Aflaten-praktijk zou moeten
verdwijnen, meent Maximos
vandalen
i vernielen
brussels
manneke
Kalme reactie
in Salisbury
VUURWATER STOKEN
NOG STEEDS „IN"
VEILIGHEIDSDIENST
NEEMT WEL ACTIE
II fc* te?jW? heeffet
NKWV-verwijt
voor Den Uyl
MOONSHINE-WHISKY BAR SLECHT
Gewapende
overval in
Amsterdam
Hagenaar antwoordt Cals:
NEDERLANDSE BISSCHOPPEN VERWERPEN NIEUW DOCUMENT
Patiënten
worden als
hotelgast
behandeld
Rustig
Reacties
.GEEN RANCUNE
INTIMIDATIE
ZUIVERING
„TIJDELIJK"
VERWORDING
RHODESIE ONAFHA
STOFLAAG
Pensionprijs
arrestanten
rhoogd
ve
VERRASSENDE SHOW
VRIJ TOEGANKELIJK
Buit f 850.-
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 12 NOVEMBER 1965
(Van een onzer verslaggevers)
TEGELEN Als eerste ziekenhuis
ter wereld heeft het St.-Willibrord
ziekenhuis in Tegelen een systeem
ingevoerd, waarbij de patiënten 1
uur voor de maaltijd kunnen op
geven wat en hoeveel zij wensen
te eten. De nieuwe werkwijze is
voortgekomen uit de gedachte, dat
voldoende variatie in de maaltij
den bij het genezingsproces van de
patiënt een belangrijke factor is.
De a la carte-menukeuze is uitge
dacht door de geneesheer-directeur
dr Hillebrand en mag als uniek
in'de wereld worden beschouwd.
Ongeveer een uur voor de maaltijd
kunnen de patiënten kenbaar ma
ken wat en hoeveel zij wensen te
eten. Onderzoekingen hebben aan
getoond, dat een keuze vlak voor de
maaltijd wenselijk is. Het is ver
te verkiezen boven de methode van
enkele andere ziekenhuizen waar
bij de patiënten een dag tevoren
een keuze kunnen maken. Het is
per slot van rekening moeilijk vast
e stellen, waarin men 24 uur later
trek heeft Iedere patiënt kan nu
een keuze maken uit twee of drie
verschillende soorten soepen, groen
ten. aardappelen en nagerechten. In
ieder geval behoeft de patiënt op
deze manier geen gerechten meer
te eten, waar hij niet van houdt.
Door middel van een cijfercode
wordt de keuze op een „bestel-
kaart" aangetekend. De kaarten
komen vanaf iedere afdeling via
een buispnst in de centrale keuken
terecht. Aan het begin van een
aldaar opgestelde lopende band
wordt de bestelkaart van de pa
tiënt geplaatst. Het plateau, dat
vervaardigd is van 'n met glasfiber
versterkt polyester en de warmte
zeer lang vasthoudt, bevat onder
meer schaaltjes en kommetjes van
hetzelfde materiaal en een voor
verwarmd porseleinen bord met
een extra dikke warmteisolerende
bodem. Zonder moeite deponeert
het personeel, dat aan de trans
portband staat, aan de hand van
de kaarten de door de patiënt ge
kozen gerechten op het plateau. De
maaltijden van de 200 patiënten die
het ziekenhuis telt, worden in circa
twintig minuten opgeschept. De
plateaus worden per warmteisole
rende wagen, die 40 van deze maal-
ijden kan bevatten naar de afde
ling getransporteerd Bij brood-
maaltijden werkt men volgens het
zelfde principe.
Dieetpatiënten komen even goed
aan hun trekken. Voor alle zeker
heid wordt het dieettype door mid-
z !an ^deajfers aangebracht op
tafaiK 3 zichtbaar aan een
SïïS nfst bed hangt. De
svstpprlreS-an het nieuwe
E hVIJ.n mimmaal. Ook bete-
Saw wiu™.e systeem een aan-
Wneskwfilmt S paring' De a£"
i' waar voorheen
wiar ,werden opgediend en
hoeven m r.d ^gewassen, be
pruikt Alk. -m?er te w°rden
teMrate keuken.V plaata de
BRUSSEL 'nï h6 ,con'esPondent)
f'steren ernïn'* s d"01, beb-
teaefiu^jesj 0PSewonden
®to°fstraat vlakbii h ?00r de nauwe
?,s ran de r.i u beroemde stad-
5»» J hoofdstad. Met
dld"N de verwoesting
L® w»s aanrerieiu ""bekende vanda-
burger beeldie
?arde Manneke Pifraihet Aereldver-
«sieren nog sWh*t eeuwen staat.
