I
67
Conflict tussen
artsen-fondsen
prestigekwestie
Historicus wijzigde
opvattingen over
onze geschiedenis
G.S. WILLEN MEER
GELD VOOR
teer
IVO
Grootbedrijven zullen
Tilburg uit impasse
moeten bevrijden
JAAR VOOR
BROMFIETS-
DIEVEN
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
r67
papier
voor
uw
"-pen
Snelle ontwikkelingen na doktersfonds
Duitse politie zoekt
Nederlandse oplichter
Westbrabantse statenleden:
1
•tfife
VIVO
•aülfi.
VIVO
Navolging
Eigen benen
Nagalm
Voorzitter Kamer van Koophandel:
Kansen
Rechtbank Breda
Reg
ime
1
i
rBU'microfined'
verdrijft
uw pijn
sneller!
•microfined- 'aspro'
-ètoUifoititfeefi fö!
Maria Ommegang
niet meer op
15 augustus
Prof. dr. P. Geyl overleden
CORRESPONDENT
WERKEN
Goede vangst (dief)
te Bergen op Zoom
JIJD NU RIJP VOOR
INFRASTRUCTUURWERKEN
Noodgebieden
Regionaal
Goedkoop
Spanje II
Yes, Jass, Jazz III
Werknemerspartij
j Terugblik
ijjjjj
bent en
Ibest" is.
RST
ak
aan:
in
pn.
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 3 JANUARI 1967
55
BREDA Ziekenfondsen en
huisartsenvereniging schijnen
gedoemd te zijn om per defini
tie met elkaar op gespannen
voet te staan. Hoporariumcon-
flicten (oo kten aanzien van de
specialisten vormen bakens langs
langs de weg die de ziekenfond
sen- speciaal na de oorlog zijn
gegaan. Dat de regering" erbij
geroepen wordt om een geschil
te beslechten is ook al niet on
gewoon en evenmin is 't vreemd
dat opeenvolgende ministers
van Sociale Zaken bij het bera
men van hun maatregelen om
zichtig te werk zijn gegaan.
Want het ziekenfondswezen iri
Nederland is een soort porcelein-
kast. Even breekbaar als gecom
pliceerd. En.... oud.
Iets van die gecompliceerdheid
blijkt al uit het feit dat er in de
regio, waarin Dagblad de Stem ver
schijnt, zeven ziekenfondsen floreren.
In Bergen op Zoom vinden wij de
zetel van het M.Z.B., Breda: „O.Z."
en „A.Z.B.O.", Middelburg: het A.M.
Z., Temeuzen: Z.V.V., Vlissingen:
het „Ziekenfonds Walcheren" en Zie-
rikzee: het Z.S.D. Elk van deze fond
sen heeft zijn eigen geschiedenis ge
had en in alle gevallen kunnen de
bestuurderen wijzen op perioden van
strijd in het verleden.
Logisch: want zij zijn dikwijls het
produkt van een wilde groei, onder
de bescherming van de Grondwet
waarin het recht op vereniging vast
verankerd ligt. Ziekenfondsen en zie
kenfondszaken hebben door hun aard
bovendien steeds iets teers gehad.
Zij zijn meer dan wat ook: een
volkszaak. In hun verleden weer
spiegelt zioh een belangrijk stuk so
ciale emancipatie.
Reeds in de gildetijd bestond er
een soort „ziekenfondsen", die hun
leden een geldelijke uitkering bij
ziekte verschaften. In België bleven
deze instellingen tot op de dag van
vandaag bestaan. In ons land ver
dwenen ze tegelijk met de gilden.
Pas in het midden van de vorige
eeuw stichtte een groepje Amster
damse artsen een „doktersfonds".
Het principe was simpel. Men be
taalde aan het groepje artsen een
bepaald bedrag per week. Bij ziekte
kreeg men gratis medische hulp van
één der aangesloten artsen. De dok
ters zelf verdeelden op gezette tijden
de „pot", waardoor zij aan hun hono
rarium kwamen. De eventuele baten
werden gebruikt voor het verlenen
van medische hulp aan on vermogen
den. Het Amsterdamse voorbeeld
vond op veel plaatsen navolging. In
de laatste jaren van de vorige eeuw
ontstond er een versnelling van deze
ontwikkeling, doordat de maatschap
pij „Tot Nut van 't Algemeen" zich
voor de ziekenfondsverzekering be
gon in te spannen. In 1913 opende
de eerbiedwaardige „Maatschappij
tot Bevordering van de Geneeskunst"
haar eerste ziekenfonds.
