ZEELAND ZAL AAN DUURDERE
WONINGEN MOETEN WENNEN
Sluitingsgeruchten
in Terneuzen .onzin
Strategie voor
aanleg van twee
Deltadammen
scheiden
Beter niveau dan ook hogere huur
gesprek met
Weer bom
bij Domburg
Lidy Polspoel
werd Zeeuwse
miss Swinger
Fons Totté
Provo klaagt
politi
ie aan
Zuidwest Nederland
moet gezamenlijk
zoet water produceren
Pleidooi voor betere
betaling secretarissen
en wethouders
t na 70 jaar
uwnaars in
ardentehuis
aanderen
Toernooi
EXAMENS
OOGWATER
Morgen
;r nieuws uit
streek
en
Pag-
3 en
Veel prominenten
op Koewaclitse
„sportavond"
BESCHEIDEN
VALS BEELD
"tiuuSt6 U leren kennen- En
DOORSTROMING
PITILIPS-DIRECTIE LAAT WETEN:
Atg. Ziekenfonds
Z.- en N.-Beveland
moet eveneens
premie verhogen
Werktijden
Opbouwwerk
publiceert
nota
Tilburg en Rotlerdum
Postdoctorale
leergang gewijd
aan EEG
BROUWERSHAVENSCHEGAT
EN HET VOLKERAK
mr 3 f 1
s N T!
e o r e 'E jJ
91
Ander type
Zeer diep
rpe
ing lagere school Met In,
L januari zal het bestuur van
agere school wegens het (i
al leerlingen een derde leer
eten aanstellen. Zal dit geen
ien opleveren, met het der.
aal is het wat anders. Dit
gebouwd worden, zodat een
>plossi»g moet wonden ge,
oude schoolgebouw met zijn
>n staat nog leeg en het
bilair is nog aanwezig, zo,
ijze van noodoplossing hier
klaslokaal kan worden inge.
C'HT (ANP) Vooral de
heid, die men in bejaar-
izen vindt, wordt algemeen
leerd door nieuwe bewo-
lechts betrekkelijk weini-
der de nieuwe bewoners
i negatief. Meestal zyn dat
die een kamer met een
moeten delen. Dit is een
e, die men kan trekken
rapport nieuwe bewoners
jaardentehuizen, dat is uit-
door het landelijk orgaan
gereformeerde bejaarden-
udie is gemaakt door de
Matse. Hjj zocht onder an-
n antwoord op de vraag of
ar is, dat er betrekkelijk
jonge bejaarden", dat wil
mensen, die nog geen ver-
nodig hebben, in bejaar-
lizen worden opgenomen,
eer Matse ontdekte onder
iwe bewoners verhoudings
weinig alleenstaande man
voor hun zeventigste jaar
>uw al verloren.
BAGBLAB BE STEM VAN WÖENSBAG 28 DECEMBER 1966
inning. Scheldesport uit Ter-
in deze competitiehelft als
iindigd. Achter de Terneuze-
iigden in volgorde Ter.
2 1, St.-Eloy, OVC, IJVC 2,
S, UTS en P.V. ,Dow".
rwacht dat enkele nieuwe he-
voor de 2e competitiehelft
chrijven. „Dow" zal niet meer
l. De spelers van „Dow", die
"en blijven volleyen zullen op-
worden in de gelederen van
port".
legenheid van het 121/rjarig
an de volleybalclub „Terhole"
vereniging op 7 januari a.s.
