Gemeenten kopen niet alle verkeersborden „Ze// betalen Dan maar zelf dokteren 'JJ BRABANT-BANDSTAD Hoop op soepelheid van zijde der artsen GROTE INVESTERING WORDT OVER TWEE JA Ui UITGESMEERD WIE HEEFT ER OOG J. de Pree burgemeester van Zaamslag KERSTDORP VERNIELD Dr. W. Huygens neemt Tilburg onder de loep M DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 3 JANUARI 1967 Door automatisering Kwatta ontslaat tiental personeelsleden .k. 5e klas libre Roosendaal in Noodzakelijk Commentaar PATIëNTEN VERONTRUST Discussie-meeting jongerengroepen Rechtbank en flobert Officier schoot met „scherp": zes maanden Al zover? Wel vaartsbelang Grool worden Bestuurlijke visie UTRECHT Een van de nieuw tjes op de Internationale Souve- nirbeurs is deze ballpoint (zie foto), die niet alleen schrijven kan, maar ook nog verstrooiing biedt door middel van een film stripje van dia's. (Van een onzer verslaggevers) BREDA Bij de Chocolade- en Ca caofabriek „Kwatta" n.v. in Breda is een tiental personeelsleden aangezegd naar andere werkgelegenheid uit te zien. Zij zijn door een verdergaande automatise ring van de produktie die op zichzelf is verhoogd overbodig geworden Een dergelijke gang van zaken is bij Kwatta in het verleden al meer voorgekomen. (Van onze sportredactie) ROOSENDAAL Op 13, 14 en 15 ja nuari zuilen in het Roosendaalse hotel Hermans" op de Markt, de wedstrij den worden gespeeld om het kampioen schap van Nederland vijfde klasse kléinbiljart libre. De lengte van de partijen is: 50 ca ramboles. De moyenne-grenzen liggen van 0,50 - 1.25. Be biljartvereniging ..Steeds Beter" heeft de organisatie in handen. De deelnemers zijn: A. Baas (Schiedam), J. ten Barge (Doetinchen) H. Horio (Alkmaar), S. Kort (Leeu warden), A. Mis sier (Beek), H. Zweekhorst (Apeldoorn) en uit het ge west Brabant-Zeeland A. Lambregts (Breda) en G. van Roosmalen (Hel mond) „DE burgers zijn er dol blij mee, dat ik deze keer geen vuurwerk heb ver kocht. Ik geloof, dat de mensen in de dagen voor oud en nieuw veel gelukkiger en zprgelozer over straat zijn gegaan", vertelt de heer H. J. Baxeen Zierikzeese winkelier, die luxe en huishoudelijke artikelen ver koopt. Eind 1966 heb ik voorgoed een streep gezet onder de verkoop van alle vuurwerk. Ik heb het vuur werk jarenlang verkocht, maar dat was te gek om los te lopen. Dat vuur werk bracht alleen maar ellende op straat. Zoiets is niet in de hand te houden „ONGEVEER twee jaar geleden was de verkoop-explosie, als gevolg van de stijgende welvaart, volledig. Het publiek maakte ons wild en gek met vuurwerk. Er werd maar gekocht. De mensen stonden nog niet op de drempel of het vuur zat er al in. Legio van die rotjes werden naar de mensen gegooid, in boodschappen tassen of in brievenbussen gestopt. Kinderen begonnen te huilen. Hon den wisten niet waar ze het zoeken moesten van angst. Toen heb ik in 1965 zelf aan de politie gevraagd of er een verordening kon komen, waarin kwam vast te staan van wan neer tot wanneer en aan wie vuur werk verkocht mocht worden BR kwam een mondelinge overeen komst, Maar het vaststellen van een minimumleeftijd in zo'n verordening heeft geen enkele zin. Het gevolg u>as, dat de hele mist in het oude stadje werd verstoord door deze Tommei. Want als het op een der gelijke manier gebruikt wordt als dat in Zierikzee iverd gedaan, noem ik het rommel. Het werd soms zo erg, dut de politie belde en vroeg: Bax, kan je nu eens eventjes met de ver koop stoppen. Zo'n toestand is te genover de burgers niet meer ver antwoord. Daaróm heb ik de laatste keer een bordje voor de