Voor kustverdediging
nieuw beheer gewenst
w
Zondagsheiliging punt
van discussie in raad
van
Exploitatiekosten
de badhuizen groeien
Allemansdienst start
vrijdag in Terneuzen
rpapier
voor
uw
"-pen
Een te zware taak
voor de waterschappen
Even
uitblazen
mevrouw
Herindeling Z.-Vlaanderen
kwam uitgebreid ter sprake
4
DAGBLAD DE STEM
waar uw zaal?
KOB bisdom Breda
Onderwijzersdag
vraagt andere
I opzet
j5r&aW4ZSwOP New"Y°rk-
Vafi dameskleding
voor zakenlieden
took
lisch Specialist
ïklijke landmacht.
Biervliet bezorgd voor toekomst
Jeugd
Overdracht
Concentratie
WIE KOMT ER IN
ONS (BAD-)HOKJE
Eenheidsbeweging van onderaf
Goede resultaten van
RKHAV-atleten
KVP-forumavond in IJzendijke
Kamercommissie
komt in herfst
Macht
Terneuzense
school won
tekenwedstrijd
Geloof en leven
r<
Internos
Ruilverkaveling IV
Happening in Middelburg
Gemeentelijke herindeling
Zeeuwsch-Vlaanderen
Harmsen - Koekoek
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 1 FEBRUARI 1967
een reclame
medium
beslist
niet buiten kan
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM In de Holland,
se Tuin is de jaarvergadering gehou
den van de K.O.B. bisdom Breda. De
voorzitter bracht in zijn openingswoord
onder meer aan de orde de ziektekosten
verzekering en het streven van de vijf
diocesane bonden tot een landelijke or
ganisatie te vormen.
Uit het jaarverslag bleek dat het af
gelopen jaar zonder schokkende gebeur
tenissen is verlopen. Het huidige be
stuur, dat zich weer herkiesbaar had
gesteld, is bij gebrek aan nieuwe ver
kiesbare leden, gehandhaafd. Bij deze
verkiezing ontstond nog grote verwar
ring over een kandidaat die niet aan
wezig was, of hij zich al dan niet her
kiesbaar had gesteld.
De heer Van Tienen vervolgde met
een uitgebreid verslag van de op 28 en
29 december in Arnhem gehouden lan
delijke bondsvergadering van de
K.O.B, Sprekers op die vergadering
waren o.a minister Diepenhorst en kar
dinaal Alfrink. Dit verslag droeg zoals
een van de leden opmerkte, een zeer
persoonlijk karakter en was dan ook
riet objectief. Bij de rondvraag daarna
werd gevraagd om de leden suggesties
te laten doen over een andere opzet van
de onderwijzersdag. Er werd gevraagd
om een nog duidelijker verslag over de
ziektekostenverzekering en als laatste
een eventuele nieuwe geestelijke advi
seur. De avond stond verder in het te
ken van de carnaval.
ar.
DAGRA N.V. - DIEMEN
fan m!ï5.n?.aj?N aat eens wot anders
L™. te zien. Het i
k ter waard
deze paarlen
een lichtgewicht
gewaad zijn 1064
van laOoTuWen
Sho'
iw
Mose?0?.»2.11 een 20 algemeen ver-
bestaan L„nauwelÜks mogelijk-
ff ïel stuk van bot ?leuwe gedachten
fiSSPSktan. Ook
'ang geen
slimme onderrum?! is thans een
?'!nea met non 'J op a't gebied ge-
"eten noz n» dat v0°e zover
IS gebraouSeSs elders tot uit-
'ectrebeijrijf orvon-' Zwitsers con-
shows vl^HS,eert^molijk da-
•Ktaurant in 7?, dai"eskleding in een
!®ehuux. De atÏÏT"ï gedurende het
een restauS115at,or heeft daar-
Xnd door S ,gekozan, dat uit-
Si Het is du, Ileden wor<Jt be-
!3ed®S die a„l-n s.,how van da"
dellenvewon(i«rd' Do °.or mannen
alle ir, ^toonde mo-
fat dassen Dahogere en hoog-
- van lilt
u°h modeshows
dito ?*ebben om zij? e?" die het te
een innïn kun Wouwm. L om de Ma"
SS© Alleen 0mmer6n'
PrÜ7o« ire JfiodellpM JLaueen van aan-
Zij zuil e daarvoo^'00k van de
h«geen daard°°r wSe? .?evraaSd.
him n™, an hen -1 g5p kr«gen voor
wanne» momiee nlthans vaD
KmaaS "tovrouu, h»„g?verSd wordt
te Ö,Jat niet, h,?efi duidelijk
ioï .ufen Wam,£?te heeft om aan
"let all.IL Wanii»., um aan
""altijd aandacht ,mL ?n de lunch
idtrlkk»» maar ook n aan de
wanneer hun
Tdtening
Presenteert.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het onderhoud en het beheer van de kustverdediging is voor de
waterschappen technisch en financieel veel te zwaar geworden. De Deltawerken,
het Europoort-project, de grote werken rond de havenmond van IJmuiden en der
gelijke met de daaraan verbonden technische problematiek moet men als één
samenhangend geheel zien. Een gedeeld beheer van diverse onderdelen van de
waterkeringen door verschillende organen is geen passende oplossing meer.
