ZONNEN VOOR DE BRUILOFT
Scotland Yard
op dood spoor
Dr. Kempner gaat
rol bisschoppen in
'40-45 onderzoeken
Ensemble met pretentieloze
opvoering van oud blijspel
BLIK NAAR BUITEN
Stem-
wordt
igelegd
Kiesingers kieswet
k en v. d. Lans
jropese winter-
Lampioenscliap
ïlijke titelstrijd
He klas libre
ACHT MEESTERWERKEN ONBESCHADIGD
Bezoek
De Gaulle
VS-troepen
uit Vietnam
Leiders sekte
in kort geding
tegen „laster
Demonstrant
klaagt
Rotterdamse
politie aan
Proces tegen Harster, Zöpf en Schlottke
11
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 3 JANUARI 1967
m i
55
Ind (ANP) Onze landge-
1 Oudkek en Piet van der
|22 januari in de Westfaleii-
ptmund deelnemen aan het
rukte op
naar
ede plaats
Verkiesingsleus voor
Franse communisten
OPSTEL OVER
DERDE RIJK
ALS STRAF
Gestompt en aan de
haren voortgesleept
Seminariekwestie
Overleg Kerk en
Staat in Polen
zonder succes
EDITH STEIN
TRANSPORTEN
DOCUMENTEN
Poging Spaanse
censuur te
ontduiken
gestraft
Jongen in zwijm
door „psycho-
delic-sound
Poststukken verbrand
Anonieme tipgever
Miljoen dollar vals
geld in Australië
„JE KUNT HET TOCH NIET MEENEMEN"
ZITTEN BLIJVEN IS TE DUUR
c'*
mze sportredactie)
I— De aanmeldingen hlij-
Iromen bij het wedstrijdse-
Irn de „Dagblad De Stem-
lïvers, Zandbergweg ^196.4
list de vele inzendingen uit
Idingsgebied van Dagblad
pteerden de nijvere wer-
Bredase atletiekvereni-
namen van lopers uit
zelts al twee uit Duits-
kven vindt u de startplaats
fiend een wei in de di-
beid van de Bredase Trip-
En hiernaast het oorspron-
nde parcours. Hoewel di-
pn onder de aanmelders
bezwaar zullen hebben
bdernis op weg naar de fi-
J „Dagblad De Stern-cross"
ijebben de organisators re-
puden met de onervaren-
le lopers. De route zal ge-
■den en deze poel zullen
as beslist niet op hun weg
Is de bossen rond de Trip-
Enden.
lenen, die nog weten dat
Stem op zondag 15 ja-
llkscross organiseert, laten
er nog eenmaal het tijd-
■en:
James en meisjes A der
ca. 1330 m;
'Wgens B der KNAU en
fross Dagblad De Stem 14
jaar ca. 2650 m;
pngens A - KNAU, Volks-
)agblad De Stem 18 t.m. 39
4000 m;
J -teranen der KNAU Volks-
I Dagblad De Stem 40 jaar
lier ca. 2650 m.;
lieren der KNAU ca. 7000
winterbaankampioenschap
motoren. Hun tegenstan*
■Belgen Proost (titelhouder),
xi Del-oof (wereldkampioen).
[Raynal en Giscos, de Ita-
CLo en de Duitsers Kemjper,
ISchulze.
re sportcorrespondent)
iUVEL Aan de biljart'
„Poedelvrees", gevestigd
:zicht van de heer L. Snoe-
]rasstraat in Kaatsheuvel,
atie toevertrouwd van de
om het persoonlijk kam*
'an het gewest Brabant
ss libre KNBB, welke op
m zondag 8 januari worden
iet toernooi start zaterdag
en zondagmorgen om 10
•s zijn de heren J. Hulle-
•ay), P. Swinkels (Va1"
A. van Mook (Waalwijk)
(Kloetinge)A. Kies sens
Footers (Kaatsheuvel),
(Bergen op Zoom), en
(Tilburg).
(ANP) Peter Post is
zyn Zwitserse koppelge-
'fenninger naar de tweede
r de Duits-Belgische com;
dahl-Sercu opgerukt. BÜ
an de vijfde nacht van de
zesdaagse moest de Deen
wegens maagklachten de
ïtralisaitie was de stands
1Sercu (Did.-Belg.) 418
-Pfenninger (Ned.Zwits.)
