wmt
Dood van een
BÖLL KRAAKT
iDENAUERS
1
priesterarbeider
Houding tegenover
bejaarden onjuist
J
et!
Uniform aan de kapstok
maatregelen
ponden l
'gewezen
HA VEN ARBEIDERS STAAKTEN UIT SYMPA THIE
Nihilisme democratie5'
Jerbelen is de
moordenaar
I mn mijn man
Canada tracht
te bemiddelen
tussen
China en VN
ta
wffSr&g
'"«men^n#Ln^^ï
Overtuiging
Inspectiedienst
controleert
nu veesmokkel
TUSSEN KERST EN
NIEUWJAAR
DAGELIJKS FILM
Jury verklaart
??klan55-leden
schuldig
Zoeken naar vermisten
booreiland gestaakt
Bondsregering
betuigt spijt
om anti-joodse
krantenkop
Begin 1966
meer
kardinalen
Onduidelijkheid
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 4 DECEMBER 1965
Getuige in Wenen
«itschuldigingen
,sïpïe-r&gs
I
I "tater °°rdelijke
I de kant van Mtfï maar v"11®"
Gevaarlijk
Gemeenheid
DR. SCHREUDER TE UTRECHT:
Op televisiescherm
Moordzaak Liuzzo
„Pleeg-grootouders"
Deense vrachtboot
op Vietcongmijn
Johnson krijgt
tegenstrijdige
adviezen
inzake Vietnam
Nieuwe bermbeveiliging
N otities
ROND HET
BINNENHOF
.An+ntor SchU-
1 altijd bijzonder zwaar is
De Zeeuw heeft nog een
houden van de oude agra-
ntaliteit
i\v in Midden-Zeeland ls
id protestant. Hy is daar-
p zijn zondagsrust gesteld,
hij tegenover het dagtoe-
zondag, dat na de opening
rug een grote vlucht zal
dagsrust is niet alleen een
ersehijnsel. In de Inner
vaar men overwegend ka-
is men 's zondags ook
moeilijkheid met de Zeeuw
-Zeeland is, dat hij het Ho-
f altijd als de pest ge-
:eft- Ik maak me er inder-
eens bezorgd over dat de
at dat toerisme betreft, er
voldoende bij zal zün- De
1 door een aantal prakti-
principiële bezwaren heen
,)ijten Anders komen er
lit Holland die zeggen: u
rijheid om naar de kerk te
wil de vrijheid hebben op
lijn tent open te zetten,
itigde aanpassing lijkt mij
Ük. Het mag ook weer
nistent in Zeeland worden.
er de Zeeuwse mentaliteit
lijven proeven."
iting heeft enkele eigen
van de Zeeuw aangetipt. Zijn
dat gebaseerd is op Gods-
n. Zijn moed. Zijn trouw,
vsgierigheid- Zijn ingekeer-
Zijn bij'""' Gallische poli
een ander toch maar niet
;n. Zijn ijver: een Zeeuw
ag en hard Zijn mate-
Zijn „bij de tijd" zpn.
zegt ds. Strating tenslotte:
schijnbaar zo uiteenlopende
iou juist het boeiende van
het negatieve is er ook in
naar het positieve wint het
brug wel een nieuwe voe-
l voor het leven daarbinnen,
\het de krachten en tenden-
irkt. Midden- en Noor-Zee-
len geen „eiland" meer t>-
in het economisch en geeste-
at van Nederland. De taf'
reeds begonnen: _nTTn
:el en kom over de bric
Drs. J. M. KOOF ss.CC.
KONRAD ADENAUER
(Van onze correspondent in Bonn)
KEULEN De hekende West-
duitse schijver Heinrich Böll
(schrijver van o.a. „de clown" en
„biljarter om half tien" heeft voor
het Hamburgse nieuwsweekblad
„Der Spiegel" een beschouwing
geschreven over het enige maan
den geleden verschenen eerste
deel van de memoires van oud-
la"-chefcommêntator j
iet materiaal voor dit a dje
lr Ulbrichts P"pr?ff bochten
Wd1ektonderdeminis.ereV-;
g dr. Alfred Speer r -
nan de rakettenbasis
andere oorlogsprojecten.
vjetrussische regerlngsorï t
bondsregering toenmali£e
Duitsland van de toeR
-hoofdredacteur en voOI
onzoon Adsjoebei. su
- bood het blad1 z«n bll.