?ie ;er hoo2te f™ Siel naakte be-
Sel? breien gehrnt de knieën met
fr"e van het hl Het °venge
«enderdag ev/rzen beeld'e ir
C? '«tón "HeT'ddet'nacht,
hw^eke 1S in cL W^ïl. Brusselse
fuernacnt,
g™eke is in Het Brusselse
rb, aclttoffer VS Wen al meer
In 1963 JSSVf van °ntvoe-
gt$h stu«enten geWrin n°tg doc!r Ant"
beet kennelijk ?»n t maar :oen
dat l ater weer w„»hP en werd he!
oL,hel »oemenSwaaeJ!bezorgd zond"r
St open- Tbans eeh, dP ?e ,.schade had
a» een 15 he,< duidelijk
ed'ewerdmoedwm?oSprake is' Het
jL jdefs wordt gMoih, v„e/meld Naar
M."''gesloten, dat h achl het
d vihet slachtoffer rt usse'se Man-
.vlaamcnir. ner IS geworden van
1 noen
I ieVS?W',en voor
I WKrek naar de van
èfei" «!Mi«tir,t.1agen heeft ®n
rad u"8eplakt in deReiVa">.spota££i-
,!«Jt af üop «et Briiw i ,e hoofd-
I sn "P het Manneke? wraak
(Van onze concilieredacteur dr. A. v. d. Weijer o.f.m. cap.)
HOME Het Nederlandse episcopaat verwerpt het nieuwe aflaten-
document omdat het achterloopt op de tijd. Patriarch Maximos heeft
namens de Grieks-Melkitische kerk gezegd, dat Rome er goed aan
zou doen, de aflaat helemaal te laten vallen. Indien zij daartoe niet
kan besluiten, dient zij minstens voor een grondige zuivering van
misbruiken te zorgen.
„De ongedeelde kerk van de eerste eeuwen kende geen aflaten in
de middeleeuwse zin, de oosterse kerk kent ze niet tot op de huidige
dag. Wat men er in het westen over zegt, is niet meer dan een
theologische bespiegeling, waarbij de conclusies dikwijls veel verder
gaan dan de premissen. De aflaten stonden oorspronkelijk in verband
met de boetepraktijk van het oude christendom en hadden eigenlijk
met die praktijk moeten verdwijnen, dit is echter niet gebeurd. Men
heeft ze alleen op de boetetijd in het hiernamaals overgedragen."
lijkheid om het zuiveringswerk, dat tij
dens het leven niet helemaal kon wor
den voltooid, op een voor ons onbegrij
pelijke wijze te voltrekken.
Laten wij eerlijk toegeven, dat in de
middeleeuwen al deze begrippen onder
een dikke laag stof zijn geraakt en dat
het hoognodig is ze weer in hun oude
glans te herstellen. De reformatie heeft
deze noodzaak enkele eeuwen eerder
aangevoeld dan wij. Dit erkennen en er
alsnog de noodzakelijke - conclusie aan
verbinden heeft niets met slapheid of
verlies van eigen overtuiging te maken.
Het is eenvoudig de consequentie van
Met deze uitspraak raakt patriarch
Maximos het probleem in zijn kern.
Hoewel hij begint met te erkennen, dat
de Kerk aan bepaalde boekwerken een
verzoenende kracht kan toekennen, is
er in de huidige moeilijkheden maar
een oplossing, die afdoende zou zijn: de
hele aflatenpraktijk laten vallen.
Als de Kerk daartoe niet kan beslui
ten dan moet zij minstens zorgen voor
een zuivering op de volgende punten:
alle rekenanj moet vervallen. Iedere
mathematische formule, waarin men de
verhouding tussen de eigen verdienste
van de boeteling en de toegift van de
Kerk probeert vast te leggen, moet ver
dwijnen. Alle schijn van automatisme
moet worden voorkomen; de theologen
moeten proberen tot heldere inzichten
te komen in de verhouding tussen de
persoonlijke genoegdoening der gelovi
gen en de oneindige verdiensten van
Christus. „Alleen op die manier", aldus
patriarch Maximos, ,,zal men de leer
moeilijkheden met de gereformeerde
kerken, de tuchtmoeilijkheden met de
Orthodoxe Kerk en de pastorale moei
lijkheden in de eigen Kerk, met succes
het hoofd kunnen bieden."