Daarom dient de gehele kustverdediging van de waterschappen over te gaan
naar het ryk, dat de taak van de waterschappen in dit verband ook geheel over
neemt. De interdepartementale werkgroep waterschapsfinanciën, die deze en
andere problemen van de waterschappen bestudeerd heeft, stelt daarom voor
de overdracht van de kustverdediging binnen tien jaar te laten plaatsvinden met
een daarbij passende rijksdeelname van ongeveer 50 miljoen gulden in totaal. „De
lasten van deze kustverdediging moeten op de nationale gemeenschap rusten", al
dus de werkgroep in haar onlangs gereedgekomen rapport.
De werkgroep denkt bij de kustverde
diging aan de Noordzeewaterkering tus
sen de Belgische kust tot en met het
eiland Rottum. Sommige delen van deze
waterkering zijn al in rijksbeheer: de
kust tussen de Brielse Maas en de zuide
lijke monding van de Nieuwe Waterweg,
de kust vanaf Rijnlands duinen tot de
Hondsbosse Zeewering, de kust tussen
de Hondsbosse Zeewering en Den Hel
der en de Noordzeekust van de Wadden
eilanden, inclusief Rottum. Het overige
deel van de kustverdediging ligt, in tien
onderdelen gesplitst, voor verantwoor
ding van de onderscheiden waterschap
pen.
(Van een onzer verslaggevers)
BIERVLIET „Aan de ene kant is
het verheugend, dat de nieuwe minister
van Binnenlandse Zaken anders over
herindelingskwesties denkt dan zijn
voorganger". Dit zei burgemeester A.
Kostense in ztfn korte nieuwjaarsrede,
waarin hy nogmaals duidelyk liet blij
ken dat het Biervlietse gemeentebe
stuur de voorkeur blijft geven aan het
behoud van de zelfstandigheid.
Anderzijds betreurde hij het, dat pro
fessor Verdam slechts deel uitmaakt
van een interim-kabinet en geen plan
nen heeft na 15 februari a.s. terug te
keren als minister. „Daarom", aldus de
heer Kostense, „zal er toch wel niet
veel meer aan de gang van zaken rond
de herindeling te veranderen zijn. On
ze bezorgdheid t.a.v. de toekomst blijft
dus bestaan".
In het afgelopen jaar zijn vele open
bare werken uitgevoerd. Vooral de aan
sluiting van de onrendabele percelen
is zeer goed verlopen. Nog een viertal
percelen zullen moeten worden aange
sloten. Te betreuren is het echter, dat
twèe van deze percelen weigeren hun
medewerking te verlenen.
Hopelijk zal dit jaar de aardgasleiding
naar Oostburg worden doorgetrokken.
Mogelijk zal dan spoedig een aftakking
naar Biervliet worden gemaakt, doch
dit zal waarschijnlijk eerst in 1968 het
geval zijn.
De heer J. Pladdet (SGP) zei bij de
behandeling van de begroting princi
pieel tegen alle subsidies te zullen stem
men die ten gunste van activiteiten op
zondagen worden aangevraagd. „Boven
dien wil ik de zondagsheiliging", voeg
de hij er aan toe, „ook eens aan mijn
collega's van de andere confessionele
groeperingen in de raad voorleggen. Zij
zouden als christelijke partijen hierover
toch dezelfde mening moeten hebben".
Wordt de overdracht van deze Noord
zeewaterkering in totaal binnen tien ja
ren een feit, dan worden de waterschap
pen daarna ontslagen van per jaar on
geveer 8 miljoen gulden aan beheer en
onderhoud. Tijdens de overdrachtperiode
moeten zij echter volgens de werkgroep
blijven delen in de lasten in de verhou-
din gtwee voor de waterschappen en zes
voor het rijk.
Andere waterkeringen, hoe belangrijk
zij ook nationaal zijn, moeten volgens de
werkgroep in handen blijven van de
waterschappen. Bij belangrijke werk
zaamheden dijken langs de wadden-
kust, langs het IJsselmeer en langs de
grote rivieren en stromen is financië
le deelname van het rijk in bepaalde
beheerskosten schier op zijn plaats. De
ze deelname kan volgens de werkgroep
variëren van 50 tot 75 procent in de
kosten van de werken, speciaal aan de
ze waterkeringen verricht.
Los van deze problematiek pleit de
werkgroep voor een grotere concentratie
van waterschappen, matiging of ombui
ging van de kostenstijging, beperking
van de eisen, die aan een waterschap
gesteld kunnen worden, en het invoeren
van een nieuw heffingssysteem. Het
Landbouwschap, dat het rapport heden
in de openbare vergadering -al besprek
ken, stemt met een groot aantal voorge
stelde vernieuwingen in. Ook dit schap
pleit voor een grotere concentratie en
voor het overnemen door het ryk van de
gehele Noordzeewaterkering.
