Een zachte dood
3 Hard, maar ontroerend boek
I van Simone de Beauvoir
SKODA
lOOOWB
r „Speciaal"voor de tere huid
Vlottrekken
„Ping An
lastig karwei
ENGELAND
WEER
BRODELOOS
i w
golden rays peau sensible
de
misdaad
van
giovanni
A^enturi
Spiernaakt
De opstandigen
Voor GodKoningin
en Vaderland
Het mag - moet het
Boze brieven
Merkwaardig
Ergeren
Wolkers
Vreemd
Fa. v. d. Goorbergh en Zn.
Vier doden bij
vliegongeluk
l
17
1
diepsonderingen en
grondonderzoek
Uü nog f5495
In Sahara,
of Noordpool
Bakkersstaking
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 27 NOVEMBER 1965
(NIIPSEL-
KRANT
Juist op die momenten, waarop we het meest onszelf zouden
mieten zijn, ontspannen en vatbaar voor rede en voor de nu
ances tussen waarheid en leugen, ontvankelijk voor de drang
naar genade en recht; juist op die momenten hullen we ons in
een kille anonimiteit opdat de koppen betar kunnen rollen- Als
rechters onze functie spiernaakt moesten uitoefenen zou er
m3er recht worden gedaan.
(Stephen Becker in „Een verbond met de dood".)
In onze landbouw bestaat verder een groep lieden, die niet alleen
behoudzuchtig, maar ook opstandig tegen al het nieuwe zijn. Mensen,
voor wie de moderne tijd een chaos is, zoals minister Biesheuvel het
uitdrukte in een toespraak voor Wageningse studenten, op 9 november
it Zij leven uit een verzetshouding. Alles waar zij tegen zijn is de schuld
vim (noem maar op) de overheid, het landbouwschap, de organisaties,
ie voorlichtingsdienst. Boven een ingezonden stuk dat wij dezer dagen
ontvingen stond: „De sluwe intriges rond de ruilverkavelingen"Dit is
mt de minister bedoelde toen hij zei: „Als een ambtenaar van de C.D.
een ruilverkaveling bepleit dan kan dat (in de ogen van de achterdoch
tige») niet anders zijn, dan dat hij dat doet om er beter van te worden".
Het is echter ook mogelijk om de problemen van deze tijd als een uit
daging te beschouwen. Een uitdaging aan het beste wat de mens aan
geestelijke vermogens heeft. (De Boerderij).
Volgens een recent opinie-onderzoek hoe nien staat tegenover
het oude principe: „sterven voor God, zijn koning en zijn vader
land' zou 43 pet. van de Nederlanders nog wel willen sterven
voor hun geloof, 41 pet. voor hun land, maar 26 pet. voor de ko
ninklijke familie. (l'Express)
De Britse regering heeft geen vermanende vinger opgeheven tegen de BBC,
die in een satirisch televisie-programma een „vies" woord had uitgezonden.
„Geen zedenbederf", zei de Britse regering, nu het is gebruikt tijdens een
bespreking over censuur.
Er mag dus veel op de Britse televisie.
De VARA-pIoeg van Zo is 't... heeft geprobeerd er achter te komen hoeveel
emotie „het" Nederlandse vieze woord wel zou losmaken. Dat bleek ver
draaid weinig te zijn. Er zijn hier anders dan in Engeland niet eens
vragen aan de minister gesteld.
In Nederland mag dus ook veel. De vraag is alleen of het moet.
P.S. Het is óók de vraag of men het nog de moeite waard vindt op dit soort
Zo is 't-provocaties, die met de waardevolle en bevrijdende satirische pro
gramma niet te maken hebben, nog te reageren. Zo zou het toevallig ook
nog eens kunnen zijn. (Vrije Volk)
Het zou misschien eens de moeite waard zijn om het ver
schijnsel ,boze briefschrijvers' te analyseren. Ik geloof dat wij
in Nederland te weinig structuren hebben, waarin wij onze
agressiviteit kunnen afreageren- Wij hebben geen stiere
gevechten, geen echte sporthysterie, geen vechtpartijen in de
kroeg, wij kennen ook geen revoluties, maar wel kennen wij de
venijnige opmerkingen en het redeloos geredetwist. Bovenal zijn
wij de mensen van de starre standpunten en staan wij op ons
gelijk. Zijn wij Nederlanders niet berucht om onze godsdienst
twisten? Karl Barth heeft nog onlangs gezegd, dat als er in
Nederland drie mensen bij elkaar zijn, ze twee kerken stichten.
