FORMOSA
W irtschaf tswunder
van Oost-Azië
T.b.c. steekt soms
toch de
kop op
nillmü
DEU1
Bcslissir
in postco
EVEN
I uitblazen
mevrouw
Bezoekt de ^rote jaarmarkt j
te Axel
ervaren
rondbreimachine monteurs
te koop gevraagd
ADJUNCT-INSPECTEUR
Voorlichting over
vakopleiding in
Bergen op Zoom
W. Bary directeur
stadsschouwburg
Maastricht
Zesdaagse Zürich
ADO spreekt
KNVB aan
v
DAGBLAD DE STEM
Sokken en kousen
breimachinemonteurs
HOLEPROOF MILLS
AUCKLAND
NIEUW-ZEELAND
Buitengewone ledenvergadering
Kuiken- en/of varkensmesferij
Open kerk
d-
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 8 DECEMBER 1965
(Van een medewerker)
TAIPEH „Ilha Formosa
heerlijk eiland", riepen de Spaan
se zeevaarders uit bij de ontdek
king van Formosa in 1583. Later
bezetten de Chinezen het land,
daarna wilden de Nederlanders het
hebben. Kort voor de eeuwwisse
ling kwamen de Japanners naar
Formosa, die het na de tweede
wereldoorlog dan weer terug moes
ten geven aan de Chinezen. Qua
oppervlakte is 't eiland iets groter
dan Nederland en Luxemburg sa
men. Is Nederland het dichstbe-
volkte land van Europa, hier moe
ten nog meer mensen op één be
woonbare vierkante kilometer wo
nen. Bovendien bestaat tweederde
deel van het land uit een steil
gebergte en uit woestenij. Herfst
1945. na het krijgsgewoel, was For
mosa een en al ellende. Vier jaar
later trok maarschalk Tsjang-kai-
Sjek zich met zijn troepen op For
mosa terug. De 2,5 miljoen vluch
telingen brachten nieuwe politiek-
sociale problemen met zich mee. In
het kader van een grote econo
mische opbouw ontstonden nieuwe
takken van industrie. Door een
succesrijke grondpolitiek werd een
economisch gezondere boerenmid-
denstand geschapen. Zij is waar
schijnlijk de enige in de landbouw-
geschiedenis waarbij de tot zelf
standige boeren gemaakte pachters
even tevreden als de onteigende
grootgrondbezitters, die de volle
dige waarde van hun land ontvin
gen in staatsobligaties en aandelen.
VANDAAG de dag is Nationaal-China
het Aziatisch „Wirtschaftswunder" ge
worden, zodat de Verenigde Staten
enige maanden geleden zelfs hun eco
nomisch hulpprogramma konden stop
zetten. In de zomer van 1949 was het
bevolkingsaantal 7,4 miljoen. Momen
teel zijn er meer dan 12 miljoen men
sen. De bevolkingsaantal is dus ca. 90
gestegen en de jaarlijkse toename
van 3,4 geldt als een der hoogste
ter wereld. Ook het school- en ont
wikkelingsprogramma, dat als het voor
uitstrevendste van Azië geldt, werd
doeltreffend opgebouwd. Iedere vierde
inwoner van Taiwan is scholier. Er
zijn 9 universiteiten en 24 hogescho
len met in het toaal 45.014 studenten,
evenals 320 middelbare en 1.995 lagere
scholen. Nog geen 10 van de totale
bevolking is nu nog analfabeet.
Het werkelijke volksinkomen steeg
sinds de economische opbouw in 1952
met 200,3 en het inkomen per per
soon met 143.8 dat is (met uit
zondering van Maleisië) het hoogste
van Z.-oost-Azië. De economische groei
bedraagt ongeveer 7,9 per jaar.
De export nam toe met 260 For
Rijstoogst.
Winkelstraat in Taipeh.
mosa werd in de loop der jaren het
tweede grootste suiker-exportland ter
wereld en dit jaar hoopt men op een
verdere produktiestijging tot meer dan
een miljoen ton suiker. Bij de export
van ananasconserven staan de nijvere
eilandbewoners zelfs op de eerste plaats
de jaarijkse winst bedraagt omge
rekend rond 13 miljoen US-dollars
en bij de uitvoer van paddestoelencon-
serven hebben zij de tweede plaats
ter wereld bereikt. Aan rijst voert
Nationaal-China de laatste tijd 800.000
ton per jaar uit, nu ook naar Japan
en Indië. Rood-China, het oude rijst
land, moet daarentegen rijst impor
teren. In de herfst 1949 oogste men op
Formosa 1,2 miljoen ton. Tegenwoordig
brengen de rijstoogsten in het noor
den twee en in de zuidelijk deel drie
per jaar, totaal 2,2 miljoen ton op,
een stijging dus van bijna 90
EIND JUNI van dit jaar konden de
Verenigde Staten met het oog hierop
hun economische hup staken, die het
land in de laatste zestien jaar 1425
miljoen dollar verschafte. De laatste
berichten uit Formosa wijzen uit, dat
sindsdien ook de algemene financiële
en economische positie van Nationaal-
China zich gestadig verder gunstig ont
wikkelt.