ïooi organiseren. Er zal ge-
>rden in drie zalen te Hulst,
deelnemende ploegen zijn het
m van Marathon uit Vlissin-
momenteel de lijst aanvoert
ergangsklasse, de dames- en
ns van E.G.V.C. uit Goes
lillende teams, die uitkomen
uwsch-Vlaamse afdeling van
landse Volleybalbond.
zal zijn wedstrijden blij-
n in de zaal van het Janse-
Ti te Hulst. In verband met
lat ook Lyceum weer aan de
e gaat deelnemen en de zaal
yceum overbelast zou worden
trainingen van „Terhole"
worden gehouden in de nieu-
paal van de gemeente Sint-
DVEN Te Eindhoven slaag
de Theye uit Koewacht voor
ien lerares in het modevak.
donderdag 29 december:
t: 3,56 en 16.21 uur; Terneu-
en 15.39 uur; Vlissingen: 2.44
uur; Wemeldlnge: 4.36 en
aTEEN
igsgebouw 20 uur Opvoering
tweede schot" door Camera
rica „St. Jan ten Stene'
tram 19.30 uur Vergadering
cse Alpenvereniging
j kenit niemand meer m
euwe leerjongen
aig, maar hem in de
1 tijden-lang bij halv8
iebus is het. Net ouaers.
t zowat op ,SD7seen
it op de schouder: moet'n
lerde Eelco. Nüen naa»
zo waar als onder-
loof juffie: ük Sa
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG/TERNEUZEN „In de randstad Holland heb je
de keus tussen een woning van 250 gulden of niets. Hier is de wo
ningmarkt wat ruimer en... we hebben nauwelijks woningen in de
categorie van 140 tot 180 gulden, Iaat staan duurdere". Aldus dc
hoofdingenieur-directeur van de centrale directie volkshuisvesting
en bouwnijverheid in Zeeland, ir. L. D. Huisman. En de heer A. J
Kaland, lid van gedeputeerde staten zegt: „Het wooncomfort is ir
Zeeland achtergebleven bij de rest van het land. Wij beginnen nr
pas toe te komen aan de iets royalere woning, waar men elders (en
niet alleen in de randstad) twee tot driehonderd gulden voor betaalt
Die huren zijn de Zeeuw vreemd. Maar wie een beter woonniveau
vraagt, zal er voor moeten betalen. Net zo goed als de andere Neder
landers".
Ir. L. D. HUISMAN
te groot woord
(Van een onzer verslaggevers)
STOPPELDIJK Lidy Polspoel uit
Koewacht is in Stoppeldijk gekozen tot
miss „Swinger''. Zij zal als le Zeeuwse
miss „Swinger" deelnemen aan de lan.
delijke verkiezingen, die binnenkort in
Amsterdam zullen worden gehouden.
Er waren 168 deelneemsters aan de
Zeeuwse verkiezing. Na Lidy Polspoel
vergaarde Thea van der Veeken uit
Stoppeldijk de meeste punten. Fanny
de Ridder uit Terneuzen werd derde.
De verkiezing werd gehouden in de
hal van de n.v. Biscuitfabriek B. van
Doesburg en zonen tijdens de amuse
mentsavond, die daar was georgani
seerd door het carnavalscomité van Vo
gelwaarde, een brouwerij en een foto
studio in Hulst.
Er was veel publiek op deze gezellige
avond. Ongeveer 800 mensen brachten
veel bewondering op voor het optreden
van de zangeres Cisca Peeters, het or
kest The Sky jumpers en zijn vocaliste
Ilse Berg en de hofkapel van (carna
vals) prins Jan I van Roosendaal. Er
werd veel gedanst en gehost.
KOEWACHT De jaarlijkse sport
avond van de supportersvereniging
EMM te Koewacht, die deze keer op
29 januari van het volgend jaar zal
worden gehouden in het Koewaclitse
patronaatsgebouw, zal worden opge
luisterd door een aantal prominente
wielrenners. Jan Janssen, Gerben
Karstens, Jo de Roo% en Theo Ver-
scbueren zullen acte de présence ge
ven. Voorts verwacht men Rik van
Steenbergen en Gerrit Schutte.
Tijdens 'de begrotingsvergadering van
de provinciale staten is dit probleem
ter sprake gekomen. Dat de Zeeuwen
zullen moeten wennen aan duurdere
woningen, kwam zowel bij gedeputeerde
als bij provinciale statenleden als nood
zakelijkheid uit de bus. Dat dit ook
geldt voor de woningwetwoning is ook
daarom van belang, omdat anders het
verschil met de vrije sector-woning .te
groot wordt. „Een huis moet toch ren
dabel verhuurd kunnen worden","aldus
de heer Kaland, „toch durfde enkele
jaren geleden een belegger overal in
Nederland een woning te bouwen waar
voor 175 gulden huur werd gevraagd,
behalve in Zeeland. Er was te ^weinig
vraag naar betere woningen".
