Verhuizer is de baas in Fontainebleau
De melkkoe verdwijnt
hoeken
prachtige
badhanddoek
bij Wajang
ieder
feestelijker
met
Nu óók een
wajang" houdt u vitaal en gezond!
niet duur we! heerlijk
kersenbonbons
FEESTAANWEDING
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 5 JANUARI 1967
hM#,
;:«Sm
rtt
WmmEÊÊM
mm
SHAPE
BELGEN
PLANTENMARGAR1NE
BITTERKOEKJES
MOKKA MELKA'S
HAAGSE HOPJES
MELKKROKANTJES/
NOGABLAADJES
85 cent per 250 gram
89 cent per 200 gram
99 cent per 250 gram
89 cent per 200 gram
PINDAROTSJES
melk en puur 85 cent oer 200 gram
Herrijzend Nedei
Aparte conta
van 5 jan. t/m 11 jan.
-s
w»> f
- N
v
iiiii-,
•7 .44 f
-'•••■• f
(Van een onzer redacteuren)
FONTAINEBLEAU De bezoeker van Fontainebleau, die
langs de autoweg van Parijs komt, treft een rustig provin
ciestadje in de herfstzon aan. De toeristen, die er in de
zomer graag afstappen om het fameuze kasteel te „doen",
zijn verdwenen. De vierduizend atlantische soldaten, die er
jarenlang leven in de brouwerij hebben gebracht, zijn
bezig met het pakken van hun koffers. Zij laten straks
Fontainebleau met vele kleine zorgjes achter. Dit ziet men
bijvoorbeeld aan de vitrines van enkele makelaarskan
toren, waar een ware uitverkoop van woningen wordt ge-
etaleerd. Dikke rode strepen door de oude prijzen en
daarnaast de gekelderde nieuwe. In de zijvleugel van het
slot, waar een stukje Afcent huist heeft men een beetje
binnenpret.
Daaj- heeft men Jaren vergeefs
gevochten tegen de fancy-prijzen der
aangeboden woningen. Men hoopt
er dat men straks in Limburg de
dingen beter in de hand zal kunnen
houden nu men daar met een schone
lei en met een redelijk aanbod aan
nieuwe woningen zal kunnen begin
nen. Geen Limburgse autoriteit die
in deze dagen in Fontainebleau te
gast is vertrekt vandaar zonder de
boodschap, dat NAVO's mensen er
voor passen als melkkoetjes in de
Limburgse wei te gaan staan.
Trouwens de bewoners der NAVO-
kwartieren zijn niet de enige, die een
beetje meesmuilend lachen. Achter
zijn vierde glaasje „rouge" in een bar
aan de hoofdstraat zegt een eenarmi
ge „ancien combattant" van 1914-T8:
„Ze hebben er goed aan verdiend.
Maar ze hebben hun eigen baas laten
zitten omdat die niet zoveel kon be
talen. Nu zitten ze met de stukken."
Hij doelt op de duizend inwoners van
Fontainebleau, die een goede boter
ham aan de NAVO hebben verdiend
in alerlei kleine baantjes. Oudstrij
der nummer twee, van houten been
tot baskenmuts Gaullist, mengt zich
vanuit een donkere hoek in het ge
sprek „Laat ze maar gaan". Nog een
derde zweert de hele NAVO-verde-
diging af onder het motto „Verde
dig u zelf." Maar dat blijkt meer
commerciële politieke propaganda
want hij opent een kofertje en wil
kleine gasbommetjes aan de mar,
brengen als zeker wapen tegen on
verhoedse overvallen. Ze zijn van
Duitse makelij. Gedeeltelijk Duits is
AFCENT ook. Vandaar dat lieden die
daar niet van houden op een witte
muur met teerletters hébben geschre
ven „US=SS".
Maar al die dingen geven niet de
Juiste stemming in Fontainebleau
weer. Veeleer is die weerspiegeld in
de klacht, waarmee de burgemeester
naar Parijs getogen is: het is een on
gehoorde slag, ons zakenleven is ka
pot en onze flatgebouwen staan leeg.