De industrieprodukttie maakte in ver
gelijking met dezelfde periode in vorige
jaren een sprong van 18,5 en ook
(Van een onzer verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM Binnenkort wor
den in verschillende gemeenten voor
lichtingsavonden gehouden over het doel
en de taak van het centrum voor vak
opleiding te Bergen op Zoom.
Deze avonden zijn vooral bedoeld voor
de oudere ongeschoolde mensen. Er zul
len dia's worden vertoond en eventuele
vragen worden beantwoord.
In Ossendrecht wordt deze avond op
13 december in het patronaat gehouden,
in Hoogerheide op 15 december in café
Stuijts en in hotel Concordia te Steen
bergen op 17 december.
MAASTRICHT. Met 25 van de 36
stemmen heeft de Maastrichtse gemeen
teraad- benoemd tot artistiek directeur
van de nieuwe stichting Cultureel Cen
trum de heer W. H. J. Bary, voorheen
directeur van de Tilburgse schouwburg.
Deze nieuwe stinchting Cultureel Cen
trüm Maastricht zal onder haar beheer
krijgen de stadsschouwburg Maastricht
en het Staairgebouw te Maastricht. De
directeur van nv Staargebouw, de heer
P. H. G. Achten, is door de raad be
noemd tot commercieel directeur van de
nieuwe stichting.
de landbouwproduktie wees op een aan
zienlijke stijging.
Men schat bij een gelijk blijvende
politiek-sociale ontwikkeling de jaar
lijkse toename van de totale produktie
van Formosa voor de komende tien jaar
op 7 die van het nationale inkomen
op ca. 4,5 De schatting dat de toe
name van de totale export jaarlijks
ongeveer 9 zal bedragen, lijkt met
de werkelijkheid overeen te stemmen.
LEO VAN SCHALEN en Peter
v. d. Donk zullen in 1966 naast
Gerard Koel en Leo Duindam
deel uitmaken van de Acifietploeg
Piet Liebregts, die als ploegleider
gaat optreden onderhandelt nog
met een 4-tal andere coureurs.
JOH AN HEESBEEN uit Loon op
Zand is in Vlijmen clubkampioen
van de Zwaluw geworden op het
nummer cyclo cross. Op de twee
de plaats eindigde Sjef Hariwas-
GILBERT DE SMET I uit Lich-
tervelde is toegetreden tot de
ploeg Romeo-Potato Chips waar
toe ook Guido Reybrouck en
Frauds Brands behoren.
ZüRICH (ANP) Bij het ingaan van
de laatste naohit in de zesdaagse van Zü
rich had het favoriete koppel Peter Post-
Fritz Pfenninger 292 punten en een ron
de voorsprong de leiding.
De stand was verder: 2 Altig-Kemper
(Did.) 218 p., 3 Lykke-Eugen (Denm.) 51
p., 4 Bugdahl-Boelke (Did.) 33 p.
De overige koppels hadden achterstan
den die varieerden van drie tot negentien
ronden.
In de zg. zesdaagse van de toekomst
voor amateurs behaalde -het Nederlandse
koppel Gerand Koel-Harry Steevens zijn
vijfde etappe-overwinning. Het Neder
landse duo behield uiteraard de leiding
in het algemene klassement.
(Van ónze sportredactie)
DEN HAAG ADo is verontwaar
digd over de afkeuring (zondag) van het
terrein van MVV door scheidsrechter
Van Gemert. Volgens de leiders van het
elftal was het veld goed bespeelbaar zo
dat de wedstryd tegen MVV regelmatig
had kunnen doorgaan. De vergeefse reis
naar Maastricht betekent voor de Haag
se club een schadepost van f 700,-. Het
bestuur van de sectie betaald voetbal
van ADO heeft nu in een brief aan de
KNVB geklaagd over het afkeuringsbe
leid van de voetbalbond. Tevens werd
bet verzoek gedaan, alsnog tegemoet te
komen aan de gemaakte onkosten.
„Ik las laatst in de krant dat de sana
toria voor tuberculosepatiënten voor an
dere doeleinden (reumabestrijding, be
handeling van gebrekkige kinderen) wor
den gebruikt. Er zyn zeker geen tuber
culosepatiënten meer?".
„Je ziet nergens meer die kleine
.tentjes" staan, waarin tuberculosepa
tiënten soms jarenlang op hun genezing
lagen te wachten. Zouden al die patiën
ten werkelijk genezen zjjn en zouden er
geen nieuwe meer bijkomen? Bij ons op
het dorp worden die tentjes" door de
kruisvereniging verkocht."