De heer Kaland noemt verschillende
oorzaken. In de eerste plaats kent Zee
land een bijzonder hoog percentage
eigen woningbezitters. Hun huizen zijn
over het algemeen zeer bescheiden.
Ook onder de Zeeuwse arbeiders is er
altijd veel belangstelling'geweest voor
een eigen huis. Van de Zeeuwse huur
ders werd een groot percentage ge
vormd door degenen, die in de agra
rische sector werken. Zij- moesten het
lange tijd stellen met een relatief lager
loon en konden dus ook slechts een
bescheiden huur opbrengen.
Waar veel eigen woningen zijn, ont
staat bovendien altijd een gedrukt huur
niveau. In 1947 werd de huurwaarde
van nieuwbouwwoningen vastgesteld op
het gemiddelde huurniveau in een ge
meente en dat lag in Zeeland zeer laag.
Het zijn evenzoveel in elkaar grijpende
oorzaken voor het lage woonbestand in
Zeeland, tot voor kort relatief het
slechtste van geheel Neéderland.
De stichtingskosten van woningwet
woningen in Zeeland zijn nog altijd het
Vaagste in den lande. Dit drukt de huur
prijs echter slechts met enkele guldens.
De heer Huisman is daarom van oor
deel. dat de gemiddelde huurprijs van
de nieuwe woningwetwoningen in Zee
land niet veel meer verschilt met die
in de rest van het land. „Wie van bui
ten Zeeland komt'', aldus de heer Ka
land, „heeft echter het valse beeld, dat
hier goede eengezinswoningen te huur
zijn voor een lage prijs. Hier aangeko
men doet hij de- ontdekking, dat die
er niet eens zoveel zijn. En als hij dan
bereid is, een hogere huur te betalen,
dan kunnen we hem geen betere wo
ning aanbieden. Wat je in de rest van
het land' hoe langer hoe meer ziet, kom
je in Zeeland beslist niét tegen: dat
er een woning te huur staat voor zo n
300 gulden".
Naar de mening van ir. Hiuisman
behoeft men er in Zeeland echter niet
aan te beginnen, in serie woningen te
gaan bouwen met een huurprijs van 200
gulden of meer. „Als er in onze grotere
plaatsen een 25 tot 30 van zulke wo
ningen worden gebouwd, dan zal dat
echt wel voldoende zijn". De heer Huis
man ziet echter goede perspectieven
voor de belegger, die woningen wil ver-
>,0H, dat wist ik echt niet", zegt de
zeventienjarige Fons Totté schou
derophalend als je hem vertelt, dat
wj Zeelands jongste notulist van
landsvergaderingen is. Of liever ge
zegd- gaat zijn. Want: „Ik heb tot
n°9 toe een vergadering van de raad
van Hulst genotuleerd. Wanneer
vujn volgende keer gaat worden
weet ik niet. Dat zal wel niet zo lang
Weer duren. Ik ben al een tijdje in
de opleiding.
PONS Totté uit Kloosterzande is
schrijver op de afdeling algemene
zaken van de gemeentesecretarie in
Hulst Op die afdeling zetelt ook de
eer W. de Vriend, die hem de fijne
Reepjes van het notuleren bij-
engt. js trouwens vrij eenvou-
P' l0or- De notulist schrijft alleen
1 iet kort op, icat er allemaal -loordt
hfn' e debatten worden op de
na opgenomen. Het bandje wordt
tnol a1ge(iraaid en zo krijg je punc-
steno" no^v^en' Nee, ik kan geen
de eerste vergadering,
h +U'J no^uleerde, heel kort was
p'Le was' a]s me 9°ed herinner.
nnh,i^0eJeisendeblagen de
una Lons Totté opmaakte,
Er yler pa9*na's van folioformaat.
