekers over de gehele we
reld. Het met betrekking tot de shimmy
meest essentiële subsysteem, dat deel
uitmaakt van het voertuig, is het band-
wiel-ophamging-stuurwielsysteem. De
band is een gecompliceerde elastische
constructie, waarop in het contact-
ylak piet het wegdek krachten en mo
menten werken, die afhangen van de
bewegingen, uitgevoerd door het wiel-
vlak. De band is gemonteerd op het
wiel dat roteert om zijn wielas en kan
zwenken om de fuseeas. Tengevolge
van de elasticiteit van de wielophan
ging kan het wiel tevens rotaties om
een langas en dwarsbewegingen uitvoe
ren. Vanwege de rotaties, aldus verder
dr. Pacejka, om zowel de zwenkas
als om een langas zal rekening gehou
den moeten worden met het optreden
van een gyroscopische koppeling tussen
deze twee bewegingen. Bij automobie
len is de invloed van de massatraag
heid van het stuurwiel een niet te ver
waarlozen factor.
Over de tweede door de onderzoeker
gesignaleerde oorzaak de tegen
woordig niet vaak meer toegepaste
constructie van de stijve vooras
zegt ir. Pacejka: tengevolge van de
in dit geval lage eindfrequentie van
de beweging van de vooras om de lang-
as kan het nu de gyroscopische kop
peling zijn, die een destabiliserende
invloed heeft.
Wegproeven, uitgevoerd met een van
onafhankelijke voorwielophanging
voorzien voertuig, gaven een beeld
Van de manier waarop de eerstgenoem
de soort' shimmy zich manifesteert.
BRUSSEL (ANP) De Amerikaan
se „Standard Oil Indiana" heeft be
sloten het Europese filiaal van haar
dochtermaatschappij Amoco Chemi
cals" in Geel (België) te vestigen. In
een eerste fase wordt gedacht aan
gelijktijdige bouw van drie fabrieken
waar grondstoffen voor kunstvezels zul
len worden vervaardigd. De investerin
gen worden op circa 150 miljoen gul
den geraamd en de omzet van de fa
brieken in de eerste fase op circa 125
müjoen gulden, aldus Belgische pers
berichten.
Voor latere uitbreiding zou gerekend
worden met een totale investering vah
ruim 550 miljoen gulden. Het bedrijf
zal starten met 350 man personeel,
een aantal dat geleidelijk zal worden
opgevoerd tot ruim 15Ö0 man, aldus
deze berichten.
Het bleek, dat eerst tot vrij hoge snel
heden opgetrokken moest worden voor
dat de slingering optrad. De eenmaal
ingezette shimmy bleek zich daarna
zelf in stand te kunnen houden over
een breed snelheidsgebied. Noodzake
lijk voor het veroorzaken van de shim
my was het aanbrengen van „onba-
lansen" aan de voorwielen. Een in
teressante ondervinding noemden de on
derzoekers het feit, dat de shimmy ook
na het, tijdens rijden, verwijderen van
de onbalansmassa's praktisch onver
anderlijk bleef doorgaan. Hiermede was
een praktisch bewijs geleverd dat er van
een z.g. zich zelf in stand houdende
trilling sprake was.
Met een eenvoudig laboratoriummo
del, dat in zijn aantal graden van vrij
heid ten opzichte van het werkelijke
voertuig beperkt werd, zijn eveneens
proeven genomen. Het model vertoon
de de essentiële kenmerken van een
systeem, dat shimmy kan vertonen.
De gedragingen van het model zijn
qualitatief in overeenstemming met
die van het proefvoertuig. Met behulp
van het model kon de invloed van het
wijzigen van. verscheidene systeempa
rameters op eenvoudige wijze langs
experimentele weg onderzocht wor
den. Na invoering yan niet lineaire ele
menten, zoals de werkelijke driftka-
rakteristieken van de band en de droge
wrijving dn de fuseelagering, bleek
de mathematische beschrijving van het
probleem zelfs in details vrijwel vol
ledig in overeenstemming te zijn met
de uitgevoerde experimenten.