Patriarch Maximos opende de rij der
sprekers, die het concilieverslag zullen
uitbrengen over het standpunt, dat in
de verschillende bisschoppen-conferen
ties ten aanzien van de aflaat wordt in
genomen. Hij schoot meteen in de roos.
Hij deed ook meteen het meest radicale
voorstel. Hij wilde de Kerk meteen
verlossen van een praktijk, die haar
zowel pastoraal als oecumenisch zwaar
op de maag is gaan liggen.
De moeilijkheid van heel de aflaten-
leer concentreert zich rond het begrip
„tijdelijke straffen". We hebben in onze
catechismus allemaal geleerd, dat na de
vergeving van de zonde nog „tijdelijke
straffen" overblijven en dat die moe
ten worden uitgeboet. Door het verdie
nen van een aflaat kan men deze tijde
lijke straffen geheel of gedeeltelijk
kwijtgescholden krijgen.
Wat is nu precies zo'n „tijdelijke
straf'? De reformatische christen heeft
met dit begrip de grootste moeite, om
dat voor hem de zonde door Christus'
verlossing helemaal is uitgeboet. „Ook
al waren uw zonden als scharlaken zo
rood", zegt de Heilige Schrift, „Ik zal
ze niet meer gedenken." God is de goe
de vader, die de verloren zoon met ge
juich binnenhaalt en meteen het ge
meste kalf laat slachten. Niet napraten
over wat geweest is, alleen maar feèst
en verder geen „tijdelijke straffen".
De Katholieke Kerk onderschrijft, als
het erop aankomt, deze schriftuurlijke
visie. Maar zij heeft in heel het verlos
singswerk altijd een bijzondere aan
dacht voor het aandeel van de mens,
voor zijn reactie op Gods genade, voor
zijn medewerking met de hulp die hem
van boven wordt gegeven. Men komt
dan tot de volgende visie.
De zonde is een verwording van het
mensen-bestaan, welke voortwoekert
vanaf het begin der geschiedenis en
welke in ieder persoonlijk leven ook
nog een persoonlijke geschiedenis,heeft.
Om zich uit deze verwording te bevrij
den moet de mens zich afkeren van het
kwaad en toekeren naar God. De
grondbeslissing wordt inderdaad op een
bepaald moment genomen, maar 't zou
dwaasheid zijn te menen, dat daardoor
meteen in een oogwenk alles zou zijn
rechtgetrokken wat in de loop der ja
ren en misschien zelfs in de loop der
eeuwen scheef is gegroeid. Met andere
woorden, de grondbeslissing, welke er
gens diep in de mens wordt genomen,
dient tot in de buitenste lagen van zijn
persoonlijkheid te worden doorgetrok
ken. Hij moét helemaal worden wat hij
diep in zijn wezen al is: helemaal God
gewijd, helemaal eerlijk, helemaal kuis,
helemaal gericht op de ander, helemaal
getekend door de Geest.
Om de volledige uitzuivering van zijn
persoon onder Gods genade te voltrek
ken heeft de mens na zijn bekering nog
een heel leven voor de boeg. Hij mag
zich echter getroost weten door de ge
dachte, dat hij er niet alleen voor staat
en dat de Kerk voor hem biddend tus
senbeide komt. Dit doet de Kerk altijd,
want zij is altijd een moeder, maar er
zijn gelegenheden waarbij zij haar
voorbede op meer uitdrukkelijke wijze
aan de boeteling toezegt. En dan geeft
zij om de traditionele term te ge
bruiken een aflaat.
het oecumenisch gesprek, dat ons trou
wens ook in andere opzichten nog voor
verrassende ontwikkelingen zal plaat
sen.
Het Nederlandse episcopaat heeft het
nieuwe aflatendocument intussen onge
schikt voor Nederland genoemd. Ze noe
men het dubbelzinnig en niet beant
woordend aan de werkelijke situatie in
de Kerk. Ze stellen voor de aflaat meer
te verbinden aan het vasten en aan de
boetevieringen. Zoals het er nu ligt,
menen de bisschoppen, mist het stuk
aansluiting met deze tijd door de oude
aflatenpraktijk te blijven binden aan
het dragen van scapulieren, medailles,
zegeningen van vrome gebruiksvoor
werpen.
Maar zoal§ vroeger steeds het voor
naamste element van vergeving van tij
delijke straffen gebonden werd aan goe
de werken, zo moet dat nu ook gebeu
ren. Bijvoorbeeld aan het verlenen van
hulp aan ontwikkelingslanden, hulp bij
nationale rampen als dijkbreuken en
aardbevingen.