(Van onze verslaggeefster)
GOES. „Het is moeilijk om zo
maar ineens te zeggen wat ©r mee ge
beuren moet", verzucht de gemeente
secretaris van Heinkenszand. Hij slaakt
die zucht namens de meeste andere ge
meenten en particulieren, die met een
gesloten badhuis „in hun maag" zitten-
Elke medaille heeft 2. kanten. Ener
zijds is het natuurlijk alleen maar toe
te juichen, dat hoe langer hoe meer
mensen zich. zo vaak als ze dat maar
willen, kunnen poedelen onder hun
eigen douche. Anderzijds is het voor de
exploitanten van badhuizen een trieste
en kostbare zaak, dat er steeds minder
mensen voor de wekelijkse schoon
maakbeurt naar hun badhuis komen-
De exploitatietekorten stijgen jaarlijks
wanneer het een gemeentelijk badbe-
drijf betreft. Is het badhuis in handen
van particulieren dan kost het de ge
meenten vaak toch handen vol geld,
omdat zij steeds hogere subsidies gaan
verlenen om het zaakje draaiende te
houden.
De provinciale bond „Het Zeeuwse
Wit-Gele Kruis" heeft in de hele pro
vincie maar een badhuis onder haar
beheer. Gelukkig wel, volgens de secre
taris, burgemeester P- F. van Hootegem
van Sluis.
„Badhuizen zijn dure gevallen", vindt
hij zelf. Het enige badhuis dait de kruis
vereniging Heeft, staat in Kwadendam-
me waar het is gebouwd in combinatie
met een wijkcentrum. Het Wit-Gele
Kruis is niet zo happig op dergelijke
combinaties. „Het badhuis was altijd al
moeilijk fe exploiteren", aldus burge
meester van Hootegem-
In zijn eigen gemeente heeft hij geen
last van een overbodig badhuis- Men
wilde er een hebben, maar kwam toch
tot de conclusie dat - een eventueel ge
meentelijk badbedrijf toch geen reden
van bestaan zou hebben. „Er worden
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN Vrijdagavond om
half acht wordt zoals eerder ge
meld in de zaal van de waterlei
dingmaatschappij (Axelsestraat 79) de
eerste Terneuzense „allemansdienst''
gehouden, een initiatief van „Christe
lijke Dialoog Sjaloom' een Terneuzen
se groep leken van verschillende kerk
genootschappen. De groep heeft geen
rechtstreekse binding met de landelijke
sjaloomgroepen. De „allemansdienst"
wordt op touw gezet als een experi
ment. Na vijf bijeenkomsten (steeds op
de eerste vrijdag van de maand) be
slist men of deze vorm gehandhaafd
kan worden.
gevoèrd door ds. Gispen. Na zijn ge
tuigenis is er een koffiepauze, waar
na een discussie geopend wordt, waar
aan iedereen kan meedoen. Ds. Gis
pen zal vrijdag spreken over „de stad"
Ook al is er een discussie tijdens
deze diensten het verschil met de zo
genaamde „Bijibelrecepties" is echter,
dat de allemansdiensten meer het ka
rakter van een kerfcdient willen heb
ben, zij het ook een kerkdienst in nieu
we stijl. Zo is het bijvoorbeeld niet
per se noodzakelijk, te beginnen met
een bijbellezing, men kan ook openen
met een stuk krantenactualiteit.
De koffie maakt deze diensten niet
alleen gezelliger en vooral „gewoner",
de discussie maakt ze ook opener. De
mogelijifcheid om in de dienst een we
derwoord te hebben, is een wens van
vele kerkgangers en van vele niet-kerk-
gangers. Die laatste groep is ook in
Terneuzen bijzonder groot Onderzoekin
gen hebben uitgewezen, dat er in deze
stad gemiddeld 2000 katholieken 's-
zondags naar de kerk gaan, kinderen
en bejaarden vormen daarbij niet de
kleinste groep. Het totale aantal ka
tholieken is echter 4200
Het idee van de allemansdienst stamt
uit het Noordhollandse dorpje Winkel,
waar de hervormde predikant Marco
Leeflang in oktober '64 startte met
een „allemanskerk". Wat hij wilde was
dat iedereen zich er bij thuis zou voe
len, de „echte" kerkganger, van wel
ke kerk ook, maar tevens de mensen
die alleen maar uit nieuwsgierigheid
komen. In Terneuzen werd het idee
naar voren gebracht door de gerefor- ««hbbbi
meerde predikant ds. W. H. Gispen.
Wat men wil is, het bevorderen van
de eenheidsbeweging van onder af.