,Wat moest je vroeger lang wachten
op het consultatiebureau. Het gaat nu
allemaal veel vlotter. Ze zeggen dat er
bijna geen tuberculose meer bestaaat."
Deze en soortgelijke beweringen zijn
telkens en overal te horen. Gelukkig
schuilt er een kern van waarheid in
deze toch wel geruststellende ui
tingen van de .gewone man".
De tuberculose is inderdaad (vooral na
het einde van de laatste wereldoorlog)
een flink eind teruggedrongen en van
volksvijand no. 1 gedegradeerd tot volks
vijand „nummer zoveel".
Een samenspel tussen medische instan
ties en overheid (consultatiebureaus, be
volkingsonderzoek) en de vooruitgang
van de medische wetenschap (nieuwe
medicamenten, mogelijkheid tot opera
tief ingrijpen) brachten deze gelukkige
situatie. Toch is het pleit nog niet gewon
nen. Af en toe wordt ons land'weer eens
opgeschrikt door een ,,tbc-explosie", een
plotseling uitbreken van een tuberculose-
epidemie, zoals kortgeleden in Arnhem,
hoe ontstaat zo'n explosie? Ik mag wel
bekend veronderstellen, dat de tubercu
lose een besmettelijke ziekte is, d.w-z.
een ziekte, die wordt veroorzaakt door
levende ziektekiemen (tuberkel-bacillen
die van de ene op de andere mens kun
nen overgaan zonder hun werkdadigheid,
hun vitaliteit (virulentie) te verliezen.
Wanneer die ziektekiemen in het men
selijk lichaam zijn binnengedrongen
gaan ze zich, omdat ze zich daar be
haaglijk voelen, op grote schaal ver
menigvuldigen, terwijl ze bepaalde stof
fenafscheiden (toxinen) die op het men
selijk lichaam als een gif werken en de
mens daardoorziek maken. Als U nu
denkt dat het menselijk lichaam dit zo
maar neemt, dan vergist U zich dec.
lijk. Er ontstaat een krachtige tegen
werking tegen de ziektekiemeninvasie,
waarvan ik als voorbeeld de koorts
noem. De meeste patiënten zijn bang
voor koorts, omdat zij in de hoogte van
die koorts een graadmeter zien voor
de ernst van hun ziekte. In wezen is de
koorts echter een verdedigingsmiddel:
de ziektekiemen, die het bij een normale
lichaamstemperatuur van b7 graden be
haaglijk hebben en daardoor lustig dgor-
gaan met zich te vermenigvuldigen en
hun giffen af te scheiden, worden bij een
koortstemperatuur in deze activiteiten
geremd - zéér ten voordele van de
patiënt.
Een tweede maatregel van het lichaam
tegen de ziektekiemenactie is: het ver
mogen van dat lichaam om in zijn bloed
baan tegenstoffen (anti-toxinen) te vor
men, waardoor de schadelijke werking
van de toxinen wordt tegengegaan. En
wat nu zéér belangrijk is: die anti-
toxinen kunnen lange tijd in de bloedbaan
achterblijven, nadat de eigenlijke ziekte
genezen is, en gedurende die tijd is het
lichaam onvatbaar (immuun) tegen de
betreffende ziekte.
Een derde afweermiddel van het
lichaam tegen de infectiekiemen is: de
uitscheiding van deze kiemen uit het
lichaam. Natuurlijk is daarmeee de pa
tiënt gebaat; hoe meer bacteriën worden
uitgescheiden, hoe beter.
Maar, waar blijven de ziektekiemen?
Bij het beantwoorden van deze 'vraag
zullen we eens een vergelijking maken
tussen tyfus en tuberculose.
Bij tyfus worden de bacillen via de
ontlasting en de urine uitgescheiden en
ze kunnen (daar de betrokken patiënt
ernstig ziek is endus zorgvuldig verpleegd
wordt) gemakkelijk in ontsmettende
vloeistoffen worden opgevangen- Bij tu
berculose ligt de zaak niet zo gunstig. De
tuberkel-bacillen worden namelijk niet
alleen uitgescheiden in de door hoesten
opgegeven fluimen (sputum), maar ook
in zeer kleine, naar buiten geslingerde
speekseldruppeltjes (bij spreken, zuigen,
hoesten, niezen, enz.). Het opvangen van
de fluimen in ontsmettende vloeistoffen
is nog wel mogelijk (vooral bij verpleeg
de patiënten), maar de tuberkelba-
cillenbevattende speekseldruppeltjes
zullen moeilijk onschadelijk gemaakt
kunnen worden. De zaak wordt nog ern
stiger, als men bedenkt, dat de tubercu
lose géén acute ziekte is en dus het li
chaam niet direct in alle hevigheid aan
grijpt (zoals frü tyfus),d och een chro
nische ziekte, die zijn slachtoffer slui
pend en vaak onmerkbaar benadert.
