IK... OF DE CHAOS
schamele nalatenschap
Voor
rokers
met
een
eigen
stijl
GF GFF
GOLDEN FICTION
j liiulMtkl
i lit1
Briefkaart bestaat honderd jaar
De Gaulle vonnist zichzelf:
Davitamon T0
elke dag
UW PIJN WEG MET EEN "AKKERTJE'
Mededelingen op open
postblad onbe
GOLDS
FICTIO
Schilderijen
terug, dieven
in arrest
MONTINI
is
15
I I liet hem
Speleologen vinden
ondergrondse
zonnetempel
Voortvluchtige
smokkelaar
veroordeeld
Schrik doodt man
weduwe krijgt
740.000 dollar
Met het puur-witte mondstuk
New Yorkse .metro
eist miljoen dollar
schadevergoeding
Exclusieve melanges
van pure ongesausde
tabakken
Rijp, vol smaak
en toch zacht
Bezoek van paus
aan Australië
onwaarschijnlijk
r j
dat Iemand geven of krijgen
BOEKENPLANK
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 23 NOVEMBER 1965
ostzegelhandel - Spellen
Schrijfwaren voor het
;e distinctie en technische
d: de Parker 75 van sterling
:erd. Komt u dit volmaakte
e verstelbare penpunt, de
reep en de twee vulsystemen
beren.
(Van onze correspondent L. Kleijn)
PARIJS Gisteren werd gene
raal De Gaulle 75 jaar. Wjj zagen
hem, van aangezicht tot aange
zicht, voor het laatst in zijn pers
conferentie van 9 september op
het Elysée. Een bepaald vitale
indruk maakte hij op de 600 a
700 verzamelde journalisten niet.
Wij vonden hem oud geworden
en op sommige ogenblikken af
wezig. Ook de verhouding tussen
hem en de vragende journalisten
was anders geworden dan vroe
ger. Bij vorige persconferenties
waren de vragen beleefd, gere
serveerd. omdat men toch wel
i wist, dat De Gaulle alleen maar
beantwoordt waar hij zin in
I heeft en waar hij zich op heeft
geprepareerd. Op 9 september
was dat geheel anders.
Er werden De Gaulle vragen gesteld
direct op de man af: over de nationale
I onafhankelijkheid, „een verouderd be
grip", over het verdrag met Duitsland,
dat niets had opgeleverd, zo voegde de
vragensteller er zelf aan toe. De beleefd
heid op een persconferentie bij het
staatshoofd gebiedt, dat men met hem
nie: in debat of discussie treedt. Op 9
september werden De Gaulle agressie
ve vragen gesteld op de manier, zoals
dat op het Witte Huis bij president
Johnson gebeurt. Men had heel duide
lijk het gevoel, dat verscheidene jour-
talisten naar het Elysée waren geko
men met de bedoeling om De Gaulle en
zijn omgeving aan het verstand te bren
gen, dat een verslaggever meer is dan
en bandrecorder.
De Gaulle moet dat hebben gemerkt.
Wat vroeger nog nooit was voorgeko
men gebeurde toen: hij wekte de lach-
bstop. In het laatste deel van zijn rede
somde De Gaulle de belangrijkheid van
zijn functie op: zóveel conferenties met
eerste minister Pompidou, zóveel ge
sprekken met ministers, zóveel ontvang
sten van buitenlandse staatshoofden of
ambassadeurs, zóveel bezoeken aan de
provincies, zóveel handen gedrukt, zó
veel gesprekken met hoge ambtenaren
of vertegenwoordigers van vakbonden.
Het werd één verveldende opsomming
van cijfers, die geen sterveling kon con
troleren. Een les, die met veel zorg en
moeite uit het hoofd was geleerd. De
man wordt oud, zeiden wij bij het ver
laten van het Elysée tegen elkaar.
Een paar weken later zagen wij De
Gaulle op het televisiescherm 4 no
vember, toen hij aankondigde kandi
daat te zullen zijn voor het president
schap van de republiek. Op het scherm
ziet men De Gaulle nog veel beter dan
m de grote feestzaal van het Elysée-
paleis, ook al zit men daar op de voor
ste rijen. Meer dan levensgroot halen de
camera's zijn gezicht naar ons toe. De
if !va; fransen, die een televisie
K? v ezltten 45 procent zag
wunehngs twee uitdrukkingen op dat
«wicht. Soms zag men voor zich een
oijna smekende man, die om de „achting
vertrouwen" van de kiezers be-
iae. °°k za§ men voor zich de drei-
GENERAAL DE GAULLE
bevrijder geweest maar niet
gebleven
gen-de figuur, die aankondigde zich uit
het openbare leven te zullen terugtrek
ken met alle gevolgen daarvan, als zijn
„hoop, zijn geloof en zijn vertrouwen"
in het Franse volk zouden worden be
schaamd.
