Brand was wraakoefening Baanbrekend plan tot wijziging demonstratieverbod Parker SUCROSA SSEE Akademisch oproer Officier in proces: Ambonezen r. 0 hebben terreurgroep als maffia m dood dl. Sölimo l N.K.Y. wil dat kabinet blijft is fantastisch! Hanoi wijst Brits plan voor vrede af 7 STAAT BETAALT SCHADE INDONESISCHE AMBASSADE Thalium in pudding Vrouw wilde man „alleen maar misselijk maken" Weer twee oude mensen dood door kolendamp VRIJSPRAAK R.M.S. MARCHEREN Noordkoreaans schip zinkt na vuurgevecht P. v.d. A.-fractie in Amsterdam AMBASSADEUR TOEGARINOV OVERLEDEN JAREN 30 STRAATGEBEUREN Wordt de Parker „4-color flighter" uitsluitend gebruikt door groot-industriëlen VROUW ZWEEDSE PREMIER STAAKT 7 DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 12 OKTOBER 1966 ROTTERDAM (ANP) De komst van een hand in het huis van de 36-ja- rige Rotteidamse spoorwegbeambte F de J. blijkt voor zyn vrouw de aanlei ding te zijn geweest om haar man met rattengif ie „behandelen". „Ik hield erg van het beest, maar hij niet", vertelde Greta B. gisteren aan de president van de Rotterdamse rechtbank. Zij moest zich daar verantwoorden voor een pri mair ten laste gelegde noging tot moord. De vernouding tussen de twee werd steeds slechter. Enige dagen voor Kerst- mist diende zij haar man chocoladepud ding met thalium op. De J. werd na enige tijd ziek. Na enkele weken was zijn toestand zorgwekkend. Het werd zo erg, dat hij naar zijn ouders in Gro ningen vluchtte. Daar werd hij na twee dagen in een ziekenhuis opgenomen. „Ik wilde mijn man eigenlijk alleen maar misselijk maken" luidde de ver klaring van Greta B. gisteren De raads vrouwe, mr. Versteege-Kettlich, wist daarvoor wel een verklaring. Volgens haar was verdachte toen in verwachting en wilde zij haar man. net als zij zelf was, misselijk zien. Psychiaters achtten haar minder toe rekeningsvatbaar en noemden een ter beschikkingstelling van de regering de beste oplossing. De officier van justitie mr. Van der Meulen, nam deze sugges tie over. Hij eiste negen maanden met aftrek van voorarrest en ter beschik kingstelling van de regering. De pri mair ten laste gelegde poging tot moord veranderde hij in poging tot doodslag. De officier was van mening, dat ie mand die zo gestoord is onmogelijk het kalme beraad en het rustige overleg van een poging tot moord in de schoenen kan worden geschoven „Zij handelde in een soort wanhoop en onvermogen", zei hij. De rechtspraak doet uitspraak op dinsdag 25 oktober. UTRECHT (ANP) Het kabinet gaat een moeilijke week tegemoet. Men spreekt, aldus „Ruim Zicht", het blad van het Nederlands Katholiek Vakver bond, over een kabinetscrisis alsof het lot van deze regering reeds beslist is. Het N.K.V. voegt hieraan toe, dat ech ter nergens een alternatief wordt aan gegeven. Misschien, zo zegt het, wordt heel in het geheim in contacten tussen enkele politici van wel en niet aan de rege ring deelnemende partijen iets voor bereid. Maar dat lijkt het N.K.V. meer op conspiratie dan op constructief zoe ken naar een alternatief. Het N.K.V. stelt prijs op continuering van dit kabinet op dit moment, aldus „Ruim Zicht". Als men het anders wil moet men duidelijk weten, dat men ook de verantwoordelijkheid op zich neemt voor een aantal belangrijke zaken, zoals de loonpolitiek voor 1967. aldus het blad. (Van onze correspondent) EIBERGEN Het bejaarde echtpaar Ie Biesebeek-Onis in Eibergen is dins- öagmorgen vroeg door kolendampver- giïtiging om het leven gekomen. Man en vrouw 72 en 68 jaar oud wer- aen levenloos in hun woning aangetrof fen, in de huiskamer waren de televisie *n de lampen nog aan. Daaruit blijkt «Jt het echtpaar maandagavond al on wel moet zijn geworden. (ADVERTENTIE) In Ma«u 5"lt8r- Goadgsksurd ds N.V.S. - ««charme, voor de