K nog nodig? altijd complete" collecties DE MANTELSPECIALIST irgon „DE CENTRALE FILMKEURING IS VAAK STRENGER DAN WIJ ZIJN" MEENT J. H. A. SIMHOFFER Mijnenvelden in Oostsone worden gemoder n met nieuwe re kwaliteit I Generaal Reijnders overleden Opleving van bomaanslagen in Jordanië Zijlstra tegen opnieuw een leningsplafond 59= I is een vrouwelijke tolk uit een congres van aal- Iit de gehele wereld, die ydel van haar tulenken- jtot elkaar had moeten ar is niets van gekomen, I gresgangers werden we- I elkaar gescheiden door l'iére, doch hun vakjar- Iaarnaast nog eens een hindernis op tussen hen an de mensheid. Achterhoek gaan de Ich bekivamen in lapd- wien. Ze hebben gemerkt mniets van weten en niet- 1 ze elke zondag met een gezicht tegen hun over- boeren bestaande ge- te preken. Die ver- Vee natuurlijk wel, maar 1 hen letterlijk zondagse I niet hun doordeweekse Hominees zien opperbest preek pittiger aankomt Igebruikte beelden punt ten op de dagelijkse boe- grole gok" SULDE HAND ATHOLIEKE ILM ENTRALE Bioscoopwet Opperbevelhebber van land- en zeemacht Bestaansrecht Geschiedenis Studie bij E.H. Tilburg Onderzoek naar voordeel van links voorrang „Stad Rotterdam" had gunstig jaar Woordenbom... LINKS Belgische gendarme vermoordt vrouw BOEREN Gemeentefinanciering onafgebroken, ELKE WEEK worden al onze filialen direkt vanuit onze MODE-ATELIERS bevoorraad en hoe!... het mooiste van de hedendaagse mode! DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 4 JANUARI 1967 \id tussen het congres tn I dominees In de Achter- teem ik aan, voor de de algemene taal, die |6asis is, heeft de mens eigen „talen" gescha- a een dialect zijn, maar taal, een idioom dat t-us- izinden wordt gebezigd Miitenstaander niet aan- ïïonze tijd van speclalisa- 1 bloei van telkens nieu- appelijke „cellen", bloei, eigen groeptalen. Ze J tot een zó sterk op de I iliteit gericht spraakge- wlleen de volstrekt inge- 1 van begrijpt, in van een jargon stompt et gevoel voor de lands- t kan men constateren jn een deskundige aan Yoort over zijn vakgebied, woord gewoon Nederlands 1 voor <de buitenstaander pudig Arabisch. De tele- hen volop gelegenheid anig te verraden en zij van gretig gebruik, wel- ld dat het hun deskun- ler de nlet-deskundige fstigt. Het tegendeel is daarover nu niet. De ge- de gewone lezer en de hteraar hebben maling Witieke, het sociologische, me, het pedagogische, het the en aan ivelk ander het is voor hen allemaal at straks gelukkig weer nwel een groep die erin Jt, een taal-naast-de-taal Igang te doen vinden: de Ebedenkers. Langzamer, treclametaal een eigen orden, dat het midden Eu het in korte zinnetjes fmaakt-gebroken taaltje Vteefarige kinderen wor- toedigd het praten aan te I ie barse, afgebeten, op duidelijkheid gerichte een ochtendzieke serge- naar een groep recruten ook zo, dat ts psycholo- |n elkaar gezet, want als ypers zijn we onmondige voor den donder ko- fe reclametaal verstaan, i omzetten. Dat kost ons fat houdt tevens de eco- tand en het is dus goed mlemaal. Daarom mogen ïat ook het plan van de y.eële Reclame van de Deze ideële stichting middel van adverten- tn tot nette mensen, die I leven niet zuur maken io te hard te zetten, door fn te duwen tn de trein ket verkeer honderdtwin- I van ons recht op te el- tons dsat misschien straks htie leren. En dan wordt Eindelijk dat beschaafde 1et al lang geweest zou mensen waren zoals u aar at die ideële advertenties 'e kunnen hun uitwer- aissen. Wanneer je een adverteren tandpast en tippen kunt verkopen, het ook per advertentie ot een volk dat aardig is fRAET-MAECKER radio- en t.v.