?en ronde.: 3. Rudi Altig-r"
495 pnt., 4. Kemper01-
d.) 199 pnt., op vier r°n-
ermann—Rudolph 239 pm-
koppels hadden ze* 01
achterstand.
(Van onze
Londense correspondent)
LONDEN Scotland Yard en
Interpol zijn tot nu toe weinig op
geschoten bij het onderzoek naar
de acht meesterwerken van onder
andere Rembrandt en Rubens, die
vrijdagnacht uit het Dulwich Mu
seum in zuidoost-Londen werden
gestolen.
Het enige werkelijke spoor is een
centimeter lang stukje van een
boor, dat werd gevonden naast de
eikehouten deur, waarin het gat werd
gemaakt dat groot genoeg was om een
smalle, lenige man door te laten.
De grootste kunstroof aller tijden
geeft intussen aanleiding tot een stort
vloed van briefjes, waarin losgeld
wordt geëist. Drie van de brieven zijn
in hetzelfde handschrift geschreven.
Iedere brief wordt door Scotland Yard
nauwkeurig onderzocht, maar de politie
heeft tot nu toe nog niets ontvangen
dat meer dan routineaandacht verdient.
Het feit dat de politie nog nauwelijks
iets heeft bereikt, is oorzaak van steeds
meer theorieën over de drijfveer van
de schilderijenroof. Werden ze ont
vreemd voor rekening van een krank
zinnige kunstminnaar of zullen de ro
vers echt een losprijs eisen?
Een nieuwe theorie, die gisteravond
werd verkondigd, was dat de diefstal
zou moeten steunen op het feit, dat Po
len thans zijn duizendjarig bestaan viert
en dat de oude meesters oorspronkelijk
voor een Poolse vorst bestemd waren.
Ook zou enige tijd geleden een Poolse
klant in een melk winkelt je in Dulwich
hebben gezegd: „Ik weet, dat de schil
derijen van het museum niet elektro
nisch tegen diefstal beschermd wor
den".
Naast het onderzoek naar het boor-
stukje houdt Scotland Yard zich voor
namelijk bezig met het naspeuren van
de duizenden namen uit het gastenboek
Van de schilderijenzaal.
De politie neemt aan, dat de dief
het moet er maar een zijn geweest
de galerij onlangs heeft bezocht om de
(Van onze Paryse correspondent)
PARIJS Men acht het in Parijs niet
uitgesloten, dat de Amerikaanse ambas-
sadeur in Parijs, Bohlen naar Washing
ton zal worden ontboden voor consulta
tie Met zijn regering. Generaal De Gaul
le is namelijk byzonder fel geweest te
gen Amerika in zyn radiotoespraak tot
het Franse volk op oudejaarsavond.
De oorlog in Vietnam heeft hij volko
men eenzijdig gesteld en het aan de
f ransen doen voorkomen alsof Amerika
niet minder dan een aanvalsoorlog voert
tegen Vietnam. De Gaulle heeft geen
enkele vredes- of bemiddelingsvoorstel
mgediend. Ook geen beroep gedaan op
communistisch China om naar de rede
te luisteren maar met de Franse com
munisten de eis gesteld dat Amerika al
z n troepen uit Vietnam moet terugtrek
ken. En datzelfde heeft hij herhaald op
nieuwjaarsdag toen hij de felicitaties
ontving van alle buitenlandse ambas
sadeurs die bij de Franse regering zijn
geaccrediteerd.
Een speciale wens droeg hij op aan
oe paus vanwege diens vredespogingen
voor Vietnam. Aan ambassadeur Bohlen
werd na afloop gevraagd of hij op de
woorden van generaal De Gaulle com
mentaar wilde leveren, maar dat werd
geweigerd.
Overigens moet men de rede van De
zien als een poging om commu
nistische kiezers op zijn hand te krijgen
®js m maart aanstaande algemene ver
kiezingen moeten worden gehouden voor
ue nieuwe volksvertegenwoordiging.
ligging van de zaal op te nemen en zijn
plannen uit te werken. Iedere bezoeker
moet zijn naam en adres invullen. Vele
duizenden bezoekers betekent voor de
politie echter een haast onmogelijk kar.
wei.
Lord Shawcross, de voorzitter van
het curatorium van het college, deed
gisteren een beroep op de dief om de
werken terug te geven en gaf hem de
goede raad: „houd de temperatuur en
de vochtigheidsgraad regelmatig. Op
rollen of vouwen is noodlottig. Het is
echter de vraag of dit advies voor de
dief wel nodig is, want men is het er
in Engeland, wel over eens dat hier een
zeer geroutineerde inbreker aan het
werk is geweest, die de schilderijen met
zeer grote zorgvuldigheid van de mu
ren heeft gehaald.