slanke lijnl (Van onze redactie buitenland) DEN HAAG Tegen de twaalf jeugdige Ambonezen, verdacht van brandstichting in de Indone sische ambassade in Den Haag zijn gevangenisstraffen geëist die variëren van negen maanden met aftrek van voorarrest en waarvan drie maanden voorwaardelijk voor de ouderen tot een tucht- schoolstraf van zes maanden met aftrek en waarvan twee maanden voorwaardelijk voor een tweetal vijftienjarigen. De ouderen hebben voorts een proeftijd van drie jaar gekregen. In deze periode mogen zij zich niet in de gemeenten Den Haag en Wassenaar ophouden. De rechtbank doet over veer tien dagen uitspraak. Voor de behandeling van de zaak gis termorgen door de rechtbank in Den Haag was grote belangstelling. Twee autobussen met onder andere de ouders van de vyf strafrechtelijk min derjarige verdachten kwamen uit de Ambonezenwyk in Moordrecht naar de terechtzitting. Onder de tientallen be langstellenden waren ook deputaties van de bewoners van andere Ambone zenkampen en -woonwijken aanwezig. Ook mevrouw Soumokil, de weduwe van de ter dood gebrachte president van de republiek der Zuid-Molukken en haar twaalfjarig zoontje. De twaalf verdachten, allen afkom stig uit Moordrecht, stichtten in de nacht van 26 op 27 juli brand in de kanselarij van de Indonesische ambas sade aan de Tobias Asserlaan in Den Haag. Zij hebben dit tegenover de Haagse politie bekend. Daarbij bleek dat ze zonder enige leiding opereerden. De jonge Zuidmolukkers waren op 26 juli aanwezig geweest bij de aankomst van mevrouw Soumokil op Schiphol. Ze waren diep onder de indruk geraakt. Op weg naar huis bepraken ze onder elkaar de dood van dr. Soumokil, die door de Indonesiërs gevangen werd ge nomen en ter dood veroordeeld. Het vonnis werd in het voorjaar voltrok ken. De twaalf jonge mannen uit Moor drecht spraken af de kanselarij van de Indonesische ambassade in brand te steken. De aanslag op het gebouw ver oorzaakte een schade van f 75.000 welk bedrag door Nederland zal worden ver goed. De opsporing van de daders verliep moeizaam. In totaal werden negentien personen aangehouden, waarvan er ze ven niets met de aanslag te maken ble ken te hebben. Een maand na de aan slag was de politie, in .samenwerking met de rijksrecherche, klaar met het onderzoek. De raadsman mr. H. Droesen bepleit te op juridische gronden vrijsyraak. Volgens hem was er geen sprake van brandstichting in de zin van het wet boek van strafrecht, daar er geen ge vaar was voor belendende percelen, terwijl mr. Droesen eveneens betwij felde over er gesproken kan worden van gevaar voor personen. In zijn pleidooi stelde mr. Droesen zich tegenover de officier van justitie die de kwestie van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS) een' zaak had genoemd van „republiekje spelen" van Ambonezen, hetgeen niet zoveel om het lijf heeft. Volgens de raadsman bestaat de RMS in vrijheid op Ceram. Boven dien heeft de Nederlandse rechter in di verse uitspraken de RMS erkend. Mr. Droesen vergeleek de Zuidmolukkers in ons land met de Nederlandse kolonie in Engeland gedurende de tweede we reldoorlog met dit verschil, dat de Ne derlandse kolonie kon rekenen op machtige bondgenoten. Mr. Droesen kwam zodoende tot de conclusie, dat verdachten in machteloze woede hebben gehandeld, omdat de president van de Republiek der Zuid- Molukken was vermoord door de Indo nesiërs. Hij verklaarde dat de Zuid molukkers in ons land trots zijn op de verdachten. De jongeren hebben er blij- ken van gegeven dat de RMS-zaak bij hen leeft. Bij het verhoren van de verdachten ontpopte de 19-jarige Jacob S. zich als degene, die het beste het woord kon doen. Hij antwoordde op vragen van mr. van Hattum of de brandstich ting gelukt was en of zij er tevreden over waren: „Ja". Daarmee