)WERKERS
In „hospitaal" krijgen oude
kunstwerken glans terug
Grote verschillen in
begrotingscijfers
Amerika verzweeg
v liegt uig ver liezen
„Streek moet beslissen over
positie katholiek onderwijs
SOMMIGE NIET MEER TE HERSTELLEN
papier
voor
uw
Dr. C Spierenburg in
-Mammoetforum" Lhendijke
Even
uitblazen
mevrouw
Binderij
immuun
GEMEENTEN NIET TE VERGELIJKEN
IN VIETNAMESE OORLOG:
^-pen
)en van Zeeland"
Derde manier van
scheren met Techmatic
„Bril-hoed" van
Jean Patou
Reserves
Timing
BESTAND
MICHELE RAY
Onprettige ervaring
V?rhouding
Geen gevaar
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 7 FEBKDAKI 1967
LURANT
VXEL
ncisje
veerster
ner
>r opgeleid willen worden.
©drijf
SENDAAL en OMG. en
•uren van 9 tot 12 en van
Caravans gevraagd jn goed.
staat, niet ouder 4 jaar, ook
ruilen tegen auto. tel. 0169».
442.
ak
an
Onvergetelijke vakantie voor
lezirmen met kinderen. Zomer,
-ïuisjes, inclusief rijpony en wa-
gen, zwembad, speeltuin, tram-
polinepark enz. Meer dan 250
pony's. Vraagt prospectus, (50
ct. postzegel bijsluiten) shet.
land Pony Park. afd. S Slaz-
haren (O).
San Remo Vakantiewoning
dir. a. zee Camp. inger. pro
spectus Bleu Beach, Bussana-
di-San Renio, Italië.
20.
Bekendmaking. Koos en Rinus
Gij zen, voorh. zaakhoudende
in de Belcrumgarage thans ge
vestigd aan cie Academiesingel
34a, Spoorstraat 32 te Breda
onder handelsnaam Automo
bielbedrijf fa. Grijzen, bieden u
onder onze bekende service te
koop aan. Hier een greep uit
onze voorraad. Een Renaiult
R 16 slechts 16.000 km gelopen
1966. Fiat 1500 Spider met zo-
merkap 1965, Fiat 850 1966, Fiat
850 1965 Doghetart 1965 Fiats
1100 1966 1965 en 1964, Opel
caravan 195 type 66, Simca's
1000 1965, 1964, 1963, Taunus
12 M's 1964, 1963, Simoa stati
onwagen 1500 GL 195, Kadett's
1966 en 1965, Ford Consair's
1966 en 1964, Opel Rekord 1965
4 deurs 40.000 km gelopen,
DKW 1965, VW GL 1965, VW
1200 1964, en 1963, Fiat 600 1965
Austin A 40 Scaldis 1965, BMW
1965, 1964, met nieuwe motor,
Gliders 1965 en 1964, Wart-
burg 1965, Fiat 150Ö 1964, Ci-
troën 1963, V.W. Kleinbus 1965,
slechts 28.000 km gelopen, Bar
kas 1963. VW Combi 1964. Ford
bestel 1965, Transit met ramen
Dit is een kleine greep uit onze
voorraad automobielen. Op al
deze wagens is 100 procent ser
vice 10.000 km garantie, finan
ciering mogelijk, oo-k inruil.
Al deze auto's worden ten volle
3 maanden schriftelijk gegaran
deerd op onderdelen en ar
beidsloon tevens te koop gevr,
schadevrije auto's vanaf 1963,
Het adres Academiesingel 34a
Spoorstraat 32 recht tegenover
de KMA ingang in de poort,
Tel. 39870, privé 43593. Dage-
lijks geopend van 8 uur toi
's avonds 8 uur. Zondags vafl
1 uur tot 7 uur. vlak bij het
station.
Belcrum-garage vraagt steedï
aanrijdingvrije auto's v.a. 1963
te koop. Min. Kaïnstraat 16*20,
Breda, tel. 01600-39900.
Luxe wagens
Opel Rekord 1965
2 Opel Rekords 1963
Opel Kapitan 1960 en 1958
Opel Caravan 1961
Opel Caravan 1962 --
Chevrolet 1964 Óhevelle 60,000
km
Chevrolet Corvair 1962
M< rris Oxford 1964 (revisie-
motor)
Ford Zephyr 1965
Fiat 1100 D 1964
Citroën 1964 -•
Taunus Stationcar 1964
2 V.W. 1963 en
Renault 4 L 1962 irfl'
Mercedes 1962 (benzine) 2203-
Studebaker 1963
Renault Dauphine 1962
Austin Seven 1966 (lichte scha
de
Bestelwagens
Ford Transit 1966 22,000 km
(mei ruiten), Ford Taunus be
stel 1963 (motor defect), Fora
Taunus busje 1963, Commer
bestel 1960.
