en
st!
DR. L. DE JONG GEEFT IN PROEFSCHRIFT
WEG AAN OM UIT IMPASSE TE GERAKEN
Ziekenhuizen kunnen
efficiënter werken
Er zit een knettergek balletje bij verpakt.
Toch is Felix-Quick geen gek produkt.
Postbode bestelde
ten eigen bate
DENNIS
NWEEK-
fcMIDDEL
«SP'
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
Ouder PTT-
personeel
medisch
„gescreend55
rv
Syriër ontvoert
zijn vrouw uit
West-Berlijn
Werd Hanratty
onschuldig
opgehangen
menthol dropjes!
ekent af met alle
lastige vlekken,
d en transpiratie.
- jaagt ze eruit.
t inweek- en
ere was. Luvil
sr voordeel in uw
imt volkomen
/as. Met Luvil.
Nieuw onderzoek
Dienstverlening
Geldontwaarding
Integendeel.
Felix-Quick is samengesteld door dood-serieuze, wit-
gejaste mannen.
Met wetenschappelijke precisie hebben zij er alle vlees,
vis, vitaminen, mineralen en graansoorten ingestopt
die van uw poes zo'n lekker glanzend, speels beestje
maken.
En vervolgens hebben zij het zó bereid, dat u er alleen nog maar warm
water of melk aan hoeft toe te voegen, ('n Kolossaal lekker poezenprakje
wordt't dan.)
Maar waarom dan dat malle balletje? (Dat balletje dat de gekste kanten
oprolt, een dwaas tinkelachtig geluidje geeft en dat poes als een vodje de
lucht in kan slingeren?)
Och, eigenlijk hierom:
0 en wij vatten het leven wel serieus op.
Maar dacht u dat uw poes dat ook deed?
En geef hem eens ongelijk
Het gekke balletje.
Geen gek produkt.
(10 complete poezenmaaltijden
voor nog geen 9 cent per stuk)
Hjj is er gek op.
Uil impasse
Samenwerking
Computor
SORTEREN
HEBZUCHT
Verbod op verkoop
merkartikelen tegen
verlaagde prijzen
Europa trekt de
meeste toeristen
HERENIGING
DOOR PRIJS IN
VOETBALPOOL
dat Helpt
Glaus schenkt Beatrix
modern bronzen beeld
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 1 FEBRUARI 1967
(ADVERTENTIE)
ale zeef
weet:
profijt
Egberts
e in de juis-
:t behoud
ren smaak.
Onmiddellijke verlichting van
"Doorstraalt" verlichtend weefsels en
spieren tot in de gewrichten
nramatische pijnen, spit, zenuwpijnen,
K verstuikingen, stijve nek en ledematen
I Is werkt sneller, niets werkt aangenamer
lor verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
I Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
j jijp np de weefsels in tot aan de
Kaard van de pijn (zonder oppervlakkige
ETmtesensatie of irritatie van de huid te
Imroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
Iweefsels en spieren tot. in de gewrichten.
IReumatische pijnen en stijfheid maken
Kkeedia plaats voor een durend gevoel van
I verlichting en welbehagen.
I «Tacht niet tot de pijn uitbreekt! Zorgt
Hat 1' thuis altijd een tube Algesal bij de
Ihand hebt om zodra het nodig is de pijn te
I verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
WEST-BERLIJN (Reuter) De
Westberlijnse politie heeft gisteren de
min geïdentificeerd, die via „Clieck-
nniut Charlie" een vrouw van West-
Jjar Oost-BerUjn heeft ontvoerd.
Hei was een 24-jarige Syriër die
jvenals de vrouw zijn echtgenote
In het westelijk stadsdeel werkte. De
26-jarige vrouw is in Oost-Duitsland
geboren. Zij kwam in augustus 1965
naar West-Berlijn. In diezelfde tijd
kwam de man, Nadir Sammat, daar
uit Algiers aan.
Het motief voor de ontvoering Is
niet bekend. Het paar was een jaar ge
trouwd.
LONDEN (A.P.) De Britse minis
ter van Binnenlandse Zaken heeft het
Lagerhuis beloofd een nieuw onderzoek
te zullen laten instellen in de zaak van
James Hanratty. Deze man, werd in
april 1962 opgehangen wegens moord
op Michael Gregsten bij Bedford-
Het nieuwe onderzoek zal zich vooral
bezighouden met het alibi dat Hanratty
zei te hebben.