Hij had om zich heen gekeken naar
mogelijke opvolgers, maar er niet één,
niet één kunnen vinden. Zou men hem,
De Gaulle, op 5 december niet kiezen,
dan zou Frankrijk onherroepelijk ver
vallen tot chaos, tot nog grotere ram
pen dan die van 1940 en 1958. Pompidou,
zijn eerste-minister, zat voor het scherm
en zei niets, althans niet in het open
baar. Op hun beurt zaten alle andere
ministers voor het scherm, met name
Malraux, die wat cultuur en civilisation
betreft alle Fransen tegelijk in zijn zak
kan steken. Ook zij keken en luisterden.
Er was er niet één, die avond, die na
zoveel verachting van het staatshoofd
voor de intelligentia van het Franse
volk de volgende morgen opstond en
uit protest ontslag aanbood. In de za
kenwereld zou een directeur met een
dusdanig testimonium paupertatis voor
zijn naaste medewerkers door de aan
deelhouders unaniem zijn afgezet. In
Frankrijk bleef in de grote kranten dat
protest beperkt tot een moedig hoofdar
tikel van SLrius, hoofdredacteur van het
Parijse avondblad „Le Monde*'.
Vijfenzeventig jaar is De Gaulle ge
worden. Zijn historische verdiensten in
de oorlog, toen hij in Londen het Franse
volk een -tndere weg wees dan die van
collaboratie met de vijand, een andere
weg dan die van Pétain en Laval, zyn
groot. Maar die verdiensten beginnen
geleidelijk te vervagen door het mis
bruik, dat De Gaulle ervan maakt.
Hij heeft het in de oorlog toch waar
achtig niet alleen gedaan, zoals uit zijn
Gedenkschriften zou moeten blijken:
Moi, De Gaulle. Er was in Frankrijk
ook nog het illegale verzet. Daar wa
ren de vele Jean Moulins, die voor de
vrijheid hebben geleden en gestreden
en die hun mond niet opendeden, als
zij door de Gestapo werden gemarteld
en gefolterd. De allergrootste van hen
is nog maar pas kort geleden naar het
Panthéon der Onsterfelijken gebracht.
Er waren behalve De Gaulle ook nog
de Amerikaanse en de Engelse bondge
noten onder leiding van Roosevelt en
Churchill, in wier schoenen De Gaulle
meende te kunnen staan.
Maar niet de tijd alleen heeft de Gaul
le's historische verdiensten doen verble
ken. Een bevrijder is hij geweest. Maar
geen bevrijder gebleven. Wat hij in zijn
zelf gewilde eenzaamheid, zonder waar
achtige vrienden, met meer slaven dan
oprechte bewonderaars, heeft gedroomd,
is niet verwezenlijkt. Het vriendschaps
verdrag, dat hij sloot met Duitsland,
is in zijn tegendeel verkeerd. Het Duit
se nationalisme, dat alleen met supra-
nationaliteit kon worden ingedijkt, heeft
hij veeleer, ongewild, aangewakkerd
door zijn negentiende-eeuwse Europa
der vaderlanden. Met zijn nucleaire her
bewapening heeft hij Frankrijk apoca
lyptische gevaren op de hals gehaald,
waarvan men alleen maar hopen kan,
dat de herflel ons die zal besparen. On
der zijn eenhoofdige leiding is Frankrijk
het zieke kind van Europa gebleven,
ook al vertoont het naar buiten nog zo
veel tekenen van welstand. Geen harder
vonnis dan dat, hetwelk De Gaulle over
de afgelopen zeven jaar van zijn bewind
heeft uitgesproken, toen hij zich op 4
november kandidaat stelde: Ik of de
chaos.
Als men daar vijfenzeventig jaar voor
Is geworden, dan is de nalatenschap
maar een schamele.