Vandaar dat het niet de officiële ker
ken zijn, die hieraan mee doen. De
priesters en predikanten die meewer
ken, doen dat niet als vertegenwoor
digers van een bepaalde kerk, maar
op persoonlijke titel. Het is trouwens
ook niet de bedoeling dat zij in deze
diensten het woord zullen voeren, ook
al zullen de „vakmensen" het in Ter
neuzen voorlopig wel doen om prak
tische redenen. Het is uiteraard ook
niet de bedoeling, een nieuw kerkge
nootschap te gaan vormen. Wel hoopt
men een nieuwe vorm te vinden om
kerkgangers, niet-kerkenden en buiten
kerkelijken met elkaar in contact te
brengen.
hier toch geen huizen zonder douches
gebouwd. Bovendien is er op het sport
veld wel een douchegelegenheid maar
van de bewoners is nooit de vraag ge
komen om bijvoorbeeld op een doorde
weekse avond van de douches gebruik
te mogen maken".
In 's Heer Hendrikskinderen „hangt
het badhuis maar een beetje", zo blijkt
uit hetgeen de gemeentesecretaris van
's Heer Arendskerke vertelde. Met in
gang van 1 januari zijn de deuren van
het badhuis, een onderdeel van het ver
enigingsgebouw, voorgoed gesloten.
Vijf badcellen zijn daar nutteloos ge
worden. Wat er met de ruimte zal ge
beuren? Men heeft et geen idee van.
In 's Heer Arendskerke zelf heeft de
gemeente het badhuis, dat door Het
Groene Kruis wordt geëxploiteerd, van
de ondergang kunnen redden door de
subsidie op te trekken tot 2000 gulden
per jaar. Evenals in Nieuwdorp komen
er elke week ongeveer nog 70 a 80 „bad
gasten".
Het badhuis in Breskens is eveneens
ten dode opgeschreven. Op iedere was
beurt moet de gemeente 75 cent toe
leggen. De baders zelf betalen 35 cent.
De prijs wil men niet verhogen, uit
angst dat dan' iedereen wegbleef. Op
geen stukken na springt de gemeente er
financieel uit. Het nog tamelijk nieuwe
badhuis is van het begin af aan 2 dagen
per week open geweest- Nu kan men er
alleen nog op zaterdag terecht. Het zit
er in dat het ook binnen niet al te
lange tijd dicht gaat. Een andere be
stemming voor het gebouw, waarin nu
10 douche-cellen zijn aangebracht, weet
men niet. „Er is weinig met het gebouw
te beginnen".
Het 15-jaar oude badbedrijf in Hein
kenszand zal het ook niet lang meer
maken. Het is een klein gebouw met 7
douche-cellen. Eveneens „weinig mee te
beginnen". ,Het badhuis staat tussen
twee complexen bejaardenwoningen
in. Wie weet kan er van het badhuis
ook niet een bejaardenwoning wordeh
gemaakt- Het is maar een idee. Ik zou
echt niet weten wat de plannen zijn",
aldus de gemeentesecretaris van Hein
kenszand-
In Hoedekenskerke staat ook een ge
sloten badhuis, gebouwd in combinatie
met een wijkgebouw. De ruimte van het
badhuis zal nu bij het wijk-gebouw
worden getrokken, zo vertelde men op
het kantoor van de provinciale raad
vóór de volksgezondheid. Ook daar wist
men geen antwoord Ie geven op de
vraag wat er met de gesloten badhui
zen gaat gebeuren. Wel wist men te
vertellen dat men in Arnhem bijvoolr
beeld met hetzelfde probleem heeft ge
zeten. De zaak werd opgelost door het
badhuis te verbouwen en er vlinderba-
den voor reumapatiënten te plaatsen.
„De vraag is natuurlijk maar of iets
dergelijks wenselijk, mogelijk en ren
dabel is", aldus de woordvoerder van
de raad-
In Blanken b erge (B) hebben de R.K.
H.A.V.-atleten voor goede prestaties
gezorgd. Piet Vonck werd bij de ju
nioren vierde en Wies van Houte ze
vende. Willy Fermont, de grootste Hul-
sterse troef, moest wegens een hard
nekkige verkoudheid genoegen nemen
met een elfde olaa+s in deze ze<*r •ster
ke bezetting.
De heer A. de Smed (KVP) en wet
houder S. van Hoeve (CHTJ) waren de
enigen die op dit voorstel van de heer
Pladdet ingingen. „Ik kan me het stand
punt van de heer Pladdet goed inden
ken", aldus de heer De Smed. „En ik
ben het er eigenlijk ook wel mee eens,
dat de zondag als rustdag meer zou
moeten worden geëerbiedigd. Maar
daarvoor is naar mijn mening de tijd
nog niet rijp." De heer Van Hoeve ging
niet zo ver: „Uiteraard ben ik voor een
zekere mate van zondagsheiliging. Maar
dat moet niet betekenen dat er op
zondagen dan helemaal niets te doen is.
Hoe zou de jeugd dan anders moeten
worden opgevangen?"
Bij de rondvraag werd door de meer
derheid van de raad de schoolartsen-
dienst, waarvoor in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen een gemeenschappelijke re
geling tussen de gemeenten bestaat, kri
tisch onder de loep genomen. „Het komt
vaak voor," aldus de heer A. de Krij
ger, die de discussies over dit onder
werp opende, „dat behandeling door de
dienst niets anders betekent dan 'n ver
wijzing naar de tandarts van de ouders.
Dit is een onbevredigende situatie".