WEST-BERLIJN (Reuter) Een
21-jarige automonteur is door een
Westberlijnse rechtbank veroor
deeld tot het schrijven van een op
stel van 20 pagina's over „Het Der
de Rijk en mijn generatie". De jon
geman, die ook 100 mark boete
moet betalen en zeven maanden
voorwaardelijk kreeg, was in juni
tot tweemaal toe een Joodse win
kel binnengegaan met een overall
aan, waarop een hakenkruis was
geschilderd.
55
'Van een onzer verslaggevers)
DE N HAAG Ik maak Smit's prak
tijk kapot, ik brand Waldeck's zaak af
met brandbommen". Dit waren vol
gens mr. dr. K. W. P. Klaassen de
woorden die de heer R. Hartsuiker,
6 januari gebruikt had om de univer
sele christengemeenschap te Voorburg
te bedreigen met haar ondergang.
De leiders van deze gemeenschap,
de heren J. Smit en F. Waldeck zijn
onlangs in de publiciteit gekomen om
dat zij beweren de grote brand bij de
fa. Starlift te Leidschendam (twee mil
joen schade) begin december tever
geefs bij de politie gemeld hebben: In
een kort geding voor de arrondisse
mentsrechtbank in Den Haag eisten
beide leiders van de universele chris
tengemeenschap gistermorgen stopzet
ting van alle publikaties en medede
lingen van de heer R. Hartsuiker (een
voormalig geloofsgenoot) die een las
terlijk en smadelijke beschrijving van
de gemeenschap geven, op een dwang
som van f 10.000,per overtreding.
„De heer Hartsuiker is het erom te
doen om Smit's praktijk als magne
tiseur te ruïneren en om de wasserij
van Waldeck te benadelen. Toen Hart
suiker de christengemeenschap en het
huis van Waldeck verlatfen had kwa
men eerst de anofi-ieme telefoontjes,
daarna brandbommen en nu een
kwaadaardige perscampagne", aldus
mr. Klaassen. „De universele christen
gemeenschap is niet een geheimzinnige,
spookachtige organisatie, maar voor
iedereen toegankelijk".
De verdediger van de heer Hart
suiker mr. K. C. Zieleman zei dat.
als Smit in trance ging, hij stookte
tussen de Hartsuikers en had funeste
invloed bad op hun huwelijk. Boven
dien hebben Waldeck en Smit hart
suiker beschuldigd van contact met
Oostduitse spionnagediensten. Mr.
Klaassen wees er tenlottte op dat hij
met uitvoerige documentatie zou kun
nen bewijzen dat Hartsuiker spionnage-
werk h»d gedaan, maai', aldus mr.
Klaassen, een strafproces zal minstens
een half jaar durdn en deze hetze dient
nu gestopt te worden.
Uispraak op 9 januari.
NOG TWEE ontsnapte gevangenen uit
Dartmoor zijn gisteren weer gepakt.
Van de vijf die op 26 december uit
de gevangenis van Dartmoor ontsnap
ten is er nu nog maar een op vrije
voeten.
De twee mannen verklaarden blij te
zijn dat zij gepakt werden.
Prinses Irene en haar echtge
noot tijdens hun wintersportvakan
tie in Gstaad gefotografeerd op de
Eggli. Vandaag zal het paar in de
loop van, de ochtend in ons land
aankomen om de bruiloft van prin
ses Margriet bij te wonen.
ROTTERDAM (ANP) De 21-jarige
assistent-anallist Ernst Verhaar uit Rot
terdam heeft bij de officier van justi
tie een klacht ingediend wegens mis
handeling door de Rotterdamse poli
tie. In een brief aan de officier zegt
de heer Verhaar dat hy op oudejaars
dag, na een anti-Vietnamdemonstratie,
op het hoofdbureau van politie na een
hevige kaakslag even bewusteloos Is ge
weest. Vervolgens zou hij tegen een
bank zijn gesmeten en aan zijn haren
zijn voortgesleept. De demontrant
vraagt een strafvervolging tegen de
schuldige politie-ambtenaren.
Ernst Verhaar zegt in zijn brief aan
de officier van justitie dat hij vrijwil
lig is meegegaan voor het opmaken van
proces-verhaal. (Er was geen vergun
ning voor een demonstratie verkregen).