Los van deze initiatieven ontston
den echter allerlei onderling beheer
de ziekenfondsen. Het eerst in de
rond 1880 opkomende arbeidersbewe
ging. Het ideaal was: een fonds dat
alle aangesloten leden medische hulp
verzekerde. De geneeskundigen wa
ren in dienst van het fonds en had
den geen bemoeienis met de leiding
ervan. De sociaaldemocratische bond
van Domela Nieuwenhuis was de eer
ste die een eigen onderling zieken
fonds voortbracht. Dat was in 1881.
Dertien jaar later ontstonden de
eerste ziekenfondsen voor katholieke
„werklieden". Dit waren regionale
fondsen: Sint-Lidwina in Utrecht en
Sint-Johannes de Deo in Den Haag.
Langzamerhand ontstonden er soort
gelijke fondsen in alle grote steden.
Ruim een kwart eeuw leidden zij een
opwindend bestaan, totdat het sa
menklonteringsproces begon. De
katholieke fondsen kwamen tot bun
deling binnen diocesaan verband
het eerst in Limburg daarna in Den
Bosch en Breda, vervolgens in U-
trecht en het was inmiddels al
1936 in het bisdom Haarlem.
Heel wat plaatselijke fondsen en
fondsjes gaven er de voorkeur aan
om op eigen benen te blijven staan.
In verreweg de meeste gevallen was
dit een onmogelijke zaak. De dingen
gingen té vlug. De regionale bunde
ling was nog niet eens overal een
feit, of er werd al druk gewerkt aan
een landelijke overkoepelingsvorm.
Men was er rijkelijk laat mee. Het
oundelingsproces der ziekenfondsen
wordt wel beschreven als „het
hoofdstuk der gemiste kansen".
Reeds in 1906 schreef een kape
laan Van Heeswijk uit Kaatsheuvel
oen brochure, waarin hij de oprich-
hng van een landelijke ziekenfonds-
DUSSELDORP (DPA) De West-
auitse politie zoekt de 33-jarige Neder
landse ondernemer A. K„ die belasting-
kantoren, ziektespaarkassen en particu-
heren in West-Duitsland, Nederland en
Hch?ë V0°r ongeveer 180-000 heeft opge-
K., die sinds 1963 directeur is van een
urainagebedrijf in West-Duitsland, is
reeds drie weken spoorloos. De politie
vermoedt dat hij naar Brazilië is ge
vlucht. Naast een groot aantal schuld
eisers heeft K. ook een omvangrijk
park bouwmachines achtergelaten, dat
jogniet is afbetaald. Hij had, om uit
ue financiële nood te komen, een bedrag
van 10.000 gulden geleend en met dit
geld zijn reis naar Brazilië bekostigd,
vóór zijn vlucht heeft hij zijn vrouw en
kind naar België gebracht.
organisatie bepleitte. Was dat toen
gebeurd, dan zou de strijd op leven
en dood die men aangezien men
een te late trein naar de toekomst
had genomen moest leveren tegen
de eerbiedwaardige Maatschappij tot
Bevordering enzovoorts, niet eens be
gonnen zijn!
De fondsen van toen en nu maak
ten zich sterk op de leuze die althans
door d>e overheid niet werd aange
tast, namelijk: dat de ziekenfondsen
geen uitvoerend orgaan van het so
ciale verzekeringswezen zijn, doch
vooral bastions van levensbeschou
welijke beginselen. Van Katholieke
zijde voerde men daarvoor als argu
ment aan, dat „de bode" immers re
gelmatig met de verzekerden in con
tact trad, waardoor deze verzeker
den in sterke mate beïnvloed wor
den. Dit argument heeft het tien jaar
geleden nog gedaan. Of men het nu
óók zou durven bezigen, staat te
bezien.
Als zelfs de vakbeweging aarzelt
met het zichzelf van levensbeschou
welijke etiketten te voorzien, da n
zal dit ook wel voor de ziekenfond
sen kunnen gelden. Een pleidooi voor
een eenheidsziekenfonds is tegen
woordig dan ook zeer gemakkelijk
te construeren.
Het ligt voor de hand dat men in
zo'n pleidooi voor één grote zieken
fondscentrale een paar alinea's wijdt
aan de specifieke taak welke in het
toporgaan van die centrale zou moe
ten worden gegeven aan de Maat
schappij tot Bevordering van de Ge
neeskunst. Daarmee wordt geen ou
de koe uit de sloot gehaald, doch
een oud en welhaast onsterfelijk
strijdros. De deftige maatschappij en
de diverse fondsen overkoepeld
of niet hebben voor de oorlog na
melijk een heroïsche strijd geleverd,
die ten nadele van de Maatschappij
(gemakshalve zeggen wij: de dok
ters) is beslecht.