Vrachtwagens
Bedford (Benzine) 1963 met
driezijdige kipper 6,5 ton
Bedford diesel 1961 met of zon
der bak 5 ton
Bedford diesel 1961 torpedo
met bak'óm
Morris diesel 1961 met
bak open.1.
Studebaker 1960 gesloten P»
ten bak 3,5 ton
Mercedes diesel (veewagen)
1958 5 115
Opel Bl'tz 1964 (cabine apart)
met gesloten platen bak
Opel Blitz 1961 met veebaWe--
Autobedrijf C. P. v d Mast.
Terhey dense weg 316, Breda-
Tel. 36777.
Nieuwe banden in alle maten
en tegen alle prijzen bij
Middelburg. Terneuzen,
gen op Zoom, Breda.
T.k. zwarte dwergpoedeltJe*
vader Engelse import. M
Clemens. Bredaseweg 60Z. 1
burg, café Dongewijk, tel.
Auto-, tractor- en landbnuf
bandengebruikers, at\eJlLhieó
Alles wat u op bandetig
zoekt vindt u voordelig -
grootst gesort. ba!n?A, 2EBO
In Nederland en wel M
Kromme Weele 17a, WMei
burg. tel. 3993. Na 18
2328. Terneuzen: ^aa^!^4HJ5,
2. tel. 3828. Na 18 5l
Bergen op Zoom. BeU/,ïë Bre
tel. 5879 Na 18 uur BNa
da. Tramsingel 4. tel. 3,24',
18 uur 46214
T.k., dieseltrekker 1P*
Güldner, als nieuwdies» de
trekker 28 pk. Guldnel, go
staat. Fa. Hectors.
Wouw, tel. 01658-325-
fruitte*
H. H. Landbouwers en lg
Iers. Laat uw drain- lanbêve-
schoonspuitenBel- a*
lend: Gebr. Fierloos Ni«s
telefoon 01194-365.
Paardenrfjschool SS^JSSii^'
schikt pers., die eehtej»^
liefhebber is. om eVeot
school uit te breiden or on.
compagnon wil worden-
der no. K 5o446.
FLORENCE (AP) Terwijl
de bevolking van Florence de weg
terug vindt naar een normaal le
ven wordt er een unieke en ver
bijsterende strijd geleverd in al
lerlei vreemde hoeken van de stad
in museumkelders, in de kille
zalen van een oud fort, in een
tninschuur en in de ketelkamer
van een centrale. De strijd wordt
gevoerd om schilderijen, beeld
houwwerken en boeken te redden
die in de overstroming van 4 no
vember jl. beschadigd zijn.
Een van de grootste vijanden
van de deskundigen en hun vrij
willige helpers uit vele landen is
de schimmel, die vochtige schil
derijen aantast en hardnekkig wei
gert te sterven. De vrees bestaat
dat de schimmel immuun wordt
voor de verdelgende middelen die
gebruikt worden om hem van de
kostbare meesterwerken te ver
wijderen.
Het grootste deel van de stad lijkt
niet te weten hoe wanhopig en ingewik
keld het gevecht is, óf hoe lang het
zal duren. De specialisten en hun hel
pers werken in omstandigheden welke
alleronaangenaamst en soms fysiek
gevaarlijk zijn. Wil men voltooien wal
er gedaan kan worden dan behoort
men de tijdsduur te schatten op 20 tot
30 jaar.
Het heldengevecht begon al dadelijk,
toen het water van de Arno zich terug
trok. Wekenlang stonden studenten, toe
risten en soldaten tot hun middel in
de vuiligheid met gasmaskers gewapens
'tegen de vergiftigde stank om schil
derijen en boeken, die in de kelders
van museums en bibliotheken over
stroomd waren, te redden. «Voor elke
soort kunst waren de bergingsproble
men anders. Maar voor alle soorten
waren zij moeilijk. Onbetaalbare pa
nelen zwollen op als sponzen. Door
weekte doeken werden slap. Zwarte
stooklolie die door het water was aan
gevoerd drong diep in het steen van
standbeelden. En naar schatting twéé
miljoen boeken, vele met kostbare met
de hand gemaakt banden, werden door-
weekt tot pulp. Fresco's waren be
vlekt en de muren waarop zij zioh be
vonden waren verzadigd van het wa
ter.