-redactie) IM „De grote gok" is een nieuwe aflevering uit die de NTS zondag 3 20.30 tot 21.15 uur op Ne- sendt. n wordt ene Stephen Jen- gangsterbaas aangewezen ibraak het moeilijke werk r een onvoorziene gebeur- |L wordt de „hulp" van d« epen spelenden behoren Robert Gladwin, Helen Cotterül, fet Laurie Asprey, John ►bbins, Garfield Morgian, en Glenn Melvyn. DVERTENTIE) De oudste zeepfabriek von de gehele wereld Hand staat ook nu hij de ontwikkeling sve en betere kwa,- is nu Verguldo beerscbuim. voor fans supersnel Ideaal en- uur als u denktx maal scheren met bus van f3.25 l altijd onovertroffen weldadige scheerluxe 5N WOLTMAN ELP£fiS F C (Van een onzer verslaggevers) BREDA De katholieke filmkeuring, die nakeuring op films verricht, ten behoeve van tweehonderd Nederlandse gemeenten, verkeert in financiële moeilijkheden. Doordat een aantal grote ge meenten uit het zuiden - o.a. Breda, Tilburg en Eindhoven - zich hebben losgemaakt hebben van de KFC en zich nog alleen met de Rijkskeuring verstaan is het bestaan van dit instituut nog hachelij ker geworden, dat het de laatste jaren reeds was. Op de bioscoop affiches in verschillende steden in het zuiden, met name in Breda, waren de laatste tijd reacties te lezen van deze exodus uit de KFC. Het aantal sex-films nam opvallend toe. „Dat is een stunt van de exploitanten, die moeilijke tijden doormaken. Ze mikken duidelijk op datgene wat het publiek hier schijnt te vragèn. De huidige KFC kent geen taboes en is vaak ruimer dan de Centrale Keuring. Maar als een van de eerste reacties zag ik bijvoorbeeld tegelijk de films Ik een vrouw en Zeventien wekenlang in prolongatieen daar heb ik toch bedenkingen tegen", vertelt ons de directeur van de KFC de heer J. H. A. Simhoffer die tevens voorzitter van de keuringscom missie is. Hij is van mening, dat de KFC in deze tijd nog zeker recht van bestaan heeft. „Het zuiden van ons land heeft de laatste tien jaar opvallend gegrepen Mar sex.films. Tilburg met name is ons bekend. Maar Breda loopt de laatste Kid ook hard. Dit is onder meer een reactie van de exploitanten op het be sluit van het gemeentebestuur, dat het lidmaatschap van de Katholieke Film Centrale KFC) heeft opgezegd. Het had - aldus het gemeentebestuur - Been zin meer om lid te blijven, omdat de exploitanten de vrijwillige onder werping aan deze keuring verder hadden afgewezen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Eindhoven en Tilburg is daardoor in Breda een eigen situatie ontstaan omdat in Breda geen gemeentelijke nakeuringsverordening art. 4 bioscoopwet) bestaat. B. en w. kunnen daarom op geen enkele wijze meer ingrijpen, wanneer men dit wenselijk zou achten gezien het plaatselijk karakter en de vertoonde film", aldus de heer Simhoffer. GRENZEN En waar land. Het ideaal van de KFC is om adviesinstantie te zijn, waarvan de ge meentebesturen vrijblijvend gebruik kunnen maken. Dat recht tot nakeu ring heeft Breda bv. niet vastgelegd en het kan ook niet meer ingevoerd worden tenzij voor nieuw op te rich ten bioscopen. In andere Brabantse plaatsen is verordening wel 'vastge legd. Het resultaat is inderdaad te zien: door ons ontraden films en films, die onder voorbehoud staan. Dat wij niet kinderachtig zijn kan ik illustreren. Onlangs waren alle „KFC's" van de Europese landen in Oostenrijk bijeen. Iedere dag twee films en twee keu ringen. De Nederlandse KFC bleek de meest soepele. U kent prof (naam niet noemen) en die staat nu toch niet bekend als erg progressief. De film Viva