(Advertentie)
Zekerheid met een OLVEH Perfecte Groeipolis
(Advertentie)
hi« vre™deling verwerkte de spag-
I BaA? gu°'e happen en las in zijn
leesredf „v J d de karaf wUn al
t jlit i. Met een smekende
I GioJ^w-V. naai' de restaurateur.
I Hii nam begrijpend naar hem
toto raSp van z'ln keuken-
eennlÏÏ een stapel smalen van
nel en glng terug naar de tun"
lenpdfUvls^b°ra zat naast de ver-
ien m ,Tfee Parmesaanse ka-
ran'd 8 i wagenwielen twee
neirl in i bic Giovanni opgesta-
I taiirant u k°a van het Iniro-res-
Uast L- m1-61? liggen stonden
aan ek ha3r met 0pen
Haas"' .Maar., waarom zovéél
I rm^0™1101'3 kcek z® bem aan; toen
I haar i ontevreden trek om
timuelTin k Het lcek er n°g meer
iWalUn m gezlcht groeiden. „Ik
P'ie niet ?!fu8s™ dat ik hoop
al dacht tó stommer bent dan ik
i ben r langer ik hier beneden
ier flat iuMi. i116 erover verwon
de tunnel ans gezien hebben
«Jfl kerel.8wTf"' t0ch
I p°ot aanpakkend» i,e- niet
kunnen denkTWel' !e moet groot
Dat is wat m -,e groot wilt zijn!
lei' Hij wal ?lln .tweede "aan altijd
°°8 een bwit i?mge van de vier die
le schalen vJa„hfsen5 had" nam
(voorraad malcun tw aan" "We gaan
%te wat we Jl", 18 het vei*stan-
Iten een flinke nen d°en. We moe-
I 1 merken dat °^raad hebben, voor
I i Ütijd in de aam in orde i®
jUveedeman" blijven, zei mijn
I rasPen. en schaaltje vol kaas
fleatvr«&8- Breng bit nu
"tend direct .8 stl,Ur je
1 Hiik„iw ar beneden.
I leling wil ookMnnr de vreem-
I ?e krabbclrt„ wat wUn hebben"
i «honk verder iD een bestelbon en
i aan hem. n aandacht meer
J uan sto£P klom f™ de tiobte nevel
terug in z,"n keldei'
Velaar ?at z°n kcuken. De boek-
stoel. Aar7Pi0m^e ^aar ge^oken
?em op de sch„,?i ^lkte Giovanni
ïar sobrok jp ff' Peu boekhande-
zei Giovanni! haar ko"
zet-
De U10vanni.
?aat aaV k"ikte. slikte
schaal geransDtlPiGi0vatmi -
Scvan fle villmrf kaas 00 de ta-
LtaraI weïtn lllmg' pakte da le-
I blde "raat in en naar buiten- H«
J bordje Her na? toen haas-
6 utsieen in znn keuken
DOOR HOWARD SHAW
verstopte. Toen ging hij terug naar de
tunnel.
Halfweg kwam hij de boekhande-
haar tegen, die als een lastdier ge
bogen liéD onder het gewicht van een
vaatje Velletribianco. Met trillende
lippen liep hij in de richtisg van Gio
vanni's kelder.
Hij vond signora Pandolfi bezig een
doziin flessen moezelwiin uit de lift te
balen. Bij haar voeten stonden meer
dan vijftig flessen met de meest uitge
lezen wijnen. De etenslift ging om
hoog en kwam weer terug met whis
ky en champagne. De vrouw wees
ongeduldig naar de flessen om haar
heen. „Schiet op! Breng die weg! Je
vriend zegt dat je wijnrekken hebt-
Zorg dat die vol komen. Die jongen
boven is al acht bestellingen achter.
Die zullen direct ook wel naar bene
den komen."
Ze veegde haar voorhoofd af met
haar rok- Ongeduldig keek ze de
tunnel in, „Die compagnon van je
heeft geen fut. Hij had wel vijf mi
nuten nodig om een klein vaatje wijn
op z'n schouder te krijgen." Ze hief
iaar vinger waarschuwend op. ,,'t
Wil mij voorkomen dat je geen goe
de compagnon gekozen hebt. Die man
heeft geen uithoudingsvermogen".
Ze knipte met haar vingers. „Wat
is er tegenwoordig met jullie man
nen? Jullie hebben geen uithoudings
vermogen meer. Kijk eens naar mij!