'en aan een *h°°'h£neï va„
het artikel inde scno
•eschikte redacteur.
I was echter bereiktLüb.
;en aan hetHafn bonden de
gepubliceerd en IsweStija
-ereldpers. De cXCuu
n een dementi en
tfarfl*
WENEN (D.P.A.) Een getuige in
het proces tegen de Belgische ex-S.S.'er
Verhelen heeft gisteren verklaard dat
zjj de beklaagde heeft herkend als een
van de mannen die haar echtgenoot
hebben vermoord.
Dit heeft de weduwe van de in juli
1944 door Vlaamse S.S.'ers doodgescho
ten Belgische rechter Jean Pierre Frère
gezegd.
Verhelen, die beschuldigd wordt van
medeplichtigheid aan de moord op ze
ven Belgische verzetsstrijders, ontkende
tot hij in het huis van de rechter was
geweest. Wel had hij het executiebevel
doorgegeven, maar hij was voor het
huis m een auto blijven wachten. De
openbare aanklager, dr. Kovacs, behield
«cn met het oog op deze verklaring en
destijds irv België door andere S.S.'ers
^gelegde verklaringen, de vrijheid voor
««"klacht tegen Verbelen op dit
E te breiden tot rechtstreekse
toelname aan moord.
(Reuter) Canada poog.
d'Plomati^ aan de vorm'ng van een
Natie-s Pn and *1Issen de Verenigde
kot CanJ/0nimunistisch China, zo heeft
Meeld6 pcrsbureau gisteren mee-
Canada's minister x
hierover 2L 2?» ueeft d€ vc>ri£e wt.„
secretaris Slachten gewisseld met
-oiaris-generaai j. mm
ten. het Hairi"
ke heeft
puwsweekblad0n
Iverigens haddem u geb
'iets te make bei(iskrachte>> jc
'arbeiders- A firms5'
erkerf ubtoerdpn .1
igerlei'S'n bc'"'4rend
£i;ntóre"8fffaal T,ha,rLt vain de V.N. en
Airmen. ft' de voorzitter van de
"Stie gaderülg van de volkeren
(eel i» China willen overhalen
fcrentie aan de onitwapeningscon-
cehm,allerelftveau' die 1866 of
weten a ?a'l wor.den. China heeft
'bttctimBvenf rde' aan deze ont-
aiet met ï511'-'5 2aI deelnemen als
ie voitLÜ "Z1'n legitieme rechten"
""t en SehÏÏf?ganisaiüe wordit toege-
I ItmialB'iwi, „ectegGn woord .;ers van na-
niet uit de V.N.
IReuter) „Xrybuna
n. V-Var de P°°lse com-
'cftige aamn? beeft gisteren een
al °P cmmunistisrh China
fthuldieri dau^f. ft4' Pekln« ervan
ft" beicmmoJ u- eenheid van op-
ftam teeeft U de yerdediging van
Dl.He V'.'L-iL-,de_ Amerikaanse aanval-
d ue veriïlo.i— '""yunaanse aanval
Sn do afr„fc,?le de regering t.
ftn dan oov tijd had uitgegeven,
veram, Seen1- -
jjjj-L communistische
I fe1"" op'dat oaiken waarnemers in
I SftW In lL °lenn niet meer a!s
I St a" Peking wiT^nn?'ÏÏlct tussen Mos-
an Moslj™ heeft gekozen.
(Advertenties)
HEINRICH BÖLL
kanselier en C.D.U.-voorzitter dr.
Konrad Adenauer, die op 5 janu
ari a.s. 90 jaar wordt en de af
gelopen weken in zijn vakantie
oord Cadenabbia aan het Como-
meer heeft gewerkt aan het twee
de deel van zyn herinneringen.
Böll heeft op het Adenauer-boek
zeer veel kritiek, waarin hij
„veel gemeenheid en mensenver
achting" heeft gevonden. Het
boek is, volgens Heinrich Böll,
niet erg spannend „Minstens een
derde deel, en wellicht de helft,
had moeten worden geschrapt",
■gelooft de schrijver. „Adenauer
kan van gedenktekenen zeker
zijn. Waarom moest hij, wiens
sterkte een zekere Keulse slag
vaardigheid is, gaan schrijven?"