De stemming op het hoofdkwartier
is best. Heel wat beter dan toen men
nog in volslagen onzekerheid verkeer
de over de nieuwe bestemming, over
het hoe en het waar en over de vraag
wat er voor compensatie zou zijn
voor het hier gegroeide complex van
cricketvelden en golflinks, zwem
bassins en tennisbanen en vooral voor
de nabijheid van Parijs.
In de stofige oude gangen van de
kasteelvleugel heerst al een sfeer
als bij een verhuizing. Die is in wer
kelijkheid dan ook al begonnen, zij
het intern. Het hoofdkwartier van
AFCENT is namelijk volop in reor
ganisatie. Het was tot dusver het
grootste der Europese NAVO-centra
maar het wordt aanzienlijk ingekrom
pen. Er wordt een andere top op ge
zet, waardoor veel mensen gemist
kunnen worden terwijl toch efficient
kan worden gewerkt. Tot dusver had
AFCENT een drievoudige top: het
eigenlijke hoofdkwartier met daaron
der de hoofdkwartieren van land- en
luchtstrijdkrachten. Die worden nu
tot één samengesmolten, waardoor de
vaste staf met een derde kan worden
verminderd. De lokale werkkracht,
tot nu toe duizend man, kan met de
helft worden ingekrompen. Wat ge
commandeerd wordt blijft hetzelfde:
de legergroepen die zijn geconcen
treerd in München-Gladbach en in
Heidelberg en de luchtvloten van
München-Gladbach en Ramstein.
Niet minder opgewekt is de stem
ming in Roquencourt, aan de andere
kant van Parijs waar SHAPE, het
heel Europa omvattende hoofdkwar
tier van Generaal Lemnitzer, nog ze
telt. Door de eindeloze corridors van
de houten barakken van dit kamp
circuleren hooggestemde verhalen
over de energieke wijze, waarop de
Belgische regering het nieuwe kwar
tier in Casteau, tussen Brussel en
Bergen, uit de grond stampt. Men is
een en al bewondering voor de snel
heid en de efficiency, waarmee de
Belgen daarbij te werk gaan. Er is
een interdepartementale commissie
voor gevormd, die alle volmachten
heeft en die alle bouwproblemen in
een handomdraai oplost. Na een paar
maanden is het gebouw voor de ra
dioverbinding, o a. m t Brunssum, al
onder de kap. Het hoofdgebouw, een
glaspaleis van formidabele omvang,
groeit snel.
In drie ploegen wordt eraan ge
werkt. Men pronkt er in Roquen-
court's trieste barakken al mee. In
omvang zal SHAPE-Casteau niet veel
uiteen lopen met AFCENT-Bruns-
sum, maar de investeringen die tn
Casteau moeten worden gedaan zijn
veel groter. Zij worden geschat op
43 miljoen dollar terwijl men in Lim
burg met 5 miljoen hoopt te kunnen
volstaan. In Casteau moet namelijk
alles uit de grond gestampt worden,
wat in Limburg voor een belangrijk
deel al aanwezig is.
De goede ervaringen met de Belgen
hebben het voor de NAVO-Raad ook
gemakkelijker gemaakt de derde gro
te verhuizing definitief vast te stel
len. Het politieke hoofdkwartier der
NAVO, nu in het hart van Parijs in
een gloednieuw eigen gebouw, zal
Brussels nieuwste wolkenkrabber aan
de Naamse Poort gaan bevolken.
Brussel krijgt nog meer allure als
hoofdstad van Europa en het maakt
zich daarom weinig zorgen over de
vraag hoe men de circulatie van nog
weer eens enkele duizenden automo
bielen rond de wolkenkrabber zal
moeten regelen. De burgers in het po
litieke kwartier zijn minder prettig
gestemd dan de militairen van Fon
tainebleau en Roquencourt. Zij zullen
Parijs missen en dat gaat hen duide
lijk aan het hart. Maar ook zij pak
ken de koffers. Het worden drie mas
sale verhuizingen en de voorberei
dingen lopen zo gesmeerd dat men
binnen het vastgestelde tijdschema
hoopt te kunnen blijven. En dat is
geen kleinigheid als men bedenkt dat
er niet alleen verhuisd moet worden
maar dat tegelijk de paraatheid van
het apparaat geen moment mag wor
den aangetast. Een prachtig militai
re oefening dus Wel daarover lo
pen de meningen kennelijk uiteen
Generaal Von Kielmansegg zei ons:
„Men ontmoet heel wat nieuwe pro
blemen, waarover men moet denken.