Deze Maatschappij had, in de ja
ren rond Wereldoorlog I, concrete
plannen voor een Ziekenfondscentra
le. De artsen zouden in die centrale
een steriele vinger in de pap heb
ben. Consequentie van een Zieken
fondscentrale zou echter zijn, dat
voor de aangesloten artsen alleen hun
vakbekwaamheid en een onbespro
ken levenswandel de normen zouden
zijn. In theorie zouden artsen van
DOMELA NIEUWENHUIS
allerlei levensbeschouwelijke richting
aan de ziekbedden kunnen verschij
nen.
Hiertegen liepen de levensbeschou
welijke fondsen te hoop. In die da
gen voerde katholiek Nederland een
fervente strijd tegen het neo-Mal-
thusilanisme, een beweging tot beper
king van het kindertal. Veel niet-
katholieke artsen waren daar. lid van.
Wat zouden er, dacht men toen in
katholieke kring, voor rampen over
het katholieke volksdeel kunnen ko
men als zulke artsen aan katholieke
ziekbedden, om niet te zeggen:
kraambedden verschenen?
Het was een strijd waarvan men
de omvang en betekenis niet moet
onderschatten. Bij het huidige con
flict tussen de artsen en de fond
sen zullen oude ziekenfond spioniers
de nagalm van de strijd van toen
nog menen te horen. Het ging en
gaat namelijk hard tegen hard.
De veronderstelling dat aan de
wortel van alles een nooit geheel
opgelost prestigeconflict ligt is dan
ook niet zo gezocht als het lijkt. Ach
ter de honorariumstrijd zou in dat
geval een strijd om de beheersvorm
van de ziekenfondsen schuilgaan.
Hetgeen als dit zo is tevens
zou verklaren waarom de waardige
Maatschappij blijkbaar onaangedaan
toeziet hoe de Landelijke Huisartsen
vereniging evenals in de veer
tiger en vijftiger jaren de dokters-
was op het Binnenhof te drogen wil
hangen.
Ons daarmee kwetsend in onze
naïviteit, die gelooft dat priesters en
dokters het slijk der aarde laten
voor wat het is.
TOM KOOPMAN
c (Van onze correspondent)
TILBURG De ongunstige ontwik
keling van de werkgelegenheid in Til
burg e.o. vereist de vestiging van een
of twee stimulerende grootbedrijven
waarvoor de hulp van de provinciale
en rijksoverheid wordt ingeroepen.
Deze wens sprak drs. P. Pessers, voor
zitter van de K.v.K. van Tilburg e.o.
maandagmiddag uit, toen hij zijn
nieuwjaarsrede uitsprak. Wat de toe
stand in de wollenstoffenindustrie be
treft kan gesteld worden dat deze veel
te wensen overlaat. In een jaar tijd is
deze industrie van herstel terechtge
komen in een nieuwe crisis.
In de laatste tijd is de bezetting
in de wollenstoffenindustrie zelfs zo
ver teruggelopen dat een niet onbe
langrijk aantal firma's tot verkorting
van de werktijd heeft moeten beslui
ten. Uit het feit dat ook in andere
Westeuropese landen een dergelijke
ontwikkeling is waar te nemen, kan
men, aldus drs- Pessers, enige troost
putten, doch in feite worden er de
moeilijkheden alleen maar groter door.
Niet alleen immers zal hierdoor onze
export naar deze landen te lijden heb
ben, maar ook kan men verwachten
dat de buitenlandse wolindustrie hier
remplace gaat zoeken voor de vermin
derde afzetmogelijkheden op de eigen
markt.
De heer Pessers tekende daarbij
aan dat een extra moeilijkheid hier
is dat de Nederlandse wolindustrie zich
steeds meer gesteld ziet tegenover de
buitenlandse zusterindustrieën die door
de staat gesteund worden. Of de situ
atie in de wollenstoffenindustrie zich
in de loop van 1967 zal herstellen hangt
mede af van de vraag of maatregelen
die de huidige regering heeft getroffen
om de inflatie tot staan te brengen,
en tot herstel van het economisch
evenwicht te komen, effect zullen heb
ben.