deur gehan gen met: geen vuurwerk"aldus de heer Bax, die toegeeft dat de ver koop van vuurwerk wel een winst gevend zaakje is. DE staking van de verkoop is me fan tastisch bevallen. Er kwamen ook reacties van klanten, die zeiden: „Wat is het toch rustig", of „God zij dank, weg met die rommel". Er is nu nog een mam in Zierikzee, die vuurwerk verkoopt. Daar heeft hij drie. dagen de tijd voor gehad. Maar hij had slechts een beperkte voor raad. Er was dus rust en orde on der de mensen. Er werd alleen om twaalf uur wat vuurwerk afgesto ken. Die ene verkoper krijgt dit jaar alleen nog maar de laatste dag de gelegenheid vuurwerk te verkopen. Deze regeling is een enorme be knotting, maar toch meen ik: abso luut stoppen", aldus de heer Bax die blij is dat hij uit zichzelf met de verkoop van die rommelh is opge houden. (Van een onzer verslaggevers) HULST Er moeten in Zee land veel verouderde verkeersbor den worden vervangen en nieuwe worden geplaatst als gevolg van het van kracht worden van het nieuwe reglement verkeersregels en verkeerstekens. Een groot aan tal gemeenten heeft al enige tijd geleden een begin laten maken met het aanbrengen van de ver eiste nieuwe borden. Het geldt hier hoofdzakelijk de borden voor het aangeven van wacht- en stop verboden. De aanschaf en plaat sing van de overige vereiste ver keersborden, die minder noodza kelijk moeten worden aangebracht worden in de meeste gemeenten over de toegestane tijd van twee jaar uitgesmeerd. Voor dat laatste zijn er verschillen de redenen. De financiën spelen een belangrijke rol. De aankoop en plaat sing van de nieuwe borden kosten de gemeenten „hopen geld" en men doet die investeringen liever geleidelijk dan ineens. Bovendien hebben de nieuwe borden een nogal lange levertijd. Men bedenke, dat de kleuraanduidingen van enkele borden nog maar zeer recent werden vrijgegeven. Dat heeft tot ge volg gehad, dat de betreffende bedrij ven zich zien geplaatst voor de op dracht in korte tijd veel borden te pro duceren. De bedrijven kunnen niet aan alle vraag tegelijk voldoen. Bovendien blijken hier en daar moei lijkheden te bestaan met betrekking tot de interpretatie van bepaalde on derdelen van het ,,R.V.V.". In Sluis bijvoorbeeld vraagt men zich af of een gele streep, aangebracht op de trottoirband of aan de kant van de rijbaan niet een afdoende aanduiding van een wachtverbod is. Waarnemend burgemeester P. F. van Hootegem zei ons daarover: „Voorlopig zijn we van mening, dat Wanneer er een gele streep is de wachtverbodborden achterwege kunnen blijven. Helemaal zeker zijn we er niet van. De zaak is in studie. Overigens vind ik het nieuwe regle ment op bepaalde punten wat ondui delijk". Ook in Middelburg breekt men zich het hoofd over de gele streep. ,,We zoeken momenteel uit of een gele streep voldoende is als 'aanduiding van een wachtverbod. Er is daarover nog geen duidelijkheid. Eerst wanneer die is verschaft hebben we er een over zicht van hoeveel nieuwe horden in Middelburg geplaatst zullen moeten worden", zo werd ons van de zijde van de gemeentepolitie medegedeeld. In enkele grote gemeenten hebben we geïnformeerd naar de stand van zaken bij en m.b.t.. de plaatsing van nieuwe borden. In Axel werden in het afgelopen jaar in het kader van de uitvoe ring van de eerste fase van het verkeersplan vele nieuwe borden geplaatst- Daarvan moet een aan tal vervangen worden. Er zullen ook nieuwe borden bij moeten worden geplaatst. In totaal zijn in Axel on geveer 60 nieuwe borden nodig. Ook de gemeente Hulst ziet zich ge plaatst voor de aanschaf van 60 