Böll betwijfelt, of vele kopers
de moeite zullen nemen het boek
helemaal te lezen en uw corres
pondent geeft graag toe, dat het
enige moeite kost om zich door
deze dikke „pil" heen te werken
en er het hoofd bij te houden.
..Adenauer", aldus Heinrich
Böll, „heeft (bij het schrijven
van zijn boek) geen goede raad
gevers gehad, wanneer hij - be
halve Globke - überhaupt raad
gevers had".
En Böll vervolgt dan: „Ik weet
niet. of de kerkvorsten der ver
schillende confessies nog zijn ge
ïnteresseerd in ethische vraag
stukken. Dat zou echter het ge
val kunnen zijn en dan zou de si
tuatie zich voordoen, dat Konrad
Adenauers eersteling in de cate
gorie van de geschriften, die voor
de jeugd gevaarlijk zijn, terecht
komt. Tenzij een dergelijke oefe
ning in materialisme, opportunis
me, pragmatisme en cynisme de
jeugd eventueel ter morele her
bewapening zou worden aanbevo
len. Want natuurlijk rollen in de
trage vloed van dit volkomen ver
droogde armzalige proza woor
den als „christelijk - avond-
lands" en „christelijke idealen",
Indien echter een jeugdige lezer
zou willen proberen, waaruit dit
„christelijke avondlands" en die
„christelijke idealen" dan eigen
lijk bestaan, dan zou hij niet veel
anders vinden dan particulier ei
gendom, een sterk leger, en voor
al geen communist maar ook
geen socialist zijn."
„Wie het boek (van Adenauer)
leest" zo vervolgt Heinrich Böll,
„zal het een en ander meer we
ten. Hij vindt b.v. op pag. 13 de
opvallende zin'. „Ervaring kan
de leidraad zijn van handelen en
denken, die door niets te vervan
gen is, ook niet door aangeboren
intellect. Dat geldt in het bijzon
der op het gebied der politiek".
Er is, vervolgt Böll, veel ge
meenheid in het boek en er was
wel het laatste restje mensen
verachting - ook de allerlaatste
verachting voor onze taal - voor
nodig om het te wagen het boek
te publiceren, daarbij niet ver
moedend hoeveel taal eigenlijk
kan verraden.
De lectuur van dit boek is ver
pletterend, meent Böll. Zij is ver
derfelijk omdat zij verlamt en
verbluft en omdat de zelf-open-
baring ondanks alle pogingen de
dingen te verzwijgen met zulk
een argeloosheid wordt bedreven.
..Wat ik nooit zal begrijpen", al-
mand. wie dan ook in Adenau-
dus Heinrich Böll. „is dat ie-
ers gedachten ook maar iets
christelijks zou kunnen vinden.
Wie het Adenauer wil nadoen
draagt bij tot de nihilsering van
de democratie."
(Van onze correspondent)
PARIJS. Een vader en een moeder, de heer en mevrouw Bergon-
nier in Dreux, Rue Godeau, hadden een zoon André. Zesendertig jaar.
Nog in de bloei en de kracht van zijn leven. De vader heeft een groot
handel in bonbons en suikerwerken. De moeder werkt bij de posterijen.
De nog overgebleven zoon is vertegenwoordiger in elektrische artikelen
en de zuster is ambtenaresse. In dat milieu is André grootgebracht.
Een banaal ongeluk heeft een einde aan zijn leven gemaakt.
De moeder houdt zich wat op de ach
tergrond en veegt in stilte haar betraan
de brilleglazen schoon. De vader, spie-
wit bros haar en een klein wit geworden
snorretje op de bovenlip, haalt een paar
herinneringen op aan zijn zoon André,
die er niet meer is. In zijn portefeuille
zit een vergeelde foto van André, toen de
zoon nog veel jonger was en op de uni
versiteit van Saint Cyr werd opgeleid
voor beroepsofficier. Onder de foto staat
geschreven: overgeplaatst naar het Ver
re Oosten.
Maar naar het Verre Oosten is de jon
ge onderluitenant André niet gegaan- Hij
hing kepie en uniform aan de kapstok en
trok naar het seminarium van Prétigny,
van de Mission de France, om er opge
leid te worden tot priester. Het uniform
stond hem veel beter dan de blauwe
overall en de Baskische muts van de
werkman, maar dat deerde André niet.