stemden de anderen in. De groep jonge Ambonezen had gehandeld uit wraak om het ver moorden van hun president (van de Re publiek der Zuid-Molukken). Zij heb ben tevens bedoeld de aandacht van de buitenlandse mogendheden en van de Nederlandse regering te vestigen op de positie van de RMS. Volgens Willem S. kunnen de Zuidmolukkers in ons land niet, zoals al zestien jaar lang, al leen maar met spandoeken blijven lo pen. Geen van allen, op de man af ge vraagd, zei spijt te hebben van de brandstichting. Alleen speet een van hen het, dat zij het niet in Indonesië had den kunnen doen. Dat het er niet meer dan twaalf wa ren, die op 26 juli de ambassade in brand gingen steken, kwam gewoon doordat men voor dit werk niet met te veel mensen zou moeten zijn, daar an ders de politie het weer vroegtijdig in de gaten zou kunnen krijgen, verklaar de Jacob S. Hij voegde er nog aan toe, dat er niemand was die weigerde mee te gaan. De officier van justitie mr. van 't Veer meende, dat in de Ambonezenwijk van Moordrecht een jongerengroep is ge vormd, die terreuracties uitvoert, een soort maffia. „Allerlei voorvallen kun nen er aanleiding geven tot terreurda den". aldus mr. van 't Veer. Duidelijk werd dat een oud-korporaal parachutist en commandotroeper van het KNIL een groep van 60 jongens en 24 meisjes in Moordrecht leerde mar cheren. Hij was hiertoe aangezocht door de wijkraad. Het marcheren was be doeld voor het vlagvertoon bij de vie ring van 25 april, de onafhankelijkheids dag van de RMS, in Den Haag, waarbij ook jaarlijks wordt gedemonstreerd. De oud-korporaal ontkende, les te hebben gegeven in het meswerpen, ongewapend vechten, het maken van molotovcock tails en het excerceren met stokken of namaakgeweren. De zeven verdachten die de oefening hadden meegemaakt, be aamden dit. De secretaris van de wijkraad, een vertrouwensmar van de Ambonese be volking van Moordrecht, verklaarde nimmer iets te hebben gemerkt van het bestaan van een groep jonge vrijheids strijders, die ondergronds terreurdaden voorbereidden. Hij verklaarde zich te gen de Ambonezen, die pro-Indonesië zijn. Zijn afkeer van de Javanen, onder wier juk naar zijn mening de Zuidmo lukkers in de Indonesische archipel ge bukt gaan, liet hij blijken toen hij de rechtbank meedeelde: „Als ik het moet doen, vermoord ik de hele ambassade" daaAmee bedoelde hij, naar later werd duidelijk gemaakt, dat als de gelegen heid zich voordoet en het is toegestaan in de oorlog tegen Indonesië, hij ook de Indonesiërs in ons land zou doden. Op de foto de moeder van een van de verdachten, die haar tranen de vrije loop liet. SEOEL (Reuter) Een torpedoboot- jager van de Zuidkoreaanse marine heeft dinsdag aan de oostkust van Ko rea een Noordkoreaans „snel spionage- schip" in een vuurgevecht tot zinken gebracht. Men neemt aan dat een deel van de bemanning is verdronken. Er was drie en een half uur jacht ge maakt op het naar schatting 30 a 40 ton metende Noordkoreaanse schip. Een Zuidkoreaanse officier werd bij het vuurgevecht gewond. De torpec'oboot'jager had het Noord koreaanse schip maandagavond laat ont dekt in het gebied tussen de demarcatie lijn en het Zuidkoreaanse eiland Oel- loeng-Do. NEW YORK (UPI/Reuter) On danks de duidelijke afwyzing door Ha noi heeft de Britse minister van bui tenlandse zaken, George Brown, giste ren in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties zijn zes-punts vredes plan voor Vietnam ontvouwd. Brown deed opnieuw een beroep op Rusland, vertegenwoordigd door mi nister van buitenlandse zaken Andrei Gromiko, als mede-voorzitster van de Geneefse conferentie van 1954 over In dochina, deze conferentie weer bijeen te roepen teneinde een oplossing voor de Vietnamese oorlog te vinden. Brown zei, dat ondanks de weigering