Maria oordeelden wij als geschikt voor 14 jaar en ouder. Een kleine groep'andere landen voor 18 jaar en de rest voor volwassenen met voorbehoud. De bestaande indeling in leeftijden is echter gezien de ontwikkelings psychologie, dwaas. Er zou meer te zeggen zijn voor de leeftijdsgrenzen van 12 jaar, misschien ook nog 16 jaar en heel misschien 21 jaar. De Duitse leeftijdsgrenzen zijn in ieder geval beter aangepast. De Nederlandse bioscoopbond werkt al geruime tijd aan het verdwijnen van de KFC. Wij zitten echter te wach ten op de nieuwe bioscoopwet, want vele gemeentebesturen, maar ook ex ploitanten, die hun.' eigen oordeel niet rijp achten, zeggen ons nog wel nodig te hebben. Opvallend is dat daar veel protestantse exploitanten bij zijn, die overigens ons oordeel nog niet streng genoeg vinden", aldus de heer Sim hoffer. De KFC zal haar'keuringen met het kleinst mogelijke aantal keurders blijven doorzetten en geen vacantie- gelden meer betalen. De regeling geldt voorlopig tot 1 oktober. Intussen zal geprobeerd worden nieuwe financiële bronnen aan te boren om de keuring zoveel mogelijk in stand te houden. Is er nog een KFC nodig, laat staan een keuring in het algemeen? ..Het is zeker van belang om te be kijken wat strijdig is met de zeden °P dit moment. Dit laatste zeg ik met nadruk, want films, die wij bijvoor beeld vijf jaar geleden nog afkeur den, worden r.u zonder meer dikwijls doorgelaten. Tea for two is zo'n voor beeld. Ieder land kent een keuring, behalve verschillende Zuid-Ameri kaanse landen. Ik zag films, die door Interpol in beslag zijn genomen (bv. Jan homofiele technieken) en dan denk ik toch wel dat het nuttig is de mens tegen zichzelf in bescherming Ie nemen. Op dit moment heeft de KFC recht van bestaan als een insti tuut dat een oordeel wil meegeven de rooms katholieke bevolkings groep over de morele aspecten van een film. De KFC-keuring wordt vaak uitgekreten voor ouderwets; in der- daad. ik geef toe dat het in het ver leden een college van zedenmeesters Is geweest. Waarom Zeventien en Ik een Vrouw bijvoorbeeld door de KFC worden ont raden? Omdat hier een situatie wordt getekend, die niets met de werkelijk heid te maken heeft. Niet om het on derwerp, maar om de wijze waarop het onderwerp getekend wordt, m Zeventien wordt de ontwikkeling *aö een puber ontstellend primitief weergegeven; alleen sexualiteit zon- der een greintje erotiek en psycholo gische achtergronden, in Ik een Vrouw van hetzelfde laken een platvoers psychologisch onding. Niemand zou zo handelen. ■Maar ik kan me voorstellen dat jon geren, die thuis in een conflictsituatie d Ven en kort worden gehouden zich uaar compenserend aan vergapen", ïf Simhoffer. En hij vervolgt: „Dat et zuiden van het land meer dari ^est bijzondere aandacht heeft dor sex-fiims moet ook worden toe geschreven aan opvoedingstaboes in het katholieke milieu. Hier is inder- aaü tevens sprake van een bevry- dinsproces. Een wat warmbloediger zuidelijke aard zal ook wel een rol spelen. Ja, in het noorden zal de ver dringing of de compensatie meer ge zocht worden in de problematiek zelf. De KFC is echt niet kinderachtig, maar alleen anders afgestemd dan de Centrale filmkeuring bij het advies. Er zijn films die de Centrale Keuring afkeurt, waaraan wy onze goedkeu ring kunnen hechten. Voor de KFC zyn er geen taboes. Ieder onderwerp kan vertoond worden. Wij kyken al leen naar de bedoeling daarbij en de wyze van benaderen in het grote ge heel van de film. De bedoelingen van byvoorbeeld ,,Baai der begeerte" (deze week in Breda) achten