Met de introductie van de Techmatic
start Gillette in ons land de „derde ma
nier van scheren", die in Amerika een
groot succes schijnt te zijn. Deze Tech
matic rekent af met alle „handwerk" in
het scheren (mesjes verwisselen, appa
raat schoonmaken, stekker in stopcon
tact steken etc.). Een simpele cassette
wordt in het apparaat gedrukt, dat dan
meteen klaar is om te scheren. Na ge
ruime tijd wordt met het omdraaien
yan een handeltje de „lading" van de
cassette ververst. Dit gebeurt tot zes
maal toe; dan gooit men de cassette weg
en klikt men een nieuwe in het appa
raat.
Het geheim van dit nieuwe systeem
u de „scheer-strip", een superstalen,
zeer scherp geslepen bandje, dat opge
rold in de cassette zit en waarvan steeds
een nieuw stukje vóór komt als men
het handel draait.
Jean Patou ontwierp deze enigszin;,
Jiacaber uitziende hoed met „inge-
oouwde zonnebril". Het hoofddeksel,
aan de kop van een reptiel doet
.T111.8 vervaardigd van rood linnen
kLtV een witte garnering. Patou
®.ear hoeden met „kijkgaten" ge-
v„"r "Wens zijn show van voorjaars-
was er ook een hoofddeksel
met een enorm grote, over de ogen val-
sroen mica°0ri!'en Van kijkSlazen
In het door watersnood getrof
fen Florence wordt ook hard ge
werkt om de kunstschatten, die
door het water overspoeld werden
zoveel mogelijk op te knappen.
Binnen- en buitenlandse deskun-
hebben zich tot taak gesteld
de laag modder te verwijderen en
de voorwerpen weer hun oude
luister terug te gevenHierboven
een beeld uit de beroemde Uffizi-
galerij in Florence.
Temiiddien van de algemene ellende
In de stad ontstond er een vreselijke:
periode van verwarring en gebrek,
waardoor de bergingsoperaties werden
verlamd. Werkers die probeerden te
verhinderen dat de verf van doorweek
te schilderstukken afschilferde, kwa
men Japans rijstpapier tekort. Nood
kreten om bevoorrading bereikten Ja
pan, Engeland en de Verenigde Sta
ten, Intussen gebruikten zij alles wat
zij maar te paken konden krijgen, o.a.
toiletpapier.
Zendingen vloeipapier kwamen
uit het buitenland voor het drogen
van de boeken. Later werd ontdekt
dat dit papier niet met verdelgende
middelen was behandeld en terwijl de
pagina's, waartussen het ..vloeipapier
werd gelegd, droogden, werden zij te
gelijk het slachtoffer van schimmel.
In deze gespannen sfeer waarin spe
cialisten eerste hulp probeerden te
brengen voor het te laat was, ontstond
er geredetwist over materiaal en tech
niek. Voor het schoonmaken van de
door olie aangetaste standheelden leek
elke specialist zijn eigen oplossing te
heb°en. Vele middelen werden gepro
beerd, waaronder sommige met gehei
me formules die in allerijl per vlieg
tuig uit Engeland en Duitsland wer
den aangevoerd. De samenstelling van
deze formules zijn niet bekend ge
maakt maar zy zouden lijken op die
van de oplossingen, die gebruikt wor
den om petroleum op te slorpen, welke
op badstranden is aangespoeld.
De deskundigen waren stom van ver
bazing toen na een eerste wasbeurt met
déze middelen sommige eeuwenoude
standbeelden als nieuw te voorschijn
kwamen. Prof. John Gilmore, het hoofd
van het Harvardcentrum voor renais-
sance-studie in Florence en directeur
van het .Amerikaanse comité voor de
redding van Italiaanse kunst, zei: „De
beelden zagen er glinsterend wit uit Zij
leken op marsepein". Bij verder be
handeling werd het wit wat minder
wit, maar het kan jaren duren, voordat
vele beelden de glans verliezen die hun
het aanschijn geven van verse gips-
beelden.
Vele moeilijkheden in de beginfases
waren toe te schrijven aan de inge
wikkelde Italiaanse douane-bepalingen.