Hij had het leger definitief de rug toege
keerd en zou zich voortaan wijden aan
de evangelisatie onder de arbeiders, van
de Kerk vervreemd.
Zijn eerste mis celebreerde André in
de plaats van zijn geboorte, in Dreux, in
de Eglise des Rochelles. Zijn voorkeur
ging uit naar het verhaal van de aarts
vader Abraham, die bereid was het
grootste offer te brengen van zijn leven.
André zag er het symbool in van zijn ei
gen nog komende beproevingen. Niet de
uiterlijke roem van beroepsofficier, geen
sterren op de kraa,g of strepen op de
mouwen. Maar het vuile pak van de
bootwerker in de haven van Marseille.
Daar ging zijn weg heen.
Na zijn benoeming tot diaken in 1961
bleef André nog vier jaar bij de Mission
de France om zich zoveel mogelijk voor
■te bereiden op zijn taak. Op 5 septem
ber 1965, na zijn wijding, kreeg hij van
mgr. Lallier toestemming havenarbeider
te worden in Marseille. Daar werkte hij
sedert een paar maanden. Wie iets weet
van de wereld van bootwerkers kan zich
enige voorstelling maken van de moei
lijkheden die daar een priester arbeider
te wachten staan. Het is een ruwe, harde
wereld, waar sentimenten niet aan te pas
komen. Een rusteloze wereld van jach
ten, want schepen moeten op tijd ver
trekken en elk uur oponthoud kost geld.
Een Ave-Maria wordt er niet gezongen-
Er wordt veeleer uitbundig gevloekt te
gen een reder, die uitbuit, tegen een ka
meraad, die niet uitkijkt en andermans
leven in gevaar brengt, tegen de liergast
aan de winch, die zware vrachten te
snel laat zakken of te vlug ophijst. Het
leven van de bootwerker is vol gevaren.
Hij moet maar uitkijken, dat een zware
zak meel niet losschiet uit de strop, dat
de haak van een staaldraad hem niet
meesleurt in het diepe laadruim. Onder
uit! Hij hoort het op een dag wel hon
derdmaal en evenzovele malen strekt de
dood de handen naar hem uit.
André werkte in de haven van Mar
seille in de wijk van Saint-Louis. Temid
den van een ontkerstende wereld, die hij
terug wilde brengen tot het eerste chris
tendom van de timmerman van Naza
reth. In de sacristie zag hij geen heil
meer. De Kerk in Frankrijk is een kerk
geworden op wielen, waar belangrijke
zaken als doop, huwelijk of begrafenis
welkome gelegenheden zijn geworden om
bij elkaar aan de maaltijd te zitten in
stede van zich te bezinnen op de ernst
van het leven. André wilde een voor
beeld geven met zware zakken op zijn
rug, kruiend met kiepkarren langs de ka
den van Saint-Louis. Als priesterarbeider
dwong hij respect af, dat eerste begin
van toenadering tussen mensen van uit
eenlopende overtuigingen. Wa<t Schwei-
zer deed in het groot, deed André in
Marseille in het klein, tussen zakken
cement uit Portland of tussen balen
wol uit Australië en Nieuw-Zeeland. Met
dat eerste contact was hij geslaagd. Het
begin was er. Niemand uit die bootwer
kerswereld wees hem met de vinger na.
Niet één was er, die met de priesterar
beider de draak stak.
Verleden week liep de priesterarbeider
over een luik. Het luik kantelde en hij
verloor zijn evenwicht. Tien meter diep
kwam hij op het harde ijzer van het
laadruim terecht, naast een baal tabak.
Hij was op slag dood. Diezelfde ochtend
zijn de havenarbeiders van Saint-Louis
voor hem, hun medearbeider, de pries
ter-werkman, in staking gegaan. Uit so
lidariteit. Uit meegevoel van mens tot
mens. Onder het jonge leven van een
idealistische man, zesendertig jaar, was
een streep gezet.
Wie, in Nederland schrijft die arme
vader met zijn grijze haren, schrijft die
moeder met haar betraande brillegla
zen, een briefje met een weinig troost,
ook al is het in nog zulk onbeholpen
Frans? Dat is toch wel het minste, wat
wy kunnen doen.