In de hal van het bureau zou hij tus
sen een dichte haag van agenten zijn
gestompt en daarbij over een paar
traptreden tegen een deur zijn geval
len. Hij kreeg daarop, aldus het relaas
in de brief, een stomp tegen de kaak,
die een korte bewusteloosheid ver
oorzaakt zou hebben. Van de deur naar
een bank zou hij verder aan zijn ha
ren zijn voortgesleept.
Volgens de heer Steef Lobensteijn
van de actiegroep Vietnam, afdeling
Rotterdam, zijn op oudejaarsdag nog
twee andere demonstranten op het po
litiebureau mishandeld. Zij zouden elk
van het optreden tegen de anderen ge
tuige zijn geweest.
Het bureau persvoorlichting van de
Rotterdamse politie heeft gistermiddag
op vragen meegedeeld, dat een hoofd
inspecteur en een adjudant, die in de
hal van het politiebureau aanwezig wa
ren, geen mishandelingen hebben ge
constateerd. Eén van de demonstran
ten, aldus de politie heeft nog buiten
het bureau een draai om zijn oren ge
had, omdat hij zich verzette tegen het
in beslag nemen van sandwichborden.
De politie verklaarde vanmiddag ver
der. dat de jongelui geen toestemming
hadden gekregen tot het houden van een
demonstratie, omdat de aanvrage twee
dagen (de politie eist een termijn van
een week) tevoren was ingediend. De
politie zei verder dat de demonstran
ten zich voor het politiebureau verza
melden en eisten om gezamenlijk bin
nen te mogen voor het opmaken van
proces-verbaal. De politie heeft toen
uiteindelijk vier mensen toegelaten. Zij
zijn na het opmaken van het proces
verbaal heengezonden.
WARSCHAU (KNP) Het conflict
tussen de Poolse bisschoppen en de re
gering over de seminaries is nog niet
bijgelegd. Het overleg over deze kwes
tie in de gemengde commissie, dat
vrijdag anderhalf uur heeft geduurd,
heeft praktisch geen probleem opge
lost. Dit heeft mgr. Choromanski, se
cretaris van de Poolse bisschoppen
conferentie meegedeeld bij het eerste
overleg tussen de regering en de kerk
in Polen.
In zijn verklaring sprak hij wel de
hoop uit, dat dit eerste gesprek „tot
ontspanning in de verhouding tussen
kerk en staat zal leiden". De betrek
kingen waren als gevolg van het se
minarie-conflict nog nooit zo slecht
geweest, aldus mgr. Choromanski.
Het officiële communistische blad
„Trybuna Ludu" heeft in een hoofdar
tikel de kerk verweten, dat „zij be
wust en op onverantwoorde wijze een
nieuw conflict met de staat uitlokt".
Het blad merkt op, dat de kerk
alle middelen toepast om „berichten te
verspreiden over een z.g. bedreiging
van de kerk, die beroofd zou worden
van haar priesters". Trybuna Ludu
wijst erop, dat krachtens de Poolse
wetgeving alle mderwijsinstellingen
geïnspireerd moeten worden ook
de seminaries. Maar die inspecties,
aldus het blad. gelden niet voor de
godsdienstige onderwerpen in de semi
naries. Trybuna Ludu verwijt de kerk,
dat zij sedert 1964 iedere inspectie van
de seminaries onmogelijk heeft ge
maakt.
(Van onzer Bonner correspondent)
BONN Volgens de „Deutschland
Berichte" een in Bonn uitgegeven
correspondentie, die zich speciaal be
zighoudt met de verbetering van de
Duits-Israëlische betrekkingen zal
de vroegere plaatsvervangende open
bare aanklager der Verenigde Staten
by de Neurenberge processen tegen
de top-nazioorlogsmisdadigers, dr. Ro
bert M. Kempner eind januari in
Munchen optreden als „nebenkla
ger" in het proces tegen de vroegere
chef deportaties in het bezette Ne
derland, de S.S. Brigadeführer dr.
Wilhelm Harster.
Tezamen met Harster zijn aange
klaagd zijn vroegere „Judenreferent"
Wilhelm Zöpi en zijn vroegere „Sach-
bearbeiterin'' Gertrud Schlottke. Dr.
Harster werkte lange tyd ongemerkt
als „Oberregierungsrat" op de afde
ling gemeentefinanciën voor Opper-
Beieren der staatsregering in Mün-
chen. De verdenking viel op hem,
toen in Wenen Eichmann-medewerker
Erich Rajakovlc voor de rechter uit
pakte.
