COMMENTAAR
6 boot
issen
De 16 doden
van Dallas
KNEUTEREN
Balleti
trekt
Boltini
overvi
geknipt
Kleine club van sterke mannen
Naar een nieuw kabinet
Getuigen verdwijnen
Liever een persoonlijke stijl
DRS. VAN RHEE: ONTWIKKELINGSHULP RANDVERSCHIJNSEL
-EP ei lirigeri-E
DR. CORN. VERHOEVEN
K- Beernie
Zonen van
Vorm
Voorhoede
STEEDS MEER VRAAGTEKENS
Teleurstellend
Fout
Triest
Zorgen
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 25 FEBRUARI 1967
IS
N „PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL NGEN PEILINGEN
^',NG£y.. PINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIIGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGENPEILINGEN pE!l|
'EN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL NGEN PEIL NGEN PEIL |jGEN
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILLINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN P[|
Jn Bergen op Zoom en aanpalende gemeenten hebben de raden
gisteravond de toekomstkaart gelegd: zij bogen zich over een plano
logische voorstudie voor de Brabantse Scheldezoom. Hun voorstellings
vermogen werd daarbij op een zware proef gesteld, want het is niet
gemakkelijk het huidige Bergen op Zoom en de omliggende dorpen
inderdaad te zien uitgroeien tot de reusachtige agglomeratie die op
het geduldige papier getekend is. Men heeft er minder moeite mee
als men de kaart van de Gouden Delta bekijkt die wij jongstleden
woensdag gepubliceerd hebben. Die in Rotterdam vervaardigde kaart
leidt tot de conclusie dat Zeeland en West-Brabant, gelegen tussen
twee wereldhavens, vroef of laat wel opgenomen moeten worden
in de expansie.
Nu is op die centrale ligging van het deltaland ook jaren geleden
al gewezen, maar de hooggespannen verwachtingen die toen gewekt
werden zijn tot op heden niet bewaarheid geworden althans in West-
Brabant niet. In Zeeland liggen de kaarten wat anders, dank zij de ont
wikkeling in Terneuzen en Vlissingen-oost. Toch heeft men ook in
West-Brabant geen reden om sceptisch te zijn, zeker niet nu Rotterdam
daadwerkelijke belangstelling voor de Gouden Delta aan de dag legt.
De fraai in kaart gebrachte toekomstvisie wordt niet vanzelf tot
werkelijkheid. De toekomst zal eigenhandig gemaakt moeten worden
en daarbij komt het zowel in Zeeland als in Noord-Brabant aan op
krachtige bestuurders die van doorzetten weten. Of die daadkracht ver
wacht mag worden van het al te omvangrijke samenwerkingsorgaan dat
"de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant tot stand ge
bracht hebben, is zeer de vraag. Is niet veel meer heil te verwachten
-van een kleine club van sterke mannen, kerels van het slag dat Rot
terdam gemaakt heeft tot wat het is
j^j"ederland heeft op dit moment vóór alles behoefte aan een krachtige,
stabiele regering, aan een kabinet, dat geruggesteund door het
vertrouwen van een belangrijke meerderheid, snel en efficiënt het werk
gelegenheidsprobleem van vandaag kan aanpakken en tevens kan zorgen
voor een evenwichtige verdere welvaartsontwikkeling. Gezag en ver
trouwen zijn tevens nodig om de hervorming van ons staatsbestel door
të voeren, die broodnodig is willen we de democratie gezond houden.
Kan een kabinet van confessionelen en liberalen deze taakstelling
aan? Enige twijfel lijkt ons hier wel zo z'n plaats. Een dergelijk kabinet
mag rekenen op de steun van werkgevers, middenstanders en boeren
maar krijgt ongetwijfeld van de vakbeweging de wind van voren. Bo
vendien zijn de partijen, waarop het steunt onderling verdeeld. Binnen
de AR en de KVP blijven velen voorstander van een samengaan met de
PvdA. (De verdeeldheid zou (bij de KVP) overigens ook tot uitdrukking
komen als niet voor de liberalen maar voor de socialisten gekozen
zou worden).