Valery Storie, de vriendin van het
«tech toffer, Gregsten, is gewond door
de kogels van de moordenaar. Ze is nog
altijd tot het middel verlamd. Een
zwak punt in de zaak Hanratty was
dat Valery Storie bij een eersite iden
tificatie een ander heeft aangewezen
als moordenaar. Pas bij een tweede po
ging wees zij Hanratty aan.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Het moet mogelijk zijn, het .ziekenhuis rationeler te
runnen, hoe moeilijk de gezondheidszorg die hier bedreven wordt zich
ook met economische motieven laat verenigen. De gezondheidszorg
in zijn algemeenheid zou er in hoge mate mee gediend zijn, indien men
in deze opzet zou slagen. Dit is een van de gedachten die dr. L. P. de
Jong (44) heeft geïnspireerd bij het schrijven van zijn proefschrift
„Ziekenhuiskosten en ziekenhuistarief". Dr. De Jong sinds 1957 di
recteur-econoom van 't St.-Antoniusziekenhuis te Utrecht is op dit
proefschrift aan de universiteit van Amsterdam gepromoveerd tot
doctor in de economie. Promotor was prof. dr. H. J. van der Schroeft
Het proefschrift verschijnt als Agon-Elsevier en het zal niet nalaten
de aandacht te trekken. Het ziekenhuis, dat bij het publiek de indruk
wekt een geldverslindende instelling te zijn, dat zijn tarieven eigen
dunkelijk maar steeds hoger opvoert, staat immers al bloot aan een
kritische belangstelling. Sinds het „tientje van Veldkamp" zijn daar
bepaald wel gevoeligheden bijgekomen.
Ziekenhuisfunctionarissen laten dit
alles zeker niet langs zich afglijden,
de stijging van de ziekenhuiskosten
is voor hen niet minder een voort
durende zorg. Ook voor dr. de Jong,
die er dagelijks mee wordt gecon
fronteerd en ondanks zijn vrije tijd
verslindende functie de tijd gevonden
heeft, om de ziekenhuiskosten en ta
rieven diepgaand te bestuderen. De
resultaten van zijn onderzoek mond
den uit in een aantal nieuwe denk
beelden en suggesties over deze ma
terie. Hij is er van overtuigd, dat de
ze in de praktijk te verwezenlijken
zijn, verwezenlijkt moeten worden,
als men hot ziekenhuis een bruikbaar
der economische grondslag wil geven.
,,Mijn proefschrift zou voor het Cen
traal Orgaan Ziekenhuistarieven aan
leiding kunnen zijn om tot een ander
en beter hanteerbaar systeem van ta
riefzetting te komen", zegt dr. de
Jong, die zich al in zijn studiejaren
(staatsexamen hbs-a in 1949, doctoraal
economie in 1956) levendig interes
seerde voor het „gemeenschapsbe
drijf", waaronder ook 't ziekenhuis ge
rekend moet worden.
Als gemeenschapsbedrijf, aldus dr.
de Jong, kent het ziekenhuis in het
kader van de gezondheidszorg als eni
ge norm een zo goed mogelijke dienst
verlening voor de patiënten na te
streven. Hierin onderscheidt het zie
kenhuis zich fundamenteel van iede
re andere onderneming, hét mist de
prikkels (concurrentie, winst), die an
dere ondernemingen kennen. Er zijn
daarom theoretisch voldoende bewij
zen aan te voeren dat het niet van
zelfsprekend is dat het ziekenhuis ef
ficiënt werkt, terwijl in de praktijk de
mogelijkheid ontbreekt om het tegen
deel te bewijzen.
Het ziekenhuis drijft boven op de wel-
vaartsgolf: medische wetenschap en
techniek kunnen zich onbelemmerd
ontwikkelen en wie medische zorg no
dig heeft wordt tot in de hoogste graad
van specialisme niets in de weg ge
legd. De steeds verfijnder apparatuui
(iedere vernieuwing is een verbete
ring en kost méér), waarmee gespe
cialiseerde artsen en andere weten
schappelijk geschoolden werken, doet
de kosten enorm stijgen. Bovendien
heeft het loonpeil van verplegenden
zich aangepast bij een vergelijkbaar
niveau in industriële en commerciële
sectoren. Gemiddeld bedragen de per
soneelslasten thans 65 procent van de
totale lasten van het ziekenhuis. De
loonkosten hebben dit bijzondere as
pect, dat het ziekenhuis voortdurend
in staat van paraatheid moet verke
ren en de loonkosten hebben dus voor
een deel betrekking op wachtdiensten.