Ik heb vier mannen gehad. Dacht je
dat een van hen veel fut had? niet zo
veel! Nu ja, twee van hen hadden
zekere charmes en één had zelfs
hersens. Ze hadden alle vier geld;
natuurlijk, anders was ik niet met
hen getrouwd. Maar uithoudingsver
mogen? Drie jaar was de langste tijd
dat een van hen het volgehouden
heeft. Mijn eerste man was na zeven
maanden al de pijp uit."
De boekhandelaar kwam, nog altijd
in gebogen houding, de tunnel weer
binnen. De lift kwam omlaag. Gio
vanni droeg een arm vol flessen naar
zijn wijnrekken.
Toen hij terugkwam, was het han-
üige vrouwtje bezig een halve ge
roosterde kip met ham, doperwten
en gebakken aardappelen, bedekt me
champignonsaus van de protserige
schotels van het Iniro-restaurant over
te brengen op de eenvoudige witte
schalen van de trattoria. Ze belaadde
de boekhandelaar met de schalen en
stopte een nieuwe karaf rode wijn in
haar jaszak. „Breng dit naar de
vreemdeling. Hij zal wel ongeduldig
worden. „Schiet op!"
Ze veegde een vochtige lok wit haar
van haar voorhoofd- „Vlugger!" riep
;e de boekhandelaar nog na.
Ze zette de schotels van het Iniro-
restaurant weer in de lift. „We heb
ben al een fout gemaakt," merkte ze
op. ,,Die schaal spaghetti die ik heb
laten doorgaan, droeg op drie plaat
sen de naam Iniro. Laten we maar
hopen dat die vreeemdeling het niet
gemerkt heeft. „Ze keek minachtend
naar Giovanni's aardewerk. „Die
schalen zijn niets waard," zei ze. „Jij
hebt geen smaak. Ik zal morgen an-
iere bestellen. Laat dat maar aan mij
over."
Giovanni bracht nog vier armen vol
flessen naar zijn kelder. Hij liep
naar boven en keek in zijn eetzaal.
De lange vreemdeling wuifde met
zijn vork. „Heel goed!" zei hij met
een mond vol kip.
„Zijn er niet meer gasten geko
men?" vroeg signora Pandolfi, toen
hij weer in de tunnel kwam.
Na enige aarzeling bekende Giovan
ni dat hij het bord had weggenomen.
„Wees toch geen dwaas! Op die ma-
ïier kunnen we geen gëld verdie
nen-" Ze stuurde een bestelling naar
boven vooor een kilo truffels en een
/oorraad verschillende kruiden. „Ik
heb ontdekt dat die zaak boven maar
eens in de drie maanden inventaris
opmaakt. Ze hebben er net een ach
ter de rug. Dit is dus de meest ge
schikte tijd om een flinke voorraad
aan te leggen. Voorlopig missen ze
aiets".
(Advertentie)
TRIESTE (UPI1 Speleologen hebben
in een grot nabij Trieste een ondergrondse
tempel ontdekt, die aan de antieke Per
zische zonnegod Mithras is gewijd. De
grot is niet ver van de plaats waar de ri
vier de Timavo, die hier een paar kilo
meter onder de grond verder slingert,
weer aan de oppervlakte komt en naar
zee stroomt.
In de tempel zijn munten, votieflam-
pen, stenen zuilen en grote brokken van
een bas-reliëf met afbeeldingen van die
ren gevonden. Aan de hand van een be
studering van deze voorwerpen meent
men. dat de tempel in de nadagen van
het Romeinse Imperium is gebouwd toen
de Mithracultus in het westen wijd ver
spreid was.
BRUSSEL (ANP) De Antwerpse
rechtbank heeft de 31-jarige smokkelaar
L. K. uit Rotterdam bij verstek veroor
deeld tot een gevangenisstraf van acht
maanden, een boete van 22.500 frank
(1625 gulden) en een rijverbod in België
gedurende twee jaar.
K. werd vorig jaar oktober ernstig ge
wond na een mislukte poging aan de Bel
gische douane te ontsnappen. Hij pro
beerde 500 kg boter te smokkelij, maar
bij de achtervolging slipte hij en kwam
met zijn auto tegen een paal terecht.
Met hulp van vrienden wist hij enkele
weken later uit het ziekenhuis in Bras-
schaet, waar hij na het ongeluk werd ver
pleegd, te ontsnappen en in een zieken
wagen naar Nederland uit te wijken.