En denken is altijd goed". Maar ge
neraal Parker, zjjn sporen verdiend
in Korea, vindt „No blessing in dis
guise", een verkapte zegen is het be
paald niet.
Niet voor de NAVO die zich in zijn
mogelijkheden zozeer beperkt ziet nu
moeten missen en nu zjj haar noor
zij een kerngebied van Europa zal
delijke en zuidelijke flank van el
kaar gescheiden weet. Wel voor de
streken waar enkele duizenden bui
tenlanders nieuwe koopkracht zul
len brengen en wellicht nieuw begrip
voor de noodzaak van Atlantische
samenwerking.
Dalende prijzen op de woning
markt.
Het hoofdkwartier van AFCENT
MIODRAG BULATOVIC: D'E
HELD OP DE EZEL. (J. M. Meulen
hoff, Amsterdam). De schrijver, in
Montenegro geboren, vertelt met bij
tende, maar wijze ironie, het verhaal
van de bewoners' van een klein berg-
stadje in zijn woonstreek, dat door de
Italianen ls bezet. De sfeer wordt er
bepaald door dezelfde zaken, die de
oorlog altijd en 'overal tot een dwaze
en absurde zaak maken en het leven
toespitsen op de gebeurtenissen van
het moment. Centraal in het verhaal
staat de kastelein Malle, die van twee
walletjes tracht te eten en als een Ju
das aan zijn eindkomt.
Het verhaal, vol rake details, is bij
zonder knap geschreven. Het verdient
ln ons land de aandacht, die het ook
over de grenzen al kreeg.
HAN LAMMERS: HINDERLIJK
VOLGEN. (Polak en van Gennep,
Amsterdam). Tussen groene schut
bladen heeft de schrijver van' „Tien
over Rood" een aantal kronieken sa
mengebracht die tussen de jaren 1963-
1966 in „De Gids" zijn verschenen.
Ze volgen de politieke gebeurtenissen
van die periode inderdaad zo dicht op
de hielen, dat er nogal eens. pijn
lijk op. achillespees wordt getrapt.
Journalistieke schrifturen bundelen is
vaak een hachelijke zaak, omdat ze te
snel aan actualiteitswaarde inboeten.
Ook dit boek levert daarvoor het be
wijs. Aan de andere kant zijn er ge
beurtenissen geweest van zodanige
importantie (Beatrix - Claus bijv.)
dat de discussie daarvan niet aan het
moment was gebonden. Het zijn
vooral deze gebeurtenissen die de me
ning van een excellent journalist als
Han Lammers nog niet tot een stuk
je verleden hebben gemaakt.
HELEN KNOPPER: OSMOSE.
(J. M. Meulenhoff, Amsterdam). In
deze snelle, uitstekend geschreven ro
man (tevens haar debuut als roman
schrijfster) schotst Heien Knopper de
relaties tussen een aantal jonge men
sen, die ondanks een donkere affiniteit
voor elkaar niet buiten het eigen ,,ik"
kunnen treden, maar desondanks ont
dekken dat eigen doen en denken mede
door voorbije relaties worden bepaald.
Begin en einde van elke menselijke
communicatie is voor hen de onzeker
heid.
Aan haar eerste roman heeft Helen
Knopper bijzonder opvallende schrijf
oefeningen" vooraf laten gaan. Zij
weet wat zij met de taal doet en hoe
men, niets verhullend, de dingen kan
zeggen zonder te betogen.