Een onvermijdelijke inefficiency. Voor
wat de apparatuur betreft geldt dit
laatste in die zin, dat deze apparatuur
slechts voor specifieke doeleinden kan
worden benut, terwijl bij voorbaar nooit
vaststaat of zij in de tijd volledig zal
worden aangewend. Ook al wegens de
snelle veroudering van de appara
tuur, die door nieuwe vindingen ver
vangen moet Worden, valt er moeilijk
een berekening te maken van een in
economische zin rationeel gebruik.
Xii zijn* proefschrift wijst dr. de Jong
er op, dat bij dit alles ook nog de
invloed van de geldontwaarding zich
doet gelden, omdat de huidige ta-
Dr. L. P. de Jong, directeur-econoom van het Antoniusziekenhuis te
Utrecht.
riefzetting uitgaat van de werkelijk
betaalde waarde van apparatuur, ge
bouwen enz., de historische waarde
dus. Ben juiste bedrijfseconomische
benadering daarentegen zou vereisen
da^t de geldontwaarding van jaar tot
jaar wordt doorberekend en dus de ta
rieven zouden worden gebaseerd op
de huidige vervangingswaarde. Zolang
dit niet het geval is blijven de zieken
huizen geconfronteerd met toekomsti
ge extra financiële lasten en him finan
ciële draagkracht wordt op die wijxe
geheel ondergraven.
Een ander gevolg van deze oneco
nomische benadering Is, dat de zieken
huistarieven niet langs een geleide
lijke lijn (in relatie met de geldont
waarding) stijgen, maar sprongsge
wijze, ongeveer in gelijke mate als
oud door nieuw moet worden vervan
gen. Ondertussen is het echter voor
de ziekenhuizen betrekkelijk eenvou
dig hun tarieven te verhogen, omdat zij
deze onder het huidige stelsel van so
ciale zekerheid kunnen doorberekenen
aan hun afnemers (in dit geval zieken
fondsen, verzekeringsmaatschappijen
e.d.)» zonder dat hiervan een r*\kkel
tot efficiënt handelen uitgaat.
(ADVERTENTIE)
Er is volgens dr. de Jong een mo
gelijkheid om uit deze impasse te ge
raken; hij heeft deze in zijn proefschrift
beschreven. Allereerst zullen dus de
lasten van apparatuur, gebouwen e.d.
moeten worden berekend naar vervan
gingswaarde, waardoor het ook al mo
gelijk wordt deze lasten van verschil
lende ziekenhuizen (oude en nieuwe bij
voorbeeld) onderling te vergelijken.
Daarnaast voert dr. de Jong het be
grip „normstellend tarief" in. Hij be
doelt hiermee, dat voor alle ziekenhui
zen voor categorieën verrichtingen (die
per caitegorie gelijkwaardig moeten zijn)
kostenvergoedingen worden vastgesteld
op basis waarvan de tarieven kunnen
worden berekend. In de praktijk kan
vrij eenvoudig worden opgespoord, op
"welk niveau die kostenvergoeding bij
een efficiënt handelen moet liggen.
In een dergelijk stelsel ziet dr. de
Jong een belangrijke stimulans voor
de ziekenhuizen om tot grotere effi
ciency te komen. Zou een ziekenhuis
er namelijk niet in slagen, met een op
deze wijze vastgesteld tarief rond te
komen, dan moot dit verklaard wor
den uit eigen tekortkomingen. Het zal
dan aandacht moeten schenken aan een
rationeler handelen, Ook kan dan blijken
dat voor bepaalde dienstverleningen,
die een kostbare apparatuur vereisen,
met andere ziekenhuizen moét worden
samengewerkt om tot taakverdeling te
komen.
Wat dit laatste betreft is dr. de Jong
niet pessimistisch. Er ontstaan de laat
ste jaren vooral in de grote steden,
al. belangrijke vormen van samenwer
king en taakverdeling. Deze worden
dikwijls ingegeven uit medische nood
zaak, in enkele gevallen waar het
gaat om zeer kostbare outillages uit
economische overwegingen. Een taak
verdeling kan overigens in het alge
meen gesproken slechts beperkt blij
ven tot de hogere specialismen, meent
dr. de Jong. Ieder ziekenhuis moet na
melijk een basisprogramma van voor
zieningen hebben. Zonder dat zou men
patiënten van wie niet bij voorbaat
vaststaat waaraan zij lijden te vaak
moeten vervoeren.