(Van onze rechtbankverslaggever)
TILBURG De Bredase rechtbank
heeft 4 gisteren de Tilburgers P. v.
en H. v. d. W. wegens diefstal ver
oordeeld tot een jaar gevangenisstraf
door te brengen in een jeugdgevan
genis. De twee hebben begin novem
ber terecht gestaan voor diefstal van
een groot aantal (15) bromfietsen uit
de Tilburgse binnenstad.
De zaak werd op verzoek van de
raadslieden aangehouden, nadat de
officier vijftien maanden gevangenis
straf haa geëist. Zij wilden dat de mo
gelijkheid tot plaatsing van de jeugdi
ge delinquenten in een jeugdgevange
nis nader zou worden onderzocht.
Gisteren kwam de zaak opnieuw voor.
De officier van justitie mr. Peijnen-
burg zette zijn requisitoir om een jaar
jeugdgevangenis voor ieder. De raads
leden mr. Mannaerts en mr. van Bu-
chen hadden daar iflets meer aan toe
te voegen.
Drs. Pessers vroeg zich af welke
kansen het klein- en middengrootbe
drijf nog in de toekomst hebben.
Hij tekende hierbij 't volgende aan: „Er
zijn heel wat mensen in onze samen
leving die hierover nogal sceptisch ge
stemd zijn. Hun waardering en sym
pathie gaan meer uit naar de groot
onderneming. Men komt hen tegen in
de verschillende politieke partijen, in
de vakbewegingen, bij de overheid en
ook in onze hoge scholen en universi
teiten, De voorzitter van de Tilburgse
K.v.K. pleitte dan ook voor een eigen
plaats voor de middelgrote onderne
ming in het Nederlandse bedrijfsleven
ondanks de moeilijkheden die deze
thans ondervindt. Immers in de be
drijfstakken bestaan de middelgrote
ondernemingen bijna steeds in de
vorm van familievennootschappen.
Voor de financiering zijn de leiders
aangewezen op het eigen privé-ver-
mogen of op dat van hun familieleden.
Andere financieringsbronnen zijn er
meestal niet, en een verwijzing naar
de open kapitaalmarkt is hier niet mo
gelijk. De laatste jaren is het aan
niet een onderneming gelukt toegang
tot de effectenbeurs te verkrijgen. En
men moet aannemen dat, wanneer
de stemming daar naar verloop van
tijd beter gaat worden, er een der
mate grote stroom van emissions los
gaat komen dat een nieuwkomer de
eerste jaren nog geen schijn van kans
zal hebben. En zelfs al zou men ge
heel afzien van de huidige moeilijke
situatie op de kapitaalmarkt, dan nog
blijft het een grote vraag of de Ne
derlandse economie het in de loop van
enige tientallen jaren zou linnen ver
werken, wanneer de middelgrote on
dernemingen inderdaad massaal eën
beroep op de open kapitaalmarkt zou
den gaan doen.
Men moet er aldus van uitgaan, al
dus drs. Pessers, dat deze zeer grote
groep nog lange jaren de financiering
voor een belangrijk deel uit eigen
middelen zal moeten verzorgen. Het
is echter niet waarschijnlijk dat men
hierin zal slagen wanneer het fiscale
regime dat hier nu al enige tientallen
jaren heerst, nog langer blijft gehand
haafd. Men realiseert zich nog veel
te weinig hoe hier niettegenstaande de
lange Jaren van hoogconjunctuur de
financiële weerstandskracht van vele
ook goed geoutilleerde bedrijven is on
dergraven door te hoge tarieven van
inkomsten- en vermogensbelasting en
van de successierechten. Deze hoge
belastingen houden juist voor de mid
delgrote ondernemingen de grootste
gevaren in.
WW
(ADVERTENTIE)
Dat betekent:
30x fijner samengesteld
daardoor snellere
opname in uw lichaam
daarom nög sneller herstel
Hoofdpijn,
verkoudheid,
griep...
2 'ASPRO'3
BERGEN Op ZOOM De Maria
Ommegang zal dit jaar niet op 15 au
gustus worden gehouden. Deze dag is
komen te vervallen als verplichte ka
tholieke feestdag, waardoor deze da
tum niet meer beschikbaar is. Ge
dacht wordt nu aan de eerste zondag
na 15 augustus of aan de laatste zon
dag van mei. Dit is een van de zaken,
die ter sprake is gekomen in een ver
gadering van bestuur en leiders van
de Maria Ommegang, een vergadering
die aantoonde, dat het reeds eerder
geconstateerde gebrek' aan contact tus
sen bestuur en leiders tot onnodige
problemen aanleiding geeft.