Dr. Kempner is o.a. aangezocht door
de nabestaanden van de non Edith
Stein om hun belangen versus Harster,
Züpf en Schlottke te behartigen. De
non Edith Stein werd in 1892 in Bres-
lau geboren als dochter van joodse
ouders. Zij studeerde filosofie en ging
in het karmelietenklooster in Keulen.
Nadat- Hitier aan de macht kwam,
vluchtte Edith Stein naar Nederland
en vond onderdak in het klooster Echt.
Daar is zij later in handen van de
jodenvervolgers gevallen.
Verder behartigt dr. Kempner de
belangen van de in Nederland woon
achtige mevrouw Loeb. Zij heeft drie
broers allen monniken en twee
zusters beiden nonnen verloren.
Mevrouw Loeb kon in Nederland on
derduiken en heeft de nazi-terreur
overleefd.
Dr. Kempner wil proberen tijdens
het proces dn Miinchen op te helde
ren, waarom deze joodse christenen
begin augustus 1942 in Nederland bij
een werden gedreven en naar Ausch
witz getransporteerd. De jodentrans-
porten uit Nederland naar Auschwitz
waren al vroeger begonnen. De joodse
christenen waren van de vervolgingen
nog verschoond gebleven. Volgens dr.
Kempner is de vervolging van deze
joodse christenen die eerst naar
Amersfoort werden overgebracht
geschied op bevel van dr. Harster,
Zöpf en Schlottke.
Historisch is, volgens dr. Kempner,
van belang d<at de deportatie van de
joodse christenen begon kort nadat de
katholieke kerk in Nederland de ver
volging der joden had gegeseld. Ook
de protestantse kerk had scherp te
gen de deportatie geprotesteerd. Seys-
Inquart heeft daarna de kerkelijke
vertegenwoordigers nog gewaarschuwd
zich niet te mengen in deze aangele
genheid. Volgens dr. Kempner volgde
de protestantse kerk deze waarschu
wing wel op. de katholieke echter
niet.
Twee tot drie weken later werden
de joodse christenen in Amersfoort
samengebracht, vandaar gingen zij
naar het concentratiekamp Wester-
bork en vandaar verder naar Ausch
witz. Allen zijn daa.r omgekomen. Het
is volgens dr- Kempner de taak van
de rechtbank in München vast te stel
len, in hoeverre Harster, Zöpf en
Schlottke aan de uitvoering van de be
velen van Seyss-Inquart hebben mee
gewerkt. Verder wil dr. Kempner te
weten komen waarover de Nederland
se bisschoppen van toen met Seyss-
Inquart hebben onderhandeld of ge
sproken, welke druk er op hen is uit
geoefend en wat zich precies heeft
afgespeeld. Dr. Kempner zal met vele
interessante documenten naar Mün
chen reizen.
Dr. Kempners echtgenote, mevrouw
Benedicta Maria Kempner, heeft een
boek geschreven, dat in West-Duits-
land vooral door de Duitse pers uit
voerig is besproken. Het heet „pries
ters voor Hitlers tribunalen".
Mevrouw Kempner werkt op het ogen
blik aan een boek over Edith Stein
en de gezusters Loeb, het eerste boek
van mevrouw Kempner behandelde 131
rechtszaken tegen priesters en nonnen.
Het volgende boek behandelt het
martelaarschap van priesters en non
nen in Duitsland, Oostenrijk en de be
zette gebieden van Europa, verder
over de priesters en nonnen, die in de
concentratiekampen zyn omgekomen
dat zyn er volgens dr. Kempner
in totaal ongeveer 3500.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID Een Spaanse rechtbank
heeft de schrijver Isaac Montero tot
zes maanden gevangenisstraf veroor
deeld op beschuldiging van illegale
propaganda. De aanklager had het
dubbele geëist.
Montero weigerde passages, die vol
gens een censuurcommissie beledi
gend waren voor het Franco-regime,
te schrappen, waarop het boek nog op
de drukkerij in beslag werd geno
men.
(Van onze correspondent)
AMERSFOORT Bij haar introduc
tie tijdens een beat-avond in de A-
mersfoortse markthal heeft de psycho-
delic-sound-begeleiding een eerste
slachtoffer gemaakt. De 19-jarige H.