Dr. de Jong is niet bang dat het door
hem beschreven stelsel van kostenver
goeding bij de medische staven van
ziekenhuizen op bezwaren zal stuiten. Hij
is er daarentegen van overtuigd, dat zij
er vam harte aan zouden meewerken en
dat men aandacht voor efficiency in de
ziekenhuizen als een collectief belang
gaat zien. Waar deze niet voldoende
zou worden nagestreefd zou namelijk
de outillage waarmee men in het zie
kenhuis moet werken er onder gaan
lijden.
Er wordt in de ziekenhuizen zowe)
door artsen als verplegenden hard ge
werkt, maar door de aard van het
werk heeft men niet altijd voldoende
gelet op doelmatigheid, zegt dr. de
Jong. In zijn toekomstbeeld van het
ziekenhuis doet ook de computer er
zyn intrede, zoals in enkele andere lan
den al is gebeurd. De computer zal in
eerste instantie de lasten van het zie
kenhuis verzwaren. Hij zal echter tijd
rovende werkzaamheden kunnen over
nemen, waardoor bij een verhoging
van de tarieven, de verpleegduur be
kort kan worden. Per bed zal men
dus meer patiënten kunnen opnemen,
wat voor het ziekenhuis als geheel
op zijn beurt weer een economisch
voordeel betekent.
UTRECHT (ANP) Een gevangenisstraf van negen maanden waarvan
drie voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar en aftrek van voorarrest
eistte de officier van justitie bij de Utrechtse rechtbank gisterochtend tegen
de 23-jarige ex-P.T.T.-besteller R. R. uit Amersfoort.
Als besteller bij de Amersfoortse
PTT had hij een groot aantal post
stukken, waarin hij geld vermoedde,
achtergehouden. Hij was sinds 1963 in
dienst van de posterijen. De laatste
tijd steeg het aantal opgaven van ver
miste poststukken in zijn wijk aan
zienlijk
Hij maakte er aldus de officier
van justitie, bovendien een gewoonte
van te assisteren bij het storten en
sorteren van brieven op het postkan
toor. Dit behoorde niet tot zijn taak.
Bij het sorteren zocht hij die stuk
ken, waarvan hij dacht dat er geld in
zat, al vast uit. Wanneer hij er niet
zeker van was, scheurde hij de enve
loppen iets in om er in te kunnen kij
ken. Hij placht zich ook regelmatig
langdurig op het toilet af te zonderen
om daar op zijn gemakje brieven te
onderzoeken.
Nadat de verdenking eenmaal op
hem was gevallen, zette de recherche
een val voor hem op, waar hij
prompt inliep. Dit was op de 28ste no
vember van het vorig jaar. Drie van
de vier brieven, die hij in zijn wijk
moest bezorgen waarin geld was ge
borgen, werden die dag bij hem thuis
aangetroffen.
De jeugdige verdachte zei dat hij
uit hebzucht had gehandeld. Er was
voor hem helemaal geen financiële
noodzaak om te stelen. Hij had
doordat hij in zijn vrije tijd ook nog
in het taxibedrijf van een familielid
werkte een royaal inkomen. Hoeveel
hij zich in totaal bij de PTT heeft toe
geëigend, bleef onbekend.
Zowel officier van justitie als de
president van de rechtbank spraken
AMSTERDAM (ANP) Veertien fa
brikanten van merkartikelen hebben in
eerste instantie het kort geding tegen
twee Amsterdamse levensmiddelenbe-
dryven, Dirk van den Broek Super
markt N.V. en Jac. Hermans Levens-
middelenbedrijven N.V., over korting
op hun artikelen, gewonnen.
De president van de Amsterdamse
rechtbank, mr. U. Stheeman, heeft in
zijn vonnis de twee bedrijven bevolen
de verkoop van de artikelen tegen ver
laagde prijzen te staken. De levensmid-
delenbedrijven gaan bij het Amsterdam
se Gerechtshof in hoger beroep.
Van den Broek en Hermans gaven
gemiddeld vijf procent korting op de
merkartikelen en de fabrikanten staan
maximaal maar twee procent toe via
een kassabonnen- of spaarzegelsysteem.
De beide bedrijven wilden de korting
contant geven. In de Amsterdamse za
ken van de beide levensmiddelenbedrij-
ven zullen nu de merkartikelen tegen
de door de fabrikant daarvan vastge
stelde prijzen worden verkocht.
De bedrijven noemden het onbillijk
dat hun niet werd toegestaan indivi
dueel de maximale korting te geven, zo
als andere kruideniers dat via kassabons
of zegels doen. In zijn overwegingen
op dit punt merkte de president op dat
niet valt in te zien waarom het aan de
fabrikanten niet vrij zou staan te be
palen wat zij met hun bedrijfsbelang in
overeenstemming of daarmede nog niet
strijdig achten.