VICKI BAUM: LEVEN ZONDER
GEHEIMEN. (Uitg. Heijnis). Voor
de liefhebbers van Vicki Baum weer
een nieuw boek, dat zich afspeelt in
Hollywood. In een vlot geschreven ver-
haa' laat de schrijfster de ups en
downs van de mensen uit deze grote
filmstad tot uitdrukking komen. De
ster en de stand-in, de producer en de
star-let komen allemaal aan de orde.
De geroutineerdheid van de schrijfster
verhult de onwaarschijnlijkheid van
de story. Het thema is heel eenvoudig:
de held Oliver Dent (Sir Lawrence
Oliyer?), geflankeerd door de onge
naakbare filmster en de begrijpende
aankomende ster, sterft na ettelijke
avonturen een jammerlijke dood.
ANDRE P. BRINK: LOBOLA
VOOR HET LEVEN. (Uitg. De Bezi
ge Bij). André P. Brink kreeg in 1965
voor zijn roman „Lobola vir die Le-
we", de Reina Prinsen Geerlingsprijs
van Zuid-Afrika. Voor diegenen, die
van de Zuid-Afrikaanse literatuur al
leen een vage herinnering hebben aan
wat naieve versjes als „Muskieten-
jagt", is deze roman een openbaring.
De bijzonder intelligente stijl, maar
vooral de stilistische experimenten
verdienen beslist de aandacht. De wij
ze waarop de schrijver de sexualiteit
in zijn verhaal betrekt heeft waar
schijnlijk Afrika geshockeerd, maar
zal in de Europese landen zeker geen
opschudding verwekken. Brink speelt
veel met associaties, diie vaak bijzon
der beeldend werken, maar die ook
door hun overmaat de loop van het
verhaal enigermate vertroebelen en
wat gewild aandoen. De intrige is een
voudig: een jongeman gaat zich bezig
houden met algemene leven spaxxble
men. „Wat k de zkt van onf b«.
staan"? Op zij» tocht naar zijn iden«
titeit begint hij een verhouding met
het meisje Marie en ontmoet hij
v/at naargeestige Serfonteim. Na
zelfmoord van het meisje en de opof.
ferünig van Serfontein komt nij na een
zelfontleding een der beste gedeel-i
ten van het boek tot de slotsom dat
er geen lobola, geen bruidschat, dus
geen prijis voor het leven is. Een aaju
bevelen s waar dig boek.
PK FABER: PRAKTIJK DER WEL.I
SPREKENDHEID. (Prisma-boe.
ken). Voor diegenen, die door functie
of verenigingsleven gedwongen zijn in
het openbaar te spreken, is dit boeit)
een bijzonder leerzame uitgave. Bo
vendien is het boek bijzonder goedl
vendien is het boek bijzonder
„leesbaar". De schrijver behandel:|
naast voorbereiding, gedrag en steirJ
van de spreker, ook op instructies f
wijze nevenzaken, zoals visuele hu]p.l
middelen, entourage, bijzondere gel*.
genheden en vergaderingstechniek.
SCIENCE - FICTIONVERHALE; I
(Prisma-boeken). De Prisma-boeken-
reeks is langzamerhand een reputatie I
aan het opbouwen in de science-ficM
onsector. Na verschillende delen, die
aan één schrijver gewijd waren, heeft
men nu een vijfde verhalenbundel uit.j
gegeven. Naast verhalen van bekends 1
schrijvers zijn er ook een drietal stuk
ken van „nieuwelingen" in opgenoJ
men. Hun aandeel vormt zeker niet hes
slechtste gedeelte van het boek. Voor
liefhebbers is het een aardige aanvul
ling van hun verzameling.
VBIJO MERI: DE KUIIL. (Uitg. I
Meulenhoff). Na „Een kwestie vaal
trouw", waarmee Veijo Meri grote
bekendheid verwierf, is nu een nieuwe
roman van deze Finse auteur versdhe-
nen. Alhoewel het verhaal een beetje fê
moeilijk op gang komt, is het toch,
mede door de boeiende dialogen, een'
interessant boek geworden. In
-eigen stijl scherp, kortaf, maarl
daardoor indringend beschrijft M«.|
ri het verhaal van een soldaat, die nlell
uit angst, maar om, voor hem rede-E
lijke motieven deserteert. Na zijn «i-i
restatie wordt hij gedwongen „dei
kuil", d.i. zijn eigen graf. te graven,
Men beveelt hem daarna het gat weer|
dicht te gooien. Alles bijeen een boek,
dat het lezen waard is.