Daardoor is het mogelijk, ''at een patiënt
niet voorkomt, doch na het veertig
jaar met een sprong toeneemt
blijven stijgen tot het zestigste jas?
welke leeftijd 70 a 75 procent van Z'
derzoehte personen positief reag^^'
Al deze mensen hadden dus een
meer grote) onvatbaarheid voor
met een open longtuberculose zich van
zij l ziekte in 't geheel niet bewust is en
zijn gewone leven blijft voortleven met
alle consequenties voor de besmettings
kansen.
Als we dan tenslotte nog weten, dat de
„ingangspoort" van een tuberculeuze in
fectie meestal het ademhalingsapparaat
is en dat de rondslingerende besmette
speekseldruppeltjes( die tot op een af
stand van 2 a 3 meter kunnen blijven
zweven) heel gemakkelijk door de omge
vende mensen kunnen worden ingea
demd, dan slaat ons de schrik om het
hart. We zien onszelf zitten in volle ker
ken, zalen, bioscopen; in schoollokalen,
in werkplaatsen, in volle trams, enz. en
we realiseren ons de mogelijkheid, dat
zich daar een .open tuberculosepatiënt
in onze buurt bevindt.
Eir is eigenlijk aari een besmetting niet
te ontkomen! Inderdaad moeten we aan
nemen, dat gezien de enorme verbrei
ding van de tuberculose, zoals deze enige
tijd geleden een feit was praktisch ie
der mens in contact kwam met een tu
berculosepatiënt en dus besmet werd.
Kreeg dus iedereen tuberculose? Nee,
gelukkig niet. De ervaring leerde dat de
besmetting alleen aanleiding gaf tot het
uitbreken van eentuberculeuze ziekte bij
zéér jonge personen en bij hen, die (om
een of andere reden) een onvoldoende
weerstand hadden tegen infecties- Ook de
„sterkte" van de infectiebron speelde een
rol en vanzelfsprekend was van belang,
of het contact meermalen plaatsvond
Verreweg de meeste „besmette" perso
nen verwerkten echter hun „besmetting"
zonder ziek te worden.
Het is nu, bijzonder merkwaardig
maar tevens van verregaande betekenis,
dat zich niet alleen in het bloed van de
ziek-geworden patiënten anti-toxinen
vormden, maar ook in het bloed van die
genen, die besmet waren en niet ziek
werden. Er ontstond dus een zeer grote
groep van mensen, die onvatbaar (im
muun) waren voor tuberculose. Men kon
dit vaststellen door de z.g. tuberculine-
reactie: men brengt (door kleine huid
krasjes of door inwrijven) een geringe
hoeveelheid tuberculine (het toxine van
de tuberkel-bacil) in de huid. Wanneer
op de betreffende plaats na enkele dagen
reactie optreedt (roodheid, zwelling) is
dit een bewijs, dat zich in het lichaam
van de betreffende persoon een tubercu
leus proces heeft afgespeeld, (positieve
reactie). Onderzoekingen, die de laatste
tijd in verschillende streken zijn gedaan,
toonden aan, dat de positieve tuberculi-
ne-reactie bij jonge kinderen zo goed als
lose gekregen.
Gaan we nu terug naar ujte
punt, waar we constateerden dat RS'
bereulose belangrijk is afgenomen p
verheugend gevolg daarvan is far*
minder besmettingskans i§ en dat p Vr
steeds minder mensen tuberculeuaT
4-r.r, ImBnnn TM, 1.-„1 J 1_ .U<4-
ten krijgen. Een bedenkelijk feitn
ter, dat ook steeds minder mensaKt"
„niet-ziek-makende" besmetting Jf1
gaan endat er dus steeds iS?'
mensen zullen zijn, die voor tubeiw"'
immuum zijn. Het zal zonder meer SS*
lijk zijn, dat dit voora] geldt VtT
jeugdige generatie. Wilt U - geaüm.
zers - bovenstaande beschouw'!:
eens gaan toetsen aan de tbc-exol™
Arnhem? Wosit
Er is daar een beatgraep, waarva*
der leden open long-tuberculose heeft
daardoor een „sterke" infectiebron
Deze beater verspreidt besmette sop f'
seldruppeltjes om zich heen, en
nu een idee heeft op ais u
beater „zin
de draagwi
tjes zeker
bedragen. Als U dan bedenkt dat'Ti
contact van deze besmettelijke béat
m.et de naar hem opdringende beat
thousiastelingen méér dan normaal
(om het nog maar „zacht" uit te jJ*
ken), dat bovendien de beatfans
hoofdzaak jonge mensen zijn, en-dat tüt
overmaat van ramp deze jongelui m
een groot gedeplte de tuberculose-immn
niteit missen, dan is het zonder meer dui
delijk, dat alle voorwaarden voor het ont-
staan van een catastrofe aanwezig ziin
We mogen er vast op vert rouwe., dat Ta
medische en de overheids-instant(es alta
in het werk zullen stellen om zo snel 2
zo afdoend mogelijk de gevolgen van
Arnhemse -tbc-explosie weg te nemen-
isolatie van de besmettelijke patiënten
massa-onderzoek en langdurige controle
van alle contacten, enz.