U moet voor de aardigheid het geschil tussen de AR en de CHU
eens bestuderen! Ik geloof dat wij onze agressiviteit afreageren
door pal te staan op onze subjectieve overtuigingen, om dan in
woord en geschrift weloverwogen de andersdenkenden' met
literair geweld te lijf te gaan.
Ik vind abonnementenopzeggerij maar een misselijke wraak
oefening. Het is een onheuse en intolerante pressie-techniek van
mensen die enkel datgene willen horen wat hun persoonlijke
overtuiging staaft. Wee echter de redacteuren van opiniebladen,
die door dergelijke pressure-tactieken tot orenstrelers worden.
(De Bazuin)
O r bestaat geen katholieke sociale leer. Voor zover deze is gepropageerd,
jökt ze uit door een volkomen gemis aan op ervaring steunende weten-
wnappelyke kennis." Aldus professor dr. De Moor. hoogleraar in de theorie
5geschiedenis van de algemene sociologie in Tilburg.
Rschien is het voor velen geen nieuws wat de professor vertelt. Het merk
aardige is dat zijn uitlatingen gepubliceerd worden in Ruim Zicht, het
Van het Het is duidelyk dat er in het NKV een ernstige bezin-
over de toekomst van de katholieke vakverenigingen gaande is. Men
onM Sufe^en van diepe twijfels over het bestaansrecht van de beweging. Dit
u.men te,kens weer als een van de leiders in een gezelschap van
W-katholieken spreekt. (Vrij Nederland)
Wie zich
ergert aan uitlatingen van schrijvers, begrijpt ze waar-
|c ijnlijk zo goed, dat hij zich beter rechtstreeks aan zijn eigen
a ente, stiekeme gedachten kan ergeren. Wat we niet begrijpen,
bunnen we ons ook niet aan ergeren.
(Dr. Corn. Verhoeven)
nor-'fl' Volkers, met strenge blik boven de kaarsrecht afgeknotte
Dc ,;,A boeken zijn mijn genre niet. Ik vind het een beetje armoed.
Uggen 'ut op se^sueel gebied veel te ver gaat. Je kan niet alles
-Voeder W nf <le7l'ct 'n het leven. Maar ja, de jeugd is opener, dat wel",
moe. er i. °'kers: „Ik word er ziek van als ik ze lees. Jan zegt altijd
likke ™eer ee" boek uit, dat moet u niet lezen. Er staan zulke
gen in. Dat is niets voor u". (Haagse Post).
^wo'sman een week in Indonesië en Soekarno
finanen ,^na z'in Paleis kwijt." „Zwolsman vraagt mij vaak om
tine r ac^es' k dat zo gek Er zijn ook paters die voorlich-
B geven'(Wim Kan)
(Advertentie)
BREDA Tel. 30066 - 45454 - 34466
,,Nee, je sterft niet omdat je gebo
ren bent, noch omdat je hebt geleefd,
noch van ouderdom. Je sterft aan iets.
Te weten dat mjjn moeder door haar
leeftijd gedoemd was spoedig te ster
ven zou Hie verschrikkelijke ver
rassing met zich mee hebben gebracht;
zij had een gezwel. Dat alles is even
brutaal, onverwacht en onvoorzien als
een motor die midden in de lucht stopt.
Mijn moeder gaf voedsel aan haar op
timisme omdat ze, verlamd en ster
vend, toch bevestigde dat ieder ogen
blik een oneindige waarde heeft maar
haar vergeefse hardnekkigheid heeft
ook het gordijn verscheurd, dat de al
ledaagsheid afsluit. Er is geen natuur
lijke dood; niets van wat de mens over
komt is ooit natuurlijk, omdat de aan
wezigheid van de dood doet twijfelen
aan de wereld. Alle mensen zijn ster
felijk, maar voor iedereen is de dood
een ongeluk en zelfs, als hij die kent
en er zich aan overgeeft, een onge
paste, opgedrongen gewelddaad."