JAAP KRAMER: ZEILEN (Ik kan iel
rie) (Uitgave A. W. Sijthoff - Leiden I
Schrijver Kramer, tekenaar R. Das-i
fotograaf G. Oppenheim, alle drie spe-L
ialisten op het gebied van de water-1
sport, vormen een team, dat hier gd
rant staat voor een uitstekend gedocii-I
menteerd handboek over alles wat mell
de zeilsport te maken heeft. Het vorm!
voor de beginneling van deze sport, dief
in Nederland in de laaste jaren zo'rj
stormachige ontwikkeling heeft doorgdf
maakt, een prima invoering ia|
deze specifieke wereld waar kea-ï
nis en vakmanschap een eerstel
vereiste zijn. Men is daarbij
Kramer in vertrouwde handen,
heeft ruim vijfentwintig jaar zeilerv&l
ring op de meest uiteenlopende typel
jachten. Ook in de praktische zeilop.i
leiding heeft hij veel ervaring. Dat h|
wijst hij in dit boek. In logische
bouw worden in zijn boek na een vel
trouwd maken met de zeilsport van;
beginneling, het zeiljacht technisch gi|
heel uit de ddeken gedaan, daarna di
elementen wind en water en het ge-1
drag van het jacht daarin, waarna hé
zeemanschap volgt: zeilen op binnen.'
wateren, wedstrijdzeilen en tenslotU
eenvoudige kustnavigatie. Dat laatste
krijgt de aantekening „Voor de ruige
kerel". Dat is terecht. Want het vi.
ren met een jacht, dat tenslotte een
„notedopje" blijft, is buitengaats geen
sinecure. Persoonlijke moed en koel»
bloedigheid zijn daar dikwijls bij no
dig o alles naar wens te laten ver#
loepn. Met een boek leert men niei
varen, maar als handleiding bij
praktische opleiding, op welke manier
die dan ook gebeurt, kan Kramen
boek voortreffelijk dienen.
Heeft u al geprofiteerd van die
gulle aanbieding bij gouden Wajang?
Prachtige badhanddoek voor slechts
Wajang zilverpunten en 2.80.
leverancier heeft nog wel
een folder met spaarkaart.
Uw
JAMIN
(Va
HILVERSUM - Vóór hij het
sindsdien - begin 1965 -
nieuwslezer. Aan de ene ka
kop en donkere brilmontuu
aan de andere kant juist daar
figuur voor het serieuze jour
Thors: Goed lezen betek
het nooit als routinewerk be
onverstaanbaar wordt; een
lijkste woorden zo goed mo
de tekst, anders ga je onherr
Als 19-jarige knaap deed Fr
(in Amsterdam geboren, nu
versum wonend) als omroe
Uitrede bij de AVRO van Vog
het er machtig interessant.
z n schooljaren - hbs en
school had hij reeds (in 10
eigen radiotoestel gemaakt.
Eigenlijk was je m die jal
TOUsie van alles", vertelt Frits
riie naast Guus Weitzel oi
werd „Je deed kantoorwerk, r
werk voor de Radiobode en Je i
Na enkele, maanden werd li
tent-redacteur van de Radiobo<
ik dus de journalistieke kant
had een eigen rubriek over k
stations. In 1931 kreeg ik e
genoeg van. Ik zwoegde twee j
notarisstudie, maar zakte
riifc voor het eerste examen
mijn vakantie ontving
Felderhof nu bU de NRU
seintje, dat mijnheer Vogt mij
wilde hebben".