Burgemeester Kostense, die zich on
middellijk akkoord verklaarde met de
heer De Krijger, was echter van me
ning dat er niet veel aan te veranderen
valt. Waarop de heer A. Dijk het debat
afsloot: „Het is vreemd en eigenlijk niet
juist, dat een schooltandarts ook behan
delend tandarts met een eigen praktijk
is. Op zo'n manier wordt hij- zijn eigen
concurrent".
In deze vergadering werd nog de be
groting voor 1967 vastgesteld met aan
inkomsten en uitgaven op de gewone
dienst f 1.156.691,36 en een post onvoor
zien van f 21.191,83. De kapitaalsdienst
geeft aan inkomsten f 1.928.648,86 en aan
uitgaven f 2.008.925,83 derhalve een na
delig saldo van f 21.191,83.
Voor 1967 staan nog op het program
ma de bouw van een bejaardenapparte
ment door de stichting Rozenoord, be
schikbaar stellen van gelden voor de
bouw van een nieuwe drieklassige r.-k.
lagere school, verbouwing tweede fase
openbare lagere school, verbetering van
de Noorddijk, verlichting van de koren
molen De Harmonie en verdere uit
voering van de openbare werken in het
gemeentelijk bestemmingsplan.
Voorts is op de kapitaalsdienst een
bedrag van f 16.000 uitgetrokken voor
verbreding van de Schoollaan aan één
zijde met een parkeerstrook alsmede de
herbestrating van de klinkerverharding
Besloten werd de openbare lagere
school B in de wijk Driewegen in stand
te houden. De burgemeester zei dat men
in het college van b. en w. nog over
wogen had de school naar Biervliet
over te brengen. Doch in het belang van
de gemeente heeft men toch besloten
de school te handhaven indien een ge
schikte kracht voor deze school kan
worden gevonden. Aan de thans ir
dienst zijnde leerkracht de heer Pol
derdijk is ontslag verleend wegens zijn
benoeming in Goes.
In de Beukelsstraat werden enkele
percelen verkocht. In verband met de
aan te leggen bestratingen en beplan
tingen werden van de heer A. Lijbaart
gekocht in de Hoogstraat 135 m2 voor
f 457,50, van de heer P. Lijbaart 105
m2 voor f 157,50. Voorts werden met
de heer P. Lijbaart enkele percelen
grond geruild.
Besloten werd 500 nieuwe huisvuil
emmers aan te schaffen met een inhoud
van 33 liter, ter vervanging van de
thans nog in gebruik zijnde emmers
met een inhoud van 40 liter. De nieuwe
aan te schaffen emmers zullen tegen
kostprijs aan de gebruikers worden
doorverkocht.
In het gemeentelijk uitbreidingsplan
werden nog de volgende straatnamen
vastgesteld: Keizer Karelstraat, Jaco-
ba v. Beijerenstraat, Jacob Catsstraat
en Oude Poorte.
Door de muziekvereniging was een
verzoek ingediend voor het verkrijgen
van een subsidie voor het houden van
een drumbandshow. .Besloten werd een
subsidie te verstrekken van f 700 voor
de drumbandshow ,die in 1966 wegens
de slechte weersomstandigheden niet is
kunnen doorgaan.
(Van een onzer verslaggevers)
IJZENDIJKE De tweede door de
Statenkring Sluis van de KVP i.v.m.
de komende verkiezingen voor de
Tweede Kamer belegde forumavond,
die werd gehouden in „De hof van
koophandel" te IJzendyke, was bijna
verzayd in een lang debat over de op
handen zijnde gemeentelijke herinde
ling van Zeeuwsch-Vlaanderen. Eerst
later op de avond werden ook zaken
van algemener aard aan de orde ge
steld: de nacht van Schmelzer, de ont
wikkelingen in Zeeland, de land
bouwpolitiek en wat dies meer zy.
Er was zowel in de vergadering als
in de gelederen van het uit acht per
sonen bestaande forum geen overeen
stemming over de herindeling. Er
was een zeer belangrijke opmerking te
noteren. Die werd gemaakt door het
Tweede Kamerlid J. M. A. C. van
Dongen, die binnenkort als zodanig zal
aftreden. Hij adviseerde de aanwezigen
hun kritiek op of meningen over de
herindeling nog even te sparen. „Bin
nenkort komt er voldoende gelegen
heid om die te spuien. Bijvoorbeeld
wanneer waarschijnlijk in de herfst
de kamercommissie voor binnen
landse zaken poolshoogte in Zeeuwsch-
Vlaanderen komt nemen", aldus de
heer Van Dongen. Hij zei ervan over
tuigd te zijn, dat de kamercommissie
niet als een sneltrein door Zeeuwsch-
Vlaanderen zal razen. Iedereen krijgt
desgewenst de gelegenheid zijn ideeën
te berde te brengen. De heer Van Don
gen wees er bovendien op, dat het par
lement ontwerpen van wet voor ge
meentelijke herindelingen zeer kri
tisch pleegt te bekijken.