Deze constateringen, waarmee Si
mone de Beauvoir het aangrijpende
verslag van haar moeders dood be
sluit, vormen niet alleen het einde van
een boek. Ze zijn het einde van een
filosofie. Simone de Beauvoir is de
vriendin van Jean Paul Sartre. In haar
werk is ze sterk door hem beïnvloed,
maar men zou haar tekort doen door
te beweren dat ze alleen maar een
volgelinge is van de Franse existen-
tie-filosoof. Haar werk getuigt van een
grote oorspronkelijkheid en er is wel
licht geen andere vrouw die zo manne
lijk rationeel en met zo'n genadeloze
nuchterheid de dingen kan zien en be
schrijven.
In al haar boeken vindt men een
zelfde thema terug: dat van de vrije
mens, die met zijn tragische vrijheid
geen raad weet en voor wie elke keuze
een fatale keuze moet zijn omdat tus
sen hemzelf en „de anderen" een on
overbrugbare kloof gaapt.
,,Een zachte dood" heeft nergens het
karakter van een roman. Het is een
nuchter getuigenis van wat de schrijf
ster bij het sterfbed van haar moeder
ervaart, een beknopt dagboek van ge
dachten en emoties die door een pes
simistisch levensbesef worden gevoed
De feiten zijn simpel en alledaags.
Simone de Beauvoir vertelt hoe ze uit
Rome wordt teruggeroepen,omdat
haar moeder gevallen is. Ze is in He
badkamer uitgegleden en met een
collumfractuur in het ziekenhuis opge
nomen. Daar, in een onpersoonlijke
ziekenkamer, begint haar martelgang,
die overigens weinig verschilt van die
van talrijke andere zieken, die men
met vriendelijke woorden ervan tracht
te overtuigen dat het allemaal zo erg
niet is, de ritus van bloemen, fruit en
witte schorten, van professionele vrien
delijkheid die geen antwoord geeft op
de kwellende vragen van degenen die
vaag maar pijnlijk vermoeden.
De ziekte van mevrouw Francoise
de Beauvoir blijkt minder onschuldig
dan ze zich aanvankelijk laat aanzien.
De val in de badkamer heeft andere
oorzaken, die zich langzaam, maar ge
nadeloos manifesteren. Tenslotte de
niet meer verrrassende diagnose: kan
ker. En dan het wachten op de dood.
Voor de zieke een voortdurende kwel
ling van pijn, angst en half-weten, van
plotselinge hoop, die door een enkel
woord kan omslaan in opstand en
harde berusting. Voor de familieleden
een ander lijden, even irrationeel, een
baaierd van emoties rond het raadsel
van dood en sterven.
Een kenmerkende passage:
„Moeder wordt weer naar haar ka
mer teruggebracht, kwam dokter N.
ons vertellen. Hjj triomfeerde; die och
tend nog half dood. had moeder nu
een lange en ernstige ingreep goed
doorstaan. Dank zij de ultramoderne
methoden van anesthesie hadden hart.