Gelukkig beschikken we tegenwoordie
over een schat van medicamenten (stren.
tomycine, P.A.S., nidatox, isoxyl, enz)
waarmee een bijna zekere genezing van
de beginnende tuberculose gevallen kan
worden gegarandeerd. Vanzelfsprekend
zullen deze medicamenten in de voorge
schreven dosis en gedurende de voorge
schreven tijdsduur (soms langer dan en
jaar) moeten worden toegepast. „Am-
hem" heeft ons geleerd, dat dë tubercu
lose niet dood is, maar slaapt en dat wij
steeds waakzaam moeten blijven Die
waakzaamheid zal zich ook moeten uit
strekken over de buitenlandse arbeiders,
die (door velerlei omstandigheden) een
meer dan normaal ,,tbc-risico'' opleve
ren.
Wat wij zelf kunnen doen? Luister:
Hoest U yeeel? - en bent U moe?
Ga dan naar Uw huisarts toe.
En verzuim nooit Uw bezoek
aan 't „bevolkingsonderzoek".
HUISARTS,
DANKBETUIGING
Langs deze weg betuigen
wij onze hartelijke dank
voor de vele blijken van
belangstelling ondervonden
bij ons 50-jarig huwelijk.
M. v. Waes-de Rijcke.
Westdorpe, A 59.
DANKBETUIGING
Voor alles wat gedaan is, om
mijn jaardag, en mijn af
scheid als burgemeester van
Baarland en Oudelande, tot
onvergetelijke dagen te ma
ken, zeg ik, mede namens
mijn vrouw en kinderen,
hartelijk dank.
W. N. van Liere.
"J-, v,
i.MMMM»tmiK
imiiiimiiiiitiiiiiiiimtifiiü
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiimiimmiii#
Tn de dure decembermaand met haar
A vele feestdagen maken we de tijd
tussen Sinterklaas en Kerstmis maar
wat eenvoudige en voedzame maaltijden
klaar Zoals bijvoorbeeld stamppotten.
In dit kille en gure jaa«rgetyde zullen
deze trouwens juist erg welkom zijn.
Als u dan wat yoghurt toegeeft, is dat
een prachtig hulpmiddel voor degene,
die moeite heeft met de vertering van
al deze zware winterkostjes. Hieronder
volgt een recept voor een heerlijke
yoghurtvla:
Ochuimige yoghurtvla
Hiervoor Heeft u nodig: 1 halve
liter yoghurt, 2 eieren. 2 dl. melk. 30
gram suiker, 8 gram gelatine eu wat
citroenrasp.
Klop de eierdooiers met de suiker,
verdun ze met warme melk en bind
met dit mengsel de rest van de kokende
melk. Los hierin van het vuur af de
geweekte gelatine op. Koel de vla wat
af, voeg de yoghurt toe en schep daarna
voorzichtig het stijfgeslagen eiwit met
de citroenrasp erdoor. Dien de vla in
coupe-glazen op.
T>ehalve ,de stamppotten komen er in
de wintermaanden ook weer de
pannekoeken op de tafels. Als u eens
wat variatie wil in dit oud-vaderlandse
gerecht moet u eens heksenhaverpanne-
koekjes proberen. Het is weer eens iets
heel anders, reuze-lekker èn voedzaam.
Hier komt het recept:
LT eksenhaver
Zet u maar klaar: 75 gram (9 afge
streken etelepels) havermout, een mes
puntje zout, 2 dl melk, 75 gram tarwe
bloem, 30 gram suiker. 60 gram blauwe
rozijnen, een halve theelepel kaneel,
boter of margarine en poedersuiker.
Week de havermout met het zout on
geveer een uur in de melk. Roer er dan
de bloem, de suiker, de rozijnen en de
kaneel door. Bak er ronde koekjes van
in de hete boter of margarine. Doe dit
langzaam omdat de havermout gaar
moet worden (ongeveer 10 minuten).
Leg de pannekoekjes op een schotel en
serveer ze dik bestrooid met gezeefde
poedersuiker.
Als -er iets is, dat nog meer flatteert
dan bont, zijn dat wel veren. U zult
het misschien wat ongewoon vinden,
maar in de Parijse collecties waren er
dit seizoen verschillende creaties te be
wonderen, die geheel of gedeeltelijk
met veren bedekt waren. Zo had Dior
bijvoorbeeld een jas van kleine gespik
kelde veertjes, die in grijs-beige angora
waren „ingebreid". Veren zijn heus niet
alleen voor oudere dames bestemd. Ver
schillende modehuizen die zich specia
liseren in „jonge" kleding, hadden ten
minste wel één „veerachtig" kleding
stuk in hun collecties.