De heer Th. Neutelings richtte zich
in de Korenbeurs tot de leiders en
leidsters met een betoog over de richt
lijnen, die door concilie en episcopaat
ten aanzien van de Maria-verering zijn
•gegeven. Hij achtte het een zware op
gave enerzijds de Maria Ommegang
in zijn verschijningsvorm te handha
ven en deze anderzijds zo oecumenisch
te maken, dat bij wijze van spreken
ook niet-katholieken aan dit evene
ment hun medewerking kunnen geven.
Het waren problemen, die de leiders
niet zo ernstig zagen als het bestuur.
Zij brachten naar voren, dat men al
jarenlang bezig is met het omvormen
van de Ommegang in puur-bijbelse op
zet. Deze omvorming kan in de ko
mende jaren langs de wegen der ge
leidelijkheid worden voltooid. In ieder
geval pleitten leiders en leidsters er
hartstochtelijk voor het voortbestaan
van de Maria Ommegang onbelemmerd
te handhaven.
Dit kennelijk anthousiasme was er
ook oorzaak van, dat de heer Quick
terugkwam op zijn aanvankelijk besluit
om al zijn functies neer te leggen.
Penningmeester- en secretarisschap
zal hij aan anderen overlaten, maar
de supervisie van de technische organi
satie zal hii blijven houden.
(ADVERTENTIE)
Aanvang nieuwe cursus 2 januari 1967
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
De groot-Nederlandse gedachte, dat
het geen natuurlijke tegenstellingen
zijn geweest die de scheuring van de
Nederlanden in de zestiende eeuw heb
ben veroorzaakt, maar strategische
factoren, is als geheel algemeen aan
vaard. Uit dit werk bleek al de over
tuiging van prof. Geyl, dat er op ie
der moment in de geschiedenis diver
se ontwikkelingsmogelijkheden zijn.
Reeds in zijn studententijd voelde prof.
Geyl zich aangetrokken tot de Vlaam
se beweging. Hij was hiervoor een
vooraanstaande en strijdbare figuur.
De Vlaamse zaak is hem steeds dier
baar gebleven, al heeft hij zich in la
tere jaren gedistantieerd van de ex
tremistische zijde van deze beweging.
Prof, Geyl werd op 15 december 1887
in Dordrecht geboren als de zoon van
een medicus. Na zijn gymnasium-op
leiding begon hij in 1906 aan de Leid-
se universiteit met de studie in de let
teren. Hij promoveerde in 1913 cum
laaide op het proefschrift „Christoffo-
ro Suriano", waarvoor hij het mate
riaal verzamelde tijdens een studie
reis naar Venetië.
Hetzelfde jaar werd hij corres
pondent van de N.R.C. in Londen. Van
1919 tot 1935 was hij hoogleraar aan
de universiteit van Londen. Van 1930
tot 1931 verzorgde prof. Geyl de re
dactie van „Leiding".
In 1936 werd hij hoogleraar in de al
gemene en vaderlandse geschiedenis
van de nieuwe tijd aan de rijksuni
versiteit in Utrecht. Van 1938 tot 1946
wa> hij tevens buitengewoon hoogle
raar aan de Nederlandse handelshoge
school in Rotterdam. Hij doceerde daar
algemene geschiedenis van de nieuw
ste tijd.
Prof. Geyl werd in 1941 verkozen en
in 1945 benoemd tot lid van de ko
ninklijke academie van wetenschappen
in Amsterdam. Verschillende malen
trad prof- Geyl op als gastdocent op
de universiteiten van Vale en Harvard.
De geschiedenisbeschouwing was voor
prof. Geyl pas waarlijk wetenschap
pelijk, wanneer zij niet uitging van
aprioristische standpunten. Wat dit
betreft heeft hij menigmaal fel gedis
cussieerd met zyn Amsterdamse colle
ga Jan Romein -en de bekende Engelse
prof. Toynbee.
Ontelbaar zijn de werken van de hand
van prof. Geyl. Voor zijn gehele oeuvre
ontving hij in 1958 de P.C, Hiooftprij3
Veel werken werden vertaald en von
den onder meer in de Angelsaksische
wereld een grote verspreiding. Prol.
Geyl was niet alleen een vakgeleerde,
maar tevens een literator, di>e de gren
zen van het specialisme doorbrak. Zo
is prof. Geyl als dichter ook bekend
door zijn bundel „Het leven wint al
toos", een keuze uit zijn als gijzelaar
Prof. dr. P. GEYL
geschreven sonnetten. Tijdens het ver
blijf in het gijzelaarskamp schreef hij
ook een detectiveroman „De moord
op de plas", die destijds veel aan
dacht trok.