Het stuk dringt niet diep genoeg door
in de leer. Vandaar dat men is blijven
steken in de „taxatie" van de aflaten.
Men heeft de jurisdictiedaad te eenzij
dig gezien en vergeten, dat de aflaat
„een ambtelijke voorbede van de Kerk"
is, die een beroep doet op Gods genade
en op de persoonlijke inzet van de ge
lovige. Men heeft het recht laten domi
neren en het mysterie verwaarloosd.
(VERVOLG VAN PAG. 1)
SALISBURY (U.P.I./Reuter/A.F.P.)
Ian Smith maakte het onafhankelijk-
heidsbesluit bekend tijdens een radio
rede. Onmiddellijk nadat hü de onaf
hankelijkheid zonder Britse toestem
ming had uitgeroepen, werden hij en
de 11 leden van zijn kabinet door de
Britse gouverneur sir Humphrey Gihbs
ontslagen. Sir Humphrey, die de Britse
kroon in de voormalige kolonie verte
genwoordigt. nam deze maatregelen op
grond van het onwettige karakter van
de onafhankelijkheidsverklaring.
De gouverneur deed een beroep op
alle burgers inclusief de leden van
de strijdkrachten, politie en de ambte
naren recht en orde te handhaven.
De Rhodesische ministers hebben hun
werkzaamheden echter voortgezet als
of sir Humphrey niet had gesproken.
Desmond Lardner Burke, de nieuwe
Rhodesische minister van justitie en
openbare orde, breidde de maatregelen
in het kader van de bestaande nood
toestand aanzienlijk uit door een pers-
censuur in te stellen. Tevens zijn jiu
ook de strijdkrachten, de postvoorzie-
ning. radiocommunicatie, het goederen
en dienstenverkeer, het geldwezen en
de vordering van voertuigen en an
dere uitrusting, aangelegenheden ge
worden waar de regering alleenzeggen
schap over heeft.
De bevolking van Rhodesië heeft de
lang verwachte maar toch nog snel in
zijn werk gegane ontwikkelingen, uiter
lijk kalm verwerkt
De bevolking luisterde in alle rust
toen Smith met vlakke, ongeëmotio
neerde stem verklaarde dat het „einde
van de weg" in de lange en gecompli
ceerde besprekingen met Engeland was
bereikt.
Smith beloofde plechtig dat Rhodesië
trouw zal blijven aan de Britse konin
gin en de Britse vlag en dat men de
vriendschap jmet het Engelse volk zal
voortzetten.
In dit licht moet ook de leer over het
Vagevuur worden bezien, eveneens een
moeilijk punt in het gesprek met de re
formatie. Wanneer een mens in Gods
genade sterft zal God hem zijn aan
schijn tonen en hem uitnodigen om dit
te aanschouwen. Van Gods kant is dus
alles in orde. Maar niet bij de mens.
Want niemand kan God zien, als hij
niet helemaal op hem gericht staat, als
hij niet helemaal zuiver is. Het vage
vuur nu, is niets anders dan de moge-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Nederlandse Katho
liek Werkgevers Verbond heeft minister
drs. J. M. den Uyl van Economische Za
ken verweten, dat deze het werk van de
nieuwe consumentenraad reeds bü voor
baat frusteert.
Het N.K.W.V. stelt zich in zijn orgaan
..De Katholieke Werkgever" positief op
ten aanzien van de pas ingestelde con
sumentenraad, waarin ondernemers en
consumenten vertegenwoordigingen zitting
hebben. Deze raad moet de consumenten
een weg wijzen door het woud van pro-
dukten, dat op de markt verschijnt. Het
verbond keert zich tegen de adviesaan
vrage van minister Den Uyl, waarin deze
vraagt een oplossing te zoeken voor het
ondoorzichtig zijn van de markt en waar
in deze zich afvraagt hoe de consument
kan worden ingelicht over de gevolgen
van het wegvallen van de verticale prijs
binding. In de adviesaanvrage schrijft de
minister onder meer:
„Ter ondersteuning van het door de
regering gevoerde prijs- en mededingings.
beleid dat zijn aangrijpingspunten met
name vindt aan de aanbodzijde van het
economisch proces, komt het mij nood
zakelijk voor dat aan de vraagzijde bij
de consumenten die krachten worden ge
stimuleerd die een inflatoir proces zoveel
mogelijk mede kunnen tegengaan".