wy ontoelaatbaar. De sfeer, die door te vergaande exhibi tionistische scènes wordt opgeroepen, is een geile vorm van erotiek en per vers. Deze film werkt zo aanstoot gevend, dat wy een openbare verto ning niet aanvaardbaar vinden. De reacties van de gemeentebestu ren zijn begrijpelijk door de plaats die de KFC door de geschiedenis heeft gekregen. Ze is een gevolg van de conflicten, die er in het zuiden na het in werking treden van de bio scoopwet in 1928 - ontstaan zijn rond sexy-bioscopen. Het was onmogelijk om per gemeente gebruik te maken van het recht tot nakeuring. We zitten te springen om een nieuwe bioscoop wet, die al jaren in de maak is. Ideaal is dat de keuringscommissie geen rijksinstituut blijft maar een gezamen lijk project wordt van de Nederlandse gemeenten. De gemeenten kunnen dan genuanceerd dat is aangepast aan stad of streek gebruik maken van deze advies-keuringen", aldus de voor zitter van de keuringscommissie. „Nee, ik geloof niet dat de weder zijdse bevolkingsinfiltratie en het ont staan van een meer uniforme geest (bv. door de tv) al zover gevorderd zijn, dat er geen regionale verschillen meer zijn in de opvattingen over al of niet gewefist in het opvattingspa troon rond de zedelijkheid. Vergeet niet dat de Centrale Keu ring, die meestal bestaat uit vijf (op zijn hoogst uit twaalf) mensen ook hun oordeel opdringt aan een geheel (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Economische Ho geschool in Tilburg gaat een onderzoek instellen naar de mogelyke economische voordelen van de Jinks-voorrangregel. Tilburg wil hiermee het werk voortzet ten dat de Rijksuniversiteit in Utrecht al heeft verricht. Utrecht is tot de be vinding gekomen dat kruispunten vier keer zoveel auto's kunnen verwerken met de links-voorrangregel dan met de bestaande regel. De elektronische rekenapparatuur van Utrecht heeft becijferd dat 2880 auto's per uur op kruispunten met links voor rang kunnen passeren, tegen een kleine 700 per uur met de bestaande rechts voorrang-voorschriften. Het Tweede-Kamerlid v. d. Peijl (C.H.U.) heeft gistermiddag in verband hiermee minister De Quay van Ver keer en Waterstaat het advies gegeven de materie ook in onderzoek te laten nemen door de Stichting Wetenschappe lijk Onderzoek Verkeersveiligheid. ROTTERDAM (ANP) In zftn nieuw jaarstoespraak tot het personeel heeft mr. A. J. A. baron Sweerts de Landas Wyborgh namens de directie van het assurantieconcern Stad Roterdam anno 1720, meegedeeld dat, naar het oordeel van het bestuur, 1966 een goed jaar zal blyken te zyn. Het laat zich aanzien dat de resul taten van Stad Rotterdam Leven en Waerdye ongeveer gelijk of iets hoger zullen zijn dan over 1965. De winst van de schadeverzekeringsmaatschappij zal naar wordt verwacht, in zijn geheel niet onbeduidend hoger zijn. Het laat zich verder aanzien dat de resultaten van Rohip, 68 procent eigen dom van het concern, evenmin teleur zullen stellen. De directie ziet de toe komst met vertrouwen tegemoet. DEN HAAG (ANP) In stilte is gis teren de op oudejaarsdag overleden oud-opperbevelhebber van land- en zeemacht generaal I. H. Reynders, ter aarde besteld. Izaak Herman Reynders werd gebo ren op 27 maart 1879 te Stadskanaal, Hij ontving zijn officiersopleiding aan de Kon. Militaire Academie. Als lui tenant diende hij bij de infanterie, de militaire verkenningen en de wielrij ders. In de rang van kapitein werd hij in 1918 overgeplaatst naar de generale staf. Op 1 mei 1934 volgde zijn benoeming tot chef van de generale staf, als op volger van