Enkele van zijn meest bekende wer
ken zijn behalve „De geschiedenis
van de Nederlandse stam" (drie de
len), „Oranje en S.tuart", „Napoleon,
voor en tegen in de Franse geschied
schrijving" „De groot-Nederlandse
gedachte" (twee delen), „The revolt of
the Netherlands", „The Netherlands
divided", „Nederland en de oorlog",
„O vrijheid" „Patriotten en NSB-
ers" en „De patriottenbeweging 1780-
1787". Prof. Geyl leverde nog gere
geld bijdragen aan het weekblad „Vrij
Nederland".
(Van onze correspondent)
HOOGERHEIDE De gemeentepo
litie van Bergen op Zoom heeft W- R.
uit Hoogerheide gearresteerd. De man
hield zich verdacht op by een waren
huis te Bergen op Zoom.
Toen de man nader aan de tand
werd gevoeld bleek, dat hij zich aan
verschillende inbraken had schuldig ge
maakt. De rijkspolitie uit Hoogerhei
de deed bij de man huiszoeking, waar
bij verscheidene gestolen voorwerpen
werden aangetroffen.
De Hoogerheidenaar bleek tevens de
dader te zijn van de inbraak, die op
15 november j.l. werd gepleegd in ga
rage Wils te Hoogerheide. Hier werd
de kassa opengebroken en f 150,- ont
vreemd.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Gedeputeerde Sta
ten van Noord-Brabant zijn van
oordeel dat de regering niet ge
noeg geld beschikbaar stelt voor
aanvullende werkgelegenheid in
deze provincie. Staatssecretaris
dr. J. de eMyer van Sociale Zaken
heeft Brabant 4,5 miljoen beloofd,
evenveel als aan het Noorden. Ge
deputeerde P. H. Coppes zei ons
gisteren: „Wij vragen meer, om
dat onze beroepsbevolking om
vangrijker is en de kans op toe
neming van de werkloosheid dus
groter".
Van de toezeggingen die de staats
secretaris op 6 december in Den Bosch
gedaan heeft is overigens nog niets uit
gekomen. Gedeputeerde Coppes heeft
al geruime tijd geleden persoonlijk een
lijst van aanvullende werkgelegenheids
projecten naar Den Haag gebracht. Men
hoopt dat de staatssecretaris een aantal
projecten zal aanwijzen tijdens zijn be
zoek aan Rucphen, vrijdag aanstaande.
Zoals gemeld heeft dr. De Meyer vrij
dag in de Tweede Kamer gezegd dat
dit jaar voor Noord-Brabant een zor
gelijk jaar zal worden. Hij verwacht
hier 15.000 werklozen, 2 procent van
het landelijk totaal. De aantallen die
voor de andere provincies geraamd
worden, zijn kleiner. In de kamer vroeg
ook hij om meer geld voor aanvullende
werken.
De projecten die G.S. voor subsi
diëring hebben voorgedragen liggen alle
in de noodgebieden: de rayons Etten
(Rucphen!) en Oss (800 werklozen, 75
bouwvakkers). Op het Brabantse lijstje
staan zowel goedkope als dure werken.
De heer Coppes noemde gisteren als
voorbeelden zwembaden en recreatie
terreinen, maar wilde er verder geen
mededelingen over doen.
Het Westbrabantse statenlid, tevens
lid van de Eerste Kamer en directeur
van een groot bouwbedrijf, ir. J. G.
Gooden, zei ons gisteren dat nu de tijd
rijp is om in West-Brabant enkele be
langrijke infrastructuur-verbeterende
werken uit te voeren. Gemeenten en
waterschappen zouden daarvoor een fi
nanciële armslag moeten krijgen.
„De situatie geeft mij redenen tot
werkelijk grote zorg", zei hij. „Ik word
er dagelijks mee geconfronteerd. Het
zijn beslist donkere dagen. Ik merk dat
ook uit brieven van mensen die ont
slagen worden". In het bouwvak zijn
het, ook in West-Brabant, vooral de
ongeschoolden die ontslag krijgen.