Als de minister meent, dat hij de con
sumentenraad kan gebruiken a-ls werk
tuig voor zijn conjunctuurpolitiek dan is
dat de manier om een zaak, die de moei
te van onze medewerking waard is, reeds
bij de aanvang te fr us teren, zo reageert
het N.K.W.V,
De menigten die naar de bekendma
king hadden geluisterd keerden rustig
naar hun werkzaamheden van alle dag
terug. Nergens was iets van een jubel
stemming te bespeuren. In de Afrikaan
se woongemeenschappen en steden
werd niet geprotesteerd.
Smith verklaarde verder dat Rhode
sië van goeden wille is ten aanzien van
de betrekkingen met de buurlanden en
hij deed een beroep op de regeringen
van de aangrenzende landen Rhodesië
toe te staan „te zorgen voor wat ten
slotte onze eigen particuliere en bin
nenlandse aangelegenheden zijn".
De reacties uit de gehele wereld op
de gebeurtenissen in Rhodesië blijken
echter even ongunstig als zij snel wa
ren.
Een groot aantal naties sprak zich
uit tegen de eenzijdige onafhankelijk
heidsverklaring van de Rhodesische
premier Ian Smith.
Alleen Zuid-Afrika en het door die
republiek bestuurde Zuidwest-Afrika
hebben de onafhankelijkheid met en
thousiasme begroet.
De Verenigde Staten wachten op een
verklaring van Engeland voordat di
plomatieke en economische tegenmaat
regelen getroffen zullen worden.
De meeste andere landen hebben ver
klaard de nieuwe, nu buiten de wet
gestelde regering-Smith niet te erken
nen en mee te doen aan economische
sancties.
Radio Moskou beschuldigde de Britse
premier Harold Wilson ervan persoon
lijk Rhodesië hiertoe te hebben aan
gezet om nog een „fascistische staat"
in Afrika te scheppen.
UTRECHT (A.N.P.) De prijsspiraal
heeft ook gevolgen voor de arrestanten,
die zich bij het korps rijkspolitie in
politiebewaring bevinden. De minister
van Justitie heeft besloten dat de be
dragen, welke in rekening kunnen wor
den gebracht voor verzorging arrestan
ten, kunnen worden verhoogd.
Indien de voeding wordt verzorgd door
politiepersoneel of gezinsleden van dit
personeel, kan voor een warme maal
tijd 3.25 en voor elk van de beide
koude maaltijden 1,50 worden bere
kend. Indien de voeding wordt ver
zorgd door hotels, restaurants, cafeta
ria's en dergelijke kan voor een warme
maaltijd hoogstens 5.- en voor elk
van de beide koude maaltijden hoog
stens 2.50 worden gevr
(Advertentie)
(Speciale correspondentie)
NEW YORK - Het stiekum stoken van „whisky" nachts, bij maan
licht, zodat het sterke en niet erg gezonde drankje „moonshine" wordt
genoemd) is in verschillende gedeelten van de Verenigde Staten een
graag beoefende bezigheid. Per jaar wordt door de federale regering
door deze groots-qpgezette praktijken een slordige 600 miljoen dollar
aan belastinggeldonthouden. Logisch dus, dat men nogal fel is op de
snoodaards die uit maïs, water, gist en suiker een brouwseltje trekken
waaraan grof geld wordt verdiend, maar waaraan ook jaarlijks een groot
aantal dronkeboeren bezwijken.
Moonshine-whisky is een inferieur drankje maar wie geen geld heeft
voor iets beters, zet dan maar desnoods zijn leven op het spel. Dat is
gebleken. Vandaar dat het bedrijf floreert, vooral in de onherbergzame
streken waaraan Amerika zo rijk is/ vooral daar waar veel negers wonen
zodat afzet gegarandeerd is.
In South Carolina, dat met zijn „sand
hills' en jungleachtige bossen nogal
ontoegankelijk is, schieten de „stills"
(in goed Engels: distilleries) als pad
destoelen uit de grond. Er is dan ook
een speciale, strijdbare groep mannen
van de wet belast met het opsporen
van de illegale stookplaatsen, zo mo
gelijk het aanhouden en voor de rech
ter brengen van de belastingontdui
kers, en vooral het vernietigen van de
stills Toen ik daarover hoorde, nog
wel van de sheriff van Marlboro Coun
ty himself, was ik niet meer te hou
den. „Laat me meegaan op zo'n stroop
tocht", zanikte ik. „Niks voor vrou
wen", zei hij stoer. Maar nadat ik
hem vijf achtereenvolgende ontmoetin
gen' smekend bleef aankijken, gaf hij
toe, „om van dat zielige gezicht af
te zijn". -
De mannen die me de Volgende och
tend om vijf uur in een witte wagen
van de federale regering kwamen op
halen voor een „moonshine raid", be
keken me nieuwsgierig. „Hoe heeft u
dat klaargespeeld?" vreogen ze, „u
bent. de eerste vrouw die op zo'n kar
weitje wordt meegenomen, beseft u
dat wel?"