longen en het hele organisme normaal
gefunctioneerd. Ongetwijfeld had hij
technisch een meesterstukje geleverd
en ongetwijfeld waste hij, ten aanzien
van de gevolgen, zijn handen in on
schuld. Mijn zuster had tegen de chi
rurg gezegd: „Opereert u maar, maar
u moet beloven haar niet te laten lij
den als het kanker is". Hij had het
beloofd, maar wat was zijn woord
waard? Moeder sliep: ze lag plat op
haar rug, ze zag er wasachtig uit,
transparant, de neus priemde naar vo
ren, de mond stond open. Ik ben naar
huis gegaan ik heb met Sartre ge
praat, we hebben naar muziek van
Bartok geluisterd. Opeens, tegen een
uur of elf 's avonds, kreeg ik een huil
bui, die bijna uitliep op een zenuwtoe
val. Stomme verbazing. Toen mijn va
der stierf had ik geen enkele traan ge
laten. Ik heb tegen mijn zuster gezegd'
„Bij moeder zal het net zo gaan." Tot
aan die avond toe had ik al mijn
verdriet begrepen, zelfs wanneer ik er
in dreigde ten onder te gaan bad ik
er toch mezelf in terug gevonden. Maar
die keer ontsnapte mijn wanhoop aan
mijn zelfbeheersing; iemand anders
dan ik zelf huilde in mij. Ik sprak met
Sartre over de mond van mijn moeder,
(Advertentie)
SKODA DEALERS:
Autobedrijf I. J. ADRIAANSEN
Oude Stad 16, Oostburg, tel. 2679
Autobedrijf IJ. T. WANDEL
Deltastr. 10, Nieuwerkerk, tel. 482
Autobedr. C. M. G. CAPPENDIJK
Axelsestr. 174, Terneuzen, tel. 2030
GAR. ZEELAND, J. Sukkel, R'dam-
sekade 59, Middelburg, tel. 2057
Autobedrijf F. BOGAERT
Gravenstraat 293. Clinge. tel. 2190
zoals ik die 's ochtends had gezien en
wat ik daarvan had afgelezen: de in
gehouden gulzigheid, de büna serviele
ootmoed van de hoop, van de wanhoop
en eenzaamheid eenzaamheid van
de dood en eenzaamheid van het leven
die deze eenzaamheid niet wilde toe
geven. En mijn eigen mond, heeft
Sartre me verteld, gehoorzaamde mij
niet meer, ik had de mond van mijn
moeder aangenomen en ondanks me
zelf imiteerde ik haar gebaren. Heel
haar persoonlijkheid heel haar bestaan
kwamen daarin tot uiting en medelij
den reet mij uiteen."
Notities als deze, bewogen neerge
schreven, zouden rhetorisch kunnen
klinken voor wie van de context geen
kennis heeft genomen. In hun verband
échter met wat de schrijfster verder
noteert, krijgen ze een geladenheid die
de adem doet stokken. Simone de
Beauvoir wissselt de beschrijving van
wat zij in de ziekenkamer ervaart af
met herinneringen aan wat in de re
latie tusssen haar en haar moeder be'
langrijk (of onbelangrijk?) is geweest.
Niets verbloemt ze daarbij. Ze schrijft
over het kleine, begrijpelijke egoisme
van haar moeder, over de manier
waarop zij (Simone) door haar atheïs
me als een afvallige werd uitgekreten
en over de afstand die dit conflict tus
sen moeder en dochter teweegbracht.
Eigenlijk.zo geeft ze te kennen
is er van wederzijds begrip nooit spra
ke geweest. De relatie over en weer
werd bepaald door respect, angst en
door de wil elkaar te ontzien. Nooit
heeft, in welke situatie dan ook, de
een de ander werkelijk gevonden. Men
kan zeker niet beweren dat de schrijf
ster een sympathiek beeld geeft
van haar moeder: een welgestelde,
burgerlijke, eigenzinnige, niet overin
telligente oude dame.
Desondanks krijgt men nergens de
indruk dat zij zich aan ongepaste ont
hullingen te buiten gaat. Zij levert
geen kritiek, maar signaleert hei
klein-menselijke dat tekenend is voor
bijna ieders bestaan, ook voor het hare.
Nooit vervalt ze tot koud cynisme
Alleen wanneer ze over de dokters en
verpleegsters spreekt die Franchise de
Beauvoir behandelen en verzorgen, is
haar toon soms geirriteerd.
,,De dokters, tip-top verzorgd, geu
rend naar lotion, gesloten en zwijg
zaam; van hun hoogte af bogen zij
zich over deze slecht gekamde vrouw,
die een beetje in de war was. Ik her
kende deze onbenullige gewichtigdoe
nerij: het is die van de magistraten,
van de leden der rechtbank tegenover
de beschuldigde, die voor zün leven
vecht
SIMONE DE BEAUVOIR
...genadeloze eerlijkheid...
hangt verzoent die je niet met de
dood
Simone de Beauvoir geeft daarmee
meteen te kennen dat zij, de niet ge
lovige, die in het leven geen zin en
doel kan vinden, desondanks aan dit
leven hangt. De gelovigen kunnen er
tegenover stellen dat zij het leven an
ders en hoopgevender zien, maar ten
aanzien van het raadsel van dood en
sterven geldt ook voor velen van hen,
dat zij slechts kunnen hopen eruit te
komen.