Dit resultaat maakt de uit het theo
retisch onderzoek getrokken conclusies
bijzonder waardevol voor toepassing
in de praktijk, aldus de onderzoeker,
die het theoretische onderzoek heeft
verricht aan de hand van computers.
HONGKONG (AP) Een kwart van
de fabrieken in Hongkong zal voor een
faillissement komen te staan, als Enge
land toetreedt tot de EEG. Dit heeft die
voorzitter van de vereniging van expor
teurs in de Britse kroonkolonie, A. C.
W. Blaauw verklaard.
Hij legde deze verklaring af ter ge
legenheid van het bezoek aan Hongkong
van Herbert Bowden, de Britse onder
minister voor zaken het Gemenebest be
treffende. De meeste zakenlieden m
Hongkong zijn van mening dat Bowden
in Hongkong is om na te gaan wat de
gevolgen zuilen zijn van een eventueel
Brits lidmaatschap van de E.E.G.
Blaauw verklaarde te geloven dat de
EEG-landen niet zullen instemmen met
een voortbestaan van het Britse systeem
van voorkeursrechten voor Gemene-
bestlanden bii toetreding. Het huidige
systeem maakt het de industrieën in
Hongkong mogelijk vrij van rechten
naar Engeland te exporteren ala ze
kunnen bewijzen dat 75 procent van de
grondstoffen voor het produkt uit Ge-
menebestlarden komt.
BREXJKELEN (ANP) H«t Neder
lands opleidlings-instituut. voor het bui
tenland, gevestigd in kasteel Nyenro-
de in Breukelen gaat van 5 tot en met
12 mei a.s. zijn vierde lustrum vieren.
Hoogtepunt van deze viering wordt een
conferentie op 10 mei over het thema:
„Communicatie".
De conferentie zal geopend worden
door prins Bernhard. Als deskundigen-
preadviseurs werken mee: prof. mr.
dr. M. Rooij (Voorzitter), prof. dr. A.
Oldendorff, prof. mr. M. H. K. van
der Graaf, dr- A. F. G. van Hoesel,
prof- mr. N. E. H. van Esveld, mr.
A Seret en drs. F. P. J. N. Sweens.
Aan deze conferentie zullen deelne
men directeuren en leidinggevende
drijfsleven, de overheid en de publici
teitsmedia. Het trechts Symfonie-or-
';eren
wat betekent dat de inwoners van Breu
kelen die dag in het feest op het kas
teel betrokken zullen worden. Er is
een tentoonstelling, een reunistenda-
gen, sportwedstrijden en tot besluit een
groot bal,
AMSTERDAM (ANP) Door een
tot nu toe onbekende oorzaak is giste
ren op een terrein aan de Hornweg een
kraan omgeslagen. Het ongeluk ge
beurde op het moment dat de ca. 15 m.
hoge mobiele kraan een U-balk van 7
ton ophees. De machinist die in de ver
wrongen massa bekneld raakte werd
slechts licht gewond. Om hem te be
vrijden moest de kabine worden uit
gegraven.
PARIJS (AP) De Europese organi
satie voor onderzoek van de ruimte en
de Amerikaanse organisatie voor ruim
tevaart hebben woensdag een overeen
komst getekend voor de lancering van
een Europese satelliet met een Ameri
kaanse raket van het type Delta.
De lancering moet plaatsvinden eind
1968 yanaf kaap Kennedy.
UTRECHT (ANP) Wordt de sier-
tuin Linnaeushof in Bennebroek op
donderdag 23 maart geveild? Op deze
vraag zal de president van de Utrecht
se rechtbank, mr. J. J. Plugge, vol
gende week woensdag het antwoord ge
ven. Gistermorgen is hem in kort ge
ding gevraagd te bepalen dat de vei
ling wordt uitgesteld tot een dag na
15 juli.