In de comfortabele auto, waarin het
op cj,e vroege morgen nog aangenaam
koel was, vertelden de twee mannen
in hun kakihemden me iets over de
lange geschiedenis van het illegale sto
ken. In 1797, toen er voor het eerst
belasting op alcohol geheven werd, be
gon tegelijkertijd de ontduikerij. Op
het ogenblik kost een gallon (bijna
vier liter) whisky in de winkel 22 dol
lar, waarvan ongeveer 10 dollar be
lasting is. De bootlegger levert het 'm
voor vijf dollar! '„Maar dat is immers
BREDA, vrijdag. Op de Teteringse-
dijk 89bis in Breda, word door débé-
meubelen n.v. een indrukwekkende ten
toonstelling ingericht van de nieuwste
modellen bankstellen, eet- en slaapka
mers, bergmeubelen en tafels in alle
prijsklassen. Niet alleen is de toegang tot
de tentoonstelling gratis, maar ook krijgt
iedere bezoeker naar verkiezing een kop
koffie of thee (met iets erbij) aangebo
den. Terwijl de ouders deskundige voor
lichting krijgen, wacht hun kinderen
ranja met een rietje.
Geopend: maandag en vrijdag van 8.30—
21.00 uur; dinsdag, woensdag en donder
dag van 8.3018.00 uur; zaterdag van
8.30—17.00 uur.
Als u er eventueel wilt kopen, kunt u er
bestellen voor levering via een meubel-
handelaar.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Even voor sluitings
tijd hebben twee rovers gisteravond een
gewapende overval gepleegd op het hulp-
postkantoor aan de Amsterdamse Fahren-
heitsingel. Hun aftocht dekten zjj met
schoten, die veel paniek zaaiden, maar
niemand verwondden.
Zij namen in de auto, waarmee zij zich
uit de voeten maakten, twee postzakken
mee. De buit daarin aan aangetekende
zendingen bedroeg slechts f 850,-. De po
litie neemt dan ook aan, dat de mannen,
die kennelijk ter plaatse zeer goed geori
ënteerd waren, op het laatste moment een
vergissing hebben begaan en de verkeer
de zakken hebben meegenomen.
Het postagentschap, dat is onderge
bracht in een sigarenwinkel, wordt ge
dreven door de 64-jarige heer J. G. Kel
der. Hij vertelde gisteravond: „Ik ben
het enige postkantoor in een buurt met
10.000 mensen, dus er gaat nogal wat om.
De gewoonte is, dat de postzakken om
vijf uur worden weggehaald. Ook gister
avond stonden ze klaar, toen even voor
vijf uur twee jongemannen kwamen bin
nenstormen. Op dat moment was er be
halve ik, alleen een meisje uit de buurt
in de zaak, de 11-jarige Bea Nust. De ro
vers droegen geen maskers, maar hadden
pistolen in de hand en schreeuwden dat
we ons om moesten draaien. We hebben
dat gedaan en dus maar weinig gezien.
Het enige wat ik weet is. dat de ene
zwart was en de andere blond. De blon
de bleef schietklaar in de deuropening
staan, terwijl de zwarte achter de toon
bank om. naar de klaarstaande postzak
ken liep. Ik kon het niet meer houden
en schreeuwde om mijn zoon Gerrit, die
achter was. Hij kwam meteen naar voren
en de zwarte rover, die hem zag, schoot.
Daarna renden ze samen de straat op en
verdwenen in een auto, die ze verderop
met draaiende motor klaar hadden staan.
Gelukkig hebben ze maar twee zakken
mee kunnen nemen".
DE DRIEJARIGE Frederik Verheul uit
Utrecht is gisteren in aller ijl naar een
ziekenhuis gebracht, nadat hij in een
onbewaakt ogenblik kans had gezien
uit een fles lysol enkele ferme teugen
te nemen.
nog vijf dollar teveel voor dat stin
kend spulletje", sputterden de man
nen. Zij blazen per jaar in hun kleine
stukje Amerika ongeveer 200 stills op,
maar, zeggen ze hoofdschuddend,
„leg je er hier een in de soep, dan
staat er morgen een eindje verder
weer een nieuwe". Ze vertelden er
echter bij dat de jacht op de illegale
stokerij heden ten dage niets is, ver
geleken met vroeger. Ten tijde van
de Prohibition, de algehele droogleg
ging dig duurde van 1918 tot 1933, vier
de still hoogtij. En de vervolging ook!