Eigenlijk moeten altijd flatteuze
kleertjes worden gedragen. Er is geen
tijd van de dag dat veren niet gedra
gen kunnen worden desnoods op een
hoedje maar ze komen toch wel het*
beste 's avonds tot hun recht.
Hun grootste charme is wel de ma
nier waarop ze bewegen. Struisvogel
veren wuiven heen en weer, zodat zelfs
iemand met een stokkerig loopje lijkt
te „schrijden". Kleine veertjes klinste-
ren als bevende blaadjes en haneveren
fladderen, alsof ze levend zijn. Héél
apart is het te trouwen in een bruids-
purk met een capuchon van witte
struisvogelveren.
KOSTELOOS
Het faillissement van Mari-
nus de Bruijn, koopman,
Eksterstraat 10, Breda, is
bij vonnis der Arrondisse-
ments-Reehtbank te Breda
van 3 december 1965 opge
heven wegens gebrek aan
baten.
De curatrice,
Mr. E. M. Stork,
Sophiastraat 26, Breda
Daar hèbt u wat aan!
Leerling kapster voor direct
gevr. Salon Claus, Ginneken
weg 45. Breda, tel 35389
Prima bijverdiensten aangebo
den Bureau Minerva, St.-Mi
chielsgestel. Antwoordpostze
gel insluiten.
In gezin met 4 kinderen wordt
voor direct gevraagd net meis
je, voor dag en nacht. Meer
dere hulp aanwezig. Goed sala
ris wordt geboden en gezellige
kamer is beschikbaar. Mevr
Feldbrugge, Utrechtsweg 35,
Amersfoort, tel. 16851.
Nw. elektr. naaimachines in
koffer v.a. f 198,- Pfaff naai
machinehuis W Rikken n.v
Bergen op Zoom Kortemeestr
17 tel. 5878. Roosendaal Nieu
we Markt 48. Tel. 5546 Breda
Lange Brugstr 30. Tel. 31745
X
Nieuwe oliekachel wegens om
standigheden te koop. Te bevr
bij Meloen, P. Krugerdreef 18.
Sas v. Gent.
Wilt u kalkoen voor de feest
dagen? Bestel dan tijdig. Ook
prima legkippen voor de twee
de leg uit Waterschoots Pluim-
veebedrijf. Groenendijk 57
Kloosterzande, tel. 347
UitverKoop van prachtige
kerstbomen 1 tot 10 m. Prijs
vanaf f 0,75. P. J. Meervis-
Suy, Oudestr. 2. Koewacht.
Install, bedr. De Weerd n.v.
Markt 33, Etten, bekend door
correcte afwerking en vlotte
service
Lage aardgastarieven lopen pa
rallel met het verbruik: goed
koop stoken is ook goedkoop
koken enz. Centr. verw. -op gas
is qua aanleg ca. f 1200,- voor
deliger dan olie. Omb. van olie
kolen op gas is pas interessant
wanneer het gas er is. Install,
bedr. De Weerd n.v. afd'. c.v.
Markt 33, Etten, geeft u op
aanvraag vrijblijvend de gew
inl. Tel. 01608-2310. (Na 18.00
uur 01608) -3947
Huur nieuwe televisie met al
le programma's voor een ge
ring bedrag per maand. Geen
vooruitbetaling. Altijd recht v.
koop. Vandaag besteld, morgen
bij u thuis. Bel (ook 's avonds)
M'burg 3973 of Goes 5397 of
Zierikzee 2540 of Axel 338 of
Sluis 277.
$e koop aangebeden nog en'ge
mooie percelen »r«md van 1000
m2 elk voor plaatsen van ca
ravan etc Prachtig gelegen in
nabijheid recreatieoord „De
Heide' Bergen op Zoom Te
bevragen Paviljoen de Helde,
tp01640-366'' of 3157 X
Breda. Uniek punt, prachtig
uitzicht, verzorgde bunigalow,
wooneetk., 4 sl.k., gar. v. 2
auto's, olie c.v., betimmer,
enz. spoedig leeg, f 170.000,-
k.k. Makelaars v.d. Berg Co.,
v. 1896. Nw. Ginnekenstr. 43,
Breda,- tel. 01600-24421.
10 Volle uren autorijles f 47,50
Losse lessen f 6,50. Fonkel
nieuw lesmateriaal, gediplo
meerde instructeurs. Erkende
bondsautorijschool „De Cen
trale" Aanmeldingsadressen;
Breda. Ridderstr. 4, tel. 37009
Bergen op Zoom, St.-Cathari-
naplein 8, tel 6445, Roosen
daal, Raadhuisstraat 48. telef
5073 Goes, Magdalenastr 8,
tel 5032, Middelburg, St.-Pie-
terstr 1, tel. 4029, Terneuzen.