Zendingen absorberend papier en droog
apparaten werden in de sleur van de
bureaucratie in de douanloodsen opge
slagen, terwijl de specialisten er tever
geefs om smeekten.
Midden door Florence stroom lieflijk of wreed de Arno.
Ook in het buitenland heerste ver
warring. Orders werden in, Engeland
geplaatst voor draagbare droogappara-
ten, maar in plaats daarvan kwa
men er air-conditioners.
De gretigheid van de internationale
kunstwereld om ta helpen veroorzaak
te ook verwarring. Uiterst bekwame
restaurateurs ijlden uit heel Italië en
andere landen naar Florence om daai
meestal te constateren, dat het een
verloren reis was geweest. Ze waren
te vroeg gekomen. Eerst moesten de
beschadigde werken maandenlang dro
gen, voordat de eigenlijke restauratie
kon beginnen. Een uitzondering waa
Lawrence Majewski, hoofd-conserva-
tor aan het New Yorks instituut voor
schone kunsten.
Hoofddirecteur van de Florentijnse
museums, dr. Ugo Procacci, kreeg het
advies hem te vragen. In kunstkringen
wordt Majewski met ontzag behan
deld als de expert onder de experts. Hij
kwam elf dagen na de overstroming,
stelde snel een onderzoek in en zette
een eerste hulppprogram op met de
materialen die beschikbaar waren. Hij
redde de 16e eeuwse beschilderde le
ren schilden in het Bargello-museum na
de apotheken leeggeplunderd te hebben
van lanoline en benzine-oplossingen.
Met deze mengsels wreef hij het oude
doorweekte leer in. Het was de beste
eerste hulp die mogelijk was. Schilde
rijen werden gewreven met absorbe
rend papier met een diarsoplossing om
te voorkomen dat de verf los liet. Daar
na werden de schilderijen op stoelen
gelegd om de lucht er vrij omheen
te laten stromen.
Vervolgens werd twee weken lang, dag
en nacht gewerkt om een enorme 100
meter lange tuinloods achter het Pitti-
paleis te verbouwen tot een verzegeld
„hospitaal" uitgerust met hete luchi-
apparaten. Het moeilijke probleem wa-
het tempo van het drogen on de hand
te houden, omdat het oude hout, a>-
klaklaag voor het schilderij en de mas
tiek of lijm die gebruikt was om de
kalklaag voor het schilderij en de mas-
alle bij verschillende temperaturen uit
zetten. Daarom zou het maar-raak-dro
gen een hoop gekleurde afval van de
meesterwerken gemaakt hebben.
ten schimmel te bestrijden en ge
vreesd moet worden dat zij immuun
worden voor de dagelijks doses ver
delgingsmiddelen en aan sterkte win
nen.
Schimmel is ook de schrik van het
handjevol boekdeskundigen dat door
het Britse museum in Londen naar Flo
rence is gestuurd om de boeken van
de nationale bibliotheek te redden. De
leider is de 70-jarige Roger Powell, de
knapste beoefenaar ter wereld van wat
hij zelf noemt „het uitstervende vak
van van het binden met de hand".
Hij, schat dat er twee miljoen boe
ken beschadigd zijn. Van de meeste
zijn die banden voor altijd geruïneerd.
En heel wat boeken zullen nooit ln
de bibliotheek terugkeren omdat de
bladzijden onlosmakelijk aan elkaar
vast zitten. Het enige wat men hier
mee kan doen is weggooien.
Vijf vrachtwagens van liet Amerikaan
se leger, geleend van de N.A.T. O.-bas-
sis ln Vicenza ten noorden van Floren
ce, zijn drie dagen bezig geweest om
de 300 panelen van de verschillende
musea en kerken naar het hospitaal tt
vervoeren. Elk schilderij werd er be
spoten met een anti-schimmelgas, dan
op rekken geplaatst en met plastic be
dekt en naast elk werk werden ther-
mometers gehangen.