«fld 'i\Lrüar een- paar dineen 3e-
ip moeite eigenlijk. Maar
inae- n J nen' dat er een 'le!e
„I n stukken was. Dat neemt
ska ,rtel Ne bladzijden in be-
Uik Jh. 1 echt niet z° moei'
ie ,en' 'k tuas wel een beet-
minstèT tW- In Het begin ten'
Bidérim, ,teB'nteressaut raadsver-
maar'l itS WOnen"lk heb er
Het Uil, ">eimg meegemaakt.
de ad m.e een 9oede manier om
ie opdoet H.™ ervarin9en, die
ringen raadsvergade-
lkhnoBn LVan PV voor 'e stv-die.
°senbhk bezig met ge-
batZ inT'1 Nl E" wat de de-
dn aTlelraad}etreft: het 9e-
gen". om dle te kunnen vol-
FONS Totté begonzijn „gemeente-
administratieve carrière" op de se
cretarie van de gemeente Hontenis-
se. „Heel leuk daar. Maar ik was er
volontair. Dat is niet zo erg bevor
derlijk voor de dikte van je porte
monnee. Toen ik in Hulst schrijver
kon worden heb ik dat natuurlijk
direct gedaan. Het is heel interes
sant op de afdeling algemene zaken.
Je leert er van alles. Op het ogen
blik ben ik bijvoorbeeld bezig met
de eigendommenadministratie. Het
liefst wil ik me specialiseren op de
woningbouw. Voor de gemeentefi-
nanciën heb ik niet zo erg veel be
langstelling. Mijn vader wel. Die is
ontvanger in Hontènisse. Ik ontvang
liever centjes voor mezelf".
huren in de categorie tussen 140 en 180
gulden. Daarbij wordt gedacht aan een
gezinswoningen van 360 tot 400 m3, met
centrale verwarming uiteraard, maar
vooral met een wat royale indeling.
Als die woningen er straks komen,
dan zal ook de doorstroming een reë
lere zaak kunnen worden. „Maar dan
zal ook het gemeentelijke toewijzings
beleid hierop gericht moeten worden",
luidt de mening van de heer Kaland.
„Wie een hoger inkomen heeft, zal men
dan niet moeten toelaten in een goed
kope woning".
Er zullen beleggers nodig zijn, die het
de moeite waard vinden om in Zeeland
betere huurwoningen te gaan bouwen.
Daarbij is het woord „bouwconsortium"
gevallen, „maar van dat woord wil ik
graag af", aldus de heer Huisman, „het
is veel te groot voor wat we van plan
zijn".
Er komt geen bouwconsortium, maar
een gespreksorganisatie van (provin
ciale) overheid en andere, die bij deze
bouw betrokken zijn. Via besprekingen
wil men proberen een zo compleet mo
gelijk beeld te verkrijgen van de mo
gelijkheden, zodat voor de beleggers de
risico's zoveel mogelijk wordien be
perkt. Het doel is natuurlijk: te pro
beren voor deze bouw geld naar Zee
land te brengen.
In die gespreksorganisatie hoopt men
ook te komen tot een bouwstroom van
deze duurdere woningen. Daarbij zal
echter de goedkopere woning niet ver
geten worden. Men acht ook een com
binatie vah beide soorten woningen in
één bouwstroom niet onmogelijk.
A. J. KALAND
wennen
DEN HAAG (ANJ») -~ De 23-jarige
Haagse provo Chiel van Muiken heeft
bij de officier van justitie van die
stad een aanklacht ingediend tegen
politieagenten die hem zaterdag in het
politiebureau in de Jan Hendrikstraat
zouden hebben mishandeld.
De jongeman deelde in de binnen
stad pamfletten uit aan voorbijgangers.
Hij weigerde de door de passanten
weggegooide pamfletten van de straat
op te rapen, waarop de politie hem
arresteerde.