De Raiffeisenbank heeft al bijna een
jaar geleden de eigenaren van Lin
naeushof laten weten dat zij tot vei
ling zou overgaan. De bank heeft op
dit moment een vordering van ruim
f 271.000,- op de N.V. Linnaeushof, de
vennootschap die de siertuin exploiteert.
De bank staat op het standpunt dat
men nu lang genoeg geduld heeft be
tracht en dat een openbare verkoop de
enig resterende mogelijkheid is.
SAIGON (AFP) Het dorp Cam
Ranh, gelegen bij een van de grootste
Amerikaanse basissen in Vietnam (300
km ten noordoosten van Saigon)is voor
Amerikaanse troepen tot verboden ge
bied verklaard. Er zijn namelijk dertig
gevallen van. pest ontdekt. Onder de
betrokkenen bevindt zich een Ameri
kaan. (In 1966 werden in Vietnam 2649
gevallen van builen- en longpest gere
gistreerd en in 1965 waren er 4503 ge
vallen van pest).'
(Londense correspondent)
LONDEN De populariteit en het
gezag van eerste minister Harold Wil
son staan vandaag op het spel in drie
tussen tijdse verkiezingen, die plaats
vinden in de districten Glasgow Pollok
(Schotland), Rhondda-west (Wales) en
Nuneaton (Engelangd).
De uitslagen van deze drie tussen
tijdse verkiezingen kunnen een grote
invloed hebben op de houding van eer
ste minster Wilson als leider van de
socialistische partij en op zijn vaste
overtuiging dat hij het op politiek ge
bied steeds bij het rechte eind heeft.
Ongunstige verkiezingsuitslagen zul
len Wilsons positie ten aanzien van
uiterst linkse rebellen in de partij aan
zienlijk verzwakken.
KOPENHAGEN (RTR) Denemar
ken zal met ingang van 1 juli zijn vis-
serygrenzen in de Noordzee, het Ska-
gerrak en het Kattegat van drie tot
12 mijl uit de kust uitbreiden, zo heeft
het ministerie van visserij in Kopen
hagen meegedeeld.
Voor de rest van de Deense kust blijft
de huidige driemijlszone van kracht.
Landen die traditionele rechten kun
nen doen gelden op vissen in het nieuwe
afgebakende gebied krijgen visconsessie
in het gebied van 6 tot 12 mijl en over
gangsrechten van zes tot drie mijl uit
de kust.
KARATSJI (AP) Elf personen zqn
gisteren om het leven gekomen, toen
een Frans chartervliegtuig een minuut
nadat het was opgestegen, neerstortte
op een spoorbrug over een drukke weg
bjj Karatsji in Pakistan.
Behalve zeven mensen die op de weg,
in auto's en riksja's, dodelijk werden
getroffen, zijn vier van de zes beman
ningsleden van het vliegtuig omgeko
men.
(Van onze redactie binnenland)
PORDRECHT Het stuwadoorbe
drijf van het zeehavenbedrjjf te Dord
recht zal worden geliquideerd. Dit heb
ben b. en w. te Dordrecht gisteravond
in de raad meegedeeld.
Het bedrijf levert de laatste jaren
grote verliezen op onder meer ten ge
volge van structurele veranderingen in
de zeescheepvaart. Bij het bedrijf wer
ken negentig man. Met het oog op de
belangen van het personeel wil men
de liquidatie eerst aan het eind van
het jaar voltrekken.
SYDNEY ANP) Bob Stanton, een
jonge Australische beroeps golf speler,
heeft het zekere voor het onzekere ge
nomen. Voor de toernee, die hij eind
maart door de V.S. maakt, zal hij
zijn handen laten verzekeren voor één
miljoen Australische dollars, ruim vier
miljoen gulden. Stanton zal de polis
tekenen voor hij 23 maart aan het
Penscola-toernooi in Florida deel
neemt.