Maar is er een andere mogelijkheid? Die zou er geweest zijn éls
de PvdA en de KVP tijdens de verkiezingsstrijd behalve aan de stem
bus ook hadden gedacht aan de daarop volgende kabinetsformatie. Dit
is echter niet gebeurd met name niet bij de socialisten. Na hun ver
kiezingsnederlaag zouden ze nu ongelijk moeten bekennen daardoor
zou de weg naar samenwerking geopend zijn maar ongelijk bekennen
is de socialisten nooit goed afgegaan.
Zouden de drie confessionele partijen de PvdA dan niet een eind
.tegemoet kunnen komen? Het zou een mooi gebaar zijn maar het
is moeilijk op te brengen. Hoewel, ook de VVD heeft tijdens de ver
kiezingsstrijd alle mogelijke moeite gedaan om de confessionele partijen
in discrediet te brengen. Mr. Toxopeus c.s. hebben echter wat van de
verkiezingsuitslag geleerd. Met hen is nu over alles te praten.
Als het dan tot een kabinet met liberalen moet komen zal er behalve
voor een gezond progressief program ook gezorgd moeten worden
voor een ministerteam van zwaar kaliber. De oppositie van PvdA, D '66
en Boerenpartij zal fel zijn, evenals de politieke pressie (vakbeweging)
van buiten het parlement. Om daaraan het hoofd te kunnen bieden
zal een dergelijk kabinet geleid1 moeten worden door een man, die expert
is op financieel-economisch gebied, een man als prof. Zijlstra. Naast
hem zullen dan echter ministers moeten staan met een instelling als
een Bogaers, een Veldkamp of een Klompé.
Van het begin af aan is er twijfel geweest over de deugdelijkheid van
het onderzoek inzake de moord op president Kennedy. Die twijfel
•is onlangs versterkt door mededelingen van een officier van justitie in
New Orleans, althans buiten Amerika. In de Verenigde Staten zelf is aan
diens uitlatingen in eerste instantie weinig aandacht besteed.
Deze opmerkelijke reserve is niet langer houdbaar nu opnieuw
.op mysterieuze wijze een man om het leven is gekomen, die wellicht
een nieuw licht op deze affaire had kunnen doen schijnen. Daarmee
is de lijst van getuigen, die na de moord op Kennedy overleden zijn,
'beangstigend lang geworden.
Amerika presenteert zich graag als een rechtstaat. Wil de rest van
de wereld daarin kunnen geloven dan zal er toch wel op korte termijn
opheldering moeten komen in deze affaire.
Voor normaal reagerende mannen is het meestal een onbegrijpelijke
zaak en soms ook een bron van frustratie dat zoveel vrouwen
klakkeloos reageren op wbt de mode voorschrijft.
Zegt de mode: de rokken langer, de volgende week zijn ze langer.
Moeien ze korter worden, prompt komt de schaar te voorschijn en kan
iedere man constateren, dat bij de schepping aan de knieën van de
vrouw niet zo heel veel aandacht is besteed.
Bleef hef nu nog maar bij de rokken De macht van de mode
is echter onbegrensd, leder jaar opnieuw wordt er aan het vrouwelijk
silhouet geknoeid, worden lijnen, die een vreugde voor het oog zouden
kunnen zijn, vervaagd of caricaturaal aangezet.
Wie de mode-dictators aan de gang ziet ontkomt niet aan de indruk,
dat althans een deel van hen niet geïnspireerd wordt door bewondering
voor de vrouw maar integendeel bewust of onbewust een zekere
aversie voor de vrouw tot uitdrukking brengt. Misschien omdat zij anders
op de vrouw reageren dan de meeste mannen.
De gemiddelde man zou een zucht van verlichting slaken als de vrouw
Zich bij haar keuze van kleuren en lijnen wat meer door eigen smaak
en persoonlijkheid zou laten leiden. Vrouwen met een persoonlijke
stijl geven de wereld een heel wat aantrekkelijker aanzicht dan zij die
zich onderwerpen aan het gefrunnik van klamhandige neurotici.
Wim Beersen (13) vindt de film
mieters: „Batman doet veel goed. Hij
beschermt de hele wereld en ze vech
ten veel1'.