DOOR NOG onbekende oorzaak is gis
termiddag brand uitgebroken in een tot
het gebouwencomplex van de Neder-
landsche Bank behorend pand op de
Oude Turfmarkt in Amsterdam. De
derde verdieping brandde geheel uit.
De belangstelling van het publiek was
buitengewoon groot.
GENèVE (REUTER) Europa neemt
op het gebied van het internotiacmf
op het gebied van het internationale
toerisme nog steeds de belangrijkste
plaats in en trekt elk jaar meer bezoe
kers. Tot deze conclusie komt de inter,
nationale unie van officiële reisorgani
saties.
Vorig jaar bezochten 95,5 miljoen men
sen of ruim 75,5 procent van alle toe
risten Europa, hetgeen in vergelij
king met 1965 een toename was van elf
procent. Noord-Amerika De Verenig
de Staten en Canada kwam op de
tweede plaats met 16,2 procent gere
gistreerde bezoekers.
De toeristenstroom over de gehele
wereld nam in 1966 met 12 procent toe.
van een zeer ernstig feit en van het
op grove wijze misbruik maken van
een vertrouwenspositie. De jongeman
is overigens inmiddels uit PTT-dienst
ontslagen.
De rechtbank doet over twee weken
uitspraak.
DURBAN (AP) Een prijs van
67.500 gulden uit een Duitse voet
balpool heeft de hereniging in Zuld-
Afrika mogelijk gemaakt van een
Nederlandse familie van emigrant
ten met zeven verwanten uit Ne
derland. De heer en mevrouw Ou-
wendijk uit Rotterdam vestigden
zich twee jaar geleden in Durban.
Toen zy hun land verlieten be
loofde zwager J. Overbeek uit Ou
dewater, dat hy, als hy ooit een
poolprijs won, 4e reis van de fa
milie van mevrouw Ouwendijk na
Zuid-Afrika zou bekostigen. Ze ge
zegd, zo gedaan. Toen Overbeek
een flinke prijs won, kocht hy on
middellijk zeven vliegbiljetten n.
Zuid-Afrika.
De heer en mevrouw Ouwendijk
stonden met hun vier kinderen op
het vliegveld van Durban het ge
zelschap uit Nederland, met o a.
mevrouw H. Laurens uit Rotter
dam, de 74-jarige moeder van me
vrouw Ouwendijk, op te wachten.
(ADVERTENTIE)
50 en 30 cent
per doosje
RHEDEN (A.N.P.) Prins Claus
heeft prinses Beatrix gisteren bij gele
genheid van haar 29e verjaardag een
groot abstract bronzen beeld ten ge
schenke gegeven, vervaardigd door de
Velpse beeldhouwer Piet Siegers. Het
beeld, 1,70 meter hoog en 1,60 meter
breed, kreeg de titel „Observer".
Gisteravond is het beeld bezorgd op
paleis Drakesteyn, waar de prinses haar
verjaardag viert.
DEN HAAG (ANP) Op korte ter
mijn zal het eerst in de grote cen
tra het mannelijk personeel van
P.T.T. boven 40 jaar in de gelegen
heid worden gesteld een uitgebreid
periodiek preventief geneeskundig on
derzoek te ondergaan. De bedrjfsge-
neeskundige dienst van de P.T.T. voert
hiermee en vorm van onderzoek in
die op zo grote schaal toegepast
uniek is in de wereld der bedrijfsge
neeskunde.
Het medische onderzoek, dat óp ba
sis van vrijwilligheid zal geschieden, is
voornamelijk gericht op hart- en vaat
ziekten en kanker. Wat de Nederlandse
bevolking betreft sterft tussen de leef
tijd van 35 en 65 jaar één op de vijf
mannen. Bij vrouwen één op de acht.
Bij de mannen in deze leeftijdsgroep
berust tweederde deel van de doods
oorzaken op hart- en vaatziekten en
kanker. Voor de genezingskansen is
het van groot belang, dat de sympto
men van deze ziekten tijdig worden
ontdekt. Naast deze zoals de P.T.T.
het noemt medische screeningzal de
periodieke doorlichting op mogelijke
t.b.c. en andere longaandoeingen blij
ven bestaan.
„Uw hond krabbelt aan de achterdeur. Ik denk dat hij ook
ergens trek in heejt".