Bakker viel tijdens de uitvoering „zon
der aanwijsbare reden" in onmacht én
moest naar het Elisabethziekenhuis
worden vervoerd. Later kon de jon
geman naar huis worden gebracht.
Psycho-delic-sound is de verlichting
van het publiek door een sterke rode
(of paarse) schijnwerper, die met een
frequentie van 12 maal per seconde
aanflitst. De uitwerking ervan kan zijn
dat bij het danspubliek zinsbegoo
chelingen optreden die soms opvallen
de overeenkomst vertonen met vallen
de ziekte. Een van de vijf bands, die
op oudejaarsavond in Amersfoort op
traden vergastte zijn auditorium op dit
snufje, dat via Engeland uit d eVereriig-
de Staten is komen overwaaien. De
mogelijkheid bestaat, dat L.S.D.-ge
bruikers extra gevoelig zijn voor het
effect van psycho-delic-sound.
RIDDERKERK (ANP) Jongelui
hebben in de oudejaarsnacht brandend
vuurwerk gegooid in de brievenbus van
het hoofdpostkantoor m Ridderkerk.
Daardoor zijn de poststukken die er
tussen zaterdatgfniddag 12 uur en des
nachts één uur in de bus waren ge
deponeerd, verloren gegaan.
MELBOURNE (AP) De politie
heeft een anonieme tipgever bescher
ming beloofd als hij kan bijdragen
tot ontmaskering van een bende valse
munters die bet nieuwe decimale geld
van Australië bedreigt.
De politie neemt aan, dat meer dan
een miljoen dollar vals geld gedrukt
is, Een onbekende heeft de politie twee
maai telefonisch gezegd dat hij inlich
tingen over het valse geld kon geven
maar vreesde voor zijn eigen leven en
dat van zijn vrouw en familie.
Rechercbeurh van moordzaken
smeekten de man naar het bureau te
komen en beloofden hem alle mogelij
ke bescherming. Moordzaken werd
bij de speurtocht betrokken toen ver
schillende verdachten weigerden een
mond open te doen uit angst d^t ze
vermoord zouden worden.
Een van de hoofdpunten in het
programma van de roomsrode coa
litieregering in Bonn is de hervor
ming van het Westduitse kiesrecht
en de invoering van het z.g. „per
sonen- en meerderheidskiesrecht'
Deze naam zegt het al: uit de Kan
didaten, die de partijen in ae kies
kringen zullen presenteren zal
naar Angelsaksisch voorbeeld de
persoon worden gekozen, die de
meeste stemmen op zich vei gaart
De partij, die op deze wijze de
meeste kandidaten in de bondsdag
weet te brengen, zal de regering
vormen. De partij met de minste
bondsdagleden speelt de rol der
oppositie.
Dit kiesrecht is geschoeid op de
leest van-de politieke ontwikkeling
in de bondsrepubliek der afgelopen
jaren, waarbij in toenemende mate
de kiezers hun stem uitbrachten op
de twee grote partijen, de CDU-
CSU en de SPD. Als derde part ij
in de bondsdag bleef nog over de
liberale vrije demokratische partij
(FDP) die met 49 „Abgeordnete"
een rol in de politiek speelde, die
geheel buiten de proporties van
haar werkelijke betekenis lag. Zij
dwong de andere partijen in dit
geval steeds de CDU-CSU met haar
een coalitie aan te gaan om in het
parlement een meerderheid te krij
gen. De FDP sleepte daarbij mees
tal vier of vijf ministers in het ka
binet. Wanneer de politiek van dit
kabinet of deze of gene minister
haar niet meer beviel, trok zij haar
ministers terug en veroorzaakte
een kabinetscrisis. Zij deed dit m
Bonn en zij deed dit in de deelsta
ten. Het meerderheidskiesrecht zou
vermoedelijk de grote partijen be
vrijden van de coalitiedwang: de
FDP heeft nog nooit een kandidaat
direkt in de bondsdag gekozen.
Deze wijziging van de kieswet
zal weliswaar voor de volgende al
gemene verkiezingen (1969) wor
den uitgewerkt. CDU-CSU en SPD
bezitten ruim de tweederde meer
derheid in de bondsdag om de voor
de kieswetwijziging benodigde
grondwetswijziging door te zetten.