Piet Nuij, H: „Spannend, at die
ontploffingen". Michiel van Rijn, 9:
„Dat vechten aan boord vond ik het
mooist, maar eigenlijk hou ik meer
van de Dikke en de Dunne". De B-ja
rige lispelende Maarten met schitter-
ogen: „Catvrouw was niet zo lief
maar wel hartstikke mooi" In een
hoek staan een paar meisjes van een
(Van een onzer verslaggevers)
^"ORIGE week. Twee berichten op de voorpagina van Dagblad De Stem:
Een discussiegroep van jonge intellectuelen wil de totale strijd tegen
de verpaupering van miljoenen tot het centrale thema van de discussies
van het Pastoraal Concilie maken. De groep meent, dat de kerk in dit stre
ven pas verstaan zal worden als zij in haar eigen structuur gestalte weet
te geven aan de beginselen van medeverantwoordelijkheid en democratie.
Blijkens een bericht uit Spanje heeft de generaal van de jezuïten, pater
Arrupe, een „sociale encycliek" uitgevaardigd, gericht tot de provincialen
van de Zuidamerikaanse landen. Hierin wordt gezegd, dat de „sociale
rechtvaardigheid niet verwezenlijkt kan worden door aalmoezen uit te
delen maar door ieder de kans te geven zijn persoonlijkheid te ont
plooien". Arrupe besluit met: „Laten we ons eens afvragen of de minder
bedeelden in onze colleges niet juist in hun vooroordelen over de klasse-
justitie gestijfd zijn".
Breekt met deze frisse geluiden een nieuwe dageraad aan voor de ontwik
kelingshulp en de strijd tegen de armoede Gaat de strijd tegen de ver
paupering in arme landen eindelijk erkend worden als een van de voor
naamste opdrachten van deze tijd zoals zij in partijprogramma en partij
stukken hoopvol worden opgedist
De jonge (28) sociaal-econoom, drs. W. J. Van Rhee, een van de leden der
discussiegroep, die enkele weken geleden een aantal discussiepunten over
de strijd tegen de armoede naar het pastoraal concilie gestuurd heeft, be
hoeft niet lang na te denken om met een „teleurstellend nee" te antwoorden.
Zijn teleurstelling komt het beste
tot uitdrukking in deze uitspraak
„Ontwikkelingshulp en de strijd tegen
de armoede zijn randverschijnselen,
hobby's en interessante discussiepun
ten, maar geen levende problemen
waaraan iets concreets gedaan wordt".
eiste. Deze democratisering berust op
het recht voor ieder lid van de kerk
tot medebepaling van de menings
vorming, de besluitvorming en hst
bestuur van de kerk.
De heer Van Rhee, geboren in In
donesië uit Nederlandse ouders thans
wetenschappelijk ambtenaar aan het
Instituut voor ontwikkelingshulp in
Tilburg, behoort tot de voorhoede van
die progressieve christenen, die scher
pe tegenstelling zien tussen het con
ventionele christendom, dat radicaal
heeft afgedaan en de wijze waarop
men in de toekomst christen zal moe
ten en kunrten zijn.
Heeft de discussiegroep een knup
pel in het hoenderhok willen gooien?
De tekst van de inzichten van de
groep over de ellende en armoede in
de wereld wijst daar wel op. Met na
me deze passage: „Waar de beginse
len van medeverantwoordelijkheid en
democratie als noodzakelijke uit
gangspunten dienen om effectief tot
een oplossing te komen van de ellen
de in deze wereld, zal de kerk in
deze materie pas dan goed verstaan
kunnen worden, wanneer in haar
structuur deze beginselen gestalte
krijgen. Democratisering van de ker
kelijke structuur is derhalve een ver-
Dit recht zou een structurele vorm
kunnen krijgen door bijvoorbeeld
een permanent instituut van over
leg, waarin ieder lid van de kerk
op een of andere wijze zeggen
schap zou hebben
bevoegdheid van dit instituut tot
het geven van richtlijnen voor het
bestuur van de kerk
openbare uiteenzetting, bespre
king, afweging van het beleid van
de kerk en zijn instituties
e openbare verantwoording en be
paling voor aanwending van alle
financiële middelen
de geëigende en hierbij aangepas
te voorzieningen op ieder niveau
van het kerkelijk leven."