verkeersborden. Daarmee kan voor lopig worden volstaan. Terneuzen staat voor de opdracht in de komende twee jaar 538 nieuwe borden aan te schaffen en te plaat sen. Voorlopig worden de 65 hoogst noodzakelijke (wacht- en stopverbo- den) borden aangebracht. Met dat werk hoopt men nog deze week klaar te zijn. Goes heeft „heel wat nieuwe bor den" nodig. Echter niet alleen als gevolg van de invoering van het nieuwe reglement. De nieuwe ver keersmaatregelen, die vopr de bin nenstad getroffen zijn, vergen er ook de nodige. In Vüssingen zullen alleen die bor den langs de wegen en straten wor den geplant, die direct nodig zijn: de wacht- en stopvérbodborden. De andere nieuwe borden volgen, zo als bijna overal elders, op latere tijdstippen. De aan te brengen wij zigingen in het plan van verkeers borden worden als „vrij ingrijpend" aangemerkt. Voor Middelburg, Zie rikzee en Sas van Gent geldt het zelfde. Het commentaar van de respectieve gemeenten en politiële instanties op het nieuwe reglement zelf varieerde van „het bevat zeer positieve en waarde volle punten" en „deze aanpassing van verkeersregels en -tekens was echt wel nodig" en „een belangrijke bijdrage tot het scheppen van orde in de ver keerschaos zeker in de bebouwde kommen" tot „hier en daar zijn er duistere punften" en „op sommige pun ten is nadere verduidelijking wel ge wenst"-. (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG De heer J. de Pree, tot de herindeling van Walcheren waar nemend burgemeester van de gemeente Zoutelande, is by koninklijk besluit van 2 januari en met ingang van 16 januari a.s. benoemd tot burgemeester van Zaamslag. De heer de Pree is op 23 mei' 1925 geboren te Meliskerke. Hij is in het bezit van de diploma's m.u.l.o., prak tijkdiploma boekhouden, gemeente ad ministratie I en gemeentefinamciën. De heer De Pree was achtereenvolgens ambtenaar ter secretarie, waarnemend secretaris (sedert 1 november 1956) en waarnemend burgemeester (sedert 1 juli 1959) van Zoutelande. Per 1 juli 1966 werd hij op wachtgeld geplaatst als gevolg van de opheffing van de gemeente Zoutelande. Hij woont nog steeds in deze kustplaats. De heer De Pree is Nederlands Hervormd en sedert juli 1962 lid Van de C.H.U. De heer De Pree is gehuwd en hij heeft een zoon van 9 jaar. (Van onze verslaggeefster) BREDA De breuk tussen huisartsen en ziekenfondsen wordt vooral in arbeidersge zinnen als een ramp gevoeld. Dat is de conclusie van een „bliksemenquête" onder de bewoners van een flatgebouw in een van Brabants grote ste den. Bijna allen zeiden ze,,'t Is verschrikkelijk, als je zelf de huisarts moet gaan betalen. Het is gewoon niet op te bren gen, vooral voor een gezin met kinderen. Bij onschuldige ziekten zullen we zo gauw geen dokter waarschuwen, èh het zelf maar af doen met as pirines, warmte en rust", zei den veel huisvrouwen. Daar werd overigens in de meeste gevallen meteen aan toege voegd, dat men wel inzag dat het zelf experimenteren met geneesmiddelen gevaarlijk voor de gezondheid kan zijn. De echtgenote van een gereed schapmaker, moeder van vijf kin deren, ziet de negatieve houding van de huisartsen als een regel rechte benadeling en uitbuiting van de ziekenfondsverzekerde. „Gelukkig heb ik inmiddels er varing met kinderziekten als ma zelen en waterpokken opgedaan, zodat ik daarvoor geen dokter be hoef te waarschuwen, maar de kinderen hebben ook nog wel eens iets anders en dan zou ik echt geen raad weten als mijn man daar zelf voor op moet draaien,,. Zwart zaad „Hij verdient zo'n honderd der tig gulden in de week en daar kan je