In het forum was er geen overeen
stemming over wat verstaan kan of
moet worden onder een gemeente met
voldoende bestuurskracht in deze tijd.
Volgens de heer W. Weterings uit Ter
neuzen moet men allereerst een zo
groot mogelijk aantal inwoners hebben.
De heer W. Colsen uit Sas van Gent:
„Ben ik het niet mee eens. Met een
goede burgemeester, een goede raad
en een gemeenschap met ruggegraat
zijn er goede mogelijkheden voor een
gemeente van pak-weg 7000 zielen. Ge
steld dan, dat de centrale overheid
voldoende bijspringt". Drs. W. Dusar-
duyn: ..Dat laatste hangt in belangrij
ke mate af van het aantal inwoners".
Over de ontwikkeling in Zeeland zei
de heer Van Dongen, dat die rust op
drie pijlers: de landbouw, de indus
trie en het toerisme. Desgevraagd ver
klaarde hij, dat Zeeland een leefbare
provincie moet blijven, „waarin de
mooie natuur moet blijven en waarin
je frisse lucht kunt inademen". Hij zei,
dat Zeeland met de industrialisatie op
de goede weg is: „Waar wij vroeger
een hoog werklozencijfer hadden is er
nu bijna geen sprake van werkloos
heid, .dat in tegenstelling tot de situa
tie in andere probleemgebieden".
Natuurlijk kwam ook de „nacht van
Schmelzer" ter sprake. Ook daarover
waren de meningen verdeeld. Wol
bleek men het er over eens, dat de
KVF-fractie in de Tweede Kamer met
de verkiezingen in het vooruitzicht een
„moedig besluit" genomen heeft. De
heer Van Dongen zag dat moedige be
sluit als een bewijs van het feit, dat de
fractie zich van zijn verantwoordelijk
heid bewust is en ,,ho" durft te zeggen
tegen eigen mensen, wanneer die de
verkeerde weg in dreigen te slaan.
Aan het begin van de vergadering
had de heer Van Dongen een soort
zwanenzang gehouden als Tweede Ka
merlid. Drs. W. Dusarduyn, die deel
zal uitmaken van de Tweede Kamer
fractie van de KVP, gaf uitleg over
het beginselprogramma van de KVP.
De heer Van Dongen prees zijn opvol
ger aan.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN Bij een tekenwedstrijd
uitgeschreven door „Luctor" te Baarn,
behaalde de St.-Willibrordusschool, Ter
neuzen de landelijke schoolprijs, be
staande uit een fraai schilderij van de
bekende kunstschilder Diaz.
Bert Begheijn kreeg een ereprijs en
een eerste prijs voor zijn tekenpresta
ties. Een eerste prijs werd ook toege
kend aan C. v. d. Meer, terwijl ook S.
v. d. Griend, H. Kemper en B. Edwards
van Meyen een tweede prijs ontvingen.
Troostprijzen werden toegekend aan G.
Ghuys. B. Klaptor, P. van Haperen,
P Klinckhamer en L. Smits.
In de allemansdienst komen zaken
van geloof en leven aan de orde en
de diensten zijn bedoeld voor iedereen
„die wel eens nadenkt". Men zegt:
„Wie zich niet uitsluitend voor ma
teriële zaken interesseert kan zich thuis
voelen in de allemansdienst". De gang
van zaken tijdens deze Terneuzense dien
sten lijkt op die in het Noordhollandse
Winkel. Men vervangt echter de „luis-
termuziek" aan het begin door liede
ren waarbij iedereen mee kan zingen.
In de eerste dienst wordt het woord
DOOR ELLERY QUEEN
De moordenaar die Dow voor ae moordenaar van dr.
Fawcett wilde laten doorgaan, wist ook dat Dow spoe
dig na zijn eigen vertrek in de behandelkamer zou
verschijnen. Het was dus strikt noodzakelijk en abso
luut nodig voor hem zich ervan te overtuigen dat zijn
slachtoffer dood was toen hij wegging; dat hij niet
kon praten, dat hij Dow - of wie er ook onverwachts
zou kunnen komen - de naam van de werkelijke
moordenaar niet zou kunnen noemen. Hetzelfde geldt
voor de moord op senator Fawcett. De moordenaar
had toen twee keer gestoken, de eerste stoot was niet
fataal geweest en hij stak nog een keer. Hij nam het
zekere voor het onzekere.
Op dr. Fawcetts pols nu, hebben we de bloedige af
drukken van arie vingers gevonden. Er wend terecht
aangetoond dat de moordenaar de pols van zijn slacht
offer moet hebben gevoeld nadat hij hem had neerge
veld. Waarom? Kennelijk om zich ervan te overtui
gen dat zijn slachtoffer dood was. Maar let nu op het
volgende opzienbarende feilt!" Zijn stem zwol aan tot
een donderend geluid. „Het slachtoffer was, niettegen
staande de voorzorgsmaatregel van de moordenaar om
zijn pols te voelen, toch in leven toen de moordenaar
wegging. Want Fanny Kaiser die enkele ogenblikken
later het toneel betrad, zag dr. Fawcett bewegen en
hoorde hoe hij Dow vrijpleitte, hoewel hij stierf voor
hij de naam van de werkelijke moordenaar kon ont
huller) Hoe schakelt dit nu de twee gevangenis
artsen uit die bij de elekitrocutie van Scalzi aanwezig
waren en die zich ook nu hier bevinden, vraagt u?