Licht drs. Van Rhee toe „Wij heb
ben met dit alles geen voorstel aan
het concilie willen doen. Onze punten
behoeven slechts bij te dragen tot een
discussie, waaruit later een soort
„working paper" kan worden opge
steld, wat weer de basis kan vormen
tot verdere discussie".
jaar of 13 het kinderachtige opge
wonden gedoe minachtend gade te
slaan.
Ze voelen zich eigenlijk te oud voor
het heldendom van Batman; ook hun
bewondering gaat meer uit naar de
slechte doch beeldschone Catvrouw.
De 11-jarige Koos van Essen, schei-
kundegenie van de toekomst, is het
meest gefascineerd door de verande
ring van staatslieden in kleurige poe
ders, die in reageerbuisjes bewaard
moeten blijven. Hij vindt het de enige
maar toch wel ernstige fout van Bat
man, dat deze de poeder weer tot
staatslieden omtovert.
Haagse Post
Zeker 16 mensen die in enig verband
hebben gestaan met de moord op John
F. Kennedy of de daarop volgende ge
beurtenissen, zijn sinds de president op
22 november 1963 werd doodgeschoten
om het leven gekomen.
Hun namen en de officieel opgegeven
doodsoorzaken zijn:
Politie-agent J. D. Tippit uit Dallas,
doodgeschoten door Lee Harvey Oswald
die de Warren-commissie de moorde
naar van Kennedy noemt.
Oswald, doodgeschoten door nacht-
chibeigenaar Jack Ruby.
Jim Kocthe, verslaggever van de
Times Herald uit Dallas en een kennis
van Ruby, wiens lichaam op 21 septem
ber 1964 in een deken gewikkeld in zijn
flat werd gevonden. De politie verklaar
de dat hij gedood was door een karate
slag in de nek.
Bill Hunter, een politieverslaggever
uit Long Beach in Californië, die Ruby
volgens onofficiële onderzoekers kende.
Hij werd op 23 april 1964. per ongeluk
doodgeschoten door een rechercheur in
het politiebureau van Long Beach.
Nancy Jane Mooney, gewezen strip-
teasedanseres in Ruby's Club, die zelf
moord pleegde door zich in haar cel in
Dallas, waar ze wegens ordeverstoring
was ingesloten, op te hangen aan haar
eigen lange broek.
Tom Howard, een met Ruby bevrien
de advocaat, die op 27 maart 1965 in een
ziekenhuis te Dallas werd opgenomen
waar hij aan een hartaanval overleed.
Earlene Roberts, Oswalds hospita in
Dallas, die op 9 jan. 1966 in een zieken
huis aan een hartaanval overleed.
Hank Gillam, een huisschilder, die op
17 maart 1964 in Pensacola in Florida
naast een gebroken etalageruit op straat
werd gevonden en doodbloedde. Zijn
vrouw Wanda werkte 15 jaar voor
Ruby. De lijkschouwer noemde de dood
een ongeluk, de politie vond dat het
op zelfmoord leek.
William Whaley, een taxichauffeur
die Oswald vervoerde op de dag van de
moord en later dodelijk gewond werd
bij een verkeersongeluk.
Edward Benavides, doodgeschoten in
een café in Dallas. Zijn broer Domingo,
op wie hij sprekend leek, was getuige
van de moord op agent Tippit.
Lee Bowers, een bouwvakker uit Dal
las die voor de Warren-commissie ver
klaarde dat de schoten op Kennedy niet
werden afgevuurd uit het gebouw waar
Oswald werkte, maar van straatniveau.
Op 9 augustus 1966 kwam hij om bij
een verkeersongeluk.
Harold Russell, wiens werkgever Wai
ren Reynolds voor de Warren-commis
sie verklaarde dat hij Oswald agent Tip
pit zag neerschieten, dodelijk gewond in
een schermutseling met een politieman
in Davis, Oklahoma.
James Worrell, een getuige voor de
Warren-commissie die tijdens de moord
onder het publiek was, doodgeschoten
in Dallas.
Delilah Walle, gewezen striptease-
danseres in Ruby's club, op 23 augustus
1966 doodgeschoten in Omaha, Nebraska.