toch geen dokter van betalen. Het is wel gebeurd, dat onze huis arts drie keer in de week moest komen voor m'n oudste, die kroep had- Stel je voor, dat we dat zelf hadden moeten bekostigen dan hadden we meteen op zwart zaad gezeten. Wij met onze inkomens kunnen heus geen jaar wachten totdat we eens wat terugbetaald krijgen van het ziekenfonds. Je betaalt toch zeker niet voor niets ziekenfondspremies. Het is ge woon onzinnig." Geschrokken Een moeder van twee klndpren, vrouw van een ambtenaar bij de Nederlandse Spoorwegen, vertelde bijzonder te zijn geschrokken van de publikaties over de houding .der- huisartsen. „M'n ene zoon heeft heel dak- w.ijls agina en daar moet steeds de dokter aan te pas komen. Nou ga ik er zelf tabletten voor kopen, want ieder ogenblik de huisarts er bij te halen, dat is gewoon te gek. Met kinderen heb je altijd wel problemen. De ander plast de laatste tijd in bed en de dokter geeft hem steeds andere tabletten omdat hij 'nog niets heeft kunnen vinden wat helpt. Dus de dokter moet bij ons echt wel vaak komen en als zij ze vies vinden, wordt al- moeten opdraaien dan weet ik niet wat te beginnen. Zelf heb ik twee jaar lang maag- en galklachten gehad, waardoor ik geregeld naar de dokter moest. Gelukkig is het niu over, maar stelt u zich voor flat ik daar nog steeds mee zat. Dat het zover is gekomen, is de schuld van de mensen zelf. Van de ziekenfonds verzekering is veel te veel misbruik gemaakt. Ze la ten zich maar pillen voorschrijven en als we dan zelf voor de kosten les in de vuilnisbak gegooid. Daar worden we nu de dupe van". Aldm het commentaar van deze veront- .waardige huisvrouw. Uitstellen Een gescheiden vrouw, moeder van vier kinderen, die een uit kering van sociale zaken ontvangi was al even ontdaan door het besluit van de huisartsen. „Zo lang mogelijk maar uitstellen met het naar de dokter gaan, dat is mijn mening. Wanneer een van mijn kinderen oorpijn heeft, dan weet ik wel dat ik er geen dok ter meer bij haal. Ik ben blij dat mijn kinderen niet dikwijls ziek zijn". Een reeds vier weken met ziek teverlof het huis houdende tim merman zag vooral het gevaar van het zelf met geneesmiddelen knoeien. „Het moet absoluut ben koste van de volksgezondheid gaan. Het ergste vind ik, dat een heleboel mensen altijd maar heb ben geprofiteerd van him zieken fondsverzekering en zich zelfs voor onderzoek lieten opnemen in het ziekenhuis, terwijl ze niets man- keerden, zodat wij nu met de ge volgen zitten". Niet te doen „Als je als verplicht verzekerde thuis blijft, moet je je huisarts wel waarschuwen en als je medi cijnen nodig hebt dan moet je ook eerst naar de dokter. Dus we zit ten wel in de boot, want met een gewoon weekloon als het mijne, is het betalen van een dokter echt niet te doen. En hoe moet het als je bij de ongevallenwet terechtkomt, dan moet jè ook twee a drie keer per week naar d<e dokter". „Ik loop nooit gauw naar de huisarts, maar om mijn bloeddruk te laten meten, moet ik er toch eens in de drie maanden heen", zegt de echtgenote van een me taaldraaier, die volgend jaar met pensioen gaat. „Voor ons is de zorg niet zo groot, hoewel je op onze leeftijd natuurlijk nooit weet wat je boven het hoofd hangt. Wij zijn nu nog maar met z'i. tweeën. Voor gezin nen met 'kinderen lijkt het me ver schrikkelijk. Nu gaan ze de kin deren natuurlijk volstoppen met aspirines en dat is helemaal niet gezond. Verder wacht ik maar af wat er gebeuren gaat". .Vervolg van pagina 1) Bij de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid beterurt men dat men elkaar niet heeft kunnen vinden. Voorstander van een prijsstop is men niet. Voorzitter dr. H. Festen hoopte dat de relatie patiënt-arts in de praktijk beter zal functioneren dan een prijsstop. Met andere woorden dat de artsen de nieuwe regeling van het contante betalen niet in alle gevallen en in al zijn gestrengheid zouden toepassen. Een zelfde hoop had ook de heer A. van Lierop van de Pastoor Bastiaansen- stichting in St.