Frits Thors keerde in 1934 ter
de radio, aanvankelijk uitsluit
omroeper en wéér samen m
Weitzel. Hij had eveneens r
met nieuwe grammofoonplatei
ook wel naar Engeland om
te engageren. Het waren gr
men, die hij voor onze radiop
ma's naar Nederland haalde:
leider Louis Levy, compon
Coates, vele vocalisten, die zo
de radiodansbandsHij deed
met Kommer Kleijn heel veel
live-uitgezonden) hoorspelen,
daarbij met de technicus in de
lekameir de vereiste geluiden.
In 1941 verdween Thors uit d<
wereld. In de bevrijding*) oes v
hij was inmiddels getrouwd -
hij opgehaald om voor Herrijze
deriand in Eindhoven te gaan 1
Met Herrijzend Nederland kw.
als omroeper naar Hilversum,
vele andere radiomensen hoopte
xdgen Nationale Omroep. Radio
en Hen-ijzend Nederland hadd>
mers bewezen dat er niet vo<|
zuil een omroepvereniging
was!
In de na-oorlogse tijd had onz
heer veel programma's met
zen, die grote shows verzorgd
de Canadese troepen én voor
landers. Onze kortegolluitzendin
gonnen in die tijd onder de oud;
letters PCJ van het vooroorlog
lip s-kortegolf station.
fï „Langzamerhand ging ik he
over- naar de korte golf", ver
toenmalige eerste omroeper-re
van kortégolfprogramma's. ,,W
den spéciale uitzendingen vooi
zeese Nederlanders, die bijvo
in Indonesische kampen zaten. 1
hart voelde ik erg veel voor
land voor de AVRO was ii
ger wel bij- de BBC op bezoek
en ik trok naar Engeland
sistent op de Nederlandse afdeli
de BBC. Vier maanden riep ik
Landen Engelse gezichtspunter
politieke en andere na-oorlogs
blemen in het Nederlands om'
Thors kreeg een aanbieding
deriand se uitzendingen in Can;
reorganiseren en te leiden. Een
delijk aanbod, dat hij accep
Met" vrouw en 3-iarig dochtertj
hij naar Canada. Als chef v
Nederlandse afdeling van de C
an Broadcasting Corporation
hij zjjn eerste. Canadese tijd doe
ter werkte hij in los verband vo
ze CBC en werd hij medewerker
door de Nederlandse regering g
te informatiebureau.
Ondanks verschillende ondei
financiële onzekerheden beslc
heer en mevrouw Thiors in
te blijven. Zij vonden het eei
land.
„Juist op dat moment komt
telegram uit Nederland van de
sen opgerichte wereldomroep:
de leiding van de internationale
m Hilversum op mij wil nemen
Frits Thors. „Na lang nadenken
we dat als een teken naar Nee
te moeten terugkeren. Daar
me de eerste tijd vooral met
gels sprekende afdeling bezig
na kwam er een Spaanse afde.
al gauw gingen we grammofooi
kant-en-klaar maken voor buit
Se radiostations. Na 8 jaar h
stuivertje gewisseld met mijn c
van de Nederlandse dienst,
bracht ik wéér '8 jaar door. II
^r onder meer verantwoordelijk
bc rechtstreekse uitzendingen
?Tv^r Qver de hele wereld vers
^Nederlanders: emigranten, zee]
missionarissen, zendelingen. We
*|en ze in contact met het vadi
Qoor nieuwsuitzendingen. comr
lezingen, muziekprograrr
vooral kreeg ik interessante c
ten door de rubriek waarin ik
ven beantwoordde. Leuk om eve
pater of zeeman aan te spreke
t 55 ov<rr wereld wï
xertdheid in de bush-bush, op scl
overal!"
Frits Thors werd wat ouder, lie
•met meer alles welgevallen, vo
steer er in zijn werkkring ni
vooruitgaan; vond het de tijd
verdwijnen en besloot als free
radio- en filmmedewerker ver<
gaan. Aan televisie dacht hij toe
eens.
Frits Thors, die van piano;
(ADVERTENTIE)
Reumatische pijnen TOGAL H
Griep
Migraine
Menstruatiepij n
Verkouden
Hoofdpijn
Spit
TOGAL H
TOGAL H
TOGAL
TOGAL Hl
TOGAL Hl
TOGAL Hl