UTRECHT (ANP) ,,Wij zijn in menigpartner. „Daarmee is niet gezegd, dat
(Advertentie)
de klassieke
pijnstiller
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De militairen, die met ra
diosets de geneeskundige dienst hebben
geholpen bij de opsporing van besmette
bedrijven en illegaal vervoer van vee,
zijn gisteravond naar hun onderdeel te
ruggekeerd. Aldus het ministerie van
Landbouw en Visserij.
De Algemeen Inspectiedienst in Den
Haag heeft nu de taak van de verbin
ding in eigen handen. Tot gisteren assis
teerden de militairen de deskundigei?
van de veeartsenij kundige diensten met
radiozenders, teneinde sneller maatre
gelen te kunnen treffen. Een centrale in
Tilburg registreerde alle inkomende ge
gevens van de radioposten in het be
smette gebied. De Inspectiedienst is nu
voldoende geïnstrueerd en gaat met de
door de verbindingseenheid beschikbaar
gestelde apparatuur zelfstandig de op
sporingsactie voortzetten.
(Van onze radio- en televisieredacteur)
BUSSUM De Nederlandse Televisie
Stichting komt met een bijzonder kerst
verrassing. Het ligt namelijk in haar
voornemen om in de periode van vrij
dag 24 tot en met vrijdag 31 december
elke middag van 16 tot ongeveer 17 uur
op Nederland 1 een gevarieerd filmpro
gramma uit te zenden. De keuze van de
films zal nog nader worden bekendge
maakt.
Op 28 en 30 december zal dit middag
programma tot 17.30 uur uitlopen, om
dat dan reportages worden overgeno
men van het internationale ijshockey-
toernooi om de Spengler Cup in Davos.
Buiten het kader van deze uitzendin
gen van de middagprogramma's, die de
N.T.S. op eerste en tweede kerstdag
gaat uitzenden.
opzicht intolerant tegenover de oudere.
Veel verbreid is de gedachte, dat oud-
zyn eigenlyk identiek is met chronisch
ziek flf invalide zyn. Het zyn deze voor
oordelen, die het moeilyk maken de be
jaarde mens als volwaardig gespreks
partner te accepteren."
Dit zei mevrouw dr. J.C. Schreuder uit
Amsterdam gistermidda'g op de in
Utreciht gehouden j aarbijeenKomst van
de katnojieke centrale vereniging vooi
geestelijke volksgezondheid. Deze Dijeen-
Komst stond in net teken van de ouder
dom en de psyeno-hygiëne.
Wanneer we het iets te scherp willen
zeggen, kan men onze houding soms ty
peren als een door medelijden getemper
de veraenting, zo stelde mevrouw bchreu-
oer. Soms kan de wijze, waarop wij
over „onze bejaarden'' spreken onweer-
staanoaar doen denken aan de manier
waarop de dierenbescherming voor onze
huisdieren op de bres staat. Wij willen ze
oeschermen, ze verzorgen, desnoods nog
wel van ze houden, maar altijd vanaf
een zekere distantie. De bejaarde te ac
cepteren als volwaardige mens is blijk
baar niet zo gemakkelijk. Dat komt
stelli'g ook, omdat hij zijn sociale rol
heeft verloren en we ons afvragen wat
de zin van zijn leven is. zo zei zij.
Het komt haar voor, dat in de nei
ging om oude mensen met verkleinwoor
den te betitelen dezelfde tendens ligt de
ouders te desexualiseren. Wij nemen in
nerlijke afstand van de oudere mens
omdat wij eigenlijk de werkelijkheid van
de bedreiging van leed en lijden willen
ontvluchten. Het lijkt me ook, dat er
vaak meer belangstelling bestaat bij de
ouders te deseksualiseren. Wij nemen in-
afspeelt, dan men aanneemt. Die be
langstelling kan echter dikwijls niet func
tioneren, omdat de jongere de tijd, en
de aandacht, die de oudere in zijn leven
wil investeren, als niet van waarde ver
werpt, aldus mevrouw Schreuder.
wij moeten doen alsof er geen ouder
dom bestaat. Het gaat er veel meer
om, dat de bejaarde door een andere
waardering van de ouderdom de plaats
krijgt, waarop ihij recht heeft".