Volgens zijn brief zou hij in een cel
van de politiepost zijn geschopt en ge
slagen. Ook zou een politieagent heb
ben gezegd, dat het aan zijn „rotkop"
wel te zien was, dat hij een provo
was.
(Van onze correspondent)
GOES -- Het Algemeen Ziekenfonds
„Zuid- en Noord-Beveland' hield in „De
Prins van Oranje' een algemene ver
gadering van verzekerden en medewer
kers, waarin de begroting voor het
jaar 1967 voror de afdeling vrijwillige
verzekering werd behandeld en goed
gekeurd.
Als gevolg van de sterke stijging van
kosten, in het bijzonder die van zieken-
huisverpleging, moet de te betalen pre-
?nie per 1 januari a.s. worden ver
hoogd.
In het algemeen zal deze f 5V50 (v.h.
f 4.50) per week per persoon van 16
jaar of ouder bedragen. Voor studeren
de en invalide kinderen van 16 tot 27
jaar wordt de premie f 4,50 of f 4,25.
al naar gelang in welke regeling zij
kunnen worden ingedeeld.
Over de kwestie van de verhoging
der huisartsenhonoraria, waarover nog
geen overeenstemming tussen do huis
artsenvereniging en de ziekênfondsor-
ganisaties is bereikt, werd uitvoerig
van gedachten gewisseld. Door de huis
artsen- in Zuid- en Noord-Beveland is
medewerking toegezegd om, welke re
geling er ook mag komen, de uitvoering
daarvan voor de ziekenfondsverzeker
den zo eenvoudig mogelijk te houden.
Een ontwerp voor nieuwe verzeke-
ringsvoorwaarden voor de verplichte,
de bejaarden en de vrijwillige verzeke
ring werd aanvaard. In de verstrekkin
gen van de aanvullende verzekering
zullen enkele wijzigingen worden aan
gebracht.
Het bestuurslid de heer D. Gorsse,
werd als zodanig herkozen terwijl in de
plaats van de heer A. Dek. die om ge
zondheidsredenen is afgetreden, werd
gekozen de heer A. Scheele te Hoede-
kenskerke.
Verder vond een verkiezing plaats
van verzekerden-vertegenwoordigers.
Herkozen werden*de heren: Ph. Haver-
broek, Jac. P. Schrier en H. J. G. Cle
ment, allen te Goes; M. v. d. Guchte
te Heinkenszand; F. Menheere en A.
Rentmeester te Ovezande; A. Jacobus-
se en A. Scheele te Hoedekenskerke:
J. Ringelberg en W. D. de Jonge te
Kattendijke; J. C. Hamelink en J.
Klap te Kruiningen; C. M. v. d. Grjek
te Rilland; G. D. de Smit en ÏP. A.
Snoodijk té Wissekerke. Nieuw geko
zen werden de heren; M. L. de Koster
te Goes, M. Zuidwèg Mz, te Heinkens
zand, C. W. F. van IToute te Krabben-
dijke, Chr. Zoeteweij te Rilland en L.
P. Wolse te Kortgene.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN „Onzin". Zo
bestempelt men in Terneuzen de
hardnekkige geruchten, als zou de
Terneuzense vestiging van Philips
(800 werknemers) op het punt
staan te worden opgeheven. Er
bestaat, zo voegt men er van di-
rectiewege aan toe, geen enkele
reden tot ongerustheid en sluiting
van het bedrijf in Terneuzen is
in geen enkel opzicht in het ge
ding.
Wel wordt toegegeven'dat de order
positie van het bedrijf de laatste
maanden onder invloed van de wij
zigingen in de vaderlandse economie,
„wat verzwakt" is, Dit zou ook de ach
tergrond zijn, waartegen het intrekken
van de orders van Philips aan de
Zeeuwse Sociale Werkplaatsen moet
worden gezien.
Deze orders werden gegeven op
week-basis en konden dan ook per
week worden opgezegd. Dit is in Zee
land gebeurd, zo deelt men in Ednd-
noven mede.