De bekendste patiënt is de«door Cl
mabue geschilderde kruisiging Maai
dit enorme werk, dat bijna 675 kil
weegt, zal nooit beter worden. Tachtig
procent van de verf is weggespoeld
Het werk in het hospitaal is onaanie-
naam en ongezond. In het begin werd
de vochtigheidsgraad zo hoog gehou
den, dat de werkers ziek werden. Maar
zij klaagden niet. Voor hen is de grote
nachtmerrie de schimmel. Elke dag
wordt elk schilderwerk van voren en
van achteren met een of ander verdel
gingsmiddel gewassen. Maar elke och
tend is de schimmel er weer. Restau
rateur Massimp Seroni noemt de situa
tie wanhopig. Er zijn wel 30 a 40 soor-
Het was de eerste taak de boeken
droog te krijgen en dit was gebeurd
voor Powell er was. Met Amerikaanse
militaire vrachtwagens werden de boe
ken naar droogschuren voor tabak ln
Toscanië gebracht en naar bakoverns
voor aardewerk. Powell vestigde zijn
hoofdkwartier in de enorme maar on
aangenaam kille zalen van fort Belve
dere, een oud bolwerk van de Medici
dat uitkijkt over de stad. Hier werkt
hij 12 uur per dag met een paar assis-
stenten, kijkt boek na boek na, geeft
aan welke onmiddellijk moeien wor
den behandeld, gooit de hopeloze ge
vallen weg en legt boeken die kunnen
wachten opzij. In een kamer boven snij
den zijn vrouw en 16 studenten de door
natte banden weg en delen daarna heel
voorzichtig de boeken in stukken ter
voorbereiding van het spoelen.
Aan de andere kant van de Arno,
houdt Dorothy Cuinpstey, die in "Wales
boekbinden onderricht, toezicht op een
primitieve was- en droogbehandeling
tussen de ketels en de hete pijpen van
de centrale voor het spoorwegstation.
Dit was na de overstroming de enige
plaats met warm stromend water. Hier
zitten, terwijl technici om hen heen
lopen om meters en peilglazen te con
troleren, meer dan 50 vrijwilligers,
hoofdzakelijk Amerikaanse ven Engelse
studenten in een verstikkende hitte on
der kale elektrische lampjes, zij ha
len voorzichtig de boeken bladzy voor
bladzij door lauw water dat door ge-
improviseerde troggen loopt.
Daarna worden de pagina's op droog
lijnen gehangen, zoals een huisvrouw
de was ophangt, vervolgens gebonden
in bruiirue manila, waarin ze wach
ten op behandeling in een speciaal ge
bouwde vacuümkamer, die gevuld is
met giftig antischimmelgas. Als dit is
gebeurd, kunnen ze naar de binderij.
Tot nu is er nog niets gebonden. Er
zijn, aldus Powell, nioig maar zo weinig
handboekbinders in de wereld, dat het
waarschijnlijk 30 jaar kan duren voor
men klaar is.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES. Middelburg en Ter-
neuzen hebben voor 1967 een slui
tende begroting opgesteld. Goes
en Zierikzee hebben tekorten ge
raamd van respectievelijk 310.000
en 460.000 gulden. De twee laatst
genoemde gemeenten zitten aan
de grond. Middelburg en Terneu
zen achten hun financiële positie
redelijk. Vlissingen, dat zijn be
groting nog moet indienen,
spreekt van een zeer moeilijke,
maar niet hopeloze budgetaire
positie.
Wanneer men naar de oorzaken van
de grote verschillen i# de begrotings
cijfers' zoekt blijkt al gauw dat een ver
gelijking tussen de gemeenten nauwe
lijks mogelijk is. Plaatselijke omstan
digheden, een bepaalde groepering van
de cijfers, uitkeringen achteraf en tac
tische overwegingen zijn beslissend.
Goes en Zierikzee bijvoorbeeld be
steden achtereenvolgens 160-000 en
170.000 gulden aan het in stand houden
van hun havens- De havenkosten van
Middelburg en Terneuzen worden be
taald door het rijk. Middelburg heeft
een eigen energiebedrijf dat per jaar
een winst maakt van ongeveer 300 000
gulden. Alle andere gemeenten in Zee
land missen een dergelijk winstgevend
bedrijf. Zierikzee heeft de hoogste uit
gaven op grond van de algemene bij
standswet. Terneuzen heeft, ter gevolge
van enkele sociale voorzieningen die
enige jaren geleden tot stand gekomen
zijn, voor 1067 aan sociale uitkeringen
van het rijk 120.000 gulden méér te ver
wachten dan in 1966. Het rijk heeft ge
meenten, die voor 1967 niet tot een slui
tende begroting kunnen komen, dwin
gende regels voorgelegd met betrek
king tot het opschroeven van de plaat
selijke belastingen. Het is voor ver
schillende gemeenten die in voorgaan
de jaren rustig een tekort begroot heb
ben, een kwestie van tactiek om de ba
lans 'dit keer in evenwicht te houden-
Voor gemeenten, die met de beste wil
van de wereld geen sluitende begro
ting kunnen aanbieden, komt het er
eigenlijk niet op aan hoé groot het te
kort wordt.
een sluitende begroting heeft of niet.