De voorzitter van de katholieke centrale
vereniging voor geestel. volksgezondheid,
prof. dr. F. Buytendijk, vroeg aandacht
voor een experiment van daadwerkelij
ke bejaardenzorg in Amerika. Men
neemt daar in 20 steden een proef om
aan „pleeg-grootouders" verwaarloosde
of verlaten kinderen ten dele toe te ver
trouwen. Het ligt in de bedoeling om
echtparen, eventueel weduwen, van 55
jaar en ouder, met een laa-g inkomen
behulpzaam te laten zijn bij de zorg voor
kinderen, die in 'hospitalen of inrichtin
gen zijn opgenomen.
Voor de pleeg-grootouders betekent dit
een verhoging van inkomen en tevens
een levenstaak, die met affectieve bin
ding gepaard gaat. Voor de kinderen
verwacht men een gelukkiger jèugd. Men
zou aldus prof. Buytendijk kunnen
overwegen om ook in ons land een der
gelijke proef te nemen, bijvoorbeeld met
kinderen uit de groep der affectief ver
waarloosden. De geestelijke «gezondheids
zorg van de bejaarde mens lijkt hem
door dergelijke experimenten in positieve
zin te worden ontwikkeld.
MONTGOMERY (U.P.I.) Een ge
heel uit blanken bestaande federale
jury m Montgomery heeft gisteren drie
u Klux Klan-leden schuldig bevonden
aan samenzwering die geleid heeft tot
de dood van de ijveraarster voor de
burgerrechten mevrouw Viola Greee-
Liuzzo. &s
■^e advocaat van de Klan-leden is te
gen de beslissing in beroep gegaan.
Zij pleitte ervoor, dat er in onze sa
menleving weer ruimte wordt gemaakt
voor de bejaarde als 'n gelijkwaardige
SAIGON (Reuter) Een Deens vracht,
schip, de Kaina, is in de Saigonrivier op
een myn van de Vietcong gelopen en
licht beschadigd.
Het schip was met een lading oiet-mi-
litaire goederen op weg van Bangkok
naair Saigon. Het kon op eigen kracht
Saigon bereiken, waar het wordit her
steld.
De ontploffing gebeurde in een bocht
van de rivier. De mijn was onder water
aangebracht. Als de Deen op die plaats
gezonken was, zou het scheepvaartver
keer ernstig zijn belemmerd.
MANILLA (UPI) De Amerikaanse
marine heeft gisteren meegedeeld, dat ze
het zoeken naar dertien vermiste opva
renden van het woensdagavond op 80 mijl
van de kust van noord-Luzon op de Phi-
lippijnen in tweeën gebroken en gezon
ken booreiland van de Shell, heeft op
gegeven. Alle dertien vermisten bevon
den zich in 't compartiment van 't boor
eiland toen de ramp zich voordeed. Men
neemt aan dat ze zijn verdronken.
Hat Amerikaanse ministerie vam Bui
tenlandse Zaken en een groep in-
rijike burgers geven president Johnson
sterk verschillende adviezen over het
Amerikaanse beleid ten aanzien van
Europa, de ontwapening en de betrek
kingen met Rusland, aldus is in Wash
ington vernomen.
De groep heeft onder andere aan
gedrongen op het laten wijken van
de belangen van de NAVO voor de
ontwapening, betere betrekkingen
met Rusland en de Duitse hereni
ging, terwijl zij ook weinig zag in
een Atlantische kernmacht.
De botsing van de meningen deed
zich voor op een conferentie over
internationale samenwerking in
het Witte Buis, welke gisteren
haar derde en laatste dag is in
gegaan. Een van de leden van de
groep, Harold E. Stassen, drong
er bij Johnson op aan de houding
van de Westduitse regering te trach
ten te wijzigen.
De betreffende groep een van de
31 die aan de conferentie deelnemen
wordt geleid door dr. Jerome Wies-
ner, voormalig adviseur van het Wit
te Huis en thans deken van de tech
nische hogeschool van Massachu
setts. Andere leden zijn Roswell Gil-
patrick, voormalig onderminister van
Defensie, en Carl Kaysen, voormalig
plaatsvervanger van de assistent van
het Witte Huis McGeorge Bundy.
BONN (U.P.I.) De Westduitse re
gering heeft gisteren formeel haar spyt
uitgesproken over een kop in het
rechts georiënteerde weekblad „Natio
nale Zeitung", waarin de joden, die
schadeloosstelling eisen van de West
duitse regering, worden aangeduid als
„hyena's".