In verband met de verminderde
vraag heeft men besloten het werk dat
tott nu toe werd uitbesteed, nu binnen
eigen muren uit te voeren. Op deze
wijz$ hoopt men een dreigend over
compleet aan werkkrachten en even
tuele ontslageri, die hiervan het gevolg
zouden zijn, te kunnen voorkomen.
Ook de geruchten over een voor de
deur staande verkorting van de werk-
tijden worden, ztf het gedeeltelijk, te
gengesproken. Er bestaan nog geen
concrete plannen voor. Wel is het mo
gelijk. da.t volgend jaar juli de werk
tijden verkort zullen worden.
(Van onze verslaggeefster)
GOES Gestreefd zal moeten wor
den naar de totstandkoming van een
gezamenlijk produktieapparaat tot be
nutting van zoet oppervlaktewater uit
het rivierengebied, waarin zowel Zee
land, Brabant als Rotterdam deelnemen.
Aldus een van de opmerkingen in het
jaarverslag van de N.V. Waterleiding
maatschappij Zuid-Beveland over het
jaar 1965.
Er moet verder, aldus de waterleiding
maatschappij, gestreefd worden naar
een zo groot mogelijke organisatorische
eenheid voor produktie, transport en
opslag binnen het gebied van zuidwest
Nederland.
Er wordt aan toegevoegd, dat, om zo
ver te komen, eerst binnen de provin
cie Zeeland de noodzakelijke organisa
torische eenheid tot stand gebracht zal
moeten worden
(Van onze verslaggeefster)
MIDDELBURG Voorkomen moet
worden dat de gewone burger, als ge
volg van een te ingewikkelde samen
leving, waar hij niets meer van snapt,
onmondig wordt. Met deze stelregel
voor ogen is een studiecommissie Op
bouwwerk. die is ingesteld door het
dagelijks bestuur van de stichting Zee
land aan het werk gegaan, om o.a. na
te gaan wat er in Zeeland voor mo
gelijkheden voor dat opbouwwerk zjjn.
De studiecommissie heeft haar be
vindingen op dit gebied gepubliceerd
in de vorm van een nota. Hieruit blijkt
o.a. dat het doel van het verrichten
van opbouwwerk globaal betekent het
beter doen functioneren van de maat
schappij. Met dat opbouwwerk kan
men dus alle kanten op.
Organisaties die zich op dit terrein
bewegen zijn o.a. instellingen voor
maatschappelijk werk, landbouworga
nisaties, buurthuizen en vormingsin
stituten.
In de nota komen verder o.a. de
wenselijkheden en mogelijkheden van
een coördinatie van het opbouwwerk
aan de orde.
De nota zal op grote schaal, bij wijze
van voorlichting, worden verspreid. De
studiecommissie is opgeheven. Wel zal
een groep in het leven worden geroe
pen, die zich met de dagelijkse prak
tijk van deze materie zal gaan bezig
houden.
TILBURG De Nederlandse Eco
nomische Hogeschool te Rotterdam
en de Katholieke Hogeschool te Tilbui#
hebben in samenwerking met de Raaö
van Nederlandse Werkgevers Verhon
den besloten de post-doctorale leergang
voor dit jaar te wijden aan, de Indus
trie-politiek in een Europese Gemeen
schap.
Ten behoeve van de discussie, zal
ieder college-onderwerp door twee do
centen worden ingeleid, respectieve
lijk van 10 - 11 en van 11 - 12 uur.
Na afloop van het tweede college-uur
is er gelegenheid tot discussie met
beide docenten tot 13 uur. Discussie
leiders zijn: Dr. E. W. Meier, prof. dr.
J. Kymmell en prof. jhr. dr. F. A. M.
Alting von Geusau.
De cursus, die 7 januari wordrt geo
pend door prof. jhr. dr. F. A. M. Al
ting von Geusau- wordt om de twee
weken, telkens op zaterdag gehouden
en duurt tot 18 maart. De eerste drie
zittingen worden in Tilburg gehouden,
de laatste drie in Rotterdam.
HOOFDPPLAAT Burgemeester J.