Ruby, op 3 januari 1967 overleden aan
kanker voordat hij ten tweede male be
recht kon worden voor de moord op
Oswald.
David Ferrie, een piloot die door de
autoriteiten werd ondervraagd over een
reis naar Dallas op de dag van de
moord, deze week in New Orleans over
leden aan een hersenbloeding. Volgens
officier van justitie Jim Garrison was
het zelfmoord.
Besteedt het pastoraal concilie te
weinig- aandacht aan de ellende en
armoede in deze wereld
Drs. Van Rhee„Natuurlijk. Zo'n
punt van de armoede in de wereld
zou als eerste op de agenda van het
pastoraal concilie moeten staan. Het
is teleurstellend, dat het concilie 'dit
punt wel ergens heeft staan, maar
dat het geen punt is waar over ge
praat gaat worden".
Uw groep legt nogal sterk de na
druk op de structuurverandering in
de kerk. Is dit een voorwaarde, voor
dat er iets aan die armoede gedaan
kan worden
Van Rhee „Dat Is een voorwaarde
voordat er iets effectiefs gedaan kan
worden. Als wij nu iets effectiefs
willen doen, blijkt dit niet mogelijk,
omdat de kerkelijke structuur ver
ouderd is". De kerk in de landen waar
de problemen van honger en armoede
zich afspelen is te weinig gericht op
het heden en nog minder op wat gaat
komen. We hebben de boot vaak ge
mist en ik vraag me wel eens af, of
de kerk niet altijd de boot zal blijven
missen, als er niet spoedig iets ge
daan wordt
Waar ligt precies de fout
Van Rhee „Dat is moeilijk te zeg
gen. Wel mag men geloof ik in het
algemeen stellen, dat er in de kerk
een tegenstelling bestaat tussen wat
er werkelijk aan de orde is en de ker
kelijke orde. De kerk holt achter de
feiten aan. De vernieuwingen in de
kerk worden te weinig gezien tegen
de achtergrond van het mondiale ge
beuren".
Is dat zo
Van Rhee De huidige kerkelijke
structuur kan nog niet vertaald wor
den in de structuur van onze geïn
dustrialiseerde maatschappij. Wat is
daarvan het gevolg Dat het vertrou
wen in de kerkelijke structuur ont
breekt. De kerk wordt daardoor in
haar totaliteit gefrustreerd. Dit heeft
tot gevolg dat een moreel appèl voor
bijvoorbeeld de strijd tegen de ar
moede niet aanslaat
Bent U optimistisch over hetgeen
in de komende jaren gaat gebeuren
Beslist niet. Je moet teleurgesteld
zijn als je ziet wat er in de afgelopen
jaren aan concrete resultaten bereikt
is. Daarom proberen wij met een
aantal mensen iets bij te dragen.
Uw groep wil, als zoveelste, iets
gaan doen aan die strijd tegen de
armoede. Bestaat er niet het gevaar
dat de zaak te veel versplinterd gaat
worden
Van Rhee „Natuurlijk moet er co
ordinatie zijn en dat stellen wij ook
voor. Wij zijn begonnen op confessio
nele basis, maar dat wil niet zeggen,
dat wij niet op multi-confessionele
basis zouden kunnen gaan werken.
Maar eerst moet er iets gebeuren giet
de structuur. Dan het vertrouwen
winnen en dan pas kan men uit een
bundeling van krachten iets bereiken.
Men mag gevoeglijk stellen, dat in
Nederland het regeringsbeleid ten
opzichte van de ontwikkelingshulp
onduidelijk is. Waar in bijna alle of
ficiële partijprogramma's de ontwik
kelingshulp wordt beschreven als een
van de grootste problemen van deze
tijd, blijkt in feite uit niets, dat de
grote partijen de volle consequenties
durven te trekken in het regerings
beleid.
Van Rhee „Dat is inderdaad triest.
Als de confessionele partijen hun „C"
of „K" nog ergens waar zouden kun
nen maken, dan zou dat kunnen door
de ontwikkelingshulp bovenaan op
hun programma's te plaatsen. Dat is
een wezenlijke opdracht van deze
partijen. Dat is christendom van deze
tijd. Het is jammer, dat juist deze
partijen zich zo vaag over deze vraag
stukken uitlaten."