Dijkstr 54, tel. 3394. Vlissin-
gen, hoek Hobeinstr - Paul
Krugerstr tel 2593. X
„De Reu"-caravans zijn be
roemd om hun sublieme weg-
ligging hu,n chique afwerking
en hun interes ante prijs. Be
zoekt onze showroom. Belcrum-
barage, Min. Karistraat 16-20.
Breda. tel. 01600-39900. Alle da
gen geopend. X
Belcrum-garage vraagt steeds
aanrijdingvrije auto's v a 1961
te koop Min Kanstraat 16-20
Breda. tel. 01600-39900 X
Wij hebben in voorraad een
enorme sortering onderdelen
van bijna alle merken moto
ren. Eerste Zeeuwse Motorslo
perij, J. Hoekman en Zn., Lan-
geweg 10, 's-Oravenpolder, tel.
01103-359. Werkelijk de groot
ste en modernste sloperij van
Nederland. Zaterdags gehele
dag geopend.
vraagt voor spoedige indiensttreding verschillende
Wij bieden u een vaste betrekking in een mooi
land. Goed salaris. Huisvesting. Pensioenfonds.
Als u geïnteresseerd is en meer inlichtingen wilt
hebben schrijft u s.v.p. omgaand een brief met ge
gevens aan de heer Kraak, onder nr. S 30833-O,
bureau van dit blad.
op donderdag
Aanvang 11 uur
december T965 i
Het bestuur i
VERENIGING „ZIEKENHUISVERPLEGING
in ZEEUWSCH-VLAANDEREN"
Vlooswijkstraat 14 - Terneuzen.
op dinsdag 21 december om 8 uur in Grand Hotel „Rot
terdam"' .te Terneuzen. De te behandelen punten liggen
ter inzage ten kantore.
HET BESTUUR.
Modern ingericht en van behoorlijke grootte
Kleinere, mesterij met mogelijkheid voor uitbrei
ding komt ook in aanmerking.
Goed woonhuis vereist.
Brieven onder no. S 30839-00 bur. van dit blad.
De groei is sterk by de NilhrtJ en
.vertakkingen". Steeds meer mensene
willen steeds meer risico's bij een prog
maatschappij als de Nillmü de e
Om deze stijgende vraag naar verze
te kunnen opvangen zoeken wij voo
buitendienst ambitieuze jonge ™en
De Nillmü nodigt u uit nu te sollicker»
naar de interessante funktie va
«n
Voor jonge mensen met eommerciele
de wil het verzekeringsvak van 0
A. 1nm cnpl V
üe wil net verzeKermgöva*. -
te leren een kans om snel vooruit zoW«l op
worden opgeleid tot all-round va o .^gsa
het terrein van levens- als scha ev
moeten zowel met het „publiek a e„
personen een goed contact kunn
onderhouden. „(j.
Vereisten: grote ver, sohooI°?le!f,nrouwtaar
haar niveau (eventueel MOLO).
eerlyk. y,
Sollicitaties gaarne aan de adnri111
tendienstzaken.
STADHOUDERSPLANTSOEN 214,
'S-GRAVENHAGE. TEL. C070) - 514
(Van onze conciliemedewei
ROME. Wie aan het i
opmaken, staat voor een hol
zittingen al bijna ondoenlijk
lijkheid. Vier jaren van inte
niet in een slotartikel sam
enkele aspecten van belicht
weinig meer dan willekeurig 1
Wat ons persoonlijk het meeste
lang inboezemt, is het concilie
gebeurtenis. En dan herinneren
ons, hoe paus Joannes het volsh
onverwacht bijeen heeft geroe]
hoe we aanvankelijk niet wilden
loven dat hef iets worden kon,
we na jaren van voorbereiding
haven zijn uitgevaren en buiten
haven meteen werden overva
door een storm van de Geest. Ni
zullen we dat jaar 1962 verge
Nooit het afscheidswoord van i
Joannes, die aan het einde van
eerste zitting al wist, dat hy
het begin van de tweede de b
zou hebben veriaten-
Na Joannes kwam Paulus.