Vita mutatur non tollitur
Na langdurig ziek te zijn geweest, overleed op
8 maart 1967 op 65-jarige leeftijd
arts te Ossendrecht
echtgenoot van
De waardige wijze waarop hij zijn ziek-zijn ge
dragen heeft, was ons allen tot voorbeeld.
Ossendrecht
L. M. P. Edixhoven-Vos
Pynacker
J. E. Edixhoven
E. J. M. Edixhoven-van Elzakker
Ossendrecht
P. S. Edixhoven
E. J. M. Edixhoven-Broos
Echt
P. N. Edixhoven
A. G. Edixhoven-Bischoff
Utrecht
Th. C.Edixhoven
A. M. H. A. Edixhoven-Schrover
Amstelveen
J. F. Edixhoven
M. L. I. Edixhoven-Schulte
Leiden
B. K. Edixhoven en verloofde
Amsterdam
Ph. J. Edixhoven
Ossendrecht, 8 maart 1967..
Doktersstraat 12.
De H. Eucharistieviering, waartoe u wordt uit
genodigd, zal plaatshebben op zaterdag 11 maart
te 11 uur in de parochiekerk, waarna de uitvaart.
Vrijdag 10 maart zal een H. Eucharistieviering
plaatshebben voor de overledene om 19.30 uur.
Daarna gelegenheid tot condoleren ten huize van
de familie Edixhoven, Doktersstraat 12.
De Griffier der arrondisse
mentsrechtbank te Breda
roept op, ingevolge bevel
schrift van de heer President
van gemelde Rechtbank dd.
1 maart 1967:
Johanna Adriana Landa,
zonder bekende woon- of
verblijfplaats, om te ver
schijnen voor genoemde
heer President in het Ge
rechtsgebouw aan de Kloos
terlaan 46 te Breda, op
woensdag 15 maart 1967 des
voormiddags om 10.00 uur,
zulks ter fine van verzoe
ning met haar echtgenoot
Jan Andreas Maria van de
Rijzen, wonende te Bergen
op Zoom, die een verzoek
tot echtscheiding heeft in
gediend.
Breda, 1 maart 1967-
De Griffier der Rechtbank
voornoemd,
Mr- R. P. E. Dahmen
Alleenstaande villa in
zuidelijk Breda repre
sentatief gelegen, voor
zien van alle komfort,
garage en c.v. (olie), ge
schikt voor bewoning
door gezin van 7 perso
nen ie huur gevraagd.
Brieven met inlichtingen
gelieve men onder num
mer T-49321-9/3 te rich
ten aan het bureau van
dit blad-
TE KOOP: Een ruime
sléchts 4 jaar oud met vrij
uitzicht, bevat 6 grote ka
mers -f 3000 m2 tuingrond,
voor alle doeleinden geschikt.
Douchecel, kelder, garage,
Ook te ruilen voor bunga
low of boerenstee, liefst om
geving Moerdijk of Zeven
bergen. Prijs op aanvrage.
M. Lansbergen, Kerkstraat
27B Bergen Noord-Lim
burg, tel. 08854-296.
in
gezellig
petroleumlamp
model
in
23
uitvoeringen
in
prijzen
van
228—
tot
69.50
vindt
u
bij
veemarktstraat 43
100 meter van grote
markt
breda.
Herplaatsing wegens misstelling
Bestuur en directeur van
Coöperatie Zuivelfabriek De Hoop
te Baarle-Nassau
geven met leedwezen kennis van het plotselinge
overlijden van de heer
In leven oud-directeur der zuivelfabriek
Zijn totale persoonlijke inzet voor de belangen
der vereniging gedurende 44 jaar zullen zijn na
gedachtenis bij ons in herinnering doen blijven.