Wat zijn de mogelijkheden
De mogelijkheden om iets te doen
zijn toegenomen en de behoeften zijn
toegenomen. Maar de mogelijkheden
om iets te doen zijn gestagneerd door
dat de kerk of welke instelling dan
ook zich niet. tijdig aangepast hebben.
Het is net als met de democratie. Je
moet er niet over praten, maar je
moet iets doen. Je moet over die ont
wikkelingshulp ook niet te veel pra
ten, maar je moet er iets aan doen.
Buit men de mogelijkheden nu niet
uit en wordt er niets gedaan, dan kan
dit alles zeer catastrofale gevolgen
hebben voor de gehele wereld. „In de
strijd tegen de armoede moet men
met niets minder tevreden zijn dan
de maximale inzet van alle krach
ten."
Waarom is het bejaardenpw.
bleem niet tijdig onderkend?
De heer Egas: „Er is te grote
aandacht geweest voor economi
sche projecten. Bejaarden leveren
geen economische bijdrage, in het
algemeen. We stoppen hen weg
ook in ons hoofd, in ons denken.
Wat in Duivendrecht is gebeurd
is primair het gevolg van een psy.
chologisch verschijnsel, van een
afweerhouding van hen die nog
niet bejaard zijn, maar het wel
hopen te worden".
Oud-staatssecretaris C. Egas
in Het Parool
Naar jaarlijkse gewoonte, nodijt
verbondsbestuur van de KAV-Antwer.
pen al de weduwen beneden de 60 taai
uit tot een vergadering. Deze bijeen
komst gaat door op zondag 5 maart in
de Aaimoezenierstraat 18, Antwerpen,
Aanvang te 14.30 uur stipt. Einde rond
18 uur.
De dagorde voorziet: Een inleidend
gebed door ZEH Pollefoort; Levens
moed, een opgave voor elk mens, door
Mw. Verlackt-Gevaert; Wat nieuws orer
pensioenen, studiebeurzen, plaatsen van
kinderen, enz., door juffr. Yvonne Bol-
sens; Koffie en tijd om persoonlijke In
lichtingen in te winnen; Korte Mm
„Gun je de tijd".
Kleine kinderen mogen meekomtn,
Er is bewaking en spel voor hen voor!
zien.
Een deelname van 10 fr. wordt |i-
vraagd ter plaatse.
Gazet van Antwerpen
Men moet niet denken dat Iede
re arbeider automatisch iets tegen
een kapitalistische partij heeft,
Maar de VVD is gewoon een kou-
we-kakpartij. Men is voorzichtig
en conformistisch, en het stands
besef overheerst sterk. Van Hall
bijvoorbeeld is sociologisch gezien
een zuivere VVD'er. Een conser
vatief standsmannetje".
Ex VVD'er (thans Demo
craat '66) Gruyters in de
Haagse Post.
Over het vak. „De mariniers van
alle landen vormen eigenlijk één til
de. Zijn broeders in één en hetzelfde
vak. Ze vechten wel tegen mekaar,
als dat nodig is, maar die band blijit.
Het is een kwestie van spiritualiteit,
een niet-politieke gezindheid, geba
seerd op wederzijds respect voor de
bekwaamheid in hetzelfde moeilijke
vak."
Marinlersgeneraal Luyk
In Elseviers Weekblad.
Niet zonder afkeer en berouw
herinner ik mij de bewondering
waarmee ik vroeger een liedje aan
hoorde, getiteld: ik haat de zon
dag. Daarin werd uit de doeken
gedaan, hoe ontzettend burgerlijk
en kerkelijk zo'n zondag ver
daan kon worden met kerkgang,
verveling en theedrinken. Nu, om
mij zelf niet helemaal af te vallen,
daar zal best iets in zitten; ook ik
heb mij wel eens in gezinsverband
stierlijk zitten vervelen. Maar ik
voel het tegenwoordig anders, zelfs
nu de zaterdag zich nog als een
extra blanco dag bij de dag des
Heren gevoegd heeft. En dan vind
ik, om de burgerlijkheid maar
meteen ten top te drijven, het
heerlijkste weekend dat, waarin
helemaal niets gebeurt en geen
enkele aanslag wordt gepleegd op
ons recht op verveling. Dat is de
meest behaaglijke toestand. Wij
installeren ons met sherry, week
bladen en boeken voor achten
veertig uren en van onze lippen
stijgt de vurige bede op, dat een
ieder die het waagt de schennende
hand aan onze huisbel te slaan, ter
plaatse zal verstenen.
hoeveel ongeveer dat is en, mits
losjes en zonder wetenschappelijke
nadruk verkondigd, lijkt mij die
theorie heel acceptabel.