daarmee belandde het concilie
miskenbaar in zijn tweede f;
Sommigen menen, dat er tussen
eerste en de tweede fase een br
ligt, maar wij zijn niet deze mer
toegedaan. Paus Paulus heeft k
gezien het concilie van naus Jo
nes in een veilige haven te bren4
en dat is geen geringe verdien
Hij heeft het gedaan op zijn ei
manier, voorzichtig bijsturend, so
angstig het anker uitgooiend,
weer zich door zijn broeders
sleeptouw latende nemen maar
heeft het gedaan. En het lijkt
alsof de Geest zich bij zijn karak
heeft aangepast. In moeilijke ogc
blikken hebben wij eens gemeend
gezegd, dat de Geest uit het conci
verdwenen was. Wij voelden ons c
als bij een onweer, dat alleen r
wat narommelt in de verte. Mi
dat was kortzichtigheid. De Ge*
heeft duizend manieren van opt
den: hij is niet alleen in de stor
wind maar ook in de stilte. Hij he
het concilie tot het einde toe bijg
staan. Zonder dramatisch te wil]
worden, durven wij zeggen, dat
hem meermalen over Vaticanum
hebben voelen komen: in een pro
tische toespraak. In een hartsto<
telijk protest, in een wonder-t
ven-wonder-toch-nog-goede aflo
naam een eind aan maken, want
worsteling die van het begin
het einde heeft geduurd. Zeker,
laatste zitting had iets mats om
zich, iets van „we willen naar hui
.ook iets van „laten we er in god
een eind aan maken, want een vi,
vijfde zitting, dat brengen we ec
meer op". Wij misten de chari
matische doorbraak van de eersl
Wij dachten met heimwee terug ai
de gretigheid, waarmee tijdens
tweede de openli'ggende ruimte in b
zit was genomen. Wij konden n
bogen op een dramatisch hoogtepu
als de zwarte week, waarmee
derde een onvergetelijk stuk gesdh
denis wist te maken. Wij zeilden o\
een gladde zee, die slechts do
een enkel rimpeltje werd bewoge
Maar wie zegt, dat ook dit niet h
werk van de Geest is geweest, er
Geest, die het concilie de kans w
de geven om met vangst en al ru
hg de haven weer binnen te varei
Het ligt voor de hand, dat we
eens de vangst gaan bekijken,
is niet zo eenvoudig als het lijkt.
kunt niet zeggen, hier heb ik dit dj
creet en daar heb ik dat, ik bekij
ze stuk voor stuk Op him merit
en dan weet. ik wat ik gevange
ze stuk voor si
en dan weet ik, wat ik ge\___„.
heb. Het concilie .is namelijk ve
meer dan de stapel papier, die do<
paus en bisschoppen werd onde
u:
meer dan de stapel papier, die
paus en bisschoppen werd om
tekend, het gaat daar ver boven
a?t .in praktische gevallen kon c
eigenlijke inspiratie van Vaticanu
z niet of slechts op onvolmaakte wi;
Ze nnfipi' ïiTAiw^ v. J Ai. «I,
niet of slechts op onvolrr
ze onder woorden worden
net is geen overdrijving, war
sommige decreten nu reeds
ouderd noemt. En wanneer
ourft voorspellen, dat ze binm
rifn«'|aa,r- 20 S°od als allemaal
haald n^S zu^en zhn a'
genhik^ifi dan' .dat dit concilie
wisselpn^! ft.g^lld en wat het m
heeft wft s^erk^e tot uitdrukkin
Si brengen? Het is
dige til ir"open kerk" in v-
nen en L ng met het naar
Werk Iten v«rzegelde
Van Vatfn/,:" Wlj tot aan bet
Wie yatlcanum 2 moesten
van kSer) zich niet
tel het hüi Ottaviani, dat
durft nn.bolwerk'droeg? En
tortijd aan1"16"' dat deze titel
werkeliikheirf maar a' te
bolwerk if beantwoordde?
buiten en ,nu opengebroken,
van 1965 is°£"aar binnen. De
Program 'beeft m" dit coneilie
ft het wel hph oeSegeven, b.
■P'Jdens de ,,a 7 kardinaal Sueni
?°k nog tijden rfeidingsperiode
ïas het een u e.ei'ste zit:
derwernen a' er.~e"bolre"
-n>en' dle de vaders
gebrach
wannee
dot.
achtej
i e
m
dn
hi(
volk
bir
bo
begi
level
boè
t:
wi
toer
als
hard
D
nas
ker
di
ec
a]
voorgezet.pdJf Tde vaders k
kei onderwern J°an?es beeft
''•«ten, hij gaf an prion wilIe'
Teer geleidellfk b'les' een kans,
p linen in de fe1"16." .zich
En het is uiteirn?ïvMS ,af te tekenei
^ens geweest S -f kardinaal f
Scherp nri.If uit deze liinen
oontrale punt da^ ontworpen
Een kerk d?l - J1" was de
naar binnen? zlch, "T^t
een kerk d?e ?cflesia ad
tn haar betrat-vi moest 1
•eelesia ad naar
daarmee een ?,-,aï ,Suer>ens
'«te hil het tek€nde v<
ticanum 2 zï\n asey^t. die
z«n gezicht heeft
e:
zittin
van on
krege
- gee:
priori willen uil
5. Pfi
enkf
Sue
ee
Hf
kerl
vernieuwe
i intra. E:
vernieuwe
buiten
deec
vondst. Ii
aan Va
gegeven