NEW YORK (Reuter) In New York
heeft mevrouw Capossela, de weduwe van
een ruim zeven jaar geleden op 53-jarige
leeftijd overleden instrumentmaker, een
schadevergoeding van 740.000 dollar toe
gewezen gekregen. Overtuigend was voor
de rechtbank bewezen, dat haar man was
gestorven aan een hartaanval als gevolg
van de schrik toen een auto dwars door
de heg van zijn voortuin reed en bijna
het huis ramde. Het bedrag van de scha
devergoeding was gebaseerd op de in
komsten, die Capossela waarschijnlijk zou
hebben genoten als hij in leven was geble
ven.
(Advertentie)
CIGARETTI
NEW YORK (Reuter) De directie
van de Newyorkse ondergrondse zal tegen
een Amerikaanse electriciteitsmaatschap-
pij een eis tot schadevergoeding van min
stens een miljoen doller (ongeveer
3.570.000,indienen voor het verlies,
geleden tijdens de grote elektficiteitssto-
ring van 9 november. De eis wordt ge
baseerd op beweerde nalatigheid van de
elektriciteitsmaatschappij.
Tijdens de storing waren naar schatting
800.000 reizigers gedwongen 14 uur lang
in hun 'ondergrondse treinen te blijven.
De directie van de ondergrondse zegt het
betrokken bedrag aan inkomstenderving
en extr^i kosten voor het inzetten van per
soneel. om de passagiers uit de treinen te
bevrijden, te hebben Verloren.
EEN LAURENS PRODUKT
CANBERRA (UPI) Australische re
geringskringen hebben gisteren een be
zoek van Paus Paulua aan Australië „on
waarschijnlijk" genoemd.
Dagbladen in Sydney hadden met aan
haling van regeringszegslieden verklaard,
dat de paus mogelijk volgend jaar naar
Australië zou komen. Dit bericht volgde
op uitnodiging van Australische bisschop
pen aan de paus, tijdens de zitting van
het concilie.
(Advertentie)
kan, is een KOALA pyjama.
^Eén-en-a! behaaglijkheid^
Ze zijn er voor.
k het hele gezin !i
AGATHA CHRISTI: DOOD VAN EEN
HUISTIRAN (A. W. Sijthoff, Leiden).
Hercule Poirot lost in deze detective
scherpzinnig een moord op een oude ge
vangenbewaarster op. De moordenares
is een adellijke Engelse dame, die zich
achtervolgd weet door haar misdadig
verleden, en dooodsbenauwd is dat haar
nieuwe politieke loopbaan in gevaar
komt, door toedoen van haar vroegere
bewaakster. Het verhaal zou niet aan
Agatha Christie zijn toe te schrijven, als
de loop van deg ebeurtenissen niet ge
compliceerder zou worden, naarmate er
bladzijden worden volgeschreven.
Het lijkt er aanvankelijk op, dat de
stiefvader van de vermoorde vrouw met
haar broer in het komplot zit. Speur
der Poirot ving op zijn hotelkamer toe
vallig flarden van een gesprek in die
richting op. Maar gaandeweg ontvouwt
zich hef net van verwikkelingen, dat tot
de ware oplossing van de misdaad leidt.
„Dood van een huistiran" is een intelli
gent geschreven verhaal, dat de nieuws
gierigheid van de lezer tot het laatste
hoofdstuk op de proef stelt.
IGNACE LEPP: VERANDEREND
NORMBESEF (Lannoo Tielt-Den Haag)
De theologén schrikken er in de laatste
jaren niet voor terug om dogma's kri
tisch op hun waarde te toetsen. Een
kritische beschouwing van de moraal
schijnt hun echter een veel delicatere
zaak toe, om welke reden aldus de
auteur van „Veranderend normbesef",
veel meer schadelijke taboes, die ten
onrechte voor zedelijke waarden worden
aangezien, onder ons blijven voortleven.
In een aantal opstellen belicht Ignace
Lepp de wijzigingen, die zich in het men
selijk psychisme hebben voorgedaan en
tracht hij van daaruit tot êen aanpassing
van en een nieuwe visie op de zeden
leer te geraken. Uitgaande van de mens
wetenschappen spreekt Lepp over proble
men van oorlog en vrede, van eigendom
en arbeid, liefde en echtelijk leven, van
gezin en opvoeding.