De ene komt tot een groot en reëel, te-
kort door bijvoorbeeld een ideale be
groting op te stellen voor het onder
houd van wegen, de andere weet slui
tende cijfers te bereiken door alleen
gelden te ramen waarmee de kuilen
uit de weg gehaald kunnen worden.
De ene gemeente weet een tekort la
ter toch weer in te lopen door een goe
de timing van mogelijk te verwachten
uitkeringen uit het gemeentefonds, de
andere heeft een sluitende maar „uit
geklede" begroting en kan na-uitkerin
gen ontvangen waarmee zij niets kan
doen omdat er geen werken van bete
kenis zijn begroot.
Volgens een financiële deskundige
van een van de grote gemeenten in
Zeeland zegt het, op zich genomen,
zelfs helemaal niéts of een gemeente
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK/SAIGON. Het Amerikaanse ministerie van defensie
heeft gisteren bekendgemaakt, dat dubbel zoveel vliegtuigen zijn
vernield in de Vietnamese oorlog, als het aanvankelijk heeft opge
geven. Dat betekent dat in de laatste vijf jaar geen 621 maar 1.200
vliegtuigen zijn neergestort en geen 255 helikopters maar ruim 500.
Het ministerie zegt eerst alleen
neergehaalde gevechtsvliegtuigen te
hebben opgegeven, en geen andere
militaire toestellen. Tevens heeft het
ministerie toegegeven, dat in het zui
delijke gedeelte van de gedemilita
riseerde zone tussen Noord- en Zuid-
Vietnam met behulp van chemische
middelen bomen en struiken van hun
bladeren worden ontdaan.
Volgens een Amerikaanse woordvoer
der in Saigon is de maatregel genomen
omdat Noordvietnamese troepen de
zone nog steeds zouden gebruiken voor
infiltraties. Er zijn Speciale maatregelen
getroffen om ervoor te zorgen dat de
actie zich beperkt tot het zuidelijke
deel van de zone.
Van welingelichte zijde wordt ver
nomen dat paus Paulus streeft naar een
verlenging van het nieuwjaarsbestand
in Vietnam. Volgens de zegslieden heeft
de paus deze kwestie de afgelopen da
gen besproken met Henry Cabot Lodge,
de Amerikaanse ambassadeur in Sai
gon, Sovjet-president Podgorny en se
nator Robert Kennedy. Het niieuw-
jaarsbestand begint morgen. Ook Oe
Thant zal aandringen op verlenging.
Een Amerikaanse militaire woord
voerder heeft meegedeeld dat zondag
bij een bomaanval in het gebied van
Hanoi vier Amerikaanse straalbom-
menwerpers van het type Phantom
slaags zijin geweest met acht Migs-17
Over mogelijke verliezen kon hij nog
niets meedelen.
Het Amerikaanse opperbevel heeft
meegedeeld dat begonnen is met een
nieuwe militaire operatie om de Viet-
cong te verdrijven uit de bastions in de
oorlogszone „C" tegenover de Cambo
djaanse grens.
Aan deze operatie „Gadsen", welke
donderdag begonnen is, nemen 8000
Amerikaanse militairen deel. Voor het
begin van de operatie hebben Ameri
kaanse B-52-bommenwerpers zes grote
aanvallen op het gebied gedaan.
De zone-C, welke een honderd km
ten noordwesten van Saigon ligt, is
reeds jarenlang een uitwijkplaats voor
communisten, waar ook het natio
nale hoofdkwartier van de Vietcong
zou zijn ondergebracht.
Amerikaanse tankeenheden hebben
de vluchtwegen naar Cambodja afge
grendeld.
Michèle Ray, de Franse journaliste,
die gisteren na 21 dagen gevangen
schap door de Vietcong is vrijgelaten,
heeft in een telefoongesprek verklaard
dat zij van plan is haar poging voort
te zetten om van zuid naar noord door
Zuid-Vietnam te trekken, „mogelijk na
enige rust.in Saigoin".