-Willebrord. Voor Huize St.-Catharina in Bergen op Zoom brengt het conflict tussen de ziekenfondsen en de huisartsen een be langrijke verzwaring van de administra tieve taak met zich mee. Dit tehuis is een verzorgingstehuis voor bejaarden met een eigen verpleegafdeling. De ver- pleegafdeling op zichzelf heeft niets met het ziekenfonds te maken, maar zodra de dokter binnen de deuren komt is dat wel het geval. Het zal nu zo zijn, zo werd ons meegedeeld, dat de dokters kosten voor diegenen, die dat niet uit eigen middelen kunnen betalen, verre kend moeten worden via de algemene bijstandswet. Dat betekent, dat elk be zoek van de dokter moet worden geno teerd en dat hiervoor een aparte aan vraag bij sociale zaken zal moeten wor den ingediend. Op verzoek van dê beide huisartsen in Zevenbergen zal binnenkort een ge sprek plaatshebben met de leiding van hef bejaardencentrum Huize Zevenber gen. In dit overleg zal de economische directeur van het centrum trachten te bewerkstelligen dat vanuit het centrum de doktersrekeningen van de bejaarden centraal per maand afgerekend gaan worden. Het centrum zal dan ook weer gecentraliseerd trachten om de kosten van de ziekenfondsen terug te krijgen. Dit gesprek zal niet eerder dan 9 janua ri plaatshebben, omdat men nog even tuele maatregelen van minister Veld kamp wil afwachten. Voor het verpleeg huis Sancta Maria te Zevenbergen heeft de nieuwe huisartsenregeling geen in vloed. Dit huis heeft n.l. met de plaat selijke doktoren een contract dat' nog voor het gehele jaar 1967 van kracht blijft. Het contract wordt van jaar tot jaar herzien. De directeur van sociale zaken te Roo sendaal, de heer J. Schils, verwacht ze ker dat de nieuwe regeling consequen ties zal kunnen hebben voor de algeme ne bijstandswet. Vooral ten opzichte van de bejaarden die uitsluitend van hun A.O.W.-uitkering moeten leven, achtte hij het heel redelijk dat eventuele meer kosten van de ziekenverpleging uit de- (Van onze verslaggeefster) MIDDELBURG De federatie van jongerengroepen van de P.v.d.A. in Zee land organiseert vrijdagavond 6 januari een discussie-avond over de rechtvaar dige verdeling van het nationaal inkomen. De bijeenkomst wordt gehouden in de Gouden Poorte te Middelburg en begint om 8 uur. Sprekers op deze avond zijn o.a. drs. J. Vost, redacteur van 10 over rood en Wout Tieleman, redacteur van het opi nieblad Links. ze bijstandswet worden betaald. Volgens hem zijn dit de normale kostenverho gende factoren voor het' levensonder houd die in aanmerking komen voor een uitkering. Elk geval zal evenwel, zoals gebruikelijk, stuk voor stuk bekeken moeten worden. Ten aanzien van de nieuwe huisartsenregeling is er nog geen overleg geweest omdat men even tuele maatregelen van de minister nog afwacht. VERVOLG VAN PAGINA 1 Broeder Gamaliël, lid van het stich tingsbestuur van „Klein Bethlehem" de man die dit jaar het kerstspel schreef dat in het stadje werd opgevoerd (2500 bezoekers), probeert de zaak nuchter te bekijken, maar ook bij hem breekt de emotie door als hij vertelt hoe het be stuur met de hulp van de gemeente, en van een groep vrijwilligers in vijf jaar het stadje