„De vertegenwoordigers van hen, die
door de oorlog hebben geleden, werden
hier aangeduid op een wijze die de
regering bijzonder betreurt", aldus
staatssecretaris Karl-Guenther von
Hase, woordvoerder voor kanselier
Erhard.
Het gewraakte artikel handelt over
het onderzoek naar de zwendelpraktij-
ken van Hans Deutsch, een Israëlisch
advocaat, die ervan wordt verdacht de
Westduitse regering voor 17,5 miljoen
mark te hebben opgelicht door docu
menten na te maken, waarin de S.S.
ervan wordt beticht schilderijen te heb
ben gestolen van de Hongaarse familie
Hatvany, die miljoenen heeft verdiend
in de suikerindustrie.
PRESIDENT JOHNSON
Volgens deze groep is het verminde-
ren van de spanning met Rusland,
het beemdigen van de bewapenings
wedloop en het vinden van een ma
nier om Duitsland te herenigen op
dit tijdstip van de geschiedenis be
langrijker dan de traditionele over
wegingen van de eenheid in het At.
lantisch bondgenootschap.
Zo stelde de groep Wiesner voor
een niet-aanvalsverdrag te sluiten
tussen de NAVO en 't communistisch
pact van Warschau. De assistent-mi
nister voor Europese aangelegenhe
den van het departement van Bui
tenlandse Zaken, John Leedy, ant
woordde hierop dat een dergelijk
verdrag zoals reeds is voorgesteld
door Rusland slechts een „bedrie-
gelijke veiligheid" zou bieden.
De groep drong er voorts op aan dat
de Westerse geallieerden de plannen
voor de vorming van een Atlantische
kernmacht laten varen en zich in
plaats daarvan toeleggen op het be
reiken van een verdrag met Rusland
tegen de verspreiding van kernwa
pens. Leedy antwoordde dat de NAVO
niet uit vrees moet afzien van een
Atlantische kernmacht alleen omdat
Rusland hiertegen gekant is.
De kern van het betoog van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken was
dat stappen ter verbetering van de
betrekkingen met de communistische
landen niet ten koste van de „samen
hang" in de NAVO moeten gaan, wel
ke mening volgens het ministerie ge
deeld wordt door de Westduitse bonds
kanselier Ludwig Erhard. Erhard
komt binnenkort naar Amerika voor
overleg met Johnson.
Tijdens de bijeenkomst van gisteren
verklaarde Stassen, voormalig gou
verneur van Minnesota en gewezen
hoofdonderhandelaar op ontwape
ningsbesprekingen, dat Johnson Eer-
hard ervan moet overtuigen dat de
kansen op een Duitse hereniging met
het vermijden van een oorlog groter
zijn als de voorstellen van de groep-
Wiesner worden opgevolgd. Senator
Joseph Clark uit Pennsylvania, geen
lid van de groep, verklaarde teleur
gesteld te zijn door de houding van
het State Department, waarvan de
middenlagen volgens hem „bijna al
lergisch zijn voor veranderingen in
de status quo".
De voormalige ontwapeningsonder
handelaar John MacCloy, die een ma
tigende invloed op het debat had,
verklaarde dat door de eenheid van
de kracht van de NAVO de Russische
dreiging in Europa was afgenomen.
Hij zei niet de redenering te kunnen
begrijpen „dat nu de Russen niet lan
ger op de poorten van Berlijn klop
pen wij terug moeten vallen op de
toestand van voor de Tweede Wereld
oorlog, en het stelsel omver moéten
werpen dat de dreiging heeft wegge
nomen".
Woordvoerders voor de regering ver
klaarden dat een voorstel van de groep
Wiesner om de Verenigde Staten en
Rusland onder inspectie van de Ver
enigde Naties bepaalde delen van A-
Iaska en Siberië te laten ontwape
nen „recht heeft op bestudering". Zij
verklaarden zich gekant tegen het
voorstel van de groep dat Amerika
bilaterale ontwapeningsbesprekingen
met communistisch China moet aan
gaan.
De Amerikaanse regering geeft de
voorkeur dat onderwerp met China
op multilaterale wijze te bespreken,
zoals is voorgesteld in een VN-resolu-
tie tot het houden van een algeme
ne internationale ontwapeningscon
ferentie.