Bij al di etekorten of dreigende te
korten kan men zich dan nog afvragen
hoe het met de reserves in de ver
schillende gemeenten staat. In Goes,
Middelburg Zierikzee en Terneuzen
zijn de reserves zo goed als uitgeput.
Alleen Vlissingen heeft „gelukkig nog
betekenende reserves". Men is geneigd
troostwoorden te zoeken voor de vier
andere gemeenten. Maar wanneer men
naar de gemeentesecretaris van Mid
delburg luistert hoeft men die moeite
niet te doen. Mr. J. Hooij zegt: „Re
serves zijn erg mooi maar je doet er
niet veel mee- Waar het op aan komt
zijn de kapitaalslasten, die elk jaar
terug komen".
Een voorzichtige eindconclusie kan
zijn dat het 'opstellen van een gemeen
tebegroting een subtiele, ingewikkel
de, ondankbare en weinig benijdens
waardige zaak is.
Op zaterdag 14 januari j.l. had er 's
avonds omstreeks 23.00 uur een kleine
aanrijding plaats op de Buitendijk in
Hank nabij huisnummer 4. Na eerst
een lichtmast afgereden te hebben,
kwam een vrij nieuwe Taunus tegen
een hoek van een huis tot stilstand.
Ondergetekende was er als eerste bij
en haalde de lichtgewonde man (een
snede boven zijn oog) uit de auto en
bracht hem binnen in zijn eigen wo
ning. Na zichzelf in de spiegel te heb
ben bekeken (zijn gezicht zat onder
het bloed, dus stelden wij hem een bad
doek tot zijn beschikking) begaf hij
zich naar buiten, waar hij in een voor
ons onbekende auto stapte en wegreed.
De baddoek hebben wij nog niet terug
gezien. De politie werd tot 3 keer toe
gewaarschuwd, maar om half twee was
zij nog niet gearriveerd. Getuigen van
het ongeluk zijn oók niet gehoord.
Een broer van het slachtoffer heeft
de zwaar beschadigde auto verwijderd,
daar het wrak een ernstig gevaar voor
het voorbijgaande verkeer was.
Dus mijn conclusie: Doe geen moeite
om bij een ongeval de politie te waar
schuwen en een slachtoffer te helpen,
want het is vergeefse moeite en het
kost je waarschijnlijk geld.
Hank
C. J. v. T.
Kom kom, op basis van één onpret
tige ervaring laten we onze mede
mensen toch niet in de steek! (Red.).
(Van een onzer verslaggevers)
IJZENDIJKE Het ziet er niet naar
uit, dat de invoering van de mammoet
wet ook van invloed zal zijn op bet zelf
standig naast elkaar bestaan van het
openbaar en bijzonder onderwijs ln
West-Zeeuwsch-Vlaanderen. Dat zou
men kunnen concluderen uit de opmer
kingen, die over dit onderwerp zijn
gemaakt door een forum, waarin een
zestal West-Zeeuwsch-Vlaamse school
directeuren zitting had.
De vraag naar de zin van een even
tueel voortbestaan van beide „soorten"
onderwijs werd gesteld tijdens de ge
zinsdag van de N.C.B. in IJzendyke, die
geheel in het teken stond van de op til
zijnde veranderingen in het voortgezet
lager, middelbaar en voorbereidend ho
ger onderwys.
„Het is een delicate zaak", stelde ür.
C. Spierenburg, directeur van de ka
tholieke h.b.s. en m.m.s. „St.-Eloy" te
Oostburg, voorzichtig vast. „Mijn overi
gens louter persoonlijke visie is, dat het
antwoord door de streek zelf gegeven
moet worden. Twintig jaar gelden oor
deelde men, dat er apart katholiek on
derwijs moest komen. Het is nu maar
de vraag in hoeverre men er twintig
jaar nadien anders over is gaan den
ken".
geruime tijd wordt gewerkt op gemeen-
schapsbasis.
Forumvoorzitter dr. J. W. C. Jansen,
bisschoppelijk inspecteur voor het mid
delbaar onderwijs in het diocees Breda,
die tevoren een uiteenzetting had ge
geven van inhoud en gevolgen van de
mammoetwet, zei, dat het in het West-
Zeeuwsch-Vlaamse geval gaat om een
keuze tussen levensbeschouwelijk on
derwijs en een betere functionering van
het mammoet-systeem. „Maar het kan
ook", meende hij, „via het maken van
onderlinge afspraken".