heeft opgebouwd. Een een voudige stal tegen de muur van het K.M.T. was het begin. Een jaar later kwamen er levende dieren bij, die de eerste poppen opvraten omdat die met stro opgevuld waren. In een paar faar tij'ds groeide de eerste aanzet uit tot het stadje van nu, met een paleis van Hie- rodes. met een herberg, met een tim- mermanshuisie en met de kerststal. Met veel moeite kreeg men de poppen bij een, die het stadje moesten bevolken, In één nacht is men ze weer kwijt ge- Ik weet niet hoe het nu verder moet" zegt penningmeester Jansen radeloos. „Wat ze hier vernield hebben heeft ons f 4.000 gekost. Maar de nieuwwaarde is zeker 22.000. En we zijn tegen ver nieling niet verzekerd. Moet u weten dat ik vorig jaar nog 800— heb uit gegeven voor nieuwe kleding. Allemaal weg. We hebben de muren van het stad je opnieuw laten schilderen. Nu zitten er hele gaten in. Ze hebben er gewoon rotjes doorheen geschoten. Ieder jaar kost „Klein Bethlehem" ons 2.000 zonder dat er één cent aan inkomsten tegenover staat. Sinds vorig jaar exploiteren we een ijsbaan, waar van de opbrengsten de kosten van het stadje moeten goedmaken. Dat is alles. En nu dit". Broeder Gamaliël is de man, die des tijds met veel moeite de etalagepoppen opscharrelde die in het stadje gebruikt worden en waarvan nu nog slechts brokstukken terug te vinden zijn. Hjj herinnert zich nog maar al te goed hoe veel moeite hem dat gekost heeft. Hjj zal nu opnieuw op pad moeten. Zodra hij adressen weet van winkels en be drijven die afgedankte poppen hebben staan, die ze tegen een schappelijk prijs je aan de stichting in Rijen willen over doen. (Van onze rechtbankverslaggever) BREDA Een flobert (een spe ciaal jachtgeweer) was de aanleiding om in te gaan breken bij een villa in Sprundel. Verdachte H. M. (40) uit Sint-Willebrord, volgens raads man mr. Kousemaker een hartstoch telijk Jager, had het op het geweer gemunt, toen hij met nog twee ande ren besloten had een nachtelijk be zoek te brengen aan het huis waarin zich het voorwerp bevond, dat zo veel aantrekkingskracht op hem uit oefende. Deze gang van zaken suggereerde de raadsman mr. Kousemaker, die zijn cliënt trachtte te behoeden voor de fikse straf die mr. Thijssen, officier van justitie bij de Bredase rechtbank, tegen deze eiste: zes maanden met ^aftrek voor diefstal met braak. Met nog twee anderen had hij op een nacht in juni van het vorig jaar zo'n 20 beddelakens, blikken levens middelen, een schoorsteenklok en meerdere schemerlampen uit de villa gesleept, die hij door een raam te ver breken was binnengedrongen. Er was niemand thuis geweest en de drie had den rustig hun gang kunnen gaan. Ver dachte H. M. vond wat van zijn gading was: de flobert, die zorgvuldig in een deken gewikkeld lag. Zijn maat en dorpsgenoot M. de J. (27) hoorde voor zijn aandeel vier maanden met aftrek eisen. Hij had voor het noodza kelijke vervoer gezorgd en een oog je in het zeil gehouden, maar ook ae spullen mee in de wagen gedragen. Een handeling die volgens de officier voldoende was om ook ten aanzien van. de J. het wettig bewijs geleverd te achten. De raadsman van deze ver dachte, mr. Molkenboer kon er zich op beroepen, dat zijn cliënt nog een blanco strafregister had. Hij verzocht om clementie. De derde van het groep je inbrekers een zekere K. uit Sint- Willebrord heeft nog enige tijd res pijt. Hij wordt van een groot aantal inbraken in het Westbrabantse ver dacht en zal tezijnertijd verantwoording moeten afleggen. Het onderhavige ge val kwam met de arrestatie van K. aan het licht. De Bredase rechtbank