Punt drie is het merkwaardige
begin van het woord kneuteren,
Wie een rij woorden als knal,
knaap, knop, knot, knie, knoop,
knel, knus, knuffelen en knutselen
overziet, wordt onmiddellijk ge-
troffen door de betekenis „samen
ballen" die in al deze met kn-,)e'
ginnende woorden naar voren
komt. De kn-dingen zitten lekker
knollig in elkaar en de kn-activv
teiten houden hiermee verband: zj.
knijpen, kneden, knellen en knuf'
felen de dingen in hun meest ge-
eigende vorm. Kneuteren en zich
verkneukelen is zichzelf in deze
vorm samenrollen en zo op de
meest behaaglijke wijze de ruimte
bewonen, zich schurken in het
moederlijke, warme nest. Het
kneuteren is dus niet alleen maar
zonder haast bezig zijn met aller
lei kleine karweitjes, gepaarfl
gaande met begeleidende knorre
tjes van lust, het is bovendien ee
optimaal ingebed zijn in de be
woonde ruimte.
Wij hebben voor deze toestand
van minimale activiteit en bijna
volstrekte ontoegankelijkheid het
woord „kneuteren" geschapen. Of
eigenlijk is dat teveel. Want wat zo
dikwijls gebeurt als je voor eigen
gebruik een woord schept, was ook
nu het geval: het woord bestaat al.
Koenen zegt ervan, dat het bete
kent: neuriën, mompelen, knorren,
gezellig zitten praten. Ook het bij
voeglijk naamwoord „kneuterig"
bestaat: wij zaten kneuterig bij
elkaar. Ze zijn ons dus alweer te
vlug af geweest. Of laten we zeg
gen: onze moedertaal ls toch rijker
dan we dachten en wie een
woord voor eigen huiselijk gebruik
creëert, blijkt daarmee te partici
peren in een machtig, moederlijk
systeem. Dat is een kneuterig idee.
Ik vind het bovendien een mooi
woord, waaraan ik graag enkele
vrijblijvende gedachten en associa
ties zou verbinden. Ten eerste lijkt
mij, dat het woord niet aleen op de
conversatie slaat, maar ook op an
dere, minder gearticuleerde gelui
den, waardoor de behaaglijkheid
zich uitdrukt. Aan het knorren van
het woordenboek kunnen nog toe
gevoegd worden: spinnen, snorren,
zich verkneukelen.
Op de tweede plaats gaat het
niet alleen om geluiden. Als die er
zijn, zijn ze minimaal' en niet meer
dan een „fonetische schaduw" van
eveneens minimale activiteiten.
Kneuteren is naar mijn gevoel een
combinatie van knutselen en leu
teren, twee merkwaardige woor
den, waarover heel wat te zeggen
is. Als ik mijn betoog puntsgewijs
mag voortzetten, zal ,wel blijken,
En alsof dat alles nog niet infajjj"
wekkend genoeg was, dient ziw
een vierde aspect van het
ren aan dat onze aandacMJ®
dient. Woorden als knutsei®
knuffelen, kneuteren, leirteren
neuteren worden gekenmerkt
de zogenaamde interatief-vorm.