van Noord-Vietnam om over het plan te praten, er volgens hem in de Geneef se akkoorden wel een basis voor een overeenkomst voor zowel de Amerika nen als de Noordvietnamezen te vinden is. Browns plan werd vorige week op het Labour-partijcongres in Brighton ont vouwd. China heeft dinsdag alle vredesvoor stellen van de afgelopen tijd verwor pen en gezegd dat de strijd in Vietnam moet worden voortgezet tot alle Ame rikaanse en met hen verbonden troepen zich terugtrekken. In een hoofdartikel in het communis tische partijblad „Volksdagblad" wordt van de voorstellen van India en Zuid- Slavië tot en met de oproep van de paus, de voorstellen van Oe Thant en de jongste Britse en Amerikaanse sug gesties gezegd: „Alles wijst op een nieuw en uitgebreid „vredesoffensief" in de kwestie-Vietnam door Amerikaanse imperialisten en Russische revisionis ten", maar het doel is een staken van de bombardementen op Noord-Vietnam te gebruiken als „lokaas om met he' Vietnamese volk te marchanderen over beëindiging van zijn strijd". Het blad herhaalt de eis van presi dent Ho Tsji Minh, dat alle geallieer de troepen uit Zuid-Vietnam moeten worden teruggetrokken. Het blad noemt secretaris-generaal Oe Thant „een vol ledig Amerikaans produkt". DEn HAAG (ANP) De ambassa deur van de Sovjet-Unie in Nederland, de heer 1, I. Toegarmov. is maandag avond in Moskou overleden. Dit is giste ren van de zijde van de Sovjet-ambas sade in Den Haag vernomen. De ambasadeur is zestig jaar gewor den. Hij was in juli met vakantie naar de Sovjet-Unie gegaan. Hij werd daar ziek en is niet meer in Nederland terugge keerd. De heer Toegarinov die eerst journa list is geweest, kwam in 1945 in de di plomatieke dienst. In 1963 werd hij ambassadeur in Den Haag. (Van onze correspondent) AMSTERDAM Om de heersende onrust in Amsterdam weg te nemen en een betere verstandhouding te bevorderen tussen overheid en burgerij heeft de partij van de arbeidsfractie uit de gemeenteraad voorstellen inge diend tot een drastische wijziging van de algemene politieverordening. „Totnutoe", aldus fractievoorzitter drs. N. van Thijn, „waren alle demon straties in principe verboden. Wanneer onze voorstellen worden aangenomen, zal iedere vorm van demonstratie in beginsel zijn toegestaan, mits de open bare orde niet wordt verstoord". De samenstellers van het plan zijn zich ervan bewust geweest, dat het begrip „openbare orde" een nadere uitwerking vergde. Zo kwamen zij tot drie criteria. „In de eerste plaats mag de afwik keling van het verkeer niet belem merd worden. Dit betekent niet, dat iedere auto, die een ogenblik wordt opgehouden, nu kan pretenderen, dat de afwikkeling van het verkeer belem merd wordt. Dit is slechts het geval, indien door de demonstratie langduri ge verkeersopstoppingen ontstaan, om dat er geen mogelijkheden zijn, tijdig het verkeer om te leiden. Een sit-down-demonstratie op een trottoir in een straat, waar voetgan gers zonder gevaar van de rij wel ge bruik kunnen maken, wordt door ons niet als een belemmering van het ver keer beschouwd. In de tweede plaats is er verstoring van de openbare orde indien ter gelegenheid van de demon stratie aan personen letsel wordt toe gebracht dan wel schade aan zaken. De volle verantwoordelijkheid hiervoor wordt gelegd op de demonstranten, in dien zij geen vergunning hebben aan gevraagd of verkregen. Is dit laatste wel het geval, dan is het de taak van de politie, voor handhaving van de openbare orde te zorgen. Een derde element van verstoring van de openbare orde is het gebruik-, maken van de vrijheid van menings uiting teneinde gedachten uit te druk ken, die in strijd zijn met de in een democratische samenleving algemeen aanvaarde rechten en vrijheden. Men mag van zijn eigen vrijheid geen ge bruik