Baarle-Nassau, 7 maart 1967
Coöp. Zuivelfabriek „De Hoop"
J. A. de Roy, voorzitter
F. J. M. Oomen, direktear
In verband met uit te voeren Gasoon-ombouw.
werkzaamheden in BREDA, zoekt GASCON N.V.
voor haar aardgasmonteurs van maandag tot vrij
dag)
Brieven met prijsopgave te richten aan GASCON
N.V., Neudeflat, Utrecht, tel. (030)—11867.
per maand verdienen onze goede
Wij demonstreren en verkopen elektrische huishoudelijke
apparaten van wereldnaam. Ervaring in de particuliere
verkoop gewenst, doch niet vereist-
Volledig dienstverband inclusief sociale voorzieningen.
Gedurende de proeftijd vast minimum inkomen- Hebt U
interesse en bent U tenminste 23 jaar, schrijf dan naar
VORWERK HANDELMAATSCHAPPIJ
N.V. POSTBUS 1787 AMSTERDAM (s-v-p. ook vermelden
of u een auto bezit).
De dienst openbare werken van de gemeente J[
Terneuzen vraagt voor de afdeling plantsoenen:
Sollicitanten dienen te beschikken over prakti
sche ervaring, terwijl het bezit van het diploma
2e knecht op prijs wordt gesteld.
Salaris volgens loongroep 4 (max. 661,38 per
maand).
Sollicitaties binnen 14 dagen te richten aan de j
burgemeester van Terneuzen.
XXXXXXXXXXXStXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXJOW**
Donderdag 9 en zaterdag 11 tot en met woensdag
15 maart aanvang 8 uur vertonen wij u de
nieuwste Nederlandse kleurenfilm van
BERT HAANSTRA:
De nieuwste Nederlandse film van Bert Haanstra
anders dan „ALLEMAN", maar levendiger en vol
bewogen schakeringen van de mens in Neder
land en het water waarop, waaraan of waarin hij
leeft, werkt of reddingen verricht, die een we
reldreputatie genieten.
Een film die leeft en spreekt zoals alleen het
water dat kan doen, mooi en vredig, woest en
grijs.
Een film vol komische beelden maar die ook de
ernst niet uit het oog verliest.
Tekst geschreven en gesproken door Simon
Carmiggelt.
Zondagmiddag 2 en 4.30 uur: DE STEM VAN
HET WATER.
iet filmverhuurkantoor heeft de prijzen verhoogd
Alleen in heel scherpe bochten is
bet nog wel eens moeilijk, maar voor
de rest.
Wij bevelen ons beleefd bij u aan voor vernieuwing op gebied van
VAST TAPIJT KUNNEN WIJ U LEVEREN IN ALLE PRIJZEN EN KWALITEITEN
Onze kwaliteiten zijn heus niet beter maar gegarandeerd niet minder dan die van
onze collega's, maar onze prijzen zijn wel veel lager.
Enkele voorbeelden uit onze collectie
Zwaar MOQUETTE TAPIJT
NYLTREAD TAPIJT met 5 j. schr. garantie
ook te leveren in tegels
GETEXTUREERD NYLON TAPIJT
met rubber onderlaag
met 5 j. schr. garantie
BIJ AL DEZE PRIJZEN IS HET LEGGEN REEDS INBEGREPEN
Verder hebben wij nog een grote sortering op het gebied van
VINYL TAPIJT OP VILT
3.80
m.
br.
p. Hl.
3.80
m.
br.
4.00
m.
br.
p. m.
4.00
m.
br.
p. m.
3.00
m.
br.
p. m.
4.00
m.
br.
p. m.
p.m2
ST.-JANSTEEN ST.-JANSTEEN - KAPELLEEK!^
Hoofdstraat 11 - Tel. 01140-3428 Molenstraat 59 - Tel. 01140 - 3027
BEL OF SCHRIJF EENS. WIJ KOMEN OOK GEHEEL VRIJBLIJVEND MET ONZE
STALENCOLLECTIE BIJ U AAN HUIS