Wel op de volgende manier.
Stel dat één van deze heren de moordenaar was. De
misdaad vond plaats in de behandelkamer van de arts.
Op het bureau bevond zich, op slechts ongeveer een
meter afstand van het lijk, de dokterstas, die van het
slachtoffer - en iedere dokterstas bevat bijvoorbeeld
een stethoscoop. Ja, het is mogelijk dat zelfs een dok
ter die de pols van een stervende voelt, eventueel niet
in staat is een heel nietig levensvonkje te onderken
nen, maar een dokter in de behandelkamer van een
dokter, met alle benodigde attributen bij de hand,
zou zich ervan hebben overtuigd - dat verzeker ik u
Met de stehoscoop, of de spiegel - er zijn tal van ma
nieren waarop de arts 8e dood kan vaststellen
We kunnen dus zeggen dat geen arts met alle midde
len bij de hand om zich van de dood van zijn slacht
offer te overtuigen, dat slachtoffer levend zou hebben
achtergelaten. Hij zou de laatste levensvonk van het
slachtoffer hebben bespeurd en deze hebben gesmoord
door hem een tweede steek toe te brengen. De moor
denaar deed dit niet. Dus was de moordenaar geen
arts en dus kon hij niet een van de twee gevangenis
artsen zijn, die moesten worden uitgeschakeld".
Ik had kunnen gillen om de spanning te verbreken.
Op vaders enorme vuisten stonden de spieren blauw
en opgezwollen. De gezichten vóór ons vormden een
galerij van bleke maskers.
„Father Muiir", vervolgde Drury Lane met zachte
stem. „De moordenaar van de broers Fawcett was in
beide gevallen dezelfde. Maar dr. Fawcett weid even
na elf uur vermoord. Vanaf tien uur die avond was
onze goede aalmoezenier op zijn veranda en ik was
bij hem. Het is dus fysiek onmogelijk dat hij de mis-
daad heeft gepleegd. Hieruit volgt redelijkerwijs, dat
ook hij senator Fawcett niet kan hebben vermoord"
En zo gebeurde het dat ik door de roodachtige nevel
die tussen mijn ogen en de bleke gezichten zweefde
zyn krachtige, dreunende stem hoorde verklaren'
„hein van de zevenentwintig mannen in deze kamer
is de moordenaar van de broers Fawcett. We hebben
er zesentwintig uitgeschakeld. Er is er slechts één
^Y un15??1' laat hCm ni6t ontsnappen!
Thumm, let op dat hij die revolver niet gebruikt"
Er volgde een explosie van geluiden, gegil, gekreun
geworstel. De man die de spil van dit alles was en'
die nu in vaders ijzeren greep gevangen zat de man
wiens trekken haast onherkenbaar verwrongen waren
de str8en Va2 Waanzin geiden -Tz? man was
de directeur van de gevangenis, mr. Magnus.
23.
HET LAATSTE WOORD
nalezen van deze bladzijden vraag ik me af
heb gewekt dat d? moordenaar
wm diïfde dSwen va" dr' fawcett iemand anders
hetd op vele plaatsen vanzelfsprekend was.
J.l. zondag speelde Internos I tegen
Dosko in Bergen op Zoom. Traditie
getrouw was er ook deze maal weer
een bus ingezet voor die supporters,
die belangstelling hadden voor deze
wedstrijd. Ondanks het feit dat hier
wel terdege sprake was van een be
langrijke wedstrijd leek de belang
stelling voor de reis zo gering dat de
busreis geen doorgang kon vinden.
Zijn er in Etten dan zo weinig sup
porters van Internos? Welnee, want
toen de spelersbus vertrok, waren er
mensen genoeg die mee wilden, zoals
elke keer trouwens.
Deze kwamen echter bedrogen uit,
daar een bus waarin twee elftallen, het
bestuur en de dames van de spelers
reizen vol is.
Daarom raad ik iedere supporter, die
niet op eigen gelegenheid reist, aan
zch voortaan tijdig op te geven voor de
busreizen.
ETTEN - J. van de Baai
Nu de ruilverkaveling in Kloosterzan-
de gekomen is, kan men wel zeggen,
dat het derde front hier gekomen is.
Eerst de Duitsers, toen de geallieer
den en nu de ruilverkaveling. Met
bulldozers en hijskranen, komen ze
de weilanden ingereden, dwars door
de omheiningen, draad en weipalen
kapot, evenals de drinkbakken, die ook
tot stukken werden geslagen en over
hét omliggende land verspreid. Tevens
sneuvelen ook de bulzen onder de op
ritten en ook vele draineerbuizen. Het
zogenaamde klusjeswerk, steenpuin
opruimen en de grond gelijk maken,
kunnen de boeren echter zelf gratis
doen. Dat noemen ze dan vrij demo
cratisch Nederland.