Ir. Gooden: „Als er voor deze groep
werk geschapen moet worden kom ik
terecht bij de infrastructuurwerken,
niet bij de sporthallen". Hij noemde een
groot aantal projecten, o.a. de hoog-
spoorwerken te Breda, de verbetering
van de Roode Vaart, de afvalwaterlei
ding van Bergen op Zoom naar de
Westerschelde, de aanleg van het Mark-
Vlietkanaal, Stanleg en verbetering van
diverse wegen.
Hij wees erop dat men de aanvullende
werkgelegenheid niet te zeer als een
plaatselijke zaak moet bekijken. „Het
vervoer van arbeidskrachten uit Ruc
phen naar Breda oi Bergen op Zoom is
geen probleem', zei hij. Naar zijn me
ning moet het beleid ten aanzien' van
de aanvullende werkgelegenheid een
regionaal karakter dragen.
De aanvullende werkgelegenheid kan
in een gebied als West-Brabant een bij
drage leveren tot een verbetering van
het vestigingsklimaat. Er moet aan de
uitrusting en inrichting van West-Bra
bant immers nog veel gebeuren, voor
dat ondernemers, die zich hier willen
vestigen, optimale omstandigheden aan
treffen.
Ook ir. Gooden acht de 5,5 miljoen
gulden die de regering in Brabant aan
aanvullende werken wil besteden, een
druppel op een gloeiende plaat. Volgens
hem is in de bouwsector honderd mil
joen gulden nodig om 3000 man een jaar
aan het werk te houden.
Hij legt er overigens %e nadruk op
d$t er slechts een eind aan de huidige
moeilijkheden kan komen door een ver
betering van het financieel-eeonomische
klimaat, niet door aanvullende werkge
legenheid. „Ik heb goede hoop", zei hij,
„dat door het beleid van de heer Zijl-
P, H. COPPES
stra meer geld naar de gemeenten zal
vloeien".
Ook het statenlid ir. F. C. de Jong
uit Roosendaal, pleitte gisteren voor de
uitvoering van infrastructuur-verbete
rende werken in West-Brabant. Hij
meent dat aan de gemeenten meer vrij
heid en meer financiële mogelijkheden
gegeven moeten worden om openbare
werken aan te besteden. Hij noemde in
dit verband werken in Roosendaal
(Nispenseweg) en Bergen op Zoom, als
mede de verbetering van de Roode
Vaart.
Op de vraag of G.S. naar zyn me
ning genoeg activiteiten ontplooien om
Brabant aan aanvullende werken te
helpen, merkte hij op dat G.S. welis
waar ook op dit terrein niet almachtig
zijn, maar naar zyn indruk een nogal
afwachtende houding aannemen.
De heer T. Peeters geeft in zijn inge
zonden stuk (De Stem, 29 dec. j.l.) blijk
van een verdachte afkeur van de demo
cratie en een verdachte eerbied voor het
leiderschap zoals dat van de caudillo.
Men vergeet wel eens, dat ieder re*
geringssysteem (democratie, dictatuur,
volks-democratie enz.) goede en kwade
kanten heeft. Van al die systemen waar
borgt de democratie, zoals wij die in
ons land kennen, de grootst mogelijke
elementaire vrijheden, zoals die ?itaan
opgetekend in de universele verklaring
van de rechten van de mens.
Het fascisme, met Spanje en Portugal
als laatste vertegenwoordigers in Euro
pa, keert zich juist tegen de „burgerlijke
vrijheden" en sociale rechten, zoals die
zijn neergelegd in de pricipes van de
Franse revolutie,, het liberalisme en het
socialisme, en juist deze drie elemen
ten bepalen de „rechts-staat" van het
ogenblik.
De persvrijheid, de vrijheid (van
godsdienst (hoewel in Spanje de teugels
op dit gebied iets losser zijn gelaten) -en
de vrijheid van vereniging en vergade
ring zijn o.a. elementaire vrijheden die
men in het Spaanse stelsel mist.
Dat Franco, aan de macht gekomen in
een burgeroorlog, die met afschuwelijke
wreedheden van beide zijden is gevoerd,
waarin hij zich keerde tegen de demo
cratisch gekozen regering, een mah» is
met een groot leiderstalent, wil ik niet
ontkennen. Echter het' feit, dat er een
leider, caudillo is, is al voldoende voor
mij om dit stelsel te Verwerpen. Wént
stelsels met führers, duces, leiders enz.
zijn fascistische, fascistoïde of nationaal-
socialistische stelsels en er is 25 'jaar
geleden een tè grote wereld-brand door
deze stelsels ontstaan om nu deze stel
sels niet af te keuren en trachten op
te ruimen.
BREDA
R A. Cremer.