Men moet voor de schrijfster, die
zichzelf niets bespaart en geen enkele
gedachte ontvlucht, groot respect heb
ben. Haar werk behoort tot het beste
van de moderne litteratuur. Het ademt
bovendien een geest die men bij veel
auteurs, die zich ook graag geestver
wanten van Sartre noemen, pijnlijk
mist.
J. VERDIESEN
Simone de Beauvoir: Een zachte
dood: uitgeverij C. de Boer jr.,
Hilversum.
(Advertenties)
Hebt U een gevoelige, fijne, tere... en dus VEELEISENDE huid?
Dan beantwoordt GOLDEN RATS PEAU SENSIBLE
ontwikkeld door Dr. N, G. Payotvolkomen
aan de eisen van Uw huidtype.
GOLDEN RA TS PEAU SENSIBLE, van een onvoorstelbare
mildheid, verwijdert elk spoor van mdke-up en
garandeert U de voor de gezondheid van de huid
zo noodzakelijke diepgaande reiniging.
Door iedere ochtend en avond Uw gezicht te
behandelen met GOLDEN RA TS PEAU SENSIBLE
behoudt Uw teint haar jeugdige frisheid.
de la faeulU de Lausanne
ik. Dr, N, G, Payot'Holland N. V,, Keizersgracht 12'14-Amsterdam-C.
ROTTERDAM (ANP) Een ber-
gingsploeg van Van de Tak is begonnen
met het treffen van voorbereidingen voor
de berging van liet Liberiaanse vracht
schip „Ping An", dat dinsdag bij Ter-
heijde op het strand liep. Vertegen
woordigers van L. Smit en co's inter
nationale sleepdienst, van Van de Tak
en de kapitein van de „Ping An" heb
ben gisteren de gehele dag een onder
zoek ingesteld naar de bergingsmogelijk
heden van het hoog op het strand ge
worpen schip. Men is daarbij tot de con
clusie gekomen dat het vlottrekken van
de „Ping An" weliswaaar een moeilijk,
maar bepaald niet onmogelijk karwei is.
De bergingsploeg van Van de Tak
bracht gisteren de bergingsbenodigdhe
den al aan boord. De takels, stroppen
en blokken werden aangevoerd met een
vrachtauto, die vanwege het lage tij zeer
dicht bij de „Ping An'.' kon komen. Even
later keerde ook een groot deel van de
bemanning terug. Onder hen bevond
zich de hoofd machinist die tot taak heeft
de motoren weer aan het draaien te
krijgen. Later zal een bergingsvaarfcuig
beginnnen met het wegspuiten van zand
onder de „Ping An" en met het aan
brengen van de bergingsankers. Pas in
de laatste instantie zullen zeeslepers van
L. Smit en Co er aan te pas komen. Hun
motoren en die van de „Ping An" zullen
de Pk's moeten leveren om de Liberiaan
weer in dieper water te krijgen. Het
is nog niet te bekijken wanneer deze
laatste en belangrijkste fase van de ber
gingsoperatie zal kunnen beginnen.
BERLIN (UPI) In bosachtig ge
bied bij Berlin in de Amerikaanse staat
Vermont is donderdag tijdens een zware
sneeuwstrorm een eenmotorig vliegtuig
neeergestort. Alle vier mensen aan boord
kwamen om het leven.
smoorheet, steenkoud, geen om
kijken naar de Renault 16. In
de winter geen anti-vries, in de
zomer geen koelwater. Maak
een proefrit in deze probleem
loze wagen!
Renault Nederland N.V.
LONDEN (UPI) In Engeland is de
staking van bakkersgezellen vrijdag
haar tweede dag ingegaan. Ongeveer
20.000.000 mensen, onder wie inwoners
van Londen en Manchester, moeten het
zonder brood stellen of genoegen ne
men met oud brood of de producten
van huisvrouwen die zelf zijn gaan bak
ken. Gisteren moest de politie te hulp
worden geroepen in verscheidene plaat
sen, toen huisvrouwen die brood wilden
inslaan voor het weekeinde, een storm
loop ondernamen op bakkerijen en win
kels van voedingsmiddelen. Zij hoopten
brood te kunnen kopen, dat was gebak
ken voordat de 48-uurstaking wa« in
gegaan.