luitenant-generaal H. A. Seyffardt. In 193' werd hij luitenant- generaal. Bij K.B. van 28 augustus 1939 werd hem het opperbevel over land- en zee macht opgedragen. Twee dagen later werd hij bevorderd tot generaal. Ver schil van inzicht in vraagstukken van militair-technische aard met de rege ring werd er oorzaak van, dat hem op zijn verzoek met ingang van 6 februari 1940 eervol ontslag uit de militaire dienst werd verleend. De generaal was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, ridder in de Orde van Oranje-Nassau en drager van het Grootkruis in de Kroonorde yan België. PRAAG (Reuter). By een Duits bombardement op Moskou in maart 1942 viel een bom door het dak van het pedagogisch instituut De bom ontplofte niet en deskun digen die het wapen onschadelijk wilden maken bemerkten, dat het gevuld was met 163 kilo zand en een deel van een Tsjechisch- Russisch woordenboek. De Russisch-Tsjechische vrien denvereniging in Moskou heeft nu een speurtocht ingezet naar de on- bekende Tsjechische arbeider, die naar men aanneemt onder de neus van de Duitse opzichters de explo sieven indertijd heeft verwisseld voor minder gevaarlijk materiaal, aldus het Tsjechische persbureau CTK. BEIROET (AP) Gewapende troe pen hielden gisteren de wacht voor re geringsgebouwen in Jordanië na 10 nieuwe bomincidenten in de hoofdstad Amman. Volgens bepaalde berichten is In Saoedie Arabië een terroristenbende gearresteerd. Bomaanslagen in de twee landen wijzen op toegenomen activitei ten van terroristen tegen het regime van de Jordaanse koning Hoessein en de Saoedisch-Arabische koning Feisal. Zij zijn de twee gematigde monarchen van de Arabische wereld. Afgelopen vrijdag werd het regerings radiostation in Amman door een bom aanslag getroffen, waarbij een studio beschadigd werd en de uitzendingen 5 minuten kwamen stil te liggen. De woensdag daarvoor werd aan het radiostation schade aangericht door twee bomaanslagen. Bomdeskundigen ontdekten daarna nog zeven bommen die in het gebouw geplaatst waren. Na de ontploffingen werden bij de regeringsgebouwen soldaten op wacht gezet. Ooggetuigen deelden mee, dat eenieder die een overheidsgebouw bin nengaat, grondig gefouilleerd wordt en dat zelfs het haar van de vrouwen na gezocht wordt. Er was geen bevestiging van Israëli sche zijde van berichten dat zondag avond twee ontploffingen plaatsvon den in de Jordaanse sector van Jeru zalem. In Saoedie Arabië, aldus onbevestigde berichten, zijn 33 leden van een Jeme- nitische terroristenbende gearresteerd na drie bomaanslagen in de stad Riyadh De golf van bomaanslagen begon na dat het socialistisch regime in het aan grenzende Syrië en de Palestijnse be vrijdingsorganisatie in Cairo aandron gen op het ten val brengen van koning Hoessein. Zij zeggen dat het regime van Hoes sein niet de verplichtingen nagekomen is van het Verenigd Arabisch militair defensieplan tegen Israël. De Palestijn se bevrijdingsorganisatie heeft geëist dat haar troepen gelegerd worden in Jordanië. Jordanië heeft geweigerd de organisatie toe te staan daar te ope reren uit vrees voor het opzwepen van de gevoelens van de Palestijnen. RANSART (AP) Een gendarme in Brussel heeft zijn Poolse vriendin gis teren met zijn dienstpistool vermoord en zich vervolgens van het leven be roofd. De 36-jarige kwartiermeester greep zijn pistool toen de vrouw hun verhouding na 12 jaar wilde verbre ken. BERLIJN Aanvankelijk lagen in de mijnenvelden langs de 1381 kilome ter lange demarcatielijn tussen Sovjet zone en bondsrepubliek vrywel uitslui tend splintermijnen van