De beat is, voor iemand, die iets van
muziek afweet, niets meer dan een paar
(eenvoudige) accoorden, een niet wisse
lend eentonig ritme, met zang van men
sen, die, vergeleken bij de geschoolde
stemmen van de klassieke muziek, of de
natuur-talenten van de neger-blues- en
jazz-zanger, een door versterkers opge
pept geluid van schuurpapier uit hun
keel halen. 4
Ik weet', dat in de hele natuurgeschie
denis. in de hele geschiedenis van de
menselijke geest overigens, elke actie
vroeger of later een reactie oproept.
Een goed voorbeeld zijn de twintiger
jaren van deze eeuw (The Roaring
twenties) in Amerika. De jazz, de char
leston, korte rokken, vrije liefde, de los
geslagen jeugd, verontwaardigde oude
ren, kortom de emoties en hartstochten
die wij ook heden ten dage zién.
Maar de jeugd van toen in de V.S.
wist een levensstijl te creëren, die nu
nog tot de verbeelding van de mensen
spreekt.
Nog steeds luisteren we naar de oude
jazz, naar de verwaterde vorm ervan,
de dixieland-jazz, nog steeds wordt de
charleston gedanst, ook door jonge men
sen.
Maar zal men over 40 jaar nog naar- de
beat luisteren als muzikaal interessante
muziek? Zal men over 40 jaar nog wel
eens „vrij-dansen" of hoe dat ook heet?
Misschien luistert men nog wel naar
de betere vormen van de heden ten dage
moderne jazz.
Ik weet niet wat er gaat gebeuren, <ïe
tijd zal het ons leren. De tijd werkt als
een zeef, het slechte raakt in een yer-
geetbak, het goede houdt stand.
BREDA
R. A. C.
Na de val van het kabmet-Cals,^ is
wel overduidelijk gebleken, dat de in
breng van de werknemers in de .lan
delijke politiek zeer klein is.
Nu zijn we er, die tot oprichting,-vtan
een werknemerspartij willen overgaan.
Ergens is dit begrijpelijk maar toch
geloof ik, dat men zich bewust ,.af
moet vragen: zal dit wel het meeste
effect opleveren? Maar los van deze
vraag het blijkt dat men als werikne-
mer te weinig deelneemt aan de po
litiek. Men zal zich in sterker mate
in de politiek moeten laten gelden,
door zelf actief deel te gaan nemen,
dit lijkt mij vooral voor de jongere
werknemer van belang. Men moet zelf
zijn persoonlijke verantwoordelijkheid
in de politiek naar eigen inzicht - tot
gelding laten komen, dit door verste
viging van die constructieve partij die
niet en alleen de belangen vaii de
werknemer in haar verkiezingspro
gramma opneemt, maar die er ook
daadwerkelijk achter staat. Er Is aller
wegen kritiek op de huidige gang,, van
zaken in ons land, maar laten wij sis
werknemers niet aan de wal blijven
Staan!
DONGEN
C. J. KROL
Ria Valk heeft gelukkig bijtijds- in
gezien dat haar eertijds succesvolle" op
treden als jodelende en dartelende cow-
boy-girl zijn tijd heeft gehad en zich
een andere, maar toch persoonlijke stijl
aangemeten. In een amusementspro
gramma, dat w>nd haar was opgebouwd,
liet Ria nog wel even de cowboy-
liedjesperiode terugklinken, maar,, nu
toch meer als fijne spot op deze ver
leden tijd. Het programma bood overi
gens een prettige afwisseling met inge
laste filmbeelden, terwijl Ria Valk zelf
voor variatie zorgde, door haar guitig
bra'chte liedjes in aan het chanson aan
gepaste kledij te brengen.
In Silhouet had Henk Neuman.een
interview met de thans 75-jarige mr.
Jonkman. In een openhartig verlopend
gesprek van vragen en antwoorden-vèr-
krijgt men in kort bestek een weliswaar
beknopte doch interessante biografie
van deze oud-voorzitter van de Eerste
Kamer. J.K.
DE SOVJET-UNIE zal Egypte 650.000
ton tarwe leveren, aldus is in Cairo
bekendgemaakt. Bovendien is bekend
gemaakt, dat Italië erin toegestemd
heeft de iepubliek 130.000 ton Italiaan
se tarwebloem te leveren.
HET AFGELOPEN weekeinde zijn'in
de staaf Rio de Janeij-o in Brazilië 37
mensen omgekomen door stormen en
overstromingen. Meer dan 100 huizen
zyn vernield.