China heeft reeds laten weten niet
aan een dergelijke conferentie mee
te zullen doen zolang het geen lid
van de volkerenorganisatie is en zo
lang nationalistisch China lid is van
de organisatie. (UPI),
In Zwitserland zijn demonstrar
ties gegeven met een nieuwe berm
beveiliging, die zo is geconstru
eerd, dat een auto wordt opgevan
gen maar niet terug op de weg
wordt geslingerd. De materiële
schade blijft beperkt. Hier rijdt een
wagen met een snelheid van 80 km
per uur in de afrastering. Een beet
je plaatschade is alles!
ROME (K.N.P.) In januari of fe
bruari 1966 zullen door paus Paulus VI
nieuwe kardinalen worden benoemd. De
paus heeft begin dit jaar, toen hij 27
kardinalen creëerde, reeds meegedeeld
dat na het concilie nog enkele kardi
nalen zouden worden benoemd.
Naar aanleiding van geruchten ln
Rome, dat er binnenkort een consistorie
voor benoeming van nieuwe kardina
len zal worden gehouden, wordt ge
meld dat dit waarschijnlijk niet op kor
te termijn zal geschieden.
Het kardinaalscollege telt thans 99
leden.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Er wordt de laatste
jaren veel gesproken over onduide
lijkheid in de politiek. De gewone
man zou het allemaal niet meer be
grijpen. Van de kant van de P.v.d.A.
en de VVD wordt beweerd, dat dit
komt doordat de katholieken en pro
testanten, die KVP, A.R. of CHU aan
hangen, wel stemmen, maar niet kie
zen.
Dit verwijt gaat natuurlijk niet op.
Men behoeft daarvoor slechts te kij
ken naar de problemen rond het ra
dio- en t.v.-bestel. De politieke sa
menwerking, in 1963 gekozen door
een grote meerderheid van de IfVP
ging kapot, doordat de liberalen de
opvattingen van een kleine minder
heid wensten door te drukken. Dat
kan in een democratie niet. Wel is
het goed en nodig dat men die op
vattingen rekening wordt gehouden.
Na de breuk in het kabinet-Marijnen
een kabinet dat niet gevallen is
doordat de volksvertegenwoordiging
het vertrouwen heeft opgezegd)
moest een nieuw kabinet worden ge
formeerd, dat het wel eens kon wor
den over het omroepbestel. Dat werd
het kabinet-Cals, een kabinet, dat
echter niet alleen voor het omroep
bestel een oplossing vond.
Door de gewijzigde politieke sa
menstelling (VVD en CHU werden
„ingeruild" tegen de P.v.d.A.) kwa
men ook andere grote structurele pro
blemen, direct samenhangend met de
leefbaarheid van dit kleine land, be
ter aan hun trekken. De consequen
ties van de interne partij-politieke
ruzie in het kabinet-Marijnen heb
ben zich dus tot veel meer beleids
vragen, dan alleen het omroepbe
stel, uitgestrekt.
Nu kan het best waar zijn, dat de
regeling van het omroepbestel in een
nieuwe wet, technisch een ingewik
kelde zaak is. Premier Cals was in
1950 als staatssecretaris al zover, dat
hij het vijfde ontwerp voor een nieu
we omroepwet in studie nam. We zijn
thans, als we de tel goed hebben bij
gehouden ,aan het zevende ontwerp
toe. De fundamentele problemen die
geregeld moeten worden zijn politiek
beslist. De ambtenaren, die zich met
de wettelijke vormgeving bezighou
den, weten na alles wat er de laatste
tien jaar is gezegd, geschreven en ge
studeerd (zelfs in een pacificatiecom
missie) precies wat er aan de hand is.
Omwille van de duidelijkheid in de
politiek en in de politieke verhou
dingen moet op korte termijn over
die nieuwe en (voorlopig toch wel)
definitieve omroepwet worden be
slist. Want het kabinet-Cals moet
zelfs de schijn vermijden, dat het de
omroepproblemen zou willen hante
ren voor andere doeleinden. Met na
me om ook na de verkiezingen van
1967 gedurende vier jaar te wille/,
doorregeren. Al wie dat. nadat de kie
zers gesproken zullen hebben, wen
selijk vindt, moet dat dan op zeer
aanvaardbare gronden kunnen nastre
ven. Het moet geen dwang worden op
grond van een omroepvraagstuk dat,
al dan niet door tijdgebrek, onopge
lost bleef.