maken om te trachten die van een ander te beknotten." Wat het laatste punt betreft zei drs. Van Thijn: ,,De bedoeling is wel, dat men het zeer voorzichtig hanteert. Tot een beter begrip diene dat de huidi ge algemene politieverordening tot stand kwam in de jaren '30, ten tijde van de straatterreur van de W.A. Wij hebben gemeend, het derde criterium te moeten handhaven in het besef, dat zoiets weer kan gebeuren. Het voorstel van de Partij van de Arbeid (mede tot stand gekomen op (ADVERTENTIE) Een OLVEH spaarplanpolis voor uw premiespaarplan aandrang van de Tweede Kamer 'en zelfs van de minister van Justitie) maakt het in principe iedere vorm van demonstratie mogelijk. Spreekko ren zullen niet meer verboden zijn, er zullen krenten mogen worden uitge deeld en op de spandoeken mag alles staan, wat de demonstranten maar wil len beweren. Voorwaarde is slechts, dat niet wordt gezondigd tegen de cri teria, waarin het begrip openbare or de" staat geconcretiseerd. Mocht hier over verschil van mening zijn tussen de demonstranten en de politie, dan maakt de nieuwe redactie van de al gemene politie-verordeing het mogelijk dat de rechter uitspraak doet. De P. v.d.A.-fractie vindt het voorts onno dig. dat er voor demonstraties een ver gunning moet worden aangevraagd. Haar voorstel voorziet slechts in een meldingsplicht, 24 uur voor de demon stratie of in ieder geval zo spoedig mogelijk. Dit laatste betekent, aldus drs. Van Thijn, dat men in het ver volg, staande een protestvergadering, kan besluiten al demonstrerend het pand te verlaten. Nodig is slechts een telefoontje, dat de politie bijtijds de nodige verkeersmaatregelen kan ne men. Drs. Van Thijn vatte de pluspunten van het verstrekkende Partij van de Arbeid-voorstel als volgt samen: „Mo menteel moet de agent bepalen wat mag en wat niet mag. Straks zijn er drie duidelijke criteria Waarop in de beleidssfeer algemene instructies kun nen worden gebouwd. De politie heet dan meer houvast. De demonstratie wordt een normaal straatgebeuren. De agenten hoeven niet meer het gevoel te hebben dat ze moeten optreden. Hun taak wordt louter regelend en toeziend. Wij zien hier een mogelijkheid voor een kli maatsverbetering tussen politie en bur gerij". De bedoeling is dat de voorstellen zo spoedig mogelijk door de gemeente raad behandeld zullen worden. Alge meen wordt verwacht dat zij met gro te meerderheid van stemmen zullen worden aangenomen. Pve krachtige militaire regerin gen in Brazilië en Argentinië, de twee „reuzen" van Zuid-Ame- rika, hebben momenteel meer dan alleen academische belangstelling voor hun nationale universiteit. Zij hebben daar een goede re den voor, want in deze twee lan den hebben de studenten zich re centelijk geroerd en dit heeft slachtoffers geëist. Niettemin kan niemand met zekerheid zeggen wie de strijd heeft gewonnen. Ook de studenten hadden hun redenen. Zij protesteerden heftig tegen de uitvoering van rege ringsplannen om wijzigingen aan te brengen in het universiteitssy steem. En ten tweede vielen zij de respectievelijke regeringen recht streeks aan met de beschuldiging dat deze dictatoriaal waren. De regeringen van Juan Carlos Ongania in Argentinië en Hum- berto Castello Branco in Brazilië beschuldigden op hun beurt de studenten ervan communisten te zijn, of op z'n minst door com munisten beïnvloed. In Argentinië bereikte de cri sis een hoogtepunt in juli toen die acht landelijke universiteiten op last van de regering werden bezet, hetgeen in vier eeuwen niet was gebeurd. Sinds hun stichting, in de da gen dat Argentinië nog onder Spaans bestuur stond, werden de universiteiten geleid door profes soren en door de studenten zelf, wat in bijna geheel Latijns-Ameri ka het geval was. De regering van Ongania, die in juni na