veroordeelde de „jachtliefhebber" tot zes maanden met aftrek. De mededader M. de J. kreeg zes maanden waarvan twee voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar en toezicht van de reclasse ring. De Willebrorder G. M. (29) heeft-lan ge tijd de hoop kunnen koesteren de dans te ontspringen. Hij stond gisteren terecht voor een strafbaar feit, waar aan hij zich in de zomer van 1963 had schuldig gemaakt en dat ook aan het licht kwam, toen de reeds - eerder ge noemde K. door de mand viel. Hij ontvreemdde in samenwerking met deze zes stoelen va-n het terras van een cafe-resfcaurant langs de weg Rosber gen Zundert'. De officier eiste tegen G. M. 200 gulden boete en een voor waardelijke gevangenisstraf van een maand. De rechtbank deed er de bij komende straf helemaal af, zodat-al- leen de geldboete bleef staan. (Van een onzer verslaggevers) TILBURG - ROTTERDAM De in één rij liggende Brabantse industrieste den Bergen op Zoom, Roosendaal, Breda, Tilburg, Eindhoven en Helmond, die veel gelijke belangen hebben, zou den er goed aan doen gezamenlijk hun positie in een van de belangrijke econo misch-geografische centra van West- Europa te bepalen en daarbij passende bestuursvormen en -krachten te zoe ken. Dit schrijft dr. W. Huygens in het eerste boekje van de serie „Levende Steden", die door het Bouwcentrum Rotterdam op stapel is gezet. De eerste uitgave is gewijd aan Tilburg'. De be doeling van de Uitgeverij van het Bouw centrum is nog een aantal andere ste den onder de loep te nemen, die in de periode na de laatste wereldoorlog een opvallend snelle en interessante ont- wikkeing vertonen en blijk hebben ge geven van een krachtig nieuw leven". Het Bouwcentrum Rotterdam zal in de volgende uitgave vermoedelijk een beeld geven van de stad Groningen. Naar men ons meedeelde bestaan er thans nog geen plannen dergelijke boek jes uit te geven van steden in West- Brabant en Zeeland. Dr. W. Huygens stelt de vraag of de bestuurders van Tilburg niet het initia tief zouden kunnen nemen tot het ope nen van het gesprek met hun collega's van andere industriecentra in de „Band stad" over hun gelijkgerichte belangen. De Tilburgse gemeentelijke voorlich tingsdienst deelt hieroahtrent mee, dat het Tilburgse college van b. en w. de visie over de vorming van een band stad dwars dooi* de provincie onder schrijft, maar het laat overigens de ideeën en suggesties die de heer Huy gens ten beste geeft- in zijn boek geheel voor rekening van de auteur. Diens blik op Brabant vanuit zijn .woonplaats Bergen (NH) is zonder twij fel verstrekkend, maar niet altijd even scherp. Dit blijkt ondermeer uit de conclusie, die hij aan het slot van zijn boek trekt: „Men is in Brabant zo ver. dat men „stadsgewestelijk" denkt. Nu nog slechts één stap verder en men denkt „Bandstedelijk-Brabants" - ma cro-economisch!". Inderdaad kent Bra bant al een achttal stads- en streekge- westen, maar dat men in heel Brabant al zo ver gevorderd zou zijn is toch wel wat al te ver vooruit gedacht.. Dr. Huygens begint zijn pleidooi voor de vorming van een „bandstad" in Bra bant met een kritiek op het definitieve provinciale ontwikkelingsplan, zoals dat tevoorschijn is gekomen in de „Noord- Brabant Welvaartsbalans 1965" van het provinciaal bestuur. Hij vergelijkt dit plan met het Ruhrgebied: een spreiding van expanderende kernen over het laad. Het provinciale plan, aldus dr. W. v*.V' v' f-V T 1% #rw rtf n Huygens, zier er weliswaar wat netter getekend uit dan het rommedige Ruhr gebied, maar in wezen is het een sprei ding over grote en kleine kernen, die