het type PMK- 40. Deze mynen die de vorm hebben van een doosje schoensmeer ontplof fen wanneer er druk op het deksel ontstaat. Zij kunnen mensen niet do den, maar wel dermate verwonden dat zij niet meer kunnen weglopen. Deze mijn is zeer goed tegen vocht bestand en blijft daarom lange tyd functioneren, in de loop van dit jaar zijn in de mijnenstrook minstens 1850 mijnen ontploft.. Dit betekent echter niet dat even zovele keren een vluchtpo ging werd gewaagd. Behalve splintermijnen liggen er Ook verschillende rijen PMD-6 mijnen in deze strook. Deze mijn ontploft al bij een druk van een kilogram en heeft in de meeste gevallen een dodelijke uit werking. Dat type mijnen waarvan de produktie vrij eenvoudig is, werd tij dens de tweede wereldoorlog door ver schillende legers gebruikt en later ook in Noord-Korea. Deze mijn behoort thans tot de standaarduitrusting van alle legers van het Oostblok. De mijn kqn gemakkelijk worden gelegd en rea geert nauwelijks op mijnenzoekappara- ten. Thans is men echter bezig in de mij nenvelden op grote schaal mijnen van het type POMZ-2 te leggen. Dit is een cilindervormige mijn. In het ijzeren omhulsel zit 75 gram springstof en een trekontsteker. Men legt telkens vier van deze mijnen bij elkaar. De ontsteking is onderling verbonden en bijvoorbeeld aan prikkeldraadversper ring vastgemaakt. Wordt dit prikkel draad aangeraakt, dan krijgt de ont steking een rukje en ontploffen de mij nen. Zij hebben een dodelijke uitwer king op minstens twintig meter, som mige splinters vliegen wel honderd meter en nog verder in het rond. De ze POMZ-2 vochtbestendige mijnen kunnen ook gecamoufleerd aan palen e.d. worden opgehangen. Waar dit ty pe mijnen in grote getale is aange bracht, is de grensstrook praktisch on doordringbaar. De kaarten waarop de ligging van mijnen is aangetekend, worden be waard bij de staf van de in het be treffende grenstraject gedetacheerde grensbrigade van het „Nationale Volks leger". De grenssoldaten zelf mogen niet over de nauwkeurige liggingder mijnenvelden worden ingelicht. Vluch telingen die in zo'n mijnenveld terecht komen mogen daarom alleen worden geborgen, wanneer de officier van de genie onder wiens liding de ijmnen wer den gelegd, is gewaarschuwd en ter plaatse aangekomen. Aangezien de staf van het regiment meestal zo'n 50 kilometer verwijderd van de grens is ondergebracht, gaat daarmede nogal wat tijd gemoeid. Niet altijd slagen vluchtelingen er in de weinige pun ten in de demarcatielijn waar geen mij nen liggen bijvoorbeeld drassige weilanden e.d te vinden. Hier heeft men trouwens steeds meer plastiekmij- nen van het type PMK 4 aangebracht. Ook de boeren wier weilanden langs de grens liggen, weten niet precies waar mijnen liggen. Begin mei j.l kwam een kudde van wel vijftig koeien in de buurt van het dorpje Wdhrstedt in zo'n mijnenveld te recht. Twintig mij nen ontploften, drie koeien werden ge dood, 15 dusdanig gewond, dat zij ter plaatse moetsten worden geslacht. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Z«lstra (Fi nanciën) voelt er niets voor om op het stuk van de gemeentelijke financiering terug te keren naar het systeem van een leningplafond. Dit levert geen be drage tot vermindering van de infla toire financiering door de gemeenten, zei de minister gisteren in de Tweede Kamer btf de behandeling van de be groting van het Gemeentefonds. Minister Zijlstra wil in de korte pe riode van zijn bewind pogen de infla toire financiering vanwege de gemeen ten terug te buigen. De minister was het principieel oneens met