In 1925 alleen al, werden zevenenze
ventigduizend mensen gearresteerd, er
vielen de nodige doden en de gewon
den waren niet te tellen. „Dat moet
een mooie tijd geweast zijn voor ke
rels als .wij", mijmerden mijn bege
leiders. Nu, in 1965, bestaat hun taak
voornamelijk uit het opsporen van de
stokerijen, wat meestal per helicopter
gebeurt. Daarna worden de stills des
nachts belegerd en de op heterdaad be
trapte stokers worden als men ze te
pakken krijg en daar is vaak een
klopjacht voor nodig in de gevan
genis gezet. Worden ze "iet gevangen,
dan gaat in ieder geval de tank de
lucht in. En dat was wat wij gingen
doen die ochtend: een paar van de
primitieve tanks van hout of ijzer,
waarin per keer ongeveer 500 gallon of
wel 1750 liter whisky wordt gestookt,
moesten de lucht in-
De auto werd geparkeerd op een
zandpad, de mannen bespoten me met
spray tegen de insecten die in de
jungle aan alle kanten aan ons zouden
babbelen en ik kreeg voor alle zeker
heid een rubber apparaatje met slan
gegif in de handen geduwd. We gin
gen het oerwoudachtige bos in. De
mannen droegen bijlen, geweren en
vertelden me zoetjes achter hen aan
In tanks zoals die waarin in ons
land melk wordt vervoerd, wordt in
Amerika illegale whisky gestookt.
De „law officers" zijn voortdurend
op zoek naar de belasting-ontduikers
die deze stills gebruiken. De tanks
worden vakkundig de lucht in ge
blazen. Maar eerst mocht ik een foto
maken.
te blijven lopen. „Als we u kwijt ra
ken, is het nog de vraag of we u weer
kunnen vinden", vertelden ze ernstig.
„Dit is heus geen indianen-
spelletje. Er zitten hier wilde
katten en slangen, en als je die tegen
komt is het leuke er wel af". Achter
elkaar liepen we door de zoemende
hitte. Er krijsten allerlei vogels in de
omtrek. Er was nergens een pad,
maar de mannen schenen trefzeker op
een doel af te gaan. Ze wezen op
kleine, slimme wegwijzertjes in de
vorm van afgerukte takjes en in elk
aar vervlochten sprieten. Na een half
uur lopen, bezweet en hijgend, bereik
ten we een open plek. Ik stond voor
mijn eerste still: een enorme tank,
met een pijp aangesloten op een ijze
ren ton. Èr hing een doordringende
scherpe lucht van alcohol. Tussen de
bomen lagen lege suikerzakken, kar
tonnen dozen en grote flessen. Tjée,
zei ik. Maar de mannen pootten me
resoluut op veilige afstand achter een
boom voor ze aan het werk gingen.
Een paar minuten later sprong met
een geweldige explosie de tank uit
elkaar. Een steekvlam sloeg hoog bo
ven de bomen uit, en tientallen vogels
zetten het op een gillen. De „mash",
de nog ongestookte vloeistof, daalde in
een zware regen over ons neer en
maakte grote plassen op de grond.
Nou nog even de finishing touch,
grinnikten twee law officers. Met een
bijl sloegen ze alle flessen kapot en de
ijzeren ton werd met een revolver vol
gaten geschoten. „Als de boel maar on
bruikbaar is", zeiden ze. „Alles oké?
Dan gaan we maar weer". En we
maakten de lange wandeling terug
naar de auto, die als een bak
oven op ons stond te wachten.
De tweede still was van hout, maar
verder was er geen velschil. De man
nen togen weer ernstig aan hun ver
nielingswerkje, nadat ik opnieuw veilig
uit de buurt van het dynamiet ge
plaatst was. De kral waarmee de
houten kist uit elkaar vloog, was nog
erger dan de eerste keer. Toen ze met
hun revolvers begonnen, stopte ik mijn
vingers in mijn oren.
Tevreden? vroeg de sheriff, tóen ik
bij zijn kantoor was afgezet. Ik stond
op mijn gymschoentjes voor hem,
doordrenkt van whiskygeur en armen
vol schrammen van de weerspannige
takjes.