Eekhout is gisteravond in de gemeen
teraad van Hoofdplaat in de bres ge
sprongen voor de secretarissen en wet
houders van kleine gemeenten. Hjj is
van oordeel dat voor hen de zelfde
gunstige financiëlëe regelingen dienen
te worden getroffen als er bestaan voor
hun burgemeesters. De raad stemde er
in toe, dat liy deze kwestie schriftelijk
aan G.S. zal voorleggen.
Voor burgemeesters van gemeenten
met minder dan 2.000 inwoners (waar
toe ook Hoofdplaat behoort) is een zo
danige regeling getroffen, d-ait zij eerst
na twaalf jaar hun salariële maximum
bereiken. Voor him collega's van gro
tere gemeenten is deze termijn op zes
jaar gesteld. Een dergelijke bepaling
geidit echter niet voor de wethouders
en secretarissen, wier salaris-maximum
in iedere gemeente na een zelfde pe
riode wordt bereikt. Burgemeester
Eekhout zei deze situatie onbillijk te
achten.
met «rret'jnen; m
SC-haai
De tekening laat het tracé zien van de damdie'in het Brouwers-
havenschegat wordt aangelegd. De dam krijgt een lengte van ongeveer
zes kilometerHet drie kilomét er'lange damvak op de Middelplaat en de
Kabelaars bank is al voor een belangrijk deel klaar. De zuidelijke geul
(Brouwershavenschegat) zal mét de kabelbaan, de noordelijke geul (de
Kous) met caissons worden gesloten
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Rijkswaterstaat heeft
beslist welke methoden gebruikt
zullen worden bij de afsluiting
van hét Volkerak (1969) en de
twee str oomgeulen'van het Brou
wershavenschegat (1971). Het
Volkerak zal met doorlaatcais-
sons gesloten worden. De zuide
lijke stroomgeul van het Brou
wershavenschegat zal met de ka
belbaan worden gedicht. De dich
ting van de noordelijke geul zal
weer met behulp van caissons ge
schieden.
Bij de werken voor de afsluiting van
het Volkerak heeft de bouw van het
sluizencomplex tot nu toe de meeste
belangstelling gehad. Volgens het jong
ste driemaandelijks bericht Deltawer
ken zullen de schutsluizen en de voor
havens tegen het eind van 1967 gereed
zyn zodat de scheepvaart dan door het
sluizencomplex kan worden geleid.
Begin 1967 zal reeds met de «uitvoering
van de Voikerakafsluiting worden be
gonnen maar de scheepvaart zal tot het
einde van het jaar ongehinderd van
de bestaande route gebruik kunnen
maken.
Uit een vergelijkende studie, waarbij
globale afsluitingsplannen volgens het
caisson- en kabelbaanprincipe werden
opgesteld, bleek dat dichting met door-
laatcaissons de voorkeur verdiende. De
totale kosten van beide mogelijkheden
liepen niet ver uiteen. Ze hebben bij
de keuze dan ook geen rol van bete
kenis gespeeld. Wel belangrijk was de
verwachting dat de maximaler,snelhe-
den in het sluitgat na het plaatsen van
de doorlaatcaissons belangrijk kleiner
zouden worden dan bij een kabelbaan-
sluiting. De caissomnethode zou hier
door met minder risico gepaard gaan,
4 oor de tweede keer binnen acht dagen werd op het strand bij Domburg
een projectiel uit de tweede wereldoorlog gevonden. Was het vorige week
een enorme torpedo, gisteren was het een 250 kilo zware Engelse brisantbom
De mannen van de H.V.D. uit Nijmegen hadden het weer vlug voor elkaar
De bom was nog in prima staat en kon binnen tien minuten onschadelijk
gemaakt worden. Een grote bulldozer sleepte het gevaarte na de verwijdering
van de ontsteking over het strand en de duinen naar een busje, dat voor
verder vervoer naar de bunker bü Nijmegen zorgde.