Aan de staking wordt deelgenomen
door 10.000 bakkersgezellen. Het is de
tweede bakkersstaking in een week tijds.
De knechten wensen een loonsverhoging
van 30 procent en een kortere werktijd.
(Advertenties)
Zekerheid met een OLVEH Perfecte Groeipolls
Misschien dat een uitlating als deze,
niet helemaal rechtvaardig, de schrijf
ster is ingegeven door dezelfde wan
hopige opstandigheid tegenover ziekte
en dood die het hele boek kenmerkt.
In feite schrijft zij niet alleen over
de dood van haar moeder. Ze schrijft
en elke passage getuigt daarvan
over het raadsel van lijden en dood
in het algemeen en van de ontoerei
kendheid van de menselijke betrekkin
gen. Het is allemaal hard en wrang
en nergens troostgevend. Toch proeft
men van bladzijde tot bladzijde, ook
een ondertoon van iets dat op hoop
lijkt. Een zoeken naar menselijk con
tact, ondanks alles. Het besef van iets
beters, dat volgens de schrijfster niet
is, maar kon zijn. Een misschien irra
tioneel, maar daarom niet minder
sterk respect voor alles wat menselijk
is. Een solidariteit met de medemens
die veel auteurs met minder talent
maar meer cynisme kan beschamen
en elk woord van dit genadeloos-eer
lijke verslag zijn rechtvaardiging geeft.
„Moeder hield van het leven," zegt
de schrijfster, „zoals ik daarvan houd
en zü voelde als gelovige het
zelfde verzet tegen de -ood dat ik voel.
Terwijl zij in haar doodsstrijd lag heb
ik verschillende brieven ontvangen met
commentaar op mijn laatste boek.
„Als u uw geloof niet had verloren,
dan zou de dood u niet afschrikken,"
hebben vol meewarigheid de vromen
mp geschreven. Welwillende lezers
hebben mij bemoedigd: „Verdwijnen
betekent niets, uw werk zal blijven be
staan," En allen antwoord ik, in me
zelf, dat ze zich vergissen. Godsdienst
kon voor mijn moeder niet meer doen
dan voor mij de hoop op een postuum
«ucces kan doen, Hoe men zich, aards
of hemels, de onsterfelijkheid ook
voorstelt, wanneer je aan hei leven
G
.z-.'ïï
24)
Slechts negen van hen waren
voldoende geïmponeerd of geamu
seerd door deze aanmatigende hou
ding om telefonisch te bestellen,
maar zij vonden het enorm leuk,
ze voelden zich bevoorrecht en het
eten smaakte hun nog beter toen zij
gedurende de maaltijd zagen hoe Gio
vanni anderen, die niet besteld had
den, afwees. Ze vertelden het aan
hun vrienden en in de tweede maand
werden al twintig telefonische bestel
lingen genoteerd, terwijl er vier per
brief binnenkwamen. In juni 1957 wa
ren alle maaltijden in de Trattoria Di
Giovanni reeds weken van tevoren
besproken. In september werd in de
studio's van Cinecittê, in de heilig
dommen van de diplomaten en in de
cocktailbars van de Via Venetp druk
gesproken over een zekere ongewone
trattoria in Travestere. De weinige
gelukkigen die erin geslaagd waren
lie exclusieve trattoria binnen te ko
men, werden door velen benijd. De
gastronomische medewerker van de
Parijse editie van de Herald Tribune
ging er eten en schreef een lofzang
op de lunch, waarvan hij daar geno
ten had- Prins Agnelli, barones Vec-
chietti twee ministers en de veel-ge-
fotografeerde vriendin van een oos-
;ers potentaat zetten gaarne hun
.iaam in het nieuwe, in leer gebon-
len gastenboek. Een bekende filmspe
ler uit Hollywood verklaarde aan een
/erslaggever: „Giovanni's trattoria
is het meest originele plekje in heel
Rome." Dit ene zinnetje in een lang
interview was de aanleiding van 1367
telefoontjes
In het begin van 1958 stelde signora
Pandolfi voor de prijzen nog meer
te verhogen. De boekhandelaar opper
de slechts zwakke bezwaren de gas
ten helemaal geen.