later toch weer verder zullen uitgroeien en het land chaotisch overspoelen. In Twente doen ze het volgens de auteur beter. Daar is de gedachte aan vaard van een bandstad Almelo, Borne, Hengelo, en Enschede als kern van het streekplan. Deze steden vormen een langgerekte agglomeratie van ruim 30 km lengte en twee tot vijf km breedte. Hij vraagt zich af of het niet een aantrekkelijke gedachte zou zijn de be langrijkste industriële concentratie in Noord-Brabant op analoge wijze te la ten voltrekken in één of enkele langge rekte stroken. Deze zouden beheerst kunnen worden door bandstadbesturen, samengesteld uit vertegenwoordigers van de grote industrie-centra. De rest van Brabant zou dan ongeschonden platteland en recreatiegebied kunnen blijven. „Maar alle kleine gemeenten schijnen nu eenmaal te willen verstedelijken", klaagt de schrijver. Zij willen mee profiteren van de ontwikkeling: wo ningen bouwen, werkgelegenheid schep pen, groot worden! In een vergelijking met andere Europese steden-rijen zegt de heer Huygens: Dit zijn geen georga niseerde bandsteden. Het zijn woeke ringsprocessen, waarbij men planolo gisch en bestuurlijk achter de ontwik kelingen aanloopt. Om te voorkomen, dat in de toekomst weer naargeestige fabriekssteden ont staan zou de bandstad niet over zijn volle lengte volgebouwd mogen wor den. Grote groene ruimte tussen de concentraties zijn noodzakelijk. In de woonconcentraties zou het groen zelfs diep kunnen penetreren, in dien de hoogbouw ca. 12 tot 20 ver diepingen aan de buitenkanten wordt geplaatst. Deze kan in de bossen komen staan, zodat men ook in hoogbouw „buitep" kan wonen. Het concentratiegebied kan aan de flanken worden omsloten door randwe- (De ideeën van dr. Huygens zijn overigens niet geheel nieuw. Wij her inneren eraan dat Dagblad De Stem kort na het verschijnen van het ruim telijk ontwikkelingsplan van de pro vincie al een kaart publiceerde waar op de Brabantse stedenrij als band stad getekend was. Red.) gen, waarop de hoofdwegen van de woon- en werkgebieden uitmonden. Zo lang ons verkeerssysteem nog voorrang van rechts voorschrijft zouden de voer tuigen op deze randwegen in één rich ting links van de bandstad kunnen rij den. Zij kunnen dan altijd rechtsaf de stad in- en uit-rijden zonder het tegen- liggend verkeer te moeten kruisen. De, bandstad verdraagt echter geeft industrialisatie en expansie van de dorpen. Deze moeten zoveel mogelijk ongerept platteland blijven en aldus de „vóór- en achtertuin" vormen van dé bevolkingscentra. Zelfs indien op het platteland achter* gebleven gebieden zouden zijn dient daar, volgens dr. Huygens, toch geen. werkgelegenheid te worden geschapen* Liever moeten de communicatiemidde len tussen die gebieden en de bandstad worden verbeterd, opdat de bevolkfo'g gemakkelijk de plaatsen van de band stad kan bereiken. De basis van de bandstad moet zijn de wens om de ontwikkeling van het gewest in een strook te concentrerefi en daarin de meest ideale planologische voorzieningen te treffen, aldus dr. Huy gens. De bestuurlijke visie zou volgens de schrijver, die behalve econoom ook oud-burgemeester is van Bergen, hier vóórop moeten gaan. Dan pas volgt de planologie. De bestuurder zou in zijn visie de planologische mogelijkheden te grote trekken moeten voorzien. Het begin zou dus dienen te zijn ten conferentie van bestuurders der betrak ken steden voor de gezamenlijke vor men en te organiseren bandstad. Zal Til burg hiertoe inderdaad het initiatief nemen?

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1967 | | pagina 3