Veel zaken, die hij aan de orde stelt,
werden slechts zelden in een voor allen
toegankelijk werk zo nuchter en tevens
diepgaand beschouwd. De aanvechtbaar
heid van sommige zijner stellingen hangt
dr.arbij intussen af van de vrijmoedig
heid of, zo men wil: de moed van zijn
lezers om de moraal zelve onder de mi
croscoop te leg"gen. T. K.
IRWIN D. J. BROSS: BESLUITVOR
MING EN STATISTIK (Marka-reeks
Utrecht-Antwerpen). Hoezeer de heden
daagse statistiek hulpmiddel is bij de we
tenschappelijke besluitvorming, om
schrijft de Amerikaanse hoogleraar
Bross is een gecomprimeerd maar
uiterst leesbaar boekje Hij ontkomt
uiteraard niet aan het hanteren van
wiskundige formules, omdat de mathe
matische symboliek nu eenmaal onmis
baar is voor de statistische beeldvor
ming. Maar hij heeft ernaar gestreefd
de algebraïsche aanduidingen, die voor
hal ter voorkoming van spraakverwar
ring nuttig zijn, bevattelijk te houden
voor het niveau lezers, dat met de mid-
delbare-schoolwiskunde vertrouwd is.
Nadat Bross glashelder de grote lijnen
van de besluitgeschiedenis heeft aange
geven en daarbij de historie in het al
gemeen kernachtig schetst als „groten
deels een kroniek van gespecialiseerde
besluitvormers, zoals koningin, gene
raals en priesters," behandelt hij o.m.
de voorspelling, de kansberekening en
de waarden. Steekproeven, het meten en
de stastische gevolgtrekking, zijn an
dere hoofdstukken die speciale aandacht
krijgen Aan het slot van ieder hoofd
stuk geeft de auteur een samenvatting.
Het boekje, toegespitst op de recent
ontwikkelde méthode van besluitvor
ming, zal menig geïnteresseerde vol
doende kunnen intrigeren, „om hem iets
dieper te laten doordringen in het onaf
zienbare domein van de besluitstatis-
tiek".
MARGRIT DE SABLONIèRE: SAMEN
STELSTER VAN DE BUNDEL: NE-
GERVERHALEN (Prismareeks Utrecht-
Antwerpen). Over het algemeen is de
westerse mens ver verwijderd van het
Afrikaanse leven en denken. Het bun
delen van negerverhalen kan daarom
een nuttige bijdrage zijn tot het verklei
nen van begripsafstanden en het door
zichtig maken van een onbekende cul
tuur. Ook in haar tweede verhalenbun
del, waarin zelfs twee „primeurs" zit
ten, heeft de samenstelster en vertaalster
gestreefd naar een zo verscheiden mo
gelijke weergave van Afrikaanse gevoe
lens en gedachtenvormin»gen. In de poc
ket komen ook enkele oude volksverha
len voor, oververteld aan de samenstel
ster en opnieuw geschreven. Liberie, Ni-
gerië en Ghana zijn bronlanden voor het
overgrote deel van de bundel. Er is ook
een bijdrage van de inmiddels welbeken
de Amos Tutuola. die de corruptie van
de medicijnman in een pointe-loos ver
haal aan de kaak stelt.
MILAAN (UPI) De politie heeft drie
gestolen schilderijen, ter waarde van
200.000.000. lire, teruggevonden en vier
personen gearresteerd.
De schilderijen een „Aanbidding door
de wijzen" van Francesco Guardi, een
„Bacchante" uit de Utrechtse school, en
een doek van Joseph Heinz werden op
22 maart 1964 gestolen uit de woning
van de verzamelaar Mario Buscaini, toen
hij naar een voetbalwedstrijd zat te kij
ken.
Iemand heeft een paar dagen geleden
meegedeeld, dat een zekere Giuliano Er-
coli probeerde een van de schailderijen te
verkopen. Een politieman, „vermomd" als
vertegenwoordiger van een rijke Ameri
kaanse verzamelaar, nam contact op en
stelde vast, dat de mededeling juist was.
Ercoli werd samen met nog drie man in
gerekend.