Niet helemaal, vertelde ik hem eerlijk
Het was héél boeiend, maar ik z°u
zo graag ook eens 's nachts mee
gaan, als de stokers worden ingerekend.
Hij schudde zijn grijze hoofd met de
grote Texas-hoed. .,Nóg voor geen dui
zend zielige gezichten", zei hij, ,,het
is mooi geweest dame".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Neem reële grond
voor angst in het Nederlandse volk
weg. Probeer onder meer de on
dergrondse acties van de' B.V.D.
te voorkomen. Dit zal velen van
ons volk vrijmaken van angst en
de gedachten aan een geheime po
litiestaat tenietdoen."
Dit telegram heeft minister-pre
sident mr. J. Cals donderdagmor
gen om elf uur ontvangen van de
40-jarige Hagenaar de heer A. J.
W. Remmerswaal. Deze heeft het
telegram verzonden als reactie op
de woorden van de minister-pre
sident tijdens het debat in de
Tweede Kamer over de toestem
ming ,voor het huwelijk van prin
ses Beatrix met de heer Claus von
Amsberg. Volgens mr. Cals behoeft
geen enkele Nederlander angst te
hebben voor het uiten van zijn
eerlijke gedachten. De heer Rem
merswaal heeft daarvan met grote
zorg kennis genomen.
In enkele sobere woorden heeft
deze Hagenaar donderdagmorgen
het verhaal verteld, wat hemzelf
op prinsjesdag van dit jaar in Den
Haag is overkomen. Hij heeft geen
woord van kritiek op wie of wat
ook, hij wil evenmin iets weten
van enige rancune tegen welke au
toriteiten ook. Hij heeft evenmin
angst voor de gevolgen van tele
gram en verhaal. Hij wil alleen
aantonen, dat bepaalde Nederlan
ders wel degelijk angst hebben
voor bepaalde al of niet gerecht
vaardigde methoden in Neder
land.
„Op prinsjesdag liep ik met een
bord langs de route van de Gou
den Koets. Op dit bord had ik ge
schreven: „Claus: geen prins der
Nederlanden". Ik begreep tevoren,
dat ik op zijn minst verwijderd
zou worden. Dit gebeurde ook. Na
een poosje kwam een politieman
naar me toe, die me verzocht mee
te gaan. Ik heb dit zonder meer
gedaan, ben niet lastig geweest,
heb me ook niet provocerend ge
dragen en heb me evenmin ver
zet. De politie bleef eveneens cor
rect. Ik werd naar het politiebu
reau overgebracht en daar moest
ik uren blijven. Na vier uur kwam
een politieman naar me toe en zei
me, dat ik nog moest blijven, om
dat enige heren van de B.V.D.
zouden komen. Een uur later
kwam dezelfde politieman me ver
tellen, dat de heren niet konden
komen, maar dat ik op de lijst van
de B.V.D. stond en er nooit meer
vanaf zou komen. Daarna liet men
mij gaan."
De heer Remmerswaal toonde
zich niet in het minst geschokt. „Ik
ben niet bang, omdat ik weet dat
ik gewoon en eerlijk voor mijn
gedachten uitkom. Ik ben ook geen
republikein en ik ben democra
tisch genoeg de meerderheidsme
ning in de kamer zonder meer te
aanvaarden. Maar dit heeft uiter
aard niets met de kwestie te ma
ken. Wél ben ik ervan overtuigd,
'dat een aantal mensen angst heeft
voor dit soort zaken en bang is
voor de gevolgen. Dit is zeker in
de ambtelijke wereld het geval. Ik
ben ervan overtuigd, dat derge
lijke methoden ook elders in het
land worden toegepast.
Het kan zijn, dat lagere autori
teiten deze intimidatie gebruiken
om schrik te veroorzaken. Hoe dan
ook, ik verafschuw deze methoden
en zij roepen bij mensen, die de
proporties niet kunnen overzien,
gedachten op aan geheime dien
sten en dergelijke. Ik ben er vast
van overtuigd, dat ik een van de
vele gevallen ben."
De heer Remmerswaal zou deze
kwestie niet openbaar gemaakt
hebben wanneer minister-presi
dent Cals gisteravond niet geargu
menteerd had, dat dergelijke me
thoden in Nederland niet bestaan.
„Ik ben er het bewijs van, dat men
ze wel toepast", zegt de heer Rem
merswaal onomwonden, „en ik wiL
wat ik verteld heb, bij welke in-'
stantie ook, onder ede herhalen."