de socialist Franssen, die inflatoire financiering wel een verantwoord middel achtte om de werkloosheid op te heffen. Minister Zijlstra stelde daartegenover: „Door de inflatoire financiering van gisteren zit ten we met de werkloosheid Van van daag". Overigens zullen de door het kabinet getroffen belastingmaatregelen mede verlichting brengen in de finan ciële zorgen van de gemeenten. Minister Verdam zei dat de tekorten van vele gemeenten niet de schuld van het rijk zijn. Over het vraagstuk van medefinanciering door het rijk van door gemeenten uit te voeren werken van nationaal belang zal de minister bin nenkort zijn standpunt bepalen. De minister heeft hieromtrent enkele rapporten ontvangen van een studie commissie. Een afzonderlijke financiële verhouding tussen het rijk en de groot ste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag) achtte de minister niet ge wenst. (ADVERTENTIE) UNIEK zij" °nze en echt niet alleen voor de tieners neevoor alle leeftijdsgroepen van 15 tot 70 of tachtig als u wilt voor elke groep een werkelijk oneindige sortering en onze voordeelprijzen zijn voor alle leeftijden gelijk WINTER MANTELS Of MANTELPAKJES zonder bont met of zonder EDELBONT Ginnekenstraat 29 AMSTERDAM Leld»e»traat 67-71 DEN HA AG Schoolstraat 24 ROTTERDAM (oude) Binnenweg 127 Zwaanshals 2446 LEIDEN Haarlemmerstraat 163 HAARLEM Grote Houtstraat 180 AMERSFOORT Langestraat 11 BREDA Ginnekenstraat 29 DOOK ELLERY QUEEN „Ik dacht dat ik ze al hoorde blaffen", fluisterde ik. En we vervielen weer in een somber zwijgen. Van uit de gevangenis hoorden we luide mannenstemmen en fonteinen van licht schoten grillig hemelwaarts. De hele avond waren er auto's in en uilt de binnen plaats van de gevangenis geraasd, sommige op weg naar de bossen, andere snorden voorbij father Muirs huisje. En één keer zagen we ook inderdaad een man die met moeite een troep angstaanjagende, schuim bekkende honden aan een lijn in bedwang hield. Van even over tienen toen father Muir terugkwam tot middernacht, zaten we bewegingloos op de ve randa. Als ik naar mr. Lane keek, had ik de indruk dat hij achiter zijn masker een strijd voerde. Het was alsof hij tot een conclusie was gekomen die hij nog niiet helemaal kon vatten en verklaren. Hij zei geen woord, maar tuurde peinzend en met halfgesloten ogen naar de donkere hemel, zijn vingers losjes in zijn schoot ineengestrengeld. Het was alsof wij niet meer voor hem bestonden. Was het omdat er al eens een man was vermoord toen Aaron Dow de gevangenis had verlaten? Probeerde hij dat te vatten en te com bineren? Zou ik iets zeggen.. Het toeval wilde dait de spanning precies om mid dernacht werd verbroken. Een auto kwam uit de richting van Leeds de heuvel opgeraasd en stopte voor ons hek. We stonden allemaal werktuiglijk op en tuurden reikhalzend in het donker. Een man sprong achter uit de auto en was in een paar stappen bij de veranda. „Inspecteur Thumm? Lane?" riep hij. Het was een zeer opgewonden officier van justitie, John Hume, met verwarde haren en kleren en hij gend van opwinding. „Wat is er?" gromde vader. Hume liet zich onverwachts op de eerste tree van de stoep neervallen. „Ik heb nieuws voor jullie. Voor jullie allemaal'Jullie denken allemaal dat Dow onschuldig is?" voegde hij er als bij nadere overwe ging aan toe. Drury Lane deed aarzelend een paar passen naar voren en bleef toen eensklaps staan. In heit doffe schijnsel van de sterren zag ik zijn lippen geluidloos bewegen. Toen zei hij met een zachte, maar scherpe stem: „U wilt toch niet zeggen dat „Ik wil zeggen", prevelde Hume en zijn stem was vermoeid en verbitterd, alsof hij wat er nu gebeurd was. als een persoonlijk affront beschouwde, „Ik wil zeggen dat uw vriend Aaron Dow vanmiddag uit de Algonquin-gevangenis is ontsnapt en dat vanavond net een paar minuten geleden dr. Ira Fawcett vermoord is gevonden!" 