duiden door hun lange, fg»
uitgang een reeks van herha g
aan Dat kan iets tragisch heb»
Want die herhalingen k unn e n S
noodzaakt worden door ketj go
weer mislukken van een pogmS-
vind ik persoonlijk „reddere
beetje zielig. Het is een steeds w»
falende poging tot redde
bij het kneuteren is het
en het doei van de
dermate geringe Pr°Por™^ „m
gebracht, dat de herhaling
maar de lust is, waarmee d
teraar' zich in deze beperk1 -ng
kneukelt. Behalve op herh«
duidt het achtervoegsel ook op
schaalverkleining. Bij ,1
is het duidelijk, dat hier g
zaken gered hoeven te tvoi
groot is, is alleen maar d r
vigheid. En „rammeien W
een heel bescheiden vorm
„rammen"; het maakt weinig
pot. .jj
Wie nu wil weten, faaCs"vi„dl
kneuteren de verkleining
in het woordenboek onder
vermeld een inzondertod
delandsehappen levend z 8 uter,
tje, vlamsijs, r?b«ntJ!' het ver-
tukker, hennepvmk. Mehe
melden van deze
kneuterigheden moge tf gedijd
voorlichtende taak als
beschouwen.
(Vai
DEN HAAG „Van
)5 weinig terechtgekomen,
lands Dans Theater aandie
acht jaar dat we nu besta:
van de officiële opleiding
aakelijk directeur van het
volgde „De leden van h
scholen in het land, zoals
letschool (Zielstra) maar
jaar een aantal leerlingen
mensen bij het Nederlands
matige „aflevering" van ni
O.K. en W. ingestelde opleii
lacht gezegd een vreemde
De heer Beernie was va
dat ballet een typische k.ur
die een geconcentreerde opl
hoeft. Hij zei: „Het is eei
ontwikkeling dat alleen al
feit van rijkserkenning een
leiding een goede school woi
Deze rijks-erkenning is name
afhankelijk van het minim
leerlingen. In de provinciale
gen komt het nog al te v
dat „prima-donna figuren" je
gezicht van de balletschool
De andere komen er dan ni
pas. Selecteren en door-sel(
er niet bij. De heer Beerr
mee da.t het N.D.T. het
systeem ga-at uitbreiden om
overgang te zetten van de
din-g na-at- een engagement b
derlands Dans Theater.
Momenteel krijgen drie
speciale zorgen. Waarschijn]
het er in het nieuwe seizoen 1
waarvoor dan een aparte kl;
pen kan worden. Dit alles
opleiding in Nederland niet
tioneerd. aldus de heer Be
voegde er echter aan toe .V
wel alle waardering vooi
doet". Over een samenwerkin
conservatorium, waar de de
gering voorgestane balletople
gevestigd, zei de heer Beern
er weinig toe zal doen.
Samenwerking helpt niet,
radicaal andere opzet. Over
lands Balletorkest, waar h<
lands Dans Theater nu ande
lïiee werkt, zei de heer Be
..een belangrijk verschil met
ten is te bemerken".
ADVERTENTIE
OLIFANT weigert v
Olifant weigert voedsel te j
gerucht. Boos gerucht, als zoi
goede Hollandse cognac besta?
weet drommels wel beter. Hij
©r in gaat en hoe 't gemaa
Wat? Olifant Vieux natuurlij!
A la votre!
Dat maakt het helemaal net
sort" ee" °nzer verslagge
«ver z®*E®BERG T»nt Bo
«WPerlaL zaken a"een
beschaamd*11 .spreken- Of dat
aar«e trot, f lnisme °f
hik. bh1 wordt nooit er
chemie, an?enm| Yan z«n
gebruikte h" 6X Cafe' bar'
eerste klas t "aordc" als g
la»d. Deze n' Unick a\
lkb °ok in rdaaÖ w°°
danscentrum 'nnchtl"S van
"^houten h.-°0r de ¥0lw
stouwd mp, behmmering en I
D0nri" Patserige tierela]
ïntrumrgea?peVnSd nWerd het
gaat ov?„ eiSenlijkj
?pen „Eerst r eon week of
r^-tou^ f/fV'at de
115 daar weer ÏÏÏ'r elk^'ar is-
Opeind,, Jd voor zest
n*?rine drükt TJ V*ra LySJ
S uLynn zon. u van de b
2Lket laatst biinaar eiSen r<
fr van L?verstemd
ziaèS dat betren Publiek. Z
4^ko«e%fte^foed'
lesk rt=elIfe «ebons Ternd dj
v\danSend6 °£!- door de 1
jongere ge„er|