een staatsgreep aan de macht was gekomen, dacht daar anders over. Volgens haar waren de scholen broednesten voor ondermijnende activiteiten van communisten geworden. Zij plaatste alle scholen onider haar toezicht. Dit was de studenten niet naar de zin en in een groot aantal ste den gingen zij de straat op om te demonstreren. Het gevolg was ernstige botsingen met de politie, waarbij een student werd gedood, tientallen anderen gewond raak ten en honderden gearresteerd werden. Begin deze maanid opeinden de universiteiten hun deuren weer, maar werden nu geleid door functionarissen, die aanvaardbaar waren voor de regering. Langza merhand stroomden de studenten de klaslokalen weer binnen maar niemand kan zeggen of de moei lijkheden thans voorbij zijn. In Brazilië verzetten de studen ten zich rechtstreeks tegen de mi- litaiie regering, die volgens haar eigen zeggen kon steunen op een ONGANIA grote aanhiang ondier het volk toen zij in 1964 president Joao Goulart afzette. Sindsdien is er, voornamelijk als gevolg van impopulaire en van tijd tot tijd ondemocratische maatregelen, niet veel van deze aanhang overgebleven. Voor velen is de verkiezing van Arthur Costa E. Silva als presi dent het teken geweest van het begin van een rechts-georiën- teerd militair, dictatoriaal bewind. Costa E. Silva, een vroegere maarschalk van het leger, was verleden week de enige kan didaat bij verkiezingen waarin de regering haar absolute macht be vestigde. De studenten protesteerden te gen de verkiezing, die in feite een klucht was en spraken van „de dood van de democratie" in Bra zilië. Hun reactie was echter mild vergeleken bij die welke volgde op het besluit dat de regering vo rige maand aankondigde om col legegeld te gaan heffen. Ook hier trokken de studenten in alle grote steden de straat op en richtten een ware ravage aan. De gevolgen: één dode politieman en een groot aantal gewonde de monstranten. De regering verklaarde dat de relletjes waren uitgelokt door communisten in een poging een deel van hun macht terug te win nen die zij met het verdwijnen van president Goulart hadden verloren. Ook de Braziliaanse studenten zijn weer naar de collegezalen teruggekeerd. Maar de vrees blijft dat zowel in Argentinië als in Bra zilië nieuwe onlusten zullen uit breken. (ADVERTENTIE) Neen. De Parker 4-Color Flighter is de beste vier kleurenballpoint voor alle praktische mensen met goede smaak. De Parker 4-Color Flighter is een exclusief model in het Parker assortiment, waarbij vele bijzondere vin dingen zijn toegepast. Zo springen met een simpel handgebaar elke der vier kleuren naar uw wens tevoor schijn, De strakke vormgeving en verfijnde techniek - dwingen bij iedereen bewondering af. ƒ24.50 Parker 65 Ballpoint. Behorend bij de nieuwe Parker 65 vulpenhouder. De roterende extra-grote vulling waar borgt grote betrouwbaarheid. Vanaf 27.50 Produkten van de «T* Parker Pen Company, fabrikant van 's werelds meest gevraagde vulpennen. IN EGYPTE ZIJN 14 jonge intellec tuele marxisten gearresteerd, omdat zij een verboden politieke organisatie wil den oprichten. STOCKHOLM i Keuter) De echtgenote van de Zweedse premier, Aina Er- lander, is gisteren te zamen met ongeveer 1.300 andere Zweedse leraren in staking gegaan omdat onderhandelingen voor een nieuwe arbeidsovereenkomst zijn mis lukt. Mevrouw Eriander is lerares scheikunde. Ongeveer 50.000 leerlingen worden door de staking getroffen. De stakers zijn het niet eens met het verlengen van het academische jaar met een week of met de cis dat van de zomervakantie twee weken worden besteed aan herhalingscursussen. Studenten in Stockholm hebben verklaard dat zjj volgens het rooster zullen blijven doorwerken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1966 | | pagina 7