KLOOSTERZANDE A. J. v.d. Bergh
Naar aanleiding van het bericht
over de politieke happening, die in
Middelburg door de F.J.G. werd geor
ganiseerd, in de krant van zaterdag
28 januari, zou ik graag even het vol
gende onder uw aandacht willen bren
gen:
De kop van het artikel vermeldt dat
deze happening in een chaos geëin
digd ls. Sindsdien vraag ik me ech
ter af wat er met chaos bedoeld wordt.
Deze avond werd bezocht door een
overweldigende hoeveelheid jongelui,
die op de politiek en de beat afkwa
men, Ook na het optreden van de band
bleef de zaal vol en het publiek hield
zich opvallend rustig.
Dat de zaal op een bepaald moment
te vol werd wil nog niet zeggen dat
deze avond in een chaos eindigde, er
was hoogstens even sprake van verwar
ring.
MIDDELBRUG Ria Meeuwse
Dat de gemeentelijke herindeling in
Z.-VL zoals thains is gepland, niet de
sympathie van alle bewoners weg
draagt, getuigt het artikel in De
Stem van 23-1-67, waarin de bezwaren
van de heer v. d. Wynkel naar voren
komen, terwijl het verslag in De Stem
van 24-1-67 van de inleiding gehouden
door het Statenlid de heer Van Geefl»
bergen te Oostburg, de indruk beves
tigde, dat men daar ook niet over
vloeide van ingenomenheid met het
plan. Dit is in alle opzichten verklaar
baar.
Als voornaamste klacht werd aange
geven: „De afstand tussen bestuurders
en bestuurden is veel te groot. Men
heeft in de top geen flauw benul van
wat er onder de mensen leeft".
De heer Van Geesbergen voegt hier
nog bij, dat het arbeidsterrein van de
gemeenten steeds meer is uitgebreid
Hij zei dat kleine gemeenten de socia
le voorzieningen, woningbouw, indus
trialisatie, bejaardenzorg, sport, jeugd
zorg enz. niet meer aankunnen.
Waar blijft de verzekering, dat de
geplande grote gemeenten dit wel zul
len aankunnen? Heeft het domme pot
lood in Z.-Vl. de ideale omvang van de
gemeenten gecreëerd? Beschikken de
ze aglomeraties over een voldoende
groot en geschoold ambtenarenappa
raat om de bestuurlijke moeilijkhe
den het hoofd te kunnen bieden? Moei
lijkheden, waarmee men in alle ge
meenten zal te maken hebben, maar
ook die, die in een enkele van door
slaggevende betekenis zijn (Kanaalzo
ne). Zal de differentiatie der moeilijk
heden geen ongewilde concurrentie
tussen de gemeenten ten gevolge heb
ben? Moeten wij voor Z.-Vl. niet meer
zoeken naar een wetenschappelijk uit
gangspunt voor een gerichte ontwikke
ling van de toekomst?
In dit verband zou ik willen wijzen
op de onlangs door prof. dr. Brasz,
hoogleraar bestuurswetenschappen
aan de Vrije Universiteit te Amster
dam geponeerde oplossing, om in
plaats van oncontroleerbare herinde
lingen over te gaan op de instelling
van „de vierde bestuurslaag", een be
stuursapparaat tussen gemeente en
provincie in. Dit zou dus een gewest
omvatten en bestuv.rd worden door een
gekozen gewestraad, die besluiten
moet kunnen nemen buiten de ge
meenten om. De autonomie van de
gemeenten wordt hierdoor niet aange
tast, alleen worden zij ontlast van
veel werk dat zij thans niet aankun
nen. Sociale, economische, culturele,
medische en utiliteitskwesties komen
dan op het terrein te liggen van de ge
westraad. De afstand tussen bestuur
ders en bestuurden wordt niet ver
groot. De tussenfase vergemakkelijkt
het contact.
Prov. Staten en G.S. kunnen aoor
het werk van de Gewestraad ook veel
beter geïnformeerd zijn.
Misschien bestaat dan tevens de mo
gelijkheid om eens bijzondere aandacht
te besteden aan de opleiding van het
ambtenarenapparaat, dat aeer zeker
een scholing nodig heeft aan vakscho
len voor bestuurskunde, waar zij we
tenschappelijk en praktisch worden
opgeleid voor hun taak. Mogelijk ko
men we dan tot een betere oplossing,
dan nu, bij de duistere sprong in de
bestuurlijke ruimte die men bij de
thans geplande herindeling heeft ge
daan.
KOEWACHT
C. Hamerlinck.
i J?a' ^oekoek en Harmsen overhoor,
liggen is -een leugen. Waarom moet
dat d" ?.Uemaal? Zün ze soms bang
hïL t Boerenpartij het wint? Nu ik
hoop het. Ik ben zelf er op uit ge*
weest naar het kantoor van de Boeren-
£edakrmaar hSt Ware" leugens, zeiden
BREDA p vJ
Misschien hoopten ze. dat 't niet
waar zou z«n? (Redactie)