De keuze van een sluiting door mid
del van caissons heeft nog dit voordeel
dat een gewijzigd type doorlaatcaisson
kan worden gebruikt. Het gaat hier
om het zogenaamde schuine landhoofd-
caisson. De ervaringen, die rijkswater
staat met dit type caisson in het Vol
kerak zal opdoen, kunnen misschien bij
latere afsluitingen (met name die yan
de Oosterschelde) worden benut.
Tot nu toe was het gebruikelijk om
de zijkanten van een sluitgat verticaal
af te werken. Bij de sluiting met cais
sons liet men de caissons tegen de ver
ticale wand aansluiten. Deze loodrechte
begrenzingen bij een caissonsluiting
kunnen echter zodanige ontgrondingen
veroorzaken, dat zij de voordelen van
een caissonsluiting weer tenietdoen.
Door de toepassing van speciale land-
hoofdcaissons, waardoor het mogelijk
wordt de zijkanten van het sluitgat
onder talud af te werken, kan dit na
deel grotendeels uit de weg worden
geruimd.
De keuze van de afsluitingsmethode
van het Volkerak is voorts nog be-
invloed door het feit, dat geen
gebruik kan worden gemaakt yan
de, kabelbaan, die gebruikt is bij
de dichting van de noordelijke geul
van de Grevelingen. Deze kabelbaan
wordt namelijk gebruikt voor de af
sluiting van het Haringvliet. Wanneer
ook voor het Volkerak de keus op
sluiting per kabelbaan zou zijn geval
len zou een geheel nieuwe kabelbaan
installatie nodig zijn geweest. Voor de
aanleg van de Volkerakdam zullen der
tien normale caissons en twee schuine
landhoofdcaissons worden gebouwd.
Van de dertien normale caissons wordt
er één als reserve beschouwd.
Verwacht wordt ddt de sluiting in
het voorjaar van 1969 een feit zal zijn.
De weg, die op de dam zal worden
aangelegd en die enerzijds op de Ha
ringvlietbrug en anderzijds op de toe
komstige Zoom weg zal aansluiten, zal
vermoedelijk in 1970 voor het verkeer
opengesteld kunnen worden.
Bij de keuze van de sluitingsmetho
den voor de geulen in het Brouwers
havenschegat tussen Schouwen-Duive-
land en Goeree-Overflakkee is de slui
ting van de zuidelijke stroomgeul be
palend geweest. De zuidelijke stroom
geul is zeer diep (N.A.P. 27 meter)
en ligt bovendien vlak tegen de Schou-
wense oever aan. Aangezien de stabiU-
t.eit van de onmiddellijk aan de diepe
geul grenzende oever van Schouwen
zo goed mogelijk gewaarborgd moet
blijven zullen aan de dichting van de
zuidelijke geul zeer strenge maatsta
ven ten grondslag moeten liggen. Bij
de keuze van de te gebruiken afslui
tingsmiddelen is deze stabiliteit zelfs de
belangrijkste factor geweest.
Een geleidelijke sluiting van de zui
delijke geul (door middel van een ka
belbaan dus) bleek te prefereren bo
ven een caissonsluiting; dit zowel ter
wille van de stabiliteit van de Schou-
wense oever als met het oog op de
technische uitvoering. Sluiting met be
hulp van een kabelbaan is. bovendien
goedkoper.
De noordelijke stroomgeul kan, in
combinatie met het werk in de zuide
lijke geul, het best met caissons worden
afgesloten. Beide sluitgaten zijn be
paald op een breedte van één kilome
ter. Waterloopkundig gezien zou in de
noordelijke geul een sluitgat van 2000
meter het beste zijn.
Wanneer het sluitgat duizend meter
bedraagt zal n.l. een zeer sterke stroom
ontstaan. De schadelijke werking daar
van kan echter worden beperkt door
een uitbreiding van de bodembescher
ming. Aangezien de kosten van deze
versteviging veel geringer zijn dan de
meerkosten van een sluitgat van twee
kilometer, heeft rijkswaterstaat toch
maar liever yoor het kleinere «luitgat
gekozen.
t