16. DE Z En nu het gebeurd was, zag ik dat het van .meet af aan onvermijdelijk was geweest. Ik had er mijn ge dachten aldoor omheen gedoold, maar ik was nog niet tot de kern doorgedrongen. Wat mr. Lane betrof, de zaak was slpoht voor hem gelopen. Hij kon zichzelf niet vergeven dat hij de blunder had begaan Aaron Dow in de gevangenis van Leeds te testen zonder dët er onbevooroordeelde getuigen bij waren. En nu, ter wijl wij in zijn auto zaten met Dromio achter het stuur, en Hume op zijn halsbrekende rit in de donke re nacht heuvelafwaarts volgden, liet hij zijn hoofd op de borst hangen en zag hij het biittere feit onder ogen dat hij de moord op dr. Fawcett had kunnen voorzien en voorkomen. „Ik had hier nooit moeten komen", zei hij toonloos. „Fawcetts dood was door de feiten voorbeschikt. Ik ben stekeblind geweest Hij zweeg en wij wisten niets te zeggen om hem te troosten. Ik voelde me ellendig en vader wist zich helemaal geen raad. Father Muir was niet met ons meegegaan. Deze laatste klap was te veel voor hem geweest. Met versufte ogen naar zijn bijbel starend, hadden we hem achtergelaten. Wederom reden we die donkere oprijlaan op en we derom zagen wij het grote huis met alle lichten op en omringd door politie. En weer liepen wij over een drempel die een springplank scheen te zijn voor moor denaars en hun slachtoffers. Met weinig fantasie kon men zich in het vorige dra ma van enkele maanidien geleden terugwanen. De dik ke hoofdcommissaris Kenyon was er weer met zijn norse rechercheurs en daar was de kamer op de be nedenverdieping en daar de vermoorde man Maar dr. Ira Fawcett was niet in de werkkamer van de senialtor vermoord. We vonden zijn in de dood ver krampte lichaam op het vloerkleed vain zijn spreek kamer. Hij lag op ongeveer een meter afstand van het bureau waaraan ik hem nog d'e vorige avond had zien zitten, toen hij bezig was geweest het onschul dige hout dat waarschijnlijk het middelste stuk van het miniatuurkistje was, te bestuderen. Om zijn blau we kin stond zijn glanzende van Dijck-baard recht naar voren. Hij lag op zijn rug en zijn ogèn waren open en staarden naar het plafond. Afgezien van de verkrampte en slorige wijze waarop hij er bij lag, had hij een gemummificeerde Egyptische farao in con- templalöie van de eeuwigheid kunnen zijn. Uit zijn linkerborst stak een rond handvat van iets dat op een mes leek, maar dat ik bij nader onderzoek, als een soort lancet herkende. Ik voelde me duizelig worden en leunde tegen vader aan, blij zijn geruststellende arm om me heen te voe len. De geschiedenis herhaalde zich. Door een waas voor mijn ogen hoorde ik woorden en zag ik bekende gezichten. Daar was weer de kleine dr. Bull die het medisch onderzoek verrichtte. Hij kiniielde naast de achteroverliggende, levenloze gestalte en met zijn vlugge vingers tastte hij hem af. Als van ouds tuurde Kenyon met gefronst voorhoofd naar het plafond. En leunend tegen heit bureau, zijn kale, roze schedel nat van transpiratie, in zijn boosaardige ogen een uitdrukking van verbazing en angst, stond Rufus Cotton, John Humes politieke mentor. „Rufe!" riep de officier van justitie uit, „wat hoor ik nu? Heb jij hem gevonden?"

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 7