Naar zijn mening moet men de ver
schillende factoren goed tegen elkaai
afwegen: „enerzijds moeten we niet zo
maar weggooien wat er in het verleden
met veel moeite is opgebouwd, maar aan
de andere kant zullen er offers nodig
zijn". Hij was er eehter van overtuigd,
dat de katholieke onderwijsinstellingen
bij de inwerkingtreding van de mam
moetwet geen gevaar zullen lopen hun
zelfstandigheid te verliezen, „De in de
wet voorgestane scholengemeenschap
hebben we in feite al", zei hij, hierbij
doelend op het feit, dat binnen het in
1961 opgerichte instituut „St.-Eloy" al
Een eerder door hem gemaakte op
merking over de verhouding tussen ner
algemeen vormend onderwijs en het be
roepsonderwijs gaf stof tot een uitvoe
rige discussie, waarin ook sociaal-
economische aspecten ter sprake kwa
men. De heer Jansen had n.l. gezegd, dat
ongeveer 75 procent van de voortgezet
lager onderwijs volgende schooljeugd
in West-Zeeuwsch-Vlaanderen AVO-
scholen bezoekt (u.l.o., m.m.s., h.b.s. en
gymnasium) en slechts 25 procent be
roepsopleidingen. Verschillende NCB-
leden waren kennelijk niet gelukkig
met deze verhouding en vroegen het
forum of hier geen maatregelen gebo
den waren.
Het antwoord was vrijwel eenslui
dend. Ir. J. Roest, directeur van de
Schoondijkse middelbare landbouw
school: „Op grond van de beroepen
structuur van de streek is die verhou
ding niet eens zo gek. Het lijkt me een
juiste situatie". Mej. A. van Moreeigem,
directrice van de katholieke huishoud
school te IJzendijke, vond de verhou
ding wel gezond, maar was van oor
deel, dat ook vervoersproblemen tn de
keuze van het soort onderwijs een rol
spelen. De heer A. Goossens, hoofd van
de katholieke u.l.o. te Oostburg ver
onderstelde: „Misschien hebben de
AVO-richtingen toch wel te veel leer
lingen. Het beeld zou wel eens scheef
getrokken kunnen worden door het feit,
dat velen het op een AVO-school gaan
proberen, terwijl ze daar niet thuis ho
ren. Maar afgezien daarvan lijkt me die
75 procent wel begrijpelijk".
De heer Spierenburg zei, dat de toe
stroming van leerlingen op zijn insti
tuut hoger ligt dan het landelijk ge
middelde. Hij zocht de oorzaak hier
voor o.m. in de sociaal-economiscne
structuur van West-Zeeuwsch-Vlaande
ren. Verder zag hij ook in het ontbreken
van een groot aantal beroepsopleidingen
een aanwijzing: „veel hogere beroeps
opleidingen zijn voor de West-Zeeuwsch-
Vlamingen alleen bereikbaar via AVO-
opleidingen", dacht hij. 4
Over de waarde van de mammoetwet
waren de zes schooldirecteuren het vol
komen eens. „Fantastisch", vond mej.
Van Morrelgem. „Er komen massa's
nieuwe mogelijkheden. Het is alleen de
vraag of ze goed worden benut" De
heer Goossens dist'ancieerde zich van
vaker gehoorde kritische geluiden uit
de u.l.o.-hoek, die hij weet aan angst
voor „zieltjesverlies" Naar zijn oordeel
zal de image van het u.l.o., dat tot nu
toe min of meer op één lijn werd ge
steld met het lager onderwijs, er aan
zienlijk op vooruitgaan. „De discrimi
natie van het u.l.o. ten opzichte van de
overige 'AVO-opleidingen zal dan ein
delijk tot het verleden behoren", zei hij.
„Maar bet belangrijkste is, dat het kind
centraal wordt gesteld in plaats van het
systeem" De heer De Rijk noemde de
wet „theoretisch prima". Volgens hem
zal er voor het lager landbouwonderwijs
niet vee) veranderen: „We zijn allang
aan het reorganiseren". Zijn collega
van de middelbare landbouwschool trok
echter de door bijna alle overige forum
leden geplaatste opmerking als zouden
er in West-Zeeuwsch-Vlaanderen nog
wel moeilijkheden te verwachten zijn
bij de toepassing van de mammoetwet,
in twijfel: „Het zal allemaal wel mee
vallen. Er zijn, zoals dat in andere ge
vallen voor de streek al meer is ge
beurd, ook hier uitzonderingen moge
lijk