In mei 1957 was het bruto-inkomen
v?an de trattoria 950.000 lire. In janua
ri 1958 was het gestegen tot bijna het
dubbele van dit bedrag. In juli 1958
was het weer gestegen en tot januari
1959 bleef het constant op iets min
der dan drie miljoen lire per maand.
Dit was niet allemaal zuivere winst.
Zekere uitgaven moesten door de
trattoria gedragen worden, zoals gas,
water, stroom, verse bloemen en het
salaris van Carlo. Dit liep soms op tot
ongeveer 95.000 lire per maand.
Signora Pandolfi verklaarde, dat ze
voldaan en tevreden was. Ze zou mis
schien minder in haar schik geweest
zijn als ze had geweten dat niet wei
nig van de vermaardheid die de trat
toria had verworven, te danken was
aan het plezier dat de gasten had
den om het Engelse menu, waaraan
sij zo lang en geduldig gewerkt had:
DOOR HOWARD SHAW
Trattoria Di Giovanni
36. VIA dei Scrivani
Trastevere (Rome)
Vooraf-schalen
Spaanse buiken van geoliede tonijn 700
Bergsardines in eigen olie 500
Kuit van geprepareerde steur in
kruid 1200
Soepen
Alle groenten in soep gestampt 450
Pasta van vermicelliband in de pu
ree 390
Pasta in de capsule, speciaal in
huis 520
Macaronisoep zonder graten 470
Eigengemaakte pasta van tartaren 550
Room van tomaten met korstjes 490
Room van groenten met korstjes 525
Vissen
Forel in botters 650
Op de Amerikaan garnaaltjes 700
Rotsige vis met genoegen 950
Schalen van de dag
Varkenspoten aan de Ballentani x( 600
Kalveren in beste stukken 750
Lams kluifstuk in het laantje x) 575
Kop van kalf bolvormig 700
350
400
575
P-g-
Tegenfilet in het laantje 660
Varkenruggegraat in kortsjes x) 700
Konijn met vulling x) 725
Geschoeide kalkoen x)
1-4 kip in de branding 800
Koele schalen
Kippeborst met schoonzicht 650
Gekuipt kalf 525
Specialiteit van het huis
Filet van rund op het rooster 850
Kalfsmoten met Milaanse zorg 700
Smalle heupen van kalf in botters 725
Varken inzetten 875
Afwisselende salade 490
Fruit
Gestroopte perziken
Mengsel van alle soorten
Aardbeziën met plezier
W oesti jn-schalen
Taartjes met plezier
Gekruid ijs met geslagen room 550
De schalen in aanwezigheid
op zekere dagen zijn gemerkt
met het uighangbord x.
Gedurende de tweeëndertig maan
den die verliepen tussen het gereed
komen van de tunnel en de ontdek
king van de misdaad door de Romein
se politie, maakte Giovanni een gron
dige studie van het oude keizerrijk
Etrurië.
De eerste winter las hij vol aan
dacht de belangrijkste werken, zoals:
Festari's ,Pittura Etrusca', Bernardi-
ni's ,Monumenti antichi degli Etrus-
chi', Armanni's vierdelige ,1 ritratti
Greci Romani ed Etruschi', Rossi"
„La storia Etrusca' en alle deskun
dige publikaties van het ministerie
van onderwijs.
De volgende lente doorworstelde hij
de vertalingen van Franse en Duitse
werken over de zeden, de geschiede
nis en de kunst van het verdwenen
volk. Hij bracht honderden uren door
in het Gregoriaans museum van E-
iruskische antiquiteiten in het Vati-
caan en bracht vele bezoeken aan de
nabijgelegen graven in Cervetri en
Tarquinia.
In het begin van de winter 1957-'58
had hij meer dan vijftig dikke boe
ken verzameld en doorgelezen de
rujnes in en bij Chiusi, Volterra, Ve-
tulonia, Perugia. Orvieto en Bologna
bezocht lezingen van de directeur
der Fondazione Lerici over moderne
methoden van oudheidkundig onder
zoek bijgewoond briefwisseling ge
voerd met professor Angelo De Cor-
bo. van de universiteit te Napels,
over de esthetische waarde van de
spitsbogen in de Etruskische graf
tomben in Umbria.
I