Volgens de huidige plannen zullen
echter de kiezers in 1969 nogmaals
de gelegenheid krijgen om zich uit
te spreken voor of tegen dit meer
derheidskiesrecht. Zij zouden dit
b.v. kunnen doen door de liberale
FDP een sterke stemmenaanwas te
bezorgen. Of door in nog grotere
getale op de twee grote partijen te
stemmen. De regering-Kiesinger is
verder van plan om voor 1969 een
„kleine kieswetwijziging" door te
zetten, die eventueel dan reeds de
liberalen uit de bondsdag zouden
verdrijven. Dit kan gemakkelijk
door in de kieswet één woordje te
wijzigen. Op het ogenblik moet een
politieke partij minstens vijf pro
cent van de geldige stemmen of
drie directe mandaten veroveren
om in de bondsdag te worden ver
tegenwoordigd. De FDP heeft de
bondsdag kunnen bereiken door
meer dan 5 procent der stemmen
te veroveren (nooit door directe
mandaten). Als men deze zin wij
zigt doordat men zegt 5 procent der
stemmen èn drie directe mandaten,
is het met de FDP uit. Of 10 pro
cent der stemmen of drie directe
mandaten. Of nog moeilijker 10
procent en drie directe mandaten.
Desondanks: zo glad als dat hier
boven misschien is voorgesteld zal
dat allemaal zeker niet gaan. De
meningen over deze kieswetwijzi
ging zijn ook in de twee grote par
tijen, die haar willen doorzetten,
uitermate verdeeld (de liberalen
zijn er uiteraard unaniem fel te
gen). Vele bondsdagleden moeten
vrezen in een persoonlijke strijd
met hun politieke tegenstanders in
hun kiesdistricten niet meer te zul
len worden gekozen. Anderen heb
ben principiële bezwaren tegen een
manipulatie van het kiesrecht met
de kennelijke bedoeling de FDP op
de stoep te zetten. Weer anderen
willen ook de kleinste splintergroe
pen nog een kans blijven geven en
achten het onjuist die van te voren
uit te schakelen. En nog anderen
vrezen dat het tot een volkomen
herverdeling van de bondsdagman
daten zal komen en dat hun partij
bij de eerste gelegenheid de beste
al het onderspit zal delven. Het is
derhalve geenszins zeker dat alle
bondsdagleden van de twee grote
partijen, die bij de kieswetswijzi-
gmg zullen moeten meewerken,
ook voor deze maatregel zullen
stemmen. De regering vertrouwt er
echter op, dat ook ondanks een
aantal „afvalligen" genoeg stem
men bij elkaar zullen komen om de
vereiste tweederde meerderheid te
halen. De SPD heeft intussen al la
ten weten, dat zij alle voorstellen
tot wijziging der kieswet aan een
partijcongres zal voorleggen. Dit
betekent geen distantiëring van het
regeringsprogramma. De SPD is
nl. gebonden aan een vroeger be
sluit van het partijcongres om alle
wijzigingen van het kiesrecht eerst
weer aan een congres voor te leg
gen. Het volgende SPD-partijcon-
gres moet in 1968 plaatshebben.
Dit zal wel te laat zijn. De partij
van Brandt zal derhalve een spe
ciaal kieswetcongres bijeen moe
ten roepen, vermoedelijk in 1967.
Intussen is in West-Duitsland de
instemming met de grote coalitie
(en daarmede ook met het nieuwe
systeem) gestegen. Zij steeg blij
kens een enquête van 38 tot 46
procent. Tegelijk daalde het aan
tal voorstanders van andere coali
ties: van 16 tot 13 procent voor een
SPD-FDP- en van 9 tot 6 procent
van een CDU/CSU-FDP-coalitie.
EINDHOVEN De zuidelijke i
toneelgroep „Ensemble" vergastte
het Eindhovense schouwburgpu
bliek op een pretentieloze nieuw
jaarsvoorstelling; de première
van het oude - en reeds talrijke
amateuropvoeringen bekende
blijspel .,Je kunt het toch niet
meenemen". Dit stuk van George
S. Kaufman en Moss Hart was
voor deze gelegenheid door regis
seur Jan Retèl weer eens opge
poetst en in een nieuw fris jasje
gestoken.
Dat had het ook beslist nodig, want
het mist praktisch ieder plot. De situa- I
ties die aan de orde komen draaien om j
een levensvisie die ons wel aanspreekt
maar in uitwerking zo verouderd aan- j
doet dat er goede acteertalenten nodig
zijn om van het geheel een succes te
maken. Een overweldigend succes is „Je
neemt er wat van mee" in de opvoering
van „Ensemble" niet geworden, al
scheen het ln nieuwjaarsstemming ver
kerende schouwburgpubliek zich best te
amuseren met deze eerste voorstelling,
getuige de enkele open doekjes en het
applaus na afloop.