(Advertentie)
BOUWSTEENTJES
«n héét goedkoop f
TIJDELIJK200 STEENTJES VOOR f. 5.80
EN IEDEREEN WEET HET:
MONTINI B-L-IJ-F.T KLEMMEN I
(Van een medewerker)
FRANKFURT - MAIN Honderd
jaar is het geleden sinds Keinrich von
Stephan op een conferentie van Duitse
postinstanties, die destijds nog tot de
afzonderlijke vorstendommen behoor
den, een gedenkschrift publiceerde,
waarin hij de invoering van een „post-
blad" aansneed. Eerst stuitte het nieu
we idee op weerstand van de toenmo-
lige Pruisische „Generalpostmeister".
die het voorstel vanwege de „onbehoor
lijke vorm van mededeling op een open
postblad" van de hand wees. En toch:
de briefkaart was geboren en begon
van dat ogenblik af haar weg door de
wereld. Dit jubileum was voor het
Westduitse ministerie voor postzaken
aanleiding een bijzondere expositie in
Frankfurt-Main in te richten, die ge
wijd is aan de briefkaart.
„Onbehoorlijk wat de vorm betreft",
zoals de gestrenge Pruisische „Gene
ralpostmeister" klaarblijkelijk bevrees
de, is geen van de briefkaarten, an
sichtkaarten, kunstdrukkaarten,
schertskaarten, die uit de hele wereld
bijeengebracht werden en thans in de
tentoonstellingsvitrines van het Frank-
furtse Postmuseum liggen. Maar amu-
sant zijn ze en een leerzame documen
tatie van hun tijd.
Drie jaar na Stephans voorstel, in
1868 gaf een Duitse uitgever voorge
drukte briefkaarten uit. Iedere kaart
bevatte dertig mededelingen, die de
luie schrijver slechts behoefde aan te
kruisen. De tekst van enkele was als
volgt: ..Berichten u, dat onze vertegen
woordiger u binnenkort zal bezoeken";
„Hebben uw brief van eergisteren ont
vangen" (waaruit mag blijken hoe
snel de post honderd jaar geleden al
was); „Van harte gecondoleerd"; „Van
harte gefeliciteerd met deze heuglijke
gebeurtenis". Mogelijkheden van de
wieg tot het graf op één enkel „post
blad".
Geen wonder, dat dit praktische idee
ingang vond; in 1869 werd de briefkaart
in Oostenrijk officieel ingevoerd en een
jaar later ook in Duitsland Heinrich
von Stephan was ondertussen „Gene
ralpostmeister" van Pruisen geworden.
De eerste gebruikers van de nieuwe in
gevoerde briefkaart waren de Pruisi
sche soldaten: in de Frans-Pruisische
oorlog van 1870-'71 werd de eerste
„Velapostcorrespondentiekaart" door
de posterijen gratis naar huis verzon
den. Andere aan een bepaald tijdperk
gebonden portraits op de tentoonstel
ling: Postkaarten van afbeeldingen van
de Duitse keizers.
Vijf Duitse pfennigen kostte een brief
kaart in 1900, De eeuwwisseling eerbie
digde de posterijen met een veelbelo
vende opdruk van een 'trotse German ia
en een zon, die zegevierend door de
wolken breekt Niet ver daar vandaan
ontdekken wij achter glas de rouwpost-
kaart uit het oorlogsjaar 1914. Waarop
een ineengedoken, wenende vrouw.
De vlotte twintiger jaren weerspiege
len zioh in de stijl van destijds floreren
de schertsbriefkaarten. Een dame
danst charleston, als men tenminste
een kleine kartonnen hefboom heen en
weer beweegt. Een andere kleedt zich
aan en uit, maarmet inachtne
ming van de goede zeden. Een man
droomt in zijn bed; als men de kaart
tegen het licht houdt, ziet men waar
over hij droomt; van het vertrek van
zijn schoonmoeder.
In een hoekje van de tentoonstel
lingsruimte ontdekken wij bijna ver
stopt een klein ouderwets kaartje.
„Groeten uit Berlijn" is erop gedrukt,
en bij het ontcijferen van het gekrulde
handschrift lezen wij: zendt u,
zeer geachte Juffrouw, uw u nog steeds
zeer waarderende luitenant en verzoekt
u tevens, hem niet geheel te vergeten."
Of zij nog leven, de toenmalige keizer-
lijke luitenant en de geachte juffrouw?
Bij het overschrijven van deze woorden
nadert met haastige schreden de con
servator van het postmuseum en doet
het beleefde verzoek: „Maar alstu
blieft met de naam, u weet, het brief
geheim.