In dit qua compositie en gegeven
zwakke blijspel (met een vervelende,
saoie aanloopperiode van maar liefst
twee bedrijven) draait alles om de le
vensfilosofie van de oude opa Vander-
hof „Je kunt het toch niet mee nemen'
of met andere woorden: geld maakt niet
UTRECHT (ANP) Het zittenblijven op lagere scholen, ULO-scholen en scholen
voo-r middelbaar onderwijs, kost de Nederlandse schatkist ruim vierhonderd
miljoen gulden per jaar. Dit meldt het Nederlans Katholiek Vakverbond.
Het noemt enkele cijfers. Veertig procent van de leerlingen der lagere scholen
blijft een- of tweemaal zitten. Bij het VHMO moet 24 procent van de leerlingen
de eerste klas overdoen, terwij'l slechts 52 procent van de jongens en 53 procent
van de meisjes het einddiploma haalt; van de jongens maar 21 procent zonder
gedoubleerd te hebben en van de meisjes 27 procent. Het rendement van de ULO
is 50 procent. Van de geslaagden haalt 17 procent het einddiploma zonder een
of meer keren te blijven zitten.
Omdat een verkeerde schoolkeuze bijzonder nare gevolgen heeft, verheugt het
NKV zich over de totstandkoming van de Mammoetwet, die beoogt het kind in
dat schooltype te brengen, waarin het qua aanleg en belangstelling thuishoort.
Bij tegenvallende resultaten komt het kind in de zogenaamde brugkas, die het
doorstroomt naar een ander schooltype zonder een jaar te verliezen. Het NKV
hoopt, dat het enorme vraagstuk van het zittenblijven met de invoering van de
Mammoetwet gedeeltelijk zal wordén opgelost.
gelukkig. Volgens die stelregel leven
alle leden van de wat bohemiènachtige.
familie Vanderhof: de moeder die to
neelstukken schrijft sinds acht Jaar ge
leden per ongeluk een schrijfmachine
werd bezorgd, de vader die met mecca
nobootjes speelt en samen met meneer
De Pinna zijn dagen doorbrengt met het
vervaardigen van vuurwerk, de dochter
Essie die zichzelf een tweede Pavlova
vindt en haar man Ed die wat muziek
maakt en tussendoor drukwerkjes ver
vaardigt. Iedereen doet waar hij zin in
heeft en is op zijn manier gelukkig. Als
echter de tweede dochter Alice wil
trouwen met de zoon van haar directeur
botsen de opvattingen van de familie
Vanderhof met die van de directeursfa
milie. Het is ook nu weer opa, die de
verstarde directeur de onjuistheid van
diens houding doet inzien, waarna het
huwelijk tussen Alice en Tony is gered.
Het stuk gee,ft een nogal rechtlijnige
zwart-wittekening. Jan Retèl heeft dit
zwakke punt gedeeltelijk op weten te
vangen door vooral het kluchtige te ac
centueren. Maar zelfs zijn vlotte regie
kon het weinig overtuigende en zeer
slappe begin van het blijspel niet ver
beteren. Pas in het derde bedrijf werd
V)Ui links naar rechts Johan
KaartHenk Molenberg, Chris
Baay, Dick Schefjer en Mieke
Verstraete.
de toeschouwer enigszins meegesleept
door de gebeurtenissen.
De regie was duidelijk gericht op het
creëren van typetjes, die ieder op zich
amusant op de planken werden gezet.
Tot onze verbazing maakte Johan Kaart
van opa ditmaal echter geen gek type
tje. Hij was nu eens een gewone, rustig
zijn krantje lezende en af en toe wijze
opmerkingen strooiende opa, die met
zijn filosofische opmerkingen verteder
de. De andere rollen waren redelijk goed
oezet. Chris Baay maakte van meneer
De Pinna een kostelijke figuur. Mieke
Verstraete was een aardige excentrieke
moeder. Annabet Tausk en Eric Schut
telaar speelden een kluchtig negerecht
paar. Een extra vermelding verdient on
getwijfeld John Leddy als de Russische
dansmeester Kolenkhov.
De verwikkelingen speelden zich af in
pen uitstekend aangepast, burgerlijk de
cor van Colin Winslow.
J. T.
